December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 392, image: s0392a

NYCTAGES et NYCTAZONTES Graece *nuktagoi\ et *nukta/zontes2, Haeretici, ita appellati, quod nocturnas vigilias precesque damnarcent, can. Quidam autem 24. quaest. 3. et Isidor. l. 8. c. 1. Alias Lethargici quoque. Vide Dominicum Macrum Hierolex.

NYCBENITAE seu NYGBENITAE, populi Aethiopiae sub Aegypto, Ptol.

NYCDOSA seu NYGDOSA, Indiae intra Gangem urbs, Idem.

NYCEA urbs Corsicae, a Nycio Fesulano Etruriae rege condita, qui floruit 300. An. ante Romam conditam.

NYCPII Africae propriae gens, Ptol.

NYCTELIA dicebantur sacra Bacchi, hinc Nyctelii appellati, quod eius mysteria nocturna essent: quo [orig: quô] tempore, facibus accensis per Urbem, discurrentes, crateras vini plenos statuebant, neque quidquam turpitudinis scelerumque, vino [orig: vinô] nocteque suadentibus, omittebant, Augustin. de Civit. Dei, l. 18. c. 13. Clemens Alex. in Protreptico etc. Aur. hinc Prudentius l. 1. in Symmachum, v. 131.

------ Quod et ebria iam tunc
Ante oculos Regis Satyrorum insania fecit,
Et fecisse reor stimulis furialibus actas
Maenadas, inflammante mero [orig: merô], in scelus omne rotatas.

Erant autem in cistis sacra haec condita, et singulis tribus annis exhibebantur in Graecia, magno [orig: magnô] populi concursu. Seneca in Herc. Oetaeo Actu 2. in Choro, v. 594.

Nos Cadmeis orgia ferre
Tecum solitae condita cistis,
Cum iam pulso [orig: pulsô] sidere Brumae
Tertia Soles evocat aestas.

Ineunte nempe Vere etc. De iis Servius ad Aen. l. 4. v. 302. Liberi, inquit, sacra tertio [orig: tertiô] quoque anno [orig: annô] innovabantur: Sane sciendum, Orgia apud Graecos dici sacra omnia, sicut apud Latinos Ceremoniae dicuntur; sed iam abusive sacra Liberi Orgia vocantur, vel a)po\ th=s2 o)rgh=s2 a furore, vel a)po\ tw=n o)/rwn a montibus: Nocturnus. quod nocte celebrarentur, unde ipsa sacra Nyctelia dicebantur, quae Populus Romanus exclusit causa [orig: causâ] turpitudinis. Plura vide apud Anton. Delrio Notis in locum Senecae cit. Thom. Dempster. Paralipom. in Ioh. Rosini Antiqq. l. 2. c. 11. etc. aliquid etiam supra, voce Nox.

NYCTELIUS vocatus fuit Bacchus, quod sacra eius noctu fiebant, vu\s2 enim nox est, et tele/w perficio, et sacra peragere etiam significat, unde teletai\ pro mysteriis, Anthol. l. 3.

*nukte/lion, *no/mion, *nebrw/dea, *nebrido/peplon.

Hinc latex Nyctelius, pro vino, apud Senec. in Oedipo. v. 492. Bacchi sacra noctu fieri solita passim perhibent Poetae. Virg. Georg. l. 4. v. 521.

Inter sacra Deum, nocturnaque orgia Bacchi.

Et alibi Aen. l. 4. v. 303.

------ Qualis commotis excita sacris
Thyas, ubi audito stimulant trieterica Baccho
Orgia, nocturnusque vocat clamore Cithaeron.

Ovid. l. 1. Art. Amatoriae: v. 567.

Nycteliumque patrem, nocturnaque sacra precare.

Dionys. Periegetes,

------ -- *)/enqa gunai=kes2
*)ornu/menai tele\ousi kata\ no/mon i(era\, *ba/kxw|
*steya/menoi kissoi=o melamfu/lloio koru/mbois2
*)ennu/xiai. ------ ------

Oppiaus l. 1. Cynegeticwn, nuktera\ qu/sqla vocat, i. e. nocturna sacra. Nic. Lloydius.

NYCTEUS Neptuni fil. ex Celene Atlantis filia, quem ex Amalthea [orig: Amaltheâ] Cretensi nympha [orig: nymphâ] Antiopam et Nyctimenen susceptisse ferunt. Ex his Nyctimene, foedo [orig: foedô] patris amore capta, opera [orig: operâ] nutricis cum eo concubuisse dicitur. Tandem vero, re cognita [orig: cognitâ], cum pater eam occidere vellet, Minervae miseratione in noctuam conversa est. Item nyctous Antiopae pater, Propert. l. 3. Eleg. 14. v. 11.

Testis erit Dirce tam vero [orig: verô] crimine saeva
Nycteos Antiopen accubuisse Lyco.

Et l. 1. Eleg. 4. v. 5.

Tu licet Antiopae formam Nycteidos. ----

Nic Lloydius.

NYCTIMENE de qua [orig: quâ] supra in Nycteus. Ovid. Met. l. 2. v. 591.

An, quae per totam res est notissima Lesbon,
Non audita tibi est, patrium temerasse [orig: temerâsse] cubile.
Nyctimenen? avis illa quidem: sed conscia culpae
Conspectum lucemque fugit, tenebrisque pudorem
Celat; et a cunctis expellitur aethere toto [orig: totô].

NYCTIPEDES in feminei calceatus [orig: calceatûs] censu, vice Iul. Pollucem Onomast. l. 7. c. 22. De Nyctegreto seu Nyctilopa herba, in votis a Parthorum Regibus adhibita, vide infra.

NYCTOSTRATEGI apud Romanos, nocturni erant Magistratus in provinciis, qui armati noctu urbem perlustrabant, publicae quietis gratia [orig: gratiâ]. Arcadius l. ult. §. 1. ff. de mun. et honore, vocis meminit, Nyctostrategi et pistrinorum Curatores personale munus obeunt. Ita enim legendum, cum in aliis exemplaribus corrupre sit, Nycostrategi. Idem enim Nyctostrategus, qui alias Praefectus Vigilum in urbe dicebatur: ut in Aegypto Straboni *nukterino\s2 *strathgo\s2 et Constantinopoli *nukte/parxos2; quem postea Praetorem Plebis appellatum esse, habemus ex Novella 13. Prat.

NYLANDIA provinc. Finniae, iuxta Sinum Finnicum, inter Careliam ad Ortum, Tavasthiam ad Boream et Finlandiam ad Occasum, e regione Livoniae, a qua separatur tantum sinu Finnico [orig: Finnicô]. In ea oppida tria, Borgo, Helsingfoos et Rasebourg, in ora littorali.

NYMBAEUM stagnum Peloponnesi, in Laconica, apud Maleam promontor. Pausan. l. 3.