CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

MAGI [1] Sacerdotes et Philosophi Persarum, quibus et sacra et publica res curae, magno [orig: magnô] apud omnes pretio [orig: pretiô], Altrorum praecipue contemplationi vacabant: Horum auctor Zoroaster, seu Altrotheates, doctrina vero [orig: verô] nihil aliud fuisse videtur, quam naturalis quaedam Theologia, Numinis cuiusdam cultui superstructa, Arnob. l. 1. adv. Gent. Ex his, Cambyses in Aegyptum movens, nomine Patizithen, regni praefectum, se absente, constituit. Herodot. l. 3. c. 63. qui addit, huius fratrem Smerdin, throno [orig: thronô] occupato [orig: occupatô], aliquandiu Persiae illusisse, sed utrumque brevi sublatum, et Magos reliquos exstinctos: unde Magophonia, celebre apud Persas festum. Quanta autem his olim fides habita, Agathias hist. l. 4. inprimis ostendit, cum refert, Persas, ab aliquo horum certiores factos, viduam reginam in utero ferre, ventrem huius coronasse [orig: coronâsse], et embryonem regium, Regem proclamasse [orig: proclamâsse], indito [orig: inditô] Saporis nomine, diu antequam in lucem prodiisset. De Magis, qui ex Oriente venerunt Christum salutatum. Vipertus Theologus Pontificius historiam scripsit fabulis undiquerefertam, aliique mira commenti sunt. Sapientes illos fuisse, ex Abrahami Cethuraeque posteris, probabilis coniectura est. Vide Strab. l. 5. Frid. Spanhem. Dub. Evangel. Casaubon. Exerc. Baron. Brisson. l. de reg. Pers. Bulenger. in Eclog. ad Arnob. c. 5. et 6. Philelph. l. 2. Conv. Heurn. l. 1. Phil. Barbar. Voss. c. 1. de Philos. Sect. Naudaeum, apol. des grands Hommes accusez de Magie. Moret. in Diction. histor. Bodin. de Daemonomachia, etc. Ceterum ea dictio quam male sonaret, apud Iudaeos et Syros, declarant ista Auctoris Aruch, Magus in lingua Graeca est praestigiator, blasphemus, negans fundamentum, incantator. Sed fallitur hic [orig: hîc] eruditus Rabbinus, cum multis aliis, qui vocem *ma/gos2 putarunt [orig: putârunt] esse Graecam. Erat inter Graecos genus hominum, qui personas et loca polluta purgarent: quod faciebant certas res circumferendo [orig: circumferendô], ut ad Theophrasti Charact. Casaubon. ostendit. Graeci hoc perima/ttein dicunt; et qui faciebant, perima/ktas2, vilissimum hominum genus, et quod pessime audiebat, ut apparet ex Orat. Demosthenis contra Aeschinem, cui, et eius matri, hnc artem obicit. Auctor Etymologici, Eustathius et alii Graeci, ex eo putarunt, *ma/gos2 esse verbum Graecum, a ma/ttw, unde magi\s2; sed fugit eosratio. Nam dictio *ma/gos2 Homero et aliis Graecis antiquioribus fuit incognita: quod testimonium est non leve, Persicum id vocabulum esse, sicut Plato, Xenophon, Strabo, Diog. Laertius et plures alii, observant. Affirmat idem Plinius quoque initio [orig: initiô] l. 30. hoc igitur certum: at vox ipsa non uno modo [orig: modô] accepta. herodot. Strabo, alii cum de Magis proprie dictis loquuntur, innuunt, Sapientes fuisse seu Sacerdotes Persarum, quorum praecipuum officium, ut sacra curarent et sapientiam profiterentur. Neque aliter Graeci, cum de Persicis rebus loquuntur, hanc vocem volunt intellectam. At longe aliter cum de Magis illis, qui inter ipsos Graecos occultarum scientiarum notitiam profitebantur. Tunc enim, in malam partem ut plurimum vox capitur; quia plerique, Religionis et arcanae scientiae obtentu, artes maleficas exercebant. Unde querela illa Plinii et cum ipsius, tum aliorum detestatio Magiae, Philo Iudaeus variis in locis duplicem facit Magiam, unam legitimam, circa Naturae cognitionem versantem, Regibus maxime, praesertim Persarum coli solitam: alteram para/komma tau/ths2, adulterationem prioris, Gallorum Matris Deum [orig: Deûm] et similium aeruscatorum commune instrumentum ad fallendum. Cum igitur aequivoca sit Graece loquentibus vox *ma/gos2; quaerunt quidam, de utro genere hominum loquatur Evangelista Matth. c. 2. v. 1. cum paulo post Christum, Magos ad illum salutandum accessi sse, memorat. Sed explicat se is, cum dicit, Magi ab Oriente. Ubi a)p' a)natolw=n construendum esse, cum voce *ma/goi; non vero cum voce parege/nonto, ut sic *ma/goi a)p' a)natolw=n, sint Magi Orientales, Monet Ioann. Camero Myrothec. in c. 2. Matth. Nempe Magos intelligit Persarum, ad quos proprie illa appellatio pertinsit. Licet enim etiam in Cappadocia Magorum meminerit Strabo l. 15. tamen et illi Persae eratn, et sacra Persica in illa regione curabant, ut ipse indicat. Et haec Chrysostomi quoque sententia fuit; Iustino [orig: Iustinô], Epiphanio [orig: Epiphaniô] et nonnullis aliis, Magos istos ex Arabia arcessentibus. Sed Magos Arabum nullus Scriptor Graecus, nullus Latinus commemorat. Cum Chrysostomo vere consentit Magnus Basilius Homil. de Nativ. Christi. Vero itaque maxime simile est, fuisse Sapientes ex Perside sive Babylonia et susis, quos proprio [orig: propriô] nomine Magos vocabant. Hi ex Danielis, (qui Scholas purioris Sapientiae in Perside, reiectis vel saltem correctis veterum Magorum placitis, varias instituit) disciplina, circa ea tempora expectarunt [orig: expectârunt] Regem, qui maximas res gereret: divinoque [orig: divinôque] motu agitati, eum iam venisse certiores facti fuere [orig: fuêre]: Quo [orig: Quô] spectat illud Taciti, qui eo [orig: eô] tempore in toto Oriente percrebuisse refert, Iudaeos imperio [orig: imperiô] Orbis potituros. Rudera autem Scholae Danieliticae adhuc supersuisse, circa Christi adventum, docet Beza ad Matth. c. praefatum. Danielis apud Magos et dignitate pene regia [orig: regiâ], et prophetiis celebratissimi Scripta, dubium non est, quin fuerint apud Persas gratiosa, ac fortasse accuratius, quam apud Iudaeos ipso, observata. V. Georg. Hornium Historia [orig: Historiâ] Philosophica [orig: Philosophicâ] l. 5. c. 2. Annon autem Reges fuere [orig: fuêre] isti Magi, qui Christum venere [orig: venêre] adoratum? Forte Reguli fuere [orig: fuêre] et Toparchae Persicae regionis: quae illa [orig: illâ] aetate proprium habebat Regulum, qui Parthorum Regi paruit, ut ait Strabo l. 15. Et satis constat, tum in Perside, tum in vicinis provinciis, Media, Assyria, Parthia, plures fuisse Toparchas, quorum nonnulos Strabo indicat, et Dynastas appellat. Istos autem potuisse etiam Reges dici, probat exemplum Reguli Adiabenae, quem Strabo l. 6. simplicitur *)/arxonta appellat; Iosephus vero Regem, in pulcherrima historia, de Monobazo Rege et Helena Regina, eius matre, l. 20. Iud. Antiq. c. 2. et *(alw/s2. l. 6. c. 16. meminitque Iosephus, in illa historia, Abennerigi cuiusdam, quem vocat *spasi/nou xa/rakos2 basile/a, Regem castri Spasini: quemadmodum et Scriptura, in historia Patriarcharum, singulorum saepe oppidorum dynastas

Reges appellat. Verum, ut probabiliter hoc potest disseri; sicaffirmare ita esse, parum a temeritate abest. Non minus sane, quam pertendere tres fuisse Magos, non plures, non pauciores; aut certa illis nomina affingere: in quibus omnibus mira Scriptorum varietas est. Ut de nominibus enim solum verbum addam, afferuntur ex Beda haec nomina, Melchiro, Caspar, Baltasar: e Zacharia Chrysopolitano Hebraica ista, Magalath, Galgalath, Saracin, Graeca vero haec, Apellius, Amerus, Damascus: quae eadem nomina etiam apud Petrum Comestorem in Histor. Scholast. qui et ipse pro genuinis Graecis ista posteriora obtrudit. Sed ista vere Attica nomina: illa autem superiora pura puta Hebraica sunt. Et excusare possis Zacharam et Comestorem, qui, ante panuca saecula; in densissimis ignorantiae tenebris, prout poterant et ferebant ipsorum tempora, scribebant. Illi hodie excusari non possunt, qui, in tanta hacliterarum luce, talia in lucem denuo protrahunt. Sunt enim appellationes istae ab hominibus profectae, non solum otiosis et imperitis, sed etiam impiis, et artium curiolarum sectatoribus. Quod genus homines vanissimi, cum Bibliorum ceteris nominibus, d maleficia sua uti solent, teste etiam Origene l. 1. contra Cels. tum etiam aliis quae ipsi sibi finxerunt, et Biblicis historiis scelestissime accommodarunt [orig: accommodârunt], Sic Pastores, qui Dominum inviserunt, quatuor fuisse hariolati, iis haec nomina indiderunt: Misael, Acheel, Cyriacus et Stephanus. Magis autem non solum superiores appellationes tribuerunt; sed etiam alias: cuiusmodi sunt, Ator. Sator. Peratoras. Quae nomina quem in finem istiusmodi homines Fanatici excogitaverint, ostendit Casaubon. e Codice Graec. satis vetusto Bibliothecae Palatinae: *ta\ o)no/mata tw=n e)n *bhqlee\m poime/nwn, *misah\l, *)axeh\l, *kuriako\s2 kai\ *ste/fanos2. *ta\ tw=n *ma/gwn ono/mata, tw=n proskunhsa/ntwn to\n *ku/rion, *)/atwr, *sa/twr kai\ *peratwra=s2. *tau=ta ta\ o)no/mata e)a\n dhxqei/s2 tis2 u(po\ o)/fews2 h)\skorpi/ou h)/ a)/llou i)obo/lou e(rpetou= kai\ qhri/ou e)pigra/yh| e)nto\s2 kainh=s2 xo/tras2, meta\ lipara=s2 da=|dos2 kaiome/nhs2 kai\ e)pidw/sh th=| mhnuth=| tou= dhxqe/ntos2; paraxrh=ma i)a=tai o( dhxqei/s2, Nomina Pastorum in Bethleem, Misael, Acheel, Cyriacus et Stephanus. Magorum, qui Dominum adorarunt [orig: adorârunt], nomina, Ator. Sator, et Peratoras. Ista nomina si vulneratus a serpente scorpie. aliove reptili vel bestia venenata, scripserti intra recentem ollam, cum pingui candela ardente, et dederit ei, qui vulnus indicavit, continuo sanatur vulneratus. En nugas: sed impias et piorum exsecratione dignissimas. Atqui non alio spectarunt [orig: spectârunt], qui primi nomina ista sunt commenti, Casaubon. Exercit. II. §. 10. Vide etiam hic [orig: hîc] infra, ut et voce Magus.

MAGI [2] populi circa Mediam. Steph. quorum urbs Pasagarda. Plin. l. 6. c. 26. et Solin. c. 55. Vide et Ovid. Metam l. 7.

MAGIA [1] fons Siciliae in agro Syracusano. Item urbs Illyriae. Steph. et alia Carmaniae. Ptol.

MAGIA [2] triplex Vossio: Primum genus totum est in occultis naturae proprietatibus indagandis, et earum operationibus promovendis; adeo que natura [orig: naturâ] nititur, quae Deum Auctorem habet. Huc refert quaedam peri/apta sive peria/mmata vel a)potropai=a; Latinis ab amoliendo amoleta, vulgo [orig: vulgô] amuleta dicta: Negari enim, inquit, non debet, aliqua occultam habere facultatem, qua [orig: quâ] de collo pendentia, ubi incaluerint a corpore nostro, profluvia quaedam; nobis nescientibus, effundant, cutique nostrae vel ori etiam, ac naribus infundant, eoque pacto morbis prosint variis. Alterum, per incantationes ac Magicos susurros medetur, et Homeri iam aetate, imo, secundum eum, temporibus quoque Troianis obtinuit. Quod Romanos veteres etiam adhibuisse mireris; docet autem id Cato de R. R. c. 160. ubi modum praescribit, quomodo excantanda sit luxatio aut fractura membri; cum inter alia ait: Incipe cantare in alio, S. F. motas vaeta (Aldus: danata) daries dardaries astataries dissunapiter (Ald dic una pariter) usque dum coeant. Et paulo post: Vel hoc [orig: hôc] moo [orig: moô]; buat hanat huat (Ald. haut haut haut) ista pista sista domiabo (Ald. damiabo) damnastra. Et mox, Vel hoc [orig: hôc] modo [orig: modô]: Huat haut haut ista sit (Ald. istagis) tarsis ardannabon dunnaustra. Ubi Aldinus habet, damaustra. Hinc Plin. l. 28. c. 2. Cato, inquit, prodidit, luxatis membris carmen auxiliari. M. Varro podagris. Ac aliquanto post: M. ervilius Nonianus Princeps civitatis, non pridem, in metu lippitudinis, priusquam ipse eam nominaret, aliusve ei praediceret, duabus literis Graecis P. A. chartam inscriptam, circumligatam lino; collo subnectebat. Similis est quartanae sanatio per Abracadabra; apud Q. Serenum Sammonicum. Sed de his optime docet Chrysostomus, utut istiusmodi amoleta praestarent, quod promittunt, satius nihilominus fore, ut morbo [orig: morbô] obeamus, quam sic recuperemus sanitatem. Vide et Francisc. Vales. de Sacra Philosophia c. 3. Tertium Magiae genus, commercio [orig: commerciô] cum Spiritibus constat, et proin plane nefarium est. Licet enim talem Magiam in *qeourgi/an, quam albam vocant. et *gohtei/an, quam nigram, nonnulli dividant, ac priorem, ut quae commercio [orig: commerciô] bonorum Spirituum fiat, licitam esse contendant: quemadmodum et Palingenius Zodiaci l. 8. ait, aera esse bonis Spiritibus refertum, atque illos *qeourgi/as2 auctores exsistere. Melius longe Arnob. l. 1. adv. Gentes, Magi, inquit, non tantum sciunt Daemones, sed etiam quidquid miraculi edunt per Daemones faciunt: illiae aspirantibus et infundentibus praestigias edunt, vel quae non sunt videri, vel quae sunt, non videri. Et quidem in incantationibus, variis uti ceremoniis, caesis hostiis, masculo [orig: masculô] ture accenso [orig: accensô], precibus. coloribus, et diversis metallorum ac ciborum generibus, quibus omnibus rite peractis, Daemones illis invocatos adsistere, et quae cupiunt, facere, docet Hieronym. Tomo [orig: Tomô] VI. l. 3. in ad Ephes. c. 6. fol. 193. Vide quoque Clementem Recogntion. l. 2, ubi arrogantem Magorum iactantiam graphice describit, ipsum Simonem famosissimum artium clandestinarum Auctorem loquentem introducens. Recentiores inprimis barbara et horrenda Angelorum ac Potestatum nomina proferre consuevisse, quorum vi et virtute res illas parado/cous2 fieri existimarint: imo eo [orig: eô] impietatis progressos, ut

Deum Abrahami, Isaaci et Iacobi (more a Iudaeis exorcistis mutuato [orig: mutuatô] et cum arte simul ad hodiernos maleficos transmisso [orig: transmissô] ) veneficiis suis immiscerent, ex Origene discimus l. 1. contra Celsum, plenius l. 6. Vide quoque ad Arnobii l. 1. verba haec; Angetorum potentium nomina et remotas furatus est disciplinas, Des. Heraldum p. 40. etc. Et sane in hoc consentit omnis Sanctorum Patrum chorus, quibus potius accedendum, quam Plotini, Iamblicho et Platonicorum aliis, vide Gerh. Ioh. Voss. de Philosophia c. 8. Hornius vero nullam Magiam licitam dici posse statuit, docens Magiam priscis fuisse qew=n qerapei/an, quae, ut notum ex Euseb. tota circa Daemonum cultus versata fuerit, nec aliam apud antiquos reperiri: coluisse autem propterea Daemones, ut proprios in miris effectibus adiutores illos haberent. Quod proin primum Magia genus supra memoratum attinet, quae alio nomine *qaumatourgikh\ vocatur, ac ex arcanorum naturae cognitione profecta, tam mirifica molitur opera, ut causarum ignaris, vel prodigia, Daemonum artificio [orig: artificiô], vel miracula, a divina ope profecta, videantur, non nisi impoprie ac abusive [orig: abusivê] Magiam appellari vult, voce a prisca significatione in paulo meliorem degenerante. Quod originem Magiae attinet, eam a Zoroastre, Oromazi filio, bactrianorum Rege, Chami ut quidam, volunt nepote, communis arcessit Eruditorum opinio. Ita enim Plato in Alcibiade priore, o( me\n magei/an te dida/skei tou= *zwroa/strou tou/ *)wroma/zou, Is quidem Magiam docet Zoroastris, Oromazi filii. Et Iustino l. 1. primas artes Magicas invenisse Zoroastres dicitur. Apuleius similiter in Apol. Ego ille sum Carinondas, vel Damigeron, vel ist Moses, vel Iannes, vel Apollonius, vel ipse Dardanus, vel quicumque alius, post Zoroastrem et Hostanem inter magos celebratus est. Persis primus Magiae auctor Zardust, vel zaradust dictus est: Idem et Mog est appellalatus; unde Graeci fecerunt Zoroastrem et Zapatum: ex Mox, Mochum et Magum, verba sunt Cl. Salmas. de Hellenist. Zoroaster igitur huius artis primus in Perside Doctor exstitit, neque eam viva [orig: vivâ] tantum voce, verum et amplissimis scriptis excoluit, Plinio [orig: Pliniô] loc [orig: lôc]. cit. et Aristotele testibus: de ea enim centum versuum milia literis exarasse legitur, quos commentariis Hermippus illustravit; Sed ipse Zoroaster vanitatem istam ab Agonace quodam hausit, qui, ut Plin. scribit, aliquot annorum milibus an te Troianum bellum floruit. Quin idem inter antiquissimos Magos recenset Apuscorum et Zaratum Medos, Babylonium Marmaridum, Hippocum Arabem, et Assyrium Zarmocenidam, quorum omnum monumenta merito perierunt. Minutius Felix in Octavio: Magroum et eloquio [orig: eloquiô] et negotio [orig: negotiô] primus Hosthanes. Ita etiam Tertullian. de Pall. Tatian. Plut. de defectu Orac. Apuleius loc. supra cit. Lactantius, Alii. Etiam Magiae praeses habita est, quae modo Diana, modo Ceres, modo Minerva, Hecate, Trivia, aliisque nominibus dicta est, Tatian. eaque Magis invocata miris quibusdam sacris, uti ex Porphyrio docet Euseb. l. 3. Praepar. Euang. In Sacris antiquissimi cuiusdam Magi, qui Bileam, filius Beor, vocatur, mentio sit, quem eundem esse cum Zoroastre non pauca sunt, quae suadeant. Vide Georg. Hornium Histor. Philos. l. 2. c. 4. etc. De Magia vero veterum Aegyptiorum, Kircherum in Oedipo, uti de Magorum apud Romanos poena infra aliquid, ubi de Sacrilegis.

MAGICA Carmina in Ludis Circensibus olim, feriis etiam pugnis, adhibita. Vide Casaubon. ad Spartian in Didio Iul. c. 7. Quae proprie illi murmurabant, demurmurabant seu mussitabant, Ovid. l. 14. Metam.

Vide quoque hic [orig: hîc] passim, in voce inprimis Agitare, item Aspis surda, Conscia murmura, Consecratio magica, Daemon, Elicere, Ephesiae literae, Exorcista, Figere, Focus, Feminarum communio, Galactites, Ludere, Mussitare, Fhiltra, etc.

MAGICA Sacra mortuis excitandis; alias Lethaea sercra, quia ad Manes pertinebant; Corn. Gallo in Ceiri, Hecateia; longis logis describuntur Papinio Statio Thebaid. l. 4. ubi imitatur Homerum in Odyssea. Paria facit Lucan. l. 6. Heliodor. l. 6. Silius Italicus l. 13. etc. Quibus quipraeerant, Magici Dii dicti. Tibull. l. 1. Eleg. 2.

Et me lustravit taedis et nocte serena [orig: serenâ]
Concidit ad Magicos hostia pulla Deos.

Sed et Magica sacra. Manibus facta, arcana, remota a populo et aliis sacrificiis. Virg. Pharmaceutr.

Cuiusmodi Sacra Romanis religionibus semper sunt exclusa. Sic enim Servius ad Aen. l. 4. Romani, cum omnia Sacra admitterent, Magica semper excluserunt. Legibus certe XII. Tabb. interdicta memorat Apuleius Apologia [orig: Apologiâ], etc. Vide Casp. Barthium Animadversion ad Papin. Statium Achilleid. l. 1. et hic [orig: hîc] non uno loco [orig: locô], inprimis in vocibus Ahori, Necyomantia, etc.

MAGICUS Nodus vide hic [orig: hîc] in voce Ligula, item Nodus Magicus.

MAGIDAE Graece ma/gidai, memoratae Plinio l. 33. c. 11. Mox additum argentum in angulis, lineasque per commissuras, tympana vero se iuvene appellata stateras, et lances, quas antiqui Magidas appellaverant: exponuntur Cael. Rhodig. Antiq. Lect. l. 8. c. 15. mensae, quae ponuntur tollunturque. Sed diserte Plinius vasa potoria vult esse, eademque quae tympana: Id est, quae tympanum referrent, parva et cava, sine fundo ac auribus, quibus quod usus esset Midias, utpote mollibus et parum castrensibus, convitium ei faciendi occasionem Demosthenes arripuit, apud Athenaeum Dipnosoph. l. 11. Memit earum quoque Pollux Ono.

mast. l. 6. c. 10. et l. eod [orig: eôd]. c. 5. Item Paulus IC. l. 36. ff. de condict. indeb. Servus cuiusdam, insciente domino [orig: dominô], magidem commodavit, is cui commodaverat, pignori eam posuit et fugit, etc. Vide Thom. Demposter. Paralipom. in Ioann. Rosini Antiqq. Rom. l. 5. c. 30.

MAGIOVINTUM vel MAGINTUM, Angliae urbs. Dunstable Cambdeno in agro Bedfordiensi.

MAGIRISCIA Pytheae opus, vide Caelare. uti de Magirice, seu Coquinaria, aliquid infra, voce Medici.

MAGISTER quantus in Imperio titulus olim fuerit, indicat Cassiodor. Variar. l. 6. form. 6. de Magisteria dignitate. His tribui solet, qui velclassi, societati et muneri praesunt, vel in scientia aliqua, praesertim literaria, eminentiae gradum consecuti sunt. Gloss. ad Clem. l. 5. tit. 2. c. 2. de Magistris, ait, quod quidam dicunt, quod Doctores in iure Canonico et Civili: Magistri dicuntur in Theologia vel Artibus: et secundum Hostiensem qui septem docent artes liberales, sicque recipi apud Italos. Sed Ultramontani communiter, inquit, vocant Magistros. Videntur et in textu ibidem ipse Clemens V. totumque Viennense Concilium Magistri et Doctoris vocabula confundere. Ad coercendum enim ingentem Doctoratus seu Magisterii ineundi summtum, cavent, ut dictum recipientes honorem, iuramento [orig: iuramentô] prius adstringantur, ne ultra 3000. Turonensium argenteorum, in sollennitate expendant. Imo usitatiorem tunc fuisse apud Anglos Magistri titulum, quam Doctoris, suadent Trevetti Annales MS. et Matth. Paris ad A. C. 1267. teste Spelmanno [orig: Spelmannô]. Sed Lotharii Imperat. tempore differentia Doctorum et Magistrorum exorta est, circa quod tempus artem typographicam Moguntiae inventam esse, refert Steph. Pomeranus I. C. l. 3. part. 2. c. 14. qui et Doctores omnes antea sub Magistris fuisse contentos memorat. Apud Anglos, Doctoris nomen et gradus, sub aevo Iohannts Regis videtur innotuisse. Magnus Magister Franciae, sub tertia Regum se- rie, idem, qui sub prioribus duabus Comes Palatii et Maior domus nuncupatus est, sub initio etiam tertiae, Senescallus Franciae: apud Orientales Megadomesticus. Unde Henricus II. Angliae Rex iure Comitatus Andegaviae, hereditarius fuisse Magnus Magister Franciae Tillio dicitur, apud Henricum Spelmannum Glossar. Archaeol. Addo quod Ritum in Academiis usitatum, quo [orig: quô] Magistris ac Doctoribus, praeter alias ceremonias, annulusaureus conferri, digitisque eorum inferi solet, ex ritu investiendi Episcopos, fluxisse, Kirchmann. auctor est. Postquam enim, Desiderio [orig: Desideriô], ultimo [orig: ultimô] Longobardorum Rege victo [orig: victô], in Synodo Romana, decretum esset, ut Carolus M. victor, ius et potestatem eligendi Romanum Pontificem, ordinandique sedem Apostolicam haberet; additum est, ut Archiepiscopi quoque atque Episcopi per singulas provincias, investituram ab eo acciperent, Sigebert. ad A. C. 773. Inter alia autem investiturae huius Sacerdotalis sollennia, etiam annulus fuit, quem una cum baculo Imperator aut Rex, tamquam certum Symbolum, mittere solebat illi, cui beneficium aliquod volebat conferre. Qua de re sic Conr. Rittershusius Partition. Feudal. c. 8. Episcopatus antiquo [orig: antiquô] iure Gallico [orig: Gallicô] per annulum et virgam dabantur; Eoque annulo [orig: annulô] seu pedo [orig: pedô] officii sui admonentur Episcopi, quod gregem Dominicum pascere debeant, sicut annulo [orig: annulô] admonentur, quod desponsata sit ipsis Ecclesia, cui fidelem curam impendere debent. Hinc, si quando usu veniebat, ut propter delictum aliquod de gradu deicerentur, annulum hunc, quo [orig: quô] ernt investiti, deponere cogebantur: quem etiam, si innocentes essent reperti, coram Altari, recipiebant. Concil. Toletan. IV. c. 27. Tom. II. Concil. Atque huiusmodi videntur fuisse, Sedecim illi annuli Pontificales boni et magni, de Robino unus et impositis aliis gemmis minutis, de Smaragdo unus, de Topazio unus, quos inter keimh/lia Ecclesiae Moguntiacae recenset Conradus Episcopus. in vet. Chron. Rer. Moguntiac. etc. Vide Ioh. Kirchmann. de Annulis, c. 20. et infra aliquid voce Magisterium, item Magnificus.

Magister, nomen erat muneris in Saliatu apud Romanos, distinctia munere Praesulis et Vatis. Capitolin. in Marco, c. 4. Fuit in eo Sacerdotio et Praesul et Vates et Magister. Videtur fuisse *)/ecarxos2, ad quem spectabat et inaugurandi et exaugurandi potestas. Sequitur enim, Et multos inauguravit atque exauguravit nemine praecunte, quod [orig: quôd] ipse carmina cuncta didicisset. Vide Salmas. ad locum. Sed et sic dicebatur navis gubernator, vide infra Navigatio: Alia notio verbo [orig: verbô] Proscribere. Magistri Paedagogi, Praeceptores, inter honoratiores apud Romanos olim servos fuere [orig: fuêre]; de quibus, vide Laur. Pignorium Comm. de Servis. Magister Admissimum vide supra. Magistri Cantilenarum, vide supra Benemeriti. Magister Census, o( ta\s2 timh/seis2 e)gkexeirismi/nos2, apud Dionem in Caracalla; e)pi tw=n kh/nswn kaqesthkw\s2 Leoni, Novell. 44. cui e)pistasi/an tw=n kh/nswn datam scribit; non erat Censor, qui Magistratus olim apud Romanos viguit, sed idem cum Frumentariorum praeposito, cui haec cura incubuit, ut per frumentarios vel grammathfo/rous2, Imperatorem redderet de omnibus certiorem. Salmas. ad Spartian. in Hadriano. c. 11. Magister Ceremoniarum, vide supra Admonitor. Cenarum Magister, Martiali Epigr, 48. l. 12. dictus est, quem Latini Convivatorem, Horat. Parochum et Herum vocat, l. 2. Sat. 8. qui amicos aut hospites domo ac mensa [orig: mensâ] excipit. Graec. o( sunista\s2 sumpo/sion, o( sumposi/ou a)/rxwn), sumposia/rxhs2, e(stia/twr, e(stiou=xos2, etc. Alias Convivii Magister proprie qui dicatur; vide infra, Collegii Magister, dicebatur

Romanis, qui inter Collegas maior esset et reliquos aetate anteiret. Sic Augurum coetus, sic alia Collegia, suos habuere [orig: habuêre] Magistros. Magister Comedo, vide infra Phago. Convivii Magister, proprie dictus est, qui Arbiter bibendi, item Rex convivii alias appellatus est: unde Magisteria et Regna vini. Hic talorum iactu creatus, certas bibendi praescribebat leges, quas observare singuli tenebantur, cum ad eos circumlata potio perveniret; Idem dictabat, quantum quisque vini et quomodo temperatum sumere deberet. Vide Plut. Problem. 4. l. 1. Sympos. Idem Symposiarchus quoque, *oi)no/pths2, Modi imperator, et Tapulla vocitatus est, vide Thom. Dempster. Paralipom. in Ioh. Rosini Antiquit. Rom. l. 5. c. 29. Magister Dispositionum, l. 2. Cod Theod. de proximis: vide infra de Proximis, et Salmas. ad Lamprid. in Severo c. 31. ubi Magistros hosce alibi passim Comites appellari docet. Magister ad Epistolas, Epistolarum et ab Epistolis, vide infra ubi de Proximis, ut et de Scriniis. Equitum Magister dictus olim est, vir ut plurimum Consularis, aut alioqui vir industrius, cui potestas in Equites committebatur: Hunc Dictator, quam primum creatus esset, sibi ipse eligebat. Eorum eadem potestas ac dignitas, quae Celerum sub Regibus, et Praetorio Praefecti, sub Imperatorib. erat. Subiecti erant Dictatorum imperio, bello [orig: bellô] tamen Punico [orig: Punicô] secundo [orig: secundô] M. Minutio aequa cum Dictatore potestas fuit commissa, Rosin., Eorum seriem, vide supra, ubi de Dictatore. Exercitorum Magister, qui alias Custos, et Monitor, praecrat exercitationibus Romanae iuventutis, vir aliquis summae auctoritatis, qui non hortari modo, sed etiam coercendo impellere tirones poterat. Claudian. de 4. Consul. Hono. rii, Insonuit cum verbere signa Magister. Vide Thom. Dempster. Paralipom. in Ioh. Rosini Antiqq. Rom. l. 5. c. 25. Magister Iustitianus, vide supra [orig: suprâ]. Magister Magni agri, vide infra Theophanes. Magister Militiae, memoratur Hegesippo l. 1. c. 41. ubi de Volumnio quodam loquitur: idem cum Magistro Militum, qualem Rubrium Gallum fuisse, narrat Ruffin. Bello Iud. l. 7. c. 23. dignitas fuit apud Romanos, Vespasiani aevo [orig: aevô] recentior, et Nicephori Phocae Imperat. Graeci temporibus iam intermortua. Vide Salmas. ad Vopisc. c. 17. et Valles. ad Ammian. l 14. c. 1. nec non infra ad Responsum. Quo [orig: Quô] argumento [orig: argumentô] docet Gronov., licet Hegesippus tam vetus non sit, quam nomen mentitur, tamen eum relegari ad tempora Nicephori et iexcentis annis Imperio [orig: Imperiô] Constantiopolim translato [orig: translatô] inferiorem statui non posse, Observat. in Eccles. c. 21. Sic inprimis dictos esse Praefectos Urbis Neapolitanae sub Byzantinis Imperatorib. addit Car. du Fresne. Sed et Venetorum olim Remp. a Magistris militum annua [orig: annuâ] potestate aliquandiu gubernatum fuisse, habes infra, ubi de Paulutio Anafesto. Magister Militum praesentum, vide infra Praesens. Morum Magister, appellatus est Censor, apud Romanos, eo quod ipsius officium esset, inter cetera, eorum qui Senatorii aut Equestris erant ordinis, imo et reliquorum quoque civium, mores ac vitam observare, et peccantes ignominia [orig: ignominiâ] notare: tollere quoque omnia, quae probitati morum perniciem minarentur, Ioh. Rosin. Antiquit. Rom. l. 7. c. 10. vide infra Magisterium. Magister Novitiorum, vide et infra Novitii. Magister Officiorum, vide hic [orig: hîc] infra Magisteria. Magister Palatii Apostolici vide supra Epistomonarchaei. Magister Obsonii, vide infra Obsonator. Populi Magister apud Romanos appellatus est, qui alias Dictator, vide suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Praeter quos occurrunt, Magister a Bibliotheca; Magister Largitionum, tum sacrarum tum privatarum; Magisterlineae vestis, item privatae; Magistri Scriniorum, etc. de quibus, ut et praecedentibus, vide plura hic [orig: hîc] passim, ubi de officiis eorum sermo est. Magister Traditionum, vide infra Sapientes.

MAGISTERIA in l. un. Cod. de Quaestoribus et Magistris Offic. Qui ex Quaesturae honore aut efficaci Magisteria aut Comitiva utriusque aerarii nostri attonito [orig: attonitô] splendore viguerunt; ubti perperam Magisterio vulgo legitur: dignitas dicta est Magistri Officiorum, qui et Princeps Officii Palatini, et sine ulla additione Magister simpliciter; Graecis h(gemw\n tw=n e)n au)lh=| ta/cewn et h(gou/menos2 tw=n au)likw=n katalo/gwn, vocabatur, fuitque generalis Magister, cui, praeter officorum singulorum Magistros, omnia Officia Palatina suberant. Suidae, *magisteri/a; Prisco in Histor. Goth. *magi/strou a(rxh\. Cassiodoro Magisteria dignitas: quae voces de solo hoc Magistro Officiorum, qui unus in aula videtur fuisse, capiendae, Corippus.

-------- ---- Mandante Magistro [orig: Magistrô]
Omnis sacrorum vis adfuit officorum.

De aliis vero Magistris, non Magisteria, sed Magisterium dicebatur, ut Magisterium Militum, etc. Vide hic [orig: hîc] infra in vocibus Magisteriani et Magisterium; plura vero hanc in rem, apud Salmas. Not. ad Pollionem in Gallienis. c. 17.

MAGISTERIANI seu MAGISTRIANI in Epistolis Hormisdae Pontif. et apud Victorem Tunnens. in Chronico, *magistrianoi\, apud Gelasium Cyzicenum l. 3. de Concil. Nic. Palladium in Histor. Lausiac. c. 149. Isid. Pelus. Ep. 229. Alios, Ioanni Meursio in Glossar. laudatos, Officiales sunt Magistri Officiorum: Agentes inrebus, ut est in vet. Lexico; quod ex eorum Schola exsecutores litis Magistro Officiorum attribuerentur, dicti. *kaqwsiwme/nos2 dicuntur, in Relatione Nestorii in Synodo Ephes. part. 2. Act. 1. Concil. Chalcedon. Act. 3. 10. p. 176. 177. etc. edit. 1618. Spectabiles,

in Suggestiene Legatorum ad Hormisdam Pontif. Roman. inter Epistolas eius, C. du Fresne in Glossar. et I. Calvin. Lex Iur. Idem Magistri Principes appellantur, in Passion. Processi et Martiniani, Erant autem custodientes eosdem beatissimos Apostolos milites multi, inter quos erant duo magistri principes Processus et Martinianus. Et Magistriani principes, paulo post: Tunc baptizati sunt beati Processus et Martinianus, magistriani principes. Ubi Principes, sunt primates officii. Nempe singula officia Palatina habebant principes suos, qui et primates officii dicebantur et priores: praeter hos erat Magister offiorum, qui omnibus offciis praeerat et omnium officiorum Palatinorum ac principum officorum Princeps fuit et Magister. Unde, qui ei suberant. Magisteriani vel Magistri principes: de ipso autem Officiorum Magistro, Magisteriana potestas, dicebatur. Vide Salmas. ad Iul. Capitolin. in Marco. c. 8.

MAGISTERIUM et MAGISTRATUS in Censore, et Equitum Magistro, apud Romanos, concurrerunt; namque et Censor Magister morum dicebatur. Unde Symmachus l. 4. Ep. 45. de Censura, Nolo mireris gravissimum ordinem Magisterium respuisse. Nempe illius, ut et Magistri Equitum, Magisterium: ambos fecit Magistratus Populi Romani. Non tamen inde Gruterus evicerit, Auctores attentius loquutos promiscuo Magisterium et Magistratum usurpasse [orig: usurpâsse]. Certe Censorem, Magistratum morum; Equitum Magistrum, Magistratum Equitum gessisse, nemo dixxerit. Magistri sunt, ut ait Festus, pagorum, societatum, vicorum, collegiorum; equitum: Ludorum praeterea et conviviorum: denique doctores artium: quorum dignitas Magisterium, non Magistratus. Nec obstat Sueton. Caligulac [orig: Caligulâc]. 22. Magisteria Sacerdotis dicens: Etenim Sacerdotum Collegia sunt, non Magistratus. Aut Domitiano, Minervae, cui collegium instituerat, ex quo sorte ducti Magisterio [orig: Magisteriô] fungerentur. Diserte enim id Collegium vocat, cuius sodales Magistratus nemo vocaret. Apuleius sane Aedilis Magisterium dixit, Metam. l. 1. sed loquitur, ut de Municipiorum Decurionibus Romani solebant. Suetonius Octavio c. 2. Avus Municipalibus Magisteriis contentus, etc. Vide Ioh. Frid. Gronov. Not. ad Livium l. 24. c. 25.

MAGISTRALES Pergulae apud Vopiscum, in Saturnino, c. 10. Vide hic [orig: hîc] infra.

MAGISTRATIONES Publicae in leg. 3. Cod. Theodos. de Studiis liberal. Urbis Constantinop. Universos, qui usurpantes sibi nomina Magistrorum, in publicis Magistrationibus cellulisque collectos undecumque discipulos circumferre consueverunt, ab ostentatione vulgari praecipimus amoveri: Vopisco dicuntur Pergulae Magistrales, d. l. et fuerunt cellae publicae, in quibus docuere [orig: docuêre] Grammaticae Rhetoricaeque Magistri, aliarumque Artium, quae Liberales indigetantur, Professores, etiam qui de publico stipendium accipiebant. Picturae porro [orig: porrô] Professores; Mathematici item, quibus etiam aliquando profitendi publiceque proponendi Romae copiam concessam esse, ex Suetonio in Augusto l. 94. discimus, etc. Vide infra in voce Pergula. Vox orta a verbo medii aevi magistrare, h. e. docere; quod occurrit apud Spartian. in Hadriano, c. 10. ubi hic [orig: hîc] magistrasse vitam militarem, h. e. vicem Magistri functum esse et militibus exemplo praefuisse, atque in consuetudinem vitae militaris eos induxisse, dicitur. Vide Salmas. loc. cit.

MAGISTRATUS [1] apud Romanos, varii fuere [orig: fuêre]. Varro apud A. Gellium l. 13. c. 12. In Magistratu, inquit, habent alii vocationem, alii prensionem, alii neutrum. Vocationem, ut Consules, et ceteri, qui habent imperium: Prensionem, ut Tribuni Plebis et alii, qui habent viatorem: Neque vocationem, neque prensionem, ut Quaestores et coeteri, qui neque lictorem habent, neque viatorem, etc. Tribunos autem ius vocandi non habuisse, probatur auctoritate Laelii Felicis, vetustissimi Scriptoris, qui scribit l. 1. ad Q. Mutium: Tribuni neque advocant Patricios, neque ad eos referre ulla [orig: ullâ] dere possunt. Iisdem tamen ius prensionis in tantum competiit, ut et Consules in vincula ducere potuerint. Sic Dio l. 37. testatur, Metellum Consulem a L. Flavio Tribuno in carcerem ductum esse. Livius item l. 9. c. 34. Censorem Appium, a Publ. Sempronio Tribuno prehendi et in vincula duci iussum esse, etc. De aliis Magistratuum divisionibus, vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 7. c. 2. et seqq. Uti autem in aliis rebus religionis tenaces Romani videri voluere [orig: voluêre], sic et in designandis creandisque Magistratibus, Deorum quoque velut suffragia ab iis expetita legimus. Quam in rem maxime sollennis fuit Comitiorum precatio, de qua Cicero Orat. pro Mauraena: Quae precatus sum a Diis immortalibus, Iudices, more institutoque [orig: institutôque] Maiorum hodie, quo auspicato Comitiis Centuriatis L. Muraenam Consulem renuntiavi; Ut ea res mihi Magistratuique meo, Populo Plebique Romano bene ac feliciter eveniret, eadem precor ab iisdem Diis immortalibus. Et paulo post, Quod si sollennis Comitiorum precatio, Consularibus auspiciis consecrata, tantam habet in se vim ac religionem, quantam Republ. dignitas postulat: idem ego sum precatus, ut eis quoque hominibus, quibus hic Consulatus me rogante datus esset, ea res fauste, feliciter, prospereque eveniret. Vide quoque Plin. in Panegyr. Taiani. c. 90. 91. aliosque, laudatos Barn. Brissonio de Formulis l. 1. p. 64. Unde Tiberium, principio [orig: principiô] literarum, quibus Druso potestatem Tribunitiam a Senatu petierat, veneratum esse Deos, ut consilia sua Rei publicae prosperarent, Tacitus auctor est Annal. l. 3. c. 56. Magistratum tamen Plebeium nullum auspicato [orig: auspicatô] creatum esse, discimus ex Livio l. 6. c. 41. Porro Magistratum gesturi, intra quintum diem in Leges iurare cogebantur. Inde C. Valerius Flaccus, cum iurare in leges non posset, quia Flamen Dialis erat, Magistratum autem (Aedilis enim Curulis crratus fuerat) plus quinque dies, nisi qui iurasset [orig: iurâsset] in leges, non liceret gerere, petiit ut legibus solveretur: sed datus est, qui iuraret pro fratre Valerius, apud eundem Livium l. 31. c. 50. etc. Magistratu postmodum defunctis dies dicebatur, si quid deliquissent: uti legimus ibid. l. 3. c. 31. de T. Romilio et C. Veturio

Consulib. quorum hic XII. milibus aeris, ille X. damnatus est. Sed nec Magistratus duos eodem [orig: eôdem] anno [orig: annô]; nec eundem Magistratum intra decem annos, in eadem Rep. capere licuisse, docet idem Scriptor, l. 7. c. 42. Vide quoque supra Genutia lex, uti de Magistratibus in praetexta sepeliri solitis infra, voce Praetexta; item ubi de Vilia sive Villia Lege annali quae cuique Magistratui; idoneam aetatem definivit: ut alia omittam. Nomina vero dignitatum et Magistratuum, apud Romanos a summo ad imum, vide supra, in voce Dignitas. Apud Athenienses varia itidem fuere [orig: fuêre] Magistratuum genera. quae tamen ad tria ab Eruditis referuntur: Nam alii erant klhrwtoi seu sorte ducti, alii xeirotonhtoi\ seu suffragiis electi, alii ai(retoi\ seu pro arbitrio delecti. Erant autem Magistratus apud cos solos, quibus census esset, ex Lege Solonis: quod tamen mutatum ab Aristide, Lysimachi filio, donec, Optimatibus annitentibus, id rursus mutavit, ut testatur apud Plut. in Phocione Antipater. *klhrwta\s2 a)rxa\s2 sortiebantur in Thesei sacello, praesidentibus Thesmothetis: Et quidem primo populus eligebat, quos vellet, qui deinde sortiebantur inter se Magistratus, qui postquam sortitione creati erant, alii, quasi succedanei, eosdem Magistratus sortiebantur, ut si primi illi sorte lecti vel probarentur minus Iudicibus, vel intra sui Magistratus annum morerentur, in illorum locum sufficerentur isti, quibus sors obvenerat. Ad sortitionem vero fabis uti iussit Lex: *kua/mois2 ta\s2 a(rxa\s2 ai)re/esqai. Fabis Magistratus sortiuntor, isque sorte captus erat, cui album obvenerat fabulum. Magistratus xeirotonhtoi\, populi creabantur sufsragiis, in Pnyce, referentibus ad populum Thesmothetis. Pollux l. 8. c. 9. Erat autem Pnyx Athenis locus iuxta Acropolin aedificatus, antiquae simplicitatis ritu, non ad posterioris theatri splendorem, in quo Comitia haberi solita. Penes populum enim ius atque arbitrium fuit creandorum Magistratuum, lege Solonis: *to\n dh=mon a)rxo/ntwn katasta/sews2 ku/rion ei)=nai. Populus Magistratus creato. Tandem ai(retoi\ Magistratus, quos deligebant tribules auto populares, dicti sunt: Deligebantur autem, vel ad obeundum munus aliquod, cum h(gemoni/a| dikasthri/ou, vel ad obeundum munus quidem publicum aliquod, sed sine illa. Ubi vero creati fuerant Magistratus, antequam functionem aggrederentur, anteactae vitae rationem apud Iudices reddebant, ut et, postquam abdicarant [orig: abdicârant], apud Logistas, de quibus vide supra. In istiusmodi dokimasi/ais2 interrogabantur: An parentes honor âssent; An stipendia sua fecissent; An sacra essent illis gentilitia; An censum haberent? Ad quae qui respondendo Iudicibus non fecisset satis, arcebatur contione, nec sinebatur orare ad populum. Qui vero admissus erat, postquam Magistratus decessit, iterum rationes suas apud Logistas deferre tenebatur, Se videl. de publico hoc accepisse, hoc non accepisse: vel, hoc expendisse, aut hihil expendisse: Neque, rationibus non redditis, alium gere Magistratum, aut corona [orig: coronâ] donari potuit. Quem morem expressit Cicero l. de optimo gen. Orat. extremo. Cum esset Lex Athenis, Ne quis populi scitum faceret, ut quisquam corona [orig: coronâ] donaretur in Magistratu, priusquam rationes retulisset, etc. Vide Sam. Petitum. Comm. in LL. Atticas l. 3. tit. 2. et supra voce Legistae: uti de Magistratuum in eadem Rep. corona, infra Myrtea corona.

MAGISTRATUS [2] titulus honorarius Pontificis Romani apud Gervasium Archiepiscop. Remens. Ep. ad Nicol. II.

MAGISTRATUUM Libri citantur apud Livium l. 4. c. 7. His Consulibus (L. nempe Papirio [orig: Papiriô] Mugilano [orig: Mugilanô] et L. Sempronio [orig: Semproniô] Atratino [orig: Atratinô] ) cum Ardeatibus foedus renovatum est, idque monumenti est, Consules eos illo anno [orig: annô] fuisse, qui neque in Annalibus priscis, neque in Libris Magistratuum inveniuntur. Et c. 20. Quod tam veteres annales, quodque Magistratuum libri, quos linteos in aede repositos Monetae Macer Licinius citat identidem auctores, etc.

MAGISTRICA oppid. Norici in Carinthia, inter Villacum et Salisburgum, Madran Lazio.

MAGISTRUM flumen, Gall. Maistre fleuve, de Nilo, et quidem parte eius maiore, postquam ad Delta scissus est. Prius enim unico [orig: unicô] alveo [orig: alveô] decurrit, postmodum ad Delta scinditur in duas partes seu flumina, quorm alterum Occidentem petens maius est, ac veluti fluminis corpus; Graece me/gas2 potamo\s2, in ipso vero ostio, quo [orig: quô] in mare exit, Canopicum appellatur et Heracleoticum a locis ibi mari vicinis; apud Salmas. ad Solin. p. 471. et supra in voce Agathus Daemon.

MAGIUS [1] praefectus Pisonis, in quem Gallus productus testis, quum innumerabilem pecuniam Magio datam dixisset, idque Scaurus tenuitate Magii redargueret: Erras, inquit, Scaure: Ego enim Magium non conservasse [orig: conservâsse] dico, sed tamquam nudus nuces legeret, in ventrem abstulisse, Cic. de Orat. l. 2.

MAGIUS [2] praenomine Cneus, Praefectus Fabrum [orig: Fabrûm] Cnei Pompeii, Cremonensis, Velleiii Paterculi avus; qui cum post mortem Pompeii Bruto adhaesisset, illius quoque praefectus fabrum [orig: fabrûm]: eo [orig: eô] victo [orig: victô] in Italiam rediit, ac demum bello [orig: bellô] Perusino [orig: Perusinô] sibi manus attulit. Cicero, Caesar, Patercul. l. 2. c. 115.

MAGIUS [3] Decius, cuius mentio apud Liv., Campanus fuit. Hic enim l. 23. ubi convivium narrat Campanum, ob constantem Perollae in Romanos fidem et cogitatum in Hannibalem facinus, celebre, inter alia ait, c. 8. Diversatus est apud Minios Celeres, Stenium Pacullumque inclitos nobilitate ac divitiis. Eo Pacuvius Calavius, de quo ante dictum est, princeps factionis eius, quae attraxerat rem ad Poenos, filium iuvenem adduxit: abstractumque ab se a Decii ait latere. Ubi primo pro Minios et Pacullumque, omnes boni libri habent constanter, Ninnios, et Pacuviumque. Dein traxerat, pro attraxerat, legendum varia suadent. Nec vero quid to\ ait hic [orig: hîc] faciat, magnopere habet, quum minime appareat, ullam obliquam Pacuvii orationem referri. Subvenit commode Puteanaeus: abstractum absdecimagit latere. Unde elicit Gronovius, abstractum abs Decii Magii latere. Prope scopum iacu latur Valla, a sueto Decii Magii latere. Idem nomen reddendum Silio Italico l. 4. v. 185.

Tum Remulum atque olim celeberrima nomina bello
Tiburtes Magios, Hispellatemque Metaurumque
Et Damum.

Ita namque MS. Oxoniensis et Romana vetustissima editio. Vulgo sine sale, magnos: quo [orig: quô] tangi historiam trium Fratrum Tiburti, Corae (non enim Coracis) Catilli, quod hic adnotarunt [orig: adnotârunt], non videtur. At voluit Silius, fratres aut gentiles Magios Tibure, et praeterea tres, quorum nomina sequuntur, a Chryxo interfectos. Vide Ioh. Frider. Gronov. Observat. l. 4. cap. 4.

MAGIUS [4] Hieronymus Anglara [orig: Anglarâ], vulgo Anghiari, oppido [orig: oppidô] Hetruriae, inter Aretinam urbem et Tiberim sito [orig: sitô], oriundus, Roborelli Bononiae auditor in Humanioribus; Philosophiae dein, Mathematicis artibus, et Iuri se totum dedit. Iuvenis apud Florentinos Legati munus cum laude sustinuit. Turcis dein Cyprum invadentibus, Venetae Rei pub. muniendarum arcium urbiumque callentissimus, egregiam operam navavit, sub Ant. Bragdaino Iudicis officio functus. Captus tandem, Famagusta [orig: Famagustâ] expugnata [orig: expugnatâ] et in servitutem dirissimam abreptus, ab immiti domino noctu d. 17. Mai. A. C. 1572. strangulatus est; postquam is de captivi liberatione a Legato Franciae Regis agi sensisset. Edidit complura ingenii ac eruditionis suae multiiugae monumenta: quorum Elenchus exhibetur a Godofr. Iungermanno praef. in librum eius Postumum de Equuleo. Sed et Opera eius tum edita, tum publico ab auctore promissa, enarrat Teissier Elog. Part. 1. Vide quoque Barthium Advers. l. 50. c. 1. Raph. Trichetum, Car. du Fresne de Rer. Ital. Scriptor. et supra voce Hieronymus.

MAGLIANUM vulgo MAGLIANO, urbs parva, Sabinae primaria, in ditione Pontificis prope Tiberim. Manliana quibusdam. Eius Episcopatus unus est ex 6. antiquioribus Cardinalib. et Sabinensis dicitur. In colle, 4. milliar. supra Civitatem Castellanam in Caeciam 20. circiter Roma [orig: Româ] in Boream.

MAGLONA urbs Comitatus Mongomericensis in Wallia, Angliae provinc. Machleneth Camdeno.

MAGMENTUM vox Sacra apud veteres Romanos. Arnobius l. 7. adv. Gentes. Non magmenta, non augmina, non mille species vel farciminum vel fitillarum, quibus nomina indidistis obscura, vulgoque ut essent augustiora, fecistis. Quasi maius augmentum, ut infra videbimus voce Prosiciae, ubi plura in hanc rem. Dapem interpretatur Scaliger ad Varron. quae profanabatur a rusticis, Iano, Silvano, Marti Iovi dapali. Vetus Inscr. SI. QUIS. HIC. HOSTIA. SACRUM. FAXIT. QUOD. MAGMENTUM. NE. PROTOLLET. IDCIRCO. TAMEN. PROBE. FACTUM ESTO. apud G. Elmenhaorst ad Arnobii locum. Vide Turnebum Adversar. l. 22. c. 6.

MAGNA Charta augustissimum Anglicanarum libertatum diploma et sacra an chora, condita anno [orig: annô] 9 Henrici III. et confirmata denuo annis 25. et 28. Eduardi I. Prima est inter Regni constitutiones, et Erythrea id est sanguinea, Spelmanno, quod multo maiorum cruore conservata sit: Magna abamplitudine, est enim Charta [orig: Chartâ] Forestae maior; dicitur. Prima eius fabrica emanavit ab Henrico I. qui pleraque eius capitula, vel specialiter in distinctis articulis, vel generaliter sub confirmatione legum Eduardi Confessoris spontanea [orig: spontaneâ] voluntate, tum Ecclesiae Anglicane, tum Magnatibus Regni concessit. Imo et altius quidam eius originem, ab ipso nempe Guillielmo I. repetunt, qui legem Eduardi Confessoris cum quibusdam auctionibus ratione iuris feudalis, (quod ipse primus Anglis imposuit, cumulatius Guil. Iunior auxit, et cohibere in multis dignatus est Henricus I.) in singulis observandam concessit. Hanc novarum consuetudinum abrogationem ab Henrico I. factam, confirmarunt [orig: confirmârunt] Successores Stephanus, Henricus II. Richardus I. qui bonarum legum observantiam iuravit, ut et Iohan. sub initium regni. Sed tertio [orig: tertiô] anno [orig: annô] orta inter Regem et Innocentium Papam gravissima [orig: gravissimâ] disceptatione, circa electionem Archiepiscopi Cantuariensis, quem hic inconsulto [orig: inconsultô] Rege, contra ius regni, intruserat, Rex Monachos Cantuarienses in exilium misit, eorumque terras fisco ascripsit. Sed excommunicatione quinquennali, et Philippi Francorum Regis viribus territus, se et regna sua in Papae credidit patrocinium, coronam supplex tradens Legato eius Pandolfo: simulque iuravit commissorum omnium redintegrationem et legum Eduardi Confessoris obser-- vantiam, concesso [orig: concessô] insuper Papae censu annuo [orig: annuô] 700. marcarum sterling. pro regno Angliae, et 300. pro Hibernia. Verum dum, circa legum praedictarum observantiam, tergiversatur, Proceres d. 14. Kal. Nov. A. C. 1214. velut orationis gratia [orig: gratiâ] ad Monaster. S. Edmundi Buriensis coeuntes, Cyhartam Henrici I. propugnare iurant, exercituque coacto [orig: coactô], quem Dei et S. Ecclesiae nominant, Regem a suis desertum eo adigunt, ut petitis satisfiat: electis 25. Nomophylacibus, qui libertatum tuerentur castitatem, Regemque vacillantem brachio [orig: brachiô] cohiberent populari. Cuius pacti cum brevi Regem paeniteret, Barones ab Innocentio III. nequiquam excommunicati, ad Papam id non spectare asserunt, sibique Regem eligunt Ludovicum fil. Franciae Regis, unde intestina bella, caedes, incendia, funesta omnia. Mox sequente anno [orig: annô], morrtuo [orig: morrtuô] Iohanne, filium eius Henricum III. sibi praeficiunt Regem, exuto [orig: exutô] Ludovico [orig: Ludovicô]: qui in coronatione sua de more bonas leges iurans, libertates petitas denuo concessit, anno [orig: annô] Regni 9. et cum biennio post [orig: pôst] nutare videretur, a Baronibus acriter instantibus permotus, illas confirmavit, sanctius in posterum servandas. Quibus cum tarda esset fides, Barones in Parlamento Londinensi A. C. 1244. multa ad Chartarum roborationem, sed frustra, petierunt. At nova [orig: novâ] pressus egestate, A. C. 1253. regni sui 37. ad novam Rex accessit pactionem, rursusque Charta confirmata est, cum

anathemate formidabili, quod Innocentius IV. rogatus bulla [orig: bullâ] roboravit, additis etiam de suo aliquibus ad terrorem. Verum anno [orig: annô] proximo [orig: proximô] Rex, cum se et regnum, sub poena exheredationis, Papae obligaret, ad pecuniae solutionem, quam in bello Siculo foret expensurus, causa [orig: causâ] sua [orig: suâ], a conventis iterum discessit: Iterumque A. C. 1258. regni 42. una cum Eduardo filio suo de novo, seu telis victus Ecclesiae, seu pertinacia [orig: pertinaciâ] Procerum territus, Chartarum iiuravit observantiam, et 24. prudentium virorum consilio se commendavit. Vix elapso [orig: elapsô] autem biennio [orig: bienniô] Rex ab Urbano Papa [orig: Papâ] vinculo [orig: vinculô] iuramenti solutus est, hinc novae turbae, bellum, captivitas Regis et filii: sed filius brevi elapsus Proceres fundit Patremque et regiam dignitatem liberat, A. C. 1265. Actum cum videretur de liberatibus, Rex sponte, praeter omnium spem, Chartas in toto regno tenendas statuit: quod Eduardus I. patre mortuo [orig: mortuô], Anglorum Iustinianus dictus, aeterno [orig: aeternô] robore stabilivit, anno [orig: annô] regni sui 25. et Parlamentaria [orig: Parlamentariâ] auctoritate confirmavit, addita [orig: additâ] insigni coronide, quam Articulos super Chartas appellant. Electi tum e militibus cuiusque Comitatus per Comitatenses in foro Comitatus sunt 3. Iustitiarii, qui diplomate fulti Regio [orig: Regiô], de delictis cognoscerent contra Chartas, easdemque sartas tectas conservarent. Post varios casus et tot discrimina rerum, emicuere [orig: emicuêre] sic tandem sacrae hae Chartae libertatum Angliae, pleno [orig: plenô] vigore: atque eo [orig: eô] supra a succedentibus Regibus confirmatae sunt: decima [orig: decimâ] quarta [orig: quartâ] scil. vice solo sub Eduardo III. Et uberius demum sub divo Iacobo: verba Henr. Spelmanni Glossario Archaeol.

MAGNA Dies apud Ioannem c. 19. v. 31. ubi de Parasceve, *)=hn ga\r mega/lh h( h)me/ra e)kei/nou tou= sabba/tou, Erat enim magna dies illius Sabbathi, nihil aliud quam Festum notat: non vero praerogativam aliquam Parasceves prae reliquis necessario [orig: necessariô] infert, ut quidam contendunt. Apud Iudaeos enim nullum festum, in quod non quadret hoc nomen. Ioh. c. 7. v. 37. magna dies festi, vocatur ultima Scenopegiae, *)en de\ th=| e)sxa/th| h(me/ra| th=| mega/lh| th=s2 e(orth=s2, etc. quae tamen supra primam nihil habuit. Esaiae c. 1. v. 13. pro eo, quod in Hebraeo est. Novilunium et Sabbatum et sollennem convocationem non feram. Graeci habent, ta\s2 noumhni/as2 u(mw=n kai\ ta\ sa/bbata kai\ h(me/ran mega/lhn ou)k a)ne/xomai. E qua versione, pro magna, haberi debet quaecumque dies, sacris caetibus convocandis destinata. Proinde ad illum locum Procopius, magnam diem appellari asserit pa=san th\n e)n tw=| no/mw| kaloume/nhn klhth\n; oi(=a h( prw/th kai\ e(bdo/mh tw=n a)zu/mwn kai\ h( th=s2 penthkosth=s2, kai\ h( deka/th tou= mhno\s2, kai\ pa=sai a(plw=s2 e)pi/shmoi e(prtai\, diem quamlibet in Lege klhth\n (a populi convocatione) dictam, quales azymorum prima et septima, et pentecoste, et decima mensis (Tisri) et uno verbo [orig: verbô] festa quaevis sollennia. Quo [orig: Quô] pacto [orig: pactô] nullum est Sabbathum, quod appellari sic non possit; imprimis, si in aliquem Azymorum diem incidat, ad quorum celebrationem Hierosolymam undequaque omnes Iudaei confluebant. Hodie tamen [gap: Hebrew word(s)] Sabbatum magnum, Iudaei nominant, non quod in Paschales dies incidit, sed quod illos proxime praecedit, cuius appellationis ratio fabulosa est, in Synagoga Buxtorfii c. 12. Vide Sam. Bochart. Hieroz. Parte prior. l. 2. c. 50. De Magnis vero in Gallia Diebus, vide supra in Dies.

MAGNA Graecia regio fuit ampla Italiae, alias Apuliam utramque Messapiam seu Calabriam Lucaniamque cum Brutiis continens. Postea constitit in Lucania et Brutiis, quamquam multi ei etiam addant Messapiam, ubi Calabri et Salentini. Ibi nunc Calabria citerior et ulterior Basilicata, cum parte Australi Principatus citerioris, quibus adiunguntur Terra Hydruntina a quibusdam in regno Neapolitano. De hac veteres Auctores ita: Strabo l. 6. Graeci magnam Italiae partam occuparunt [orig: occupârunt] et in tantum crevit eorum potentia w(/ste th\n mega/lhn *(ella\da tau/thn e)/legon kai th\n *sikeli/an, ut hanc regionem et Siciliam vocarent magnam Graeciam. Festus Pompei. Italiam tantum eo nomine intelligit, quod in ea multae magnaeque fuerunt civitates, e Graecia profectae. Seneca paertem Italiae, Totum scil. Italiae latus, quod infero mari alluitur. Consol. ad Helv. Servius in Aen. l. 1. v. 573. magis explicate: Italia *mega/lh *(ella/s2, id est, Magna Graecia est appellata, quia a Tarento usque ad Cumas, omnes civitates Graeci condiderunt. Vide Ioh. Marshamum Canone Chron. Sec. XVII. ubi de Magna Graecia agens, urbes illius distincte unumerat, et accurate edisserit.

MAGNA Villa oppid. munitum Normanniae, in ora littororali maris Britannici versus Insul. Caesaream, a qua 7. leuc. in Austrum distat, uti 6. a Constantia. 5. a monte S. Michaelis in Septentrionen. Grandisvilla quibusd. Granville Gall.

MAGNENTIUS natione Barbarus, Roman. Imperat. an. Urb. Cond. 1103. Coronam Augustoduni, in Gallia [orig: Galliâ], arripuit, A. C. 350. Constantemque Imperat. in Ruscinonensi Comitatu interfici iussit. Dein Africa [orig: Africâ], Italia [orig: Italiâ] et Gallia [orig: Galliâ] potitus, usque in Noricum et Pannoniam potestatis suae limites extendit. Per suos, Roma [orig: Româ] capta [orig: captâ], Nepotianum, Imperatorem salutatum, sustulit, rerumque successu ebrius, Constantio Imperat. insultavit. Expugnata [orig: Expugnatâ] post haec et solo aequata [orig: aequatâ] Siscia [orig: Sisciâ], omnibusque ad Savum locis direptis, prope Mursam in Pannonia victus est, A. C. 351. a Constantio, qui florem ibi militum perdidit. Victus Aquileiam primo concessit, inde ut et tota [orig: totâ] reliqua [orig: reliquâ] Italia [orig: Italiâ] pulsus, in Alpibus Cottiis tertia [orig: tertiâ] clade accepta [orig: acceptâ] Lugdunum aufugit. Deinde in furorem conversus, Desiderium fratrem vulneravit, Matrem, quae pro vate habebatur, quosdamque amicos interfecit, tandem vero se gladio [orig: gladiô] confodit, A. C. 353. regni 3. Tripart. Hist. l. 5. c. 10. Frater Decentius, Caesar creatus, in Senonibus se ipsum strangulavit. Aur. Victor. in epit. Eutrop. Histor. Hieron. Idacius et Marcellin. in Chron. Iulian. Orat. 1. et 2. Socr. l 2. c. 10. et seqq. Sozom. l. 4. c. 1. et seqq. Zosimus. l. 2.