CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

IDUS nomen 8. dierum in quolibet mense: decimi quinti inprimis in Martio, Maio, Iunio et Octobri: vel decimi tertii in reliquis mensibus Dictae vocabulo Thusco, apud quos idem dies Itis vocabatur. quod significat Iovis fiduciam, Cum enim Iuppiter sit auctor lucis, unde etiam Lucetius et Diespiter dicitur: huius autem diei lux, non cum Solis occasu finiatur, sed splendorem diei ac noctis continuet Luna [orig: Lunâ] collustrante, quod semper in plenilunio, i. e. medio mense fieri soleat, ideo iure Iovis fiduciam eum vocari putaverunt [orig: putavêrunt]. Alii malunt sic vocatas, quasi Vidus, a videndo, vel a)po\ tou= ei)dei=n, quod eo die plenam speciem Luna demonstret. Alii ab ove iduli, quae Idibus omnibus immolabatur Iovi, cui Idus sacrae erant. Alii iterum credunt, Hetruscam fuisse vocem, apud quos iduare dividere significabat: ideoque hanc diem Idus nominatam, propterea quod mensem iduet, i. e. dividat, cum plerumque in medium mensem incidant. Ab illis dies reliqui omnes, referuntur ad Kalendas sequentis mensis: ipsae Nonas sequuntur. Dies postridie Iduum, quemadmodum et Kalendarum ac Nonarum, atri vel insausti habiti sunt, in quibus nec rem divinam facere, nec rem quampiam novam exordiri licebat, Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 4. c. 4. Vide quoque infra, ubi de Proeliaribus diebus, Maiae Idus Mercurio sacrae fuere [orig: fuêre], quod illis natus haberetur: vel quod tunc aedes ei vota. Iisedem Mercatorum dies festus erat, et foeneratorum. Unde poeta, colligere hos Idibus pecuniam, quam Calendis ponere satagant, ait, Martiae, quod Iulii Caesaris caede essent funestatae, Parricidii nomine insignitae sunt. Suet. in Iul. Cas. c. 88. Curiam, in qua occisus est obstrui placuit: Idusque Martias parricidium nominari: ac ne unquam so die Senatus ageretur. Quare Aug. nominis familiaeque haeres, captivos bello Perusino eodem die trucidari voluit, apud eund. in Aug. c. 15. hostiarum more, ad aram Divo Iulio exstructam, etc. Ad nuptias aptissimum habebatur tempus, quod Idus Iunias sequitur. Ovid. Fast. l. 6. v. 221. et seqq.

Hanc ego cum vellem genero dare, tempora taedis
Apta requirebam: quaeque cavenda forent.
Tunc mihi post sacras monstratur Iunius Idus,
Utilis et nuptis, utilis esse viris.

Aug. Idus Dianae erant sacrae: Unde Mart. l. 12. Epigr. 68. cuius epigraphe de Idibus Maronis.

Vide quoque infra Venatio. Eaedem a servis celebrabantur, qua de re Vid. Alex. ab Aiex. Genial. Dier. l. 3. c. 8. Septembres sollennes erant auspicio Magistratus, Liv. l. 4. c. 37. sicut Maiae olim Magistratibus ineundis, Idem, l. 3. c. 36. postmodum Martiae, Idem l. 23. c. 36. et Quintiles, transvectionibus Equitum, Idem l. 9. c. 46. etc. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. passim.

IDYLLIUM Graece *ei)du/llion s. *)idu/llion, carmen pastorale voce diminut. ex ei)=dos2 s. i)de/a, species sive imago, quod poemata rerum essent species quaedam, et in hoc genere novum semper argumentum tractaretur. Iul. Caes. Scalig. Poet. l. 1. c. 4. Propterea vero quod imitatione aliquid repraesentabant (Bucolici Poetae) a specie, i. e. imagine, ei)du/llia, para\ ta\ ei)/dh kai\ ta\s2 i)de/as2, dixere [orig: dixêre] diminutivo flexu, vel propter brevitatem, vel ob modestiam, ac rei humilitatem. Postea cum quaedam (id quod spientissimo cuique evenire solet) etiam suis auctoribus displicuissent, ex incondita; turba --- selecta quaedam --- e)kloga\s2 appellare placuit. Vide Scholiastem Theocriti in hoc genere poetae eximii etc.

JE in notis antiqq. interest, in eum, vel Iudex esto, vel in aere etc. designat. Apud Graecos i)/e, seu i)/h paia\n, acclamatio erat Paeanibus peculiaris, e)pi/fqegma et e)pi/r)r(hma vulgo dicta, qua [orig: quâ] sola [orig: solâ] paeanes a scoliis differebant: quamvis et hoc quoque postea desitum, uti ex paeane Ariphronis Sicyonii; quem fecit in honorem bonae valetudinis, et altero Aristot. in Hermiam Atarnensem, docet Scalig. Poet. l. 1. c. 44. Origo acclamationis inde; Latona, cum ex Euboeae Chalcide Apollinem Dianamque reportans Delphos, a Pythone ex improviso pene oppressa esset, puello animos addiderit, ut sagittis, quas habebat; pestem illam occuparet, acclamando i)/e tai=, i)/e tai=, unde nomen ei postea factum certia syllabis additis, paia\n, paiw\n, paih/wn. Idem, l. eod. c. 23.

JEABARIM 38. Israelitarum mansio in Moabitarum finibus, Num. c. 21. v. 11. et c. 33. v. 44. Lat. acervi Hebraeorum, vel transeuntium, sive irascentium, aut Praegnantium.

JEBAHAR fil. David. 2. Sam. c. 5. v. 15. 1. Par. c. 3. v. 6. et c. 14. v. 15. Lat. electio, sive electus.

JEBANIAS pater Rahuel. 1. Par. c. 9. v. 8. Lat. adificatio, sive filiatio, vel intellectus Domini.

JEBLAAM i. e. inveteratio populi, vel defluens populus, aut germinatio populi, sive deglutiens eos. Nomen urbis validae et potentis, in tribu Manasse. Ios. c. 17. v. 11. Iud. c. 1. v. 27. Huius habitatores initio non potuit Manasse delere. 2. Reg. c. 9. v. 27.

JEBNAEL civ terminus tribus [orig: tribûs] Nephthali. Ios. c. 19. v. 33. Lat. aedificatio, vel intellectus Dei.

JEBOC vel IABOC nomen torrentis. Num. c. 21. v. 24. Deut. c. 2. v. 37. Ier. c. 12. v. 2. Gen. c. 32. v. 22. Lat. evacuatio, dissipatio, aut lucta.

JEBSEM fil. Tholae, filii Islaschar. 1. Par. c. 7. v. 1. Lat. aromatizan. aut siccitas, confusio, vel erubescentia eorum.

JEBUSAEUS fil. Canaan. Gen. c. 10. v. 16. a quo Iebusas. Hi a Davide Hierosolymis demum penitus pulsi, postquam a Beniamin et Iuda olim subiugati essent. Iud. c. 1. v. 21. Den vo memorati, Esrae c. 9. v. 1. Torniel. A. M. 1931. et 2594. Vide inprimis Bochart. in Phal. p. 344.

JECBAA al IEGHAA, civ. munita, restaurata a filiis Gad. Num. c. 32. v. 35. Iud. c. 8. v. 11.

JECEMIA fil. Ieconiae, filii Ioacim. 1. Par. c. 3. v. 18. Lat. resurrectio, sive confirmatio, aut vindicta Domini.

JECHELIA mater Azariae Regis Iudae 2. Reg. c. 15. v. 2. Lat. consummatio, vel potestas Domini.

R. JECHIEL pater R. Ascher et Rabbenit Nissim, auctor Darasch, discip. Rambam, ut et R. Isaac Fil. Salomonis, qui scripsit Maschala Kadmonim, h. e. Proverbium antiquorum, floruerunt [orig: floruêrunt] circa Ann. 20. Millenarii VI. iuxta Chronologiam R. Ganz.

JECHONIAS fil. Ioakim, filii Iosiae, Rex Iudae, qui Ier. c. 22. v. 28. Etc. 37. v. 1. Chonias dicitur. A patre An. 2. regni, in confortium ascitus, solus regnare coepit, A. M. 3435. Anno post a Nebucadnezare, Babylonem abductus, in vinculis fuit, usque ad A. C. 3472. quo Evilmerodachus eum denuo evexit. Sterilisdicitur Ieremiae, quia de semine suo non habuit virum, qui sederet super solium David, Vide quoque 1. Par. c. 23. v. 16. Esth. c. 2. v. 6. Matth. c. 1. v. 12. Ioseph. in Antiqq. etc. Lat. praeparatio, aut firmitas Domini.

JECMAN civ. Levitarum, in tribu Ephraim. Aliis in tribu Zabulon. 1. Reg. c. 4. v. 12. Item fil. Hebron 1. Par. c. 23. v. 18. Lat. resurrectio, sive confirmatio, aut vindicta Domini.

JECNAM civ. in tribu Zabulon. Ios. c. 21. c. 34. quae et Ieconam, Ios. c. 19. v. 11. Lat. possessio, emptio, aut nidificatio populi.

JECSAN fil. Abrahae ex Keturah. Gen. c. 25. v. 2. Pater Sabae, cuius posteri partem Arabiae incoluerunt [orig: incoluêrunt], et Dadani, a quo Dadanaei orti, quorum meminit Ezech. c. 22. v. 15. 19. et 20. c. 38. v. 13. Vide Torniel. A. M. 1931. n. 54. A. M. 2179. n. 3. et 4. Lat. durities, aut scandalum, sive Syriace collisio.

JECTAN fil. Eber. Gen. c. 10. v. 26. Frater Phalegi, pater 13. filiorum, qui totidem familiarum capita fuerunt [orig: fuêrunt]. Torniel. A. M. 1931. n. 44. et 53. Lat. parvulus, tadium, vel contentio.

JECTHEEL petra ex qua Amasias praecipitavit decem milia Idumaeorum. 2. Reg. c. 14. v. 7. est et Iethoel nomen petrae in regnorum libris, ut ait Hier.

JECTHEL civ. tribus [orig: tribûs] Iudae. Ios. c. 15. v. 38. Lat. congregatie Dei.

IECUR extorum nomine olim intellectum, quod in Extispicina illius potissimum ratio haberetur. Plin. l. 11. c. 37. Iecur in dextra parte est. in eo, quod caput extorum vocant, magnae varietatis. M. Marcello, circa mortem --- defuit in extis. Sequenti deinde die geminum repertum est. Defuit et c. Mario, cum immolaret Uticae --- Divo Augusto Spoleti sacrificanti primo potestatis suae die sex victimarum iecinora replicata intrinsecus ab ima fibra reperta sunt, responsumque duplicaturum intra annum Imperium. Caput extorum tristis ostenti caesum (victimarii cultro tactum aut vulneratum) quoque est, praeterquam in sollicitudine ac metu, Tunc enimperimit curas etc. ad quem locum vide Notas Dalechampii ut et quae supra diximus, in voce Hepar, item ubi de Extispicina, Fibris, et Fissiculatione. Plura vero de Iecoris pecuini lobis, maximo inprimis eorum, Arabibus Ziada, i. e. kat' e)cokh\n, augmentum s. extuberantia, Hebr. eodem sensu [gap: Hebrew] Graecis tra/peza, i. e. mensa, quod instar mensae latus sit, dicto, quam partem iecoris Deus olim in Altare suum adoleri iussit, Exod. c. 29. v. 13. et 22. et passim in Levitico, apud Sam. Bochart. Hieroz. Parte prior. l. 2. c. 45. etc. Hinc Inspector iecinoris, Hebr. [gap: Hebrew word(s)] Roe baccabed, Ezech. c. 21. v. 21. pro Haruspice, vide supra, ubi de IX. Divinationis generibus, quorum in Sacris mentio, in voce Divinatio. Sed et in mensariis Veterum deliciis anseris aut porculi iecur fuit, mulso, lacte, ficu et carica [orig: caricâ] fartum. Athen. l. 9. c. 8. *xhno\s2 h(=par perispou/daston kata\ th\n *(rw/mhn. Iuv. l. Sat. 5. 1. v. 113.

Adspice quam tumeat magno iecur ansere maius
Miratus dices; hoc, rogo, crevit ubi?

Et a ficis infartis h(pa/tia stesqukasme/na, apud Polluc. aliis shkwta\, iecinora talia. Qua [orig: Quâ] voce recentiores Graeci quodlibet iecur appellarunt, ut eos imitati Latini ficatum: quod hodieque Galli in lingua sua retinent. Salmas. ad Solin. p. 1055. Vide quoque Voss. de orig. et progr. Idolol. l. 3. c. 93. ubi et in suibus vivis hepar praeparari ficorum pastu, ex Galeno, addit, ut et supra in voce Anser: sicut de iecore mulli, ibidem in Vett. deliciis, in voce Mullus; Scauri, Scarus. Aliter vox sumitur, in Eupolidis illo, apud Athen. l. 9. c. 8. p. 384.

*ei) mh\ su\ xhno\s2 h(=par, h(\ yuxh\n e)/xeis2.
Ni tu fortassis iecur, vel mentem habes.

Hic enim Sapientiam notat: ut in isto vet. Epigr. in Caton. Gramm. 11. apud Suet. de Ill. Gramm. p. 827. in Octavo.

JEDAJAH [1] Hebr. [gap: Hebrew] , fil. Haromaph. Nehem. c. 3. v. 10. Lat. manus. sive confessio Domini.

JEDAJAH [2] [gap: Hebrew] Sacerdos, 1. Par. c. 9. v. 10. etc. 24. v. 7. Lat. scientia, vel cognitio Domini.