December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 82, image: s0082a

MARTORANUM urbecula Calabriae citerioris Episcopalis sub Archiepiscopo Consentino. Vix. 8. milliar. ab ora maris Tyrrheni in Ortum. Osim Mamertium. Ad Sabatum amnem, in limite Calabriae ulterioris. 14. milliar. a Consentia. habitata a paucis, deficit in dies. Vulgo Martorano.

MARTORELIUM vulgo MARTORES, oppid. Cataloniae, ad Rubricatum fluv. ubi recipit Notam. 7. leuc. Hispan. a Barcinone, in Circium, 5. a Manresa in Meridiem.

MARTPURGUM vel MARBURGUM quasi Martisburgum, urbs et Academia Hassiae clarissima. Amisia F. Irenico dicitur. Vulgo Martpurg. Vide Marpurgum et Mattiacum.

MARTULANA urbs Umbriae, olim Episcopalis, vide Marta.

MARTURES et MARTES, Martiali Cattae Pannonicae, l. 13. Epigr. 69. ferae sunt exiguae ex genere mustelarum, quarum pellis ad vestitum commendabatur. Hinc Mardurinarum praestario, tributi apud Hungaros, in Regno Sclavoniae, genus, cuius mentio in Decretis Alberti Hungariae Regis p. 62. Vide Car. du Fresne in Glossario. Supra in Bansalmora et Catta, deque Marturibus albis, in Normannia Septentrionali, Adamum Bremensem eidem laudatum c. 239.

MARTYPIAE Foeminae apud I. C. Scaligerum l. 1. c. 18. ubi de Saltatione: Ridiculae autem Mimis et Satyris peculiares, quarum nomina Igdis et Mactrismus. In hac cum alveolo prodibant et libis ac polentis -- Duae autem habebantur, vetus et nova. Veterem a)po/kinon vocabant -- Hanc multae feminae exercuerunt, quas Martypias congnominarunt [orig: congnominârunt] .

MARTYR [1] Graece *ma/rtur. Sic dicti sunt Praecones Euangelii Apostoli, i. e., Testes, Actor. c. 1. v. 8. 12. et c. 22. v. 15. In ipecie vero, qui ob Christi confessionem interfecti sunt: quo [orig: quô] sensu Stephanus Actor. c. 22. v. 20. et Antipas Apocalyps. c. 2. v. 13. Martyres Christi appellantur. Vide quoque Apocaly pl. c. 6. v. 9. c. 12. v. 11. et c. 17. v. 6. Atque haecnotio in Ecclesia obtinuit. Dicuntur autem Martyres in illa, non solum, qui propter Christum aut iustitiam occiduntur, ut pueri Bethleemitici et Abel, apud Cyprianum Ep. 56. Sed et, qui ob nomen Christi in carcere moriuntur, vel in fuga aut in solitudinea latronibus, aut a bestiis interimuntur, vel prae rerum necessariarum inopia [orig: inopiâ] exstinguuntur, vel quacun [orig: quâcun] que correpti aegritudine intereunt, apud eund. Ep. 37. Imo et, qui propter Christum ea subierunt supplicia, per quae mori eos necesse erat, nisi divino [orig: divinô] miraculo [orig: miraculô] conservati tuissent, apud Athanasium Synops. S. Script. Etiam hoc [orig: hôc] vocabulo [orig: vocabulô] honorabantur olim Confessores illi, qui tormenta propter Christum perpessi, mori parati erant, etsi postea superstites manerent, apud Cyprianum Ep. 9. et in Concil. Carthaginensi, ubi quidam Martyres adfuerunt et suffragia dixerunt, Cypriano [orig: Cyprianô] praeside. Nec a Martyrii splendore visa est distare mors illorum, qui morbo [orig: morbô] Pestifero [orig: Pestiferô] per Aegyptum grassante, dum aegrotis, propter Christi amorem, intrepide ministrabant, ipsi contage infecti mortem oppetierunt, laetantes de exitu tam beato, apud Eusebium l. 7. c. 22. Utalias significationes, quae apud Scriptores passim, occurrunt, praeteream. Vide eas, ut et plura hanc in rem, apud Ioann. Forbesium Instruction. Historico Theologic. l. 12. c. 2. alibique passint. Quomodo vero apud Christianos Martyres olim honorati, vide supra ubi de Basilicis Martyrum, Festisque, et hic [orig: hîc] infra, ubi de Martyrum Pace. De Pseudomartyrio autem Haereticorum, vide ubi de Circumcellionibus.

MARTYR [2] Petrus Vermilius, de cuius nominis ratione consule Melth. Adami, Hetruscus, Florentinus: contionari coepit, ut Regularis Monachus, an aetat. 26. Brixiae primum, dein Romae, Bononiae, Pisis, Venetiis, Mantuae, Pergami: tum Abbas Spoletanus creatus est: postea Praefectus Collegio Neapolitano S. Petriad aram: Trienmo post generalis Ordinis Visitator declaratus, demum Prior S. Fridiani, Lucae fuit designatus: unde ob structas sibi iam Euangelico insidias, Tigurum se contulit, paulo post Argentinam, dein in Angliam delatus, Iac. Verheiden in Effig. Protestant. Tanto [orig: Tantô] fuit ingenio [orig: ingeniô], tam excellenti doctrina [orig: doctrinâ], ea [orig: ] praeterea pietate et modestia [orig: modestiâ], morum que facilitate, ut non modo [orig: modô] iis, quibuscum vixit, gratus, carus, reverendus fuerit: sed ab hostibus quoque et adversariis inter summos numeratus sit et admirationi illis fuerit, Oratio de Vita et obitu eius. Obiit autem Tiguri A. C. 1562. aetat. 63. Eius exstant Comment. in Genesin. Iudices, libros Samuelis et Reg. in Threnos, ad Romanos, in prior ad Corinthios. etc. Vide praefatum Melch. Adami in Vitis, Guil. Growaeum Elencho [orig: Elenchô] Scriptorum, Anton. Teissier Elog. p. 1. ubi omnia eius scripta enarrat, inter quae Loci Communes eminent, Hottingerum Biblioth. Quadrip. l. 3. c. 2. et 6. ut et in voce Petrus Martyr.

MARTYRARIUS in Ecclesia Romanaidem qui Mansionarius, seu Custos Ecclesiae, cui incumbit reliquias Maertyrum in Aedibus sacris custodire et asservare, apud Gregorium Turonens. de Mirac. l. 2. c. 46. Custos Martyrum, apud Anastasium in Silvestro etc. Vide supra quoque in voce Cappellanus, apud Car. du Fresne. Dominico Macro sic vocatur Sacerdos, Aedi sacrae, quae alias Martyrium dicitur, additus. Vocant autem Martyrium aedem, sub Martyrum invocatione, Deo dicatam, ex Isidoro l. 15. c. 9. Walafrido Strabone de Rebus Eccl. c. 6. L. 7. Cod. Theod. de sepulchr. violat. etc. Quo [orig: Quô] sensu Graeci *martu/rion passim usurpant. Memoriae Martyrum Iuliano Toletano l. 1. Progn. c. 20. et 21. Basilicae Martyrum, in Capitulis Caroli M. l. 7. c. 2. Vide quoque infra Oratorium. Sed et Martyria, ipsa Martyrum fepulehra, memoriae, confessiones, quibus superaedificari altaria consuevere [orig: consuevêre], ut videre est in Ceremomiali Episcopor. l. 1. c. 12. Martyrum Concilia, quoque huiusmodi aedes appellari, discimus ex Martyrologio Rom. 23. Ian. et Libro Pontificali, ubi de Damaso, etc. Floribus autem memoriae Martyrum obumbratae leguntur, apud S. Augustinum de Civ. Dei l. 22. c. 8. ubi et templi partem, in qua Martyris sepulchrum, Martyrii nomine insignit. Habetur perinde, su/nacis2 tw=n martu/rwn, in Concilio Gangrensi can. 20. apud Car. du Fresne. Sed vide quae supra de Basiltcis Martyrum.