CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

JEZID [2] II. Calipha XIII. exemit Omarum II. regnavit Annos 4. mens. 8. Ei successit Ochon. Vide Cedren. Leone Isauro.

JEZID [3] III. Oelidi II. successor, felix, sed mens. 6. solum praefuit. Eum excepit Ebrahem frater. Idem.

JEZIDAEI h. e. Haeretici, dicuntur Muhammedanis, qui inter illos pro heterodoxis habentur. Cum nempe omnes Muhammedicae superstitioni addicti, cuiuscumque nationis ac sectae sint, Musulmanni dici ament, uti omnes Christiani Catholici ac Orthodoxi: illi inter se varie dissidentes, Iezidaeorum nomine ac nota [orig: notâ] eos inurunt, qui eadem secum non sentiunt. Appellationis originem Leunclav. hanc tradit, fuisse sc. quendam nomine Iezidem. qui Agatenicus Emir sive Princeps fuerit; cumque filios Ali Hasanem et Huseinem, Muhammedis ex filia nepotes interfecisset, ac multas concumelias Pseudoprophetae posteris intulisset, ab Agarenis proptetea, pro latrone, parricida ac haeretico, habitum, indeque haereticos quoscut que Iezidaeos fuisse appellatos, vide eum in Hist. Musulm. l. 1.

JEZLERUS Ioh., Theologus doctissimus cuius inter alia potissimum de diuturnitate belli Eucharistici et de fructu mortis Dominicae exstant scripta, die 25. Novemb. A. C. 1543. Obiit Scaphusii in Helvetia. Bucholcerus Ind. Chron.

JEZONIAS [1] [gap: Hebrew] i. e. auscultatio, aut statera, vel arma Domini, fil. Maachati. 2. Reg. c. 25. v. 26.

JEZONIAS [2] [gap: Hebrew] i. e. nutrimentum Domini. Nomen viri. Ier. c. 35. v. 3. c. 40. v. 8. et c. 42. v. 1. Ezech. C. 8. v. XI. IEZRA fil. Mosollam. 1. Par. c. 9. v. 12. Lat. porcinus, aut Syriace conversus.

JEZRAHEL [1] urbs regalis, et, ut Hier. vult, metropolis decem tribuum, terminus est Manasse, in qua est, et Issaschar, sita in pede montis Gelboa ad Occas. insigni specula [orig: speculâ] et turre sepctabilis, unde indicium sit accenso igne, tamquam ex Pharo, de adventu hostium, ipsaque urbs pulchrum habet prospectum per totam Galilaeam usque ad Carmelum et montes Phoenicis, montesque Tabor et Galaad, et ultra Iordanem.

JEZRAHEL [2] civ. in tribu Iuda, Ios. c. 15. v. 56. c. 17. v. 16. et c. 19. v. 18. Iud. c. 6. v. 33. 1. Sam. c. 25. v. 43. nomen accepit a Iezrael, fil. Ephratae aut Etham, in qua habitabat. Naboth, ut Hier. vult. Fil. Osee ex Gomer. Hos. c. 1. v. 4. Lat. semen, sive distillatio amicitiae Dei, vel aspersio pastoris Dei, aut distillans contritionem, vel malum Deus.

JEZRAJAH nomen viri. Nehem. c. 12. v. 42. Lat. oriens Dominus, aut claritas Domini.

IGAAL fil. Nathan de Soba. 2. Sam. c. 23. v. 36. Lat. redemptus sive inquinatus.

IGAEDITA Lusitaniae urbs Episcopal. olim fuit, sub Archiep. Emeritensi, ut inquit Vasaeus, qui addit hodie vicum obscurum esse, urbi Guardensi, quae ei in Episc. dignitate surrogata est, finitimum, nomine Edania. Idannas dicitur Varrerio. Idantia a Velha incolis. Baudr. nunc parva urbs est Lusitan. a conf. Extremadurae, vix 2. leuc. in Occ. uti 6. a Cauria, 6. ab Alcantara in Bor. ei adiacet castrum Idanha a nueva, i. e. Igaedita nova.

IGENI Tac. Ann. l. 12. c. 31. l. 13. c. 32. et. l. 14. c. 31. pop. Albionis, an Northumbri?

IGENIA s. Tegengil, opp. Cambriae, apud urbem Asaphensem et Varim opp. Camd. pars regionis, sc. Flintensis Comit. dicitur, Tegengle, brit. i. e. formosa Anglia.

IGILGILI s. IGILGILIUM vulgo GIGERI, urbec. Africae, in ora maris Medit. cum portu satis capaci, in regno Algerii, 140. mill. circiter a Rusucuro in Ort. 60. a Bugia urbe s. Salde in Ort. 20. ab ostio Ampsagae in Occ. Capta a Gallis A. C. 1664. Sed paulo post, magna cum clade, derelicta. Plin. l. 5. c. 2.

IGILIUM Hetrusci litoris ins contra Cosanum, ut Plin. ait, litus, sive ante Argentarium prom. hodieque vulgo vocatur Giglio, Gallis l'Isle du Lys. De quo Rutil. in Itin.

Eminus Igilii sylvosa cacumina miror,
Quam fraudare nefas laudis honore suae.

Baudr. Ins. parva et montuosa maris Tyrrheni, cum castro et oppid. Sub M. Hetruriae Duce Vitiose Aegilium apud Plin. l. 3. c. 6. et Igilium P. apud Melam, l. 3. c. 7. in quibusdam codd. legitur.

IGLA fluv. Moraviae, a quo Iglavia urbs nomen sortita est, dirimit rimit Moravos a Bohemis, et Moraviam quoque ingreditur. Ioh. Matal. Metell.

IGLACUS Anglus, Benedictinus, magni nominis, Sec. 8. vitam Abbatis Sigwini, etc. scripsit. Baleus et Voss. de Hist. Lat.

IGLAVIA opp. Moraviae, ubi forma Concordiae, Compactata vocant, inter missos a Synodo Basiliensi legatos et Bohemorum Oratores, d. 5. Iulii, A. C. 143 8. praesente Sigismundo Imp. instrumentis ac sigillis roborata est. In hac inter alia Bohemis calicis ususu concesus est, utpote digne sumentibus salutaris: quo et Nos, et parens uterque noster, et avus quoque usi sumus, scribit Georg. Podiebracius, Bohemiae Rex ad Matthiam Hungariae Regem A. C. 1468. Postea cum Pontifices Rom. soluto Conc. Basil. Compactatis his stare nolentes, in Georgium praefatum excom municationis dirum strinxissent xissent fulmen, ritumque communicandi Bohemis a Conc. concessum vocare haeresin non dubitarent: offensi Bohemi, etiam Paparum alias partibus addicti, his vicissim nuntium remiserunt [orig: remisêrunt], eos se pro veris Christi Vicariis habere negantes: communionemque porro memini aliter, quam sub urraque specie, ministrandam esse censuerunt [orig: censuêrunt]. Vide Ioh. Dallaeum, de cultibus Latinorum, l. 5. c. 26. et supra in voce Compactata.

IGNATIUS [1] cum Polycarpo, discip. Apostolorum, S. Ioh. inprimis, Antiochenae Eccl. post Evodium Praeses, A. C. 66. Is post 40. An. Romam perductus, ac bestiis obiectus est, A. C. 1083. persecutione sub Traiano saeviente. Epistolas ediderunt [orig: edidêrunt], Usserius, Archiep. Armachanus, et Isaac. Voss. Vide Polycarp. Ep. ad Philipp. Iren. l. 5. c. 28. adv. haer. Orig. humil. 6 in Lucam. Athanas. Ep. ad Epict. et de Syn. Arim. et Selenc. Hier. Catal. et l. 3. adv. Pelag. Chrysost. in eius encom. Socr. l. 6. c. 8. Theodoret. dial. 1. 2. et 3. Evagr. l. 1. c. 16. Simon Metaphrasten, Euseb. l. 3. c. 35. etc.

IGNATIUS [2] Patriarcha CP. fil. tertius Michaelis 1. Imp. a Leone Armenio pussi, prius Nicetas dictus, una cum fratre Theophylacto, iussu Tyranni, evitatus et in Monasterium detrusus est. Sub Michaele dein III. A. C. 847. Methodio successit, Theodora [orig: Theodorâ] electionem approbante. Postea Bardum, Imperatricis fratrem, nurus suae incesto amore correptum, primo obiurgavit, dein resipiscere nescium a sacra communione arcuit. Qui ultione ardens, suasit Imp. ut solus in posterum regnaret, sororesque cum matre a Patriarcha tonsas in Coenobium detruderet. Quod facere recusans Ignatius, in exilium tum pulsus, Photio ei surrogato: Sed sub Basilio magnifica [orig: magnificâ] pompa [orig: pompâ] restitutus est, aemulo pulso. Obiit A. C. 878. Nicetas David in eius vita, Baron. etc.

IGNATIUS [3] Archiep. Nicenu, sub Irene et Nicephoro, floruit sub fin. 9. et initium 10. Sec. Vitas Tarasii scripsit et Nicephori Patr. CP. *dia/konos2 kai\ *saeuofu/lac dictus Suidae.

IGNATIUS [4] Loiola nobilis Cantaber, cum ex militia utroque pede claubus, A. C. 1521. rediisiet, vitae sustentationem a religione, assumptis sibi sociis, A. C. 1528. quaesivit, Ordinis Iesuitarum, ut se vocant, fundator, A. C. 1534. et primus Generalis. Obiit A. C. 1556. Sanctis ascriptus, A. C. 1609. a Paulo V. Ei successit Iacobus Lainez, Hispanus, qui Obiit A. C. 1565. Aet. 53. Hunc Franciscus Borgia excepit. Quem secutus est Everardus mercurianus, Leodiensis, post quem Claudius Aquaviva Neapolitanus, Ordini praefuit. Huius successor Mutius Vitellescus, Rom. Obiit A. C. 1645. Dein Vincentius Caraffa, Neapol. Porro Franciscus picolomineus. Senensis; Post hunc Alex. Godofredus, exin Gosvinus Nickel, Germ. societatem rexerunt [orig: rexêrunt]. Ioh. Paulus Oliva, hodie eodem munere fungitur. Sedes Generalis perpetua Romae est, cui quatuor additi assessores, Italus, Hispanus, Germanus et Gallus; quibus tamen nil nisi consultativum votum relictum est, decisione a Generalis arbitrio suspensa [orig: suspensâ]. Vide Thuan. Hist. Lud. Luc. Hist. Iesuit. et Orlandin. Hist. Societ.

IGNAVI vestibus nudati ab Agesilao, et sic per castra ignominose traducti, bello Peloponnesiaco, qua de re vide Alex. ab Alex. Genial. Dier. l. 2. c. 13.

per IGNEM traducendi infantes mos Vett. idololatricus in S. Scriptura, memoratur non uno loco, ubi de Molocho, Ammonitarum idolo, sermo est. Et quidem sunt, qui ei filios filiasque cremasse [orig: cremâsse] Parentes velint; more Poenatum, Phoenicum, Cretensiumque, qui simili teknoqusi/an Saturnum coluere [orig: coluêre]. Alii tamen non combustos in honorem Molochi, aut mactatos infantes aiunt, sed tantum per Ignem traductos, quae traductio lustratio quaedam s. februatio fuisse videtur. Id enim saltem indigitari videtur 2. Reg. c. 23. v. 10. et plerique Hebraeorum sic sentiunt: e quibus R. Moses Maimonides ritum sic describit, ex tralatione Dionys. Voss. Accenso igne magno, partem sui accipiedbant seminis, quam dein Sacerdotibus Igni sevientibus tradebant. At Sacerdotes, ubi filium accepissent eum patri restituebant; quo ipse ex sententia sua eum per ignem traduceret. Igitur pater filium, permissu Sacerdorum, per ignem agebat. pedibus autem iubebat transire, donec flammae quidquid erat immersus foret. Nam enim molocho eum comburebant, quomodo liberos suos aliis exurebant Diis; sed cultus ille Molochi tantum in transitu consistebat: Sed nil impedit, quo minus utrumque factum dicamus: sane id sudaet locus Ps. 106. v. 37. et Ier. c. 7. v. 31. Vide quoque 2. Reg. c. et v. cit. ubi Tophet, quod erat in valle hinnom, contraminatum, ritumque hunc horrendum a Iosia sublatum habes. Plura hanc in rem, apud Ioh. Selden. Syntagm. de Diis Syris, ubi de Molocho, Iac. Ouzel. Animadv. Minucianis p. 190. et 191. nec non in voce Moloch.

IGNETES pop. Rhodii, quos Telchinibus successisse tradit Hesych. *)/ignhtes2, inquit, ou(/tws2 w)noma/zonto oi( meta tou\s2 *telxei=nas2 e)poikh/santes2 th\n *(ro/don. Tamen Ignetes, sive Gnetes iidem qui gnh/sioi s. e)qagenei=s2, i.e. indigena. Steph. *gnh=s2, e)/qnos2 oi)kh=an th\n *(ro/don. *)/enqen kai\ *gnh=tes2, oi( i)qagenei=s2, *le/getai de\ kai\ meta\ tou= *)/ignetes2. Itaque ante Ignetes nullos habuit incolas Rhodus. Vide Bochart. Geograph. p. 400. Nic. Lloyd.

IGNIARIUM minus vulgo nata vox, exposita occurrit in Onomastico probissimae notae, quod Glossarum Servii nomine a doctissimis viris citatur, aliter Ignitabulum, Graecis purei=on dicitur: proprieque notat lignum, quod altero ligno tam diu terebrabatur, donec ignem conciperet. Vide Scholiast. Apollon. ad illud.

Et quidem lignum, quod substernebatur, quodque levius et ratius, storeu\s2; alterum, quo perforaculi vice utebantur, quodque durius ac fortius, tru/panon dictum: Sed e)xa/ran Theophrast. vocat, quod alii store/a appellabant, Hist. l. 5. c. 10. Sic nempe ignem Vett. eliciebant, ut lignum ligno tererent et inter se verterent: unde puristro/fon quoque ignitabulum est vet. Glossarum Auctori; a)ka/lkeuta tru/pana huiusmodi ligna Sophocl. dixit. Quo fine quaenam ligna adhibita, cuiusque id inventum, Plin. docet l. 16. c. 40. Calidae et morus, laurus, edera, et omnes, e quibus igniaria fiunt.

Exploratorum hoc usus in castris, pastorumque reperit, quoniam ad excudendum ignem non semper lapidis occasio est. Teritur ergo lignum ligno, ignemque conc ipit attritu, excipiente materia [orig: materiâ] aridi fomitis, sungi vel foliorum, facillimi conceptus sed nihil edera praestantius quateratur, lauro quae terat etc. Ubi hoc modo eliciendi inventionem pastoribus ac exploratoribus castrorum asserit. At ferrea terebra uti, Mercurius docuit primus, apud Homer. in Hymno eius,

*da/fnhs2 a)glao\n o)/zon e(lw\n e)pe/leye sidh/rw|,
*)/armenon e)n pala/mh|, a)na\ d' a)/mpnuto baio\s2 au)tmh\n.

Quam rationem Vestales servarunt [orig: servârunt], ignem aeternum, si qua defecerat, reparantes materia [orig: materiâ] ligni felicis, s. tabula quadrata, quam fetro rerebrabant, Festo teste, vide ubi de Vestalibus. Postmodum Plin. l. 7. c. 56. ignem e silice Pyrodes Cilix excogitavit, eundem asservare in ferula, Prometheus, quod tamen Phoroneo ascribit Paus. Locum, ubi id factum, idem Plin. Pyrpylem vocat, l. 4. c. 12. et Solin. c. 11. quorum hic, Delon --- eadem est Ortygia -- Pyrpole etiam, quoniam et ignitabula ibi et ignis inventa sunt: nomine inde imposito. purpolei=n enim ignem accendere est etc. Apud Macrob. ureo Sat. l. 3. c. 8. aestimavit fomitem esse quendam et ignitabulum ingenii virtutisque, si mens et corpus hominis vino flagret: ignitabulum est u(pe/kkauma, fomes, materia, viz. levis et arida, quo ignis ab ignitabulo excussus excipitur, vide supra in voce Fomes, et plura hanc in rem apud Cael. Rhodigin. Antiqq. Lect. l. 15. c. 14. et 15. et Salmas. ad Solin. p. 179. et 180. nec non infra voce Pyreum, it. ubi de Pyrite.

IGNIARIUS Uncus chalybs est in forma literae B. cuius in re Igniaria frequens usus. Apud Heraldistas quid notet, diximus supra lit. B.

IGNIS [1] Persarum Deus, captus, victo Cosroe, a Tiberio II. A. C. 578. Affusa [orig: Affusâ] aqua [orig: aquâ] Exstinctus, a Iagielone Duce Lithuaniae prius, dein Poloniae Rege, ad fidem converso, A. C. 1390. Imo iam antiquiffimis temporibus a Chaldaeis cultus est, qui eum [gap: Hebrew word(s)] Urvocavere [orig: vocavêre]: unde etiam metropoli suae hoc nomen indiderunt [orig: indidêrunt], Gen. c. 11. v. 3. Nec alius videtur fuisse Deus Nachoris, Idem c. 31. v. 53. Proin ex Oriente, ut alia, etiam haec Idololatriae species ad Persas, Graecos, Romanos, aliasque gentes dim anavit, qui eum partim nomine suo, partim sub Vestae Vulcanique nominibus venerati sunt. Apud Rom. imprimis in pretio fuit, qui perpetuum aeternumque Ignem in templo Vestae, tamquam Imperli certissimum pignus, sollicite asservabant. Val. Max. l. 5. c. 4. Ext. 7. Ignoscite vetustissimi foci, veniamque aeterni date Ignes, si a vestro sacratissimo templo, ad necessarium magisque speciosum urbis locum contextus operis nostri progressus fuerit. Virg, Aen. l. 2. v. 296.

--- Manibus vittas, Vestamque potentem
Aeternumque adytis effert penetralibus ignem.

Asservabatur autem Ignis non in focis aut altaribus, sed suspensus in vasculis quibusdam fictilibus, ut innuit Val. Max. supra laudatus l. 4. c. 4. sub sin. Namque per Romuli casam perque veteris Capitolii humilia tecta, et aeternos Vestae focos, fictilibus etiamnum vasis contentos, iuro. Nec sine portento credebatur exstingui, quod si forte conti iisset, anxia [orig: anxiâ] sollicitudine expiabatur. Ita factum ante initia bellorum civilium, motaque inter Caesarem et Pompeium arma. Lucan. Civ. Bell. ab eodem certissimum futurotum argumentum desumptum esse, indigitat l. 1. v. 549. et seqq.

--- Vestali raptus ab ara
Ignis et ostendens confectas stamma Latinas,
Scinditur in partes, geminoque cacumine surgit,
Thebanos imitata rogos.

Tum itaque omnia publica privataque intermittebantur negotia, eratque iustitium indictum, donec procuratio sollennis infritueretur: Virgo quoque, cuius incuria [orig: incuriâ] id evenisset, a Pontifice severe plectebatur, etc. Sed et licet exstinctus non esset, renovabatur tamen, quem in operto asservabant, Ignis, et accendebatur quotannis Kalendis Martiis. Ovid. Fast. l. 3. v. 144.

Adde quod arcana fieri novus ignis in aede
Dicitur, et vires flamma refecta caput.

Vide Thom. Dempst. Paralip. in foh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 2. c. 12. Nec publice solum, sed et privatim Ignis coltus est; quem servare inter Ianitorum officia erat: Ignem videlicet Larum familiarium, qui in atrio foveri solebat, non procul a ianua. Non enim solum venerationis gratia [orig: gratiâ] hic Ignis consueverat accendi, iuxta illud Capitol. in Pertin. et cum apud Lares sacrificaret, carbones vivacissiumi exstincti sunt, cum inflammari soleant. Sed et ipse Ignis Lat dictus est. Sedulius Carm. l. 1.

Hic laticem colit, ille Larem: sed iungere sacris
Non audent immica suis, ne liter propinqua [orig: propinquâ],
Aut rogus exiguas desiccet fortior undas,
Aut validis tenues moriantur fontibus Ignes.

Ut alias gentes, quibus idem Elementum in Deorum numero fuit, omittam. Addam ex I. Seldeno praefat. in Synt. de Diis Syris, a Sole et Igne plerosque Gentilium Deos denominatos esse, et Europaeorum maxime Deos a Syris pendere, ut propagine ab origme. Sed de eo iam aliquid supra. Praeterae eius in sacrificiis inprimis, ac Nuptiis usus fuit: quorum illum ex olea, lauro aut quercu corticis crassioris, aut cuius caudex cavus fungosusque esset, accen dere vel

Numinibus adolere nefas erat, quod ea ligna, tamquam diri et mali ominis suspecta essent. Hic una cum aqua inter nuptiarum sollennia fuit, Plutarch. Rom. Probl. c. 1. Hinc Festus l. 6. Facem, inquit, in nuptiis in honorem Cereris praeferebant, aquaque aspergebatur nova nupta, sive ut casta puraque ad virum veniret, sive ut Ignem et aquam cum viro communicaret. Et Scae vola IC. l. 66. ff. de donat. inter vir. et uxor. accipere coniugem aqua [orig: aquâ] et igni, dixit, h. e. domum suam sponsam ducere. Virg. Aen. l. 4. v. 167. de nuptiarum praesagio inter Aeneam et Dionem,

Imo tam necessariae hae faces habitae, ut exinde ignem et undam legitimos viros facere, dicat Ovid. de Arte Am. l. 2. fabula [orig: fabulâ] deprensae Veneris: Vide Casp. Barth. Animadvers. ad Stat. Theb. l. 2. v. 259. ut et de Ignis et aquae in Mithriacis sacris usu infra in voce Mithra. Recentiori aevo Imperatoribus quoque praeferri coepit, a quo et Fortunam auream in cubiculo iidem habuere [orig: habuêre], sub Obitum successori transmittendam, de quo utroque vide Casaub. ad Suet. Aug. c. 7. Lips. ad Tac. Ann. Excursu 1. aliquid etiam infra in voce Uxor. Imitatione viz vett. Persiae Regum, quibus in publicum prodeuntibus sacrum Ignem praeferri, defunctis vero exstingui consuevisse, legimus, etc. Quibus ritibus occasionem praebuit elementi huius praestantia, ut quod maiorem reliquis vom habet agendi caeloque calore, splendore, et puritate similius est. Addit Cic. de Nat. Deor. l. 2. vim purgandi. Unde et apud Inferos, Virg. Aen. l. 6. v. 741.

Et ad expiandas caedes arma olim cremabant cum Marti et Vulcano, tum Minervae et Lunae. Quid quod etiam verum Numen, quod colimus non solum in V. T. Ignem ad varia adhibuit, ut dicemus infra in voce Nubes; sed et in N. T. cum festo Pentecostes mitteret Apostolis Spititum S. Symbolum ignearum elegit linguarum, uti legimus Actor. c. 2. v. 9. et 10. Quam in rem, ut et plura de ignis cultu, apud Chaldaeos. Persas, vett. ac hodiernorum quosdam, Medos, Cappadocas, Phrygas, aliasque Asiae gentes, Macedones, Philosophos Graecos ac Sacerdotes Graecos et Romanos, Aegyptios, Lithuanos, incolas insularum Chenerag, etc. Vide apud Gerh. Ioh. Vofs. de orig. et progr. Idol. Part. II. c. 64. et 66. ut et hic [orig: hîc] passim, in vocibus, Dii, Flaminea, Pyraetheia, Vesta, Vulcanus, alibique. Et quidem apud Persas, qua [orig: quâ] fraude Magi in specu, ubi Ignem colebant, hominem occultarint, ad decipiendum Regem Isdigerden, atque ut dolum hunc detexerit Maruthas Mesopotamiae Ep. pulchre narrat Socrates Hist. Eccl. l. 7. c. 8. Facit ad hunc Ignis cultum, quod de Ignis in ludis usu Scalig. norat Poet. l. 1. c. 32. Nocturni ignis usus multis in ludis exstitit, quippe in Vulcanalibus, ob ignis numen. In Prometheis, ob surreptum ignem --- Isidis quoque sacra nocturnis vigiliis imitabantur (Cereas ludi) expressa [orig: expressâ] Cereris peregrinatione, Liberam cum face quaeritantis. Sed et, quod hoc modo narrat Olaus l. 27. c. 6. Apud Aulas Septentrionalium Principum hieme ignes maximi ex abietinis lignis fiunt. Quorum fragore seu tympanis excitati satellites et aulici circum Iguem choreas tanto impetu in gyrum ducunt, ut necesse sit postremum quemque in ignem praecipitari. Inde extractus in sublimi throno positus, ob ignis regii violationem, cyathum cerevisiae generosioris ebibit, etc. Paucis ut perstringam alia quaedam hanc in rem: illustris Ignis olim in bello usus fuit, ut supra vidimus, ubi de Bello, item in voce Fax. Apud Liv. Ignibus armati Fidenates, terruerunt [orig: terruêrunt] Rom. exercitum, l. 4. c. 33. apud quem etiam nocturnorum in castris astum habes, l. 22. c. 41. et l. 36. c. 10. Hodieque Turcae Ignes plurimos parant, biduo ante eius diei, in quem pugna collata est, hymnoque decantato in honorem Dei et Mahometis; hoc pacto significant, tertio adhinc die praelium se commissuros, teste Chalcondyla [orig: Chalcondylâ] l. 1. Sed et Ignis inter supplicum ritus de quibus infra, it. quaestionibus ac suppliciis destinatus, qua de re vide hic [orig: hîc] passim in verbo Exurere imprimis, et ubi de Vivicomburio. Adde quae retro dicta, in voce Nedfri, quaeque dicentur infra in coce Nodfyri, it. ubi de Vulcanalibus etc.

Camarim, Sacerdotes Ignis, apud Chaldaeos. Dugbiim, vocari cultores Ignis, in Ins. Chenerag, tradit Beniaminus Tudel. p. 108. Iuppiter, Graece *zeu\s2, a)po\ tou= ze/ein, quod est fervere, ex Phurnuti sententia, caelestis et purior ignis dictus est, hocque nomine apud Graecos cultus. *prutanei=a, fuere [orig: fuêre] apud Athenienses loca Vestae sacrata, quasi puro\s2 tamei=a. Hinc prutani/tides2 viduae, quae illum ignem inextinctum servabant. Pyraethea, apud Cappadoces, sepra fuere [orig: fuêre] ingentia, in quorum medio ara perenni igne fulgebat. Dicta a Pyraethis, Magorum in ea gente genere. Vesta Iunior, soror Cereris et Iunonis, filia senioris Vestae, quae et Phea et Ops dicebatur, apud Graecos, Albanos, Rom. Ignem elementarem, aquis, aeri et imprimis terrae permixtum repraesentans, hoc nomine venerationem invenit. Ur, Chaldaeorum idolum fuit, unde civ. Urie et Camarina, a Camarim praefatis. Vulcanus, s. *(/hfaistos2, notans partim in nubibus exardescentem, partim e terris erumpentem, partim in sacrificiis Deorum conspicuum, partim privatis usibus iliucentem, partim denique et quidem potissimum in fabrorum fornacibus, armis cudendis, aliisque e metallo apparandis, inservientem, appud Aegyptios, Graecos, Rom. cultus est. Unde *xa/lkeia, festum eius,

apud Athenienses. At Vulcanus Germanorum, Iuptier potius fuit, tonitrua ac fulgura ciens. Znicz, nomen ignis, apud Lithuanos, culti fuit etc.

IGNIS Brigidae quem instar Vestalium inextinguibilem dicunt, memoratur Silvestro Giraldo Topogra. Hibern. l. 2. c. 34. 35. 36. et 48. De cuiusmodi Ignibus apud Vett. Vide Bochart. Hireoz. part. prior. l. II. c. 3. ut et supra Ardentes, ac infra ubi de vett. Lucernis.

IGNIS Graecus saevissimum ignis genus, quod ne aqua [orig: aquâ] quidem exstinguitur: sed insana [orig: insanâ] quadam velocitate omnia rapit, et devorat, Wild feur. Eius auctorem fuisse narrat ex Zonara Pancirolus, Callinicum Graecum A. C. 670. qui in subsidium Constantini Pogonati, naves Saracenas sub ipsa aqua incendit: deletaque magna [orig: magnâ] earum multitudine reliquas in fugam egit, Rigordus de gestis Phtlippi Aug. Phialae vitri plenae igne Graeco. Matthaeus Parisiensis, in Richardo i. A. C. 1191. quoque eiusmeminit. Vide Henr. Spelmann. in Gloss. Arch. Graece, pu=r *(rwmai+ko\n, Theophani, Ignis Romaicus Paulo Diacono dicitur Hist. Miscell. l. 21. Quo quidem Igne soli diu leguntur usi Graeci Orientales, adeo ut illius conficiendi rationem et modum cum exteris non modo non communicarent, sed iis id rogati responderent, interdictum hoc sibi a Constantino Mag. a quo inventum primo esse fingebant. Licet vero conficiendi eius modum exteros docere renuerent, confectum tamen saepe cum Principibus foedreatis communicabant, navesque eo repletas locabant, quibus hostium ii classem comburerent, uti pater ex Luithprando l. 5. c. 4. et Ditmaro l. 3. p. 33. In mari enim potissimum usus huius ignis fuit, unde pu=r qala/ssion Theophani dicitur, Ignts marinus: quo ad quem modum naves instruxerint Graeci et quo pacto in navalibus partim in tertestribus praliis fuerint usi, pluribus exponit C. du Fresne ad Ioinvillam p. 71. et Cinnam. p. 480. Vide quoque Thwroczium in Salomon. Hung. Rege p. 50. Postquam autem diu inextincta saeviit haec pestis, tandem tamen exstinguendae eius rationes repertae sunt variae. Aceto enim exstinguit, annotant Luithprand. l. 3. c. 6. Dintmarus d. l. Marth. Paris. A. C. 1219. Alii: arena [orig: arenâ] et sabulo, idem Martthaeus: vino, poeta Gallus, apud C. du Fresne: urina [orig: urinâ], Iac. de Vitriaco l. 3. c. 84. et Gobelin. personae Aet. 6. c. 49. oleo tandem, Baldricus Dolensis Hist. Hierosolym. l. 3. p. 125. idemque Iac. Vitriac. ubi supra. In phiasis porro et ollis Ignem hunc in hostes proiectum, habent Albertus Aqu. l. 9. c. 49. et Nic. Trivertus Chron. A. C. 1191. Interdum tormentis et machinis bellicis in hostem immissum esse, auctor est Ioinvilla p. 38. At ex quibus soleret confici, exponunt Anna Comnena et Scalig. Exerc. in Cardan. 13. etc. Vide C. du Fresne in Gloss. e quo illud quoque addam de Igne Graeco, Monachi Florent. Expugnat. Accon.

Pereat o [orig: ô] utinam Ignis huius vena.
Non enim exstinguitur aqua [orig: aquâ], sed arena [orig: arenâ],
Vixque vinum acidum arctat eius frena,
Et urina [orig: urinâ] stringitur eius vix habena.
Ignis hic conficitur tantum per paganos,
Ignis hic exterminat tantum Christianos:
Incantatus namque est per illos profanos,
Ab hoc perpetuo Christe liera nos.

IGNIS Iudicium inter purgationes olim vulgares; quo sc. manu in Ignem im missa [orig: missâ], innocentiam quis suam tueri tenebatur: occurrit in L. Ripuar. tit. 30. §. 1. et 31. §. 5. quemadmodum et Iudicium Ignis et aquae, in Diplom. Henr. III. Angl. Regis nisi hoc ad purgationem, per Ferrum candens, ertineat, de qua suo loco. Interdum etiam, quamvis rarius, per rogum accensum transeuntes illaesos, innocentiam suam, aut rei, quam asserebant, veritatem, probasse [orig: probâsse] legimus, apud Cedren. An. 16. Zenonis Victorem III. Pontif. Dialog. l. 3. p. 98. de B. Petro, inde Igneo cognominato, postea Card. Albanensi, Alios. Quemadmodum examinis reliquiarum per Ignem exempla suggetunt varii Auctores, quorum meminit Ferand. in Disquisit. Reliquiar. laudatus C. du Fresne in Gloss. ubi etiam de Igne Hierosolym. Sacro, quo olim quotannis Sabbatho Sancto lampades, supra Dominicum sepulchrum appensae, sub horam vespertinam, accendebantur; de Igne Novo, qui in Eccl. Rom. Sabbatho Sancto Paschae veteri exstincto benedici ac accendi solet; de Igne Paschali, cuius Zacharias Pontif. Rom. meminit, Ep. 12. ad Ponifac. Archiep. Mogunt. varia habes.

IGNISPICIUM genus divinationis apud Vett. in usu, excogitatum ab Amphiarao, si Plin. fides, id firmanti l. 7. c. 56. Vide supra, in voce Flamma et Fomes: infra Pyromantia.

IGNITEGIUM in LL. Burgorum Scotic. c. 86. Quando pulsa. tur ignitegium: hora est, qua [orig: quâ] oppidorum incolae intra aedes suas se recipere, nocte advenienre et ignem suum tegere coguntur, campanae, quae inde Curfu bell appellata est, sono indicata, ut furtis nocturnis caveretur: Gallis Covure-seu. Quod a Gulielmo Notho Rege Anglorum primo institutum aiunt. Pulsari autem Ignitegium consuevisse qualibet nocte per Annum hora [orig: horâ] 7. exceptis Festis, quibus Maturtinae dicantur post Completorium, habent Statuta Leichfeldensis Eccl. in Anglia. Addidit postmodum Ioh. XXII. ut ad pulsationem Ignitegii ter Ave maria diceretur, quod etiamnum in Eccl. Rom. obtinere, docet C. du Fresne in Gloss.

IGNIUM Regio terra del Fuego Hispan. Terre des Feux Gall. Ins. amplissima, inter freta Magellanicum et Mereum, sic dicta a Ferd. Magellano, qui primus eam detexit. In ea nulla est urbs, et ab Europaeis tantum lustrata fuit, versus oram litor. Eius prom. Australe dicitur Cap de Horn.