December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 815, image: s0815b

LIGINUM opp. Campaniae Gall. vetustum, ad Paltum fluv. Merula.

LIGIR fluv. Boeotiae iuxta Plateas urbem fluens. Steph. Bechir Nigro.

LIGIUS Dominus Princeps est, et Ligius populus subditi, arctiori vin culo prorection is iustique regiminis et tributorum debitaeque subiection is inter se connexi. Proprie Ligii dicti sunt, qui propriis dominis ten entur a partibus eorum stare, contra omnes mortales, ne Rege quidem vel antiquiore domino excepto. Unde illud Feud. l. 4. Tit. 93. nullo anteposito, fidelitatem fecit. Hic vetus mos: sed Frid. Barbarossa A. C. 1152. Roncaliis cavit. Imp. in omni fidelitatis sacramento excipiendum. Quod et deinceps alii fecere [orig: fecźre] Principes: adiunxirque Ius feudale, antiquiores dominos etiam eximendos. Hinc in sacramento illo vulgata clausula: Salva [orig: Salvā] fide domino nostro Regi, et aliis dominis meis. Factum proin, ut Ligis hodie tantum appellantur Principum supremo gaudentium dominio subditi, etc. Vide Henr. Spelmann. Gloss. Arch. vocis originem C. du Fresne arcessit, a Litis, de quibus infra. A ligare, effictam volunt alii; quod haminio ac professione fidei strictius domini servitio alligetur vassallus: Quo videtur respicere Gul. apulus de Gestis Normann. c. 3.

Solus noverat vires promittere Regi,
Nec se cum reliquis iurande iure ligare;
Quippe iuratus erat per ligamenta Iohanni.

Aliter ab eadem origine vocem deducit Iovian. Pontan. de Gestii Ferd. l. 2. ubi, Dicti, inquit, ligii, quod ligatis Reges pollicibus; illos fidei imperiisque suis sie vinciant atque obnoxios statuant. Unde vox colligare, hac in materia, apud Dudonem de Moribus et Act. Normann. et in Synodo Tull. apud Saponarias can. 5. Nec omittenda sententia Iac. Cuiacii ad Feudor. l. i. et Bignonii ad Formulas Marculsi, l. 1. c. ult. qui vocem Lige eiusdem esse originis volunt, cum voce Leudis et Leodis i. e. Fidelis: quemadmodum Leodium, celebrem Eburonum urbem Galli Liege vocant. Vide supra in vode Leudi, et plura hanc in rem. apud praefatum Gloss. Auctor.

LIGNANUS Hieronymus vide Hieronymus.

LIGNARIA Negotiatio cuius meminit Capitolin. in Pertin. Imp. Ei pater Helvius Successus fuit, qui filio nomen ex continuatione Lignariae negotiationis, quod pertinaciter eam vem gereret, imposuisse fertur; infra Coctilicia dicitur, Pater eius tabernam coctiliciam in Liguria exercuerat: quae viz. non circa quaevis ligna, sed circa coctilia, quae Graecis a)/kapna, versabatur. Vide Casaub. et Salmas. ad l. nec non supra, ubi de Lignis Acapnis, et Coctilibus.

LIGNESIA Fam. in Belgio iam olim illustris, inprimis crevit Ioh. Dn. de Barbanson meritis ac matrimonio, cum Margaretha Marca na; ita enim Comitatus Arembergius, fam. illatus est. Ex eius filiis Car. Princeps, Comes Arembergae. ab uxore Anna Croviaca; Ducatum Arschutanum, Principatum Cimacensem ac Porceanum nactus est; denue duorum, Phil. Ducis Arschotani et Alex. Principis Cimacensis Pater: alter Robertus Barbansonios propagavit: universis vero Ducatus Arembergiel axiomal ab Imp. collatum est. Et quidem Principum Cimacensium, ab aliquot Saeculis, haec series est. Vilhelmos de Lignes Dn. de Barbanson, ex Hadriana (filia Iodoci de Halvyn, Dn. de Pienn ) genuit Lud. maritum Mariae de Bergen (filiae Cornelii de Bergen Dn. de Grevenbroeck ) et ex illa patrem Ioh. qui Exstinctus A. C. 1568. ex Margaretha Mariana Arembergica (filia Roberti Marcani Dn. Arembergae et Franciscae s. Waspurgis Egmondanae) superstitem reliquit fil. Car. qui Principale axioma famprimus intulit, Defunctus A. C. 1616. Huic ex Anna de Crouy (quae marito supervixit, usque ad A. C. 1635. filia Phil. Croviaci Ducis Arschottani) genitus Alex. Princeps Arembergae et Cimaci s. de Chimay. Obiit A. C. 1629. Pater, ex Magdalena Egmondana (filia Car. Principis Gaverae) Alberti Ducis Arembergae, Principis Cimaci, Exstincti A. C. 1648. Quo et Clara [orig: Clarā] Eugenia [orig: Eugeniā] Arembergica [orig: Arembergicā] (filia [orig: filiā] Phil. Principis Arembergae Duc. de Arschott et Grouy ) patruele genitus est Ernestus Dux Arembergae, Princ. Cimaci, A. C. 1643. nomine de Lignes. Phil. Iac Spener. Theatr. Parte II. p. 78. Eodem Phil. modo dicto, et coniuge tertia [orig: tertiā] Maria Cleophe Hohenzollerana [orig: Hohenzolleranā] (filia Cat. Comitis) nati sunt, Car. Eugenius Dux Arembergae (A. C. 1633. cui ux. obtigit Maria de Cissance-Vergy Com. de Champlite ) et Maria Theresa (A. C. 1639. nupta postea Francisco Christophoro Com. Helffenstenio) Duces Arembergae. Vide eund. Phil. Iac. Spener. Parte III. p. 39.

LIGNICIA vulgo LIGNITZ, urbs Silesiae, ad Deischam amnem, cum castro splendido. Vix 2. leuc. a Iauria in Bor. 5. a Glogavia in Austr. 7. ab Vratislavia in Occ. Sub Ducibus olim, e Piastea fam. Lignicensis lineae auctor fuit Boleslaus Calvus, vel Saevus, fil. Henr. Pii, Silesiae sup. Ducis, qui A. C. 1241. celebri illo praelio prope Lignitium a Tartaris caesus est, corpore ex 6. in sinistro digito pedis demum agnito. Boleslaus hic parum laudatus, pater fuit Boleslai, qui Suidnicensem, et Henr. Crassi maioris natu, qui Ligniciam lineam denuo orsus est: hunc Conradus Glogoviensis, patruus, in balneo per proditionem captum, durissime habuit, nec nisi damnosis conditionibus tandem dimisit, Mortuum A. C. 1295. Huius fil. Boleslaus Lignicium tenuit principatum: pater Lud. qui Lignicil aurifodinam ditissimam reperit. Sequentibus temporibus Frid. II. A. C. 1523. Euangelium in utrumque Principatum Lignicensem et Brigensem introduxit, Ligniciam que aedificiis non parum excoluit. Fil. eius minor Georg. Brigensem, Frid. III. vero maior Lignicensem princip. nactus est: pater Henr. qui in funeralibus Car. V. cerimoniis Pontificiis participare iussus, generoso responso se excusavit. Huic frater Frid. IV. Clemens successit, in


page 816, image: s0816a

quo Mortuo A. C. 1596. Lignicia linea defecit: rediitque hic [orig: hīc] principatus ad agnatum Ioach. Frid. Brigensem, qui eum per capitaneum Wenceslaum Zedlicium administravit, utroque ducatu A. C. 1602. morte sua [orig: suā] ad filios Georg. Rudolphum et Ioh. Christianum, transmisso: quorum illo sine heredibus Mortuo, hic Reformatis addictus, Obiit A. C. 1639. pater, inter alios, Lud. qui Lignicium sortitus, defecit A. C. 1663. principatu ad fratrem Christianum devoluto: cuius fil. e Piastea fam, ultimus, Obiit A. C. 1675. nomine, Georg. Vilhelmus, vide in vocibus, Piastus et Vilhelmus. Eodem tamen Patre Ioh. Christiano et altera coniuge, Hedvige Sitschia [orig: Sitschiā], nati post alios sunt Aug. et Sigismundus; quorum hic Baronis Lignicii titulum gerens, A. C. 1663. fatis concessit: ille dignitatem Comitis Lignicii nactus, et sub fratre Christiano Briegensis Ducatus [orig: Ducatūs] Capitaneus, cum liberis superest, dignus Piasted origine, interim Principatuum successione, post Defunctum Georg. Vilhelmum, exclusus non aliam ob ratione, quam quod Pater, tum numerosa [orig: numerosā] prole e priore coniuge Dorothea Sibylla Brandeburgica subnexus, filiorum ex posteriori coniugio susceptorum, in Feudorum petitione, rationem haberi non curasset [orig: curāsset]. Enixe tamen a nepote morituro Imp. per literas commendatus dicitur, vide Phil. Iac. Spener. Sylloge Geneal Hist. auctiore ac emendatiore, A. C. 1677.

LIGNO fluv. Galliae, vulgo Laignon. Oritur apud Castellum Lamberti Chasteau Lambert, alluit Novamvillam Neusville, Gonantium Gonans, Bellam vallem Ballevaux, Olantium Olans, Rupem Roche, Marniacum, Balantionem, Montem Ramberti Montrember, Montiniacum Mutigney aliosque vicos atque apud Pontem Arleium Pont Arly in Ararim influit, Hic Drogo Car. Mag. fil. Metrensis Ep. et Abbas Luxoviensis, ut pote in fluv. Luxovio urbi vicino, dum piscem immanem sequitur, suffocatus est. Vide Hadr. Vales. Not. Gall.

LIGNUM [1] pro Numine: Et quidem rude primo, in Caryaridis Dianae, in laconia, templo Arnob. l. 6. Ridetis temporibus priscis Persas fluv. coluisse, Memoralia ut indicant scripta: Informem Arabas lapidem: Acinacem Scythicas nationes: Ramum pro Cinxia Thespios, Lignum Caryos pro Diana indolatum; Pessinuntios silicem pro Deum [orig: Deūm] matre. Cuiusmodi lignum ou)k ei)rgasme/non Clem. dicitur, ubi notat Heraldus ad loc. Vide quoque intra ubi de termino. Inde formatum. Unde Prudent. peri\stef. Hymna 14. v. 381.

Deasciato supplicare stipiti?

Apuleius Floridorum l. 1. truncus dolamine effigiatus. Vide supra ubide Idoloatria incunabulis, Pertinet huc, quod apud Hoseam conquerit ur Deus, populum suum Lignum mterrogavisse et virgam: ubi tamen genus divinationis, *(rabdomantei/a Graecis vocatum, indigitari ait Hier. ad Hos. c. 4. cuius et apud Christianos superfuisse vestigia discimus ex can. 4. Conc. Antissiodor. Non licet --- ad Sortes, quas Sanctorum vocunt, vel quas de Ligno aut de pane faciunt, adspicere. Cuiusmodi sortes an ex praetenso cruis ligno an ex alio pro Sacrato ac sancto vulgo habito fuerint fabricatae: non liquet. Interim videntur factae ad imitationem Praene stinarum olim atque Antiatium sortium, de quibus suo loco Vide Ant. van Dalen de Orac. Dissertat. II. ut et infra in voce Rhabdomantia. Ceterum [orig: Ceterūm] eius multiplex in vita humana usus. Ut alia omittam, lignis a vermibus exesis Lacones olim signabant. Namque Troianis temporibus annuli usus apud Graecos ignoratus adhuc: proin non annuli nota [orig: notā], sed nodo, conditae arcis vestes ac vasa aurea argenteaque obsignata sunt, apud Hom. Odyss. q. Lacones vero lignis quoque istiusmodi res quasvis signasse leguntur. Hesych. *(oi *la/kwnes2 sfragi/sin e)xrw=nto cu/lois2 u(po\ qripw=n bebrwme/nois2 katashmaino/menoi o(po/te bou/lointo, Lacones, sigillorum loco, lignis usi sunt a tineis corrosis, sicque quae libuerat, signabant. Ubi ex Philostephano addit, Herculis id fuisse inventum. Hinc signacula illa qriph/desta et qripo/brwta nuncupata. Etymologici auctor, *qriph/desta ta\ u(po\ tw=n qripw=n diabebrwme/na cu/la oi(=s2 a)nti\ sfragidwn e)/xrwnto, Vox triph/desta designaet ligna a vermibus exesa, quibus signaculorum loco utebantur. Eustathius Odyss. a. *qriph/desta, culh/fia ta\ u(po\ qripw=n bebrome/na, oi(=s2 e)xrw=nto oi( sfo/dra oi)konomikoi/ a)nti\ gluptw=n sfragi/dwn, Sunt autem qriph/desta parva quaedam ligna, a vermibus erosa, quibus diligentiores Patresfamilias utebantur loco sculptorum signaculorum. Atque huius consuetudinis mentiosit. apud Lycophron. Cassandra [orig: Cassandrā] et Aristoph. qesmoforiazou/sais2, ut praeter Casaub. notavit Ioh. Meurs. ad Lycophr. Vide quoque supra in voce Clavis. Sed et in calceatum Indis placuit, quos Philostrat ex arborum corticibus sibi calceos conficere solitos fuisse. docet l. 2. c. 9. A quibus istiusmodi calceorum usus ad alios transiit: ita ut alii rudioribus et omnino ligneis usi sint, quemadmodum Germani vett. referente Cluv. Germ. Antiq. l. 1. et agrestes Polonietiamnum, quorum soleas ex arboris ligno fabrefactas funiculus in planta pedisadstringit; Alii paulo eruditioribus, quorum nempe soleae tantum ex ligno, ceterae corio vel e quavis alia molliore erant materia. Qualia erant Tibicinum crupezia, apud Iul. Polluc. pepoihme/an ei)s2 e)ndo/simon xorou=, facta ad auspicationem chori: unde Baeotos Crupeziphoros dictos esse, refert Tiraquellus l. 5. c. 18. Meminit quoque solearum lignearum Auctor ab Herennium, cum ait: Si quis parentes occiderit, vel verberaverit, ei damnato obvolvatur es folliculo lupino, solea ligneae pedibus mducantur, E quibus verbis patet, antiquitus damnatorum pedibus e signo soleas fuisse inductas. In Gallia hodieque rustici tenuioris fortunae homines, calceamentis eiusmodi, vernaculo fermone Sabots appellatis, passim utuntur, B. Balduin. de Calceo Antiquo. c. 5. Graeci hodierni etiam tintinnabula ex ligne habere leguntur: Quia enim campanarum illis usu interdictum, duo genera tintinnabulorum adhibent, Symandrum et Hagiosiderum. Quorum illud, e ligno praeduro, et quantum huius natura patitur,


image: s0816b

sonoro, tabula est lata digitos plus minus quinque, sesquidigitum crassa, longa fere pedes quatuordecim, cuius capita foramina habent nonnulla, pennae anserinae calamove scriptorio pervia: in medio autem tenuem funiculum continet, quo mordicus ab eo, qui instrumenti huius sonitu populum ad templum convocaturus est, apprehenso, malleis duobus ligneis pulsatur. Vide infra in voce Symandrum uti de ligni in Vett. re igniaria usu, supra: in investitura, itidem. etc. Porro Ligno sontes verberati olim. Interpres antiquus Aristoph. in Plut. explicat Tympanum, quod cum idem esse supplicii genus cum Equuleo existimet, refutat Interpretem Hier. Magius l. de Equuleo c. 8. Quid enim, inquit, ligno aut fusti cum equo parvo et versatili tympano? Verum quia Tympanum aliud quid ab Equuleo esse certum est, frustra hic [orig: hīc] est Magius. Tympanum enim, a)po\ tou= tu/ptein, a feriendo, quasi tu/panon dictum, rotundus fuit fustis, vel bacillus, quo nocentes feriebantur ac necabantur: unde a)potumpani/zein, quae vox Hebraeor. c. 11. v. 35. reperitur, proprie videtur esse fustibus necare. Hesych. certe, tumpani/zetai, plh/ssetai, e)de/retai, i)xurw=s2 tu/ptetai, i. e. tumpani/zetai significat idem quod feritur, excoriatur, fortiter verberatur. Et alibi, tu/mpanon, inquit cu/lon e)n w(=| tumpani/zousin, i. e. tu/mpanon est lignum, quo verberant. Vide Gothorredum Iungermann. Notis ad Magit loc. praef. et supra, ubi de Fustibus, infra item, in voce Tympanum, ubi et hostes primitus ligno dein demum ferro occisos dicemus, qua de re infra quoque aliquid, ubi de Ligno igni durato. Etiam vide lignum, cippus dictus, quo reorum colla et pedes constringebantur. Paulus de Vita S. Martini l. 5.

Ast alii sursum porrecti robora ligni
Triste ministerium furioso corde parabant,
Ut caro distentis propere male pendula membris
Tortori laceros crucianda exponeret artus.

Hinc in ligno suspendi in ligno extendi, in ligno detineri ac constringi, phrases saepius occurrentes apud Auctores, qui de Martyrum passionibus commentari sunt: e)n tw=| cu/lw| dede/sqai dixit Lysias Orat. 1. c. theomnest. et Ioh. Diacon. in Vita S. Iosephi Hymnographi 22. Vide Hesych. in *)egkaloskelei=s2, C. du Fresne Dissert. 19. ad Ioinv. ut et hic passim, inprimis in voce Cippus, item Nervus. Ulterius e Ligno Veterum sapientioribus tropaea placuisse, ut, his brevi tempore consumptis, confestim auferrentur e medio discordiae argumenta, dicemus infra [orig: infrā] in voce Tropaum Medio aevo, Lignum cadaveri superponendi ritus, occurrit, in L. Baiwat. tit. 18. c. 6. §. 2. Quia aliquoties conspicimus, cum cudaverhumo immissum fuerit, et lignum superpositum cunctis adstantibus, ut requiratur dominus cadaveris et primus terram supericiat. E quibus verbit eruit C. du Fresne, non in locellis, sed nuda aut linteis involuta humo condidisse, ac postea lignum, i. c. asseres superposuisse Baioarios, antequam terra supericeretur, in Gloss. Literarum typos e ligno, habes infra, ubi de typographia. Eo terram proscindere Samogitas, in voce Vomer. De ligni ad luxum usu: sic Plin. l. 16. c. 43. Quae in laminas secantus, quorumque operimento vestiatur alia materies, praecipua sunt citrum terebinthus, aceris genera buxum, palma, aquifolium, ilex, sambuci radix, populus --- Hac prima origo luxuria, arborem alia [orig: aliā] integi, et vilioves ligno pretiosiores cortice fieri, us una arbor sapius veniret. Excogitatae sunt et ligni bractea, nec satis: coepere [orig: coepźre] tingianimalium cornua, dentes secari: lignumque ebore distingui, mox operiri, et quae seqq. Nec omittendum Lignum impetritum, quod 140. perticis sub montium tegmine, repertum, in Museo servari Kircheriano Romae, narrat in Descr. eius Georg. de Sepib. p. 42. De Lignis acapnis, dictum supra; de Ligno odorifero, ad capsulas, mensas, sedes, similiaque conficienda aptissimo, quoque vix aliud praestantius in Sinis vide infra Rosacetum. De more vero Vett. in ligno scribendi, hic [orig: hīc] passim; lignum ligno super inducendi supri plura in voce Lamina etc.

LIGNUM [2] Dulce vide infra Scismas.

LIGNUM [3] Ferreum vide supra Ferreum.

LIGNUM [4] Ignidurarum teli genus frequens apud gentes, quibus ferri usus incognitus, vel rarior copia. Curt. l. 3. c. 2. Pluribus (Derbicum) harebant ferro praesixaebasta; quidam lignum igni duraverant. Sic Germania apud Tac. Ann. l. 2. c. 14. prima utcumque acies hastata Cateris preusta aut brevin tela, Ideo autem oburebant sudes, quod ea res, extracto humore, restinguit lignum et indurat. Unde non minima vis sudibus praeustis, quorum proin in obsidiis praesertim urbium frequens usus semper propugnantibus fuit, Freinshem. ad Curt. d. 1.

LIGO Graece *skapa/nh, instrumentum rusticum, quod in pompa Panathaenaica, peplum, praeter Athenienses omnis ordinis, omnis aetatis, prosequuti inquilini, ferre solebant, sicut filiae eorum hydrias et umbellas, ex L. *tou\s2 metoi/kous2 e)n tai=s2 pompai=s2, au)tou(s2 me\n ska/fas2 fe/rein ktl. scripta [orig: scriptā] circa belli Peloponnesii tempora, ubi Athenienses successu rerum insolescere coepere, Aelian. Var. Hist. l. 6. c. 1. Vide Sam. Petit. Comm. in LL. Attic. l. 1. tit. l. Prisci vero Rom. apud quos ipsi Impp. suis manibus terram subagitabant; ab opere redeuntes in scapulis lignorem in sublime erectum gestare etiam laudi duxerunt [orig: duxźrunt]. Iuv. Sat. 11. l. 4. v. 86. et seqq.

Cognatorum aliquis titulo ter Consulis, atqua
Castrorum imperiis, et Dictateris honore
Functus, ad has apulas solito maturius ibat.
Erectum domina referens a monte ligonem.

LIGORIA vulgo LIGOR, urbs Indiae ulter, cum portu, in ora Or.Chersonesi aureae, sub Rege Siami, iuxta sinum Siami.


image: s0817a

Media fere inter Indiam ad Bor. et Malaccam ad. Austr. 380. utrinque mill.

LIGUDIONIS Partus s. Liguidonensium portus, in Sardinia, nunc Lago Liasto, Briet. 45. mill. a Calari in Bor.

LIGULA vel LINGULA an a ligando, an a lingua? definit Mart. l. 14. Apoph. Epigr. 120. cuius Epigraphe, Ligula argenten.

Quamvis me ligulam dicant Equitesque Patresque:
Dicor ab indoctis lingula Grammaticis.

ubi gladiolum in speciem lingua, s. spathulam, vox notat. Mensurae genus est, apud eund. l. 8. Epigr. 33. cuius Epigraphe ad Paulum de Phiala.

Quid tibi cum phiala, ligulam cum mittere possis?
Mittere cum possis vel cochleare mihi?

Unde et cochlearis loco Vett. nonnumquam fuisse discas, vide quoque eund. l. 8. Epigr. 59. cuius Epigraphe in luscum furem v. 7. quartam partem cyathi continuisse, indigitat idem l. eod. Epigr. 71. cuius Epigraphe in Postumianum v. 9. drachmas tres scruplum unum habet Georg. de Sepib. Descr. Musei Kirch. p. 42. In strigili Aliptarum, Appuleius Floridis, ligulam appellat partem eius incurvam supeirorem [orig: supeīrorem], per cuius tubulationem sudor dilabebatur; quod, ligulae non absimilis, oblonga, fornicata et contracta esset, ut videre est e typo strigilis argenteae, quem Laur. Pignor. Comm. de Servis exhibet. p. 46. Alias fibulam s. vin culum notat, quo vestes connexae tenentur. De calceis idem l. 2. Epigr. 29. cuius Epigraphe in Rufum v. 7.

Non extrema sedet lunata [orig: lunatā] lingula planta:

ubi vinculum s. sibula est argentea s. aurea, in calceis a nobilioribus gestari solita, Schrevelio ad l. Vide supra Corrigia. De braccis, nota vulgo Ligula Ligatura, Gall. noiier l'esguillette, quo modo dicitur Salmas. Nodus Veneris, s. desixio, et kata/desmos2. Quicumque enim in aliqua actu, quocumque genere artis magicae, prohibetur facere aliquid, aut a naturali functione impeditur, defixus et ligatus dicebatur, quamvis id fieret simplicium herbarum aut verborum potestate, etiam nullo adhibito nodo aut ligatura [orig: ligaturā]. Quod proin verbum in hac ipsa re usurpavit Apuleius *yeudw/numos2 in Herbario suo, ubi de herba Leontopodio: Si quis devotus defixusque fuerit in suis nuptiis, sic eum resolvas. Tibull. Nodum Magicum vocat. l. 1. Eleg. 9. v. 5.

Ipsa Venus magico religatum brachia nodo
Perdocuit multis non sine verberibus.

Tertullian devinctiones Magicas, in l. de Spect. Vis homicidium ferro, veneno devinctionibus magicis fieri: quae eadem sunt. Sed et Devotos dixere [orig: dixźre], qui in nuptiis suis prohibentur virile officium facere Idem l. 1. Eleg. 6. v. 4.

--- Admonuit Domina, deseruitque Venus.
Tunc me discedens devotum femina dixit.

Idem Ibid. Eleg. 9. v. 17.

Num te carminibus, num te pollentibus herbis
Devovit tacito tempore noctis anus.

Ubi devovere, est desigere ac ligare; cui contrarium, solvere. Idem ibid. Eleg. 2. v. 59.

--- Nempe haec endem so dixit amores
Cantibus aut herbis solvere posse meos.

Cantus enim et herbas praecipue nominant poetae, hac in re etc. Vide Salmas. ad Solm. p. 1088. et 1089. uti de vestibus in ligulas incisis supra Culellata.

LIGURES [1] Apuani, pop. Liguriae extremi, circa Macram, in Hetruriae conf. quorum opp. Apua, vulgo Pontremoli. Sub Mag. Hetruriae Duce.

LIGURES [2] Galli dicti Romanis Scriptoribus Ligures Transalpini, memorantur Plin. l. 3. c. 5. cum ait: Ligurum celeberrimi ultra Alpes Salyi, Deceates, Oxubii. Strabo l. 4. p. 185. A O. Opimio Cos. cum Massiliensium foederatorum oppida vastarent, victi, Flor. l. 2. c. 3. Epitom. Liv. l. 47. a Fulvio Flacco prius superati, Idem l. 60. quorum prius de Oxubiis et Deceatibus: posterius de Salyis intelligit Hadr. Vales. Illi Antipolim et Nicaeam circumcolebant, hi Arelatum ac Tarasconem ad Rhodanum, Aquasque tenebant Sextias. His adiunge Segoreios, vel Reios Apollinares, Suelteros, Nerusos, s. Vintienses. Vesdiantios, vel Vendiatios, i. e. Cemenelenses et Sanitienses, aliosque Ligures Capillatos vel Montanos, in Alpibus Maritimis, qui Ligures Galli, a Varo fluv. ad Rhodanum flumen pertinebant, Graecis li/gues2 ac *keltoli/gues2 dicti: quorum regio Ligustina vel Ligustica appellata est, de cuius finibus vide Hadr. Vales. in voce Antipolis. A Liguribus his, ut et Italis, de quibusin voce Liguria, Alpes maritimae, quae inter utrosque eminent, Ligustini montes, Liv. l. 34. c. 8. dicuntur.

LIGURIA Italiae regio gemina: Una litorea, quae vulgo La Riviera di Genova nominatur, inter ostia variad Occid. et Macrae ad Ort. inter Gall. Narbonensem et Hetruriam supra 200. mill. pass. extensa, cuius caput est Genua, inter mont. Apenninum et mare Ligusticum perstricta: Plin. l. 2. c. 47. l. 3. c. 5. et 20. Strabo l. 2. p. 106. et 122. Altera vero Mediterranea, Galliae Cisalpinae non modica portio, inter Apenninum mont. ad Mer.


page 817, image: s0817b

et Ort. Alpes maritimas et Cottias ad Occas. Padumque fluv. ad Bor. et Ort. comprehensa, in qua mons Ferratus [orig: Ferratūs] ducatus [orig: ducatūs], magna pars principatus [orig: principatūs] Pedemontani; parsque ducatus [orig: ducatūs] Mediolanens. continetur. Sub Liguria etiam Insubriam complectuntur scriptores, uti Antonin. Aug. in Itin. Paul. Diacon. in l. de gestis Longobardor. et alii. Unde Mediolanum, quod est caput Insubrum, ab eis in Liguria collocatur. Apud Liv. l. 39. c. 32. et l. 40. c. 41. quoque Trog. Sempron. alios, post Macram, Arnum usque fluv. Liguria extendebatur.

Urbes Liguriae huius temporis:

Alba Pompeja Alba, in Monte Ferrato.

Albingaunum Albenga, in ditione Genuensi.

Alexandria Statiellorum Alessandria della paglia, in Ducatu Mediolanensi.

Albintemelium Vide Vintimilium.

Aquae Statiellae Acqui, in Monte Ferrato.

Asta Asti, in Pedemonito.

Bobium Bobio, in Ducatu Mediolanensi.

Casale olim Sedula, Casal di S. Vaso, in Monte Ferrato.

Dertona Tortona, in Ducatu Mediolanensi.

Fossanum Fassano, in Pedemontio.

Genua Genova, in ditione Genuensi.

Mons Vici et Mons Regalis, Mondovi, in Pedemontio.

Naulum Noli, in ditione Genuensi.

Prunatum Brugneto, in ditione Genuensi.

Savona Savona, in ditione Genuensi.

Vintimilium olim Albintimilium, vel Albintemelium, Vintimiglia, in ditione Genuensi.

Pop. Ligures, Virg. Georg. l. 2. v. 168.

Assuetumque malo Ligurem, Volscosque verutos.

I. e. ei)qisme/non th=| kakopaqei/a|, aut ei)qisme/non kakopaqei=n, vel kakopaqw=s2 zh=|, ita explicat H. Steph. Schediasm. l. 1. c. 6. Nam haec gens laboribus bellorum assueta. Nisi quis sententiam torqueat, ut volunt aliqui, ad Gentis huius kaki/an, et malos ac vitiosos mores. Credibile enim hoc ex odio, quod vel vitio gentis, vel privata [orig: privatā] aliqua [orig: aliquā] offensa in Ligures habuit Virg. ut apparet ex illo Aen. l. 11. v. 701. et 715.

Vane Ligus, frustraque animis elate superbis,
Nequiquam patrias tentasti lubricus artes.

Sed recte monet Germanus, hunc cavillum non satis aptum laudibus Italiae. A Ligone, uno e Ducibus Iapeti, qui huc venerit; vel a Ligure, Phaethontis Aegyptii fil. qui in has partes una cum patre habitatum concesserit, multis ante Graecos tam Atticos, quam Oenotrium Arcadem aetatibus. Romanis cum gente hac saepe bellum fuit. Strabo Plin. l. 2. p. 128. l. 4. p. 184. 209. l. 5. p. 216. et 218. Diod. Sic. l. 6. Flor. l. 2. c. 3. Leand. Alberti descr. Ital. Hinc Ligusticus, ut mars Ligusticum. Liv. l. 5. c. 35. Et Iuv. Sat. 3. l. 1. v. 257.

Nam si procubuit qui suaea Ligustica portat.

Est et Liguria, campus locusque amoenissimus, Narboni proximus et maiore parte pratensis, vulgo Liviere. Gregor. Tur. de gl. Martyr. c. 92. Nic. Lloyd.

LIGURINAE Alpes a Liguribus Gallis Gratio vocantur Stoechades quoque Massiliae adversae, Ligustides propterea nuncupantur Steph. His postea superatis Massilienses, quos hi Gullo Ligures summopere diu infestaverant, condiderunt [orig: condidźrunt] Nicaeam, victoriae monumentum; Antipolim item, in agro Deceatium, armis occupavere [orig: occupavźre]. Plura apud modo laudatum Hadr. Vales. supra dicto loco.

LIGURINUS Poeta: de quo Mart. l. 3. Epigr. 44. cuius Epigraphe in Ligurinum.

Occurrit tibi nemo quod libenter,
Quod quacumque venis, fuga est, et ingens
Circa te, Ligurine, solitudo;
Quid sit, scire cupis? nimis poeta es.

Ligurinus, etiam Gunterus ille, qui poema 10. libb. de Frid. Barbarossa condidit, appellatur. Vide Gumerus.

LIGURIUM in Capitulis Car. Calvi numeratur inter silvas Regias: cuius nunc situs et nomen ignoratur.

LIGURNUS Portus Ital. Livorno, Gall. Ligourne, urbs nova culta et probe munita, agri Pisani, cum arce firmissima. Emporium illius tractus celeberrimum, cum triplici arce. Crescit indies. In planitie, intra paludes, prope Montem Nigrum. 65. mill. a Florentia in Occ. Sub Mag. Duce.

LIGURUM Montes Liv. Monti della Lunigiana Leandro.

LIGUS femina in maritimis Alpibus, quae fil. abdito, cum simul pecuniam occultari milires Othoniani credidissent, eamque per cruciatus interrogarent, ubi filium occuleret, uterum ostendens, hic latere respondit. Nec ullis dein tortoribus aut morte constantiam egregiae vocis muutavit. Tac. Hist. l. 2. c. 13.

LIGUSTICAE Alpes Liv. Montagna di Tenda, eaedem maritimis, Ptol. inter Nicaeam et Taurinos.

LIGUSTICUM Marc inter Gallicum ad Occ. et Tyrrh. ad Ort. Liguriam alluens. Mar di Genova Italis, Mer de Genes Gallis.