CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

LATERNA iam Veteribus multo in usu fuit. Cum enim nuktipori/a| plurimum illi uterentur, uti de Alex. Mag. Iuli Caesate, Aug. aliis, legimus, ad iter nocturnum faces primum adhibuerunt [orig: adhibuêrunt] lychnuchos e pelle, quae vim ventorum facile ferre possent ac defendere. Quoniam autem fallendi fere hostis causa [orig: causâ] iter nocturnum a Ducibus exercituum instituebatur, quo id fieret tutius, componere sic coeperunt [orig: coepêrunt] laternas, ut iis lumen abunde facerent, quibus praeferebantur; aliis negarent, qui vel adversi incederent vel ad latera ipsis starent sive ambularent, cuiusmodi Laternarum (Galli surdas hodie vocant) fabricam ex Iulii Africani l. de Bellico appar. MS: hanc exhibet Casaub. Esto Laterna quadrilatera, pellibus ab omni parte oppansis munita. Laterum trium pelles sunto nigrae; unius alba, per quam pone sequentibus lucerna lucebit. Apud Plutarch. Formam aliam laternarum, quas lampth=ras2 Graece vocat, invenias, quae, si esset a ventis quies, aperto gestabantur ore; si flarent venti, imposito operculo claudebantur: quo modo confectam laternam Auguri auspicatum eunti praeferre nefas erat, *kefal. *r(wm. quaest. 72. E cornu laternae meminit Olympiod. in 4. Meteorol. pra/cei 49. Sic Laterna Cornea, apud Mart. l. 14. Apoph. Epigr. 61.

Dux laterna viae clausis feror aurea flammis,
Et tuta est gremio parva lucerna meo:

Cornea si non sum numquid sum fuscior? aut me,
Vesicam contra qui venit esse putat?

Et quidem prior iam apud Plaut. Amphytr. Prolog. v. 149. occurrit, ut mirum videatur, cur ab Aelfredo Anglo-Saxonum Rege inventam dicat Asserus de Reb. illius gestis. At militarium Laternarum, quarum in conducendis penoctem exercitibus medio aevo usus fuit, inventionem Manueli Comneno Imp. CPolit. tribuit Cinnamus, qui eas describit l. 5. n. 2. Graeciensium vero vett. laternarum formam ex illis Hippocratis discet Lector. cum ait, h( gasth\r di/udros, kai\ me/galh, w(/sper lampth\r, ubi ventricosas illas fuisse innuit etc. Vide Iul. African. de App. bell. c. 70. apud Casaub. ad Suet. in Iul. Caes. c. 31. et C. du Fresne in Gloss. apud quem Laternam Vitream his versibus describit Aldhelmus de Laude Virginum n. 1.

Nec Laterna tibi vilescat vitrea Virgo,
Tergore vel crasso, et lignis ompacta salignis,
Seu membranarum tenui velamine facta,
Quamlibet aerata praecellat forte lucerna.

Nec omittendum Laternam praegrandem ferendi morem, inter poenas Monachicas, occurrere, in Vitis Abbatum S. Albani. De Laterna Demosthenis diximus supra, in hac voce, vide quoque Absconsa, Lucerna Pharus: it. in voce Urus, ubi urorum cornua in Laminas Secta translucere, atque etiam lumen inclusum latius fundere, ex Plin. dicemus. l. 8. c. 15.

LATIALIS Iuppiter a Latio dictus est, quod eum Latini pop. communite cum Romanis colerent, consecratus a Tarquinio Sup. in monte celso Albanis imminente. Ubi quotannis feriae erant et sacra a Romanis, Latini, Hernicis ac Volscis communi opera [orig: operâ] peragebantur. Vide Thom. Dempster. ad Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 2. c. 5.

LATIALITER apud Martian. Capellam initio l. 5. Subarmalis autem illi vestis peplo quodam circa humeros involuto Latialiter tegebatur: est laciniis sub armo s. brachio circa humerum convoluta [orig: convolutâ] et subducta [orig: subductâ] veste; antiquo Latino ritu, qualem et Gabinum, vel certe [orig: certê] non disimilem, supra descripsimus. Vide Casp. Barth. Animadvers. ad Stat. Theb. l. 4. v. 19. et in voce Toga.

LATIAR Confectum apud Cic. l. 2. ad Q. fratrem Ep. 4. De Tullia nostra, tui me hercule amantissima, spero cum Crassipede nos confecisse. Dies erant duo, qui post Latinas habentur religiosi: Ceterum qui confectum erat Latiar, erat Latiar, erat exiturus: est Latinarum sollenne vel sacrificium in Albano monte Iovi Latiari fieri solitum; quibus feriis cum unum diem dicavisset Tarquinius, exactis Regibus addiderunt [orig: addidêrunt] alterum primi Coss. inde foedere cum Latinis populis icto, post secessionem in montem Sacrum, accessit tertius: denique post atrox de Consulatu cum plebe communicando certamen reducta [orig: reductâ] concordia [orig: concordiâ] quarrus adiectus, testibus Dion. Halic. l. 6. plutarcho in Camillo et Liv. l. 6. c. 42. Significat itaque Cic. scripsisse hanc epistolam sese prope occasum Solem illo die, vel exeunte et decedente illo die, quo Latinae feriae erant confectae. Vide Ioh. Frid. Gronov. Observ. l. 4. c. 25. Uti autem Latiar confectum Cic. verbo proprio et signato, sic confectae Latinae Lucan. Civ. Bell. l. 1. v. 198.

Nec non Iliacae numen quod praesidet Albae,
Haud meritum Latio sollennia sacra subacto,
Vidit flammifera [orig: flammiferâ] confectas nocte Latinas, etc.

LATIARIS [1] cogn. Iovis, apud Cic. pro Milone, Liv. l. 21. c. 63. Lucan. l. 1. v. 198. Plin. l. 34. c. 7. Festum verbo Oscillum, Dion. Halic. l. 4. p. 250. Alios. Placabatur sanguine humano. Lactantius l. 1. c. 21. Latialis Iuppiter etiam nunc sanguine colitur humano: Et Athanas. c. Gentes, *kai\ oi( pa/lai de\ *r(wmai=oi to\n kalou/menon *latia/rion dia\ a)nqrwpoqusi/as2 e)qrh/skeuon. Unde Octavius apud Minuc. Fel. Cum Latiaris cruore persunditur. Prudent. quoque c. Symmach. l. 1. v. 196.

Incassum arguere ia Taurica sacra solemus:
Funditur humanus Latiari in munere sanguis.

LATIARIS [2] Collis unus fuit ex tribus collibus s. partibus collis Quirinalis, unius ex septem urbis Romae montibus, teste Vartone: cum reliqui duo vocrentur Salutaris ac Mutialis. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 1. c.6.