December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

image: s0805a

LIBERALIS Antoninus, innotuit metamorphoseon collectaneis. Sed narrationes istae, ut philologo utiles, ita historicum nihil iuvant, nisi quatenus historia subest; ut fere in fabulis solet. Putabat vir magnus, Notis ad Suet. de claris Rhetoribus, hunc esse illum Liberalem, de quo Suet. l. de claris Rhetoribus sub calcem egisse, ex indice residuo liquet: item de quo Hier. in Chron. Euseb. ad A. C. 2064. ait: Marcus Antonius Liberalis, Latinus rhetor, gravissimas inimicitias cum Palaemone exercet. Hoc si est, Claudii Imp. ac fortean etiam Neronis temporibus vixerit. Sed malo credere Scalig. qui ad eum Hier. locum monet, esse alterius Liberalis metamorfw/seis2 istas. Movet me, quod hic Antoninus, ille Antonius dictus: hic Graece scripserit, neque nisi Graecos citet scriptores; ille Latinus fuisse Rhetor disertim ab Hier. et Suet. dicitur.

LIBERALITAS Iulia, vide Iulia.

LIBERATAE Vicus S. Liurade, vicus est Gall. non longe ab Aquino.

LIBERATI e magnis calamitatibus coronabantur antiquitus. Pindarus Isthm. Ode 8.

e)k mega/lwn
de\ penqe/wn luqe/ntes2
mh/t' e)n o)rfani/a| pe/swmen
stefa/nwn --- --
e magnis
autem luctibus liberati
neque in orbitatem cadamus
coronarum --- --

Hinc qui e navigatione domum redituri erant, post depositas coronas canebant a)po\steptiko\n e)n toi=s2 paia=sin, et coronas resumebant, ut videre est apud Etymologici Auctorem in voce *)aposteptiko\n. Atque haec proprie corona salutis dicebatur, C. Pascal. Coron. l. 2. c. 9. Vide etiam aliquid infra, ubi de Naufragis.

LIBERATIO apud recentioris aevi Scriptores, dicitur, quidquid in pecunia vel cibo et potu vel vestimentis a domino suis domesticis aut Officialibus quotannis, vel cerris ac difinitis anni tempestatibus liberatur, i. e. praebetur. Maxime vero sic appellabant Galli vestes, quae certis anni tempestatibus ac festis, cum a Regibus, tum a Proceribus, liberis, domesticis ac officialibus quorannis praebebatur, id quod liuree vocabant. Quo nomine hodie veniunt taeniolae ac lemnisci, quos pileis addunt adolescentes, aut quibus se mulierculae adornant. Eodem reserunt Rigaltius et Meurs. quod in Tacticis Constantinus Porphyrogenitus habet, ubi praecipit, ut milites cassides habeant pulchre samiatas, in earumque cono toufi/a mikra\, h)/goun libri/a, fascias exiles s. liberatas. Praebebantur vero hae liberatae s. robae, in Festo Christi Naalitio et in Assumptione Deiparae, quas Liurees du nael et de la Myaoust, iidem vocitabant: vide hac de voce plura apud C. du Fresne in Gloss. et Auctores ei laudatos: item infra passim in vocibus Pallium, Pannus Roba, ut et in Liurea.

LIBERATUS Diaconus Eccl. Carthaginensis, Sec. 6. Missus Romam, cum 2. Epp. a Conc. Carthag. A. C. 535. magnis rebus adhibitus est. Scripsit Breviarium de causa Nestorii et Eutychetis, capp. 24. quod caute legendum monet Baron. Vide Voss. l. 2. de Hist. Lat. c. 20.

LIBERI apud Graecos 4. erant generum, teste Eust. in Hom. *gnh/sioi, *no/toi, *sko/tioi et *parqhni/ai *gnh/sios2, aliter *)iqagenh\s2 dicebatur, qui e matre cive natus esset, Lat. Legitimus. Non enim omnes sine ullo discrimine Liberi, quos patres tollebant in civibus sunt censiti, sed ii tantum, qui utroque parente cive nati erant: ex Lege, *mo/nous2 *i)qhnai/ous2 ei)=nai tou\s2 e)k duoi=n *)aqhnai/oin gegono/tas2, Utroque parente cive Atheniensi soli cives sunto. Quam Pericli adscribit Plutarch. sed iam ante eum idem cautum esse, demonstrat Solonis lex de nothis: verum tacito illiteratoque consensu antiquata lex fuerat, ante Periclis tempora, quemadmodum et insequutis temporibus obsolevit, pessimo Periclis ipsius exemplo, eratque satis alterutrum parentem civem esse. Itaque ut ius istud antiquum instauraretur, cavit lege sua [orig: suā] Aristophon Rhetor, quam exactis urbe 30. Tyrannis, Euclide Archonte; tulit: *no/qon ei)=nai to\n mh\ e)c a)sth=s2 getono/ta, Qui matre cive natus non erit, nothus esto. Itaque *no/qos2, quem Latine reddi posse negat Quintilian, l. 3. c. 6. fil. erat, ex alia quam cive, item ex concubina genitus. Cum talibus ne ipsa quidem cognationis sive adgnationis iura intercedebant, ne in iis quidem ipsis, quae sive sacra, sive publica spectabant, ex Lege memorata Isaeo e)n tw=| peri\ tou= *filokth/monos2 klh/rou et Demostheni e)n tw=| pero\s2 *maka/rtaton. Unde Aristoph. Avibus, p. 616.

*)erw= de\ dh\ kai\ to\n *ko/lwnos2 soi no/mon.
*no/qw| de\ mh\ ei=)nai a)gxi-*stei/an.
Dico autem iam et Solonis tibi legem,
Spurio autem non esse affi-Nitatem.

Habebant interim sua sacra, et faciebant Cynosargis: at adoptione illis subveniente, pro legitimis censebantur, si nempe prius civitate donati fuissent. Quo beneficio si carerent, ex hereditate paterna nihil auferebant, praeter ta\ noqei=a, mille viz. drachmas, quas Scholiastes in l. Aristoph. modo laud. quinque minas fuisse ait: quemadmodum et de Abrahamo legimus, Gen. c. 25. v. 6. illum dedisse dona [gap: Hebrew word(s)] Filiis vero concubinarum uxorum quas habuit, ac demisit eos a Iitzchako. filio suo dum adhuc viveret . At eorum, qui Principibus geniti, alia erat conditio: Consuetudinis enim Regiae fuit, ut legitimam uxorem non habentes aliquam licet captivam pro legitima haeberent, ut liberi ex ipsa nati succederent, Serv.


page 805, image: s0805b

*sko/tios2 appellabatur, vulgo quaesitus, Lat. Spurius s. Favonius; an quod terra [orig: terrā] ortus instar venti, an quod, ex vento, absque patris ope, conceptus videretur, quemadmodum ova quaedam u(p hnemia quasi Subventanea nuncupamus? Quo alludens Lucian. Vulcanum, utpote ex Iunone, sine mariti congressu ut finxere [orig: finxźre] natum, u(p hne/mion pai=da vocat. *)oparqeni/as2 tandem dictus est, quem uxor, pro virgine a marito ducta ex alio iam gravida peperit. Quibus adde si placet, to\n *ei)spoihto\n s. qeto\n, i. e. adoptivum: to\n *)eleuqeron, s. filium liberti et *)eceleu/qeron i. e. Ingenuum, filium liberi hominis. Vide Franc. Rossaeum Arch. Attic. l. 5. c. 9. Redeo ad to\s2 *gnhsi/ous2. Quemadmodum liberos tollere, in patris erat positum potestate, ita etiam necare et exponere, idque non tam moribus, quam lege erat receptum Athenis: de quo vide supra in voce Exponendi ritus. Idem liberis suis nomen, quod vellet imponere, aut etiam alio mutate poterat: quamquam sollenne illud erat, maiori e Liberis avi paterni nomen imponere, de quo ritu vido infra in voce Nominalia. Porro Liberos, sive legitimis e nuptiis susceptos, sive secundum leges adoptatos, patres lege iubebantur referre in *fra/toras2, iurati profitentesque apud frato/rwn, eos esse a se legitimis e nuptiis susceptos, aut secundum Atheniensium iura adoptatos: sic tw=n frato/rwn albo, quod Isaeus vocat koino\n grammatei=on, in scribebantur paterno nomine, hoc modo, o( dei=na etc. Fiebat id statis Anni diebus, et quidem adoptivi Thargeliorum festo, legitimi vero tertio festi Apaturiorum die, qui *kourew=tis2 dicebatur, inscribi solebant: victimis, quarum pondus lege erat definitum, oblatis; quas oi( fra/tores2 per ludum iocumque, cum exhiberentur, infra iustum pondus esse dicebant, acclamentes, i(sta/nein dei=, mei=on ga/r e)sti, Pollux l. 3. Quo aetatis Anno autem id factum, non consentiunt Auctores: nam anniculos relatos in *fra/toras2 scribit Auctor Etymologici in *)apatou/ria. Tertium aut quartum Annum definit Proclus in Timaeum Platonis: ut plurimum tamen intra Annum septimum id factum esse certuni est. Quod enim de Virginibus inquit Vir magnus fieri solitum, cum eas elocaturi patres essent, videtur confundere relationem Liberorum ei)s2 tou\s2 fratoras2, cum inscriptione eorundem in Epheborum album, de quo supra in voce Ephebi. Educatio Liberorum, cum inter praecipuas Solonis curas esset, legem tulit: *tou\s2 pai=das2 dida/skesqai prw=ton nei=n te kai\ gra/mmata kai\ tou\s2 me\n u(podee/steron pra/tontas2, e)/peita peri\ ta\s2 gewrgi/as2, kai\ ta\s2 e)mpori/as2 kai\ th\n te/xnhn. tou\s2 bi/on i(kano\n kekthme/nous2 peri/ te mousikh\n, kai\ i(ppikh\n, kai\ ta\ gumna/a1ia, kai\ ta\ kunhge/sia kai\ th\n filosofi/an diatri/bein, Pueri natare et literas primum docentor. Tenuiores deinde ruri operas facere, aut peregre ad mercatum ire, aut artem exercere: Honestiores vero in Musicis, in re equestri, in Gymnicis, ad venandum, in Philosophia, instituuntor. De quibus honestiorum iuvenum studiis Terentianus Simo in Andria, Act, 1. Sc. 1. v. 28. et seqq.

Quod plerique omnes faciunt adolescentuli,
Ut animum ad aliquod studium adiungant, aut equos
Alere, aut canes ad venandum, aut ad Philosophos:
Horum ille nihil egregie praeter cetera
Studebat, et tamen omnia haec mediocriter.

Rursum idem Eunucho: Act. 3. Sc. 2. v. 23. et seqq.

--- -- --- -- --- -- Fac periculum in literis,
Fac in palaestra, in musicis: quae liberum
Scire aequum est adolescentem, sollertem dabo:

Idque tanta cum cura observatum est, ut, licet magna [orig: magnā] pietate liberi parentes colore, honorare, et alere, si indigerent, legibus Solonis tenerentur, fil. tamen, quem pater artem non docuisset, ad eum exhibendum non cogeretur, *(uw=| tre/fein to\n pate/ra mh\ didaca/menon te/xthn e)pa/nagkes2 mh\ ei)=nai, cuius legis meminit Plutarch. in Solone. Vide Sam. Petit. Conim. in LL. Attic. l. 2. tit. 4. Ceterum, ubi Lex civilis non impedit, potest pater fil. oppignorare, et, si necesse sit, etiam vendere, ubi alia ratio eum alendi non suppetit: quod ex vet. Thebanorum lege, (quam l. 2. recietat Aelian.) in populos alios videtur fluxisse; ipsa autem lex Thebana a Phaenicibus, ac porro ab Hebraeis venisse: quam ipsam obtinuisse et apud Phrygas, docet Apollon. Ep. ad Domit. Censetur quippe ipsa Natura ius dare ad id omne, sine quo obtineri non potest, quod ipsa imperat, H. Grot. de Iure Belli ac Pacis l. 2. c. 5. §. 5. Quod vero et vitae necisque ius pareutibus in liberos concessit olim Rom. rigor, plane abnorme est, et ipsorummet successu temporis in inelius mutatorum sententia sublatum. At crudelitas summa, ex quo prodierunt [orig: prodiźrunt], in quem sublati sunt, in quo educati sunt, eo in gremio materno nim. liberos Occidi. Id quod ab Aristotimo tyranno, apud Iustin. l. 26. c. 1. a Ptol. Cerauno, li 24. ab Olympiade, l. 9. a Bassiano, apud Spartian. in Seu. a Cassandro, apud Plutarch. fine Demosth. et in Phocione a Munatio Flacco, apud Val. Max. l. 9. c. 2. legimus factum. Eadem detestatio in conspectu patrum caesis liberis. Virg. Aen. l. 2. v. 538. Priamo mox interimendo loquente,

--- -- qui nati coram me cernere letum
Fecisti et patrios maculasti [orig: maculāsti] sanguine vultus.

Vide quoque Herod. l. 3. c. XI. ubi de Phanis prole hoc modo ab Aegyptiis interempta, Plutarch. fine Agidis et Cleomenis, de uxore Panthei, Claud. in Rufin. l. 2. Carm. 5. v. 418. etc. Non enim tantum hoc infortunii genus cetera omnia superare merito aiunt, quam in rem vide locum insignem Q. Smyrnaei l. 2. de Nestore vidente caedem Antilochi: Sed et inortem ac mortualia libercrum, turbato nim. ordine inortalitatis, nefas habitum a parentibus videri, uti pluribus docet C. Barth. Animadvers. ad Stat. Theb. l. 5. v. 126. et l. 6. v. 205. Vide quoque hic [orig: hīc] passim, in vocibus Ephebi, Filia, Filius, Infans, Mater, Oecutia, Parentes, Puerpera etc.