CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

NYMPHA [1] pro Virgine, communiter apud Veteres. At Graecae linguae penetralia exactuis rimanti Barthio, indefloratis ea [orig: eâ] voce mulieres opponi deprehensum. Sic certe capitur, in veterrimis illis versibus Praxillae Poetriae, apud Hephaestionem, p. 24. Edit. Turnebianae,

*)=w dia\ tw=n quri/dwn kalo\n e)mble/poisa
*parqe/ne ta\n kefala\n, ta\ d' e)/nerqe, *nu/mfa.

Quo [orig: Quô] pacto [orig: pactô] Sponsam Latinorum, Nympham Graecis dictam notat Servius. Hinc Socrates apud Xenophontem in Symposio, Sedenim non existimas argumentum illud esse satis magnum, me pulchritudine te potiorem esse, quod et Naides, quae Diis adscribuntur, Silenos pariunt, mihi quam tibi similiores. Neque de Nympharum pudicitia, quam erga Satyros simulant, certi erant fictores. Vide Casp. Barthium Animadversion. ad Stat. Part. 2. p. 1208. plura vero hic [orig: hîc] infra.

NYMPHA [2] locus Romae, in Via Cornelia, 13. mill. pass. ab Urbe distans, Baron. Not. ad Martyrolog. 19. Ian.

NYMPHAE [1] aquarum Deae, quasi Lympharum numina, ut quidam volunt. Occani filias fuisse testatur Orpheus, Hymno [orig: Hymnô] in honorem earundem consecrato [orig: consecratô]:

*nu/mfai qugate/res2 megalh/toros2 *)wkeanoi=o
*(ugropo/rois2 gai/hs2 u(po\ keu/qesin oi)ki/' e)/xousai.

Has autem non solum communi nomine appellavit Orpheus, in illo Hymno, sed etiam Hamadryadas, cum inquiat:

Id sane effectum est, qui Nympharum aliae sunt creditae caelestes, aliae terrestres, aliae fulviales, aliae marinae, aliae stagnorum praesides, quam divisionem fecit Mnesimachus Phaselites. Et Homer. de quadam varietate harum ita meminit Hymno [orig: Hymnô] in Venerem:

*)/h tis2 *numfa/wn, ai(/ t' a)/lsea kala\ ne/montai,
*)\h *numfw=n, ai(\ kalo\n o)/ros2 to/de naieta/ousi,
*kai\ phga\s2 potamw=n kai\ bh/ssea poih/enta.

Terrestres Nymphae putatae sunt a nonnullis Cererem et Bacchum educasse [orig: educâsse]. Caelestes Nymphae credebantur esse animae sphaerarum, quas etiam Musas vocarunt [orig: vocârunt], ac vires, quae inde ad nos venirent. Terrestrium aliae silvis praeerant, ut Dryades, aliae montibus, ut Oreades; aliae singulis arboribus, ut Hamadryades, aliae pascuis et floribus, ut Napeae. Fluviorum praesides Naiades dicebantur; stagnorum et lacuum Limniades. Quas vero fontibus praeesse putarunt [orig: putârunt] antiqui, Ephydriades appellarunt [orig: appellârunt]. Hermocreon,

*nu/mfai *)efudria/des2, tai=s2 *(ermokre/wn ta/de dw=ra
*ei)/sato kallina/ou pi/dakos2 a)ntia/sas2.
*xai/rete, kai\ stei/boit' e)ratoi=s2 posi\ u(dato/enta
*to\n de\ do/mon, kaqarou= pimpla/menai po/matos2.

Aliae marinae putabantur, ut Nereides. Quod vero loca nonnulla Diis variis forent conserata, et qua de causa id fieret, testatur Dion. Halicarn. l. 1. Hoc [orig: Hôc] pacto [orig: pactô]: *)/orh me\n kai\ na/pas2*pani\, leimw=nas2 de\ kai\ teqhlota xwri/a *nu/mfais2, a)kta\s2 de\ kai\ nh/sous2 pelagi/ois2 dai/mosi. *tw=n de\ a)/llwn, w(s2 e(kastw| ti\ qew=| kai\ dai/moni oi)kei=on. Unde et in monte S. Bernardi, vulgo der Vogelberg, e quo posterior Rhenus oritur: in loco scaturiginis, quondam sacellum fuisse Nymphis dicatum, cuius adhuc vestigia supersunt, refert Sprecherus Pallad. Rhaet. l. 7. Pausan. in Phocicis, quandam ex Nymphis Lilaeam nominat, Cephisi filiam, atque alibi, de Nomia indigena Arcadum, mentionem facit, atque Nymphas non esse quidem omnino sempiternas, sed innumerabilem pene annorum numerum vivere, idque ex antiquorum poetarum sententia [orig: sententiâ]. Afflabantur vates non minus Nympharum, quam ceterorum Deorum numine, quare Pausan. in Messeniacis refert, nonnullos earum numine afflatos civitatum ruinas praedixisse. Lac autem et oleum eis offerebatur, cum sacra fierent. Theocritus in Viatoribus:

*stasw= de\ krhth=ra me/gan leukoi=o ga/laktos2
*tai=s2 *nu/mfais2, stasw= de\ kai\ a(de/os2 a)/llon e)lai/w.

*to\ *kro/kulo/s2 moi e)/dwke to\ poiki/lon, a(ni/k' e)/quse
*tai=s2 /nu/mfais2 ta\n ai)=ga. ------

His etiam mel offerri solitum quidam putarunt [orig: putârunt], quia floribus delectarentur, e quibus mel conficitur: e quorum opinione Virg. illas flores colligentes inducit, Ecl. 2. v. 45.

------ Tibi lilia plenis
Ecce ferunt Nymphae calatzis, tibi candida Nais
Pallentes violas, et summa papavera carpens.

Alii id contigisse maluerunt, quod ille Aristaeum, quem putantur educasse [orig: educâsse], mellis et olei conficiendi viam docuerint. Offerebatur et vinum; ut Apollinis responsum declaravit apud Eusebium. Nat. Comes. l. 5. c. 12. Mytholog. Nic. Lloydius. Coeterum, in Nympharum aede Romae tabulas publicas asservari solitas fuisse, docet Cicer. pro Milone, ubi de Clodio; Qui aedem Nympharum incendit, ut memoriam publicam incensis tabulis impressam aboleret. Acta nempe, quae finito [orig: finitô] suo [orig: suô] quinquennio [orig: quinquenniô] Censores in tabulas suas referre solebant. Vide Pancirollum Rerum deperdit. l. c. de Cibi capiendi modo. In earundem antra deponi consuevisse inventitios infantes, incertis nempe Parentibus natos, exemplo [orig: exemplô] es tChloe, in Longi, Scriptoris elegantissimi, libellis Poemenicon. Quod ideo forte factum, quia puellae, quae parere gestirent, a Nymphis solitae sunt votis prolem poscere, scil. ei rei consensu superstitiosorum praepositis. Euripides Electra [orig: Electrâ] v. 627.

*a. *nu/mfais2 e)/porson e(orth\n, w(s2 e)/doce/ moi.
*b. *trafei=a pai/dwn, h)\ pro\ me/llontos2 to/kou;
*a. *ou)k oi)=da, plh\n e(/n, bousfagei=n w(pli/zeto.

Coeterum praeter dicta Nympharum genera occurrunt, Alseides, Graece *)alshi/tides2, quae silvis, apud Apollonium Rhod. l. 4. v. 1146. *krhni/des2, quae fontibus; *)epimhli/des2, quae ovibus, Meliae

seu Meliades dictae Latinis; *potami/des2, etiam Latine Potamides, quae fluviis etc. praepositae, apud priscum Homeri Scholiastem. in Il. v. Ipso initio [orig: initiô], uti de Concilio Deorum Homerus. Habebantur autem Nymfae, pro daemonibus humanitati faventibus, quod pleraeque omnes fabulaee docent: Aliquando tamen et pro noxiis, nempe afflatu homines perdentibus et ratione excutientibus, ut nriolarentur nempe, quod genus *numfo/lhptoi dicebatur. Hesychius, *numfo/lhptoi, oi( kateko/menoi *nu/mfais2, *ma/teis2 de\ ei)si\ kai\ e)piqeiastikoi\. Fana earum Templumque Nympheones dicebantur. Idem, *numfew\n, nufw=n i(ero\n. Item Nymphea et Nymphia: qua [orig: quâ] tamen voce et fontes censebantur in viis, sive ad vias, nempe Nymphis indigenis facri. Iul. Frontinus l. de Coloniis, Corfinius ager finitur terminis Tiburtinis et rivis, arboribus peregrinis, vel antemissis, monimentis, viis, nymphiis etc. Quan. in rem vide mox dicenda, at plura apud Casp. Barthium Animadversion. ad Statium Theb. 5. v. 519. et Adversarior. l. 6. c. 12. nec non Gerh. Io. Vossium de Idolol. l. 2. c. 78. et 80. uti de longaevitate earum supra, ubi de Faunis ficariis.

NYMPHAE [2] Catabassi locus Hetruriae, circa Rom. via Cornelia, 13. mill. pass. ab urbe. S. Ninfa, Baron.

NYMPHAEA Insul. iuxtra Adriam, ubi Calypso habitavit, Stephan. Alia circa Samum Ionicam, Pliu. l. 5. c. 31.

NYMPHAEAE folia cavitatem exhibent poculis idoneam: ea enim plerumque oris per ambitum replicatis inveniuntur, sic ut non male catinorum et scyphorum ideam referant. An et kibw/ria Nicander de foliis ipsis, ad hunc modum concavis et catinorum sive poculorum vicem praebentibus usurpavit?

Addit Strabo de foliis: kai\ h( *)aleca/ndreia mesth\ tou/twn e)sti\ kata\ ta\ e)rgastk/ria w(s2 skeu/si xrwme/nwn, Plena his foliis Alexandria per tabernas et officinas, quae his utuntur pro vasculis. Sic Plin. l. 26. c. 8. Aegyptios implexis colocasiae foliis in variam speciem vasorum, libentissime potare, scribit etc. Vide Salmas. ad Selin. passim, inprimis p. 968.

NYMPHAEI Crater locus in agro Apolloniatum, in Illyrico, Plin. l. 2. c. 106. et 107.

NYMPHAEUM [1] oppid. Tauricae Chersonesi apud Theodosiam urb. Ciprico, teste Nigro [orig: Nigrô]. Item promontor. geminum Macedoniae: unum ad radices montis Athi in latere Australi, Capo Ninfeo ex tabul. recent. Nunc Capo de monte Santo, Baudrand. Alterum in ora maris Ionii, apud Apolloniam et Aoum fluvium, Capo Pali Luccaro. Lucan. l. 5. v. 720.

NYMPHAEUM [2] Balneum apud Romanos praeclarum, qualia 12. fuere [orig: fuêre] in urbe, inter quae Nymphaeum Alexandri Severi et Marci Imperator. apud Septizonium, illustria fuere [orig: fuêre]. Athermis, i. e. a balneis calidis discrepare ost endit l. Si quis per C. de aquaeduct. l. 2. ubi Praefectus Vigilum iubetur, diligenter providere, quantum aquae thermis, quantum Nymphaeis pro abundantia civium deputari convenita. Alciatus locum fuisse existimat, in quo Mulieres lavarentur, in l. si qui divin. C. de aquaeduct. l. 11. Et sic distinguere videtur Iul. Capitolin. c. 32. Opera Gordiani Romae nulla erant praeter quaedam Nymphaea et Balneas. Forcatulus vero non assentitur, non quod neget, mulieribus in Nymphaeis lavari vetitum, sed quod putet, viris etiam permissum exstitisse, separatim habere sua Nymphaea. Ideoque ipsi Nymphaeum est, lavacrum seu balncum, aquam tepidam habens, non valetudinis, sed voluptatis causa [orig: causâ] paratum; hinc prius consulitur Thermis, mox Nymphaeis, postremo aliis usibus, in l. dicta Si quis per. Strabo l. 7. tradit, in Apolloniatum finibus locum extare, Nymphaeum dictum, ubi saxum sit ignem vomens, sub quo fontes aquis tepidis et bitumine scatentes. Pindarus Olymp. 12. qerma\ *numfa=n lou=tra basta/zeis2, Calida Nympharum balnea frequentas, de viro loquens. Quod nomen inde sumptum, quia per aestatem pomeridiana [orig: pomeridianâ] hora [orig: horâ] Nymphae sese fontibus abluerent, Dianae puta comites, in secretis nemorum, ut ibi se oblectarent, fontibus. Quod et Romani servarunt [orig: servârunt], in octavam diei horam lotionem differentes. Martial. l. 11. Epigr. 53. v. 3.

Octavam poteris servare, lavabimur una,
Scis quam sint Stephani balnea iuncta mihi.

Forcatulus in suo Cupid. Iurisperit. c. 10. n. 12. Brisson. etc. In genere aquarum receptaculum notat, apud Ambrosium in Actis S. Sebastiani c. 18. n. 65. Circa insulas, circa vicos, circa Nymphea quoque erant positi compulsores, qui neque emendi copiam darent, aut hauriendi aquam ipsam facultatem tribuerent, nisi qui Idolis delibassent [orig: delibâssent]. Vide quae de Nympheis congessit Car. du Fresne in sua Constantinopoli. Zonaras Monachus, qui de Graecorum Imperatorib. scripsit in Leone. I. Nymphaea esse vult Palatia publica, in quibus nuptias celebrarent illi qui habitarent angustius, eaque aedificiis maximis, in quibus Senatus cogeretur, plerumque fuisse adiuncta scribit: qualia aedificia Romae erant, Curiae, Senacula, Balsilicae. Alii loca suisse publica contendunt, delectationis gratia [orig: gratiâ] facta, in quae, non ut in Balneas ac Thermas, propter usum aqua deduceretur, sed gratiae potius ac voluptatis causa [orig: causâ], et a Nympharum statuis, quibus ornata fuerint, nomen traxisse. Graec. *(udrei=a, Latinis aliter Aquaria et Aquagia, vide supra. Verum, ut de forma aut usu illorum exacte non constet, certum interium maxime insignia fuisse; unde aut ab ipsis Imperatoribus construebantur, ut de Nymphae Marci, ambitiosi operis, scribit Ammian. l. 15. de Alexandri Victor; de Gordiani, Capitolin. loc cit. Aut ab Urbis Praefectis, quale Clearchus Valentiniano [orig: Valentinianô] et Valente Imperatorib. exstruxit Constantinopoli, et Flavius Philippus reparavit Romae. Sed nullum horum ad nostra aut Patrum usque tempora duravit. Recens nunc est intra Neapolim et montem Vesuvium, in villa Leucopetraea, cuius forma talis est. Aedificium ex

marmore quadrangulare, ad quod una [orig: unâ] solum porta [orig: portâ] est aditus et aliquot gradibus descensus. Ad dextram introeunti ad caput fons est aquae limpidissimae, ad cuius quidem custodiam accubat Arethusa nuda, ex candidiss mo marmore: solum varium et marmoratum et canali circumdatum, in quod ex fonte aqua effluit. Parietes ex conchis lapillisque, alibi, nigri, flavi, purpurei coloris quasi maltba [orig: maltbâ] illiti, in quibus ex concharum compositione, tamquam ductibus in pictura, anni menses duodecim, et quatuor Virtustes Politicae expressae. Item raptus Proserpinae, Pan canens fistula et mulcens gregem, praeterea imatgines nympharum nantium, navigantium, in piscibus ludentium: inter quas Helle insidens arieti, Siren delphini, Europa tauro. In eodem ad singula latera quatuor statuae marmoreae: Herculis leoninam gestantis, Panos agnum baiulantis, Genii cani blandientis, Naiades nudae etc. Haec ex Fabricio Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 1. c. 14. Sed et Nymphaeum, apud Dionys. in Histor. Rom. locus, in quo ex suffito ture praescita de omnibus rebus futmis, praeterquam de coniugio et morte, peti solebant, ut infra dicemus voce Tus. Item fons ad Templi fores, ubi ad orandum ingressuri olim Christiani manus lavabant, Anastasio Biblioth. in Hilaro etc. Vide quoque infra, in voce Nympheta.

NYMPHAEUM [3] portus Macedoniae, Caes. l. 3. Bell. Civ. c. 26. 3. mill. pass. ab urbe Lissa. Item Sardiniae, Ptol.

NYMPHAEUS [1] fluv. Latii Plin. l. 2. c. 1. apud Circaeos, post Asturam, Storace incolis. Item, fluv. Mesopotamiae, Ammian. in Tigrim fluens.

NYMPHAEUS [2] mons Phthiotidis, quodam topiario naturae opere spectabilis, Plin. l. 4. c. 8.

NYMPHAEUS [3] Meliorum, qui coloni in Cariam deducti erant, Dux: eius amore ducta Carma puella Car insidias popularium aperuit: cuius indicio [orig: indiciô] eas in auctores vertit. Vide Polyaen. l. 8. c. 61.

NYMPHAGOGUS Graece *numfagwgo\s2, inter nuptiales Veterum personas. Uti enim, qui in Soceri aedes, ubi nuptiae fiebant, transeuntem Sponsum deducebat, Paranymphus, Graece para/numfos2. item *numfeuth\s2 et *pa)roxos2: Sic qui Sponsam, si vidua esset, ad Sponsum deducebat, Nymphagogus dicebatur. Apud Rhodios vero moris erat, per praeconem Sponsas accersiri, Sponsus vero domi sedens, advenientem excipiebat. etc. Porro et *numfeu/tria seu *qalameu/tria, dicta est femina quae lectum nuptialem, para/buston appellatum, quod velo [orig: velô] esset obtectus, duabus culcitris adornabat. Iul. Caes. Scaliger Poetices l. 3. c. 101. Vide supra ubi de Nuptiis.

NYMPHARENA apud Plin. l. 37. c. 10. Nympharena (lapis) urbis et gentis Persicae nomen habet, similis hippopotami dentibus: vox est composita, iuxta Bochartum et deflexa ex Niph-Arienes. Ariene autem seu Ariana, Persica illi gens est, unde affertur lapis exserto hippopotami denti candore vel forma [orig: formâ] similis: ac proinde [gap: Hebrew word(s)] niph vocatur. Alioquin enim Persica gens Nympharena nulla legitur. Lapis idem videtur cum chernite, ebori simillimo; in quo Darium conditum fuisse, referunt Theophrastus l. de Laptid. et Plin. l. 36. c. 17. aut idem cum. Arabica gemma, ebori itidem persimili, in eodem Plin. l. 37. c. 10. aut cum lapide alagi, seu eburneo, l. 2. Avicennae. Vide praefatum Bochart. Hieroz. Parte poster. l. 5. c. 15. ubi de Hippopotamo.

NYMPHARUM Insulae memorantur Martiano Capellae l. 9. Nonne ipsius vetustatis persuasione compertum, in Lydia Nympharum Insulas dici, quas etiam recentior asserentium Varro se vidisse testatur, quae in medium stagnum a continenti procedentes, cantu tibiarum primo in circulum motae, dehinc ad littora revertuntur. Et Plinio l. 2. c. 95. qui eas Saltuares seu Saliares vocat, h. e. o)rxhstri/des2, xorhti/des2, a Saliis, qui sunt o)rxhstai\, saltatores. Virg. l. 8. Aen. v. 285.

Non tamen Plinius, ad cantum tibiarum, sed ad ictum pedum, qui in Symphoniae cantu fieri solet, Insulas illas loc. cit. moveri tradit: In Symphoniae cantu ad ictum modulantium pedum moventur: quod ktu/pon sumfwni/as2 vocat Sotion. Qui enim in Choro modum canentibus dabant, pede percutere terram consuevisse constat, qui podoyo/foi hinc Graecis et podoktu/poi. Fuere [orig: Fuêre] autem Insulae hae in Lydia, unde Varro de R. R. l. 3. Cum eodem tempore insulas Ludiano [orig: Ludianô] ritu ibi o)rxou/sas2 vidisses: in lacu seu stagno, Nymphaeo dicto, quod Nymphis is lacus consecratus esset; unde eidem Plinio ibid. Insulae in Nymphaeo appellantur. Eaedem eum Insul. Calaminis, ut Sotion modo dictus refert: *)en *ludi/a| e)sti\ li/mnh *kalami/nh kaloume/nh, i(era\ d' ou)=sa *numfwn h(\ fe/rei kala/mwn plh=qos2. In Lydia est stagnum, Calamina nomine, Nymphis sacrum, calamorum magnam copiam ferens. Has, in medium stagnum a continenti procedere ad cantum tibiarum --- dein ad littora reverti, dicit Martianus ut vidimus. Mirum certe, si Insulae in continenti sint, aut littoribus teneantur: sed insulae illae calami sunt, in litoribus Nymphaei lacus nascentes: qui ab littore in medium stagnum procedunt et ad littus redeunt, vel ventis, vel contis impulsi et fluitantium Insularum speciem praebent. Graeci plu/adas2 nh/sous2 vocant, quales in multis stagnis circa Aegyptum et alibi reperiri, auctor est Theophrastus. Ex Sotione colligere est, in medio stagno enasci illas arundines et ad littus venire, incinente symphonia [orig: symphoniâ], mox ad medium reverti, etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 125. et infra in voce Saliares.

NYMPHARUM Oculi seu Lumina, Graecis littorales calculi dicuntur, qui Latinis ocelli vel ocellati, utpote ocult specie nit entes. Victor c. 3. de Caligula: Neque secus contractis ad unum legionibus, specie in Germaniam transgrediendi, conchas umbilicosque in ora maris Oceani legi iussit, cum ipse nunc fluxo cultu Venerioque

interesset, nunc armatus spolia a se non ex hominibus, sed caelestium capi dictitaret: scilicet quod huismodi pisces Graecorum dicto, quis [orig: quîs] augendi omnia studium est, Nympharum lumina accepisset. Ubi umbilici sunt teretes lapilli, ad instar umbilici; qui alias ocelli: nec enim in his lapidibus figura multum diversa est oculi et umbilici. Cuiusmodi conchis et lapillis lusitabant puellae. Tzetzes,

*dei=ai li/qoi stilpno/tatai kai\ me/lainai ei)s2 a)/kron,
*(omoi=ai kalola/i+gcin, ai(=s2 pai/zousin ai( ko/rai.

Quod de Augusto etiam, Sueton. refert, ubi eum ludere ocellatis nucibusque solitum ait c. 83. Vide Salmas. ad Solin. p. 704. ubi in dict. loc. Victoris, pro conchas, legi vult calces, i. e. calculos; et imperitum aliquem pisces correxisse, addit.

NYMPHETA in veter libro Glossarum P. Puteani, Urbs omnis dividitur in sex partes, i. e. templa, domos, vicos, insulas, plateas et angiportus templa sunt loca Diis sacrata. Domus publica aedificta, i. e. theatra, amphitheatra, circi, balnea, sive thermae, Nympheta, culinae, pistrina, hippodromi et reliqua: perperam, uti iudicat Salmas. pro *numfei=a, nympheta. Dicitur enim nympheum, item nympheium, ex Graeco numfei=on; et quidem nympheum semper scribitur, in antiquis lapidibus. Haec lavacra et balneas qui interpretantur, impingunt, inquit idem: et vehementer hallucinatus est magnus ICtus, qui ad l. 5. Cod. de aquaed. notat nymphea aedes esse publicas, in quibus nuptias celebrant, qui aedibus carent ad choreas capacibus, ex Zonara in Leone M. qui ita explicat. Hoc quidem verum, *numfei=a recentioribus Graecis oecos dici vel triclinia, in quibus saltarent et choreis vacarent, qui nuptias celebrabant: *numfei=on oi)=kon Suidas interpretatur, e)n w(=| ai( *nu/mfai, thalamum scil. intelligens; unde et *numfei=a aedes illae publicae choreis nuptialibus dedicatae. Sed illa *numfei=a, nihil cum istis Nympheis, quorum meminit praeter alios Scriptores antiquos Capitolin. in Gordiano III. c. 32. Opera Gordiani Romae nulla exstant, praeter quaedam Nymphaea et balneas, et loc dict. habent commune. Haec enim Nymphea. non a)po\ tw=n *numfw=n, h. e. novis Nuptis, denominata sunt, sed a nymphis, h. e. lymphis, et fere semper cum balneis thermisque iunguntur, Graecis *)udrei=a, Latinis Aquaria et Aquagia et iam, item Lacus. Vetus Inscr.

QUOD AQUAM NOVAM CONQUIRENDAM. ET IN MUNICIP. PERDUCEND. ET NYMPHEUM FACIEND. PEC. PUB. C.

Vide quoque Socr. l. 4. c. 9. A lacubus tamen proprie loquendo Nymphea distinguenda. Hinc P. Victor de Region. Urb. Nymphea XII. Romae fuisse tradit, lacus vero mill. CCCLII. Etiam a puteis diversa. Vetus, Inscr. EIUS. RECEPTUI. PUTEUM. AD. PROX. TRICLIN. USUM. IN. HOC. SPHAERISTERIO. UBI. ET. IMPERAT. NYMPHEUM. FACIENDUM. CURAVIT. Nempe Nymphea fuere [orig: fuêre] falientes vel fontes manu structi, quam in publico eiaculantes: quos a Lacubus etiam Vitruvius distinguit l. 8. c. 7. Quod vero ICtus praefatus adfert, Nymphea vel *(udrei=a, apud Socratem in oraculo quodam, chorearum nomine fuisse designata: non simpliciter hoc nomine Nymphea illa ibi indigitantur, sed Nympharum saltantium et choreas per urbem agentium. Ita enim Oraculum sonat,

*)all' o(/ti dh\ nu/mfai droserh\n kata\ a)/stn xorei/hn
*terpo/menai sth/swntai e)u+stefe/as2 kat' a)guia/s2.

Quod intelligendum de lymphis vel nymphis choreas agitantibus, in canali, per quam ducebantur, et Nympheum vel *(udrei=on in Foro constituentibus, nec ad nymphaea quidquam pertinet, si quae fuerunt, in quibus nuptiales ballationes publice agitarentur. Salmas. Not. ad Capitolin. loc cit.

NYMPHIDES Sponsarum apud Graecos calceamenta, memorata Polluci Onomast. l. 7. c. 22. Vide Ben. Balduinum de Calceo antiquo c. 21.

NYMPHIDIUS matre libertina [orig: libertinâ] ortus, (quae corpus decorum inter servos libertosque principum vulgaverat) ex C. Caesare se genitum ferebat, quoniam sorte quadam [orig: quâdam] habitu procerus et torvo [orig: torvô] vultu erat: cui Nero consularia insignia tribuit, Tacit. l. 15. Annal. c. 72. et 73. Postea Preefectus Praetorio, corruptis militibhus, imperium molitus est sibi; verum in conatu ipso oppressus, Idem Hist. l. 1. c. 5.

NYMPHIS [1] utriusque sexus nomen, sicut Opis, Iphis, apud Salmas. ad Solin. p. 32.

NYMPHIS [2] fil. Xenagorae, Heracleotes, Historicus, qui res gestas ab Alexandro libris 24. composuit; item de Heraclea [orig: Heracleâ] libros 13. usque ad eversionem tyrannorum, et ad 3. Ptolemaeum. Suidas. Aelian. l. 7. de anim. c. 3. Athen. l. 12. et 13. Vide Voss. Hist. Graec. l. 1. c. 16. Gesner. in Bibl.