CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

ILA [1] locus prope sinum Persicum. Est et Albionis parvus fluv. Ptol. in Scotia Bor. Wifle Camd. In Comitat. Cathanesia, ubi in Oc. Germ. se exonerat, inter Beruvium prom. ad Sept. et Varar. aestuar. ad Mer. Baudr.

ILACURIS Ptol. opp. Hisp. Tarrac. in finibus Carpetanorum et novae Castellae: quod Moletius Caros de los Infantes dici testatur. Aliis Ilarcuris vocatur.

ILAPINASTES cogn. Iovis apud Cyprios inde dictum, quod magnifico apparatu, splendidisque epulis, quas *ei)lapi/nas2 Graeci vocant, coleretur.

ILARGUS fluv. Germ. Sueviam secat, dein cadit in Danubium, ad Ulmam. Oritur in conf. Comit. Tirolensis, supra Oberdorff castr. et Campidunum rigat; vulgo Iler.

ILBA vel ILVA ins. maris Tyrrheni, distans a continenti 10. mill. pass. Plin. l. 3. c. 6. Ferri metalla ubique propemodum reperiuntur, quippe ins. etiam Italiae Ilva [orig: Ilvâ] gignente. Virg. Aen. l. 10. v. 173.

Non totidem Ilva vires. sed lectos cingere ferrum
Armarat patrio, quo nutrit bella, metallo.

ILCUSSUM vulgo ILKUSCH, et ILCUSSIA, opp. Poloniae min. in Palatinatu Cracoviensi 5. mill. Pol. a Cracovia in Occ. Sclavoniam versus. In tractu, Severiensi Duc. dicto, celebre fodinis argentum plumbo mixtum suppeditantibus.

ILDEFONSUS [1] I. Comes Provinciae, post Raimundum Berengarium, consanguineum suum. Vide Alphonsus II. Rex Arrag.

ILDEFONSUS [2] II. secundo genitus prioris Garsenae Forcalqueriae maritus, varia gessit bella: Captus, quum Petrus Arragoniae Regis frater eius Romae ageret. Pius, liberalis, strennus: Obiit, in aetatis flore, A. C. 1209. pater Raimundi Berengarii V. et Garsendae. Nostradamus, et Bonach. Hist. Prov. Surita l. 1. Ruffius Hist. Com. Prov.

ILDEFONSUS [3] s. ISLEFONSVS s. ALPHONSUS Archiep. Toletanus, Isidori Hispalensis discip. Opera eius in Bibl. PP. habentur, e quibus Ioh. Posa, solum, de puritate Virginis, geminum eius fetum esse, ait. Obiit A. C. 667. Trithem. de Scr. Eccl. Voss. de Hist. Lat. Matian. Bibl. PP. tom 9. edit. 2.

ILDOVADUS Gothorum Rex, omnes Transpadanos, omnesque Venetae regionis urbes in potestatem suam recepit. ab U. C. 1295. Blond. l. 5. Eius ex fratre nepos Totilas fuit, penultimus Ostrogothorum in Italia Rex. Vide et Theobaldus.

ILDUM s. ILDUS opp. Ilercaonum, nunc pag. Salsadella, in parte Bor. regni Valentini, vix 8, mill. ab ora maris Medit. 32. a Segobriga in Eur.

ILERCAONES Ptol. Liv. l. 22. c. 21. Illurgavonenses Caes. pop. fuere [orig: fuêre], Bell. Cic. l. 1. c. 13. ubi nunc pars Cataloniae trans Iberum, et pars Sept. Plin. l. 3. c. 3. regni Valentiae. Sedetanos et Edetanos habebant ad Occ.

ILERDA opp. citer. Hisp. in conventu Tarraconensi, non procul a Sicori fluv. Lerida hodie. Luc. Civ. Bell. l. 4. v. 13.

--- Super hunc fundata vetusta [orig: vetustâ]
Surgit Ilerda manu; placidis praelabitur undis.

Idem ibid. v. 144. Nunc urbs permunita Cataloniae, ad Secorim fluv. pluries capta et tentata. 17. leuc. Hisp. a Tarracone versus Bor. uti et 15. a Dertufa, 25. a Barcinone. Baudr. Episcopal. sub Archiep. Tarrac. Hispanis Llerida. Aliis Lerida. Proeliis in vicinia gestis, hodie et olim, inprimis Iulii Caesaris contra Afranium et Petreium: Academia, in qua Calixtus III. et Vincentius Ferrerius Doctores creati: Conc. tandem A. C. 524. sub Theodorico Ostrogoth. in Italia Rege et tutore Amalerici Visigoth. Regis in Hisp. Vide Tom. IV. Conc. nobilis. Moret. Orph. App. Alex. Civ. Bell. l. 2. p. 459.

ILERGETES Hisp. pop. in tractu Tarraconensi, non procul ab Ibero amne, Plin. l. 3. c. 3. circa Ilerdam. Quorum oppida Ilerda et Osca; urbes Burdina, Bergidum, Bergusia et Cella. Nonnulli Urgellam urbem, Ilergetum caput faciunt, ex allusione nominis. Ferrar.

ILEX civicis apud Rom. coronis primum adhibita. Plin. l. 16. c. 4. Samnittum bello civica iligna primo fuit, postea magis placuit ex esculo, Iovi sacra. Variatumque et cum quercu est; ac data ubique quae fuerat, custodito tantum honore glandis. i. e. prisci in danda corona civica ilicem ab esculo, esculum a quercu proprie dicta, distinxerunt [orig: distinxêrunt]: quamquam omnes hae glandiferae sint. Id. ibid. c. 6. Glandem quae proprie intelligitur, ferunt robur, quercus, esculus, cerus, ilex, suber. Mansitque quercui honos, in qua glans optima in quercu atque grandissima. Nam praeter glandem ilicis, quam Homerus acylon vocat,

eoque nomine a glande distinguit: quae et ipfa est brevior et gracilior robori est parva, cerro tristis. Proximum genus A. Gell. l. 5. c. 6. ilex, sicut scriptum est in quadam Comoedia Caecilii, Advehunyut inquit, cum iliginea corona, et chlamyde, Symbolum eadem fertilitatis habita, quotiesque ipsa ferax est, insequentem annum fertilem fore creditum, Constantinus Caes. l. 11. c. 15. Fuit autem religiose habita, antiquissimis iam temporibus. Plin. iterum l. 16. c. 44. Vetustior autem urbe in Vaticano ilex, in qua titulus aereis literis Hetruscis, religione arborem iam tum dignam fuisse, significat. De cuius usibus aliis, vide eund. l. cit. c. 8. Ceterum Ilicis genera duo, unum folio minus aculeato et oleis simili; alterum aculeatis foliis, unde aquifolia haec ilex dicta: quae praeter glandem producit ko/kkon foinikou=n, coccum ex puniceo nigricantem; sed quem cum cocco bafi/kw=| f. tinctorio, qui et absolute ko/kkos2, male confundit Auctor saepius dictus loco modo cit. qua de re vide Salmas. ad Solin. p. 268. et seqq. Vide quoque supra, ubi de Cocco, item in voce Cusculia. Addam hic [orig: hîc] saltem, ilicem cocciseram, quae de genere est ilicum aquifoliarum, fruticem esse parvum, qui numquam instar arboris surgendo assumat. Eiusdem granum cinerei coloris est, nec nascitur nisi in calidioribus locis. Praeterea eadem arbor, quae coccum novella rulit, ubi in tantum adolevit, ut glandem generare possit, non amplius coccum tingendo generare: maiusculusque frutex qui glandem fert, ab Hispanis carasca; minor, qui cocco fecundus est, coscoia, ex antiqua voce cusculium, appellari hodieque, dicitur. Salmas. ad Solin. p. 962.

ILIA [1] quae et Rhea, Numitoris Albanorum Regis filia, quam Amulius, pulso iam Numitore fratre, et interfecto eius fil. Lauso, Virginem Vestalem fecit, ut sub specie honoris spem partus [orig: partûs] et adimeret. Verum cum illa aquam e Tyberi ad obeunda sacra peteret, in ripa fluminis obdormivit, et in somnis sibi visa est a Marte comprimi, et sic gemellos concepit: quos cum peperisset, exponi iussit, matremque Iliam vivam apud Tyberim fluv. infodi, unde Poetae eam Tyberi nupsisse fingunt, qui ob id quoque Uxorius amnis ab Horat. Carm. l. 1. Ode 2. v. 19. dicitur.

--- tergo nec opinus inhaeret,
Mox latus et firmo celer implicat ilia nexu.

Quod vItalia contorquere, dicit Trebell. Pollio in Claud. Graeci e)/gkata\ qli/bein; mesolabei=n quoque seu potius mesope/rdein, Pollux: qua voce schema hoc palaestricum insignitum est, quod, quibus vehementi nexu tilia stringerentur, plerumque ventris crepitum emitterent. Inde itaque elogium vetreis Athletae, ou(= me/sa ou)dei\s2 e)/labe, cuius vItalia nemo contorisit etc. At non licebat, in militari illa luctandi ratione, quae, ludicri tantum et exercitationis grati [orig: gratî] â instituta, non tam severis legibus peragebatur: Tum enim nec nudi luctabantur, ut mos erat, in Graecia luctantium; nec vItalia et ta\ me/sa, sed eorum loco baltheum, sibi invicem contorquere solebant. Unde Claud. II. Imp. cum adolescens in ludicro Martiali istiusmodi certamen obiret, iratus ei, qui non baltheum, sed vItalia sibi contorserat, omnes dentes uno pugno excussit, apud Capitolin. praefat. ad quem vide Salmas. Notas. Ceterum de Ilibus vide Plin. l. XI. c. 37. Riolan. Bartholin. alios Rei Anatomicae Scriptores. Ilia apri, in delitiis Vett. recenset Mart. l. 10. Epigr. 45. cuius Epigraphe in delicatum lectorem carmen suum nauseantem, v. 3.

Hoc, tu pingue putas, et costam rodere mavis,
Ilia Laurentis cum tibi demus apris.

Apud Plin. vero, ubi de navibus Taprobanitarum, Magnitudo, in quit, alterna ilium ad forum, l. 6. c. 22. Ilia funt, ta\ e)gkoi/lia, costae, latera, metaphora ab animantibus desumpta, forus, to\ kata/strwma. Dicit is autem, ilium magnitudinem alternam fuisse in navibus Taprobaniticis, quia plana erant illorum magnitudinis: alternum enim para/llhlon, o(/moion, e)ci/sou. Atque hoc est, quod de iisdem Strabo scribit, e)gkoi/lia eos non habere, quia sc. plana illis latera, non carinata, nec panda essent. Vide Salmas. as Solin. p. 1116.

ILIANTUM vulgo ILANTZ, opp. in Rhaetia in foedere sup. s. Cano, habitatum a Grisonibus. Sub quo Glenner fluv. ex valle Lugnitia descendens, ab hoc Rheni fonte a dextris suscipitur. Hic [orig: Hîc] colloquium de Religione celebratum est. A. C. 1526. praesentibus omnium trium foederum Ecclesiastis. Occasio fuit calumnia Vicarii Curiensis, qua [orig: quâ] ipse Ioh. Dorffinanni Pastoris S. Martini in urbe Curia, reliquorumque in tribus Foederibus Euangelii Minstrorum doctrinam impetere non fuit veritus. Interfuit inter alios colloquio Sebastianus Hofmeisterus S. T. D. et Reformator Eccl. Scaphusianae. Vide Leonh. Meyerum de Ref. huius Eccl.

ILIAS [1] Homeri opus clarissimum, ab eo dicta, quod bellum contineat apud Ilium inter Graecos ac Troianos ob raptum Helenae gestum. Quoniam vero hoc in opere nullum mali genus non recensetut, factum est, ut Ilias malorum pro omni genere clamitatis accipiatur. Hanc Iliadem in nuce inclusam tradidit Cic. Plin. l. 7. c. 21. Herod. lib. de vita Homeri c. 16. Item mulier Troiana. Unde Iliades. Virg. Aen. l. 1. v. 483.

ILIAS [2] Parva Graece *)ilia\s2 mikra\, Graecum est poema, (pars Cycli Epici, de quo supra) cuius Lesches auctor, poeta Lesbius, Ilii excidium eo decantabat, Hier. ad Olymp. 30. Alcmaeon clarus habetur et Lesches Lesbius, qui parvam fecit Iliada. Ex ea versum hunc,

qui in Equitibus Aristoph. legitur, desumptum esse, adnotat Scholiastes. *)ili/ou pe/rsin vocat Paus. et quidem unicus, e)n *)ili/ou pe/roei laudans Leschem, cum *)ilia/da mikra\n reliqui constanter vocent. Et sane Ilias haec, cum decantaverit Ilii vastationem, revera potuit etiam hoc titulo inscribi. Sed proprius hic titulus tragoediae fuit, ex parva Iliade desumptae uti Aristot. docet, ubi tragoediarum argumenta utplurimum ex opere et carmine Epico depromi consuevisse ostendit, de Poet. c. 23. Alia itidem fuit *)ilia\s2 e)la/ttwn, Ilias minuscula, quam apud Thestoridem Homer. cumposuisse sicque ad discrimen maioris Iliadis appelalle [orig: appelâlle] dicitur Herod. qui eius intitium hoc fuisse ait,

*)/ilion a)ei/dw kai\ *dardani/h e)u/+pwlon,
*(=hs2 pe/ri poli\ e)/paqon *danaoi\ qera/pontes2 a)/rhos2.

Ea enim eadem cum toi=s2 *kupri(ois2, s. *kupri/a| *)ilia/di, quam nonnulli Stasimo ascribunt, Laeviusque vetustissimus poeta, Charisio Sosipatro laudatus, Latine vertit, Cypriae Iliados nomine, vide supra in voce Cypria; et plura hanc in rem, apud Salmas. as Solin. p. 852. et seqq.

ILICET q. ire licet, in funeribus olim Rom. consumpto cadavere, et collectis cineribus, dici solebat. Quo Virg. respiciens Aen. l. 2. v. 424. l. 4. v. 650. et l. 6. v. 231.

Et sie qui funus prosequutus erat populus, ad Lares suos remittebatur: de quo ritu vide supra, ubi de Cadaverum Cura, et plura hanc in rem, apud Alex. ab Alex. Genial. Dier. l. 3. c. 7. Sed et re divina [orig: divinâ] et cerimoniis concelebratis eadem vox a Sacerdote succlamabatur, sicque, qui sacris interfueraut, missos is faciebat, in eadem gente: quemadmodum apud Graecos functus mysterio Sacerdos laoi=s2 a)/fesin renuntiabat, qua de re vide eund. l. 4. c. 17. Simile quid in Eccl. Latina et Graeca factum olim, ut viderte est infra in voce Missa: et plenius apud Cl. Suicer. in vocibus, *)apo/lusis2 et *)apoluti/kion, quorum hoc erat tropatium ultimo loco, aute dimissionem populi recitati solitum, illud ipsa dimissionis apud Graecos formula etc.

ILIENSES pop. Sardiniae antiquissimi, circa medium illius incolentes, Pomp. quorum tractus Ilena, teste Pincto.

JLIENSIS Minerva in Fragm. Ulpiani, ab Ilio Phrygiae minoris Civ. dicta est: cuius Civitatis meminit Plin. l. 5. c. 30. ubi immunem eam fuisse dicit et ab ea omnium rerum effulsisse claritatem, vide l. non solum ff. de excus. Hinc itaque et Ihensi Minervae id iuris tributam est a Rom. ut ei legari posset. Vide omnio de Iliensium privilegiis, Coiac. Observ. l. 10. c. 5. laudatum Ioh. Calivino Lexic. Iurid.

ILINGAE Germ. pop. Ptol. qui Elysii Tac. de morib. Germ. c. 43. esse videntur. Horum urbs Leigneitz, teste Ortelio in Silesia inter Gorlitium ad Occ. 9. et Vratissaviam ad Ort. 6. leuc.

ILIONE Priami filia natu maxima, Polymnestoris Thraciae Regis uxor. Virg. Aen. l. 1. v. 657.

ILIONEUS [1] nomen Troiani Phorbantis, fil. qui deleto Ilio Aeneam in Italiam secutus, et quoniam eloquentia [orig: eloquentiâ] plurimum pollebat, legationibus aliquot ab eo praefectus est. Serv. in Aen. l. 1. v. 525.

ILIONEUS [2] Artabani, Principis purpuratorum fil. a Parmenione, propae Damascum, captus. Curt. l. 3. c. 13.

ILIPA Morali Calamea en la Serena, opp. Extremadurae Lusit. a Metallino et Zephyra 12. leuc. ab Emerita 18. in Austr. Item, opp. Hisp. Baet. Elepla, in l. Conc. nunc Niebla. opp. Liv. l. 40. c. 1.

ILISSUS [1] amnis in Attica regione, per fines Atheniensium fluit, ipsasque Athen as ex adverso Cephisi alluens, mari ad Piraeum excipitur: Musis dicatus, quas ab eo Ilissidas vocant. Stat. Theb. l. 4. v. 52. et seqq. viderur hunc fluv. Furiis consecrare, cum ait:

--- Anfracta riparum incurvus Elissos,
Saevus honos fluvio! Stygias lustrare seucris
Eumenides perhibentur aquis.

Nic. Lloyd. Graece *)ilisso\s2, quasi *ei)lisso\s2, a recurvo et flexuoso cursu. Seneca in Hippol. Act. 1. v. 13. et seqq.

Ubi par glacie, lenis Ilissus,
Ubi Maeander sic per inaequales
Labitur agros, piger et steriles
Amne maligno radit arenas.

Sed Statio non Atticae hunc fluv. verum alium haud longe Sicyone, qui *(elissw\n Paus. in Corinthiac. indigitati l, c. docet Salmas. ad Solin. p. 836. ubi alium cognominem in Arcadia quoque occurrere, addit. Vide in voce Elissus. Iac. Spon. hodieque vet. nomen retinere, sed aliquaudo plane exsiccari, atque in eius alvero Callirrhoen fontem scaturite, refert Itin. part. 2. p. 209.