CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

MARDUS fluv. Mediae per Mardos fluens, ac in Mare Caspium labens, non procula Cyropoli. Sed per Apyrossive Tapyros illum fluere scribit Dionysius, ubisupra:

MARE [1] Gallis la mer, Hispanis el mar, Italis il mare, Germanis die zee seu meere, Anglis The sea, Russis Moore, magna est illa aquarum congeries, quae Terram interluit. Eius partes exstantiores sunt maximi eius tractus, quos tabulae et globi repraesentant: nempe Oceanus Atlanticus Mar del Nort: Mare Pacificum Mar del Zur: et Mare Indicum; quae ratione regionum, quas alluunt, diversa sortiuntur nomina, Becmannus Hist. Orbis terr. Baudrand. Mare dividitur in Exterius et Interius: Illud proprie dicitur oceanus, l'Ocean, et in quatuor partes ab omnibus dispescitur in Orbe antiquis cognito. Qua spectat Ortum, vocatur Eous seu Orientalis, Ocean Oriental seu Indien, et a quibusdam mer de la Chine; qua Occasum, Occidentalis seu Atlanticus, Ocean Occi. dental ou Atlantique, ad Boream, Septentrionalis seu Scythicus, Ocean Septentrional, Glacial, ou de Tartarie; ad Meridiem, Australis seu Aethiopicus, Ocean Meridional ou Ethiopien. In Orbe autem novo, seu melius in ea parte Orbis recensdetecta et in America, duplex est, nempe mare Boreale, mer du Nort, versus partem Septentrionalem et Orientalem; et mare Austrinum seu Pacificum, mer du Sud ou mer Pacisique. versus [orig: versûs] partem Meridionalem et Occidentalem Americae: et pro diversitate regionum, quas alluit, varia deinde sortiturnomina, de quibus postea, Hoc nempe Mare interius multiplex est, videl. mare Mediterraneum, quod proprie etiam mare Internum dicitur la mer Mediterr anee, et eius plurimae sunt partes; mare Balticum, la mer Baltique, mare Caspium seu Hyrcanum, la mer de Bacu, Pontus Euxinus, la mer Noire, sinus Arabicus, la mer Rouge seu la mer de la Mecque, sinus Persicus, Golfe de Perse, seu mer d'Elcatif, mare Album seu sinus, Grandivicensis, la mer Blanche, et Maeotis palus, mer de Zabacche seu de la Tana: Et haec sunt maria interna Orbis antiquis cogniti. Mare Mortuum enim verius est lacus, quam mare, uti mare Galilaeae. In America autem est tantum mare Purpureum, la mer Vermeille, inter novam Hispaniam et Californiam insulam; cum nondum constet, quid sint partes Oceani versus terras Arcticas et sinum Hudsonium.

MARE Aegaeum quod multis insulis intercipitur, vulgo l'Archipel seu l'Archipelague Gallis, Archipelago Italis et Hispan. Acdenitz Turcis, pars est maris Mediterranei, inter Asiam minorem ad Ortum, Thraciam ad Boream, Macedoniam et Graeciam ad Occasum, et Cretam insulam ad Meridiem; est que quamplurimis insulis sparsum. Eius partes sunt mare Creticum, mare Graecum, mare Icarium, Macedonicum, Myrtoum, et Aeolium.

MARE Aegyptium pars est maris Mediterranei et sinus Sattalici, ut aiunt. Alluit oram Borealem Aegypti et Marmaricae; extenditurque ad partem Australem Cypri insulae, uti etiam Cretae. Vulgo mer d'Egypte dicitur; extenditurque a Pelusio ad Axillam villam.

MARE Aeolium seu Mysium pars est maris Aegaei, in ora Asiae minoris; et mer de Smirne seu etiam Golfe de Smirne dicitur a nautis.

MARE Aethiopicum seu Oceanus Aethiopicus, l'Ocean Ethiopien, seu mer d'Ethiopie, pars est perampla Oceani versus partem Australem Africae, tam ad Ortum Aethiopiae late sumptae quam ad Occasum. Eius partes sunt mare Congiense, mer de Congo, mare Cafrorum, mer des Caffres, et mare Zanguebariae, la mer de Zanguebar, alias Barbaricus sinus.

MARE Africum extenditur inter Melitam, Syrtim minorem, et Siciliam ad Ortum, et inter partem Australem Sardiniae et Ampsagae fluvii ostia, africam propriam et Byzacenam alluens cum minuta parte Mauritaniae Caesariensis: nuncque mer de Tunis et de Tripoli vulgo dicitur.

MARE Album Bella Mare Moscis, dicitur aliter sinus Granduicus, Germanis Witte zee, Gallis mer Blanche, pars est Oceani Septentrionalis, terras subiens inter Duinam Moscoviae provinciam ad Ortum, et Lapponiam Moscoviticam ad Occasum, per 250. mill. pass. eiusque emporium praecipuum est Arcangelopolis.

MARE Anchidolium mer de Panchidol , pars Oceani Orientalis. A Iava insula ad terram Australem porrigitur, versus novam Hollandiam et Carpentariam regionem.

MARE Aquitanicum mer de Guienne seu de Gascogne, mer de Gascogne pars est Oceani Gallici, inter Britanniam minorem ad Boream et oram Cantabriae ad Meridiem; alluitque Britanniam, Pictavensem provinciam, Santoniam, et Vasconiam late sumptam.

MARE Asiaticum proprie alluit Asiam minorem ad Meridiem, vulgo mer de Caramante et de Rhodes. Eius partes sunt mare Lycium, mare Pamphylium, mare Cilicium, et mare Carpathium.

MARE Atlanticum la mer Atlantique, pars est perampla Oceani; unde dicitur etiam oceanus Occidentalis: Hoc Africam alluit ad Occasum, inter Artabrum Hispaniae promontorium ad Boream, et promontorium Leonis versus Guineam ad Meridiem; extenditurque etiam ad Gorgades insulas.

MARE Ausonium pars est maris Ionii. Siciliam alluit ad Ortum, uti Brutios et magnam Graeciam ad Orientem et ad Meridiem. Dictum fuit postea Siculum; et a quibusdam extenditur a Sicilia Peloponnesum usque.

MARE Austrinum [1] mer du Sud Gallis, mar del Zur Hispanis, quod etiam mare Pacificum dicitur, partem Australem novae Hispaniae alluit ad Boream, et partem Occidentalem Americae

Meridionalis ad Ortum, uti et novam Zelandiam ad Occasum. Sic dictum fuit, quod ad Austrum sit respectu maris Borealis. Eius partes sunt mare Californiae, mare Austrinum proprie dictum, in ora meridionali novae Hispaniae, mare Peruvianum, et mare Chilense.

MARE Austrinum [2] Zaider zee, sinus Oceani Germanici, in Belgio, inter Frisiam Occidentalem, Transisalaniam, Gueldriam inferiorem, et Hollandiam extensus. Dicitur a Gallis mer du Sud; aliasque fuit Flevo lacus. Extenditur a Septentrione in Meridiem, et rigat urbes Amsterodamum, Enchusam, Hardervicum, Hornam, et Campos in Belgio unito, uti etiam plurima oppida.

MARE Azanium pars est Oceani Aethiopici, in ora orientali Africae, inter Aromata promontorium et Magadoxum. Nunc mer d'Ayan dicitur a multis, seu etiam partie septentrionale de la mer de Zanguebar.

MARE Balearicum mar de Mallorca Hispanis, mer du Maiorque Gallis, pars est maris Iberici, in Mediterraneo, versus BaIeares insulas, et a Charidemo promontorio Barcinonem usque, in ora Hispaniae.

MARE Balticum alias Codanus sinus, et Suevicum mare, nunc Oestzêe seu die Belt Germanis, mer Baltique Gallis, late inter Daniam, Sueciam, Russiam magnam, Poloniam, et Germaniam extenditur; et eius partes praecipuae sunt Venedicum mare, sinusque Bothnicus et Finnicus.

MARE Barbaricum seu Asperum Mare Asperum et Barbaricus sinus, pars est Oceani Aethiopici, inter oram Orientalem Aethiopiae et Menuthiam insulam; et vulgo mer de Zanguebar dicitur, a regione adiacente.

MARE Boreale Noort zee Belgis, mer de Nort Gallis, mar del Norte Hispanis, pars ampla Oceani, Americam Septentrionalem alluens cum parte Boreali Americae Meridionalis; et eius partes sunt sinus Mexicanus, mare Brasilicum, et mare novae Franciae.

MARE Brasilium mer du Brasil , pars est maris Borealis, versus oram Brasiliae regionis, in America meridionali.

MARE Brittannicum le Manche Gallis, The British Sea Anglis, het Canael Belgis, mare est inter Galliam et Angliam, nempe a Gobaeo et Antivestaeo promontoriis Britanniae minoris et Cornubiae ad Fretum Gallicum.

MARE Caledonium seu Deucaledonius Oceanus, apud Anglos nomen retinet, The Deucalidon Sea, et Borealem partem Hiberniae, ac Occidentalem et Septentrionalem Scotiae lavat, ad Islandiam usque procurrens.

MARE Cantabricum vulgo mer de Biscaie dicitur; extenditurque a confinio Aquitaniae ad promontorium Artabrum, in Gallaecia.

MARE Carpathium mer de Scarpanto, pars est maris Asiatici, versus Carpathum insulam.

MARE Caspium dicitur nunc mer de Sala seu mer de Baccu et ab aliis de Chouvarezem de mer de Chouvarezem et de Tabristan mer de de Tabristan, Russis autem Gualentza moore, et a reliquis maribus omnino separatum est. Vide Hyrcanum mare.

MARE Cilicium pars est maris Asiatici, et nunc mer de Caramanie dicitur, seu etiam Golfe de Satalie a quibusdam.

MARE Cimbricum Chersonesum Cimbricam alluit ad Occasum, et vulgo Westzee dicitur; estque pars Oceani Germanici.

MARE Congelatum la mer Glaciale. Dictum fuit etiam Almachium mare Almachium; estque pars Oceani Septentrionalis.

MARE Creticum vulgo mer de Candie, pars est maris Aegaei, versus oram Borealem Cretae insulae, atque inter Samonium promontorium Cretae, et Taenarium promontorium Peloponnesi.

MARE Cronium seu Concretum alias di Groenlandia, nunc mer de Petzorke seu mer Glaciale Gallis, Mourmanskoy more Russis, pars est Oceani Septentrionalis, et porrigitur a freto Veigatio ad promontorium Boreale.

MARE Cyprium mer de Cypre seu mer de Levant Gallis, mare di Cipro Italis, pars est maris Mediterranei, versus Cyprum insulam, et inter Ciliciam et Syriam.

MARE Dalmaticum mare di Dalmatia Italis, mer de Dalmatie Gallis, pars est maris Adriatici seu sinus Veneti, sed alias ipsum mare Adriaticum dictum fuit Dalmaticum mare, post declinationem Imperii.

MARE Dulce la mer Douce. lacus est maximus Americae Septentrionalis, in nova Francia. Dicitur aliter lac Karegnondi, estque ad Occasum novae Franciae extensus versus lacum superiorem. Sed vix eius ora littoralis lustrata fuit a Gallis.

MARE Eoum seu Oceanus Eous, et Orientalis Oceanus Orientalis, l'Ocean Oriental, aliter mer de la Chine et du Iapon dicitur; estque pars ampla Oceani versus Iaponiam et Sinas, insulasque Philippinas.

MARE Erythraeum seu Rubrum Mare Rubrum aliter Arabicus sinus, extenditur inter Arabiam ad ortum et Trogloditicam ac Aegyptum ad Occasum; et nunc mer Rouge et mer de la Mecque dicitur a Gallis, mare Rosso ab Italis. Sed mare Rubrum aliis pars est Oceani inter sinus Persicum et Arabicum; nuncque Oceanus Arabicus mer d'Arabie vocatur.

MARE Euxinum ab aliis melius dicitur Pontus Euxinus, vulgo [orig: vulgô] mer Noire et mer Magior Gallis, mare Magiore Italis, Schwartz zee Germanis, Mauro Thalassa Graecis, Caradenisi Turcis, et Zorno mare Russis.

Galilaeae, a Galilaea, regione vicina, mare Tiberiadis ab urbe Tiberiade; quae ab Herode Tetrarcha ampliata, in honorem Tiberii Caesaris sic appellata est; unde et mare proximum cui insidet, ab ipso nomen accepit. Maris huius longitudo est 15. aut 20. mill. pass. latitudo 8. aut 10. interfluente Iordane, totum amoenis circumdatum oppidis, Bethsaida [orig: Bethsaidâ], Capharnao [orig: Capharnaô], et Corozaim a Sententrione, Gerasa [orig: Gerasâ], Gamala [orig: Gamalâ], Gadara [orig: Gadarâ] ab Oriente, Bethsan sive Scythopoli a Meridie, Tirachaea [orig: Tirachaeâ], Tiberiade, et Iotapata ab Occidente.

MARE Gallicum mer de Provence, et Golfe de Lyon vulgo dicitur; alluitque Galliam Narbonensem.

MARE Germanicum mer d'Allemagne Gallis, Westzee Germanis, The German Sea Anglis, extenditur a freto Gallico ad promontorium Boreale, in Norvegia Septentrionali; estque pars Oceani Septentrionalis.

MARE Glaciale idem Cronio et Congelato, Scandinaviam alluens ad Boream, mer Septentrionale et Glaciale.

MARE Graecum et Graeciense Graeciam alluens, pars Aegaei. Mer de Grece vulgo dicitur.

MARE Hadriaticum seu Adriaticum quod et Superum, dicitur aliter sinus Venetus, Golfe de Venise et mer Adriatique Gallis, Golfo di Venetia et mare Adriatico Italis, pars est maris Mediterranei, inter Graeciam et Illyricum ad Ortum et Italiam ad Occasum. Ab antiquis etiam Illyricum mare dictum fuit et Illyricus sinus.

MARE Hesperium pars est ampla Oceani Aethiopici, inter Aethiopicum proprium et Atlanticum, versus oram Guineae: et vulgo mer de Guinee dicitur.

MARE Hellesponticum et Hellespontus inter Cherronesum Thraciae et Mysiam Asiae, Stretto di Gallipoli Italis, destroit de Gallipoli et bouches des Dardanelles Gallis.

MARE Hibernicum mer d'Irlande Gallis, The Irish Sea Anglis, Mor Verridh Vallensi idiomate, Angliam et Hiberniam interluit, et ad Silurum insulas promovetur; sicque complectitur sinum S. Georgii, la Manche seu le Canal de S. George, ad Sabrinae aestuarium, inter Valliam meridionalem et Cornubiam.

MARE Hyperboreum pars est Oceani Septentrionalis seu Glacialis; et nunc mer de Moscovie et mer de Tartarie dicitur.

MARE Ibericum pars est maris Mediterranei; et vulgo mer d'Espagne dicitur. Extenditur autem a freto Herculeo ad Charidemum promontorium.

MARE Icarium nunc mer de Nicari, pars est Aegaei maris, versus Icariam insulam et oram Ioniae, in Asia minori.

MARE Illyricum mer de Dalmatie, pars est maris Adriatici, versus Dalmatiam et Liburniam. Sed alias mare Illyricum et sinus Illyricus.

MARE Indicum pars est perampla Oceani, quae a multis sub Oceano Orientali seu Eoo comprehenditur, ab aliis autem sub Meridionali, vulgo la mer des Indes et Ocean Indien Gallis, mar de las Indias Lusitanis; est que versus Indiam propriam. Eius partes sunt mare Malabariae la mer de Malabar, sinus Gangeticus, le Golfe de Bengala, sinus Magnus, et Archipelagus Maldivarum, cum aliis.

MARE Ionium extenditur inter Epirum Peloponnesumque ad Ortum, et Magnam Graeciam Siciliamque ad Occasum. Pars est maris Mediterrani, et vulgo [orig: vulgô] mare Ionio dicitur ab Italis, Eius pars est mare Ausonium seu Siculum.

MARE Libycum nunc mer d'Afrique et mer de Tripoli dicitur; estque inter Cyrenaicum ad Ortum et Syrtim minorem ad Occasum. in mari Mediterraneo.

MARE Ligusticum mer de Genes Gallis, mar Leone, et mar di Genova Italis, pars est maris Mediterranei, inter Liguriam et Corsicam; sed differt a mari Leonino, quod pars est maris Gallici.

MARE Lycium pars est maris Asiatici, et nunc est mer de Caramanie ex parte.

MARE Macedonicum pars Aegaei, Macedoniam ad Ortum alluens. Mer de Macedoine dicitur.

MARE Magellanicum mer Magellanique, pars est maris Borealis, inter fluvium Argenteum et fretum Magellanicum, ac versus Magellanicam regionem, in America Meridionali, et pars etiam maris Pacifici versus partem Occidentalem Terrae Ignium et Magellanicae.

MARE Magnum quod et Occidentale mare Occidentale et novissimum, mare novissimum et Mare simpliciter vocatur in sacris paginis: hoc mare Latini Graecique scriptores vocant mare Interius et mare Mediterraneum, quod Europam, Asiam, et Africam interluit.

MARE Mediterraneum la mer Mediterranee Gallis, mare Mediterraneo Italis, inter Europam, Asiam, et Africam extenditur, inter Syriam ad Ortum et fretum Herculeum ad Occasum, et a variis varie dividitur. Eius partes praecipuae nunc sunt mare Aegaeum, mare Tyrrhenum, mare Adriaticum, mare Ionium, sinus Leoninus, sinus Attalicus, et mare Africum.

MARE Mexicanum mer de Mexique, pars maris Borealis, versus novam Hispaniam; verius est sinus amplissimus. Vide Sinus Mexicanus.

MARE Mortuum quod et mare Salis, mare Salsissimum et mare Deserti ac Solitudinis dicitur, teste Sansone. Ibi alias Vallis silvestris. Ab omnibus Graecis Latinisque scriptoribus vocatur Asphaltites lacus, propter bituminis copiam, quod certo [orig: certô] anni tempore eicit.