December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 845, image: s0845b

LOT fil. Haran. Gen. c. 11. v. 27. etc. 14. v. 12. et 16. quem di/kaion vocat D. Petrus 2. Ep. c. 2. v. 7. Vide Ioseph. Antiqq. l. 1. Eius ux. cum intueretur ulterius post eum, statua salis effecta est. Gen. c. 19. v. 1, 5, 6, 9, 10, 12, 14, 15, 23, 24, 28, 29, et 36. Graece est sth/lh a(lo/s2. Hebraice a [gap: Hebrew] , unde Nisibis, quae est Nesebis, et Nasebis. Sic interpretatur hoc nomen Philo Byblius, apud Steph. de urbibus. Statuam autem alii cululum, alii columnam vocant. Distat a mari Sodomeo duabus leucis: constatque adhuc cumulus ille, ait Beniamin in Itiner. qui a gregibus aliquando lambendo imminutus, denuo ad pristinam crescit molem. Thargum Hierosolymitanum: Quia ux. Lot erat ex filiabus Sodomae, respeixt post se, ut videret quid tandem eventurum esset domui patris sui: et ecce ipsa stetit (i. e. mansit) columna salis, duratura usque ad tempus illud quo reviviscent Mortui. Hanc suo etiam tempore superfuisse testantur Ioseph. et Clem. Ep. ad Romanos, vide Burchard. et alios qui ibi fuere [orig: fuêre]. Sulp. Severus: Sacr. Hist. l. 1. c. x. Sed mulier parum dicto audiens (humano malo, quo aegrius vetitis abstinetur) reflexit oculos, statimque in molem conversa traditur. Cyprian.

--- Et simul illic
In fragilem mutata salem stetit ipsa sepulchrum.

Tertullian. carmine de Sodoma.

--- Ipsa sibi formam sine corpore servans
Durat adhuc, numquam pluviis nec diruta ventis.
Quin etiam si quis mutilaverit advena formam,
Protinus ex sese suggestu vulnera complet.

Ceterum ux. Lotd in salem conversa, magno admonuit Sacramento, neminem in via liberationis suae praeterita desiderare debere, uti notat Augustinus. Unde Prud. Hamartigenia v. 735, 740, 760, et 768.

Nemo memor Sodomae, quae mundi forma cremanda est,
Ut semel e muris gressum promoverit, ore
Post tergum verso respectet funera rerum.

Incestum hic Lothus cum filiabus suis inscius commisit. Ratio autem, quae filias eius ad hoc facinus commovit, haec a Iosepho refertur: *(ai de\ parqe/noi pa=n h)fanh=sqai to\ a)nqrw/pinon u(polabou=sai gen/os, patri\ plhsia/zousi e)pinoh/sasai laqei=n, e)poi/oun de\ tou=to u(p e\r tou= mh\ gen/os2 e)klipei=n. Sulp. Seu. Sacr. Hist. l. 1. c. x. Lothi autem filiae existimantes humanum genus interiisse, concubitum inebriati patris appetiverunt [orig: appetivêrunt] Licitum siquidem arbitratae sunt, quod ab Arabibus vicinis quottidie fieri intelligebant, ut Strabo docet. Sed foedum hoc facinus haudquaquam, quos Chrysostom. facit, excusandum est. Nic. Lloyd. D. Hier. Tom. 1. Ep. 22. p. 63.

LOTHAN fil. Seit Horraei. Gen. c. 36. v. 20.

LOTHARII Regnum postea LOTHARINGIA, nomen accepit non a Lothario Lud. Pii Imp. maximo natu fil. cui in divisione paternae hereditatis A. C. 843. facta, obtigit, praeter alia quidquid hinc Rheno et Alpibus, inde Carbonariis, aut Scaldis, Mosa, Arari Rhodanoque, usque ad mare Gallicum continetur, una cum Comitatibus et villis publicis, utrique eorum fluminum ripae adiacentibus: quibus terminis Austrasia, et pars maior Burgundiae ac Provincia includitur: Sed a Lotharii Aug. fil. Lothario, fratre Lud. natu maximi, quem pater consortem Imp. fecerat, et Car. cui Provincia cum Ducatu Lugdunensi contigit. Hoc regnum tenuit Lotharius Rex per Annos 14. uti postea Zuentibaldus, Arnulphi e concubina fil. per sexennium, qui A. C. 900. a suis in praelio interfectus est. Continebat Regnum Lotharii civitates claras, Traiectum inf. vel Batavorum, Coloniam Agrippinam, et Tungros, s. provinciam Germaniam secundam; Treviros, Mediomatricos, uti antea Regum Austriae sedem, sic tum Regni Lotharii caput, Tullum, Verodunum, i. e. provinciam Belgicam primam; Camaracum urbem Belgicae secundae; Argentoratum s. Strataeburgum in Germania prima; Vesontionem, Basiliam, Lausanam, Belicam, h. e. provinciam Maximam Sequanorum, Darantasiam ac Sedunos, sive provinciam Alpium Graiarum et Penninarum; et Genevam in provincia Viennensi: ex quibus postea Genevam, Lausanam et Sedunos Imp. Lud. maiori fratri suo; Car. minori fratri Provinciae Regi Darantasiam et Belicam sive Bilisium Lotharius Rex dedit, ut Ann. Bartiniani docent. Ab Oceano igitur Britannico sive ab ostiis Rheni usque ad Alpes Graias atque Penninas Regnum Lotharii longe lateque pertinebat: ibique erant prae ceteris Comitatus Testrebantum, Batua vel Comitatus Baravorum, Hattuariae, Mosanus pagus, sup. et inf. Masau vulgo tum dictus, Ripariae corrupto nomine Ribuariae nuncupatae, Varasci, Elisatia, Frisiae, Comitatus Mosellensis, Comitatus Arduennensium Comitatus Condrustus, Comitatus Tox andrus, Bracbantum 4. Comitatus complectens, Hainoum vel Hainaum, pagus Lomensis, pagus Hasbanius, quatuor Comitatus continens, Vaurensis duos, atque Castritium, sicut docet toties supra laudata Divisio Regni Lotharii: ex quibus, antequam ibi Regnum fieret, quatuor Ducatus fuerant, nimitum Ducatus Mosellicorum, Ripariorum, Elisatiae, Frisiae: quem admodum Ann. Bettinani in rebus Anni 839. testantur. Ex quo patet, Lotharii Regnum non Austriam modo, quae Rheno ac Scaldi Mosaque fluminibus claudebatur, Sed etiam partem non modicam veteris Regni Burgundiae, videlicet provinciam Maximam sequanorum et Helvetiorum, apud quos pagus Tigurinus Austriae olim adscribebatur, Alesatiam, Austriae quondam per Annos fere centum portionem, iam inde ab A. C. 609. Burgundiae attriburam, provinciam Alpium Graiarum et Penninarum, et Genevam pagumque Genevensem complexum esse. Et Sequani quidem ac Helvetii A. C. 888. Regno Lotharii detracti, ac Burgundiae suae sunt reddiri, et his in partibus circa


page 846, image: s0846a

Iuram atque Alpes Penninas novum Burgundiae Regnum priore multo augustius est conditum: quae Sequanorum urbes Lausanna et Belica cum Geneva provinciae Viennensis urbe, nec non Alpium Graiarum metropolis Darantasia, et civitas Sedunum donatione Regis ipsius Lotharii, a Lotharingia separatae, et Burgundiae restiturae fuerunt [orig: fuêrunt]. Sigebert. in Chron. ab A. C. 850. ad A. C. 1112. in Regno Lotharii, quod modo Regnum Lotharingiae, modo idque saepius Latharingiam appellat, ponit Comitatum Montensem, alias Comitatum Haginaensium et Hagionensium eidem dictum; Ducatum Mosellanorum; Comitatum Lovaniensem, Comitatum Trevirorum, Comitatum Namurcensem, Comitatum Lemburgensem, et quem nomine totius Regni Ducatum Lotharingiae appellat. In A. C. 941. Lotharingiae Atsatiam adscribit; in A. C. 1007. Walachras. Quibus postea Comitatus Hollandiae et Zelandiae, Ducatus Clivensis, Gelrensis, ac Iuliacensis ex Comitatibus facti, Ducatus Brabantiae, Ducatus etiam Luciliburgensis accreverunt [orig: accrevêrunt], aliaque complura. Auctor Ann. Mettensium in A. C. 865. et 866. Regnum Lotharii, cuius sedem Aquisgranum fuisse docent Ann. Mettenses in A. C. 869. modo Galliam, modo Franciam improprio et nimis latae significationis nomine appellat; Pars Orientalis Franciae aliis dicta est. Otho Frisingensis Ep. in l. 6. Chronicorum c. 18. Belgicam Galliam, et absolute Belgicam nuncupat Regnum Lotharii, propterea quod Belgica prima tota, Camaracum Belgicae secundae civitas, Germania secunda integra, et pars Germaniae primae, ac Maxima Sequanorum, i. e. de quinque Belgarum provinciis tres totae, duae ex parte eo Regno continebantur. Apud Conrad. Abbatem Urspergensem Gisilbertus Dux Belgarum vocatur: qui Giselbertus Dux Lothariensium erat, et Belgica Regnum Lotharii s. Lotharingia. Lotharingiam late sumptam pro Regno Lotharii, Regnum Germaniae improprie vocat ceteris Gaufridus Monachus Claravallensis in l. 4. de Vita S. Bernardi, c. 3. 5. et 6. s. partem et appendicem Regni Germaniae, quippe Bobardum, civitatem Basileam, Treveros, Confluentiam, Coloniam, Leodium, et Cameracum; Moguntiam quoque, et Spirensium civitatem. s. Nemetas in Regno Germaniae ponit: quas Lotharingiae urbes a prima Regni origine exstitisse excepto Moguntiaco et opp. Nemetum constat. Sed postquam Regnum Lotharii et Regnum Germaniae unius esse Principis coepere [orig: coepêre], Car. Crassi et Arnulphi Principatu, Moguntiacum, licet Franciae Orientali vel Teutonicae cum Nemetis et Vangionis iam inde ab A. C. 843. attribueretur; cum ambabus his urbibus adscriptum est Lotharingiae, cuius finibus includebatur. Primus omnium, aut unus e primis Luitprand. ante Annos septingentos Lotharingiae et Lotharingorum nomina usurpavit, cum tamen Regnum Lotharii etiam vocat. Galli Lorenne et Lorraine dixere [orig: dixêre]: Germani Lotringen, alias Lotharing appellavere [orig: appellavêre], nomine ex Lotharingia deducto. Post mortem Lud. Regis Germaniae, qui Zuentibaldo fratri in Regnum Lotharii successerat, s. post A. C. 912. Lotharingiae, nondum in duos Ducatus divisae, Duces praefuere [orig: praefuêre], Gisilbertus, vel Gislebertus, post Henr. Othonis Regis frater, tum Otho, dein Conradus gener Regis Othonis: ac post Conradum propter defectionem destitutum, Bruno Regis Othonis frater, Coloniensis Archiep. Ducatum Lothariensium adeptus est, et secundas partes in Regno fratris sui potenter ac industrie administravit, Archidux Lotharingiae ob id a Sigeberto dictus. In Regno Lotharii vel Lotharingia duo prae ceteris Ducatus maximi et nobilissimi fuere [orig: fuêre], nomine totius regni et ipsi Lotharingia appellati, atque a situ et fluminibus cognominati. Alterum Ducatum Lotharingiam sup. nec non Lotharingiam Mosellanam; alterum Lotharingiam inf. atque etiam Lotharingiam Mosanam nuncupavere [orig: nuncupavêre]. Prior Ducatus Mosellanorum semper vocatur a Sigeberto, a Wippone Ducatus Lotharingorum; posterior a Wippone Ducatus Ribuariorum, i. e. Ripariorum, a Sigeberto semper Ducatus Lotharingiae appellatur. Ex quo iudicari potest, ambosistos Ducatus in Regno Lotharii, post domesticorum Regum Obitum Lotharii ac Zuentibaldi, non tam primum constitutos quam restitutos fuisse, ac veluti revixisse. Quippe Ducatus Mosellicorum, et Ducatus Riburariorum in Ann. Bertinianis A. C. 839. fit mentio: quo tempore Lud. Pius Aug. Imp. Lotharii pater, Regis Lotharii avus apud Francos regnabat. Ducatum Lotharingiae sup. Wippo de Vita Chunradi Salici, Lotharingorum Ducatum s. proprio nomine nuncupat, ut supra diximus; Sigebertus a flumine, cui est appositus, Ducatum Mosellanorum appellare consuevit. Qui Sigeberti Chronicon attente perlegerit, hoc statim agnoscet. Certe Wippo non aliter, quam Lotharingorum Ducem Fridericum, non aliter quam Ribuariorum Ducem Gozelonem nominat: ex quibus Fridericum Ducatui Lotharingiae sup. Gozelonem Ducatui Lotharingiae inf. ac postea simul sup. praefuisse constat. Sigebertus Frid. hunc Mosellanorum Ducem; Gozelonem vel Gothelonem Ducem Lotharingiae ubique vocat: quem Frid. Mortuo, ab Imp. Conrado etiam Mosellanorum Ducatum A. C. 1034. impetravisse scribit: minusut mirum sit, Gothelonem, qui ambos Lotharingiae Ducatus obtinuit, alterum Annis 26. alterum 10. ab Wippone nunc Ribuariorum Ducem nomine prioris Ducatus sui, nunc Ducem Lotharingorum nomine eius quem posteriorem obtinuit, nuncupari. Frid. a Brunone Lotharingiae Archiduce primum Mosellanorum Ducem A. C. 959. factum esse prodit Miraeus, eiusque rei auctorem Frodoardum laudat: apud quem tantum dicitur Bruno A. C. 959. Frid. fratrem Adalberonis Metensis Ep. Hugonis Principis generum, ex Comite Lothariensibus vice sua [orig: suâ] praefecisse: quem et Fred. Lothariensium Ducem in A. C. 960. appellat; Frid. Galliae Medianae Ducem Vita Adalberonis iunioris, eius filii, Metensium Ep. ita ut totam Lotharingiam, an partem eius sub Brunone rexerit, incertum sit. Ducatum Mosellanorum A. C. 1048. ab Imp. Henr. obtinuit Gerardus de Alsatia, ut Sigebertus tradit, a quo Lotharingiae Duces genus deducunt. Sedes Ducum Mosellanorum ante Annos minimum 360. Nanceium fuit: unde etiam pro Ducatu Mosellanorum vel Ducatu Lotharingiae Ducatus


image: s0846b

Nanceii vocitabatur. Lotharingiam Mosellanam in Septentrionalem et Meridianam, sive in sup. et inf. quaedam dividunt tabulae. Ducatus Lotharingiae inf. multo minus Ducatu sup. nunc notus est: quem quidam recentissimi scriptores a situ Ducatum Mosanorum vocirant, ut alterum Ducatum Moscellanorum vett. dixere [orig: dixêre]. Hunc Sigebertus non aliter quam Ducatum Lotharingiae velut proprio nomine solet appellare: Wippo in Vita Chunradi Salici, Ribuariorum Ducatum vocare maluit, Lotharingorum Ducem Frid. Ribuariorum Ducem Gozelonem nominans, qui tum solius Mosanae vel inf. Lotharingiae Dux erat, at postea Mosellanos etiam Mortuo Frid. obtinuit. Idem Wippo scribit, ex parte Germaniae Saxones cum Sclavis, Francos Orientales, Noricos, Alamannos ad eligendum Imp. convenisse; de Gallia vero Francos, qui supra Rhenum habitant, Ribuarios, Lotharingos coadunatos esse. Ribuarii heic sunt Lotharingi inferiores, qui inter Rhenum, Ruram et Mosam habitabant, circa Novesium, Coloniam Agrippinam, Bonnam, Tolbiacum, Marcodurum, Iuliacum et Antonnacum: quae vett. Ripariorum sedes erant, quos Ripuarios et Ribuarios recentiores dixere [orig: dixêre]. Haec igitur loca Ducatus [orig: Ducatûs] Lotharingiae inf. fuerunt [orig: fuêrunt]: ad quem opp. S. Trudonis cum Advocatia Monasterii eius, opp. Aquisgrani, ubi Ducum sedes iudiciaria exstitit, castellum Rode, Gemelacum vel Gemblacum veteri Monasterio clarum, Bruxellam, Andoverpum, Noviomagum Batavorum ad Vahalim, aliaque oppida pertinuisse, variis ex Chronicis discimus. Primum Lotharingiae inf. s. Mosanae Ducem praefuisse Car. Lud. Transmarini Regis Francorum fil. Lotharii fratrem, doccnt haecce verba Sigeberti. A. C. 977. Ducatus Lotharingiae datur Karolo, fratri Lotharii Regis Francorum, multis insuper conducto beneficiis, ut et ipse ab insolentiis desistat, et fratris sui Lotharii motibus obsistat. Car. ab Imp. Othone eius nominis secundo Ducem factum, Bruxellae sedem statuisse recentes Auctores asserunt, ubi in ins. fluminis Sennae Palatium exstruxerit non longe a Basilica S. Gaugerici. Alii Eihamum vel Einhamum castrum munitissimum, sedem praecipuam fuisse Ducatus [orig: Ducatûs] Lotharici, ab eoque Godefridum, qui Othoni Car. fil. A. C. 1005. in Ducatum Lotharingiae substitutus est, Eihamensem cognominatum esse tradunt: quae verba in Lipisano codice Chronici Sigeberti reperiri ait Miraeus. Sed tamen Lotharingiae inf. Duces circa A. C. 1055. Andoverpum pro sede habuisse, indicat ipse Sigebertus: qua in urbe et Godefridus Gibbonsus, Dux Lotharingiae eiusdem, A. C. 1076. a sicario interemptus est. Godefridus, Idae Godefridi Gibbosi sororis fil. patre natus Eustathio Bononiae Comite, quem ob id Godefridum de Bolonia quam Godefridum de Bulonio appellari malim, A. C. 1089. avunculo in Ducatum inf. Lotharingiae successit, et A. C. 1099. Rex Hierosolymitanorum est salutatus. Ex quo apparet, Duces Lotharingiae Moseltanae vel sup. nihil ad Godefridum hunc Regem, nihil ad Hierosolyma, nihil ad Iudaeae Palaestinaeque ac Phoenices Regnum pertinere. A. C. 1106. Henr. Lemburgensi, qui per sexennium Dux Lothariensium inf. fuerat, propter crimen laesae Maiestatis Ducatus Lotharingiae ablatus est, et Godefrido Comiti Lovaniensi datus: quem Godefridum nunc Ducem Lovaniensem, nunc et improprie Lovaniensem Comitem Anselmus Abbas Gemelacensis vel Gemblacensis vocat; Appendix Gemelacensis modo Godefridum Lovaniensem, Ducem Lothariensium, modo Ducem Lovaniensem. Eius fil. Godefridum iuniorem. 2. Ducem Lotharingiae A. C. 1142. Ducatus [orig: Ducatûs] sui quarto, immatura [orig: immaturâ] morte praereptum, et Lovanii in templo tumulatum esse, in eadem Appendice reperio. Morruis ambobus Godefridis avo ac patre, Ducatum Lotharingiae inf. tenuit Godefridus infans, primum aetatis Annum agens, et in sequenti A. qui erat C. 1143. paternum beneficium ac honorem de manu Conradi Regis accepit: quem Godefridum iuniorem, Ducem Lotharingiae, nec non Ducem Lovanii Godefridum iuniorem. Monachus Affligemensis nuncupat; Godefridum Ducem Lovaniensem Monachus Aquicinctenctensis. Lovanium sub Godefridis sedes Ducum Lotharingiae inf. esse occoepit. Lovanienses isti, deposita [orig: depositâ] Comitum Lovanii appellatione primum Lotharingiae solius, deinde Lotharingiae simul et Brabantiae Duces dicti; nonnumquam sed minus proprie) a sede sua Lovanienses Duces. Unde Reges Hispaniae de domo Austriaca, qui Ducibus Burgundiae in eos Ducatus successerunt [orig: successêrunt], Duces Lotharingiae et Brabantiae hodieque dicuntur, Ducs de Lothier et de Brabant; alias Ducs de Lothrich et de Brabant. Quidam titulum Brabantiae titulo Lotharingiae, tribus fere Saeculis altero vetustiori, male praeponunt. Lotharingiam inf. Galli Lothier dixere [orig: dixêre] a Chlotario vel Lothario, quem nunc Lothaire nuncupant, olim Lother et Lothier vocitabant, Germani Luther nominant: qui et Lotharingiam inf. dempra [orig: demprâ] litera [orig: literâ] n Lotrich appellavere [orig: appellavêre], quasi Lotringen, vel certe ea provincia Lotrich, Germanica [orig: Germanicâ] lingua [orig: linguâ], quasi Lotreich ait (ut Scalig. scribit) Lothar-ritck vocata est, i. e. Lotharii Regnum. Vide Hadr. Vales. Not. Gall.

LOTHARINGIA quasi LOTHAR-RIICK, reg. et ducatus Gall. Bel. a Lothario Rege Gall. sic dicta, olim Austrasia; quae tamen magis patebat, inter Mosam, Rhenum, et Scaldim fluv. extensa. Dividitur in Sup. quae et Tullingia et Mosellancia dicta fuit, nunc la Loraine, et Inf. Brabantiam, ac adiacentes Belgn regiones complectentem. Baudr. est inter Campaniam ad Occ. et Alsatiam ad Ort. inter Luxemburgum ad Sept. et Com. Burgundiae ad Mer. Dividitur in Lotharingiam propr. quae ad Ort. tendit, et in Duc. Barrensem ad Occ. Sed urbes Virdunum, Divodurum et Tullum, cum territ. suis non sunt in Lotharingia, licet intra eius fines. Regio est altissimis quidem montibus, sylvisque densissimis referta, non tamen opis alienae indiga, per se vini frumentique et salis ac metallorum ferax. Mediomatrices et Leuci pop. hic [orig: hîc] olim. Caput Nanceium est. obtigit haec regio rertio fil. Lotharii Imp. Lothario, cum omni eo, quidquid paternae hereditatis trans Alpes reliquum fuit. Hoc Mortuo, illam omnem occupare quidem nisus est Car. Calvus Imp. sed a fratre Lud.


image: s0847a

Germanico repulsus est. Itaque A. C. 870. inter duos fratres illos duas in partes regnum Lotharingiae divisum est. Car. dein Calvo et fil. eius Lud. Balbo Defunctis, cum in Gallia rerum potirentur duo filii nothi illius Balbi, et legitime natus Car. Simplex infans esset: omnem Lotharingiam Germanico suo regno adiecit A. C. 880. Lud. Ludovici Germ. fil. et Pii Caesaris nepos, ac Hugonem Lotharii Regis ex pellice Waldrada fil. feliciter compescuit. Dein sine prole Lud. Defuncto, Zuentiboldo Arnolphi fil. notho cum regio tit. in publicis regni Comitiis Wormatiae habitis, cessit. A. C. 896. Verum paulo post in corpus Germanici Imperii rediit. Sic mansit sine controversia regnum hoc (si excipias desectum inde A. C. 888. Burgundiae Iuranae regnum) in ditione Germanicorum Regum usque ad A. C. 912. quo Car. Simplex, fractis per Hungaros et civiles dissensiones regni Germ. viribus Lotharingiam pene omnem recepit: quam tamen Germanorum Regi, Henr. Aucupi reddidit, A. C. 922. aliis Lothariense Reguum huic se subdidisse, A. C. 925. referentibus. Sed Lud. Transmarinus, Simplicis fil. Lotharienses iterum Regi suo Othoni I. qui se Regem Lothariensium et Francigenum [orig: Francigenûm] vocabat, subtraxit, A. C. 936. donec hi Giselberto factionis capite Rheno merso ad obsequium redierunt [orig: rediêrunt], pace constituta [orig: constitutâ] A. C. 942. Verum Lotharius Transmarini fil. bis Lotharingiam infesto exercitu rursus invasit, nempe A. C. 977. ab Othone II. Imp. Lutetiam usque pulsus, et A. C. 984. ut illam Othoni III. Imp. adhuc puero, consobrino ac sororio suo contra Henr. Bavari conatus conservaret. Ita Conring. tr. de finib. Imp. Ex aliis, Lud. Transmarino fil. Lotharius in regno Galliae, in Lotharingia vero fil. Car. sed sub fide Imperii successit: quem cum frater regno excutere vellet, ab Othone II. repressus est, circa A. C. 978. Car. dein, contra Hugonem Capetum, regnum Galliae sibi asserens, victus captusque est A. C. 987. Ei nihilominus in Lotharingia fil. Otho successit. Postea regionem hanc Godofredo Gibboso donavit Henr. II. Imp. circa A. C. 1015. eamque raptantem Balduinum Flandrum ad pacem adegit. Ad Theodoricum dein Strenuum, A. C. 1080. pervenit, a quo hodierni Lotharingiae Principes orti: Cuius fam. auctor Gerhardus fertur Dux Lotharingiae sup. fil. Hugonis Comitis, (qui communis trium familiarum, ex Alsatica procedentium, Lotharingicae, Dagsburgicae et Habspurgicae pater est) nepos per hunc Eberhardi Iun. qui vivere desiit A. C. 900. Vide Phil. Iac. Spener. Syll. Gen. Hist. in fam. Austriaca. Qui priorum quoque Lotharingiae Ducum familiam a Raginero, Hasbaniae et hainaci Duce patre Gisilberti praefati, celebris Lotharingiae Ducis arcessit, in fam. Hassiaca. Episcopatus Metensis, Virdun. et Tullensis, ab Henr. II. Gall. Rege sub potestatem redacti, cum aliis quibusdam locis, hodieque sub Gallis sunt; Duce Car. haud pridem denuo toto Principatu pulso, cuius Mortui A. C. 1674. nepos ex fratre Car. haeres, exercitus [orig: exercitûs] Imperialis hoc tempore contra Galliae Regem Dux, ius suum strenue persequitur. Consuli possunt praeter iam memoratos Auctores, Limnaeus de Iure Publ. Merula, Ortel. Cluv. Geograph. Godofred. S. Marth. Vignier. Orig. fam. Lotharing. Champier. Chron. Austras. et Geneal. Duc. Edmondus du Boullay, Geneal. Princip. Lotharing. Rich. Wasseburg, Antiq. Gall. Belg. Franciscus de Rosieres, Stemm. Lothar. Duc. Vide et supra in Lotharii regnum. Ceterum de Ducalis huius Fam. quae inter Europae antiquissimas, origine ab Alsatis ducenda, atque ita cum pluribus Erchinoaldinae gentis superstitibus stirpibus agnatione, nunc quam olim Genealogorum studio clarius constat. Fuit autem ille Erchenbaldus vel Erchinoaldus, fil. Gerbertae, Richomere Patricio et Gertrude Hainaticensi genitae, ex Ega Maiore Domus [orig: Domûs]; ipse Dagoberti Regis Franciae consanguineus, de genitrice eius ac Clotharii II. Palatii Magister. Alii patrem ei dant Guntramum Alemanniae Ducem, matrem Gutham Clodovaei Regis sororem: Nonnulli Pipinum de Landis Duc. Brabantiae et Tungtorum Dominum, ex Itha s. Hitta, Aquitaniae Com. filia: Vitam edidit Hier. Gebwilerus A. C. 1521. sed multis fabulis refertam. Huius itaque, Defuncti A. C. 661. fil. fuit Lendisius s. Leudesius, itidem Maior Domus [orig: Domûs], pater Ethiconis s. Athici cogn. Adelrici, qui, Alsatiae Ducatum a Theodorico nactus, Ehenhemii habitavit. Inter huius filios, maximus natu Adelbertus Dux Alsatiae fuit, e cuius posteris Kyburgenses, Thurgovienses, Winterthurios, Wendelburgios, Helfenstenios Comites; primos insuper Guelphos; nec non Burgundiae et Capetinos Galliae Reges derivant: Secundo-genitus Etho s. Hetto, Alberiam genuit, patrem Eberhardi Sen. quo genitus Eberhardus Iunior, fil. habuit Hugonem Comitem, qui communis trium familiarum ex Alsatica hac prodeuntium, Lotharingicae, Dagsburgicae et Habspurgicae C. Parens est, ut videre est apud Ioh. Iac. Chiffletium Comm. pecul. hac de re edito. Quamvis enim priores filios Gerhardum et Hugonem alii sine liberis Decessisse, et heredem Guntramum habuisse asserant: rectius tamen Vignierius, quique hunc sequuntur, illum Metensium Comitem faciunt, cuius posteri alii quidem Metensem Comitatum retinuerunt [orig: retinuêrunt]; Albertus autem et Gerhardus fratres, Duces Lotharingiae sup. facti, et ex his Gerhardus, amplissimae stirpis auctor, Duces Lotharingiae; qui nunc quoque supersunt, et plures tamos in Gallia produxere [orig: produxêre], tum aliquos Flandriae Comites et Egeshemios quoque Comites prosevit, Phil. Iac. Spener. Sylloge Geneal. Hist. in Fam. Austr. Cum vero Fam. Lotharingicae complures essent rami, omnium, qui nunc supersunt, communis pater est Renatus Dux Lotharingiae, Exstinctus A. C. 1508. Ab eius enim fil. minori Claudio, Guisiae Duce, Lotharingicae lineae, quae in Gallia sedem fixere [orig: fixêre], et a diversis Principatibus Guisiae (de Guise ) Gaudiosae (de Ioyeuse ) Meduaniae (de Mayenne ) Aumaliae (d'Aumale ) Ellebovii (d'Elbeuf ) Harecurtis (de Harcourt ) cognominantur, descendunt. A maiori vero fil. Antonio, (praeter collateralem surculum Mercurii, de Mercoeur, Ducum) descendunt ipsi Lotharingiae Duces, quorum Progenitotes sic habent: Renatus praedicitus, ex Philippa. filia Adolphi Egmondani Ducis Celdriae, pater fuit An


page 847, image: s0847b

tonii Ducis Lothar. qui, Defunctus A. C. 1544. ex Renata Borbonia (filia Gilberti Borbonii Com. Montspenserii) reliquit fil. ac successorem Franciscum Exstinctum A. C. 1545. Hoc et Christina [orig: Christinâ] Danica [orig: Danicâ] (filia [orig: filiâ] Christierni Regis Daniae et Norvegiae) genitus Car. Dux Lothar. Decessit A. C. 1608. Pater ex Claudia Francica (filia Henr. II. Regis Franciae) Henr. Ducis Lotharingiae et Francisci Ducis Lothar. Com. de Vaudemont: quorum ille, Defunctus A. C. 1624. ex Margaretha Gonzagea (filia Vincentii Mantuae Ducis) duas habuit filias, Nicolaam (nat. A. C. 1608. uxorem Car. Duc. patruelis, Den. A. C. 1657.) et Claudiam (itidem Francisci Nicolai Ducis Lothar. patruelis coniugem Den...) Iste ex Christina Salmensi (filia Pauli Comitis) Car. suscepit Ducem Lothar. Nicolaae praefatae maritum, et haud pridem Mortuum, ac Nicolaum Franciscum Lotharingum, pridem Card. sed postea Claudia [orig: Claudiâ] agnata [orig: agnatâ] ducta [orig: ductâ], genitorem Ferdinandi, (qui nat. A. C. 1639. Obiit A. C. 1659.) et Car. VII. qui nat. A. C. 1643. patruo in Ducatu successit, et Exercitus [orig: Exercitûs] Imperialis supremus Dux, uxorem sibi iunxit Eleonoram Mariam Austriacam (filiam Ferdinandi III. Imp. et Eleonorae Gonzageae, ac Michaelis Thomae Korybuthi Poloniae Regis viduam.) ex ea egregiae prolis parens Exstinctus subita [orig: subitâ] morte, in itinere ad Imp. A. C. 1690. post plurima, in Hungaria contra Turcas, et Germ. sup. contra Gallos fortissime ac felissime gesta. Vide Auctorem Vitae eius Gall. scriptam: Eum excepit fil. Leopoldus. Ceterum genealogiam praef. exhibet. Phil. Iac. Spener. Theatr. Nobil. Europ. Parte l. p. 85. et 103. nec non Arte Heraldica Tom. 2.

LOTHARINGUS [1] Iohannes, vide ibi.

LOTHARINGUS [2] Ludovicus vide Ludovicus.

LOTHARINGUS [3] Nicolaus vide Nicolaus. Imperatores Romani vartique Reges.

LOTHARIUS [1] I. Lud. Pii Rom. Imp. ex Ermengarde fil. et ipse Imp. ab A. C. 817. regnavit. Filii Lud. propter regni divisionem vehementissimis postmodum inter se odiis cum exarsissent, arreptis armis in Altissiodorensibus apud Fontanicum campis, coactis copiis, praelium commiserunt [orig: commisêrunt] gravissimum: in quo strages Francorum, quanta numquam alia, facta est. Superatus Lotharius fuga [orig: fugâ] salutem quaesivit. Blond. l. 1. Lud. fil. consortem Imperii sumpsit, A. C. 850. Imperio se abdicavit, et monasticum induit habitum: in quo et animum Deo reddidit in monasterio, quod Prumia dicitur, A. C. 855. diviso inter filios ex Ermengarde, fil. Hugonis Ignavi, Lud. Lotharium et Car. regno: Lud. enim Imperium et Italiam, Lothario Lotharingiam, Car. Provinciae regnum tradidit. Aemil. l. 3. A. C. 856. Aimon. de gestis Francorum. Flodoard. in Chron. et Hist. Ado et Rhegino, in Chron. Eius, ut et Lud. Pii patris, ac Car. Mag. avi, Leges Eccl. s. Captival collegit Ausegisus, Abbas Laubiensis vel Lobiensis, postea Archiep. Senonensis, de quo vide supra. Pithoeus vero, nihil inter ea proprium Lotharii esse censens, eius nomine tantum extare quaedam ex his ipsis decerpta Capitula ad Italiae Regnum, quae iam olim L. L. Longobardicarum libris inserta et Car. cuiusdam Cotti Siculi Comm. ante Annos 308. exposita legantur, addit. Vide Gerh. von Mastricht IC. Hist. Iuris Eccl. n. 193. et 197.

LOTHARIUS [2] II. Imp. Occidentis, Dux Saxoniae, fil. Gebhardi, Comitis Arnsbergensis, ex Hedvige Burggravia Norimb. Henr. V. successit A. C. 1125. Renaldum Burgundiae Comitem, iussa sua, tamquam Burgundiae quoque Regis, ulterius non agnoscentem, exuere cupiens, et Bertholdo Duci Zeringiae concessurus ditionem, bello occasionem dedit, quod inter utramque fam. duravit, usque ad Frid. I. qui Beatricem, Renaldi filiam, matrimonio sibi iunxit. Innoc. II. contra Anacletum astitit, coronam ab eo accepit. Sed en gratiam. In Palatio depingi advolutum gentibus suis curavit Imperatorem Pontifex, cum versibus:

Rex venit ante fores, iurans ante urbis honores,
Post homo fit Papae, sumit quo dante coronam.

Rogerii Regis Neap. et Siciliae fastum depressit. Ex Italia reversus Obiit Tridentini, A. C. 1137. Otho Frising. l. 4. Petr. in Chron. Cass. l. 4. Platina, Sigon. l. 11.

LOTHARIUS [3] Rex Lotharingiae, fil. Lotharii I. Imp. frater Lud. II. Imp. et Car. Provinciae Regis Thietberga [orig: Thietbergâ] filia [orig: filiâ] Huberti Ducis repudiata [orig: repudiatâ], Valdradam duxit; a Nicolao I. priotem recipere coactus, illam paulo post, velut adulteram punire decrevit: Hinc bellum ingens. Interim Italia [orig: Italiâ] a Saracenis vexata [orig: vexatâ], Lotharius illuc se contulit, ut Imp. praesto esset, et Had. II. gratiam sibi conciliaret. Obiit paulo post Lucae, A. C. 869. febre correptus. Aimon. Continuat. Regino et Ado, in Chron. etc.

LOTHARIUS [4] fil. Hugonis, Comitis Provinciae, a Patre Italiae Rex factus, A. C. 932. cum ipso usque ad A. C. 945. regnavit. Berengarius et reliqui aemuli nomen Regis ipsi reliquerunt [orig: reliquêrunt], usque ad A. C. 950. quo Mortuus est. Maritus fuit Adelaidis, filiae Rudolphi Burgundiae Regis quae psot mortem eius in Apuliae arcem quandam se recepit, ubi Othoni Germaniae Regi liberatori suo nupsit. Leo Ostiens. l. 1. Chron. Cass. Luitpr. l. 5. c. 12. Hist. Flodoard. etc.

LOTHARIUS [5] Francorum Rex, Lud. IV. Regis fil. ex Gerberga Imp. sorore A. C. 954. Lotharingiam occupavit, Aquisgranum usque delatus, agros populatus est. In quem Otho Imp. ex Bavaria exercitum cum duxisset, Lotharingiam recepit. Lotharius vero Parisios est reversus. At Imp. eum insequens, in Franciam ingressus, Laudunensium, Suessionumque agris vastatis, Parisiorum suburbia incendit, A. C. 979. Obiit Remis A. C. 986. Aet. 45. Regni 31. Pater ex Emma, filia Lotharii Italiae Regis Lud. V.


page 848, image: s0848a

successoris. Flodoard. Hist. Rem. Aimon. in continuat. Silvest. II. in Ep. Serres, etc.

LOTHIANA s. LAUDONIA, vulgo LOTHIANE, prov. Scotiae merid. Terminatur a Sept. Bodotria [orig: Bodotriâ] aestuario, ab Ort. mari Germ. ab Occ. Sterlinensi territ. et Cludesdalia [orig: Cludesdaliâ] prov. a Mer. Tuedalia [orig: Tuedaliâ] et Marchia [orig: Marchiâ] prov. Caput Edimburgum est, sedes Regia.

LOTI et Uncti dicebantur olim Chrsitiani per contumeliam, propter Baptismum et Catechumenos, qui eoleo tingebantur. Unde vox usitata, Iuliani Imp. orta temporibus et in templis per praeconem pronuntiari solita, Lotus procul absit et unctus: cuius ratio, quod Christiano praesente litare in sacrificiis Ethnici non possent, Lactant. de V. S. l. 4. c. 27. Graecis consimilia, *)eka\s2 o(sti\s2 a)/litros2. It. *(eka\s2 e)ste\ be/bhloi.

LOTICHIUS Ioh. Petrus, Secundus a se ipso dictus, ut a patruo cogn. Abbate Monasterii Solitar. viro profundae eruditionis, se distingueret, Solitaria [orig: Solitariâ] Hanovicus, Francofurti Iac Macylli auditor, inde Marpurgum ac Wittembergam delatus, Melanchthoni ac Camerario innotuit. Fervente postea bello in Germania, miles aliquandiu, inter ipsa arma poesin, cui deditissimus erat, exercuit, ut ipse testatur hoc tetrasticho ad Musas:

Vos quoque sum lituos inter veneratus et enses,
Quodque fui vacuum tempus ab hoste dedi,
De messe et tota quoque nunc haec pauca supersunt
Carmina, militiae tempore facta meae.

Illo finito, Ephorus quorundam ex primaria nobilitate Monspelii aliquandiu degit. Exin in Italiam transiit, ibique medica in arte Doctor renuntiatus, post reditum in Germaniam, Heidelbergae medicinam publice docuit. Obiit A. C. 1560. Aet. vix 32. sanitate eius, quae alias integra fuerat, Bononiae philtro vitiata [orig: vitiatâ]: poeta post Eobanum Hessum per Germaniam clarissimus, Thuano. Eius poemata triennio post Auctoris mortem, edidit Ioach. Camerarius, de quibus vide in Elogiis Ant. Teissier P. 1. Idem Bibliothecam poeticam edidit, notante P. Frehero Theatro Viror. Erudit. Claror.

LOTIO [1] inter Sacrorum ritus frequens, apud Gentiles, Iudaeos Christianos. Nam et Gentiles Lotiones in Sacris olim habuere [orig: habuêre] cum in peccatorum labe expianda; quae fluminea [orig: flumineâ] aqua [orig: aquâ] tolli, stulte et non sine poetarum irrisu, credebant: tum in initiatione et celebrioribus mysteriis peragendis. In non paucis enim Sacris, aquam abhiberi consuevisse, in similitudinem baptismi, discimus ex Augustino de Baptismo c. Donat. l. 6. c. 25. In multis idolorum sacrilegis sacris, bapitzati homines perhibentur. Sic caedem quamprimum corpore abluto expiare quaerebant. Virg. Aen. l. 9. v. 818.

Et laetum sociis abluta [orig: ablutâ] caede remisit:

Turnum nim. Tiberis. Ante quam ablutionem sacrum quid attrectare nefas fuit. Idem Aet. l. 2. v. 717. et seqq.

Tu genitor cape Sacra manu, patriosque Penates,
Me bello e tanto digressum, et caede recenti
Attrectare nefas ---

Sed et ante sacra adeunda lavabantur. Homer.

--- *thle/maxos2 de\
*xei=ras2 niya/menos2 polih=s2 a(lo\s2, e)/nxet' *)aqh/nh|.
--- Telemachusque
Lotis in ponto manibus sic Pallada adorat.

Et Penelope apud eundem ante preces aqua [orig: aquâ] se abluit. Iidem non nisi loti res fructuosas curabant, ut de cura apum loquens firmat Columella l. 9. c. 14. etiam e)pi\ koi/th| ritu isto defungebantur etc. Hodieque apud eosdem, ut et Mahometanos, lotione nihil frequentius. Verum hae aquae cum divina [orig: divinâ] auctoritate ac promissis carerent, atque extra Dei usurparentur foedus, inutiles ac viduae erant; ut non ineleganter Tertullian. ait l. de Bapt. Sed et de viduis aquis sibi mentiuntur: Non enim maritae, vel ulla [orig: ullâ] spiritus [orig: spiritûs] potentia [orig: potentiâ] fecundae erant, nec omnino unda ista fuit genitalis. Iudaeorum Lotio s. Baptismus duplex erat; Alter pollutorum, [gap: Hebrew] , qui antequam sacrorum participes redderentur, lotionibus quibusdam ac piamentis uti debebant. Et certe communis purificationum ratio et quasi caput consistebat in balneis, Lev. c. 15. v. 16. in quibus aqua [orig: aquâ] viva [orig: vivâ] totum corpus abluebatur: affinisque erat huic Baptismo manuum lotio, quam anxie et superstitiose iam inde ab antiquis temporibus observabant, vide de Pharisaeis Marci c. 7. v. 2. Alter proselytorum, [gap: Hebrew] , per quem alienigenae in Iudaeorum Remp. ac Religionem initiabantur: Hi enim, praeter circumcisionem et Sacrificium, Lotione praeterea s. Baptismo, in Iudaeorum sacra transibant olim; hodie vero, cessantibus sacrificiis, sola [orig: solâ] Circumcisione ac Bapitsmo, adoptantur. Unde vero ea apud Iudaeos Lotio ortum traxerit, incertum est. Quidam ad Iacobum, familiam suam lustrantem, Gen. c. 35. v. 2. alii verosimilius ad Mosem, in deserto, ritum illum referunt, Exodi c. 19. v. 10. et 11. Et edixit Iehova Moschi, ito ad ipsum populum, ut sanctifices eos hodie et cras, et lavent vestimenta sua; ut sint parati in diem tertium. Festum nempe qui baptismi erat. Et omnes in Mosen baptizatos esse nube et mari, Paulo memoratus, 1. Cor. c. 10. v. 2. Hoc certum est, sive ista [orig: istâ] occasione coeperit, sive postquam Samaritae circumcisionem acceperunt [orig: accepêrunt]; sive denique post templi excidium, aut serius: Baptismum illum, ad sacrarum lotionum, aut apud Vett. aut in templo deinceps (ubi


image: s0848b

labri aenei, a Moyse exstructi, loco, mare aeneum, e quo aqua e duodecim siphonibus s. mammis promanabar. ut inde Sacerdotes, ad ingressum Tabernaculi lavare possent, Salomo struxit) usitatarum, exemplum, primum fuisse usurpatum. Peragebatur haec lustratio statim a circumcisione, mox ubi dolores eius interquieverant. Praemittebatur autem examen sollenne; dumque novus fidei candidatus abluebatur, religionis praelegabantur articuli; interimque ipse mergebatur, adstante Sapientum Triumviratu. Eodem ritu et liberi eius lustrabantur, atque universa fam. etiam qui sequioris sexus [orig: sexûs] erant: quod si parentes praemortui forent, locum eorum tres isti e Sapientum Collegio, qui baptismis praeerant, implebant; atque iis quasi testibus illi initiabantur. Hi itaque sic expiati cum essent, in Iudaicae gentis nomen ac decus veniebant; atque, exuta [orig: exutâ] peregrinitate et pristina [orig: pristinâ] consanguinitate obliterata [orig: obliteratâ], novorum quasi natalium ius accipiebant ac deinceps pro Iudaeis ac Dei domesticis habebantur. Unde posteros eorum rursum tingi et novo baptismo inaugurari fas non erat, quippe qui pro veris Israelitis censebantur. Atque hunc Iudaeorum baptismum, qui humanus ac Ecclesiasticus duntaxat ritus erat, CHRISTUS, ex eorum sententia, qui iam tum illum obinuisse censent, consecravit, et reiecta [orig: reiectâ] circumcisione, novae Eccl. Sacramentum esse iussit, ita ut, sicut olim per circumcisionem et baptismum, ita nunc per hunc solum Deo liberi nascantur. Primus vero hunc usurpavit Ioh. ab eo ritu Baptista dictus, non sine auctoritate Dei ac iussu, Lucae c. 3. v. 2. Ioh. c. 1. v. 33. et Matth. c. 21. v. 25. Sed de hac Christianorum Lotione, Theologos consule; plura hanc in rem vide apud Franc. Burmann. Synops. Theolog. tom. I. l. 4. c. 22. et tom. II. l. 7. c. 6. §. 3. et seqq. Vide quoque infra, Lustratio.

LOTIO [2] Manuum apud Hebraeos, anxie ac superstitiose iam inde ab antiquis temporibus, uti diximus, observata est. Hinc Pharisaei et quidam ex Scribis, quum vidissent quosdam ex discipulis Iesu, Marci c. 7. v. 2. pollutis manibus, i. e. illotis edere panem, conquesti sunt. Quo pacto autem ab his ritus is peragi consueverit, sequitur v. 3. *(oi( ga\r *fariai=oi kai\ pa/ntes2 oi( *)ioudai=oi, e)a\n mh\ pugmh= ni/ywntai ta\s2 xei=ras2, ouk e)sqi/ousi, kratou=ntes2 th\n para/dosin tw=n presbute/rwn, Nam Pharisaei, imo omnes Iudaei, nisi pugno laverint manus, non edunt, tenentes traditionem Seniorum. Ubi pugmh=| theophylactus interpretatur, ad cubitum usque: quasi cubitaliter dicas. Sed pugmh\ neque ph=xun declarat, i. e. cubitum (nisi pro cubiti mensura, eaque decurtata, accipias: quamvis aliter scribat Erasmus) neque a)gkw=na i. e. ipsam lacerti iuncturam, ubi os exterius eminet, quod nonnulli volunt ab Hyppocrate ku/biton vocari. Neque huius ritus [orig: ritûs] ac consuetudinis ulla apud alios scriptores fit mentio. Proin simplicem Graeci vocabuli significationem sequutus est Beza, reddens, pugno; ex quo intelligamus summo studio affectatas fuisse ablutiones istas a Iudaeis, ut facere solent, qui manui manum affricant, et pugnum alterius palmae interunt. Quod quam bene conveniat, constat ex iis, quae Munsterus his de rebus annotavit in Deut. c. 8. ex Centum Benedict. Libro Tradunt, inquit, manus primum abluendas et tergendas: alioqui panis qui comeditur, immundus iudicatur. Et mox, Fundenda est aqua tribus vicibus super manus: in prima fusione sunt digiti sursum lavandi, in posterioribus lavandi. Manus simul sunt lavandae, non una post alteram. Denque opus est, ut in ablatione manuum sinistra tamquam famula subserviat dextrae etc. De manuum Lotine a Pilato usurpata, in Hist. Euang. cuius mentio Matthaei c. 27. v. 24. paulo difficilior quaestio est, an ex consuetudine aliqua Gentium, an Iudaeorum illa orta sit? Orignees in locum praecise negat, tale quid apud Rom. fuisse factitatum. Proferunt tamen Viri doctissimi e Graecis Latinisque scriptoribus, lotiones, ut ipsi existimant non dissimiles. Sed aliud est lavare post admissum crimen, ad expiationempeccati: quo fine institutos apud Vett. fuisse kaqarmou\s2 et perir)r(antismou\s2, purgationes et aquae lustralis aspersiones, nemo ignorat. Aliud ante crimen, ad testificationem innocentiae, quod hic [orig: hîc] fecit Pilatus. Itaque Baron. contendit, Pilatum ex cerimoniis Iudaeorum mutuatum esse exemplum; et affert locum Mosis e Deut. c. 21. qui tamen a facto Pilati toto genere est diversus. Alia ex Historia et scriptis Iudaeorum proferri possent, quae magis ad rem facerent. Narrat Aristeas, vetustissimus scriptor, LXX. Seniores, qui vertendis libris sacris Alexandriae operam posuerunt [orig: posuêrunt], solitos; priusquam ad lectionem sese accingerent manus lavare: cuius rei causam cum ab iis nonnulli requisivissent, diea/foun, ait Aristeas, o(/ti martu/rio/n e)sti tou= mhde\n ei)rga/sqai kako/n, declarabant signum esse, nihil a se mali fuisse admissum. Neque alienum est, quod in libris magistrorum legimus, solita Defunctorum cadavera a pollinctoribus calida [orig: calidâ] lavari vel ad acquirendam, vel ad testandam innocentiam, quando actae vitae ratio erit reddenda; ut similia omittam. At valde mirum, videatur, Pilatum, hominem Rom. instituto Iudaico eo potissimum tempore esse usum, quo videbat, se a sceleratissimis Pontificibus, Sacerdotibus et furente populo Iudaico, ad scelus patrandum adigi, quod ipse horrebat. Vera igitur ratio facti aliunde arcessenda, quam commode forte suggerit Nicolaus Cabasilas in Expos. Liturgiae, docens, Veteribus in more fuisse positum, ut sensa animi non verbis solum, sed etiam factis delcararent; qua de re et Plutarch. alicubi disserentem habemus, et Casaub. Comm. Polybian. multis exemplis hunc morem ex Historia Graeca et Latina illustravit Illustre exemplum, Actor. c. 21. v. 10. in Agabo, pedes ac manus sibi vinciente. Quemadmodum autem communis hic mos fuit olim gentibus; sic facta, quae adiciebantur ad verba, erant communia. Quare Pilatus morem lavandi, ad delcarandam suam innocentiam, non magis sumpsit a Iudaeis, quam formulam, qua usus est, cum protestaretur de innocentia sua, Matth. c. 27. v. 24. Innocens ego sum a sanguine iusti huius; sumpsit ex Historia Susannae ubi non dissimilem usurpat Daniel ille: Mundus ego sum a sanguine huius, etc. Isaac. Casaub. Exercit. XVI. ad Ann. Eccl. Baron. n. 89. Christiani postmodum, antequam ad preces accederent,


image: s0849a

manus lavare consuevere [orig: consuevêre]; quem in usum in templorum atriis suos *louth=ras2, labra, habuerunt [orig: habuêrunt], quos puteos alii, alii cisternas dixere [orig: dixêre], vide de hoc ritu Cl. Suicer. Observ. c. 6. p. 153. et Thes. Eccl. in vocibus *eu)xh\ et *louth\r. De Lotione pedum, tum uti communis ritus fuit circa peregre ad venientes, tum uti sacer, a Christo peractus, Ioh. c. 14. Vide supra in voce Hospites; item A. Rivet. Castig. Notar. in Ep. ad Balsac. ubi et de Lotione pedum quotannis feria [orig: feriâ] quinta [orig: quintâ] maioris, ut vocant, Hebdomadae, tredecim pauperibus, a Pontifice Rom. administrari solita [orig: solitâ] aliquid: prolixius vero in Sacr. Cerimon. l. 2. s. 2. porro Cl. Suicer. iterum in voce *nipth\r, ubi de Graecorum more, Christum quotannis feria [orig: feriâ] V. ante Pascha imitantium: ut et plura hanc in rem hic [orig: hîc] passim, in primis ubi de Balneis, Baptismo, et Lavandi ritu, it. in voce Mandator. Addam saltem, sicut ituros cubitum, ita et laturos, annulos ponere consuevisse: quod non factum in Charino notat Mart. l. 11. Epigr. 60. cuius Epigraphe de Charino.

Senos Charinus omnibus digitis gerit,
Nec Nocte ponit annulos,
Nec cum lavatur: causa quae sit, quaeritis?
Dactylitoecam non habet.

Terent. Eunucho Act. 3. Sc. 5. v. 45. Heaut. Act. 4. Sc. 1. v. 42.

Ea lavatum dum it, servandum mihi dedit annulum.

Nec omittendum lepidum Alphonsi Siciliae Regis hac in re factum, de quo Fulgosus ac Egnatius l. 4. c. 8. ita: Alphonsus Senior Siciliae Rex, annulos ingentis pretii in digitis gestare consueverat, et ne lavandis manibus gemmis officeret, loturus annulis digitos exuebat, servandosque Ministris, qui opportunius se offerrent, solebat dare. Cuidam igitur semel cum annulos tradidsset, qui oblitum Regem arbitrabatur et propterea in suum usum verterat, Alphonsus rem dissimulavit atque pro eis alios annulos induit, consuetumque morem servavit. Itaque post aliquot dies loturo Alphonso cum idem adstaret, qui primos habuerat et non restituerat, manum porrexit tamquam a Rege annulos, ut antea egerat, accepturus; Alphonsus autem retracta [orig: retractâ] ad se manu, in autem submissa [orig: submissâ] voce ei dixit: Hos servandos tibi dabo, si prius, quos iam dedi, restitueris. Quam vocem liberali certe Rege humanoque et animo ingenti praedito dignam ac aeternis literarum celebrandam encomiis, uterque Scriptor praedicat, vide Ioh. Kirchmann. de Ann. c. 22.

LOTIS nympha formosissima, Neptuni filia, quae cum Priapi vim effugere non posset, invocata [orig: invocatâ] Deorum ope, in lotum arborem est commutata. Ovid. Fast. l. 1. v. 42. Met. l. 9. v. 447.

LOTIUM tingendis olim conchyliis admisceri solitum ex Plin. discimus. Est autem conchylium coloris genus multo pallidius dilutisque purpura [orig: purpurâ]; unde purpuram a conchylio, h. e. purpuream vestem a conchyliata, Plin. idem discernit l. 9. c. 35. Conchylia et purpuras omnis hora atterit, quibus eadem mater luxuria paria paene et margaritis pretia secit Et l. 22. c. 2. Transalpina Gllia herbis Tyrium atque conchylium tingit, omnesque alios colores. Et l. 21. c. 8. tria genera praecipua ac principalia statuit purpurei coloris, Tyrium, amethystinum et conchylium; quorum omnium saturatissimum erat, Tyrium: in secundo gradu ac genere amethystinum non adeo pleno colore refulgens, ut purpura, nec tantae nigritiae, nec aeque austerum, sed blandius aspectu et magis violaceum: tertium genus erat Conchylii, cuius variae species fuerunt [orig: fuêrunt], sed omnes dilutiores pallidioresque cum amethystino; tum multo magis Tyrio ac purpureo. Alibi Plin. nempe l. 9. c. 37 de Conchyliis loquens, colorem illis tribuit, austerum in glauco et irascenti similem mari: et postquam de purpura dixit, huic fasces securesque Romanas viam facere, eandemque pro maiestate pueritiae esse, distinguere ab Equite Curiam; Diis advocari placandis, omnemque vestem illuminare et in triumphali misceri auro, addit: Quaproter et excusata purpurae sit insania. Sed unde, quaerit, conchyliis pretia, quibus [orig: queis] grave virus in fuco etc. Ubi de conchyliis miratur, quod pretiosa et illa essent, cum tam male olerent, nec gratum haberent colorem, quod unde esset, mox exponit. Postquam enim docuit, eonchylia a purpuris solo temperamento differre, purpuramque et amethystinum pelagio et buccino, at conchylium solo pelagio, h. e. solo purpurae conchylio, sine buccini admixtione, tingi: hanc praeterea inter purpuram, et conchylium (i. e. vestem purpuream et conchyliatam) differentiam ponit, quod lotium tingendis conchyliis admisceretur, purpurae non item; hinc grave illud virus et malus odor. Idem de conchylii temperamento l. eod. c. 39. In conchyliata, inquit, veste, cetera eadem sine buccino, praeterque (i. e. praetereaque) ius (i. e. to\ ba/mma, sucus purpurae, medicamen quod in aeno coquitur tingendis lanis) temperatur aqua [orig: aquâ] et pro indiviso humani potus [orig: potûs] excremento: (h. e. lotio et aqua [orig: aquâ] simul iunctis, nec certa [orig: certâ] mensura [orig: mensurâ] divisis:) dimidia et medicamina adduntur. Sic gignitur laudatus ille pallor, saturitate fraudata [orig: fraudatâ], tantoque dilutior, quanto magis vellera efuriunt. Prout itaque dilutius aut saturatius conchylium facere vellent, ita plus minusve Lotii aut aquae addebant. At recentiores in omni purpura tingenda, lotium adhibuere [orig: adhibuêre], lanamque, priusquam in aenum inderetur, non solum aqua [orig: aquâ], sed etiam lotio elutriabant: Physica Democriti, *ba/le th\n e)re/an w(s2 to\ pra=ton, ei)=ta labw\n a)po/plunon ei)s2 ou)=ron kai\ ch/ranon e)n skia=|, e)/peita labw\n lakxa=n kai\ lapa/qou li/tras2 d' e)/kzeon meta ou)/rou w(s2 luqh=nai to\ la/paqon kai\ u(li/sas2 to\ u(/dwr ba/le lakxa=n kai\ e(/ye e(/ws2 paxunqh=| kai\ dinli/sas2 pa/lin to\n lakxa=n ba/le th\n e)re/an, ei)=ta plu/npn ou)/rw|; quae infimae sunt Graeciae, sub nomine Democriti vulgata, in libris nondum editis, qui Graecis peri\ *xumi/as2 scripti sunt. Sed haec melius discantur, apud tingentium officinas, qui etiam nunc, in cocco tingendo, lotio utuntur: Nam conchylii bafh\ aut purpurae nulla hodie in usu, praeter eam, quae herbis tingitur, etc. Vide Salmas. Notis ad Tertullian. de Pallio, c. 3. ut et infra in voce Urina, ita enim honeste dicitur.

LOTOA LETOJA Plin. l. 4. c. 12. ins. parva maris Ionii, Cephalleniae proxima, Guardana Sophiano. Nigro Trapano nominatur.