CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

LASSIA ins. in mari Aegaeo. Plin. l. 5. c. 12. et 31. aliter Andros, Vide ibi.

LASSIRA opp. alias Edetanorum, nunc Sarione, vicus Arragoniae, 5. leuc. a Terulo Segobrigam versus, a qua pari spatio distat, prope Turulim fluv.

LASTHENES et EUTHYCRATES, Olynthi praefecti, ab Phil. Macedone pecunia [orig: pecuniâ] corrupti urbem Regi prodiderunt [orig: prodidêrunt], quam diu nequiquam obsederat at oppugnarat [orig: oppugnârat], Olympiad. 108. An. 1.

LASTHENIA mulieris nomen, quam Platone praeceptore usam testatur Plutarch. ornatuque virili auditorium ingressam scribit Diog. Laert. l. 3. in Plat. et 4. in Speusippo.

LASTUM vox Saxonica itidem, Angl. a Lathe, portionem Comitatus [orig: Comitatûs] maiorem, tres vel plures hundredos continentem, denotans. Auctor Elfredus Rex, quem Hundred et Lestes constituisse, refert Vilh. Thorn apud C. du Fresne in Gloss.

LASUS Poeta celebris Graecus, Hermioncus Musicus insignis et Stmonidi a)nti/texnos2, Charbini fil. ex urbe Achaia, temporibus Hipparchi Pisistratidae secundum Olympiada 58. cum Darius regnaret, Hystaspi fil. Primus hic fertur Cyclicos instituisse choros et rythmis in Dithy rambicum morem inflexis Musicam reddidisse auctiorem, teste Plutarcho de Musica. In Avium fabula dicicitur ab Aristophane kukliodida/okalos2. Vit fuit acris et alti ingenii. Fuit aleae deditus. Narrat enim Plutarch. in libro peri\ duswpi/as2, invitatum a Laso Hermioneo Xenophanem, ut alea [orig: aleâ] secum luderet, et quod recusasset [orig: recusâsset], timiditatis dicterio correptum. At Xenophanes meticulosum omnino et timidum fassus est se esse in rebus indecoris atque inhonestis. Vide Scholia in Aristoph. Crabron. 531. et 532. in Aves. Ceterum tanti aestimatus, ut loco Periandri, inter 7. Sapientes reponeretur. Theon Smyrn. l. 2. Matt. c. 12. Diog. Laert. l. 1. Athen. l. 8. p. 338. Herod. l. 7. c. 6. Voss. de Poet. Gr. c. 4. de Scient. Mathem. c. 20. §. 6. et c. 59. §. 1. Item Magnesius, ibidem poeta Graecus.

LATAGUS unus ex Ponticis Regibus, qui Aeetae Colchorum Regi contra Persen auxilio venerunt [orig: venêrunt]. V. Flacc. Argon. l. 5. v. 584. Occisus a Darape in praelio l. 6. v. 577.

LATARA castellum in Gall. Narbon. in agro Nemausensi. Lates teste Ioh. Poldo. Inter Ledum fluv. ac Mesuam ponit Mela: postea truncato nomine Latoe dictum. Hoc Maria filia Gulielmi Domini Montispessulani, Petro Arragon. Regi et Barcinonensium Comiti inter alia, in dotem attulit, A. C. 1204. Rogerius Hovedenius portum Montispessulani esse ait. Baudr. Latte, vicus Occitaniae, iuxta stagnum Magalonense, hinc l'Estang de Latte. Vix mill. pass. a Montespessulano in Austr. 4. ab ora sinus [orig: sinûs] Leonici. Vales. nunc castelli ruinae cernunrur ad Ledum fluv. prope Montispessulanum: vulgo le Chasteau de Lates, aut la tour de Late: Hodieque Montispessulanus portam habet Latarensem la porte des Lates. Alio nomine castrum Paludis quoque a siru dictum est. Ledus enim le Lez, postquam Lataram alluit, in stagnum effluit maritimum, maximum latissimumque, quod stagnum Laternam Plin. Tauram paludem Avien. Gall. l'estang du Tau, alias a vico Perotio proximo l'estang du Perez vocant. In hoc cum homine delphinos societate mugiles piscari, Plin. l. 9. c. 9. auctor est: et certe stagnum hodieque mugiles fert plurimos optimosque, piscium laudatissimis annumerandos. In illud effluit praeter Ledum amniculus Nemausensis le Vistre, item Vitturlus la Bidourle, et Barangius fluviolus Berange, partim que Nemausensi agro, partim Magalonensi attribuitur. Latara vero Magalonensis diceceseos est, Hadr. Vales. Notit. Gall. P. Mela l. 2. c. 5.

LATERANENSIS [1] Obeliscus a proxima Lateranensi Basilica Romae, nomen accepit. Autot eius fuit Ramesses, Sothis fil. Rex Aegypti, qui, postquam complures magnificentia [orig: magnificentiâ] summa [orig: summâ] exstrui curasset [orig: curâsset], neque tamen ullus genio eius respondisset; hunc demum et mole et mysteriis reliquis omnibus augustiorem erigi fecit, in cuius fabrica 20. hominum milia desudasse [orig: desudâsse], Plin. scribit. Quoniam vero periculi plena res erat, eum in sublime erigere, summo in apice proprium fil. alligari iussit, ut vel sic conservandi pueri Regii causa [orig: causâ] attentiores redderet Architectos. Erectus autem fuit Thebis, in Templo Solis, cui consecratus perstitit, usque ad A. C. 334. quo Constantius Imp. fil. Constantini Mag. ne quid CPoli. s. Novae Romae maiestatis deessert, in tota Aegypto obeliscos diligenter conquiri iussit. Tum enim repertus Thebis Obeliscus hic, quem solum Cambysis ira, cum impune ceteros per urbem absumerent incendia, quasi molis huius reverentia [orig: reverentiâ] attoniti, indemnem voluit. Hunc itaque loco suo motum devehi Alexandriam iussit Imp. ubi cum aliquandiu inglorius iacuisse, Defuncto interea Constantio: postea huius fil. cognominis inde Roman deferri et in circo Maximo statui curavit. In quo loco mansit inconcussus, donec, graslante Romae maxime furore Gothico, collapsus est: ubi iacuit usque ad Sixti V. Pontif. tempora, qui acceptis indiciis funditus subrutum reperit, repertumque extrahi et in campo Lateranensi, ubi hodie visitur, erigi iussit, vide Georg. de Sepib. in Collegii Rom. S. I. Museo p. 11. et 12.

LATERANUS [1] Basilica prim. Romae. Nuper restaurata ab Innoc. X. Palatium ei Lateranum adiacet, de novok exstructum a Sixto V. Est in monte Caelio, iuxta portam Caelimontanam. Ibi 5. Concilia A. C. 1123. 1139. 1179. 1215. et 1513. usque ad A. C. 1517. S. Iean de Latran, Gall. Historia Conciliorum Lateranensium breviter haec est. Primum, sub Calixto II. habitum est, A. C. 1123.

Ubi actum de Investicura beneficiorum, contra Henr. IV. Imp. De bello, contra Saracenos, post victum Balduin. II: Hierosol. Regem. De caelibatu Clericis obtrudendo, etc. Aderant 300. Epp. v. T. X. Conc. etc. Secundum Ab Iunoc. II. contra Anacletum II. Antipapam, Arnoldum Brixiensem, discip. Abaillardi, et corruptissimos Cleri mores. Terium, ab Alex. III. contra Frid. I. qui Victorem IV. Paschalem III. et Calixtum III. Antipapas creaverat et Albigenses, quos rapinis et lanienae exposuit, A. C. 1179. Quartum, ab Innoc. III. A. C. 1215. ob ingentem numerum Magnum dictum contra Albigenses iterum, Almericum, Theologum Galliae insiguem, et Ioachimum Abbatem, qui in Apocalypsis expositione, Antichristum iam natum esse Romae, et in sede Apostolica sublimandum asserucrat: celebratum est. Hic [orig: Hîc] Transsubstantiatio, Inquisitio, etc. stabilita. Quintum A. C. 1512. sub Leone X. cui Religio Christiana fabula erat, Conc. Pisano oppositum fuit Praeter, haec quaedam alia minoris momenti, diversis temporibus ibidem habita sunt, de quibus omnibus vide Moret. in Dict. Hist.

LATERANUS [2] Deus focorum creditus, et Genius, adauctus hoc nomine, ut prodit Arnob. quod ex laterculis crudis antiquiss. aut ex quacumque materia focos fabricarent.

LATERANUS [3] patricius Rom. qui latere frequens in otio solebat. Hic Cos. designatus, iussu Neronis Interfectus est. Aedes eius amplissimae datae fuerunt [orig: fuêrunt] a Constantino Imp. Pontifici Rom Hodie Lateranum, templum in urbe Roma cum aedibus Pontificis in Caelio monte ad portam Latinam. Ferrar. Baudr. eius Ep. se inscribit Pontifex. Magnificentissime reparatum est ab Innoc. X. Prope est palatium Lateranum, de quo vide supra in voce Lateranum. Prudent. Symmach. l. 1. v. 585. et 587.

LATERCULUM codex est in quo civilium et militarium dignitatum administrationumque ratio; Item mandatorum Principalium et promotionum et consuerudinum notitia perscripta est: sic dictum, quod in eo laterent arcana, ut volunt quidam. Unde etiam Graeci ad l. 5. c. qui mil. Poss. l. ult. Cod.de off. Mag. offic. oi)keiako\n videntur interpretari. Alii tamen dictum volunt, quais pli/nqion, i. e. quadrum, quod sacri Laterculi fuerint scrinia quatuor, ut constat ex Nov. 8. Duplex autem memoratur Later culum: Maius quod penes Principem erat, sub cura Primicerii Notariorum, l. 1. Cod. de Offic. Praef. Praet. Afr. et Minus, quod sub cura et sollicitudine Quaestoris erat, lege 1. et 2. Cod. de Offic. Quaestor. Memoratur Laterculi scrinium sacrum, in l. ult. Cod. de Offic. Magistr. Offic. Et hoc sensu Tertullian. adv. Valent. Ex eorum laterculo, inquit, i. e. ex eorum albo, et in Reges et in Sacerdotes allegare consueverunt [orig: consuevêrunt]. Testatur etiam Cuiacius, habere se librum Victoris de ratione Paschali, in cuius extremo per Indicem Consulum dies Paschalis subnotetur, isque Index Laterculus Paschalis inscribatur, quem Sigebertus Theophilo Alexandrino tribuit. Vide Ioh. Calvin. Lexic. Iur. ubi quoque Laterculi nomine, cameram venite destinatam thesauro Principis accipiendo, adnorat, ex gl. in l. 1. C. de Offic. Quaest. In Eccl. Rom. Laterculus vocatur tabella, in qua festa mobilia adnotantur, ut illa sunt in Breviario apposita Conc. Aurel. IV. can. 1. ut sanctum Pascha, secundum laterculum Victoris ab omnibus Sacerdotibus uno tempore celebretur, apud Dom. Macr. in Hierol.

A LATERE Legati s. Apostolici, dicuntur in Communione Rom. delegati a Pontifice in provincias cum amplissima auctoritate, quae tanta est, ut toto legationis tempore ii non secus, ac ipse Pontifex, honorentur et surpema [orig: surpemâ] in rebus Ecclesiasticis potestate gaudeant, atque ad Pontificiam sedem factas appellationes ipsi iudicent, ut est in c. 1. extr. de offic. Legati. Vide Petr. Morin. Exercit. l. 1. c. 20. Sic dicti, quo lateri Pontificis haereant, et ex eius sint fam. Quo sensu Monachus Sangall. l. 2. c. 9. Tunc, inquit, ex latere Caesaris directi sunt, qui eos honorifice introducerent. Vide Iuret. ad Ep. Ivonis 36. Idem vero Legati Apostolici A latere munus, Regibus etiam indultum esse a Pontificibus Rom. Rogerus Hovedenus docet A. C. 1164. ubi Henr. II. Regi Pontificem concessisse, ut Legatus esset totius Angliae, hunc vero id tenuisse, narrat. Vide C. du Fresne in voce Legatus et infra in voce Missus: uti de Comite a Latere, supra; de Monitore a Latere infra, in voce Monitor: ut et de phrasi Haerere lateri, suo loco.

LATERES Crudi quibus aedificia vulgo struebantur, tam apud Graecos, quam Rom. foci item: Vide supra: at ex cocto latere structi Babylonis muri. Quod laterum discrimen etiam Graeci norunt, inter w)mh\n pli/nqon et o)pth\n distinguentes; sed et absolute pli/nqon quum nominant, de latere crudo intelligunt. Coquebantur nempe igne, qui hinc cocti; reliqui vero siccabantur solum ad Solem, hinc siccati, apud Plin. l. 35. c. 14. communiter crudi, appellati. Ut minimum autem toto biennio expositos Soli eos habere solebant, ut siccescerent, nec recentius ductos probabant. Uticenses vero eo tantum latere, qui ante quinquennium ductus esset, in structuris utebantur. Porro tria erant apud Graecos vulgatissima structurarum genera, Latericia h( a)pi\ bhsa/lou; Ordinaria, similis latericiae, sed ex lapide duro vel silice, quam e)gxw/rhgon vocat Constantinus, quod in ordinem composita esset structura, e)n xw/ra sc. sitis omnibus lateribus s. lapidibus; et Tertia, ex saxo quadrato, quam tetrape\dikon li/qon idem appellat. Vide Salmas. ad Solin. p. 1230. et seqq. ut et supra in Bessale, et Ceramica porta; ac infra in voce Pelargi, ubi de Laterariarum domuum primis inventoribus. De Laterum vero impositione, servili apud Vett. poenae genere, infra ibid. in voce Servi uti de Laterum mille ex solido auro fusorum dono, a Craeso olim, Delphico templo, facto, unde ara tota aurea, o(lo/xrusos2, facta, apud Herod. l. 1.