December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 896, image: s0896a

LYDDA Palaestinae urbs, Ptol. alio nomine Diospolis, hodie Roma Castaldo, et S. Georgio: versus oram Iudaeae Occ. Ioppae proxima, inde 10. mill. pass. Hierosolymam versus 30. inter Nicopolim et Antipatrida, Episcopal. sub Archiep. Caesariensi. Plin. l. 5. c. 14. 1. Mach. c. XI. v. 34. Act. c. 9. v. 35. et. 38.

LYDE Antimachi poetae ux. quam egregie animo charam habuit, quae cum Mortua esset, ille elegiam, qua [orig: quâ] maerorem solaretur, sibi fecit, nomine Lyden, ubi enumeratis heroicis calamitatibus, et infortuniis malis alienis aegritudinem sibi minuit. Huius meminit Plutarch. in l. de Consolatione, Ovid. Trist. l. 1. Eleg. 5. inito.

Nec tantum Clario Lyde dilecta poetae [orig: poêtae].

Nic. Loyd. Lyden in prixide a feminis olim gestatam, innuit Thom. Bartholin. de Puero. Vett. Mutini fascino, inquiens, insident feminae, ut concipiant. Lupercis quoque se offerunt et ferula [orig: ferulâ] caeduntur, caprina [orig: caprinâ] pelle corioque tecta. Gestant praeterea pyxide Lyden immenso prolis desiderio, quo Reip. augendae causa [orig: causâ]. connubii retinendi et ob ius trium liberorum ardent. Quem morem eleganter confirmat Iuv. Sat. 1. l. 1. v. 139. et seqq.

--- Quod nil animis in corpora iuris
Natura indulget. Steriles moriuntur et illis
Turgida non prodest condita pyxide Lyde.

LYDENEUS Ianuarius mensis, apud Gazeos, dictus. Vide Marcellum Vita S. Porphyrii, ubi de voce Epiphania.

LYDIA [1] purpurae venditrix, quae omnium prima in urbe Philippis Euangelium amplexa est, et Paulum ac Silam hospitio accepit. Act. c. 16. v. 14.

LYDIA [2] amica Horatii, cuius in Odis saepe meminit.

LYDIA [3] regio Asiae min. Croeso Rege, et Pactolo aurifero flumine notissima, quae flexuosis Maeandri am nis recursionibus perfusa, super Ioniam procedit, Phrygiae ab exortu Solis vicina, ad Sept. Moesiae, Meridiana [orig: Meridianâ] parte Cariam amplectens. Baudr. erat, inter Phrygiam magn. ad Ort. et Bor. Lyciam ad Mer. et Ioniam ad Occ. quae sub ipsa aliquando comprehensa fuit, nunc Carasia. Ioh. Marsham. Troadis regio, post eversam urbem, a vicinis Phrygibus occupata, etiam Phrygia dicta est. *ta\ de\ fru/gia kai\ ta\ *lu/dia dubdi/akrita, parapi/ptonta ei)s2 a)/llhla, Phrygiae et Lydiae partes, inter se concurrentes, discerni nequeunt, et Strab. l. 10. et. 13. Unde poetae maxime Tragici, et Troas et Mysos et Lydos, ap pellant Phrygas, Idem, l. 14. Vide eum Canone Chron. ad Sec. XII. Eius fluvii Caycus, hodie Chimacht et Girmasti, Hermus, nunc Sambat, Pactolus, ut dictum, hodie Chias aut Chiari. Montes Sipylus, Timolus, Mimas, etc. Urbes Sardes, Regia, Philadelphia, Thyatira, etc. Regnum Lydiae quod inter vetustissima, primo sub Atyadis, quorum primus Lydus Atyis fil. exin sub Heraclidis, quorum Dynastiam condidisse Argontem, Herculis fil. ferunt, sicque ab Heraclidis administratum, usque ad Candaulem, 22. Regem, quo Occiso a Gyge, A. M. 1340. et U. C. 40. Periodi Iul. 4000. successit Mermnadarum fam. e qua primus Gyges, Ardi, Saliatte, Halyatte, Croeso se mutuo sequentibus, donec hic a Cyro victus captus est, An. Regni 14. et U. C. 210. Ita sub Persis, Graecis, Rom. fuit, hodie Turcarum imperio subest. Lydia dicta a Lyde Atyos fil. an potius a Lud, fil. Sem, Ies. c. 66. v. 19. Ier. c. 46. v. 10. Ezech. c. 27. v. 10. etc. 30. v. 5. cum antea Maeonia vocaretur. Virg. Georg. l. 4. v. 210.

Praeterea Regem non sic Aegyptus et ingens
Lydia, etc. ---

Huius reg. incolae Lydi dicuntur, qui Herod. l. 1. c. 7. primi aurum, argentumque signarunt [orig: signârunt]. Horum improbitas maxime abiit in proverbium, Lydi mali, apud Athen. Hi capita mitra [orig: mitrâ] Prop. l. 3. Eleg. 17. v. 30. et flammeis muliebribus ornare solebant, unde in effeminatos ortum est Proverbium, Lydio more apud Suid. Lydius lapis (qui et Heracleus ab Heraclea urbe Lydiae) in proverbio est apud Theophrast. l. de Nat. lap. de homine acri ingenio praedito, nam hic lapis aurum, et argentum arguit, quale sit. Lydorum currus in certaminibus erant adeo veloces, ut proverbio sit, Currus Lydius. Et apud Plutarch. Iuxta Lydium currum curris, dicitur de eo, qui longe ceteris in aliqua re inferior est. Lydos quoque equitatu ceteris praefert Herod. l. 1. c. 79. quos non aliter, quam ex equo, pugnare scribit, Tac. Ann. l. 4. c. 55. Hi cibis opiparis, et cupediis operam dabant, ut Caryca Lydorum in adagium abierit, apud Athen. l. 12. c. 2. Caryca enim genus cibi erat apud illos, ex variis lautitiis, sanguineque confectum. De quibus etiam in voluptuosos, Lydus cauponatur apud Herod. legitur. Tantae quoque libidinis notabantur, ut Lydus in Meridie, de homine insatiatae libidinis proverbialiter diceretur. Lud in sacris Scripturis vocari, scribit in suo apparatu Biblico Ar. Montan. Vide Ioseph. Antiqq. l. 1. c. 6. Herod. l. 1. c. 93. Plin. l. 5. c. 29. Strab. l. 15. p. 628. Leunclav. in pand. Turc. Cluv. et Magin. Geograph. uti de tribus, trium Dynastiarum supra indigitatarum conditoribus in vocibus Aiys vel Lydis, Argon, Gyges. Tac. Ann. l. 3. c. 61. Ovid. Met. l. 6. v. 146. In Italiam coloniam deduxere [orig: deduxêre], unde Thusci, Virg. Aen. l. 2. v. 781. ubi Lydium Tibrim vocat Lucan. Civ. Bell. l. 9. v. 190. Tibull. l. 4. Eleg. 1. v. 199. Strabo l. 5. c. p. 219. Herod. l. 7. c. 74. Dion. Halic. l. 1. p. 21. et 22. Iustin. l. 13. c. 4. Nic. Lloyd. Addo, quod apud eosdem inaurium usus fuit. Unde apud Xenoph. *)anaba/s2. 5. narrat quidam, se vidisse aures Apollonidis, quae ambae essent, instar Lydorum perforatae. Vide supra. Hinc Lydiaca, nomen libri gentis huius Historiam complexi, auctore Xantho Lydo, an Dionysio Scythobrachione? de quo vide Casaub. Animadvers. in Suet. de Gramm. et Rhetor. p. 733.

LYDIUS [1] fluv. Macedoniae. Ptol. Castoro hodie, Ludias etiam Baudr. Oritur in Aemathia; dein per Botiaeam fluens, ibi in Sinum


image: s0896b

Thermaicum se exonerat, inter Axium ad Bor. et Aliacmonem ad Austr.

LYDIUS [2] Lapis cognominatur Magnes, qui ferrum trahit, a Magnete quodam inventore; et qui dictus est Heraclius lapis, quo aurum probatur, in Tmolo Lydiae amne primum repertus. Vide Salmas. ad Solin. p. 1103.

LYDUS [1] Herculis fil. ex Iole.

LYDUS [2] fil. Atyos Maeoniae Regis ex Callithea Choraei fil. fuit, frater Tyrrheni. Cum vero Atys domi sibi multitudinem abundare videret, filiis suis hanc proposuit conditionem, ut inter se sorte ducta, alter onerosam multitudinem educeret, novasque sibi sedes quaereret, alter paterni regni successor remaneret. Quare cum sors ita cecidisset, ut Tyrrhenus relicta [orig: relictâ] patria [orig: patriâ], novarum coloniarum auctor fieret, in eam Italiae partem sese contulit, quae mare inferum spectans, ab eo Tyrthenia appellatur. Lydus vero domi relictus, paternique regni haeres factus, Maeoniam de nomine suo Lydiam appellavit. An vero a Lud. Semifil. magis illa appellata est? Vide Bochart. in Phaleg. Ceterum quis Lydo successerit, incertum: Cum enim Eusebius ab Ardyso, Alyadarum demum XIX. Rege, res Lydorum ordiatur, ut vidim us supra omisis prioribus ex prima hac Dynastia Regibus XVIII. factum, ut nomina eorum perierint, nisi quod Hermon et Cambles, apud Auctores occurrant, sed ordine ignorato. Vide Ioh. Marsham. Can. Chron. ad Sec. XVII.

LYGAMATAE Libyae interioris pop. Ptol. Lynxamatae Interpp. Linxama urbs ibid. Ptol.

LYGDAMIS Naziorum tyrannus, vide Polyaen. l. 1. in Polycrate s. 2. Nam plebs eum nacta Ducem Oligarchiam evertit: verum Dux iste paulo post Tyrannidem arripuit. Herod. l. 1. Aristot. l. 5. Polit. 6. Oeconomic. Principio. Plutarch. de malignitate Herod. Item Dux Cimmeriorum, cuius auspiciis cum illi a Scythis sedibus suis pulsi in Asiam venissent, et Chersonesum condidissent, ubi nunc Sinope sita) inde usque in Lydiam et Ioniam progressi, Sardeis ceperunt [orig: cepêrunt], sub Ardye Lydorum Rege, arce excepta. Ipse vero periit in Cilicia una cum exercitu, ut cecinit Callimachus, Hymno in Dian. postquam Dianae Ephesinae tem plum incendisset, Herod. l. 7. c. 99. Vide quoque Hesych. in *lu/gdami supra item in voce Ardys, ac Cimmerei. Athen. l. 8. c. 8.

LYGDAMUM opp. nomen in Mysia, Plin. l. 5. c. 31.

LYGDAMUS viri nomen apud Prop. l. 3. Eleg. 6. v. 2. 11. 19. 29. 31. 36. et 41. et l. 4. Eleg. 7. v. 35. sed ita, ut nescias Propertiine servus, an Cynthiae fuerit. Eo se nomine Tibull. appellat: cum ait, l. 3. Eleg. 2. v. 29.

Lygdamus hic [orig: hîc] situs est.

Est apud Herod. l. 1. c. 60. et 64. Lygdamus quidam Naxius, Pisistrato adiutor in recuperanda Tyrannnide. Vide Lygdamus. Strabo l. 1. p. 61.

LYGDUS Spado, aetate et forma [orig: formâ] insignis per quem Druso Tiberii fil. lentum venenum a Seiano datum, Tac. Ann. l. 4. c. 8. et l. 10. c. 2.

LYGII magna Germ. gens a Maroboduo domita. Sunt Schlesier Willichio. Andreas Velleius Langlandt ins. Baltici maris interpretatur.

LYGIUS Thraciae fluv. *lu/ginon potamo\n vocat Arrian. l. 1. *)ape/xei de/ ou)=tos2 a)po\ tou= *)/istrou w(s2 e)pi\ to\n *ai)=mon i)o/nti, staqmou\s2 trei=s2. Idem.

LYGUS femina quaedam, quae cum metu militum filiam occultavisset, et illi per cruciatus interrogarent, ubinam occuluisset, uterum ostendens, ibidem dixit latere: nec ullis tormentis cogi potuit, ut constantiam vocis egregiae mutaret. Tac.

LYLE urbs Arcadiae Gentile Lylaeus. Item Lylaeus Bithyniae fluv. Plin. l. 5. c. 32.

LYMAX Arcadiae fluv. Paus. Nomen habuit a)po\ tw=n luma/twn, i.e. a purgamentis, quae in eum Rhea cum lustraretur, coniecerat, Paus. Achaicis. Vide Franc. Ross. Arch. Attic. l. 5. c. 6. ubi de Puerperarum lustrationibus.

LYMICUS sinus vulgo Lymford, sinus Daniae, per Iutiam Sept. extensus, ab Ortu in Occas. ita ut tenui Isthmo unius leucae separetur, a mari Germ. Iutiam Sept. bifariam secat, Lemvicum, aliaque oppida rigans, versus Virburgum etiam labitur, et infra Alburgum urb. in Sinum Codanum se exonerat.

LYMINIS Cappadociae opp. Marcell. Exilio morte Basilisci Imp. eo a Zenone Imp. deportat. Ptol.

LYMIRA Lyciae fluv. et eod. nomine civ. P. Mela l. 1. c. 15. Plin. l. 5. c. 27.

LYMPHATICI vide Phantasiae.

LYMPHORTA opp. circa gedrosiam. Plin. l. 6. c. 23.

LYNCAEE Macedoniae urbs. Hesych.

LYNCESTES [1] Amyntae fil. sextum locum inter Chiliarchas praemium fortitudinis ab Alex. Mag. cum in Satrapene subsisteret, tulie Curt. l. 5. c. 2.

LYNCESTES [2] Alex Macedonum Princeps, gener Antipatri, coniuravit contra Alex. Mag. et post triennalem custodiam causam dicere iussus, trepidatione crimen confessus, lanceisque confossus est. Curt. l. 7. c. 1. l. 8. c. 8. et l. 10. c. 1.

LYNCESTIUS Macedoniae fluv. cuius aqua pota non minus ebrietatem inducit, quam si quis vino se ingurgitasset [orig: ingurgitâsset]. Ovid. Met. l. 15. v. 329. et seqq.

Hinc fluit effectu dispar Lyncestius amnis,
Quem quicumque parum moder ato gutture traxit,
Haud aliter titubat, quam si mera vina bibisset.

In Erigonem delabitur. Est et regio Macedomae Lyncestis. Pop. Lyncestae, Liv. l. 45. c. 30. Plin. l. 2. c. 103. et l. 4. c. x. Strabo, l. 7. p. 326. De aqua praef. Voss. illam aquam Lynci s. Lyncestis, Epiroticae urbis de Orig. et Progr. Idol. l. 2. c. 72. ac nonnulli fontibus vinosis accensent, de quibus Vitruv. aequalis Scriptor ita l. 8. c. 3. Sunt etiam fontes uti vino mixti; quemadmodum est unus


image: s0897a

Paphlagoniae, ex quo etiam sine vino potantes fiunt temulenti. Cui addere potes ex sotione, vetustissimo Eclogarum scriptore, fontem Arabiae Isodum, in quem si quis heminam vini infunderet, totus fons evadebat kra=ma, h. e. vinum dilutum, quale vulgo bibi solet. Item fontem *dio\s2 teknw/sia dictum, in Ins. Andro, apud Plin. l. 31. c. 2. e quo statis diebus septenis aemulus vino liquor manavit. Sed male in hunc album aqua Lyncestis Casaub. refertur. Licet enim illi Tertullian. vinosam venam tribuat, ac Plin. ebrios effecisse scribat; Graeci tamen eam inter o)cizou/sas2 et Latini inter acidulas referunt; quo sapore aquas a vinosis iidem distinguunt. Ita enim Theopompus, apud Antigon. Carustium c. 80. *)esti u(dwr o)cu\ tou\s2 de\ e)k tou/tou pi/nontas2 w(/per e)pi\ tw=n oi)/nwn, a)lloiou=sqai kai\ tou=q' u\po\ pleio/nwn marturei=sqai, addens: Aqua est acida: quique eam biberint mente immutari, quasi vinum bibissent, eiusque rei complures esse testes. Et certe iam olim multis locis venas eiusmodi fuisse observatas, ostendunt ista Vitruv. Item sunt nonnullae acidae venae fontium, ut in Lyncesto; et in Italia, Virena, Campana Teano, aliisque locis pluribus. Unde etiam de Lynco ipso hoc Plin. Lycestis aqua, quae vocatur acidula etc. Vide Isaac. Casaub. Exercitat. XIII. ad. Ann. Eccl. Baron. N. 33.

LYNCEUS [1] secundus Argivorum Rex, regni Ann. 41.

LYNCEUS [2] Apharei fil. unus ex Argonautis, tanta oculorum acie praeditus, ut ea per densos etiam quercetorum truncos, ac stipites atque adeo usque ad inferos vim suam expromeret. Orpheus in Argon.

*lugkeu/s2 q' o(\s2 th/lista di' ai)te/ros2 h)de\ qala/sshs2
*be/nqea kai\ *plouthos2 u(poxtoni/oio be/reqra,
*mou=nos2 a)p' a)nqrw/pwn deinoi=sin o)pw/peen o)/ssois2.

Quae Cribellus Mediolanensis, eius interpres ita vertit,

Quique procul longe trans aethera, trans mare Lynceus
Et subter Plutum, terraeque barathra profundae,
Solus in humanis visu penetravit acuto.

Apollon. Argon.

--- *lugkeu\s2 de\ kai\ o)cuta/tois2 e)kekasto
*)/ommain, ei) e)teo/n ge pe/lei kle/os, a)ne/ra kei=non
*(rhidi/ws2 kai\ ne/rqe kata\ kqono\s2 au)ga/zesqai.

Stasinus in rebus Cypriis,

--- --- *ai)=ya de\ *dugkeu\s2
*thu/+geton prose/baine posi\ taxee/ssi pepoiqw\s2,
*)akro/taton d' a)naba\s2 diede/rketo nh=son a(/pasan
*tantali/dou *pe/lopos. *ta/xa d' ei)/siden o(/brimos2 h(/rws2
*deinoi=s2 o)fqalmoi=sin e)/sw druo\s2 a)/mfw koi/lhs2
*ka/stora q' i(ppo/damon kai\ a)eqlofo/ron *poludeu/kea.

V. Flacc. Argon. l. 1. v. 463. et seqq.

At frater magnos Lynceus servatur in usus,
Quem tulit Arene, potuit qui rumpere terras
Et Styga transmisso tacitum deprendere visu.

Fabulae originem praebuit, quod multa observaret secreta naturae: inque his metalla primus, vel saltem illa, quae beare inprimis creduntur, nempe aurum, argentumque effodere terris docuisset, vel quoniam multa, s. idem, s. alius, ad scientiam pertinentia sideralem comperiisset, quale est illud quod novissimam, primamque Lunam ( e(/nhn kai\ ne/an Graeci dicunt, teste Hesychio) eodem die in signo arietis conspexisset, quemadmodum Plin. refert. l. 2. c. 17. Indeque iam memoratus V. Flacc. Argon. Ibid. v. 468.

--- Solus transibit nubila Lynceus.

Ac ob hoc oculorum acumen quisquis ille Lynceus celebratur Pindaro in Nem. Aristoph. in Plut. Theoct. in Dioscuris. Similiter Lynceis fuisse oculis dixeris Straonem illum minime strabum, qui, ut ex Varrone prodit Solin. l. 6. e Lilybaeo prom. si fas credere, naves numerabat e Carthaginis portu solventes. Id sparium 135. mill. pass. continet, ut ibidem ait solinus, imo mille ac 500. stadia, sive mill. pass. 200. ut ex maritimo Antonini Itim. colligitur. Nic. Lloyd.

LYNCEUS [3] Idae frater, qui pro duabus Leucippi filiabus, quas ipsis desponsatas Castor et Pollux rapuerant, arma sumerunt [orig: sumêrunt], initaque pugna [orig: pugnâ] Castor Lyncei, Lynceus Pollucis manu Occubuit. Idas vero cum ipsum etiam Pollucem adoriri conaretur, immisso a Iove fulmine interiit. Ovid. Faft. l. 5. v. 709. et seeq.

Pectora traiectus Lynceo Castor ab ense,
Non exspectato vulnere pressit humum.
Ultor adest Pollux, et Lyncea [orig: Lynceâ] perforat hasta [orig: hastâ],
Qua cervix humeros continuata tegit.

Apollonius tamen in Argon. Idam a Castore interfectum tradit, idque Lynceum per abietem vidisse, et Castorem Occidisse. Hic est idem cum superiore. Horat. Serm. l. 1. Sat. 2. v. 90. et Sat. 3. v. 25. Idem l. 1. Ep. 1. v. 28.

Non possis oculo quantum contingere Lynceus,
Non tamen idcirco contemnas lippus inungi.

Plin. l. 7. c. 21. Senecam Medea. v. 232. Ovid. Fast. l. 5. v. 709.

LYNCEUS [4] quem Ovid. Linum vocat, fil. Aegypti, solus ex 50. fratribus misericordia [orig: misericordiâ] Hypermnestrae coniugis evasit a morte, in Lyrceam opp. ac inde face signum uxori dedit, quae vicissim a Larissa facem extulit: unde Argivis pursw=n e(orth\ Facularum sestum annuum; postea expulso, vel etiam Occiso Danao, regnavit apud Argos: in serie Argivorum Regum X. a quo *lugkei=dai (sicut pri us forwni/dai, *)argei=dai, *danai=dai, a celebrioribus inter eos Regibus) regnase [orig: regnâse] in pesterum Argis dicebantur. Praefuit Ann. 41. successore ex Hypermnestra fil. Abante: quo tempore Pandion I. Athenis rerum potitus est. Vide Apollod. l. 2. et Ioh. Marsham. Canon. Chron. ad Sec. XI.