December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 621, image: s0621b

INDIS fluv. Galliae non ignobilis, in Brexia, qui Pontem Indis Pont Dain, Varambonem, Bellamgardam, Casiacum Chasey, Gurdanumque alluit, et e regione Antonis effluit in Rhodanum. Vulgo Dain. Vide Hadr. Vales. Not. Gall.

INDOLES titulus Principum, adolescentium maxime, honorarius. Monachus Sangall. de Reb. Car. Mag. l. 2. c. 15. Quo etiam tempore epistolam ad vestram Indolem direxit etc. Vide hanc in rem plurima, apud C. du Fresne in Gloss.

INDORSATAE Literae dicebantur olim Brevia citationum s. submonitionum, quod in eiusmodi brevium, per quae a Rege actori reum in iudicium adducendi facultas dabatur, dorso s. tergo citario et submonitio, ab Apparitore vel Serviente reo facta, ut in iudicio compareret, adscriberetur: unde Indorsatio, exsecutio citationis vulgo in Foro Anglic. Gall. Endossement. Vide Statuta Davidis II. Regis Scot. c. 18. et 41. apud Gul. Thorn. A. C. 1289. C. du Fresne in Gloss.

INDOSCYTHIA pars Indiae cit. circa Indi fluv. ortum. Steph. Salmas. cis Indum et trans Indum simul posita, et intra ipsius Indi ostia, ad mare Indicum, multas Indiae regiones complectebatur, emporiumque habebat nominatissimum, dictum Barbaricum. Vide eum ad Solin. p. 1150. et supra, in voce Barbaricum.

INDUCI proprie calcei dicuntur. Tertullian. de Pallio, Impuro cruri purum aut mulleolum inducit calceum. Infra, Si quid calceatus inducitur. Cornific. de Rhetor. ad Herenn. l. 1. Soleae ligneae in pedibus inductae. Unde corrigendus Plin. l. 33. c. 11. Nostraque aetate Poppaea, coniux Neronis Principis, delicatioribus iumentis suis soleas et auro quoque induere solebat. Lege, inducere: et Appuleius l. 2. Et cum dicto iuvenem quempiam linteis amiculis intectum, pedesque palmeis baxeis indutum, et adusque deraso capite producit in medium. L. inductum. Salmas. ad Tertullian. de Pallio c. 5.

INDUCIAE Lycanoris inventum, iuxta Plin. l. 7. c. 56. sunt conventio, per quam bello manente ad tempus bellicis actibus abstinendum est. Virg. pacem sequestram dixit, Serv. ad eum, pacem temporalem, ut et Thuxydidis Scholiastes ei)rh/nhn pro/skairon po/lemnon w/di/nousan, Varro pacem casirorum paucorum dierum Stat. Pacis moram, quod vide etc. Nomen non tam, ab eo, quod A. Gell. vult l. 19. c. 8. inde uti iam nec ab endoitu, i. e. introgressu, ut Opilius voluit; Sed quod inde i. e. a certo tempore otium sit, quomodo e)kexeiri/an Graeci vocant. Sunt enim Induciae, in bello otium, non pax; ideoque accurate loquuntur Historici, qui narrant saepe, pacemnegatam, inducias datas, Liv. l. 10. c. 22. Plutarch. Iustin. l. 3. c. 7. et 26. Quare nec nova indictione opus est: nam, sublato impedimento temporali, ipso iure se exserit starus belli, non mortuus, sed sopitus, ut dominium et patria potestas in eo, qui a furore convaluit. Apud Liv. tamen, ex Fecialium sententia, finitis induciis, bellum indictum legimus: sed nim. istis non necessariis cautionibus ostendere vett. illi Romani voluere [orig: voluêre], quantopere pacem amarent, et quam iustis de causis in arma retraherentur, ut ipse Liv. innuit l. 4. Cum Veientibus nuper acie dimicatum ad Nomentum et Fidenas fuerat, induciaeque inde, non pax facta, quarum et dies exierat et ante diem rebellaverant: missi tamen feciales, nec eorum, cum more patrum iurati repeterent res, verba sunt audita. Quantum autem per Inducias utrinque liceat, vel non liceat, quaeque alia huc pertinent, persequitur accurate H. Grot. de Fure Belli et Pacis l. 3. c. 21. Addo hoc unum, in more positum olim, ut qui per Inducias caesorum corpora recepissent, renuntiare victoriae viderentur, adeo que ne tropaeum quidem erigere rite possent, iuxta dictum Diod. Sic l. 17. c. 68. ai)/thsin dicentis tw=n nekrw=n prone/xein h(/tths2 o(molo/ghsin. Et factum Eumenis, ad caesos regressi, ut victoriam ancipitem hactenus certo sibi assereret, apud eund. l. 19. c. 31. qua de re vide Berneggerum Not. ad Fustin. l. 6. c. 7. uti de Induciarum violatoribus iam supra aliquid vidinus, in Brutulus. De induciis forensibus, vide infra in voce Quingenti: De Induciis perpetuis opp. S. Perri ins. Sarmiae, veteri privilegio, concessis, ubi de hac ins. vide quoque in voce Treuga: ubi de Trevag Domini quaedam, a feria quarta usque ad secundam primo, dein omnibus diebus Sabbathi usque ad diem Lunae, aliis tandem diebus sollennibus festisque medio aevo, obtinente.

INDUCIOMARUS de Trevirorum principatu, cum Cingetorige, contendit vide Caes. de Bell. Gall. l. 5. c. 2.

INDULGENTIARUM origo haec. Cum in vet. Eccl. propter nimium rigorem satisfactionum Canonicarum, (quarum gradus erant pro/klausis2 s. Fletus, *)akro/asis2 s. Auditio, u(po/ptwsis2 s. Prostratio et *su/s2asis2 s. Consistentia) quaeque per plures Annos, nonnumquam per totam vitam erant continuandae, multi ad desperationem adigerentur, neque pauci relaberentur ad Gentilismum, repertum fuit temperamentum Indulgentiarum, quas peccatores, vel a suis Episcopis ultro consequebantur, vel per Martyrum ad metalla damnatorum intercessionem obtinebant; quibus, laxata [orig: laxatâ] pristina [orig: pristinâ] severitate, ante tempus Canonibus praestitutum, in communionem recipiebantur, et poenarum Canonicarum illis remissio ac gratia fiebat. Alia hodie in Eccl. Latina Indulgentiarum ratio est, quarum in ea usum tecentem, et admodum sero repertum, agnoscit Ioh. Fischerus Rofsensis Ep. ad articulum Lutheri 18. Has dum Leo X. in Germania per Ioh. Tezelium, Dominicanum, in Helvetia per Bernardum Sansonem, Mediol. Franciscanum, sub initium Praet. Sec. venales exposuit, utrobique Reformationi praebita ansa est, illic Luthero, hic [orig: hîc] Zuinglio, rem egregie gerentibus. De quo negotio ita Thuan. Hist. l. 1. Leo, inquit, quum alioqui ad omnem licentiam sponte sua [orig: suâ] ferretur, Laurentii Puccii Card. hominis turbidi, cui nimium tribuebat, impulsu, ut pecuniam ad immensos sumptus undique corrogaret, missis per omnia orbis Christiani regna diplomatis, omnium delictorum expiationem ac vitam aeternam pollicitus est, constituto pretio, quod quisque pro peccati gravitate dependeret: in eamque rem per provincias quaestores et aeraria ordinavit, quibus additi praecones, qui


page 622, image: s0622a

tanti beneficii magnitudinem, apud populum commendarent, et orationibus artificiose compositis, propositisque palam libellis rei efficaciam immoderate extollerent. Quod licentiose nimis a Pontificiis ministris passim, atque in Germania praecipue [orig: praecipuê] fiebat; ubi qui redimendam pecuniam Romae a Pontifice conduxerant, per lustra et popinas quottidie sine pudore, in aleae lusum ususque turpissimos potestatem extrahendi animas functorum ex igne expiatorio profundebant. Tunc exortus Lutherus, (A. nempe C. 1517. quem Onuphr. in Leone X. notat ob hanc rem, ut Rom. Eccl. gravissimum ac pestilentissimum) Augustinianus, Wittenbergae in Saxonia Theologiam professus, qui refutatis primum, moxque damnatis praeconum contionibus, eo postremum devenit, ut ipsam Pontificis potestatem, quam sibi per illa diplomata arrogabat, in dubium revocaret, ac tandem ad doctrinae examen, quam successu temporis labefactatam dicebat, crescentibus per contentionem animis descenderet. Haec ille.

INDUS [1] dicitur e)lefantalwgo\s2, h. e. rector Elephanti, undecumque sit ortus, quia hac arte maxime praestant, qui in India nati sunt et alios docuerunt [orig: docuêrunt]. Polyb. l. 1. de Caecilio, qui Asdrubalem vicit fugavitque, qhri/a su\n au)toi=s2 me\n i)ndoi=s2 e)/labe de/ka, belluas cum ipsis Indis decem cepit. Et l. 3 cum Hannibalis elephanti Rhodanum traiecerunt [orig: traiecêrunt], tou\s2 me\n i)ndou\s2 a)pile/sqai sune/bh pa/ntas2, tou\s2 d' e)le/fantas2 diaswqhn=ai, Cum [orig: Cûm] Indi omnes periissent, elephantos servari contigit. In quibus verbis Indi vocantur, qui in India nati non erant, sed in Africa. Alrter se res habuit de Eupatoris elephantis, quorum rectores cum ipsis belluis ex India venisse vero consentaneum est, 1. Maccab. c. 6. v. 37. super unamquanque milites erant triginta duo pugnantes in eis, et Indus eius. Ubi Vulgatus habet, Indus Magister bestiae, etc. Istiusmodi Indo harpen tribuit Aelian. Hist. l. 13. c. 1. *polemista\s2 me\n trei=s2 [ fe/rei ] par' e(ka/tera ba/llontai kai\ to\n tri/ton kato/pin, te/tarton de\ to\n th\n a(/rphn kate/xonta dia\ xeirw=n, kai\ e)kei/nh| th\n qh=ra i)qu/nanta. Bellatores quidem tres gerit, duos ab utraque parte et tertium retro pugnantem, quartum autem harpen manu tenentem, qua [orig: quâ] belluam dirigat. Sic apud eund. l. 13. c. 22. elephas officii sui monetur th=| e)k th=s2 a(/rphs2 krou/sei) nisi quis malit o)/rphn ex Hesychio legere, cui o)/rwh, est si/dhros, w(=| to\n e)le/fanta tu/ptousi/n, ferrum, quo elephantem verberant: Ut in Philostrato, kalau/roy est incurvus baculus, quo puer elephantem regit. Vide Sam. Bochart. Hieroz. Part. prior. l. II. c. 27. p. 268. et 269.

INDUS [2] Gallis INDE, Hisp. et Italis, INDO fluv. Orientis secundum Gangem longe maximus, Indiam ab Occasu alluens. Hunc in iugo caucasi montis, quod vocatur Paropamisus, adversus Solis Ort. effusum aiunt, ac in se 19. amnes recipere. Arrian. de Gest. Alex. l. 5. Septem ostiis in Oceanum erumpit, quem Sandum ad incolis vocari scribit Plin. l. 6. c. 17. Baudr. oritur in prov. Cassimera, sub M. Mogole, versus confinia Tartariae; dein per Antochium, Multanum, Bucoriam et Tattam labens, urbibus cognom. rigatis, auctus Hydaspe ad Nysam urb. et Hypasi, olim termino Alex. Mag. qui ipsi Hydaspi iungitur, aliisque in Oceanum Ind. se exonerat 5. ostiis prope Tattam, inter regnum Guzaratae et confinia Persiae, iuxta sinum Indic. Olim, ut Becmannus habet, Sindo accolis (quo nomine hodie R. Diul. a Persis et Arabibus appellatur) nunc Pang-ab Persis atque Mogolensibus, i. e. quintuplex fluv. dicitur, quia totidem alveis, ut dictum, in Mare Indicum evolvitur, nempe Bagal, Chanab Ravy s. Ravee, Via et Osvid s. Sind. Vide eum Hist. Orbis Terr. Geogr. et Civ. Ovid. Fast. l. 3. v. 720.

Et domitas gentes thurifer Inde tuas.

Lucan. Civ. Bell. l. 3. v. 236. et Strabo l. 15. p. 690 693. 701. 702. et 724.

INDUSIUM s. INTUSIUM. Vox haec, ut et Subuculae, in usu esse coepit, cum binas tunicas Romani gestare inceperunt [orig: incepêrunt]. Tum ut ab inferiore superior tunica distingueretur, subucula interior viri tunica, indusium interior tunica mulieris: superior vero in viris tunica, in feminis stola dicta est. Nonius, Indusium est vestimentum, quod corpori intra plurimas vestes adhaeret, quasi intusium. Fuisse autem feminarum interiorem tunicam, ex eo colligit Manutius, quod Varro cum palla muliebri vestimento, illud coniungit: vide Octav. Ferrar. de re vest. l. 5. c. 1. Promiscue vero hodie vox usurpatur. Ornatum eorum quod attinet, uti hodie extremae illorum manicae accessionem habent limbi e subtiliore tela vel simplicis atque expansi vel in densas plicas corrugati; sic tunicas ad manus fimbriatas Vett. Gestasse [orig: Gestâsse] legimus, apud Suet. Ful. Caes. c. 46. Sed et circa [orig: circâ] collum fimbriara Indusia quoque Veteribus fuisse, discimus ex Lycophrone, ubi is in indumento exitum a superiori parte non habente, quo Clytemnestra in Agamemnone tollendo usa est, krosswtou\s2 r(afa\s2 caecis manibus eum quaesiisse qua [orig: quâ] sc. caput exsereret, canit. Vide Casaub. ad l. et supra in voce Focale, nec non ubi de indusiatis focillatoribus.

INDUSTRIA Liguriae opp. quod et Bodincomagum. Plin. l. 3. c. et 16.

INEBRAE s. INFERAE vide Irae.

INEFFABILE vide Infandus.

INEAE fullonis instrumentum, vide supra Inae.

INENE i. e. Magnus Angolensis Regni conditor, vide supra Angola.

INERMES in bello veniam merentur. Et quidem, ut de pueris feminisque nil dicam, de quibus valet illud Senecae de Ira, Puerum aetas excuset, feminam fexus: universaliter de maribus, quorum vitae genus ab armis abhorret, idem statuendum. Fure belli in armatos repugnantesque caedes, Liv. et alibi, arma habemus (ait Camillus) sed adversus armatos: qui proin Veiis expugnatis edixit, ut ab inermi abstineretur, apud eund. Et quidem in hac classe primum ponuntur hi, qui Sacra curant. Nam ut hi ab armis abstinerent, mos ab antiquo omnium fuit gentium, atque ideo vicissim vi in illos temperabatur. Sic Philisthaei, hostes Iudaeorum, non nocebant Collegio Prophetarum, quod erat Gabae, ut videre est 1. Sam.


image: s0622b

c. 10. v. 5. et 10. Cretenses, cum intestinis bellis colliderentur, omnem noxam abstinuere [orig: abstinuêre] a Sacerdotibus, et iis, quos humandis mortuis praepositus *katakau/tas2 dixere [orig: dixêre], teste Plutarcho Quaest. Graec. Gothi Sacerdotibus Petri et Pauli extra Romam pepercerunt [orig: pepercêrunt], apud Procop. Gothic. l. 2. Quo prov. Graecorum pertinet. ou)de\ purfo/ros2 u(pelei/fqh. Certe et, cum tota [orig: totâ] Graecia [orig: Graeciâ] olim bello ferveret, Eleos, utpote Iovi sacros, et eorum hospites in alta pace vixisse, quctor est Strabo l. 8. Pari modo, qui ad Olympia, Pythia, Nemea et Isthmia certatum ibant, habuisse belli tempore a)sfa/leian kai\ a)/deian, tutellam ac securitatem, legimus apud Thuxyd. l. 5. c. 8. et Plutarch. Arato. Adde his, qui studiis literarum honestis et humano generi utilibus operam navant etc. Dein Agricolae, quos, tamquam in commune utiles, intactos in praeliis relinqui. de Indis cum laude refert Diod. Sic. Bibl. l. 11. der antiquis Corinthiis et Megarensibus, Plutarch. de Cyro, Xenoph. Instit. l. 5. de Belisario, Suid. Eosdem et Canones ascribunt: quibus Mercatores addunt, quo nomine continentur simul alii Opifices et Artifices, quorum quaestus pacem amat, non bellum etc. Vide Hug. Grot. de Iure Belli et Pacis l. 3. c. 11. §. 10. et seqq. ubi et de iis, qui, postquam arma gesserunt [orig: gessêrunt], inermaes se hosti exhibent, dedititiis sc. captivisque, accurate disserit.

INESSA s. UM postea Aethna, opp. Siciliae, nunc Brietio Coenobium S. Ioh. de Arenis, in valle Demonae, ad rad. Aethnae in Austr. inter Adranum ad Occ. et Cataniam ad Ort.

INEXSPECTATA a Diis fluere creditum Gentilibus. Arnob. adventes Gentes l. 3. Atquin ego rebar paulo ante --- uliro a Diis fluere in exspecta benevolentiae munera. Unde quaecumque praeter spem prospere cedebant feliciterque appellabant, Graece qeo/pempta, Artemid. l. 1. c. 7. et kata to\ *qei=on accidere dicebant. Aristoph. Equitibus,

--- - a)ll' o(di\ prose/rxetai
w(/sper kata\ qei=on ei)s2 a)/goran.

*kata\ dai/mona item, Herod. l. 1. i. e. kata\ tu/xhn s. a)po\ tu/xhs2, it. tu/xh| qei/a| s. daimoni/a|, apud eund. aliosque Latini divinitus. Suet. Claud. etc. Hinc Petron. Arbiter, Edit. Gonsali de Salas p. 9. Edit. Bosch. c. 16. Imo potius miratur, quis Deus iuvenes tam urbanos in suam regionem detulerit: et Plaut. Cistellaria [orig: Cistellariâ], Act. 4. Sc. 1. v. 16. et seqq.

--- - Nam obsccro, unde haec gentium?
Aut quis Deus obiecit hanc ante ostium nostrum? quasi
Dedita [orig: Deditâ] opera [orig: operâ], in tempore ipse, spes mihi Sancta subvenit.

Vide Desid. Herald. Animadvers. ad Arnob. l.

INFAMIAE Corona e lana olim. de qua vide C. Paschal. Coron. l. 5. c. ult. ubi de Infamiae poena, infra quaedam ubi de Vett. Poenis, it. in voce Recrediti.

INFANCIONES Hispanis dicti sunt Nobiles inferioris ordinis, quos ii hodie Hidalgos, Galli Elcuiers vocant. Sic vero primitus Nobilium et Militum filii appellati sunt, qui nondum per aetatem Militari cingulo, nec proinde militari appellatione, erant donati; quod etiam apud Gallos obtinuit. De eorum multiplici ordine, ita Vitalis Ep. Oscens. Sunt quidam Infanciones, quidam homines servitii sive signi. Infancionum autem alii Hermunii, alii Franchi de Chartae vulgariter appellantur. Hermuniorum autem Infancionum alii Barones vel Ricibomines: alii Mesnadarii: alii simplices Milites: alii Infanciones simpliciter nominantur --- Infanciones Hermunii, h. e. immunes ab omni munere s. onere --- sunt tali nomine redimiti, quibus sunt libertas et conditionis decor, a tempore, quo non exstat memoria, acquisita, imo innata --- Infancio autem de Charta, est is cui immunitatem, quam genus vel natura negavit, liberalitas eius, cuius erat adstrictus servitio, concessit cum authentico instrumento. Idem alibi, In Aragonia omnis homo, descendens de genere Militari (h. e. Militum s. Equestris Ordinis Virorum, qui non nascebantur, sed eligebantur, vulgo Cavalleros ) per lineam planam, est Infancio, sive sit legitimus, sive illegitimus, sive mas, sive femina. Tamen, quamvis veniat ex parte Matris ex linea militari, non est Infancio, nisi habeat patrem Infancionem --- Et per Foros habetur, quod quilibet Infancio potest esse Miles in Aragonia etc. apud C. du Fresne in Gloss.

INFANS [1] a non fando dictus est, teste Nonio: sicut Graec. nh/pios2, a nh\ et e)/pw. Hic sive die sive noctu in lucem prodit, natalis dicitur dies, ut ex Varrone fuse explicat A. Gell. l. 3. c. 2. et quidem verae nativitatis terminus, nonus est mensis, ex sententia Medicorum: Ovid. Met. l. 10. v. 295.

--- - --- --- - Iamque coactis
Cornibus in plenum novies lunaribus orbem,
Illa Paphon genuit.

Decimus ab aliis laudatur, qui initium sumunt decimi: post quem Seminati vocantur. Nec septimus infrequentior, de quo vide Ovid. Trist. l. 4. Eleg. 10. Quocumque tandem mense, primogeniturae magna semper veneratio, a qua Fortuna Natalis Primigenia equae solis femellis numquam exponuntur primitivae. Unde de gemellorum primogenitura litigarunt [orig: litigârunt] Iurecoss. masculis fere faventes, ut fortioribus, quod in Hispaniam vett. Gothi invexere [orig: invexêre] primi. Omni qutem nato apud Paganos Genius sociabatur statim, qui et vitae auctor esset et gignendi, quem proin coluere [orig: coluêre] votis, nummis, statuis et inscriptionibus. Fortuita puerorum Fortuna Genitalis regebat, sicut necessaria Farum. Lares quoque inter Natales Dcos habiti: Fuere [orig: Fuêre] et Dii Genitales alii maiorum gentium ad Nativitatis providentiam electi, diversi a Genialibus, *fene/qloi Graecis, quibus placidis vel iratis, prout quisque natus, ita felix censebatur: Accessit quoque Neptunus Genethlius Deus, humote suo nativitatem promvens; ut Puerperatum hic [orig: hîc] proprios Deos omittam, de quibus suo loco. Nato Infante, nunc ploratus, nunc laetitia apud diversos: ipse plorat, antequam rideat, variam ob causam.


image: s0623a

Utero egressum statim lavabant, tamquam a matre rubentem: solus enim Clodius Albinus, teste Capitolino, candidissimus natus legitur. Lavabantur vero partim sale, partim aqua [orig: aquâ], eaque vel tepida [orig: tepidâ], ut in funeribus: vel fervente, vel frigida [orig: frigidâ], qua [orig: quâ] Germani etiam legitimum fetum explorarunt [orig: explorârunt]. Unde de iis Claud. l. 2. in Ruf. Carm. 5. v. 112.

--- Nascentes explorat gurgite Rhenus.

Psylli partus serpentibus offerebant diiudicandos. Aethiopes avibus, ut legitimos discernerent, im posuerunt [orig: posuêrunt]. Graeci aqua [orig: aquâ] pariter ad sordes Infantium abluendas usi; additum subinde oleum in xu/tlw| vel toti corpori, vel oculis naribusve, ad infantis robur et calorem non satis firmum augendeum, et conservandum. Lacedaemonii vino laverunt [orig: lavêrunt], alii Graecorum rore, Cimbri nive. Lavandi vel in clypeo collocabantur, antiquo cum funeribus ritu, ut patet ex Euripide in Troadibus: vel in mnasiterna, vel labello, vel alio vase. Alvei quoque fit mentio, quod Scaphisterium appellatur: Crates Trismegisto: Christianis Baptisterium, qui id Romanis debuerunt [orig: debuêrunt]. Alvei in familia Caesaris testudinei erant in usu, docente Capitolino in Clodio Albino: quo modo et lavabantur grandiores, quibus impositis hastam addebant, cum hac acclamatione, h)\ ta\n h)\ e)pi\ ta\n, ut de feminis Laconicis scribit Thucyd. l. 2. Lavabant autem suis interdum manibus puerperae ipsae robustiores, ut plurimum obstetrices vel ancillae, quin servi et Eunuchi, qui idcirco muneribus donabantur. Aliquando ipsi Patres id muneris obiere [orig: obiêre]. Lotus Infans in terram statutus fuit antiquis temporibus, non sine pompa: mos e sacris Hebraeorum, qui tamen ante Iustinianum desiit. Religiose consecrata terra, quamprim um attigissent Augusti: factumque id, sive ut vocem terrae contactu acciperet, sive ut auspicaretur rectus esse Diis Coniugalibus, aunde ab Obsterrice erectus in terram erigebatur, sive ut Opem s. Matrem communem salutaret, cuius posthac indigebat ope. Ita in terra constitutis Statina Dea, cuius meminit Tertullian. de Anima, praefuit, vel, ut uliis visum, Statanus. Nihil autem horum factum, si ante depositionem inter vivos esse desiisset. Hinc quorum vItalia indicia, tellure suscipiebantur a Parente, vel Procuratore eius, quo inter legitimos numerarentur heredes: Ubi differre constat, nasci et suscipi: educare et tollere. Fiebat ea sublatio ope Levanae Deae, de qua Augustin de Civ. Deil. 4. c. 2. sed a Patris dependebat voluntate, cuius vitae et mortis potestas in eos, quos pro suis agnoverat. Cuncta ritu hoc celebrata, ut ex terra sublatum infantem susciperet perservum Parens, vel eius vice Puerpera, vel soror illius, vel familiaris aliqua: Obstetrices quoque, unde Terrae matres dictae. Partum autem tollere nolebant Patres, si sexus esset sequioris, quippe masculus boni fuit ominis. Contraria Indis apud curt. l. 9. Lacedaemoniisque lex, quae, Patribus arbitrio tollendi detracto, iis reliquit voluntatem suscipiendi, quibus spectandi infantes curam demandavit. Omnes Iudaei, Crotonenses nullos tollebant: contra quam libertatem natae LL. Papieae et ius tot liberorum, apud varias gentes. Quos suscipere nollet Pater ominis ergo et metus, more a Diis derivato, expositi fuerunt [orig: fuêrunt], de quo vide supra ubi de Expositione: Quem antiquorum barbarum morem non statim sustulerunt [orig: sustulêrunt] Christiani Impp. sed progressu temporis demum, ut videre est in Cod. Theodos. tit. de expositis. Quandoque enecati, cui contrariam legem Romulus exposuit, apud Dion. Halic. l. 2. Involucra porro Infantibus duplicia erant, alia quae rubenti substernebantur, quale linteamen album, quo, donec ablutus esset, involvebatur puer: hoc sacrum infantibus signum, quia ad Deos sacerdotesque linum pertinet. Alia iam lotus et in cunis reponendus habuit: quae vel fasciae seu panni, modo albi, modo purpurei, pro varia puerorum fortuna, saepius Ianei, toti corpori circumducti, ut salem continerent, et membra in rectum exitura per aliquot annos stringerent: vel Incunabula erant, de quibus supra. Cunis impositi, ab Obstetricum cura ad Nutrices transierunt [orig: transiêrunt]: quarum erat, a quinto nativitatis die, eorum cum Rumina curam gerere, fasciis involvere, cunas movere, nenias lallosque cantare, cui cantilenae Lallus Deus praeerat, etc. Vide infra in voce Nutrix. Pappabant Infantes mammam amplexuri, vel Patrem vocaturi, unde Papa pro Patre, apud Graecos Romanosque, pro Avo apud Arabes: Mamma pro matre s. nutrice, ortum, Lallabant eodem modo, unde Lalli et a)/laloi nondum loquentes, qui accepta [orig: acceptâ] voce Deo Fabulino sacrificabant. Qua de re sic pulchre Valerianus Ep. Cemeliensis Hom. l. 10. Ecce infantibus quam sunt verborum admir anda principia, ubi primum informis litera vocabulum Matris operatur, et distantis syllabae gemitus Patris nomen orditur. Quis autem ibi laetus non sit, cum inter illa sermonum dura rudimenta luctantes labiorum sonos rudi lingua [orig: linguâ] decipit, et os trepidum stillantia verba destituit etc. Vide Casp. Barth. Animadv. ad Stat. l. 5. Sylv. 5. v. 68. ur et de reptationis exercitio infantili egregia quaedam. Papa vero cibus eorum quoque sicut Bua potus dictus est, docente Nonio c. 2. Recens baptizatis Christianorum et Infantibus Paganis mel datum, cum lacte, ex vasculo xutridi/w| per spongiam: quarto enim die Nutricis lac successit, vide infra lac, mariscae et melimela, puls et libum delicatiorum, setania plebeiorum s. cepae alliique vilissimum genus, quibus pro potu acetum. Lacedaemonii citra satietatem, ut fami assuescerent: Christianis veteribus reliquiae Eucharistiae praebebantur, Cypriani et Caroli Mag. temporibus. Sed ante, finita [orig: finitâ] nempe ablactatione, epulae instructae, et pro ciborum auspicio Edusae, potionis potinnae sacra fiebant, porcellis lactentibus et pane furfuraceo, ubi simul Cubae initiabantur, sic ut apud Christianos farre. Exportati denique in agros ad Dianam, tumque nutriri coeperunt [orig: coepêrunt], quod aliud erat, quam ali. Inter haec sacra tertius affulsit dies Romanis, Graecis quintus, quo coronae natalitiae foribus suspensae Iuv. l. 3. Sat. 9. v. 85.

--- Foribus suspende coronam,
Iam Pater es,



page 623, image: s0623b

Oleagina quidem Athenis, masculis: lanea femellis. Romanis lautus, et hedera apiumque, ut et aliae herbae fragrantes, in hos usus placuere [orig: placuêre]. Quinto die emergente instituta loetra\ lexw/ina, sequebantur munera natalitia puero oblata, polypi, sepiae, coronae, gemmae: *)ana/qhma donarium vocabatur S. Baptilmais: *opth/ria, quae primo Infante viso exhibebantur. Aliis insuper puerperae et puerperii ministri eadem luce donabantur. Tota reliqua hebomade prima [orig: primâ], Iunoni proposita mensa s. ata, super quam votivus infans Diis, oblatus est et commendatus votis: additus Iunoni lectus et in eiusdem aerarium coniecti nummi. Sequutae pro natis supplicationes, per omnia templas circumductis: Templa erecta et arae positae, cusique nummi, Fecunditati, pro singulorum conditione, spectacula varia, Circense, Atticum, statuae cum Inscriptionibus, soluto voto, exstructae. Ultimo hebdomadis primae die, natis infantibus tabellae Fara inscripta, vel virgae nataliciae compactae sunt, quae cum nato adolescerent: aliis quercinae, aliis populeae, a quarum felicitate fata puerorum metiebantur, veteres et annosas restituere [orig: restituêre] satagentes. Scritosinni non nomina arboribus, sed ipsos nuper naros appenderunt [orig: appendêrunt]: Alii Veterum luminibus accensis in puerperio, fortunam natorum futuram explorarunt [orig: explorârunt]. Huic successit lustricus dies, quo nomen adepturi, quemadmodum mortui, lustrabantur; maribus nonus, femellis octavus, ultima hebdomadis aliis, qui etiam intra quintum diem substirerunt [orig: substirêrunt]. Praeerat Nundina Dea festo, quod Suoveraurilibus peractum et circuitione: circumferebantur enim pueri per Obstetrices vel ministros circa focum, unde *)amfidro/mia, nec focus is quidquam erat, quam arae Deorum hostiis calentes. Expiabantur dem aquae aspersione per aniculas lustrali ex sputo et pulvere, e balneis plerumque supto. Vide Pers. Sat. 2. v. 31.

Ecce Avia, aut metuens divum [orig: divûm] Matertera cunis
Exemit puerum:

Hinc eodem die vario ferculorum luxu convivium agitatum. Pro lustratione circumcisio erat apud Hebraeos, ex divino olim instituto: quam postea sibi quoque sumpsere [orig: sumpsêre] Samaritani, Sethiopes, Aegyptii, Colchi, Phoenices, Troglodytae, Macrones, Edomitae, Ammonitae, Arabes etc. Nec apud Graecos Romanosque incognita fuit: mahometani octavo demum anno, Syri decimo tertio, alii aliis administrarunt [orig: administrârunt]. Sic itaque nomen Infanti impositum apud omnes gentes, praeter Arlantes, apud Hebraeos octavo masculis, feminis inirio mensis. Nominalia Romanis masculis octavo, ut dictum: femellis nono. Graeci variabant, ut in lustrarione, alias quidem quinto, alias vero decimo: sunt qui et septimi meminerunt [orig: meminêrunt]. Christianis nulla nec olim, nec nunc certa nominis dies. Ritus hi fuere: Convocatis amicis, eligebant qui praeesset nominis impositioni, nomen dabant infanti, crines tondebant, Diis sacrificabant et agitabant convivium, vide infra in voce Nomen. Profitebantur deinde Patres puerorum nomina publica [orig: publicâ] contestatione, quam paidografi/an vocat Modestinus, simulque in aearium Ilithyiae nummum inferebant. Moxintra tertium diem, in Actis publicis relati a Praefecto aerarii, non nomina tantum, sed etiam cognomina, nec non dies nativitatis et Consul: quod et Indis olim et Europaeis hodie haud infrequens: Vocabantur illa Acta Fasti, Tabularia, Chartae, et in Saturm templo adservabantur. Porro pueris sive ante lustrarionem sive post dormientibus, quia Caprimulgum et Lilith, item Sagas s. Stryges, insidiati credirum, fascina eorum vel allio vel alysso vel Priapi icuncula [orig: icunculâ] appensa [orig: appensâ], abigere conabantur. Cui fascino Infantili successere [orig: successêre] grandioribus bullae ad invidiam, ditioribus aureae, aliis coriaceae, figura [orig: figurâ] cordis vel luae pectori affixae. Cum morbis tenrabantur, Infantum curam tractavere [orig: tractavêre] Matres praesertim, et Obstetrices. Aethiopes eorum frontem ipso natali die, Hetrusci occiput et venas verticis temporumque Libyae popuai urebant: Potiones per clysteres ori infusae. Ad sanitatem conservandam exercitia cunis conferebant, adultioribus vehicula et navigia: Nec deerant vota pro aegrorantium salute, quae Iunoni Lucinae, Castori et Polluci solvebant, sanitare reddita [orig: redditâ], Indignabantur enim animae renellae hinc emigrare: sed mortuis inferias non libarunt [orig: libârunt] nec eos ante dentes natos ussere [orig: ussêre]: quorum ideo nulla busta, sed suggrundiaria, corporibus eorum in urnulis impositis. Chalcidenses extra urbem in via ad Euripum humabantur. Grandiores natur sarcophago integris corporibus conditi in loco communi vel ante aras. Lugebantur vestibus cyaneis, mollitiei signo et fusis, a tota familia praesertim matribus ac sororibus: ante Auroram, quasi a die rapti, facibus funeralibus et ad tibias elati; quia nec lugere trimo minores licuit. Monumenta tamen iis erecta, memoriaque Natalis diei quotannis celebrata festo Genethliaco sollenni, quod cum in vivis solum primitus obtineret; postea quoque ad fato functos trauslatum, constituaeque hac fini usurae ad solvenda convivia sunt: unde Natales Sauctorum et SERVATORIS nostri Christianl mutuatisunt, qua de re vide infra in voce Natalis dies, et plura in hanc materiam, apud Thom. Bartholin. l. de Puerp. vett. aliquid etiam infra in voce Urna. Atque haec quidem de Infantibus, quotum noti Patentes: de quibus hoc unum addo, apud vett. Christianos Orientis, solitas fuisse feminas, quadragesimo a partudie, infantem in templum deferre, sic velut Ecclesiae eum initiantes, id quod e)kklhsi/azein dixere [orig: dixêre], uti docet Meurs. in Gloss. etc. At inventitii Infantes, incertis nempe Parentibus nati, in antra Nympharum deponi solebant, Quod eo forte factum, quia puellae; quae parere gestiebant, a Nymphis prolem votis poscere, sc. ei rei consensu superstitiosorum praepositis, solitae sunt. Euripid. Electra [orig: Electrâ] v. 627.

*a. *nu/mfais2 e)/porson e(orth\n, w(=s2 e)/doce/ moi.
*b *trofei=a pai/dwn, h)\ pro\ me/llontos2 to/kou;
*a, *ou)k oi)/da, plh\n e)\n bousfagei=n w(pli/zeto.

Vide Barth. ubi supra, Theb. l. 5. v. 519. ut et hic ubi de Nathis, ac Spuriis: de veste autem Infantum, apud Vett. supra, in Alicula; de filo coccinec iis appendi solito, infra in voce Porphyrius; de eosdem aegros ad feretra vel trumulos Sauctorum ponderandi, in Eccl. medii aevi, ritu, suo loco.



page 624, image: s0624a

Dii, qui nascentibus infantibus praeerant, ex Ioh. Rosino.

Anculi et Anculae, Dii Deaeque erant ancillarum, Fest. Carnea, vel potius Carna, vitalibus humanis praeesse credebatur, ab eaque petebatur, ut iecinora et corda, reliquaque viscera salva conservaret. Cunina, cunis praefecta est, quas tuebatur et fascinum submovebat. Diva Educa, s. Edusa, escam infantibus praebere credita est: sicut Diva Potina potionem ministrabat. Utrique sacrificabant Nutrices, cum primore cibo ac potione Infantes initiabant. Fabulinus Deus dicebatur, quem fari incipientibus pueris invocabant, eique sacra faciebant. Ianus, primus commemoratus est Varroni, enumeranti Deos ab ipsa conceptione hominis et seriem eam perducenti usque ad decrepiti senis mortem. Iuventus s. Iuventas Dea fuit, quae post praetextam excepit Iuvenilis aetatis primordia, Augustin, de Civ. Dei l. 4. c. XI. Levana de terra levabat Infantes. Lubentia, s. Lubentina, eadem cum Venere Genirali Dea. Nascio, sive Natio Dea, nascentium fuit Praeses, teste Cic. de Nat. Deor. l. 3. Nundina Dea, a nono nascentium die dicta est, quo infantes lustrabantur, et nomina accipiebant. Is enim maribus erat nonus. Opis invocabatur, ut opem ferret nascentibus et cos sinu terrae exciperet. Orbona colebatur, ne orbi fierent Infantes. Arnob. l. 4. ait, in eius tutela fuisse orbatos liberis parentes. Ossilago, Dea solidatrix ossium fuit. Paventiam Deam constituerunt [orig: constituêrunt] antiqui, ut ab Infantibus pavorem averteret. Augustin. de Civ. Dei l. 4. c. XI. Rumina, mammam parvulo credebarur immulgere. Idem l. 4. c. 8. Statilinus et statana Dea, educationi ab antiquis ascripti sunt, eo viz. tempore, cum standi ac consistendi potestatem habere incipiebant. Vaticanus, in vagitu os aperire dictus est, vel vagitibus praesidere. Vide A. Gell. l. 6. c. 17. Unde quidam Vagitanus legum, apud August. de Civ. Dei l. 4. c. 8. Volupia, a voluptate dicta, similiter inter Infantium Praesides censita est etc. Vide supra.

INFANS [2] nomen quod Regum filiis in Hisp. tribuitur, utilegimus apud Vitalem Ep. Osc. quod nomen primitus aiunt filio suo primogenito Sancio indidisse Ferd. II. Castellae et Legionis Regem illudque ad Anglia hausisse ducta [orig: ductâ] in uxorem Leonora [orig: Leonorâ] filia [orig: filiâ] Regis Angliae. Sed longe ante istud tempus Infantium et Insantissarum obtinuisse nomenclationem, docemur ex Ep. Pelagii Ep. Ovetensis, qui vixit A. C. 1100. Is enim in Veremundo II. Rege Habuit, inquit, duas nobiles Uxores: ex una genuit Infantissam domnam Geloiram. Ipse Infans Ordonius Fronildi Pelagri genuti plures filios etc. Sic in Charia Alphonsi VI. Regis Castellae Aerae 1118. subscribit Ramirus Infans Garsiae Regis fil. apud Anton. Yepezium in Chron. Ord. S. Bened. Tom. III. Vide Suritae Indic. l. 1. Aera [orig: Aerâ] 1063 et 1064. Mich. del Molino in Repertor. Foror. Aragon in voce Primogenitus et Sebast. Cobarrnviam in Thes. Ling. Castell. A voce Cantabrica, prozimum Successorcm Regni significante, nomenclaturae huius originem arcessit Georg. Horn. Orb. Imp. cum Dot. Felleri p. 278. Sed et alibi Infantes et Pueri promifcue dicti occurrunt etiam Magnatum filii, qui nondum ex aetatis defectu feudorum paternorum possessionem adierant, quae a Custodibus et Tutoribus interca administrabantur, donec ad legitimam ii aetarem pervenissent, qua de re dictum supra in voce Haeres. Ita Frid. Henr. II. Imp. fil. quem spectabat Apuliae s. Siciliae Regnum ex parte Matris. Infans Apuliae appellatus est, uti testatur Auctor Chironici Senon. c. 19. Puer Apuliae, in Cron. Andrensi p. 634. l'Enfant de Poville, in Chron. Flandr. c. 21. Primogenitus Angliae Regis, Puer Anglicus dicitur, Gulielmo Britoni Philipp. l. 12. Fil. Comitis Campaniae, L'Enfant de Champagne, apud Muskium: Fil. Regis Bohemiae, Adolescens Bohemicus apud Monach. Pegav. p. 6. Fil. Ducis Cliviaci, l'Enfant de Cleves, Monstrelleto, etc. Imo quoque Infantes et Pueros interdum deprehendimus indigitatos, etsi fortean praediorum paternorum iam adilslent possessionem vel certe eorum possessores audirent. Charta A. C. 1088. apud Beslium in Episcopis Pictav. Subregimine Regis Francorum, Aquitaniae Ducatum tenente Gulielmo infante Pictavorum Com. etc. Vide infra in voce Pucr, et plura hanc in rem, apud C. du Fresne in Gloss.

INFANTADGO nomen illustris in Hisp. Fam. Mendoziae stirpis. Didacus enim Hurtadus de Mendoza, Admiralis Castiliae (fil. natu maior NN. de Hita et Butrago, frater Inici Lopezii, qui primus Com. del Real de Manzannares et March. de Santillana, crearus est, A. C. 1445. et septem mares genuit e quibus primus Didacus Hurtadus de Mendoza, novum decus genti intulit, Ducis del Infantadgo diguitatem adeptus. Huic, praeter maximum natu, lineae Ducalis continuatorem, de quo mox, filii fuere [orig: fuêre] Ioh. Hurtadus Dominorum de Belenna et Valhermoso et Garsias Laso de Mendoza Dominorum de Iunquera in Guadalaxara, cum cogn. de laso, conditores. In stipite vero Ducum directo, Didacus Lopezius I. ex Brianda de Luna agnata (filia Ioh. Hurtadi de Mendoza) Inicum Lopezium I. genuit Maria de Luna (filia Alviri de Luna Duc. de Truxilio) maritum et ex ea partem Didaci Lopezii II. quo et Maria [orig: Mariâ] Pimentellia [orig: Pimentelliâ], nat. Inicus Lopezius II. Isabellam Aragoniam sibi iunxit (filiam Henr. Aragoniae inf. Fortunae, Duc. Segorbiae. Ferd. Argoniae Regis qui Obiit A. C. 1416. ex Henr. fil. neporis) atque ex ea suscepit Didacum Hurtadum II. Com. de Saldanna, cui Maria agnara March. del Cenete (filia Roderici de Mendoza March. del Cenete, ) genuit Rodericum Duc. del Infantadgo, ex Anna agnata (filia Inici Lopezii de Mendoza Duc. del Infantadgo, Didaco Hurtado II. geniti) Luisae, Inici Lopezii (Den.....) Magdalenae (Den....) et Mariae patr, e quibus haec ultima Garsiae de Toledo Osorio Duci de


image: s0624b

Fernandina nupsit; primogenita vero Luisa, haeres, Ducatus [orig: Ducatûs] tituluru marito Didaco Gomezio de Sandoval, Com. de Saldanna (fil. Francisci de Sandoval et Roxas Duc. de Lerma ) attulit; mater ex eo An nae, Roderici et Catharin de Mendoza Sandoval Roxas Duc. de Infantadgo March. de Santillana, Argueso et Campo, March. de Cenete (quae nupsit Roderico de Silva Mendoza Duci de Pastrana et Estremera, Principi de Melito, et Duci de Villafranca in Regno Neapolitano: ex eo mater Roderici de Silva Hurrado de Mendoza Guzman Com. de Saldanna, qui uxorem sibi iunxit N. de Haro, filiam Lud. de Haro A. C.. 1666.) Phil. Iac. Spener. Theatro Nobil. Eur. Part. II. p. 106. et Part. III. p. 80. et 87. ut et utrobique in Ind. ubi Fam. liae dispositionem exhibet.

INFANTES Monasterii iidem qui vulgo Oblati: in Capituis Theodori Cantuar. c. 34. Infantes Monasterii 14. Annis carnem manducant. Apud Eund. c. 115. Pueri Monasterii dicuntur, ubi etiam vetantur ante 25. Annos ordinari. Eorum modestiam in Eccles. sic describit Domnizo de Vita Mathildis, l. 1. c. 15. de Bonifacio Duce,

Scilicet assistens ad opus divum bonus ipse
Stabat in excelso solio, non corde superbo:
Aspiciensque chorum, facies vidit puerorum
In terra pronas, psallentes dulciter horas,
De quibus admirans, ita cur stant, seque regirant,
A Monachis didicit, semper quod stant ibi fixi.
Hoc non oblitus iocundus Dux et opimus,
Ire sub tectum clam Templi coepit honestum
Quendam quippe virum cum nummis, vult quia mirum
Ipse videre, decem libras vir iactat ab aede,
In medioque Choro strepitus sonat, et puerorum,
Quorum palpebrae penitus nec sic patuere [orig: patuêre],
Aspexit nummum tetigit non ullus et unum:
Inde magis gaudens praeclarus Dux ait autem:
In modicis Annis sunt hi pueri velut alni,

apud C. du Fresne in Gloss. ubi etiam quaedam de Infantibus s. pueris symphoniacis, quorum mentio in Ord. Rom. vulgo Gallis, Enfans de Choeur.

INFANTIA inter Numina Gentilium vide supra Dii.

INFANTICIDIUM eiusque degustatio, inter alia scelera, quorum infamia [orig: infamiâ] Christiani aspergebantur, sub Impp. Ethnicis, praecipue iisexprobrata; quo nomine ad bestias damnabantur, ex l. Cornelia de Sicar. ut humiliores solerent vel bestiis subici, l. 3. §. 5. ff. ad leg. Corn. de Sicar. Censebantur autem inter humiliores Christiani, adde etiam. famosos, quos severius quam integrae famae homines, puniverunt [orig: punivêrunt], leg. 28. §. 16. ff. de Poenis, qua de re vide Sam. Per. Comm. in LL. Attic. l. 2. tit. 3. Calumniae fenestram aperuisse primus videtur Simon Magus, quem postmodum secuti Menander, Carpocretes, Nicolaitae, et Gnostici, hanc detestandam de Christianis opinionem confirmarunt [orig: confirmârunt]. Pessimi enim hi mortalium feralia sua facta, et sacra omnibus tetriora sacrilegiis, Christianae cenae et Synaxeos nomine ornarunt [orig: ornârunt]. Quo factum, ut caecum acimperitum vulgus, propter nominis communionem et veros Christianos et abistis flagitiis alienissimos, sine discrimine infimularent, quasi monstra colerent, infantes vocarent, convivia incesta percelebrarent. Caraphrygas certe, Pepuzianos et Quintillianos tradunt Origenes, Euseb. Iustinus Martyr, Alii, de infantis anniculi sanguine, quem de toto eius corpore mimos punctionibus extorserint, Eucharistiam conficere miscentes sanguinem farinae, panem que inde facientes consuevisse: qui si mortuus esset, pro Martyre, sin supervixisset, pro magno Sacerdote habitum. Carpocratianos quoque et Florianos post occasum Solis in Eccl. convenisse, incesta convivia agitantes ex Philastrio et Epiphanio notum: quorum hic porro tradit, Gnosticos tenellum fetum in mortario pistillis contundere solitos, eum que admixto melle, et pipere, aliisque condimentis devorare. Cuiusmodi proin flagitiis hostes Christiani nominis aures vulgi adversus Christianos refellerunt [orig: refellêrunt], sicque deteslabiles illos omnibus reddere conati sunt. Vide Suffr. Perrum, Comm. ad Athenagoram Apolog. pro Christ. Wowerium Notis, Alios. Non desunt tamen, qui etiam de haereticis praefatis falsa haec esse, et perverso nonnullorum Zeloni afficta asserant. Num enim scelera tanta tacuissent Apologeticorum Scriptores, qui tamen tantae immanitatis nesuspicione quidem illas fectas onerarunt [orig: onerârunt]. Sane de Montanistis, idem, quae de Cataphrygibus aliisque diximus refert in Can. XII. Conc. CP. Zonaras, cum tamen nemo veterum, qui illorum haeresin refutavit simile quid de iis narreet. Vide Desid. Herald. Not. ad Minuc. fel. ubi Caecilius de Christianis: Infans farre contectus, ut decipiat incautos, apponitur ei, qui sacris imbuatur, is infans a tirunculo farris superficie, quasi ad innoxios ictus provocato, caccis occultisque vulneribus occiditur: huius, proh nefas! sitienter sanguinem lambunt, huius certarim membra dispertiunt, hac foederantur host â, hac conscientia [orig: conscientiâ] sceleris ad silentium mutuum pignor antur etc. Quam vero in Christianos calumniam intorserant Gentiles, in hos egregie retorquet Octavius in seqq. cum ait, Hace utique de Deorum velirorum diseiplina desaendunt. Nam Saturnus filios suos voravit. Merito (Proin) ci in nonnullis Africae partibus a parentibus infantes, immolabantur, blanditiis et osculo comprimente vagitum, ne flebilis hostia immoletur. Vide quoque supra ubi de Anthropophagis, et infra in voce Paedothysia: de Infanticidio autem Poenorum inprimis Sil. Ital. Bell. Pun. l. 4. v. 769.

INFECTOR vide infra Tinctor.

INFELIX Arbor Catoni quae nullum, Tarquitio apud Macrob. quae nigrum fert fructum. Ita enim hic in Ostentario arbor ario, Sat. l. 3. c. 20. Arbores, quea Inferum Deorum avertentiumque in tutela sunt, eas infelices nominant. Alternum sanguinem, filicem, ficum atram, quaeque baccam nigram nigrosque fructus ferunt, itemque acrifolium, pyrum silvaticum, ruscum, rubum sentesque quibus portenta prodigiaque mala comburi iubere oportet. Nempe signa haec ad portentorum expiationem adhiberi solebant. Lycophr. Cassandra, ubi de Locrensium Virginum calamitate,



image: s0625a

*)/o tan a)ka/rpois2 gui/a sumfle/cas2 futoi=s2
*(/hfaistos2 ei)s2 fa/lassan e)kbra/tth spodo\n ktl.
Cum membra cremiis ustulans infamibus,
Cinerem procellis ventilabit Mulciber etc.

Et Carull. in Ann. Volus. Carm. 36. v. 3. et seqq.

Vovit, si tibi restitutus essem,
Desissemque truces vibrare iambos,
Electissima pessimi poetc
Scripta tardipedi Deo daturam
Infelicibus ustulanda lignis.

Sed et perduellionis ad arborem infelicem suspendi cnsuevisse, docet Romuli lex, Duumviri perduellionem iudicent. Si a duumviris povocarit [orig: povocârit], provocatione certato. Si vincet, caput obnubito, infelici arbori suspendito. Vide Ioli. Menrs. Comm. ad Lycophron. Cael. Rhodigin. l. 10. c. 7. Alios. De hominum Vide Infelicium coronis praemiisque C. Paschal. Coron. l. 5. c. 6.

INFERI fabula Plin. l. 2. x. 63. ubi de avaritia hominum, in ipsa terrae viscera penetrantium, Si ulli, inquit, essent Inferi, iam profecto illos avaritiae atque luxuriae cuniculi refodissent. Imo et Iuv. Sat. 2. l. 1. v. 149. et seqq.

Esse aliquos maneis et subterranea regna,
Et Contum et Stygio ranas in gurgite nigras,
Atque una transire vadum tot milia cymba.
Nec pueri eredunt, nisi qui nondum aere lavantur:

Et Lucret. et omni Epicureorum Scholae Luciano imprimis. Quibus celeberrimos Philosophos iunge, Senecam earundem partium, vel principem, Consol ad Martiam, c. 19. Cic. de Nat. Deor. l. 2. longe fusius Tusc. Quaest. l. 1. Alios. qui figlnentum utile Reioybkucae ad coercendos impios, hanc de Inferis doctrinam voca vere [orig: vêre]. At Sapientiores Gentilium hac de re melius, inter quos et Protagoram librum peri\ tw=n e)n *(/adou, De in, quae sunt apud Inferos, conscripsisse memorat Laert. in Eo. Certe non supplicia minus, ac praemia, post impletam mortalitatem superesse homini, praeter Pindar. Olymp. Ode 2. Epod. 3. aliosque poetas, Philosophi sensere [orig: sensêre], Plat. de Rep. l. 3. princ. de LL. l. 9. sub. fin. l. 10. alibique passim, Plotin. Ennead. 3. Cato, apud Sallust. in Catil. Plutarch. de aud. Poet. Stoici, apud Lactant. l. 7. c. 11. etc. Et quidem Ignem infernalem agnovisse, inde patet, quod potamw=n flegome/nwn, fluminum flagrantium igne, pwtamw=n puro/s2 fluviorum ignis, Pytiphlegetontis inprimis, crebra apud illos mentio. Igne tamen ardentibus, ne lucis quidem solatium futurum, densissimis Tenebris obruendis, et ipsis non ignotum. Hinc apud Virg. Aen. l. 6. v. 265.

--- loca nocte silentia late,

et silens nocte perpetua [orig: perpetuâ] domus, apud Senecam Hippol. Act. 1. Sc. 2. Vide quoque Plutarch. d. l. Porro, Ahyssi profunditatem, ingerit Plato de LL. l. 10. et Trismegistus apud Appuleium in eo, Carceris squalorem, Socrat. apud Plat. in Gorgia: Catenas, Virg. d. l. v. 545. et seqq. et Eris Armenius, apud Plat. de Rep. l. 10. Stridorem dentium ac fletum, Virg. ibid. Plat. similiter et Trismegistus, Extreinitatem poenarum, Plat. Iterum in Gorgia: Aeternitatem, Ovid. in Ibin. etc. Quae omnia, fabulis quidem variis involuta, veri tamen non parum continentia, unde illi hauserint, aperit Iustin. Martyr, Moses, dicens antiquior est omnibus Graecorum Scriptoribus, et quidquid --- de paenis Inferorum et rebus caelestibus, aut id genus aliis vel poetae prodiderunt [orig: prodidêrunt], a Prophetis occasionem opereunt, tam sentiendi, quam eloquendi talia. Sic fit, ut his omnibus inesse videantur aliqua veritatis semina. Quam in rem Vide praeclare disserentem Tob. Pfanner. Theol. Gentil. pur. C. I. §. 5. et C. XXI. §. 5. et seqq. De loco vero Inferorum apud Vett. aeque ac Recentiores incerta omnia. Spiracula Ditis et aditum eorum in monte Hirpinorum Apuliae collocabant Romani, ubi proin Amsancti sacrum Diti persolvebatur quorannis, Hic enim specus ille pestifer, adeo apud Vett. celebris, cuius spiritus iuxta stantes necabat. Plin. l. 2. c. 93. Item in Hirpinis Amsancti, ad Mephitis aedem, locum, quem qui intravere [orig: intravêre] moriuntur. Ad Sept. loca ponit Stat. Theb. l. 2. v. 53. ubi et nunc plurimis persuasum ostia Inferorum esse, vide Olai Mag. scripta edita Romae A. C. 1555. Certe non aliam magis ob causam gentibus his olim praelata nox diei et tenebrarum Regina Luna lucis principi Soli, Infernales Aethereis sanctius culti, ut alibi diximus. Alii in aere caliginoso, in centro terrae, alibi, infernum exstruunt. Sobrie magis ea de re Theod. Beza c. Brentium, Sicut caelum, cuius maiestas nobis nunc est incomprehensibilis -- certum ac definitum locum esse, mundo ipso superiorem, ex Scripturis credimus: ita et Inferos ex iisdem Scripturis credimus certum ac definitum locum esse, quem non frustra scriptura Abyssum et Tartarum, Infernum denique vocarit [orig: vocârit] Eccl. horrendis et aeteynis Satanae et impiorum suppliciis destinatum. Quae porro de eius situ et cameris ridiculi nonnulli somniatores partim excogitarunt [orig: excogitârunt], partim ex profanis Scriptoribus repetiverunt [orig: repetivêrunt], ut vanas et aniles nugas, relinquimus. Ceterum de Diis Inferorum, quos iis assignavit Gentilitas, vide ubi de Dite, Furiis, Plutone, Proserpina etc. de Sacris iis fieri solitis, Casp. Barth. Animad. ad Stat. passim, inprimis Theb. l. 4. de iisdem, ut et aliis huc pertinentibus, eundem Comm. Superstition. et hic non uno loco etc. Addam saltem, non creditum Vett. multis, Inferis recipi animas insepultorum, aut eorum qui immature vel violenta [orig: violentâ] morte exstincti essent. Unde non animas ad Inferorum sedes iam adactas, sed solas a)w/rwn, et bioqana/twn in Necyomantia, evocari, utpote in propinquo degentes, neque ex intimis Orci sedibus avellendas, unde nullus reditus, erant persuasi, qua de re diximus aliquid supra, ubi de Aboris. Nec hoc


page 625, image: s0625b

omittendum, Vett. ad Inferos discendisse tralatitie dictitasse [orig: dictitâsse] eos, qui diutius peregrinabantur, uti discimus ex Arremidoro l. 2. c. 60. Atque sic omnino intelligendum esse Ulyssis descensum, apud Homer. et Aeneae apud Maron. docet Ios. Meurs. Comm. ad Lycophron. p. 244.

INFERIAE fuere [orig: fuêre] sacra mortuorum, quae Inferis solvebantur. Et quidem, antiquitus mos erat, in sepulchris fortium vitorum, captivos necari: quod postquam crudele visum est, placuit gladiatores ante sepulchra dimicare, qui a bustis Bustuarii dicti sunt. Cum nec horum copia esset, laniantes genas suum effundebant cruorum, ut rogis illa imago restitueretur. Vel, quemadmodum Varro loquitur, ut sanguine ostenso Inferis satisfierit, quod tamen lege XII. Tabb. interdictum. Mox ubi ustularum cadaver erat, rogus bustum dicebatur, cineresque et ossa cado sive urna [orig: urnâ] colligebantur, amicis, cognatis aliisque circumstantibus, qui a Sacerdote ter aqua [orig: aquâ] pura [orig: purâ] aspersi, ita expiabantur sive lustrabantur. His Praefica novissimum verbum illud alta [orig: altâ] pronuntiabat voce, Ilicet, i. e. ire licet: quo dicto, qui comitati funus erant, domum abituri, extremum vale clare ingeminabant, Vale, vale, vale, nos te ordine, quo Natura permiserit, sequemur, Vide Thom. Dempster. ad Ioh. Rosin. Antiqq Rom. l. 5. c. 39. Hinc spirantes Inferias dixit Stat. Theb.. l. 12. v. 68. Sed quod sumptuosum erat et crudele homines vel victimas interficere, sanguinei coloris coepta mortuis vestis omkoco, Serv. in l. 3. Aen. v. 65. ubi pulchre [orig: pulchrê] de antiquissimo hoc ritu. Dicit autem vel victimas. Namque et equi Inferiis Ducum mactati, uti de Achille apud Homer. Patroclo, et Creonte apud Stat. Menaeceo parentante legimus. Vide Barthium Advers. l. 14. c. 19. Idem de Lusitanis scribit Strab. hisque capros et captivos homines iunctos memorat, l. 3. asinos et canes Arnob. l. 3. uti canes itidem mensarios, in duas partes dissectos, cum equis; rogo Patrocli Achilles modo dictus inicit etc. Erant autem Inferiae huiusmodi vel recentes, vel anniversariae: addebaturque non raro funebris laudatio seu carmen, quod Parentalia dicebant Latini *)epita/fion lo/gon Graeci, qua de re Vide Scalig. Poet. l. 3. c. 12. et plura hic passim. inprimus in voce Bustuarii: uti de Inferilibus parentalium, ubi de Cena Ferali.

INFERIUM Vinum dicebatur vett. Romanis quod in Vinalibus Iovi offerebatur ac libabatur, ut in frumentis praemessa, laconibus prologi/a, ab inferendo, utidocet, ridens superstitionem hanc suaviter, Arnob. adv. Gentes, l. 5. Operae pretium est etiam verba ipsa depromere, quibus, cum vinum datur, ubi ac supplicari consuetudo est: Mactus hoc vino inferio esto. Inferio inquit Trebatius verbum ea [orig: ] causa [orig: causâ] est additum--ne vinum omne omnino, quod in cellis atque apothecis est conditum, ex quibus illud quod effunditur promptum est, esse sacrum incipiat, et ex usibus eripiatur humanis. Addito ergo hoc verbo, solum erit, quod inferetur, sacrum, nec religione obligatur ceterum. Mox, Iniuria est ista, non honor. Quid enim, si Divus amplius hoc volet, neque erit contentus illato. et uti vero quae seqq. E quibus Patet. quam caute Vett. quoties aliquid Diis ferrent aut consecrarent, loqui consueverint, ne qua [orig: quâ] se tacita [orig: tacitâ] religione obligarent: unde et in Inscr. saepe leges ac conditiones, additae circa talia. Ceterum calpar quoque huiusmodi vinum, vide supra. Arthenis simile festum pi/agia et Vide Scalig. ad Varronem et Festem Inferium vinum ab inferendo, sic Arseria aqua, ab ad ferendo, ut vidimus supra.

INFERNATES et Supern. pop. Italiae, mare Inferum et Superum accolentes.

INFERTORES vocabantur apud Rom. qui fercula conviviis inferebant: appellati ab opera, quam praestabant, Iuv. l. 1. Sat. 5. v. 80.

Aspice quam longo distendat pectore lancem,
Quae fertur domino, squilla et quibus undique septa
Aspuaragis, qua [orig: quâ] despiciat convivia cauda [orig: caudâ],
Cum venit excelsi manibus sublata ministri.

Ubi habent vett. glossae, ministri, infertoris. Eaedem ad illa eiusdem poetae l. 4. Sat. 11. v. 142.

Nec frustum capreae subducere, nec latus Afrae
Novit avis noster tirunculus ---

ita explicant, h. e. quod vult dicere, Infertor noster furtum facere ignorat. Et haec quidem vox in Lege Salica exstat. Mivisterium tetigit Iuv. de quo supra, et ante hunc Horat. Serm. l. 2. Sat. 8. v. 85. et seqq.

--- --- --- --- Deinde sequuti
Mazonomo pueri magno discerpta ferentes
Membra gruis sparsi sale multo, non sine farre,
Pinguibus et ficis pastum iecur anseris albi,
Et leporum avulsos, ut multo suavius, armos,
Quam si cum lumbis quis edat.

Tangit et Zeno Veronensis, Serm. ad Neophytos post Bapt. Tres pueri unanimes legumina inferunt primi, quibus, ut scitus sit sapor, salem sapientiae aspergunt, oleum Christus infundit. Halotus autem ille, qui boleto Claudianam apotheosin procuravit, Praegustator itidem et Infertor fuit: quae ministerii coniunctio non viderur perpetua fuisse. Vini Infertorem lepide expressit Horat. Serm. l. 2. Sat. 8. v. 13. et seqq.

--- --- --- Ut Attica virgo
Cum sacris Cereris: procedit fuscus Hydaspes,
Caecuba vina ferens: Alcon, Chium; maris expers.

Ex nigra enim Maurorum gente Infertorem vini Nasidienus, hoc loco: sicut panis Trimalcio habuit. apud Petron. Vide L. Pignor. Comm. de Serius.