CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

LUCIVS [140] Ostius tempore bellorum civilium, patrem suum proscriptum, quem Triumviri ad supplicium perquirebant, latentem prodidit, ut eius bona acciperet. Plutarch.

LUCIVS [142] Papyr Crassus, Cos. cum Caesone Dullio Helva, A. U. C. 420. 2. Cos. cum L. Plancio Venoce, A. U. C. 425.

LUCIVS [143] Pap Cursor, Cos. cum Sp. Carvilio max. A. U. C. 460. 2. Cos. cum Sp. Carvilio Max. A. U. C. 481. Aut. Victor. p. 56.

LUCIVS [144] Pap Mugillanus Cursor, Cos. cum C. Pat. Balbo, A. U. C. 429. Idem Dictator, A. U. C. 430. 2. Cos. cum Publio Philone, A. U. C. 434. 3. Cos. cum Q. Aelio Ceritano, A. U. C. 435. 4. Cos. cum Pub. Philone, A. U. C. 440.

LUCIVS [146] Pap Mugillanus, Cos. cum C. Servilio Hala, A. U. C. 339. Trib. Mil. A. U. C. 334. Interrex, A. U. C. 335.

LUCIVS [148] Pattensis Metamorphoses Graece edidit, quas Lucianus, in Asino aureo, sicut hunc apuleius imitatus est. nisi forte hic immediate Lucium parefra/sato. Phot. cod. 129. Salmas. in Proleg. ad Solin. Voss. de Hist. Graec. l. 4.

LUCIVS [155] Plotius inter alios, puero Cicerone, fuit insignis dicendi praeceptor, L. Crassi temporibus.

LUCIVS [158] Pomp Dux Romanorum, in Germ. sub claudio, Cattos vicit, meruitque triumphum. Poeta insignis. Tac. Ann. l. 2. c. 41. et l. 12. c. 27. et 28.

LUCIVS [159] Pomponius Aelianus cum Salonio Amando, caput seditiosorum, qui Bagaudae dicti, quasi nudipedes, Galliam aliquandiu infestarunt [orig: infestârunt] a Maximiniano oppressi.

LUCIVS [166] Posthumius Megillus Cos. cum T. Minutio Augurino, A. U. C. 449.

LUCIVS [169] Priscus cum Macedonas Praesidatu regeret, Imp. appellatus est, sub Decio, aur. Victor.

LUCIVS [170] Quintius Iudaeae procurator a Caesare constitutus, Iudaeos Mesopotamia [orig: Mesopotamiâ] expulit, multa milia interfecit, A. U. C. 867.

LUCIVS [172] Quintius Capitolinus Barbatus Cos. cum Agrippa Menenio Lanoto, A. U. C. 316.

LUCIVS [173] Quintius Cincinnatus in opere arans inventus, sudore deterso ab aratro arcersitus ad fasces, togam praetextam accepit, Dictatorque est ereatus, A. M. 3506. A. C. N. 456. A. U. C. 370. Hic mox sumpto honore, instructoque exercitu, caesis hostibus victor exercitum Romanum liberavit. Minutius Cos. ab Equis et Volscis superatus, fugerat, ac fame, ferroque cingebatur, actumque infeliciter foret, ni Quintius ipsi, qui iugum boum Equis imposuit, victoriamque quasi stivam tenens, subiugatos hostes prae se egit, ei succurrisset, hinc triumphavit. Castris hostium recepitis, plenis rerum omnium (nudos hostes emiserat) praedam omnem suo tantum militi dedit, Consularem exercitum, ipsumque Consulem increpans, Carebis, inquit, praedae parte miles ex eo hoste, cui prope praedae fuisti. Liv. l. 3. c. 19. Eutrop. l. 1. Et romae quidem hic L. Quintius Cincinnatus ob egregiam hanc partam victoriam merito triumphum egit. Tandem Dictatura [orig: Dictaturâ] (qui erat summus honos) se abdicavit, rursusque rus ad agriculturam divertit. Aur. Victor. p. 45. De hc ita Pers. Sat. 1. v. 72. et seqq.

Unde Remus, sulcoque terens dentalia Quinti,
Quum trepida ante boves Dictatorem induit uxor,
Et tua aratra domum Lictor tulit.

LUCIVS [180] Scipio Asiaticus Cos. cum C. Norb. Balbo, A. U. C. 671. Aur. Victor. p. 76.

LUCIVS [183] Sempronius Atratinus Cos. cum L. Papyrio Mugillano, A. U. C. 311. Trib. Mil. A. U. C. 336.

LUCIVS [184] Septimius Severus 21. Rom. Imp. A. U. C. 946. Apud Cyzicum Aemilianum Nigri Ducem fudit fugavitque: Rursus in Bithynia Nigri milites a Severianis victi sunt. Ad Islicum sinum in Cilicia Niger iterum fugatus est, et in suburbano quodam capite truncatus. Clodium Albinum apud Lugdunum vicit fugavitque et civitatem incendit. Albini caput Romam misit. Superato Albino, Senatores et Optimates quamplurimos Occidit, Arabiam Felicem vastavit: Armeniorum Rex foedus cum eo icit, Augarus Osrhoenorum Rex ei se dedidit, filios obsides tradidit. Artabanum Parthorum Regem fugavit, Ctersiphontem cepit, et Aiabenos superavit. Britannis bellum movit, ut receptas provincias redderet securiores, vallum per 133. mill. pass. a mari ad mareduxit. Herod. l. 3. Vide Severus.

LUCIVS [186] Sextus Lateranus Trib. Plebis, A. U. C. 382. Cos. creatus ex plebe, collega L. Aemilii Mamerci, A. U. C. 390.

LUCIVS [188] Tarquinius Collatinus Romae Cos Collega L. Iunii Bruti, A. U. C. 245. Consulatum abdicavit propter Tarquinn nominis invidiam, et in voluntarium exilium abiit, cui suffectus est P. Valerius.

LUCIVS [189] Tarquinius Priscus 5. Rom. Rex. Flor. l. 1. c. 5. Aur. Victor. p. 35.

LUCIVS [191] Titinnius Longus Trib. Mil. A. U. C. 337. 2. Trib. Mil. A. U. C. 360.

LUCIVS [200] Valerius Politus Cos. cum M. Fab. Vibulano, A. U. C. 272. 2. Cos. cum M. Aemilio Mamerco, A. U. C. 284.

LUCIVS [201] Valerius Politus Cos. cum M. Horatio Barbato, A. U. C. 306. Liv. l. 3. c. 55.

LUCIVS [204] Verus dictus Lucius Ceionius Aelius Commodus Verus Antoninus, fil. Lucii Veri, ab Hadriano adoptati. A Marco Aurelio consors imperii et gener factus, per Duces, Parthos in Oriente, vicit, ipse interea Laodiceae vel Antiochiae, lusui luxuique deditus. Redux Romam cum Socero triumphavit, qui generi mores cum corrigere non posset, illum Roma [orig: Româ] procul tenuit. Interim vexari Christianos ambo passi, contra Marcomannos bellum susceperunt [orig: suscepêrunt], ubi in transitu Alpium Lucius Verus apoplexia [orig: apoplexiâ] ictus Obiit, A. C. 169. Caligulae, Neroni et Vitellio facile comparandus, Iul. Capitolin. in eius vita. Eutrop. Euseb. Vide Lucius Aur. Verus, et Lucius Ceionius Commodus. Aur. Victor. p. 132.

LUCIVS [209] Virginius miles Rom. filiam interemit, ut liberaret eam ab Appii Claudii Decemviri libidine. Liv. l. 3. c. 44. Aur. Victor. p. 48.

LUCIVS [212] Vitellius Cos. cum Paulo Fabio Prisco, A. U. C. 788. 2. Cos. cum Tiberio Claudio Caesare, A. U. C. 799.

LUCIVS [214] Volumnius Cos. cum Ap. Claudio Crasso, A. U. C. 449. 2. Cos. cum eodem, A. U. C. 458.

LUCIVS [215] Volusius tempore Neronis Mortuus, A. C. 56. Q. Volusio et Scipione Coss. Aet. 93. Sub tot Tyrannis, opibus

integer et miraculo incolumis. Tac. Ann. l. 13. c. 30 et l. 14. c. 56. Item, IC. cogn. Metianus, unus ex Praeceptoribus Marci Aurelii Antonini Philosophi. Iul. Capitolin.

LUCIUS [1] Volusius Saturnius Cos. cum C. Caesare Caligula. A. U. C. 793. Ovans urbem natuali suo ingressus inter 4. mens. a Chaerea interfectus. Suet. Iul. Caes. c. 12. Ioseph. Antiqq. l. 19. c. 1.

LUCOFAUM locus Galliae, ubi Theodoricus Francorum Rex et Ebronius Praef. Palatii, cum Martino ac Pipino, Austrasiae Ducibus, praelium commisere [orig: commisêre], A. C. 680. quo victi demum Austrasii terga dedere [orig: dedêre]: nunc ignoratur. Ab urbe Lugduno Clavato non multum forte abfuit, cum Martinus fuga [orig: fugâ] elapsus eo se contulerit. Hadr. Vales. Not Gall.

LUCOMORIA Gall. Lucomorie, s. etiam Locomorie, prov. Moscoviae, in Tartaria del. trans Obyum fluv. Ibinullae urbes.Protenditur, versus mare Sept. et incolae passim in silvis et campis degunt. Sed versus Mer. sunt in ea montescogn.

LUCOPIBIA urbs Albionis. Ptol. Carleyl hodie Neubrigensi. Sed haec potius Luguvallum, in Anglia. Ferrar. est Candida casa et Ninianopolis, Whithern, urbs Scotiae: Episcopal. sub Archiep. Glasquensi, inde supra 30. mill. in Occ. Baudr. ubi alas Novantae pop. nunc in Gallovidia, in ora maris Hibern. 70. mill. pass. a Glascovia in Austr. 40. ab ora prox. Hiberniae in Ort.

LUCOTETIA Parisiorum urbs in Gallia. Ptol. Leutetiam vocat Iulianus in Misopogone, Lutetiam Cases. Hodie Paris. Vide Lutetia.

LUCRETIA [1] Romanae pudicitiae lumen praecipuum, filia Lucretii Tricipitini praefecti urbis, uxor Tarquinii Collatini, quam Sextus. Tarquinius cum precibus exorare non posset, vi oppressit. Stricto enim gladio in cubiculum irruens, mortem minabatur, ni voluntati suae obsequeretur, addebatque, se cum mortua iugulatum servum positurum, ut in sordido adulterio necata diceretur. Quibus minis illa perterrita, ut infamiae suspicionem effugeret, expugnari sese passa est. Postridie vero convocatis parte, marito, ceterisque amicis, obortis repente lacrimis, tyranni flagitium detexit, et educto cultro, quem sub veste occultum habebat, sese statim con fodit. Qua [orig: Quâ] re moti amici, populo ad arma concitato, Reges expulerunt [orig: expulêrunt]. Liv. l. 1. c. 57. 58. et 59. Dion. Halic. l. 3. p. 262. 263. et l. 4. p. 273. Ovid. Fast. l. 2. v. 541. et 795. Flor. l. 1. c. 7. et 24. Val. Max. l. 6. c. 1. Ext. 1. Huiusexemplo Tertullian. et Hier. non uno in loco, ad castiratem excitant Christianas feminas, sed furorem improbar Augustin. aliique. Forte Basiliensis matrona, cuius nomen Fatorum invidia nobis abstulit, aliquid Lucretia maius posteritari exhibet; de qua sequens Epigrammaiam vetus adscribere placuit:

Passa torum, non passa virum, Lucretia nostri
Aevi ego, postogenitis nobilis historia.
Quae Virgo et Matrona simiel tria lustra peregi,
Naupta innupta simul semiviri atque viri.
Coniugium tacui: cuius languentia membra
Non Venus aspexit, non ruber ille Deus.
Sed tacui, atque tuli, non hanc vicina querelam
Audiit, aut fratres, aut pater, aut genetrix.
Heu male pro meritis tribuuntur praemia tantis,
Alcestum exoriens Sol scit et Occiduus,
Solam me Basilea: Sed est, me Iudice, maius,
Semper ab igne uri, quam semel igne mori.

LUCRETIA [2] Morella Parisiensis, filia Ioh. nobilis Delphinatis, Graece, Latine, Italice et Hispanice, cum Camilla et Diana sororibus, doctissima.

LUCRETIA [3] Tornabonia uxor Perri Medicei, mater Laurentii illius adeo incliti; pia et erudita, Florentina. Partem Bibliorum Italico carmine expressit, etc Moret. Dict. Hist.

LUCRETILIS mons in Sabinis, valli, per quam Tartarus fluv. decurrit, imminens: de quo Horat. l. 1. Carm. Ode. 17. Initio.

LUCRETIORUM Fam Romae celebris, Tricipitinos, Cinnas, Vespillones et Ofellas complexa est. Cic. non sine elogio meminit Q. Lucretu Vespillonis, IC. et Q. Lucretir Ofellae, qui magis ad declamationes, quam ad iudicia, aptus. Item Cic. Velleius et Caesar, de quodam loquuntur; qui vel frater, vel patruus poetae fuit.

LUCRETIUS [1] praenomine Quintus, Senator, cum Sulmonem 7. cohortium praesidio teneret, inclinantibus ad Caesarem oppidanis, se de muro deiecit. Caes. l. 1. de Bell. Civ. c. 18. cognomen additur l. 3. c. 7. Vespillo, haud dubie fil. Q. Lucretii Vespillonis Iuris periti, de quo Cic. in Bruto. Hanc opinonem confirmat nummus argenteus, in quo Q. Lucretius. Q. F. Vespillo. Ceterum ultimum vocabulum varie in VV. CC. scribitur. In Florentinis Pand. Bispellio: in Lexico antiquo Latino Graeco Vispullio, in aliis libris Vispillo. Causa vero cognominis, quod eius manu Tib. Gracchi corpus in Tiberim missum. Mscr.

Sp. LUCRETIUS Tricipitinus, socer Tarquinii Collatini. Caeso Bruto in Consulatu successit, cooptatus a P. Valerio, qui et illi, ut natu maiori, prius fasces dedit. Verum aetate confectus, quum ad obeunda munera Consularia vires non suppeterent, intra paucos dies Mortuus est, cui mox M. Horatius Pulvillus successit. Liv. l. 1. c. 58. Dion. Halic. l. 5. p. 292. Plutarch.

T. LUCRETIUS Carus poeta synchronus Tullii et Terentii Varronis, etsi paulo antiquior. Scripsit libros 6. De rerum natura, in quibus Epicurum, et Empedoclem sequitur. Id opus

plerique a M. Cie. emendatum volunt, quum auctor id ipsum imperfectum et inemendatum reliquisset: Et quamquam Cic. fratris sententiam confirmaus, non multa habere ingenii lumina faretur, multae tamen artis esse dicit. Quintilian. etiam in sua mareria elegantem, sed difficilem esse testatur. Tac. De Oratoribus c. 23. Ovid Amor. l. 1. Eleg. 15. v. 23.

Carmina sublimis tunc sunt peritura Lucreti,
Exitio terras cum dabit una dies.

Periit, quomodo tradit Euseb. sua [orig: suâ] ipsius manu, quum amatorio poculo in furorem actus esset. Olymp. 181. A. U. C. 700. Aet 42. Id datum ab uxore Lucilia volunt, deque ea intelligendum illud Senecae: Livia virum suum Occidit, quem nimis oderat, Lucilia suum, quem nimis amaverat. Auctor vitae Virgilii, Pompeio et Crasso 2 Cos. decessisse tradit. quum eodem die Virgilius virilem togam induisset, vide Crinit. Lilium Girald. Voss. de Poet. Lat. Scalig. et Gassend. in vita Epicuri, l. 2. c. 6. Nic. Loyd. Empedoclem autem inprimis sectatus est, qui Graecis versibus de rerum natura scripsit, quem proin hisce versibus laudat:

Carmina quinetiam divini pectoris eius
Vociferantur et exponunt praeclara reperta,
Ut vix humana [orig: humanâ] videatur stirpe creatus.

De quo cum Aristot. dicat, o(/ti kai\ *)omhriko\s2 kai\ eueino\s2 peri\ th\n fra/sin ge/gone, metaforiko/s2 te w)\n kai\ toi=s2 a)/llois2 toi=s2 peri\ poihtikh\n e)pita/gmasi xrw/menos2, eundem sublimibus et ingeniosis carminibus Lucretius expressit, et praeter Homer. Graecosque alios, Ennium quoque imitatus est, utrumque autem postea Virg. Vide Anton. Thys. Notis in A. Gell. l. 1. c. 21. Ceterum non fuisse a philtro hunc Lucretio furorem. Sed eum intelligendum, quem arduum furorem vocat Stat. l. 2. Sylv. 7. v. 75.

quemque indigitat ipse cum thyrso se magnae spei perculsum res arduas et difficillimas, suavi lepore sermonis conditas, proponere canit l. 1. h. e. afflatum divinum, quo poetae agi consuevere [orig: consuevêre]; multis docet Casp. Barth. Ammadv. ad Satat. d. l. ubi multa de Lucretio praeclara.

LUCRETIUS [4] Pagus memoratus in marmore vet. in loco Gargario, Gall. Garguiez, in Prov. reperto, cuius Inscr. sub Antonino Pio Imp. facta, sic incipit:

integram habes supra, in voce ad Balnea: Iac. Spon. est tota illa planities, quae ab opp. Aubanea, usque ad pedem montis S: Balmae (ubi vicus de Gemenos, in cuius templum. B. Virgini consecratum, lapis is translatus est) sese extendit. Vide eum Itin. Parte 3. p. 32. et seqq. et supra, ubi de Aubanea, s. ad Balnea, item de Gargario loco.

LUCRINUS lacus parvus Campaniae in sinu Baiano, contra Puteolos, tam propinquus Averno lacui, ut mari tempestaribus concitato, quandoque soleat coniiungi. Ferr. Erat prope intimum recessum sinus [orig: sinûs] Puteolani; aliter Baianus dictus. Sed a quo terrae motu A. C. 1538. mons hic novus exitit, qui mons Cinereus dicitur: nihil lacus [orig: lacûs] Lucrini superest. nisi palus lutosa cum arundineto. Baudr. au)to/pths2, Dictus a lucro, ut quidam volunt, propter multitudinem piscium delicatissimorum, qui ibis capiebantur. Inde ob istam rationem a veteribus passim laudatur. Horat. Ep. Ode. 2. v. 49.

Praesertim ob ostrea. Mart. l. 1. Epigr. 63. et l. 3. Epigr. 20. et 60. cuius Epigraphe in Ponticum.

Idem, l. 6. Epigr. 68. cuius Epigraphe de Morte. Eutychi pueri et l. 13. in Xenys Epigr. 82, et 90. Idem l. 6. Epigr. 11. cuius Epigraphe ad Marcum.

LUCRUM Mercurii nomine Vett. in veneratione fuit, quem propterea *kerdw=|on qeo\n vocat Lycophr. Cassandra [orig: Cassandrâ].

--- --- w(=| pot' e)n mu/xois2
*delfini/ou par' a)/ntra kerdw/|ou qeou=.
--- --- cui in obscuris cavis
Delphorum operta ad antra Lucrini Dei etc.

uti vertit Ios. Scalig. Eidem statuae cum crumena etigebantur. Codin. tou= ke/rdous2 ai)/tion le/gousi kai\ e)mpo/rion to\n *(ermh=n o(/qen to\ a)/galma

au)tou= i(stw=si basta/zon ma\rsipon. Et Suid. *kerdw=|os2 *qeo\s2 o( *(ermh=s2 a(s2 ke/rdous2 poihtiko\s2 --- dio\ kai\ ma/rsipon au)to\n poiou=si basta/zein. Lucrinus Deus, Mercurius, utpote lucri conciliator --- Quam ob causam crumenam gestantem illum fingunt. Convenientique epitheto Divitem illum dixit Aus. Ep. 21. ad Paullin. v. 6.

Iam nunc per auras Persei talaribus,
Petasoque ditis Arcados vectus, vola etc.

Vide Ioh. Meurs. Comm. ad Lycophr. l. cit. Ger. Elmenhorst Observ. Arnob. L. 5. ubi de Lucrinis Diis. et infra, ubi de Mercurio

LUCTA an a luendo, i. e. solvendo, quod uterque luctantium [orig: luctântium] ab altero se solvere niteretur; an a luxando, quod alter alterius membra luxare conaretur, dicta est. Hi enim omni modo corpore conserto brachiisque implicitis nitebantur se invicem humi prosternere, ut mox videbimus. Hoc a)rxaio/taton tw=n a)qlhma/twn, ut ait Aristot. antiquissimum et vaferrimum ex omnibus certaminibus: utpote in quo luctator sese ad omnes motus, qui in bello necessarii erant, exercebat. Neque enim incaute se praebebat colluctatori suo sed caute et scienter declinabar declinanda, donec victoriae locum reperiret. Itaque in hoc certamine, id praecipue agebatur, ut, priusquam Athletae implicarentur, de loco et statione contenderent. Mox ita pugnabant, ut aliquantum respirarent: quo pacto pa/lin e)pauedu/onto toi=s2 au)toi=s2 a)gwni/smasi, rursus inibant eadem certamina, Philo per. meq. Luctabantur autem olim nudi, pudendis perizw/mati aliquo velatis, donec Orsippe quodam, dum inter luctandum velo soluto is impeditus victoriam e manibus amitteret, superato, ut habet Eust. Comm. in Hom. nudi in posterum penitus committi coeperunt [orig: coepêrunt]. Inungebanturque oleo, s. unguento. quod ceroma appellabatur, et ex oleo, pulvere ac cera mixtum erat; tum pulverem inspergebant, qui ex variis regionibus adferri solebat, inprimis vero Aegypto ac Puteolis. Et quidem de Aegypto Suet. in Ner. Claud. c. 45. Nam et forte accidit, ut in publica fame Alexandrina naius nuntiaretur pulverem Luctaroribus aulicis attulisse. Vide et Plin. l. 35. c. 13. Hinc locus Conisterion appellatus legitur, apud Virruv. l. 5. c. 11. quod ibi pulvere et oleo luctaturi aspergerentur, ut prehensiones firmiores, neque lubricae essent. Mart. Graeco voc abulo hanc inspersionem a(fh\n apppellavit, l. 7. Ep. 66. cuius Epigraphe in Philaenim.

i. e. in palaestra flavescit aspergine arenae. Tactum arenae vocavit Ovid. Met. l. 9. v. 36.

Vide Ant. Thys. IC. Notis in A. Gell. l. 3. c. 15. Inspergebant vero se pulvere mutuo Luctatores. Stat. Theb. l. 6. v. 846. et seqq.

Tum madidos artus alterno pulvere siccant,
Collaque demersere humeris, et brachia late
Vara tenent --- --- --- --- --- ---

Vide quoque luctam Herculis et Acheloi, apud Ovid. ubi supra. Porro in vera Lucta, vItalia contorquere et ilia firmo nexu implicare erat permissum, quod Graecis ta\ me/sa labei=n dictum. Dico, in vera Lucta: Namque in militari luctandi ratione, quae ludicri tantum et exercitationis causa [orig: causâ] instituebatur, non tam severis legibus agebatur. Nam nec nudi luctabantur, ut luctantium in Graecia mos erat; et pro vitalibus baltheum sibi invicem contorquere solebant. Unde Claud. qui postea Imp. in istiusmodi exercitationis genere, cum robur suum experiretur, iratus militi, qui non baltheum, sed vItalia sibi contorserat, omnes dentes uno pugno excussisse legitur, apud Treb. Pollion. in Vita eius. Omnis autem Luctae ratio in subvertendo adversario consistebat, quod kataba/llein Graecis: unde responsum Laconis, de antagonista, a quo Olympiae victus fuerat, ou)me/noun krei/ttwn, a)lla\ kabbalhkw/teros2. Inrer stantes igitur ac rectos hoc certamen agebatur; nec enim nisi stantem deicere ac solo illidere licebat, quod r(h=cai proprie vocabant. At humi nexus implicabant et explicabant Paucratiastae. Sed nec semel deiecisse in o)rqopa/lh| s. Lucta sufficiebat. non nisi enim ter deiectus ab adversario, victus habebatur. Seneca de Benef. l. 3. c 3. Cursor metam prior contingit: velocitate alium, non animo, antecessit. Luctator ter abiectus perdidit palmam, non tradidit. Hinc in Epigr. vet. Milo, qui cum in certamen luctae descendisset, nec antagonistam reperisset et vocaretur ad palmam, sorte lapsus est: multis non coronandum esse clamantibus, quod cecidisset.

*)ansta\s2 d' en me/ssoisin a)ne/kragen ou)xi\ tri) e)sti\n,
*)en kei=mai, loipo\n t)a)/lla me/ tis2 bale/tw.
Surgens in medio exclamavit, non tres sunt,
Semel iaceo, ceterum ulterius me aliquis deiciat.

Quasi diceret, semel cecidi, non ter, ou)xi\ tri) e)sti\n, subint. ptw/mwta Iapsus etc. Salmas. ad Solin. p. 289. et seqq. Vide quoque supra in voce Conquiniscens, et infra Nexus, orthopale, Palaestra Stare, ubi aliquid etiam de terminis luctae ut et in voce Strangulatio, ac Sublpantare. Donabatur tandem Athleta victor, et quidem, uti in Pugilatu, cui multum cum Lucta affinitatis erat, praemiis maioribus, uti docet Hercules apud Euripid. Alcest. Act. 5. ubi leviorum certaminum praemia equos facit.

--- --- toi=si d' au)= ta\ mei/zona
*nikw=si pugmh\n kai\ pa/lin boufo/rbia/
*gunh\ d' e)p' au)toi=s2 ei(\pet) --- ---

Ipse Hercules, ob victoriam in Lucta contra Antaeum partam, Mercurio in hoc misso coronatus est: cum Disci et Iaculi certaminibus, non tam coronae propositae essent, quam alia quaedam paraemia. nikhth/ria, e)pixei/ria, ge/ra, e)/paqla etc. dicta. C. Paschal. Coron. l. 6. c. 24. Sed quod Graeci Romanique nudas feminas nudosque adolescentes in suis Gymnasiis, luctaturos producerent, merito reprehendit Q. Ennius, ut retulit Cic. Tusc. Quaest. l. 4. Namque flagitii principium est, nudare inter cives corpora. Vide Thom. Dempster. Paralip. in Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 2. c. 20. Ex Lucta et Pugilatu, Pancratium constabat, de quo suo loco dicemus etc. Vide plura hanc in rem, praeter Auctores iam citatos, apud Fabrum Agon. Hier. Mercurial. de Arte Gymn. c. 8. Alios, nec non hic [orig: hîc] passim, inprimis ubi de Gymnasus Vett. uti et Ludis Sacris.

LUCTAE Praefectus, Graece *ei)sta/lhs2 palai/smatos2, vide infra Xystarcha.

LUCTATII Ludi quos Salinator Senensi praeolio voverat, editos C. Cornelio; Q. Minutio COSS. memorantur Cic. in Bruto; Vide C. Paschal. ubi supra l. 6. c. 30.

LUCTATIUS [1] vel LUCTACUS, 22. Rex Scotiae, fil. Gorbredi Regis ob ryranidem a subditis Anno 3. regni Occisus. Buchan. Hist. Scot. Duchen. Hist. Angl.

LUCTATIUS [2] Catulus Quintus cogn. vel Caius, Rom. civis, qui primo Punico bello A. U. C. 512. trecentis navibus adversum Poenos profectus, sexcentas eorem naves, commeatibus, et aliis oneribus impeditas, apud Aegates Sciliam inter, et Africam depressit, finemque bello imposuit: pacem petentibus hac conditione concessit, ut Sicilia [orig: Siciliâ], Sardinia [orig: Sardiniâ], et ceteris insulis inter Italiam Africamque decederent. Aur. Victor, de Viris Ill. c. 41. Liv. Epit. l. 19. et l. 28. c. 38. Vide et Quintus. Sil. Ital. Pun. Bell. l. 13. v. 731.

Q. LUCTATIUS Catulus Collega Marii, quinrum Consulis; A. U. C. 653. qui ambo Cimbros vicetunt [orig: vicêtunt]. Liv. Plutarch. Flor. l. 2. c. 2. Eutr. Oros. etc. Bellis civilibus Syllae tempore implicitus, calcis nidore, ubi delituit, suffocatus est. Scripsit orationes et librum de rebus Consulatus [orig: Consulatûs] sui Insigni elogio decoratus, a Cic. de Orat. Ill. Varr. l. 9. de Ling. Lat. Solin. c. 2. etc. Vide de hoc et auctore Communium Historiarum Voss. de Hist. Lat. c. 12.

LUCTERIUS Cadhrcus homo summae audaciae, a Vercingetorige Imp. in Ruthenos missus, Caes. de Bell. Gall. l. 7. c. 2. Eam civitatem Arvernis conciliavit l. 9 c. 5. Liv. Lutarium vocat, infra l. 8. huius fit crebra mentio; sed semper Luterius scribitur.

--- --- Sed Luctus [orig: Luctûs] et Irae,
Et Dolor et tota pressit Discordia dextra [orig: dextrâ]

Sic autem hoc Idolum, luctui hominum praesidens. fingebant, ut staret: et quidem scisso amictu. Idem l. 3. v. 125.

De scissis enim vestibusomnium fere gentium in Luctu stulto more res notissima, vide ad h. l. Claud. Animadvers. Rarthii: sed et, lacerasse [orig: lacerâsse] se dementissimos homines, velut sanguine suo dolori mederi vellent, non ignotum, Sedes illi tributa in Orci faucibus. Virg. ad Aen. l. 6. v. 273.

Vestibulum ante ipsum, primisque in faucibus Orci
Luctus, et ultrices posuere [orig: posuêre] cubilia Curae.

Nempe a caelo exulare luctum, etiam Gentiles agnovere [orig: agnovêre], quod longe certius nobis firmat S. Scriptura Apoc. c. 21. v. 4. *kai\ o( qa/natos2 ouk e)/stai e)/ti ou)/te pe/nqos, ou)/te kraugh\, Et mors non amplius (in Nova Hierosolyma) nec Luctus, nec clamor etc. Vide plura hanc in rem apud Barthium ad Stat. d. l. item Comm. Superstitionum, nec non hic [orig: hîc] supra in voce, Hyacinthus Flos. et infra, ubide Vett. Lugendi ritu.

LUCUBRATIO apud Plin. Prologo Operis, ubi, postquam Inscriptionum apud Graecos miram feliciatem ostendit, pergit, Nostri crassiores, Antiquitatum, Exemplorum, Artiumque Facetissimi Lucubrationum a lucubro, qui ut faculae cerata, et vocatur Panos vel Phanos. Asserit Varro etc. Graece pannuxismo\s2 et pannuxi\s2 titulus libri, qualem Atta conscripsit. Nonio in Lucubratione citatus. Dicere nempe vult Plin. Qui ex nostris crassiore Minerva [orig: Minervâ] egerunt [orig: egêrunt], libros suos inscripsere [orig: inscripsêre], Antiquitatum, Ecemplorum, Artium: qui tituli alienum aut affectatum nihil praeferunt, sed simpliciter id quod res est indicant. At facetissimi ex his videri volentes, non lepidiores titulos captarunt [orig: captârunt], quam ut Lucubrationes nuncuparent scriptiones suas. Et sane Rom. etiam puro Saeculo hominum eruditorum vigilias ac labores semper vocarunt [orig: vocârunt] isto nomine, et elucubrata opera dixerunt [orig: dixêrunt] Studiosorum, quae nocturnis meditationibus forent elaborara. Exponit deinde vocem, quia obscurior esset, a lucubro illam arcessens. Dictum autem vett. Rom. lucubrum vel lucuber, quod fano\s2 s. pano\s2 Graecis antiquis, lampadem eo nomine, vel facem, vocantibus. Sequuta aeras

laternam s. luxnou=xon sic appellavit. Isid. Lucubrum vocatum, quod luceat in umbra. Est enim modicus ignis: qui solet ex enui stuppa ceraque formari. Unde et ceratam faculam vocat Plin. quam Graecum Epigr. khroki/twna lu/xnon dicit. Ubi tamen sunt qui legant, qui ut baculus erat, ut illam faculam instar baculi habuisse dixerit; certe Cic. alicubi Hanc, inquit, scripsi ad lychnuchum ligneolum. Sed illud verius. Quia itaque ad lucubrum vigilabant Studiosi, ex eo lucubrationes dictae sunt nocturnae eorum meditationes, scriptionesque et exercitationes. Glossae, lucubro, nuktografw=, a)grupnw=, pmnnuxi/zw, et proin vox haec Antiquis, in inscriptionibus, placuit, Salmas. ad Solin. Locus vero, ubi lucubrare et meditari solebant Vett. Lecticula fuit, lucubratoria hinc nominata, de qua diximus supra.

LUCULARIS Flaminis Epigrammata quaedam, apud Onuphr. Panumium meminerunt [orig: meminêrunt].

LUCULENSIS Moneta apud Albertum Aquensem l. 3. c. 52. eisdem Lucensis cicitur l. 4. c. 34. et l. 8. c. 21. a Luca, urbe Italiae notissima. C. du Fresne in Gloss.

LUCULLANUM olim Megaris, arx in mari apud Neapolim urb. Campaniae, in ins. parva, quae Castel dell'Ovo nominatur, ante portum Neapol. cui ponte iungitur.

LUCULLEA Festum a Graecis institutum, in honorem Luculli; quo de festo Plutarch: in huius vita et Appian. Alex. in bello Mithrid. Graeci enim Asiam habitantes penins. illis Romanorum festos dedicarunt [orig: dedicârunt] dies, qui iuste sancteque provinciam administrassent [orig: administrâssent]. Ut, praeter Lucullum, Mutio Scaevolae, festum Mutiae dictum, de quo Cic. in Verrem. l. 2. Eiusdem Luculli suburbanum Frascati hodie dicitur, atque in urbeculam excrevit, Hortis Palatiisque exquisitissimi operis celebertimam, inter quae Borghesianum ambulacris lauriferis, bustis statuisque antiquis: Aldobrandinum vero salientibus ingeniosissime fabricatis, insigma eminent. Iac. Spon. Itin. Parte I. p. 56. ubi Tusculi rudera 2. mill. inde abesse addit. Vide quoque in voce Frascata.

LUCULLI [1] Horti prope Neapolim siti, quos Valerius Asiaticus bis Cos. a Lucullo emptos insigni magnificentia [orig: magnificentiâ] excolebat: sed cum illis Messalina inhiaret, per Suilium et Sosibium, sub crimine adulterii, cum Poppaea, eversus est. Vide Tac. Ann. l. 11. c. 1. 32. et 37. Manserunt [orig: Mansêrunt] in rebus Principis ad aetatem Traiani usque: Ex quo etiam nunc tanta [orig: tantâ] accessione facta [orig: factâ] ad luxum, horti Luculliani inter sumptnosissimas res Principis censentur. Nunc Cento Camerelle, locus Campaniae Baias inter et Misenum, ubi multa antiquitatis vestigia Loffredus.

LUCULLI [2] Villa Villam in Misenensi Marius amoenam et mollius exstructam possidebat, quam decebat virum militarem et tor bellorum victorem. Eam aiunt LXXV. clc. denarium [orig: denariûm] emisse Corneliam, nec multo post L. Lucullum quingentis milibus denatium [orig: denatiûm] et ducentis. In ea periit Tiberius oppressus a Macrone, iniectu multae vestis, aetatis Auno octavo et septuagesimo Gn. Acerronio, C. Pontio Coss. vide Tac. Ann. l. 6. c. 50. Bagni d'Agnano Blondo. Fuit in Campania iuxta prom. Miseni, contra Puteolanam urb. vix 3. mill. pass. Baudr.

LUCULLUS Lucis Licinius fil. vel nepos Luculli, qui Cos. cum Posthumo Albino dein cum Claudio Marcello, paulo ante primum bellum Punicum fuerat. Vir clarissimus Rom. plurimas praeclaras res gessit: nobilis, disertus, dives, munus Quaestorum amplissimum dedit. Sullae. cui favebat, victoriam contra Ptolomaeum, Aegypti Regem conciliavit, cumque per Muraenam, Mithridaticae classis compotem in Asia reddidit. Praetor Africam iustissime rexit. Adversus Mithridatem missus, collegam suum Cortam Chalcedone obsessum liberavit, Cyzicon obsidione solvit, Amisam, Euparoriam, Themiscyram, etc. cepit. Mithridatis copias ferro afflixit, cumque regno suo Ponto exuit, et rursum cum Trigrane Rege Armeniae subveniente, magna [orig: magnâ] felicitate superavit, ac Tigranocerten, regni metropolim, cum Nisibe, occupavit, longe lateque formidabilis: nec obscuravit gloriam Triarius, legatus eius, a Mithridate victus, post quod ipse desertus a suis, se recipere coactus est, A. U. C. 687. Hic (ut resert Athen.) cum Romam post expeditionem Ponticam rediisset, ad vitam sumptuosam, et elegantem se convertit, tantas enim opes paraverat, ut aedibus et praetoriis exstruendis, hortis, et caenationibus amoenissimis, incredibilique sumptu paratis, et bibliotheca [orig: bibliothecâ] insigni utriusque linguae libris referta, atque omnibus obvia [orig: obviâ] ac patenti, opes bello quaesitas conterere non potuerit, cum interim quottidiano epularum apparatu, in proverbium pene venerit. Nimius in habitu, maxime signorum, et tabularum amore flagravit. Post cum alienata [orig: alienatâ] mente desipere coepit, tutela eius M. Lucullo fratri permissa est. Addidicerat autem Vir adeo insignis Eloquentiam et Philosophiam, sub Antiocho Ascalonita, Sisenna et Hortensio Eius vitam scripsit Plutarch. Vide quoque Aur. Victor. de Viris Ill. c. 47. Oros. l. 5. c. 19. Appian. Alex. in bello Mithr. Flor. l. 3. c. 5. etc. nec non supra in voce Licinius.

Vocabulum Tuseum, quo Rex significabatur, ut Servius auctor est in Aen. l. 2. Et ita videtur usus Sidon. l. 5. Ep. 7. Temperat Lucumonem nostrum Tanaquil sua. Loquitur enim de Chilperico Rege. Aliter Festus: Lucumones, inquit, homines insani dicti, quod loca ad quae venissent infesta redderent. Vide Scalig. ibidem et in illud Aus. Ep. 4. v. 67.

Scillite decies non si purgeris aceto,
Anticipesque tuo Samii Lucumonis acumen.

Voss. Lucumones et *luka/onas2 eosdem esse, planeque Latinum sive Tuscum illud ex Graeco hoc factum putat. *luka/wn enim Arcadiae Rex fuit, ac Arcadia ab eo aliquando Lycaonia nomen habuit. Is autem in lupum a Iove commutatus dicitur, ut

praeter poetas tradit Paus. Constar etiam *luka/onas2 dici, qui vulgo *luka/nqrwpoi. Est vero Lycanthropia melancholiae genus, quo qui laborant, noctu luporum instar exeunt, et usque dum cescat, circa mortuorum corpora versantur, ut ex Aegineta, et Aetio constat. Quae qui considerarit [orig: considerârit], non mirabitur, uti *luka/wn apud Graecos, ita Lucumo apud Tuscos (qui ex Arcadia in Italiam venere [orig: venêre] ) utramque habuisse notionem, puta ut cum pro Rege. s. praefecto, tum pro melancholico vel insano sumeretur. Strabo l. 5. p. 219.

Scillite decies non si purgeris aceto,
Anticipesque tuo Samii Lucumonis acumen:

Pythagoras est, quem to\n *sa/mion absolute vocant Scriptores et *samionsofo\n, Salmas. ad Vopisc. in Aurel.

LUCUMO [3] mons inter Lepontias Alpes, Germ. Luchmanier, a Lucumone Tusco dictus videtur. Vocatur alias Mons S. Barnabae, dividitque Rhaetos a Lepontiis. In huius cacumine rupes est Cadelin, in qua nascitur amnis Erode, qui progrediens montem versus, exinde Rhenus medius dicitur. Ioh. Bapt. Helv. Antiqq. et Nov.

LUCUNS et LUCUNTER vox vet. pro dulcio vel placenta ex Graeco glukanth\o, ut laena, ex xlai/na. Festus, Lucunter, genus operis pistorii: Vide Salmas. ad Lamprid in Heliogab. et supra, ubi de Duictis. Hinc lucunculi, apud Stat. l. 1. Sylv. 6. v. 17. ubi de donis Saturnalitiis,

ad quem locum vide Hadr. Turneb. l. 18. c. 20. Petrum Colyium ad Appulei l. 10. Casp. Barth. Ammadvers. Statianis. etc.

LUCUS [1] octavus Rex vetr. Gallorum, post Bardum II. Populis suis, circum Parisios habitantibus, Lucothetiorum nomen dedisse fertur. Ptol. l. 2. c. 8. Strabo, l. 4. Caes. l. 6. et 7. Iulian. in Misopog. Dupleix, l. 2. Mem. Gall.

LUCUS [2] castellum Salyorum, in dioec. Arelatensi. Item in Provincia, prope Brinoniam, prunis suis celebris, Brignole. Hadr. Vales. Not. Gall.

LUCUS [3] improprie de fruiticetis et arbustis, ut apud Solin. c. 35. ubi balsami lucos memorat, quod idem est ac si quis vineta lucos appellaret, Salmas. ad l. Proprie nempe Luci ingentium tantum arborum, et communiter Dianae venatrici consecrati erant. Ver. Interpres ad Stat. Theb. l. 4. Omnis lucus Dianae est consecratus. Unde Horat. de Arte Poet. v. 16.

Notat. Hecate trium potestatum nomen est. Ipsa enim Luna, Diana, Proserpina: sed solam Proserpinam dicere non potuit, propter lucos, qui Dianae sunt. Catull. etiam in Carmine 34. Saecul. v. 9. et Seqq.

Montium domina ut fores.
Silvarumque virentium,
Saltuumque reconditorum etc.

Sed et in specie fere alicui Numini sacri ac incaedui. Hinc notant Grammatici, ubicumque Virg lucum ponit, sequi eiam consecrationem. Ut Aen. l. 9. v. 3.

Alibique. Et Lucos hinc dictos quidam teste Serv. asserunt, quod ibi lumina accenderentur religionis causa [orig: causâ]. Alias, utpote incaedui, tenebrosi erant, umbrisque suis prorsus Solem excludebant, dignae proin sedes egregiorum illorum Divorum sc. Spirituum, in horridis locis habitare amantium, ut vel ex Euangelica Historia pater. Fuit autem haec superstitio antiquissima, quippe ante Templa condita in praecipuo usu. Et quidem, ritus is erat Idololatrarum. Arbores scilicet iuxta altaria sua plantare, ut ibi conveniret populus, Moses Mikotzi Praec. Negat. 44. Unde interdictum divinum Deut. c. 16. v. 21. Ne conserito tibi lucum, ullis arboribus secundum Altare Iehovae Dei tui, quod feceris tibi, de quo vide Ioh. Selden. de Iure Nat. et Gent. iuxta Discip. Hebraeor. l. 2. c. 6. Atque ut venerabiliores essent, coronabantur arborum ramis et floribus. Ovid. Met. l. 8. v. 689.

Iisdem appendebantur donaria, tanta [orig: tantâ] copia [orig: copiâ], ut vel sola illa Solaribus radiis facile obstarent. Stat. Theb. l. 9. v. 588. et seqq.

--- --- hic [orig: hîc] arcus et fessa reponere tela.
Armaque curva Suum, et vacuorum terga Leonum
Figere, et ingentes aequantia cornua silvas.
Vix ramis locus --- --- --- --- --- ---

Sic ibi sacra sua peragebant, coque commeabant festis diebus et perpotabant, ac choreis defungebantur. Quam rem venustissime indicat Tibull. l. 1. Eleg. XI. quae sic habet, v. 51.

Rusticus e lucoque vehit, male sobrius ipso,
Uxorem plaustro progeniemque domum etc.

Vide in eam plura, apud Casp. Barthium Animadvers. Statianis passim, imprimis vero Comm. magno Superstition. Hinc itaque caedere aut eruere Lucos minime licebat, hocque facinore, imo plus quam sacrilegio, Deorum iras atque offensas inexpiabiles contrahi

exstimabant, Imo Caesaris milites quum Massiliensem, lucum antiquae religionis horrore sanctissimum, ad bellica tormenta et cetera obfidionis instrumenta, caedere iuberentur, moti apud Lucan. Civ. Bell. l. 3. v. 429. et seqq.

--- -- --- --- --- --- motique verenda [orig: verendâ]
Maiestate loci, si robora sacra ferirent,
In sua credebant redituras membra secures.

Implicitas magno Caesar terrore cohortes
Ut vidit, primus raptam librare bipennem
Ausus, et aeriam ferro proscindere quercum etc.

Aliquando tamen has silvas conlucare, h. e. ramos superfluos recidere, verum non nisi praevio sacro permittebatur, quod coercere et coinquere Vett. dicebant, vide supra in hac voce. Imo et succidebantur penitus arbores in iis fulguritae, ut retro vidimus. Et haec quidem de Gentilium circa Lucos superstitione. Israelitis vero, eorum usu penitus interdictum, ut in genere vidimus. In specie, ut Magristri habent, cum lucus, tum arbor, sive eo nomine; ut coleretur ipsa, sive ut idolum obumbraret, idolumque ornaret, plantata iis illicita erat: ut adeo nec umbarae proceritaris eius s. trunci iuxta extensae beneficio uti frui liceret: Nec per lucum transire esset fas, nisi alia non pateret via: Nec volucrum in eo nidificantium, cum ova, tum pulli teneriores, in esum adhiberi possent. Porro, nec lignari ex eiusmodi silva, nec panibus in furno inde calefacto coctis, aut cibis sic elixaris assatisque, nec cinere luci combusti uti licuisse, addunt. Solum autem luci eiusque umbrae eatenus mterdictum non volunt, quin herbas, legumina, olera, quaecumque in umbra felicius crescerent, ibi serere fas esset, eorumque possessio et usus licitus etc. Qua de re vide Selden. praefat. d. l. c. seq. Longe simplicior piorum in Sacris Regum zelus fuit, qui hiusmodi Lucos ultore ferro funditus exsciderunt [orig: exscidêrunt], uti in libris eorum passim legere est. Vide quoque supra, in voce Luci.

LUCUS [4] Augusti geminus; unus in Hisp. Tarrac. in Gallaecia, urbs Episcopal. sub Archiep. Compostellano, ubi aliquot Concilia, vulgo Lugo. Unde alias Callaici Lucenses; ad Minium fluv. versus montes, 18. leuc. a Compostella in Ort. 8. a Mindone in Austr. uti a conf. Asturiae, in Occ. Ampla et satis culta. Ab Alphonso Rege victis Mauris A. C. 753. una cum Tyde, Asturica, Portucalensi. Bracara, Pace Iulia, Miranda, Segobia, Absula, Segobrica, Septimancis et Dominis, recepta. Alter in Gall. Narbon. in Delphinatu; vulgo le Luc. Lucus Vocontiorum Tac. civ. foederata Plin. l. 3. c. 4. Huic Fabius Valens faces admovit, donec pecunia [orig: pecuniâ] mitigaretur, Tac. Aethicus inter Montem Seleucum, et Deam ponit, illinc 26. hinc 12. mill. pass. vide Hadr. Vales. Not. Gall.

LUCUS [6] Feroniae col. et opp. Hetruriae Capenatibus proximum. Alter apud Ptol. opp. Hetruriae apud oram litoralem, Lucam inter, et Lunam. Pietra santta Leandro. Aliis Bientina vicus est Florentiam inter et Lucam, apud lacum.

LUCUS [7] Sacer Mazellae Selva de Hami, locus Campaniae, Tripergolae proximus, 3. mill. pass. a Cumis.

LUD [1] fil. Sem. Gen. c. 10. v. 22. Nat. A. M. 1660. An. Lydorum Asiaticorum auctor? Ioseph. Antiqq. l. 2. Hier. etc.

LUD [2] Rex Britonum, post Delium patrem. Liberalis, fortis, magnanimus. Obiit. An. 9. regni, duobus filiis relictis, sub tutela Cassivelauni, qui Procerum consensu clavum arripuit. Beda, Duchen Polyd. Virg. Hist. Angl.

LUDECANUS Rex Merciorum decimus octavus, post Bernulphum, A. C. 845. Subditis, quibus blande imperabat, gratus, ab Anglis Or. post Annum 2. regni Occisus est. Duchen. Hist. Angl.

LUDERE [1] apud Munic. Fel. ubi de praestigiis Magorum, Magi quoque non tantum sciunt doemonas, sed etiam quidquid miraculi iudunt, per daemones faciant: proprium hac in re vocabulum. Sic Tertullian. Apologet c. 23. Multa miracula circulatoriis praestigiis ludunt. Plin. l. 35. c. 15. Lusit et Anaxilaus eo. Et Graeci eosdem pai/cein dicunt, uti discimus ex Philostrato de Vita Apollonii l. 7. c. 16. Unde, quos Magicarum artium ludos, Arnob. 1. ludicram potentiam Magorum, Cyprian. de Idol. vanit. Irenaeus apud Epiphan. Haer. 34. pai/gnia, h. e. Magicas vanitates, ut Plin. l. 30. c. 1. Magicas fallacias et praestigias, Tertullian. de Anima c. 57. Magorum et Hierophantarum phantasmata, ut Aldhelmus, vocant. Vide quoque infra vani.

LUDGERUS Friso, Benedictinus, primus Ep. Monasteriensis, a Car. Mag. constitutus, A. C. 794. Varia scripsit, Obiit A. C. 899. Bellarm. de Scr. Eccl. Val. Andr. in Bibl. Belg. Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. 30. Suffridus Petri etc.

LUDI [1] de Rege et Regina prohibiti Synodo Wigorniensi A. C. 1240. c. 38. videntur C. du Fresne is esse ludus, qui hodie Chartarum dicitur, siquidem ea [orig: eâ] aetate notus fuerit, in Gloss. Vide infra Ludus.

LUDICRAE Coronae dictae occurrunt passim coronae, Hieronicarum vett. non vilipendii causa [orig: causâ], quasi inanis solum gloriolae illecebrae essent, cum inter documenta verae virtutis merito haberent locum: sed quia Ludicro, s. in Ludis Sacris quaesitae. Plin. l. 21. c. 3. Semper tamen auctoritas vel ludicro quaesitarumfuit. Namque ad

certamina (Romani) in Circum per ludos et ipsi descendebant, et servos suos quique mittebant. Inde illa XII. Tabularum lex, Qui coronam parit, ipse pecuniave eius virtutis ergo arguitur. Vide C. Paschal. Coron. l. 6. toto, inprimis c. ult. ubi de utilitate, quae ex his Ludis, et dignitate Coronarum, quae ibi Victoribus datae: nec non iufra, ubi de Vett. Ludis.

LUDII olim non alii dicebantur, quam vero saltatores et histriones, qui et Ludiones, in Glossis *saiuristai\, *skhnikoi\; non a ludendo, ut placet viris doctis,s ed a Lydis, qui inter nationes saltationi bacchationique deditas: unde Ludius et Ludio, pro Lydius et Lydio. Sed et Lydius etiam dicebant; unde Lydri barbari et volfi Lydii, apud Plaut. Curcul. Act. 1. Sc. 2. v. 63. Bacchid. Act. 1. Sc. 2. v. 13. et Pseud. Act. 5. Sc. 1. v. 31. Ovid. de arte Am. l. 1. v. 112.

At sequentibus temporibus, Ludii proprie appellati sunt Gladiatores, a ludo gladiatorio, h. e. monoma/xoi et qhrioma/xoi; qui etiam Ludi sunt vocati. Iuv. Sat. 6. l. 2. v. 82.

Unde ludiam vocat eandem Hippiam; quasi ludi vel ludii uxorem. Apud eund. poetam, Sat. XI. l. 4. v. 20.

i. e. ultimam cenam, gladiaiores. Optimae Glossae, Lanista, loudotro/fos, e)pistm/ths2 monoma/xwn. Sic Tertullian. de Spectac. Inde Romani, inquit, accersitos artifices mutuantur tempus, enuntiationem, ut ludi a Lydis vocarentur. Sed etsi Varro ludos a ludo. i. e. a lusu interpretatur, sicut et Lupercos ludos appellabant, quod ludendo discurrant: tamen eum lusum iuvenum et diebus festis et templis et religionibus deputat. Ubi Tertulliano Ludi dicuntur, qui Ludii potius appellari debent, et Ludti Luperci, quod ludendo discurrant. Nempe Ludos, pro Ludiis dicebant Vett. ut regna, pro regibus, Florus; Praeturam, pro Praetore, Liv. etc. Hinc Ludiaria venatio, apud Trebellium Pollion. in Gallienis Ludiaria vestis, apud Isid. in Gloss. etc. Salmas. ad Pollion. alibique vide quoque infra Ludus. Sed et Ludios ac Ludiones dictos deprehendimus pueros puberes, elegantibus tunicis indutos, glabros, galea [orig: galeâ] insuper, ense et parma [orig: parmâ] armatos, qui Circensibus et Theatralibus pompis ordine incedere sunt soliti, voluti pompae Duces, Fr. Gouldmann. Dict. etc.

LUDIM fil. Mesraim ibidem. Vide Boch. Georg. Sac. l. 1. c. 12. Et l. 4. c. 16.

LUDOLPHUS [1] I Comes Oldenburgicus, lineae Wildeshusanae, Sec. 13. floruit.

LUDOLPHUS [2] II. nepos prioris, frater Willebrordi, lineam terminavit, Phil. Iac. Spener Syll. Geneal.

LUDOLPHUS [3] Carthus. scriptor inter sui Sec. primos, Saxonia [orig: Saxoniâ] oriundus. Prior Argentmae, A. C. 1330. Obiit Moguntiae, Auctor vitae IESU CHRISTI, ex 4. Euangeliis collectae, Comm. in Psalmos: Remediorum contra Tentationes. Bostius, c. 11. de Viris Ill. Carth. Hartmann. Schedel de Nuremberg, in Chron. Sixtus Sen. l. 4. Bibl. S. Petreius Bibl. Carthus. p. 233. Trithem. Voss. etc..

LUDOLPHUS [4] Bellarmino Lupoldus de Bebenberg: Possevino et Simlero, de Eisingren, IC. celebris. Cancellarius Balduni Lucemburgensis, Archiep Trevirensis, fratris Henr. VII. cui de Iuribus regni atque Imperii, opus dedicavit. Aliud de zelo veterum Regum Galliae et Germaniae Principum, Simon Schardius, apud Ioh. Oporinum, imprimi curavit Basileae. Floruit Sec. 14. Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. 57 Simler. in append. Biblioth. Gesn.

LUDOLPHUS [5] Parochus de Suchen, iter in terram sanctam suscepit, Sec. 14. quod post quinque Annos reversus consignatum literis edidit, libro Balduino Com. Steinfurtensi, Ep. Paderbornensi dedicato. Voss. de Hist. Lat. l. 3. p. 798. Possevin. in Appar. Sacro. Gesner. in Biblioth.

LUDOLPHUS [6] Iobus Vir illustris eruditione multiiuga [orig: multiiugâ] et Linguarum, Orientalium praesertim, peritia [orig: peritiâ]. Scripsit Hist. Abyssin etc. Praeses Societatis Teutonico. Leopoldinae Hist. Univ. Germ.

LUDOVEGIAE mel. Leones, vulgo Lions, cogn. en Forest, opp. Normanniae, in Veymo Normannico, prope silvam de Bray; 6. leucis a Rothomago in Ort. Bellovacum versus 10. ad amnem l'Orleau, vide supra in voce Leones.

LUDOVICA [1] s. LOYSA, Gall. Lovise, Lotharinga, filia Nic. Ducis, ex Margaretha Egmontia, nupsit Hent. III. Gall. Regi A. C. 1575. e Polonia reduci. Ingenio, forma [orig: formâ], virtute inclita. Obiit A. C. 1601. Aet. 47. Matth. Hist. Henr. IV. Avila Hist. de Bell. Civ. Galliae, A. Malletus, in eius vita. Moret. Dict. Hist.

LUDOVICA [2] Sabauda filia Phil. Ducis, ex Margaretha Borbonia. Ex Car. Com. Engolismensi, cui nupsit A. C. 1488. Mater Francisci I. et Margarethae Valesae. Francisco, in Italia, rerum satagenre, Regens regni. Car. Borbonio, Connestabili Galliae, qui eius nuptias spreverat, lite intentata [orig: intentatâ], obtentaque, ansam praebuit, deserendi Regem, unde Lerna malorum. Filio ad Ticinum capto, paulo post Obiit. A. C. 1531. Aet. 52. Eius Epitaphium:

Isto quiescens Allobrox sub marmore
Loisa, patriae praecipuum decus suae,
Et Galliarum splendor, ac mundi decus;
Nescitur illi patria plusne debeat
Tellus, an orbis vastus, an ipsa Gallia?

LUDOVICA [3] Margaretha Lotharinga filia Henr. Guisiae Ducis ex Catharina Cliviaca. Nupsit A. C. 1605. Francisco Borbonio, Contii Principi: Musas patrocinio dignata suo, inter alia, Aulae res, sub fabulae involucro, descripsit, A. C. 1620. Obiit A. C. 1631. Hilario Costus Elog. Fem. Illustr.

LUDOVICA [4] Borbonia filia Car. Com. Suessionum, ex Anna MontAsia, ux. Henr. II. Com. Longavillani, Obiit A. C. 1637. Item fil. Gilberti Montpenserii Com. uxor Lud. Rupisurionii Princ. Obiit A. C. 1561.

LUDOVICA [5] Elovisa vel Heloisa, puella erudita, neptis Fulberti, Canonici P)aris. Sec. 12. ex praeceptore, Petro Abaillardo, mater Astralabri: illo Conc. Senonensi A. C. 1140. condemnato, et in Monasterium Cluniac. se abscondente, similiter monasticam vitam amplexa, Obiit A. C. 1163. Vide Moret. Dict. Hist. et infra in voce Petrus Abaillardus.

LUDOVICA [6] Labbaea Lugdunensis, Dialogum de Amore et Stultitia scripsit: Cetera parum secundae famae, Moret. Dict. Hift.

LUDOVICA [7] Marilliaca Monialis Possiacensis, Psalmorum Paenitentialium paraphrasin edidit. Obiit A. C. 1629. Imperatores.

LUDOVICUS [1] I. Imp. Occidentis, cogn. Pius, fil. Car. Mag. ex Hildegarde. Natus A. C. 778. in agro Aginnensi, mox Aquitaniae Rex salutatus est, Romaeque coronatus, A. C. 781. Dein a Patre, in Comitiis generalibus, Aquisgrani, A. C. 813. successor de. claratus, post eius mortem, A. C. 816. Remis coronam accepit. E periculo mortis, cadente sublicia [orig: subliciâ] porticu, ereptus, Lotharium fil. Imp. ac Regem Franciae, Pipinum Aquitaniae, Lud. vero Bavariae Regem declaravit. Bernhardum, ex pipino nepotem, ob divisionem istam, rebellem, victum luminibus orbavit. Dein Sclavos, Sorabos, Britones repressit, Heraldum Danum regno pulsum restituit, etc. amissaque Hermengarde uxore, Iuditham, filiam Welphi Bavari, duxit, ex ea Car. Calvipater. Interim filii ex priore coniuge geniti, contra patrem, conspirarunt [orig: conspirârunt], A. C. 830. et Pipinus quidem novercam, apud quam Bernardus Comes Barcinonensis nimium poterat, monasterio inclusit, Luthario alia moliente: donec Imp. in Comitiis Neomagi habitis, nixus filii Lud. copiis, turbas has composuit, veniamque Lothario dedit. Sed recruduit maiore vi malum. A. C. 833. et conspiratione redintegrata [orig: redintegratâ], Lotharius novercam Tortonam relegavit, patrem in coenobium Medardi compulit et cedere imperio, paenitentiam publice agere, faterise reum coegit. Qua [orig: Quâ] impietate moti subditi, imo et fratres, Lud. et Pipinus, patrem Imperio, uxori, filio Car. restituerunt [orig: restituêrunt]. Pipinum amisit. A. C. 838. Lothario denuo ignovit: quod aegre ferens Lud. iterum insurgit, sed vincitur, et veniam impetrat. Resumptis armis rursus pellitor. Tandem Imp. a Synodo Aquisgranensi Christianissimus dictus Ingelhemii, prope Moguntiam, quo aeger deferri voluit. Obiit A. C. 840 Aet. 62. Imp. 27. Natura [orig: Naturâ] mitis et clemens, sed aequo facilior et credulus. Porro laboris patiens, sobrius, pervigil, magnificus, literatus, Iuris et legum Imperii sciens ac tenax. Steph. et Paschalem, quod sine suo consensu Pontifices electi essent, ad se profectosvenia dignatus est, monuit tamen, ne in posterum Maiestatem laederent, Platina. Saxoni etiam cuidam viro docto iniunxit, S. Scripturam Germanice carmine transferret, quo et idiorae illam discere possent. Ruebat tamen paulatim Eccl. status, et Car. Mag. iam tum pro sancto esse coepit, etc. Sigon. l. 4. ad A. C. 817. P. Aemil. l. 3. Blond. l. 2. Dec. 2 Aimon. l. 5. Rhegino, Ado, etc. Eius Librum de rReformatione abusuum Cleri, memorat Iustellus Praef. ad Cod. Canon. Eccl. Univ. Nescio, an inter collectiones Gallicanas Canon. recensendus sit liber Lud. Pii. in Conc. Aquisgranensi Anno DCCCXVI. celebrato, confirmatus, cuius exemplar habemus Coloniae editum Anno MDXLIX. cum hac inscriptione: Reformationis abusuum Cleri formula, per Lud. cogn. Pium, Romanorum Imperii Imp. optimum, Caroli Mag. fil. Ipseque Lud. Imp. testatur in Ep. ad Arnulphum Saltzburgensem Ep. quae etiam inter Constitutiones Imperiales a V. C. Melchiore Goldasto nuper editas exstat: apud Gerh. von Mastricht Hist. Iuris Eccl. n. 208. qui etiam de eiusdem Imp. Capitulis, ab Ausegio Abbate collectis, fuse n. 192.

LUDOVICUS [2] II. fil. Lotharii I. ex Ermengarde, frater Lotharii, Lotharingiae Regis et Car. Regis Provinciae: Romae Longobardiae Reges a Sergio, A. C. 844. Imp. a Leone IV. coronatus, patruo Lud. Germanicom nepotes ditionibus exuere volenti, nequiquam praesto fuit; cum Sclavis pugnavit, Principemque eorum Rastim captum, ob rupta foedera exoculavit; Saracenis in Apulia fortiter restitit, Capuam, Lucerium, Beneventum iis eripuit, Barium expugnare non potuit. Comburendus ab Adelgiso, A. C. 873. iuramento se obstrinxit, ilico urbe cessurum: a quo Papae auctoritate absolutus, bellum ipsi per Engelbergam uxorem intulit. Fratri Lothario, qui post fatalem Eucharistiam, ab Hadriano II. datam, una cum Proceribus celeri morte Obierat, titulo; non re successit. Magnatum ambitione, quorundam etiam proditione turbatus, Obiit A. C. 875. Mediolani sepultus. Ex Engelberga, filia Ducis Spoletani, Lud. Car. qui paulo post Obierunt [orig: Obiêrunt], et Ermengardes, quae Bosoni Provinciae Regi nupsit, Pater. Rhegino l. 2. Ann. Fuld. Sigon. l. 5. Ado in Chron. Aimon. contin. Leo Ostiensis, etc.

LUDOVICUS [3] III. Balbus, a Ioh. IX. ad Imperium vocatus et coronatus, cum Lud. Rege Germaniae, ad Marsuam foedus fecit, duos filios ex Ansgarda, inscio patre ducta [orig: ductâ], misere amisit: illa [orig: illâ] tandem repudiata [orig: repudiatâ] Adelheidam sibi coniunxit,

LUDOVICUS [4] IV. fil. Arnulphi, patri successit A. C. 899. Aet. 7. coronatus, A. C. 900. Forchemii. Commissus curae Othonis Saxoniae Ducis qui sororem eius duxerat. per Lutpoldum Ducem Bavariae Or. exercitus rexit. Zuentiboldo fratre notho Mortuo. ditiones suas auxit, privilegia Italis confirmavit, Albertum Comitem Bamberg. qui Ep. Vireburgensi bellum intulerat, ac Conradum Franconiae Duc. interemerat, proscripsit, et Hattonis Ep. fraudulento salvi reditus [orig: reditûs] promisso, captum, securi percussit; Cum Hungaris Germaniam vastantibus bellum infeliciter gessit. Obiit Ratisbonae A. C. 911. Aet. 19. ut Epitaph. eius indicat, quatuor vix lustra videbam. Ultimus ex Car. Mag. stirpe, Germ. R. Eius tempore corruptissimus Eccl. status fuit, Steph. Christophoro, Sergio, Marozia Papali sedi turpiter insultantibus. Luitpr. l. 1. et 2. c. 13. Rhegino in Chron. Fasciculus temp. Sigon. l. 6. Abbas Ursperg. in Chron. etc.

LUDOVICUS [5] V. Bavarus, Henr. VII. Succossor, Francofurti electus A. C. 1314. Fil. Lud. Sen. ex Mathilde Austriaca, coronatus Aquisgrani, A. C. 1315. Frid. Austriacum contra seclectum, et Bonnae coronatum, post An. 8. bellum, quo quinquies iustis praeliis dimicatum est, (primo apud Francofordiam, dein ad Spiram, ubia Leopoldo Austrio, qui fratri suppetias venerat, pulsus est Lud. Tertio apud Essingam, ubi dubio Marte neutri victoria cessit: Quarto ad Briscam, Alsatiae fluv. ubi iterum fugit Bavarus) tandem ad opp. Muldorfium, inter hoc et zeringium castrum, insigni opera [orig: operâ] Frid. Sueppermanni, vicit cepitque, post triennium demisit, hac lege, ut non quidem titulo, Imperio tamen cederer. Helvetiorum, sibi fidissimorum. foedus confirmavit. A Ioh. XXIII. infestatus. et excommunicatus, questus est, per hunc Antichristum Christianis pacem a Deo datam non servari. Aventin. l. 7. Crantz. l. 9. c. 14. et 15. Illo invito Italiam intravit, a Papa appellavit ad Conc. Mediolani et Romae coronatus, contra hunc Synodo celebrata [orig: celebratâ], illum deposuit, surrogato Nic. V. qui Ioh. haereticum declaravit. Ab huius successoribus Benedicto XII. A. C. 1336. et Clem. VI. A. C. 1344. cumabsolutionem aliter impetrare non posset, quam ut se vasallum Papae fateretur, in Comitiis Procerum rem ventilari voluit. Decretum: Electum legitime Imp. non egere Papa confirmatione, neque bhuic in illum ius ullum competere. Morn. in Myster. Iniq. Aventin. l. 7. Ann. Boi. Hinc Car. Bogemiae Rex a Papa ipsi oppositus. cum nec hoc succederet, venenum magnanimo Imp. propinatum est, quod cum in venatione motu excutere satageret. equilapsu interiit. A. C. 1446. Aet. 63. Imp. 33. Villan. l. 9. 10. et seqq. Blond. l. 2. etc. Germanla Reges.

LUDOVICUS [6] I. Pius vel Senior, Germ. Rex tertius fil. Lud. Pii ex Ermengarde, regnare coepit, A. C. 817. Primo patris amplexus partes, paulo post fratribus seiunxit, iniuriamque parenti a Lothario illatam approbavit. Francofurtum profectus A. C. 840. Saxones, Thuringos Francos Or. in suas partes pertraxit, quod pater aegerrime ferens, antequam malo mederi posset, Obiit. Dein Obotritos rebelles coercuit, et limitibus undique propagatis, vicinis formidabillis esse coepit. Impiger, magnanimus, fortis, munificus, Iustitiae religionisque zelotes, et literatus. Post Lud. Il. Imp. mortem ad Imperium aspiravit, sed Car. Calvus a Pontifice coronatus est. Proin irroptione in Neustriam facta [orig: factâ], ultionem sumpturus, Obiit Francofurti, A. C. 876. Aet. 70. Regni 59. Ex Emma filia Comitis Erkengarii Hisp. pater Carlomanni, Bavariae Regis Lud. Germ. Car. Crassi Imp. etc. Ann. Bertini, Fuld. Aimon. continuatus, etc.

LUDOVICUS [7] II. Iun. patri successit quem cum Car. Calvus regno exutum iret, misit legatos, qui ipsi pactum cum patre initum obicerent, polliciti ius Regis se triginta testibus indubitatis, et quidem 10. per aquam frigidam. 10. per ferventem. et 10. per arden: ferrum, probaturos. Quod cum admittere se simularet Calvus, induciis factis, iuravit se ipsum non invasurum. Interim, dum nihil non moliretur, ut Lud. Andernaci, ubi degebat, oppressum excaecaret, hic ab Ep. Coloniensi perfidiae huius certior factus, paratis omni diligentia [orig: diligentiâ] copiis Calvum superavit. Sic Lud. Sen. filii tres pacifice possessiones suas in posterum tenuerunt [orig: tenuêrunt]. Post Lud. Balbum ad Galliae regnum vocatus, dum Meitis inaudiit, fratrem Carlomannum aegrescere, properavit in Bavariam, ne Arnulphus huius fil. nothus regnum occuparet. Hinc in Galliam profectus 8000. Normannos stravit. Dein viribus iunctis cum Lud. et Carlomanno, Hugonem nothum Valdradae vicit. Obiit Francofurti A. C. 882. maiora contra Normannos meditatus. Ex Lutgarde Saxonica pater Lud. qui iuvenis admodum Obiit. Rhegino in Chron. Aimon. etc. Gallia Reges.

LUDOVICUS [9] II. Balbus patri Car. Calvo successit, coronatus Remis, A. C. 877. ab Hincmaro Archiep. Trecis a Ioh. IX. qui quod hunc ad Imperium, non vero Crassum vocaret, Roma [orig: Româ] pulsus erat. Cum consobrino Germaniae Rege de Lotharingia convenit, Bernardum Gotthiae Marchionem domiturus, Compendii, non sine suspicione veneni Obiit A. C. 879. Aet. 35. Ex Ansgarda pater duorum filiorum, Lud. III. et Carolomanni, quorum alter ab apro Occisus, alter posti illisus cervicem fregit, cum amores venaretur: illa [orig: illâ], iussu Patris repudiata [orig: repudiatâ], ex Adelaide filia. Car.

Simplicem posthumum suscepit. Aimon. l. 5. c. 36. Rhegino l. 5. Ann. Fuld. etc.

LUDOVICUS [10] III. successit Patri Lud. Balbo, una cum fratre Carlomanno, coronatus: quorum iuventutespreta [orig: iuventutespretâ] Lud. Germaniae Rex turbas daturus, Lotharingiae parte concessa [orig: concessâ], quievit. Regnum dein a fratribus divisum, A. C. 880. et Lud. Francla Neustriaque, Carlomanno vero Burgundia et Aquitania obtigit, Hi dum Bosonem, quise Provinciae Burg. Rex proclamari curaverat, Viennae obsessum tenuerunt [orig: tenuêrunt], Normanni Picardiam ingressi, prope Ambianum, magna [orig: magnâ] clade a Lud. caesi sunt, Carlomanno interea obsidionem urgente. Paulo post Turonibus aeger Obiit, contra eosdem hostes maiora meditatus, in Fano S. Dionysii, A. C. 881. P. Aemilius, illum puellam equo insectantem, dum in cautus in ianuam irrumpit, posti caput allisisse refert.

LUDOVICUS [11] IV. Ultramarinus, fil. Car. Simplicis, ex Ogina, filia Eduardi Sen. Angliae Regis apud Adelstanum avunculum educatus, ex Anglia, suasu Hugonis Mag. ad regnum vocatus est: coronatus Lauduni, A. C. 936. Lotharingiam, a Patre Henr. Germaniae Rege concessam repetiturus, ab huius filio Othone repulsus est, sorore eius Gerberga [orig: Gerbergâ] postmodum ducta. Varios dein hostes vicit, Herbertum Comitem, qui Patrem captivum tenuerat, fabula [orig: fabulâ] de vasallo rustico Anglo, in convivio proposiia [orig: proposiiâ], suffragiis ab ignavis obtentis, strangulari curavit. Malmesbur. in Hist. Iunctus Hugoni Mag. quo nemo ipsi plus negotii fecit, dum Richardum post Gulielmi Patris mortem, subtutelae praetextu, Normannia [orig: Normanniâ] excutere voluit, a Danis Rothomagi captus, pacem fecit. Dein contra Hugonem bello gesto, ab Othone Mag. adiutus est. Obiit Elephantiasi, A. C. 954. Aet. 38. Regni 18. Ex Gerberga Pater Lotharii successoris, Car. etc. P. aemil. l. 3. Mezerai. Hist. Gall.

LUDOVICUS [12] V. dictus Iuvenis qui nihil fecit, ultimus ex Carolovingis fil. Lotharliex Emma. a patre in consortium regni assumptus, A. C. 979. Duxit Constantiam Blancam, filiam Gulielmi, Com. Arelat. et Prov. A Patre morituro Hugoni Capeto commendatus est, cui cum Emma non fideret, illum ad aviam Adelheidam viduam Othonis I. dictam Regum Matrem deducere sategit. Interim ille Obiit A. C. 987. Successit Hugo Capetus. Alberic. et Oderan. in Chron. Aimon. Cont. Nangias, etc.

LUDOVICUS [13] VI. Crassus, Phil. I. fil. patri successit, A. C. 1081. Forma [orig: Formâ] egregius, fortis, dexter, amans iustitiae, Eccl. protector. Rebus iam contra henr. Angl. Regem et Normaniae Ducem fortiter gestis, bellum Rex pro libertate ordinis Ecclesiastici cum suis suscepit. Anglum ad monomachiam provocatum, cum se non sisteret, acie vicit. henr. V. Imp. Galliae aditu arcuit, Calixti II. defenfor. Car. Bonum, Flandriae Com. inter sacra, Brugis Occisum, ultus, Gulielmo Clitono Comitatum concessit. Dein cum Praesulibus quibusdam Galliae collisus, a Steph. Paris. et Henr. Senon. excommunicatus est. lite per Honorium composita [orig: compositâ]: cuius Successori Innoc. II. cum Anacletus opponeretus, Innoc. Rex adhaesit. Obiit A. C. 1137. Regni 40. Aet. 57. Ex Adelheida, filia Humberti II. Com. Mauriennae et Sabaudiae, pater Lud. VI. Phil. enim primogenitus, Rex iam sacratus, Obiit A. C. 1129. Roberti, qui caput fam. Druidensis; Petri, a quo Cortenaei orti, etc. P. Aemil. l. 5. Pap. Masson. in Hist. Sugerus, in eius vita, etc.

LUDOVICUS [14] VII. dictus Iunior, vel Pius, fil. Lud. Crassi s. Grossi, Remis praesentepatre unctus est in Regem, A. C. 1131. Nic. Lloyd. cum Theobaldo, Campaniae Com. dissedit. Expeditioni sacrae, suasu Bernhardi, interfuit, cum Conrado Imp. sed Graecorum perfidia [orig: perfidiâ], copiae eius. Postquam Hierosolymis, a Balduino III. honorifice exceptus esset, misere perierunt [orig: periêrunt]. Reversus uxorem Leonoram, filiam Gulielmi Aquira niae Ducis adulterii suspectam dimisit, imprudenter illi Aquitania [orig: Aquitaniâ] et Pictonibus redditis. Hac enim dote mox Henr. II. Angl. Rex cui postmodum nupsit, auctus, Comitatum quoque Tholosanum occupare constituit. Sedata tum lis interventu Alex. III. et nuptiis Margarethae, filiae Lud. cum Henr. fil. Angliae Rege postmodum in funestam longamque bellorum seriem, inter utramque gentem erupit. Ex Anglia, quo Thomas Cantuar, sepulchrum visitatum venerat, domum reversus, Phil. fil. Remis coronari voluit, A. C. 1179. Obiit A. C. 1180. Aet. 63. Regni 43. Sec. Moret. Dict. Hist. Pius, magnanimus et benignus, sed repudiata [orig: repudiatâ] uxore imprudens. Pater ex Adelheida, filia. Theobaldi Mag. Campaniae Com. Phil. Aug. successoris, etc. Gesta Lud. Iun. P. Aemil. l. 5. etc.

LUDOVICUS [15] VIII. dictus Leo, successit Patri Phil. Aug. A. C. 1223. post quam a Ioh. Angliae Rege contra quem electus erat, victus et Anglia [orig: Angliâ] exclusus esset, Matth. Par. in Ioh. et Henr. In Gallia, iam Rex, Anglis, quicquid cis Garumnam possidebant, eripuit. In Albigenses, et inprimis Avenionem severum se gessit. Peste infestatus 22000. militum amisit, ipse cum Comite Namurcensi et Archiep. Remensi, cladis accessio: Unde perspicue constare videtur, ait Ant. Florentin. bellum iniuste suisse susceptum. Ante mortem Pseudobalduinum ad restim damnavit. Obiit A. C. 1226. Aet. 39. Ex Blanca Castellana, pater 9. filiorum. e quibus Lud. successor, et Car. stirps primae fam. Andegavensis. Rigord. in vita Phil. Aug. G. Brito, in Philipp. Pap. Masson. l. 3. Hist. P. Aemil. l. 7. Vinc. Bellovacensis in Spec. Hist. Serres Invent. Hist. Gall.

LUDOVICUS [16] IX. fil. prioris, An. Aet. 12. Mortuo Patre, Remis coronatus est, A. C. 1226. Matre interea prudentissime regnum, dum adolesceret fil. administrante, et eludente

Procerum, regimini inhiantium, conatus, per Com. Campaniae sibi peculiari ratione conciliatum. Iam rerum potitus, hunc contra aemulos fortiter tuitus, Petrum inprimis Mauclerum, Com-Druid. et Hugonem Lusignanum, frustra henr. Angliae Regis cuius matrem Isabellam Englitmen semduxerat, viribus nixum, in ordinem regegit: Anglo ad Tallaeburgum in Xantonibus victo, A. C. 1242. Raimundum Com. Tolosanum, Massilienbus iunctum, oppressit, in Albigenses acer. Rebus sic regni compositis expeditionem in Orientem suscepit, A. C. 1248. cura [orig: curâ] regni Blancae matri commissa [orig: commissâ], Damiatam expugnavit, tribus praeliis Infideles vicit, tota [orig: totâ] fere Aegypto subiugata [orig: subiugatâ]. Mox amisso Roberto Com. Artesiae fratre, a Melec. Sala, fil. Suldani Meledini commeatu intercluso, victus et captus est, ad Massuram prope Nilum sitam, A. C. 1250. cum Car. et Alphonso fratribus. Sed tanta fuit captivi Regis admiratio, ut Barbari, caeso Melec-Sala [orig: Salâ], de illo in Principem eligendo, deliberasse dicantur. Quidquid huius sit, libertatem suam, reddita [orig: redditâ] Damiata [orig: Damiatâ], suorum ingenti vi auri redemit: summa [orig: summâ] fidelissime soluta [orig: solutâ]. Postea, cum reliquiis exercitus [orig: exercitûs], Genunsium transvectus classe, Tyrum et Caesaream cept, etc. Morte matrisaudita [orig: matrisauditâ], in Regnum reversus, post 5. Annos, illi exornando et Iustitiae exacte administrandae incubuit, pace cum Anglo, qui solus res in Gallia turbare poterat, inita [orig: initâ]: Pragmaticae sanctionis, de dispensatione beneficiorum, auctor: Biblia Gallice verti curavit. Post haec expeditione denuo in Africam suscepta [orig: susceptâ], Carthaginem cepit, Tunetanum Regem, caesis 10000. vicit ac Tuneti obsedit: sed saeva [orig: saevâ] peste vexatus exercitu magna ex parte amisso, ipse tandem cum Elizabetha Regina, ac fil. Ioh. Tristane Obiit, A. C. 1270. Aet. 56. Regni 44. Frater Car. durissimus conditionibus obsidione soluta [orig: solutâ], horrendis in reditu procellis agitatus, aegre in patriam eluctatus est. Lud. ex Margaretha, filia Raimundi Berengarii Com. Prov. numerosam suscepit prolem. Successit Phil. Audax fil. Alius ex filiis Robertus, Borboniae fam. caput exstitit. A Bonifacio VIII. inter Sanctos numeratus est. A. C. 1297. Vide Platinam, P. Aemil. l. 7. Gul. Nagium, Blond. Petr. Matth. Gaguin. Masson. Serres, etc.

LUDOVICUS [17] X. cogn. Hutinus, i. e. tetricus, rixosus, etc. Phil. Pulchro Patri successit, A. C. 1314. cum iam per Matrem Iohannam Navarrae Rex coronatus esset, A. C. 1307. Engerranum innocentem, in gratiam Car. Valesii, qui tamen id impune non tulit, suspendi iussit: Cum Roberto Flandriae Comitepacem parum honestam iniit. Obiit subito A. C. 1316. Aet. 25. Pater Iob. nae, quae Navarrae regnum Phil. Ebroicensi marito attulit, ex Margaretha, ob morespulsa: et Ioh. posthumi, brevis aevi, ex Clementia Angedav. filia Car. Martelli Hung. Regis Successit frater Phil. Longus.

LUDOVICUS [18] XI. fil. Car. VII, ambitione regnandi ardens, cum Galliae hostibus, contra patrem, coniuravit: Delphinatu, quo se receperat, excedere coactus, in Brabantiam ad Burgundiae Ducem se contulit. Audita [orig: Auditâ] patris morte A. C. 1461. hoc cum filio comitante, Remos pervenit, ab Archiep. Ioh. Iuv. de Ursinis coronatus. In regno saevus, patris ministros removit, et quidquid ab illo constitutum, irritum reddidit. Hinc bellum, cui speciosus a publico Bono praetextus, ortum, auctoribus fratre Regis, Duce Bituricensi, Ducibu Britanniae et Borbonie, ut et Comite Carolesio, Burgundiae Ducis fil. Concursum ad Montleherium, neutra [orig: neutrâ] parte vincente, A. C. 1465. Ne graviora sequerentur, Lud. dextre Ligam dissolvit, pace ad Confluentiam inita [orig: initâ], qua [orig: quâ] Normannia fratri. Burgundo quaedam in Picardia loca, Com. Stampensis Britanniae Dux et Connestabilis dignitas Comiti S. Pauli, quem postea capite plecti iusit, concessa. Dein frater Normannia orbatus, denuo se Britoni et Burgundo iunxit: quorum alteri Rex bellum indixit, contra alterum leodiensibus suscitatis. Pace tamen ad Peronnam Burgundus superior, Regem alias adeo callidum ad Campaniam Briamque fratri concedendas, et Leodienses ad obsequium redigendos iunctis viribus, adegit. Sic Leodium captum, direptum, exustum. Paulo post et fratre et Burgundo elusis, ordinem S. Michaelis Ambosiae instituit, A. C. 1469. quem Brito recusavit, Burgundo Anglicum capiente. Ergo Fratrem primo, dein Burgund. Ducem perhostes ipsisuscitatos perdidit, omniaque quae eminere videbantur in regno, sic depressit, ut de illo dictum: Qu'il avoit mis les Roys hors de Page. Mortuo Car. Burgundiam Coronae denuo uniit, Provinciam ab ultimis Comitibus sibi donatam eidem adiunxit, foedus cum Helvetiis, quorum fortitudo in praelio prope Basileam ipsi probe perspecta erat, fanxit, Angloque intra Ins. suam detento, profundam pacem regno conciliavit: Auctis nihilominus tributis, populo gravis, et saevus in novarum rerum suspectos. Tandem appropinquante senio, et morbis ingravescentibus, intolerabilis omnibus evasit, tanto horrore mortis correptus, ut ne vocem quidem audire posset, legatisque quaquaversum missis, et punitis sontibus, se vivere testaretur: In hoc statu a Iacobo Cocterio Medico, qui immensam pecuniae vim ex illo intra breve tempus, extorserat, indigne habitus. obiit A. C. 1483. Aet. 60. Regni 22. Sepulchrum bellis civilibus A. C. 1562. direptum. Ex Charlotta Sabauda, pater Car, VIII. Princeps astutus, vindictae cupidus, nemini fidens, sesolo nixus, devilissima plebe homines evehere solitus: Ceteradexter, acutus, literatus. Comineus, in Lud. XI. Gaguinus. Legatum Baiazethis quod ultra Massiliam penetrare noluerit in regnum, eo quod nihil possit esse Christianis commune cum hostibus IESU CHRISTI, Historicis laudatus. Pondus mensuramque porro unicam Galliae dare, ut et statuta omnibus provinciis communia condere in animo habuisse, fertur. Pet. Matth. in Lud. XI. Serres, etc.