CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

MASTA Aethiopiae sub Aegypto mons, et civitas, Ptol. Grari incolis hodie, teste Ioh. Barosio [orig: Barosiô].

MASTATIUM vulgo Matas, castrum Galliae cum titulo Comitatus. Hoc cum Martiliaco Marcillac, a quo non longe abest, exstruxit Vulgrinus, Comes Encolismensium, Pertrocoriorum et Aginnensiunm, crica A. C. 870. vel. 880. contra Normannos, cum quibus illi ssqpenumero fuit confligendum. Inter Milites posten et Armigeros, qui Philippum Franciae Regem, Comiti Fuxensi bellum inferentem, sequuti sunt, A. C. 1271. memoratur praeter coeteros, Robertus de Mastacio, Vide Hadr. Vales. in voce Martiliacum.

MASTAURA Leunclavio Mestaurebe, urbs Lydiae, sic a Ma appellata, quae Rheam sequebatur, cui Iuppiter Bacchum nutriendum dedit. Quum vero a Iunone Ma interrogaretur, cuius esset infans, *)/areos2 id est, Martis esse respondebat. Atque hinc apud Cares Baccus Masaris vocatus fuit. Ipsa etiam Rhea Ma vocabatur, cui tauro [orig: taurô] apud Lydos faciebant. Vide Steph.

MASTIGIA apud Recentiores, scutica est ex corio confecta, qua [orig: quâ] Monachi praecinguntur, vide Guibertum de Vita sua l. 3. c. 5.

MASTIIGOPHORI Lictores, qui virgas in sacris certaminibus ferentes, insolentiam certantium spectantiumque coercebant: Meminit illorum Arcadius l. ult. §. 1. de muner. Item, qui Agonothetas in certaminibus comitabantur et scribae Magistratus personali munere serviebant, Iul. Pollux l. 3. sub fin. Vide quoque Xiphilinum in Nerone.

MASTINUS Scaliger Veronae Dominus, Parmam, Lucam et Patavium in suam potestatem redegit: coniuratione tamen totius Italiae perterritus, Patavium quidem foedere icto [orig: ictô] dimisit, Parmam tamem et Lucam retinuit. Blond. Platin.

MASTOR Mycenarum Rex, a Perseo patre secundus, Electryona Alcmenae patrem successorem habuit. Ioh. Marschamus Canonone Chronico Sec. XI.

MASTRAMELLE urbs et palus Celticae, Steph. Mastramela Plinio, cuius haec sunt verba l. 3. c. 4. Ultra fossae ex Rhodano, C. Marii opere, et nomine, insigne stagnum Mastramela, oppidum, Maritima Avaticorum. Eadem itaque est Mastramela, et Maritima. Vide etiam Astromela. Nunc Martegue vocatur oppidulum, et lacus quem obstruit, Lac de Martegue. Apud Festum Avienum memorantur hoc [orig: hôc] loco [orig: locô]:

Sed profecto portentose locus ille est inquinatus. Totum itaque sic legit Vossius:

Gens hic Veragri: Bergineque civitas,
Salyes atroces, oppidum Mastramelae
Priscum paludis, terga celsum prominens
Quod incolentes Mitharistium vocant.

MASTRUCA apud Arnobium adv. Gentes l. 2. Indicet, in quos habitus vestis stragula facta sit, mitra, strophium -- calautica, mantele, mastruca, soccus, solea, calceus? Seu Mastruga, Sardorum vox. Quintilianus Orat, Institut. l. 1. c. 5. Mastrugam, quod Sardum est; illiidens Cicero ex industria dixit. Locum Ciceronis indigitat Isidorus Originum l. 19. c. 23. ubi simul quid voce denotetur, exponit: Mastruca vestis Germanica, ex pelliculis ferarum, de qua Cicero pro Scauro: Duem purpura regalis non commovit, eum Sardorum mastruga mutavit: Isidoro de re sufragatur Papias, Mastruga vestis Germanica ex pelliculis ferarum. Et Prudentius contra Symmachum l. 2. v. 695.

Tentavit Geticus nuper delere tyranus
Italiam, patrio veniens iratus ab Istro
Has arces aequare solo, tecta aurea flammis
Solvere, mastrucis Proceres vestrie togatos.

Vide quoque Hieronymum Dial. I. contra Luciferianos initio, ubi ob Sardorum mastrucam tantum Dei filium descendisse negat, et G. Elmenhorst in Arnobium d. l.

MASTUSIA Ptol. Plin. l. 4. c. 11. Capo Griego, Nigro, promontor Chersonesi Thraciae, in ora Australi contra Sigeum, 163. mill. pass. ab Athomonte in Ortum.

MASTYA oppidum Milesiorum, in Paphlagonia, Plin. l. 6. c. 2. inter Teium et Cromnam.

MASULEPATANUM Gallis Masulepatan, urbs et emporium regni Golcondae, in ora sinus Ganget. Cum portu capaci, valde ab Europaeis frequentato, ubi alias arx Lusitanorum.

MASURIUS [1] seu MASUERUS vel MASURERIUS, ICtus Gallus, scripsit Practicas Forenses, A. C. 1560. Eius non sine elogio meminit Covarruv. Pract. quaest. c. 17. Vide et Ludovicus.

MASURIUS [2] Sabinus eques Romanus, ICtus, auditor, et successor Attei Capitonis. Meminit illius Persius. Sat. 5. v. 90.

Similiter Pomponius Pandect. de Origine Iuris. Citatur subinde ab A, Gello. Scripsit Fastorum, et rerum memorabilium libros, Commentarios de Indigenis, de Iure civili, dc Furtis. Porro iam quinquagenarius, quum inopia [orig: inopiâ] magna [orig: magnâ] laboraret ab auditoribus sustentatus est. Floruit sub Tiberio, a quo ut sibi de Iure respondere liceret, obtinuit. Athenaeus l. 14. haec de eo habet, *masou/rios2 o( pa/nta a)/ristos2, kai\ sofo\s2, kai\ ga\r no/mwn e)chghth\s2 ou)deno\s2 deu/teros2. Vide etiam Plin. l. 7. c. 5. Macrob. l. 1. Saturnal. c. 4. Gesner.

in Biblioth. Voss. de Hist. Lat. l. 1. c. 21. etc. Alius est, cui Paulus aliquot libros scripsit, l. 2. Institut. c. 14. Vide et Sabinus.

MATAFUNDA apud Monachum Vallis Sarnaii in Historia Albig. c. 86. machina bellica est, lapides eiaculans.

MATAJA vulgo Mataya, provinc. Americae meridionalis iuxta fluv. Amazonum, inter ostia Maderae et Tapaisae flum. Petr. Texeira.

MATALIA Ptol. oppid. olim, nunc pagus Cretae, in ora Australi ad Electrae fluvii ostium. Inter Psychium oppid. ad Oc. casum et Leonem promontor. ad Ortum. Matalia, et Matala hodie.

MATAMANUM vulgo Mataman, regnum Africae infer. in ora Occidentali maris Aethiopici, inter regnum Benguelae ab Boream, et oram Cafrorum ad Meridiem.

MATANIA vulgo Matan, una ex Philippinis, inter Cebuam ad Boream et Mindanoam ad Austrum. Alias Regem habuti proprium, dein Hispano paruit, nunc iterum sui iuris, a paucis annis.

MATAPUTINA i. e. devincens meretricem, Mate putain, castrum Galliae, ab Henrico I. Angliae Rege A. C. 1119. conditum: hodieque proximus Albaemarlae viculus, Vicil Roven. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

MATARIS seu MATARA aut Matarus teli genus, seu missile: paulo quam lancea minus; cuius Sisenna apud Nonium meminit. Gallis proorium, de Bello Gall. l. 1. c. 26. ubi de Helvetiis, Nonnulli inter carros rotasque mataras ac tragulas subiciebant, nostrosque vulnerabant. Et Livius l. 7. c. 24. Consul, dum inter primores incautus agitat, laevo [orig: laevô] humero [orig: humerô] matari prope traiecto [orig: traiectô], cesserat parumper ex acie. Vide Turnebum Abversar. l. 9. c. 7. Sed Marcellus Donat. mendum in textu esse non dubitat, et loco matari, reponendum materi. Nam ma/teris2 pa/ltou ti\ e)=idos2, h. e. materis iaculi seu teli species est, uti docet Strabo l. 4. Geogr. Et Nonius Marcellus, materim teli genus post lanceam longius dixit. Hinc Sisenna, Galli materibus, Suevi lanceis configunt. Et alibi, Lanceis et materibus medium perturbant agmen etc. Unde Gallorum mater, vincere ad angustias redigere, praesertim in ludo Scacchorum usitatum, vide infra.

MATATANIA regiuncula, in parte Orientali Madagascariae, prope oram littoralem et Matatanum fluvium, ubi aliquot coloniae Francorum, a paucis annis. Gallis pais de Matane.

MATEOLA urbs Archiepiscopalis provinc. Hydruntinae, ad amnem Canapro, in limite Basilicatae. Deficit in dies, 30. milliar. ad Acherontia in Ortum, totidem a [orig: â] Taranto in Occasum, et 25. a Bario in Meridiem; Matera vulgo. Olim Apuliae Peucetiae, in confinio Lucaniae fuit urbs, sed eius hodie idem cum Acherontia Archiepiscopus est.

MATER ut fiat femina, fit uxor, ob hanc spem et omen, Matrona dicta, ut infra videbimus, Hinc si non ad propositum responderet, nec ad certum diem, fecunditas, quamvis Seneca moneret, Exspecta modoi, pariet, impatientia suborta, cuius rei exemplum etiam, in Rachele, S. Pagina exhibet Gen, c. 30. v 1. Pagani inprimis, huius morae impatientes, cum partus tempore, quasi, ad arbitrium suum, transigebant; quum Naturae hoc ius ereptum ad Deos suos transferrent, sed fictitios, quos ad partes vocabant. Hinc super Priapi scapum novae Nuptae sedere cogebantur, apud Romanos, teste Augustino [orig: Augustinô] de C. D. l. 7. c. 24. ut citius con ciperent; et Lupercis sese offerebant, ferula [orig: ferulâ] caprina [orig: caprinâ] pelle corioque tecta [orig: tectâ] caedendas. Iuvenal. Sat. 2. v. 142.

Quod proprie catomidiari dictum; ka/twmon enim pars sub collo Graecis est, qua [orig: quâ] verbera Matronae excipiebant: quamvis et manibus nonnumquam, Ovid. Fastor l. 2. Gestabant praeterea pyxide Lyden, immenso [orig: immensô] prolis desiderio [orig: desideriô], quo [orig: quô] Reip. augendae causa [orig: causâ], connubii retinendi, et ob ius trium liberorum, ardebant. Supplicationes insuper et vota Veneri Genetrici, apud Romanos; *tritopa/torsin seu *feoi=s2 genesqli/ois2, apud Athenienses, magis pro filiis, gemellisque, quam filiabus concepta, quae illud includebant, ut similes fierent Parentibus. Gravidae iam haec felicius ut assequerentur, brassicam comedebant, aliaque faciebant, de quibus infra [orig: infrâ] latius dicemus, in voce Puerpera. Zonam inprimis, in Templo Dianae, ut commodius fieret gestatio, solvebant, quam primiparae eidem deinde suspendebant cum vestimentis. In lecto iam cubantes celebrabant Parilia dum pro nascituris vota fierent primo Genitae Manae, exin Postversae et Prosae: tandem instante iam partu, Eugeriae et Fluoniae; Uterinae item, Alcmenae, Vitumno, Semptino, apud Romanos quibus Genetyllis accessit, apud Athenienses. In ipso partu, si difficilior nixus, Nixii Dii invocati, alioquin lucis causam Lucinam familiaris erat advocandi mos; cui vota ipsae nuncupabant puerperae. Quibus peractis ipso [orig: ipsô] puerperii momento [orig: momentô] uxor fiebat puerpera et Mater, quae prolem edere dicebatur, quemadmodum pater suscipere. Quam in rem vide plura apud Thom. Bartholinum lib. de Puerperio Veter. et infra d. l. Quia autem sic iis longa novem tulerunt fastidia menses, hinc tenerior illarum in sobolem amor. Unde Papinius Stat. Theb. l. 6. v. 33. ubi de Archemori funere,

Asperior contra, planctusque egressa viriles
Exemplo [orig: Exemplô] famulas premit, hortaturque volentes
Orba parens. lacerasque super procumbere nati
Relliquias ardet, totiesque avulsa refertur.
Arcet et ipse pater.

constare, notum. Vide quoque infra, ubi de Veterum Planctu. Atque ab eadem cura est, quod (ut alia omittam) elegantes in bellum euntibus pueris, vel alioquin, vestes sua [orig: suâ] manu Matres olim texerent. Uti de Atlante et Parthenopaeo loquens idem Stat. testatur Theb. l. 9. v. 690.

Ipse his Oebaelio [orig: Oebaeliô] saturatam murice pallam,
Lucentesque auro tunicas; hoc neverat unum
Mater opus, tenui collectus in ilia vinclo.

Vide quoque Theb. l. 8. v. 565. etc. et plura hanc in rem, apud Casp. Barthium Animadvers. ad d. nec non hic [orig: hîc] passim. Easdem filiabus nuptiales faces praeluxisse, apud Graecos et Barbaros diximus supra, voce Fax. In Ecclesia Romana Mater Monasterii, et Mater absolute, Abbatissa dicitur, Monialium praefecta, uti refert Greg. M. l. 7. Ind. 2. Ep. 28. etc. De origine vocis aliquid infra, voce Mithra.

MATER Castrorum dicta Iulia Augusta seu Domna, uxor Severi Imperatoris, e qua Caracallam ac Getam genuit: in Inscr. veter. Florentiae superstite: apud I. Sponium Itinerar. Graec. Part. 3. p. 55. quae sic habet:

Eodem [orig: Eôdem] elogio [orig: elogiô] postmodum ornata Victorina vel Victoria, Victorini mater, qui unus e XXX. Tyrannis, Lolliano [orig: Lollianô] interempto [orig: interemptô], Imperium arripuit. Pollio in Lelliano c. 5. Victorina posiea Mater Castrorum appellata est et Augustae nomine affecta. Vide quoque eum in Victorino, c. 6. Tetrico Iuniore, c. 25. et Victoria c. 31. Sed et in veteribus nummis legiitur, VICTORIA. MATER. CASTRORUM. F. M. P. A. cuiusmodi ex aere, auro et argento, nummorum formas suo [orig: suô] adhuc tempore apud Treviros exstitisse, idem addit, loco [orig: locô] ultimo dicto [orig: dictô].

MATER Magna Terra dicitur, et sus praegnans ei mactabatur, quae hostia est propria Terrae. Dicitur et Mater Alma, quod omnia alat. Item Mater Deum [orig: Deûm], quod omnia generet. Vocatur item Phrygia, a monte Phrygiae, quam plurali numero [orig: numerô] Dindyma vocant. Vide Cybele et Matres.

MATER familiâs Aeolio Mellisso l. de loquendi proprietate, dicta est, quae saepius peperit, sicut Matrona, quae semel, apud A. Gellium l. 18. c. 6. Sed hic nullis id veterum Scriptorum auctoritatibus confirmari posse dicens, probabilius censet, Matronam dictam esse proprie, quae in matrimonium cum viro convenisset (ut infra latius dicemus in coce Matrona ) etiamsi liberi nondum nati forent ---- Matrem autem familias appellatam esse eam solam, quae in Mariti manu mancipioque aut in eius, in cuius maritus, manu mancipioque esset, quoniam non in matrimonium tantum, sed in familiam quoque mariti, et in sui heredis locum venisset. Quibus paria Servius habet Aen. l. 11. v. 476. In manum vero mariti mulier veniebat per coemptionem. Unde Baethius ad Topica Cicer. c. 3. Matresfamilias, inquit, erant quae ducebantur per coemptionem. Et Servius ib. quae in manum per coemptionem convenerunt, nam per quandam iuris sollennitatem in familiam migrant mariti. Quod quo [orig: quô] modo [orig: modô] quave [orig: quâve] ratione fieret, vide supra ubi de Coemptione: et plura hanc in rem, apud Oiselium ad Gell. d. l. ut et infra voce Nuptiae [orig: Nuptîae].

MATERANUM vulgo Materan, et Materam, urbs ampla et primaria Iavae insula, caput regni cognominis in parte Australi Insulae, 100. leuc. a Bantamo in Ortum, Balambuanum versus 120. sed 40. tantum a Iapara in Meridiem. Huius Regi subfuit olim tota Iava, sed regna in parte Boreali iam dudum ab eo defecerunt.

MATERIA apud Vitruvium l. 2. c. 9. Sed nostri celeritati studentes, erecta coria locantes, frontibus serviunt et in medio farciunt fractis separtim cum materia caementis, i. e. fractis lapidibus cum calce: ferrumen est e calce et arena. Et paulo supra, Utraque autem ex minutissimis sunt instruenda, uti materia ex calce et arena erebriter parietes satiati, diutius contineantur. Imo toto [orig: totô] hoc [orig: hôc] capite materiam appellat, istiusmodi ferrumen ad farciendos et consolidandos parietes. Haud dissimili ratione, Materiam vocabant farinam aqua [orig: aquâ] conspersam et subactam, quam vulgo paestam dicimus, intritam Plinius appellat, l. 35. c. 14. Quin et intritam ipsam eorum, priusquam fingantur macerari oportet etc. Salmas. ad Solin. p. 379. Alias Materia, seu potius Materies de Ligno Graece to\ cu/lon neque nisi de magnis arboribus. Idem ibid. p. 463. et 1035.

MATERIAE Infames sive Inopinabiles A. Gellio dicuntur, quas Graeci a)do/cous2 appellavere [orig: appellavêre]; de quibus is ita l. 17. c. 12. Infames materias, sive quis mavult dicere inopinabiles, quas Graeci a)do/cous2 u(posqe/seis2 appellant, et veteres adorti sunt, non Sophistae solum sed Philosophi quoque --- vel ingenio expergificando, vel exercendis argutiis vel edomandis usu difficultatibus [correction of the transcriber; in the print difficulcatibus]. Sicuti quum

MATERIALES dicebantur olim Valentinianis Haereticis omnes illi, qui sectaeipsorum non adhaerebant quorumque animas una cum corporibus in morte corrumpi delirabant; imitati Stoicos, qui non nisi Sapientium animas post mortem superstites esse, docebant. Vide Tob. Pfannerum System. Theolog. Gentil. c. 17. §. 11.

MATERIANUS Pescennius inter Nobiles Romanos iussu Severi, sine causae dictione, interfectos, apud Spartianum, in Severo c. 13.

MATERIARIA Fabrica, Daedali inventum, Plin. l. 7. c. 59. Vide supra Materia.

MATERNENSE alio [orig: aliô] nomine Elobremense castrum olim Galliae, vulgo Marne, vel Marnay, nunc vicus est, non proculab Augustoduno. Eius meminit Auctor vitae Heptadii Presbyteri, civis Augustodunensis, qui intra castri Maternensis terminum, nutritus ibi dicitur. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

MATERNUM Genus apud Israelitas, inprimis spectatum, quum de puris natalibus ageretur, qui ad successionem requirebantur. Unde puri satis, Natales habiti, quantum ad nobilitatem Israeliticam et dignitates omnimodas (praeter Pontificalem ac Sacerdotalem) tametsi patre quis genitus esset sanguinis non Israelitici, qua de re fuse agit Io. Seldenus de Iure Gentium et Natur. l. 2. ubi de Proselytis, Herode Rege aliisque huc spectantibus agitur. Vide de Campanis, Iliensibus, Ponticis, Ulpianum l. 1. §. 2. ss. ad Munic. Idem de Antiochenis, habet Iulianus Augustus C. Theodos. l. 10. tit. 1. l. 51. et C. Iustin. tit. de Deenrionibus l. 22. De Xanthiis quibus a Matribus propterea nomen imponi solitum, plut. de claris mulier. c. 9. imo Lycii cunctis, Herodotus l. 1. Et consonum est illud Virgilii de Drance, Aeneid. l. 11. v. 340.

Sed et de nobilitate a Matre sola praestita, recentiora habentur exempla, in Campanis, Trecensibus, Senensibus, Clarimontanis Galliae, de quibus vide Dionys. Gothofredum ad l. 1. D. de Munic. Imo recentissima, in variis Indiae gentibus, quorum sceptra non ad Regum filios, sed nepotes ex sororibus, devolvi patrium mos est; uti pluribus videre est, apud Petr. de Valle Itinerar. Parte IV. Ex iure autem Caesareo, exemplo Senatorii ordidinis, Patris originem municeps unusquisque sequatur, C. Theodos. l. 12. tit. 1. l. 101. et C. Iust. tit. de Decurion l. 36. nec valuit contra Rescriptum Principale; quo privatus quis ex Masdterno sanguine sibi privilegium vendicaret, licet ius eiusmodi civitatibus aut provinciis integris rite satis, iut in ante dictis, concederetur, qua de re plura congessit A. Tiraquellus de Nobilit. c. 12. §. 20. etc. Certe ad Materni sanguinis solius, inter homines, dignitatem spectat haud parum egregium Iuliani Augusti commentum illud, ubi de Diis. veluti Iove, Apolline, aliis, loco [orig: locô] Patrum nonnullis habitis, disserens, Orat, 2. de Constantii Imperatoris gestis, eousque sanguinis apud homines Materni solius (Patribus humanis spretis) vult haberi rationem, ut, quoties cuiquam Viro praeclaro ac virtute eminentius praedito defuerit eiusmodi Pater humanus, eidem divinus seu e Deorum coetu aliquis fuerit pro Patre assignandus, a quo, ut a matris amatore, adeo que per matrem, apud homines, solum nobilitatus fuerit: apud Ioann. Seldenum de Synedriis veter. Ebraeor. l. 3. c. 9. Ratio huius moris inde nonnullis arcessitur, quod, ut Homer. ait Od. a. v. 216.

--- -- ou/ ga/r pw tis2 e(o\n go/non au)to\s2 a)ne/gnw.
Patris nemo sibi consciunis ipse est.

*au)to\s2 ou)dei\s2 oi)=de pw=s2 e)gei/nato,
Nemo ipse novit, quo [orig: quô] sit exortus satu.

*)/estin de\ mh/thr filo/teknos2 ma=llon patro\s2,
*(h me\n ga\r au)th=s2 oi)=den ui(o\n, o( d' oi)/etai.
Mater generius liberos adamat paetre:
Quia mater esse scit suos, pater autumat etc.

Ideo ratio reperienda fuit, inquit H. Grotius, qua [orig: quâ] probabiliter constaret, quis esset partus cuiusque pater, de Iure Belli et Pacis l. 2. c. 7. §. 8. ubi hanc in rem plura.

MATERNUS [3] Senator Roman. Imperio a militibus destinatus de quo sic Capitolin. in Pertinace, c. 6. Timebatur autem militia sub sene Imperatore. Denique teritum Nonarum diem Votis ipsis milites Triarium Maternum Lascivium, Senatorem nobilem, ducere in castra voluerunt; ut eum rebus Romanis imponerent: sed ille nudus fugit, atque ad Pertinacem in palatium venit, et post ex urbe discessit. Ubi pro Lascivio Regius codex Lasgurum habet, Casaubon.

MATERNUS [4] militiae desertor, bellum Desertorum excitavit, Herodiano memoratum uni, in Commodo. l. 1. c. 10

MATERNUS [5] vide Iulius Firmicus Maternus, et Curiatius Maternus. Item, Episcopus Coloniensis, deputatus ad Donatistarum cum Episcopo Carthaginiensi dissidia cognoscenda.

Ad gemitus silvis comitatus et amnibus Orpheus
Afforet, atque omnis pariter Matertera vatem,
Omnis Apollineus tegeret Bacchique Sacerdos:

Graecis mhtrade\lfh est, matris soror. Orpheus hinc Calliopes fil. octo ceteras Musas materteras habuit, i. e. matris sorores. Sic Cyrillus in Glossar. *mhtro\s2 a)delfh\, Matertera. Philoxenus in Gloss. Matertera, *mhtro\s2 a)delfh\. *qei/a tro\s2 mhtro\s2. Idem tamen docet, et Novercam hoc [orig: hôc] nomine censitam: Mater scaeva. Noverca, mhtruia\. quod sane inauditum. Quare Mater scaeva. Noverca, mhtruia\: Vel Mater laeva, i. e. infelix, inimica, scribendum esse, conicit Casp. Barthius Animadvers. ad Statium d. l.

MATGENUS Menandro Ephesio *ma/tghnos2 seu *me/tinos2, Tyri Rex post Badezorum patrem: vixit ann, 31.regnavit ann. 9. successore Pygmalione, quem vide.

MATHAN Deiparae Virginis avus, Hieronym. Item pater Saphatiae, Ier. c. 38. v. 1. Prior potius avus Iosephi, sponsi Virginis qeoto/kou (qui apud Bedam et alios Auctores dicitur Mathat, quo modo apud Lucam scriptum est) et Melchi, ambo e tribu fuerunt Iuda, amb e domo Davidis; sed tamen e diversis familiis orti: Matthan e Salomone oriundus; a Nathane, fratre eius, Melchi sive Mathat. Quorum ille prior uxorem ducit Estham. *)esqa= ga\r kalei=sqai th\n gunai=ka parade/dotai, inquit Africanus. Sed Hebraicum est [gap: Hebrew] , neque proprium nomen feminae, sed commune omnium: ut si dicas, h( a)/ndra vel a)nh\r, feminino [orig: femininô] genere. Ex Estha natus est Matthani Iacobus; deinde Matthane mortuo [orig: mortuô] eadem nupsit tw=| Melchi seu Mathat, e quo coniugio Eli genitus est. Sic Iacobus et Eli frater uterini, eandem quidem matrem, sed diversos patres habuere [orig: habuêre]: e quibus Eli, cum uxore ducta [orig: ductâ] discessisset improlis; Iacobus ei ex Mosis lege semen excitavit et e relicta coniuge Eli sustulit Iosephum: natura [orig: naturâ] quidem filium suum. sed beneficio [orig: beneficiô] Legis filium Eil, etc. Ita quidem praefatus Africanus, ex traditione antiqua, quam a Desposynis Domini, ut ait, et cognatis, acceptam, Ep. ad Aristidem retulit. Verum quid hac de re sentiendum, vide apud Casaubonum Exercitat. I. §. 17.

MATHANIA sive MATHANIAS, fil. Iosiae, patruus Ioachin, frater Ioacim, sive Eliacim. a Nebuchodonosor Sedecias dictus 2. Reg. c. 24. v. 1. Vide Sedecias. Fil. Micha. 1 Paral. c. 9. v. 15.

MATHAT pater Eli, patris Ioseph viri Mariae, Luc. c. 3. v. 24. Matth. c. 1. v. 15. illum Eleazari filium facit, et Mathanern vocat: quod hinc factum, quia ex hoc quidem genitus, ad illo vero adoptatus est. Torniel. A. M. 3911. num. 2. 4037. num. 5. et 6.

MATHATHIAS Sacerdos, ex familia Ioarib Machab. seu Assamon, dicti ab Avo, Pater Iudae Machabaei, vir pietate clarus, Iudaeum quendam idolis palam sacrificantem, iuxta mandatum Antiochi zelo [orig: zelô] Domini accensus, occidit ad altare ipsum, quod et diruit: ac mox etiam interfecit Antiochi Regis Legatum, praecipientem idolis immolare. Idem postea auctor fuit, pugnadi Iudaeis, etia die Sabbathi, cum iam mille occubuissent, religiose nimis observantes hunc diem. Multi itaque Iudaeorum adiunguntur Mathathiae, et sibi iudicem creant, qui et Sabbathis eos docet pugnare: quod si non feceritis, inquit, vobismet ipsis eritis hostes, in illo die contra vos venientibus inimicis. Sic arma corripiens, cum filiis quinque patrias leges adversus Antiochi duces vindicavit, praefuitque populo annm unum, scil. Mundi 3887. ante Christum natum 167.Vide l. 1. Macchab. c. 2. Ioseph. Iud. Ant. l. 12. c. 7. et l. 1. de Bell. Iud. Hoc initium Principatus Assamonaeorum, qui duravit usque ad Hero dem, fermeque semper Pontificatum annexum habuit: quam dignitatem Mathatiae primogenitus Iudas Machabaeus, primus possedit. Vide insuper Torniel. et Saliam. in Annal. V. T.

MATHATIAS primogenitus Sellum Coritae, 1 Paral. c. 9. v. 31. Sacerdos, 2. Paral. c. 15. v. 18.

MATHERIUS Crescens Minister Ecclesiae Bastoniensis, et Rector Collegii Hovardiensis, Cantabrigiae in Nova Anglia, de Conversione Indorum Occid. Anglorum zelo [orig: zelô] procurata [orig: procuratâ], Epistolam scripsit ad Ioh. Leusden Profess. Ultraiectinum lectu dignissimam Bastonio d. 12. Iulii A. C. 1687.

MATHESIUS Iohannes Rochlicius, ex familia virorum doctorum ferace, aliquandiu domesticus. Lutheri, in valle Ioachimica postea Euangelii Minister, facundia [orig: facundiâ], zelo [orig: zelô], eruditione inclitus, saepius narrare solitus est, in Communione Romana,

cuius membrum fuerat usque ad annum aetat. 25. Decalogi, Symboli Apostolici et Orationis Dominicae nullam unquam mentionem se audivisse. Obiit trihorio [orig: trihoriô] post contionem de resuscitatione mortuorum habitam, A. C. 1565. aetat. 51. Thuanus Histor. Scripsit vernaculo [orig: vernaculô] sermone plurima, de quibus vide Elog. Teissierii part. 1. et Paul. Freherum Theatro Viror. eruditione claror.

MATHIAS [1] Huniadis fil. Ungariae Rex, A. C. 1460. magnam Bohemiaepartem subegit, posteaque Bohemorum Rex electus est. Vide quoque Matthias.

MATHILDIS [1] filia Balduini, Flandriae Comitis, uxor Guilielmi Angliae Regis; Obiit A. C. 1083. Item, alia Angliae Regina, quae obiit A. C. 1118. Item, mater Ottonis M. Item uxor Henrici V. Imperatoris filia, Angliae Regis.

MATHILDIS [2] vel Matildis, quaedam virili animo mulier, Tusciae Comes, filia Bonifucii Regi, Lepidi, Parmae, Lucae, Ferrariae, et Matnurae Marchionis, (cui pater Theobaldus, ex Azonis, de quo vide in voce Welfi, stirpe oriundus erat) ex Beatrice, an filia [orig: filiâ] Conradi II. Imperatoris, quae Bonifacio [orig: Bonifaciô] marito [orig: maritô] orbata, Godofrcdo Barbato Duci inferioris Lotharingiae nupsit. Huius fil. cognomine insuper Gibbosus dictus, paulo ante Hedwige Namurcensi, sorore Alberti II. Comite viduatus, Mathildi fidem matrimonii dedit, sed coniugium successu caruit, et post Ducis mortem, nupsit Mathildis guelpho Iuniori Bavariae Duci nepoti Azonis, Ferrariae Marchionis A. C. 1089. Sedis Romanae partes cum zelo amplexa Henrico IV. Imperatori acriter se opposuit, ipsa saepe in acie militum ductrix. Parmam, Mantuam, et Ferrariam cepit, A. C. 1101. Adulterii cum Gregorio VII. qui Wormatiae in Synodo, Necromantiae, adulterii aliorumque scelerum accusatus legitur, Lamb. Schaffnaburgens. suspecta, omnes suas ditiones Romanae sedi legavit: Hinc patrimonium Petri. Obiit nulla [orig: nullâ] ex maritis prole suscepta [orig: susceptâ], A. C. 1115. aetat. 76. Abbas Ursperg. etc. Dedonatione eius, vide in voce Italia.

MATHITAE Aethiopiae sub Aegypto populi Plin. l. 6. c. 30. Matites forte Ptol. quos in Libya interiori describit.

MATHO [1] Afer, quidam seditiosus, cuius historiam vide apud Cael. Rhodig. l. 29. c. 2.

MATHUSALEM fil. Henoch, filii Iared. Natus A. M. 688. cum Pater esset ann. 65. Genuit Lamechum, patrem Noahi, A. 875. Obiit Ann. M. 1656. aetat. 969. paulo ante diluvium: Inter omnes homines longissimam vitam adeptus. Gen. c. 5. v. 21. Luc. c. 3. v. 37. Torniel. Salian. etc.

MATIBERNI in Charta Alani Comit. Britanniae A. C. 1087. apud Argentreum Histor. Armor. l. 1. Procerum genus.

MATICA provinc. regni Apalacatarum, in Florida. Versus Apalataeos montes, ubi aliquot coloniae Anglorum, a paucis annis. Matique vulgo, Bristochius.

MATIENA quod et Tiora Dionys. Halicarn. l. 1. Umbriae oppid. est, in quo quater prata secantur, Vincentino [orig: Vincentinô] auctore.

*)ane/res2 *)arme/nioi te kai\ a)gxe/maxoi *matihnoi\
*ou)/resi keklimenoi, potamou= pro/par *eu)frh/tao
*pio/nes2 a(fneioi/ te, kai\ *)/areos2 eu)= dedaw=tes2.

MATILICATES populi Piceni, quorum oppidum hodie Matelica dicitur, oppid. Piceni, in ditione Pontificis versus montes, 9. milliar. a Septempeda in Occasum. 7. a Fabriano in Ortum, 17. ab Aesi in Austrum.

MATISCO Aeduorum urbs Galliae Episcopalis, primum memorata Caes. de bello Gall. l. 7. c. 90. ad Ararim fluv. in veteri Notit. inter provinc. Lugdunensis primae civitates ultima ponitur. Ibi olim sagittae fabricabantur, quippe Notit. Imper. Roman. Fabricam Matisconensem sagittariam, praeter ceteras, in Gallis fuisse, docet. Habuit quondam suos Comites praeporentes et nobiles, unde inter Burgundiae Vexilliferos Milites Philippi Augusti Comes Masticonis numeratur. Quintae sedis locum in Primatu Lugdunensi obtinet: e cuius Episcopis, Placidus. Concilio aurelianensi 3. et 4. Chelidonius Lugdunensi 2. Eusebius Lugdunensi 3.

interfuere [orig: interfuêre]. Varia quoque in ipsa hac urbe concilia habita sunt. Plura vide paulo infra in voce Matiscona.

MATISCONA seu MATISCO, urbs Galliae Celticae Episcopalis sub Archiepiscopo Lugdunensi ad Ararim fluv. saepius excisa fuit: semel ab Attila: iterum per Francos. praeterea tempore Lotharii Imperatoris Ludovici Pii filii; tandem tempore Ludovici Iunioris a latronibus destructa est. Comitatus titulo [orig: titulô] claruit, quem Francorum Rex Ludovicus IX. vulgo Divus dictus, emita Iohanne et eius uxore, Comitib. Matisconensibus. Metel. Merula. Postea aliquoties a corona separatus, semper tamen iterum illi reunitus est. Dioecesis Matisconensis 226. habet Parochias, sub 4. Archipresbyteris: Cluniacensi quoque Abbatia [orig: Abbatiâ], celebris, etc. Meminit urbis iam Caesar Comm. l. 7. c. 90. ubi ait, Ciceronem et Sulpitium Matisconem Cabillonemque missos esse, commeatuum causa [orig: causâ]. Petr. Iulian. in antiq. Burg. Adrian. in theatr. Urb. Severt. Hist. Praesul. Matiscon. Robert. et S. Matth. Gall. Christ. Hic [orig: Hîc] Concilium a Guntramo Rege A. C. 581. celebratum, ut et A. C. 585. a Guntramo et Childeberto disciplinae Ecclesiasticae causa [orig: causâ]. Gregor. Turonens. l. 8. c. 1. 7. et 20. Item A. C. 627. etc. Vide Moret. in Dict. Hist. Est haec urbs in Burgundiae Ducatu, hodie Mascon. Antonin. Matisconense castrum vocat. Baudrando urbs Aeduorum est, in limite Segusianorum alias, nunc in Burgundiae Ducatur in confinio Bressiae. Media inter Cabillonum et Lugdunum, 11. utrinque leuc. Satis culta, in colle. Hinc tractus, le Masconnois. Vide et Matisco.

MATISSA Corsicae insul. oppid. Ptol. Matagi, a bonifacio oppido litorali 9. mill. pass. in Boream, inter Moram et Alinam urbes.

MATIUM urbs Archiepiscopalis Cretae in ora Boreali, primaria, et caput insulae, Candia teste Pineto [orig: Pinetô]. Permunita est cum portu satis capaci, arce, et armamentario: Venetis erepta a Turcis, A. C. 1669. post aliquot annorum obsidionem. Tota sere nunc desolata, paucisque inculta, cum antea esset celebre emporium. In planitie, ad montium radices. Item Themiscyrae regionis urbs. Plinio l. 4. c. 12. circa Colchidem.

MATRACHA urbs Thraciae mediterraneae una ex metropolibus Patriarchae Constantinop. iubiectis. Curopalat.

MATRALIA matris Matutae festa, Idibus Iunii celebrari solita; de quibus vide Thom. Dempster. Antiq. Rom. l. 4. c. 4. et 10. Ritus sacrorum hic erat; Aditu templi servae prohibebantur, excepta [orig: exceptâ] una [orig: unâ], quam Matronae introducebant, colaphos genis eius in fligentes, quod ex aemulatione huius Deae adversus maritum profluxisse arbitratur Plut. Dein Matronae sororum liberos, in hoc festo, pro suis in ulnas accipiebant, iisque bona precabantur: Denique ea agebant, quae Bacchi nutricibus, et casui, in quem Ino propter pelicem incidit, convenirent, vide Plut. Camillo, Item in Quaest. Rom. quaest. 16. et `17. Libum, quod cum offerebatur. Testuatium, quia in testa calida coqueretur, dictum fuisse. Varro testatur L. L. l. 4. Sacra prolixe describit Ovid Fastor. l. 6.

MATREAS Alexandrinus quidam, qui Romanis, Graecisque admirationi fuit, quod diceret feram a se nutriri, quae ipsasemet voraret: ut vel anxie scrutentur multi, *to\ *matre/ou sqhri/on ti/ e)s2i, i. e. Quaenam sit Matreae fera? Eust. in Odyss. a.

MATRED mater Meetabel, uxoris Adar, Regis in Edom septimi, Gen. c. 36. v. 39.

MATREIUM et MATREIO Rhaetiae oppid. in Comitatu Tirolensi. Matran Pirchaimero. Aliis Matray, castrum eiusdem Comitatus ad amnem Ulz, ad radices Alpium, 2. leuc. ab Oeniponte in Meridiem.

MATRES apud Plut. Marcello, quem locum attulimus voce Enguium, Ciceroni in Verrem IV. singulariter effertur, Matris Magnae fanum apud Enguinos est. Ea est Mater Idaea; et Deorum Mater, vide eundem in Verrem et Ioh. Marshamum sec. III. ubi de *qeopti/a|, ac Sec. IX. ubi de Cadmo, it hic [orig: hîc] ubi de Cybele. Fuere [orig: Fuêre] autem hae Epiphaniae seu Manifestationes (quales Matrum praedicat Euguium nobilitasse [orig: nobilitâsse] Plutarchus) Deorum patriorum maxime et domesticorum. Dio Chrysostomus orat. Tarsic. I. Dicunt, conditores, Heroas ac Deos urbes suas frequenter adire in festis et diebus sollennibus; aliis autem inconspicuos esse. Guiusmodi apparitiones illi signis subitis et insolito [orig: insolitô] delubri splendore testabantur. Claudian. Raptu l. 1.

Iam mihi cernuntur trepidis delubra moveri
Sedibus, et clarum dispergere culmina lumen,
Adventum testata Dei ----

Vide quoque voce Epiphanes, et Epiphania. Addo saltem, Deorum Matris primam e)pifa/neian in Cybelis Phrygiae monte, contigisse Anno [orig: Annô] Attico [orig: Atticô] 77. regnante Athenis Erichthonio [orig: Erichthoniô]. In nummis, triplex Deae Schema, Stantis, Sedentis, Aurigantis. Vide et Cybele, ac de cultu eius plura apud praefatum Equitem Illustr. Sec. IX.

MATRICA Pannoniae inferioris oppidum. Antonin. Thelen Simlero Buda [orig: Budâ] 2. leuc. in Austrum ad Danubium.

MATRICARII in Novell. 13. de Praetore Pleb. in Notis quibusdam vetustis, ad Iuliani Patricii Epitomen exponuntur de illis, quos, videmus ad incendia currentes et portantes spongias, cum ferramentis, et alia ferramenta, per quae possint de pariete in parietem transire, et ita incendium exstinguere. Sic dicti, quod in matriculam Praetoris Plebis essent relati, B. Brissonius.

MATRICENSIS Pagus vulgo Madrie, a quo Theodebertus Comes Matricensis dicitur Eginhardo in Annalibs, irrigatus amnibus Autura [orig: Auturâ] Eure, Ittone, Arva Aure, et Maldra [orig: Maldrâ] Maudre, Nelsam Neaufle, alluente; ab urbe Ebroicis et Ittone amne, ad Arvam usque et Vernonem oppid. pertinuisse videtur, Hadr. Vales. Notit. Gall.