CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

OBADIAS [1] aliis ABDIAS, quartus ex Prophetis minoribus: quem quidam eundem fuisse volunt, cum eo, cuius mentio, 1. Reg. c. 18. v. 3. qui Prophetas Dei tempore persecution is Achabicae, in solitudine sustentavit. Epiphanio videtur is fuisse, qui ab Ochozia Rege ad manum Eliae iniciendam missus legitur, 1. Reg. c. 1. v. 9. Nonn ulli illum pauperis illius viduae, de qua 2. Reg. c. 4. v. 1. maritum fuisse asserunt. Hieronym. c. 1. in hunc Proph. illum tempore Hoseae fuisse statuit, sub Ozia, Ioathamo, Achazo, et Ezechia [orig: Ezechiâ] Regibus Iudae: et Ieroboamo II. Rege Israelis. Edomaeorum ruinam praedixit, cap. unico [orig: unicô]. Torniel. A. M. 3238. In Prophetiam eius prostant, Draconitis Comment. Rostochii. Gesneri item in octav. Hamburgi 1618. Grynaei Praelectiones. Liveleii Annotationes, in Octav. Londini, 1587. Marburius, Angl. in quart. 1639. Merceri Commentar. in fol. Genevae 1565. Oecolampadius, Basileae, 1535. Pilkintonus Angl. i octav. 1562. Raynoldi Commentarius, Angl. in quart. Londini 1613. Regius, Cellae Saxonum, 1537. Reuteri Comment. in quart. Francof. ad Oderam, 1617. Selnecceri Explicatio, Lipsiae, 1567. Victoris Clucidat, inter opera. Willichii Commentar. Basileae, 1546. Vide Crowaei Elenchum, et in Abdias.

OBADIAS [2] Rabbinus, auctor Commentarii, in Kiddusch chodesch Rambam, anno 85. Millenarii VI. iuxta Rabbi Ganz.

OBADIAS [3] Barthenora, Rabbinus insignis, scripsit Commentarium in Misnaioth, defunctus in Italia, ubi natus erat, anno [orig: annô] 290. Millenarii VI. ut habet Rabbi Ganz. Vide Schalschelet Kabala, p. 63.

Rabbi OBADIAS Ziphronaeus, auctor Commentarii Legis et libri Or Adonai, obiit anno 310. Millenarii VI. iuxta supputationem Rabbi Ganz. Chronologia [orig: Chronologiâ] Rabbinorum.

OBAL fil. Iectan, qui et Hebal, Gen. c. 10. v. 28. Latine perversitas vetustatis, vel fluxus.

OBBA vox recentioris aevi, seu oba, genus calicis, Ugutioni et Iohanni de Ianua, Nappo Italis, Gallis Cuppe. Glossae MSS. eratera, vel obba, calix ansas habens. Petrus Damianus Ep. 26. l. 6. Parili conversione pepigerat, ut apposita [orig: appositâ] cuique vini, sicut mos est, personaliter obba [orig: obbâ], uterque quottidie utriuslibet mensura [orig: mensurâ] contentus esset. Domnizo de Vita Mathildis l. 1. c. 10.

Monasticum Anglic. Tom. I. p. 104. Ha [orig: Hâ] vero mensura [orig: mensurâ] in die obbae Monachorum implebantur, scilicet ad prandium et ad cenam. Car. du Fresne Glossar. Vide quoque infra, Obla.

OBDORA regio Moscoviae Septentrionalis iuxta Oceanum Glacialem inter Obium fluv. ad Ortum et Petzoram ad Occidentem. Hic [orig: Hîc] tantum quaedam arces recens a Moscis, in mediterraneis conditae. Ubi etiam Hugritschi et Vogulici: eius pars Borealis versus oram Oceani. Frisia nova Occid. Batavis.

OBDUCI apud Plautum, Ubi intro hanc novam deduxi, via [orig: viâ] recta [orig: rectâ] clavem obduxi: dicitur de claustro et sera, clavis enim hic [orig: hîc] pro sera, uti apud Graecos o)xeu\s2 idem, quod klei\s2. Vide infra in voce Sera.

OBED pater Gaal, Iudic. c. 9. v. 26. Item fil. Booz, pater Isai, avus Davidis: unus ex illustribus Christi progenitoribus; natus ex Rutha A. M. 2759. Ruth. c. 4. v. 17. Matth. c. 1. v. 5. Torniel. Salian. et fil. Ophal, 1. Paral. c. 2. v. 37. Latine servus, vel operarius.

OBEDEDOM nomen viri, e tribu Levi, apud quem Arca 3. menses, summo eius bono, quievit, 2. Samuel c. 6. v. 10.

OBEDIENTES Haeretici, apud Ferdinandum Cordubensem in Tractatu de exigendis annatis c. de Obeil. sic dicti, quod praetextu oboedientiae turpia quaeque committant, uti de societate Barelotti cuiusdam Bononiensis ibidem refert.

OBEDIENTIAE in Ecclesia Romana [orig: Romanâ] dicuntur munia ac officia omnia Monastica, quae per oboedientiam iniunguntur vel conferuntur, adeo ut ipsum munus Abbatis Oboedientia sit et appelletur, a Gregorio VII. Pontifice l. 1. Ep. 32. Sed et quidquid Monachis ab Abbate iniungitur, Oboedientia dicitur, vide Hugonem Monachum in Vita S. Hugonis Abbatis Cluniacensis p. 442. Praesertim vero Oboedientiae vocabantur Cellae, Praepositurae et grangiae, a Monasteriis dependentes, quod Monachi ab Abbate illuc mitterentur, vi eiusdem Oboedientiae, ut illarum curam gererent, aut iis deservirent, Gregorius VII. l. 6. Ep. 36. Quicumque oboedientias vel Ecclesiae dispensationes pretii pactione adepti sunt etc. A quibus cellis oboedientiariis originem duxere [orig: duxêre] Prioratus rurales, Cum enim interdum plures ad eandern Oboedientiam procurandam mitti necesse esset, Monachi Oboedientiarii subinde Cappellas et Ecclesiolas ibi construxere [orig: construxêre], quo in iis sacrum peragerent officium, et Monastica munia obirent, quibus praeerat, qui ab Abbate Prior dicebatur. Cum porro labente sensim disciplina [orig: disciplinâ] Ecclesiastica [orig: Ecclesiasticâ] et Monachica [orig: Monachicâ] Monachi vel Canonici Regulares, per eiusmodi Oboedientias inobedienter viverent, ut ait Stephanus Tornaccnsis Ep. 114. neque Abbati revocanti responderent nec corrigenti vellent acquiescere, nec credere corripienti, nec nisi eorum morte ad Monasteria eae redirent, tandem habitae sunt pro Beneficiis, quomodo etiam hodie vocantur, i. e. feudis Ecclesiasticis. Et Monachi, vel Clerici, qui eiusmodi Ecclesiastica possidebant feuda, dicebantur ea tenere in oboedientiam, teste Iac. Petito [orig: Petitô], post Paenitentiale Theodori p. 610. etc. Qui vero in has Cellas mittebantur, easque procurabant, dicebantur Oboedientiarii, quorum mentio frequens apud Matth. Paris. p. 432. 441. Item Oboedientiales, apud Petr. Diaconum l. 4. Chron. Casin. c. 182. Alias tamen

Oboedientiarius quoque dicebatur Advocatus seu Defensor Monasterii, uti docet Car. du Fresne Glossario, ubi plura hanc in rem. De Oboedientia vero uno ex tribus Monasticis votis, rigide admodum a Iesuitis inprimis observari solita [orig: solitâ], vide Lud. Lucium Histor. Iesuit. l. 1. c. 3. 4. et 5. quo [orig: quô] postremo Missionis votum hauc apud illos appellari addit, et formulam eius ab Ignatio Loiola Paulo Pontifici oblatam, exhibet.

OBELISCOLYCHNION a militibus Graecis, pro lychnucho ferri solitum, occurrit, apud Aristotelem Polit. l. 4. c. 15. fuitque instrumentum ex veru et lychno, unde nomen, compositum, seu lucerna obelisco praefixa, qualis est qua [orig: quâ] praelucere solent viatoribus nocturnis. Athenaeus culoluxnou/xw| similiem o)belisko/luxnon esse ait l. 15. ubi Casaubonum vide.

OBELISCUS [1] structura est minor Pyramide, ex marmore, deorsum specie quadrata [orig: quadratâ]. sursum in angustum desinens, Plin. l. 36. c. 8. 9. 10. 11. Horum 4. Aegypti Reges 480. cubitorum excitarunt [orig: excitârunt]. Ramises Rex, qui tempore Troiae captae vixit, obeliscum 40. cubitor. fecit, adhibiti in opere 20000. hominum: cui Cambyses perpercit, Herod. Phius Rex alterum 45. cubitorum, Ptolomaeus autem 88. erexit. Ex pluribus Romam advectis duo integri supersunt, unus in Vaticano, alter apud Lateranum. Coeterum, his, ut et Pyramidibus, Aegyptus olim inprimis claruit, tamquam monumentis et tabulis priscae suorum Sapientiae; quod descriptio Amm. Marcellini l. 17. c. 7. indigitat, cum ait: Obeliscus est asperrimus lapis, in figuram metae cuiusdam sensim ad proceritatem consurgens excelsam, utque radium imitetur gracilesces paulisper, specie quadrata [orig: quadratâ] in verticem productus angustum, manu levigatus Artificis, formarum autem innumeras notas, Hieroglyphicas appellatas, quas ei undique videmus incisas, intialis Sapientiae vetus insignivit auctoritas. Volucrum enim ferarumque etiam alieni Mundi genera multa sculpentes, ad aevi quoque sequentis aetates Imperatorum vulgatius perveniente memoria [orig: memoriâ], promissa vel soluta Regum vota monstrabant. Quo [orig: Quô] factum, ut prisci Caesares illos maximi fecerint, immanesque fecerint sumptus, ut Romam suam iis ornarent. Et Augustus quidem duos Heliopoli Romam transtulit, quorum unus in Circo Maximo, alter in Campo Martio locatus est: ille a Rege Semneserteo, quo [orig: quô] regnante Pythagoras in Aegypto fuit, centum viginti pedum et dodrantis, praeter basim; iste a Sesostride, novem pedibus minor. Alium difficultate magnitudinis territus, an quia Soli speciali munere dedicatus fixusque intra ambitionsi Templi delubra, quae contingi non poterant, tamquam apex omnium emineret, nec contrectare ausus est, nec movere. Tertius Romae in Vaticano Caii et Neronis Principum Circo locatus est. Constantinus M. postea Obeliscum Augusto intactum sedibus suis avulsit, nihil committere in Religionem recte existimans, si ablatum uni templo miraculum Romae, i. e. totius Mundi Templo, sacraret. Verum, quia non digno [orig: dignô] satis loco [orig: locô] stabat, Sixtus V. Pontifex saeculo [orig: saeculô] praeterito [orig: praeteritô] magno [orig: magnô] sumptu, maioreque Dominici Architecti industria [orig: industriâ], transtulit temporis intervallo [orig: intervallô] annuo [orig: annuô] in amplissimum Forum, quod patet ante Basilicam D. Petri, ut omnibus fieret ipse Obeliscus magis conspicuus. Idem Circi Maximi Obeliscum, totum humo [orig: humô] obrutum, e latebris eruit, sed fractum, collocavitque ante D. Iohannis Lateranensis Basilicae fores, magnificentia [orig: magnificentiâ] atque industria [orig: industriâ] incredibili. Imo et alius, qui apud Mausoleum Augusti fractus iacebat, eiusdem Artificis studia [orig: studiâ], ita iubente Sixto [orig: Sixtô] excitatus est inter Hortos Sixtinos, ante Viminalem eorum portam, et aedem B. Virginis ad Praesepe. Vide Plin. l. 36. c. 9. Adam. Preyelium Sinae et Europae c. 18. et infra. Nomen quod attinet. Obeliscus, a Graeco o)belo\s2, quod veru significat, appellatus est, ob formae similitudinem: Arabibus Messalet Pharaum, i. e. Pharaonis acus, a Pharaone, sic enim Reges prisci Aegypti dicti sunt. Cum vero hi priscorum Aegyptiorum sapientiam maxima ex parte continuerint, ea tamen per bis mille annos neglecta mansit, donec Kircherus eam ex oblivionis hac abysso eruit, qui deperditam Aegyptiorum veterum linguam restituit, numquam intellecta hieroglyphica explicuit, superstitiosamque scientiam in apricum produxit: earum omnium auctorem Trismegistum Hermetem fuisse asserens, in Oedipo l. 1. Huiusmodi Obeliscorum cum multa et magna in Aegypto hodieque sit copia, duo prae coeteris praegrandes ad ripam Nili spectantur, quos ante diluvium Schur, filium Schaluck filii Schariak erexisse. Arabes fingunt. Ne vero unica Aegyptus his Architectonicae artis prodigiis superbiret, illorum non pauci temporum decursu, ex Aegypto Romam maximis impensis ab Imperatoribus, uti dictum, translati fuerunt, qui tamen maiori ex parte aevo [orig: aevô] confecti et truncati, aut etiam integri aedificiorum ruinis sepulti, profunda sub terra gemunt. Hodie Romae XIII. sunt, de quorum unoquoque vide suo [orig: suô] loco [orig: locô]. OBELISCI CELEBRIORES, EX KIRCHERO. Alexandrinus, ex minoribus. Huius inter rudera Templi Minervae nuper effossi interpretatio Hieroglyphica, nova [orig: novâ] methodo [orig: methodô] tradita, ab Athan. Kirchero, prodiit Romae 1666. in fol. Vide supra Alexandrinus Obeliscus, ut et Minervae Obeliscus. Barberinus, olim Veranus. Constantinopolitanus. Exquilinus, rasus. Flaminius, olim Sennesertaeus a Psammirtao, circa Olympiadum initium erectus, ab Augusto Romam translatus, et a Sixto V. terra [orig: terrâ] erutus, ac in campo Flaminio erectus. Florentinus, ex minoribus. Heliopolitanus, iuxta Mataream vicum Cairo Aegypti vicinum, hodieque conspicuus. Lateranensis, olim Ramessaeus, Thebis a Ramesse Sothis Aegypti Regis filio, annis ante Christum Natum 1297. excitatus, a Constantino Romam translatus, tandem a Sixto V. erutus et in Campo Lateranensi erectus.

Ludovisius, qui elim Salustius. Mahutaeus, ex minoribus. Medicaeus, similiter. Moncorius seu Vaticanus, rasus. Monticaelius, ex minoribus. Pamphilius, in Foro Agonali (vulgo Piazza Navona ) erectus: in quo Veterum Theologia, hieroglyphicis involuta symbolis, detecta e tenebris in lucem asseritur; nomen libri, auctore Athanasio [orig: Athanasiô] Kirchero [orig: Kircherô], Romae editi A. C. 1650. in Fol. Ramessaeus, vide Lateranensis. Salustius, idem cum Ludovisio. Sennesertaeus, idem cum Flaminio. Vaticanus, vide supra Exquilinus. Veranus, idem cum Barberino.

OBELISCUS [2] in medio Circi centro inter utrasque metas fuit positus: de quo vetus Epigrammatis Auctor de Circensibus,

Tres obelisci vero ab una basi surgentes in qualibet meta, ut ex nummis patet. Graeci, oi( de\ trei=s2 o)beloi\ th\n tri/stoixon fu/sin dhlou=si, Tres vero obelisci triplicem naturam denotant. Cassiodorus ad tres Decanos refert, quos in singulis Zodiaci signis fingunt Mathematici etc. Harum metarum Graeci, qui sub Imperio Constantinopolitano vixere [orig: vixêre], in Circo suo describendo non meminere [orig: meminêre], quam vis plusquam certum sit et metas in illo fuisse; Sed nec metas circumiri in decursione Circi, uspiam memorant: circum Obeliscum currere agitatores passim prodentes, qui obeliscus in medio Circi meditullio erectus erat. Unde aliam rationem Circi Romani, aliam Constantinopolitani et Graecorum fuisse, patet, uti videre est supra. Fuit autem Obeliscus hic seu media Pyramis Soli dicata: sicut in superiore Circi parte supra obeliscum, ad Euripum, tres arae erant collocatae, Saturni, Iovis et Martis; infra vero ad eundem Euripum versus carceres, arae itidem tres, Veneris, Mercurii et Lunae. Unde septem arae in Circo circa quas septem spatia conficiebant quadrigae, dia\ to\ tosou/tous2 ei)=nai tou\s2 tw=n planhtw=n po/lous2, quod totidem essent planetarum curricula. Imo arae illae trinae, cum triplici apice vel summitate, illae ipsae metae erant, quas modo o)belou\s2 obeliscos, modo bwmou\s2, aras, Graeci vocarunt [orig: vocârunt]. Sic medium etiam Obeliscum, qui maximus et singularis erat, interpretati sunt aram Soli dicatam. Lydus, *(h de\ purami\s2 h(liou, e)pei\ tosou=tos2 bwmo\s2 a)/ski/os2 e)sti. Et paulo post eam pyramidem o)belo\n tunc vocari tradit: *ou) ple/on de\ tw=n e(/pta ku/klwn h)/toi stadi/wn peri\ th\n purami/da, h(\n nu=n kalou=si, dieplhkti/zonto oi( a)gwnistai\. Porro obeliscis impositae erant sphaerae seu pilae, non ova, ut quidam volunt: et scribit Plin. loc. cit. Manlium Mathematicum pilam apici Obelisci addidisse, in Campo Martio, cuius vertice umbra colligeretur in ipsa pila: quam pilam po/lon liceat interpretari, ad similitudinem po/lou gnwmonikou=, in quo gnomon erectus aequinoctia et solstitia significat ex umbrarum ratione etc. Qua de re vide plura apud Salmas. Not. ad Solin. passim, inprimis p. 907. est seqq. de Obeliscorum vero supplicio infra.

OBELUS an quod sit ut be/los2, i. e. telum: an ab o)fe/llw, i. e. augeo, dictus quod sit auctus in longum, proprie instrumentum coquinarium est: a cuius similitudine virgula etiam quaedam, qua [orig: quâ] adulterina aut etiam perperam scripta iugulamus et confodimus, obelus dicitur: vel quod obelo sit similis, vel quod alia tamquam veru superflua iugulat et confodit, Hieron. Isidoro in Origin. l. 1. c. 20. Obelus virgula est iacens, quae apponitur in verbis et sententiis superflue iteratis, sive in iis locis ubi lectio aliqua falsitate notata est: ut quasi sagitta iugulet supervacua atque falsa confodiat. Sagitta enim Graece o)belo\s2 dicitur, ubi et figuram addit. Idem pergit, Obelus superne appunctatus ponitur in iis, de quibus dubitatur, utrum tolli debeant, nec ne --- Asteriscus cum ebelo: hac [orig: hâc] proprie nota [orig: notâ] Artstarchus utebatur in iis versibus, qui non suo [orig: suô] loco [orig: locô] positi erant --- Diple w)belisme/nh interponitur, ad separandas in Tragoediis vel Comoediis periodos --- Versa obelismena, quoties strophe et antistrophe infertur. Adversa cum obelo ad ea ponitur, quae ad aliquid respiciunt --- Diple superne obelata ponitur ad conditiones locorum, ac temporum personarumque mutautas --- Recta et adversa superne obelata ponitur sinita suo [orig: suô] loco [orig: locô] monade, significante fundum sequentem quoque esse --- Ceraunium ponitur, quoties multi versus improbantur, nec per singulos obelantur etc. Itaque culpae nota ut plurimum obelus erat, unde Quintiliano l. 1. c. 4. Censoria virgula dicitur: cuius loco [orig: locô] Graecorum Theta nonnumquam adhibitum est, nigrum proin Persio dictum Sat. 4. v. 12. Hinc phrases Obelo [orig: Obelô] configere, i. e. sectionem tamquam adulterinam reicere, Graece o)beli/sai. Sic Homeri versus, quos no/qous2, i. e. spurios putaret, w)be/lise, confixit, Aristarchus: cui Zenodotum iungit Ausonius Praef. in Ludum VII. Sap. et de Profess. Burdigal. Carm. 14. Eosdem intelligit, cum Ep. ad Ursulum ait,

Quique sacri lacerum collegit corpus Homeri,
Quique notas spuriis versibus apposuit etc.

Vide plura hanc in rem apud Fortunium Licetum de Lucernis l. 6. c. 48. ubi multa de Chrisimo Veterum, et supra ubi de Critice, ac Notis. Sed et obeli vel obelisci, inter Martyrum tormenta, memorantur, in Passione Tharaci et Socior. Interrog. 3. Praeses dixit, Obeliscos incendite, et ad eius ponite axillas. Ferrei enim erant, vel ex alio metallo, et candefacti axillis infigebantur, ut hic [orig: hîc]: vel dorso, vel suris, vel inter digitos etiam, ut ibidem videre est. Quo [orig: Quô] genere tormentorum exseruciatae olim quoque filiae Dionysii Tyran. et Beniaminu apud Persas, uti Epiphanius docet Tripartitae l. 10. c. 33. hodieque Turcae utuntur. At apud Eusebium Histor. Eccl. l. 4. c. 14. obelisci Martyribus loco [orig: locô] pulvinorum subici soliti testae sunt et acuti lapides, de quibus infra: plura vero de hoc barbarae crudelitatis genere, vide apud Casp. Barthium Animadvers. ad Papin. Statium Theb. l. 5. v. 597. Hinc Obelus, quod vide.

OBERBARTAVIA oppid. Curlandiae, inter Duolinum et Heligonam oppid. eusdem Ducatus.

OBERBRUNNA Germanice Oberbrunn, castrum Germaniae, in Palatinatu, sub proprio olim Comite, ex familia Leinigensi

seu de Linage, dicta [orig: dictâ] Westerburgica [orig: Westerburgicâ]. Huic enim cum Leiningensis titulum attulisset Margaretha Landgravii Leiningensis filia, Reinhardo Westerburgico nupta: horum filii Reinhardus et Cuno A. C. 1471. a Palatino Comite ob Matrem dicuntur in vestiti. Haec in duos nunc ramos dispescitur, Westerburgium et Leiningensem, quorum posterior iterum in duos abiit surculos, Oberbrunnensem et Grunstadensem, e quibus prior exaruit. Auctor eius fuit Ludovicus Comes de Leinigen et Westerburg, qui obiit A. C. 1598. Pater ex Bernardina Lippia (filia Bernardi Comitis) Ludovici E. miconis Comitis Lienigensis et Westerburgii in Oberbrunn, exstincti A. C. 1634. Quo [orig: Quô] et Esthera [orig: Estherâ] Eberstenia [orig: Ebersteniâ] (filia [orig: filiâ] Ioh. Iacobi Comitis) genitus Iohannes Ludovicus, defunctus A. C. 1665. ex Sibylla Christina Wiedensi, suscepit Estheram, Luisam Christinam (natam 1656.) et Ioh. Fridericum (denatum 1659.) Phil. Iac. Spenerus Theatr. Nobil. Part. 2. p. 75.

OBERSTENIUM Germanice Oberstein, castrum Germaniae, olim sub Comite proprio, ex Familia Falckenstenia, alias etiam a Dhun cognominata [orig: cognominatâ]. In hac enim cum primus Wirichius feudum Falckenstenium, a Lotharingiae Duce, per subinfeudationem obtinuisset, A. C. 1458. eius nepos, avo cognominis, e tribus filiis tres lineas sevit, Falckensteniam, e Iohanne primogenito; Obersteniam e Sebastiano; et lineam in Bruch seu Broich, e Philippo natu minimo, cuius pronepos Wirichius ultimus nunc marium superest. Et quidem mediam quod attinet, Philippus de Daun Comes Falckenstein et Oberstein, ex Anna Comite Silvarum in Kirburg, genuit Wirichium de Daun Comitem de Falckenstein et Oberstein, maritum Margaretae Leiningensis, et ex ea patrem Melchioris de Daun Comit. de Falckenstein et Oberstein quo [orig: quô] et Margaretha [orig: Margarethâ] Virnenburgia [orig: Virnenburgiâ] (filia [orig: filiâ] Iohannis Comitis) genitus Wirichius II. de Daun Comes de Falckenstein et Oberstein ex Irmgardi Saynensi (filia Sebastiani Comitis in Sayn, exstincti A. C. 1498.) suscepit Sebastianum de Daun Comitem de F. et O. fratrem memdium Iohannis et Philippi praedictorum: quo [orig: quô] et Elisabetha [orig: Elisabethâ] Comite Silvarum ac Rheni (filia Philippi Francisci Comitis et Mariae Aegyptiacae Oetingensis) natus Philippus Franciscus, iunxit sibi Elisabetham Salmensem (filiam Werneri Comitis Salmae et Reiferscheidii, qui decessit A. C. 1619.) atque ex ea progenuit Franc. Christophorum (qui obiit A. C. 1636.) Lotharium (exstinctum...) et Mariam Sidoniam (uxorem primo Adami Philippi Comitis Cronbergici; exin Hermanni Fortunati Marchionis Badensis, atque ex hoc matrem Phil. Balthasaris et Mariae Eleonorae sophiae Ioh. Franc. Desiderato Principi Nassoviae nuptae, Matrem, defunctam A. C. 1664.) omnes de Daun Comit. de Falckenstein et Oberstein etc. lin. Obersteinianae. Idem Part. 3. p. 22. Sed et idem Equestris familiae nomen fuit, e qua memoratur Andreas de Oberstein Eques A. C. 1322. Eam clausit Wolfgangus Ernestus Canonicus Moguntinus, Wormatiensis et Spirensis, exstinctus A. C. 1663. cuius soror fuit Rosina, Georgii Philippi Greiffen clau de Vollraths Baronis uxor, ducta A. C. 1650. exstincta A. C. 1658. quorum Maiores ab aliquot saeculis idem exhibet Spenerus Part. ead. p. 44.

OBERTUS [1] vel Hobertus Giphanius, Gueldrus, Philosophiam Argentinae docuit: dein Iuris Professor Ingolstadii, alibique, gratus fuit Rodolpho 2. Imperatori, eius Consiliarius factus. Scriptis editis inclytus: obiit Pragae, A. C. 1609. aetat. 70. Vide Valer. Andr. Biblioth. Belg. et in voce Olbertus, it. Hubertus.

OBERTUS [2] de Orto Consul Mediolan ensis, composuit librum secundum et tertium Feudorum, ut tradit Cuiacius l. 1. Feudor. in princ.

Vide Chabotium ad Horat. l. 2. Sat. 2. ut et simile quid de Gallis et lbris, infra ubi de Veter. Zonis. Hinc obestiati minuendae remedia adhibita passim occurrunt, inter quae aceti usum eximium ostendit, exempla [orig: exemplâ] Vitellii Ducis Itali, Iac. Balde Praefat. in Satyr. qua [orig: quâ] Macros extollit. Prudenter etiam excusat Leo Byzantius, apud Philostratum in Sophistis; laudatque insuper idem Balde alia [orig: aliâ] Satyra [orig: Satyrâ]. Imo non alium sibi Regem Gordii olim voluere [orig: voluêre], quam obesum et praepinguem, quod ex corporis mole animi indolem diiudicarent. teste Alex. ab Alexandro Genial. Dier. l. 4. c. 23. etc.

OBICES ferrati portarum apud Amm. Marcellin. l. 21. qui Graecis sesidhrwme/noi moxloi\, iidem sunt cum claustris, quae foribus praeducta dicit Germanicus, in paraphrasi Arati, ubi de sidere Cassiopeae,

Qualis ferratos obicit clavicula dentes,
Succutit et foribus praeducti vincula claustri.

Aliter Graecis recentioribus o)xei=s2 sidhroi=, o)beli/skoi, kano/nia, vide infra Veruculum; et una [orig: unâ] voce ba/lanoi: sed ex ratione Veter. appriendi claudendique diversos fuisse constat. *ba/lanos2 enim, ut nomen indicio est, ferrum fuit glandis facie et cavum, quod in foramen serae, h. e. lignei vectis, tou= moxlou= immittebatur, et sic seram committebat ianuae, ut nisi extracto [orig: extractô] o [orig: ô] removeri et revelli non posset sera, nec ianua aperiri. Ita autem in serae foramen incidebat ba/lanos2, ut totus lateret, nec erui inde posset vel extrahi, nisi immisso [orig: immissô] alio [orig: aliô] ferro [orig: ferrô] oblongo [orig: oblongô], quod in cavitatem bala/nou ita inibat, ut eam evelleret ac sursum traheret; balana/gra hinc dictum. Atque haec fuit clavis. Sed nec ba/lanos2, nec balana/gra, locum habebat, nisi in his foribus, quae sera [orig: serâ] vel vecte ligneo [orig: ligneô] transverso [orig: transversô] firmabantur, quem moxlo\n Graeci dicebant, Latini Seram: unde obserare et reserare. Ita veor solebant muniri primae domus ianuae, quae in publicum aperiebantur, ut et urbium portae. Ovid. l. 1. Amor. El. 6. v. 24.

Interiorum autem conclavium et oecorum fores, alio [orig: aliô] munimine firmatas fuisse, verisimile est. Terentius certe in Eun. Actu 4. sc. 5.

v. 25. de prima ianua, Ostium obsera intus, i. e. obdita [orig: obditâ] sera [orig: serâ] ostium intus occlude, moo/xlwson th\n qu/ran e)/ndoqen; ostium enim veniebat oppugnatum miles. At de conclavi vel thalamo dicit in Eun. Actu 3. sc. 5. v. 55. pessulum ostio obdo; ferreo [orig: ferreô] obice, occlusisse intus significans. Cuiusmodi obices ferreos, quibus interiorum membrorum domus fores occluduntur, duos ferme singulis foribus addebant, ut hodiequemoris est, in superiore parte unum, in inferiore alterum. Inde apud Plautum Aulular. Astu 1. sc. 2. v. 26. Ostium intus ambobus claude pessulis: quod de sera vel vecte sive repagulo ligneo non potest accipi; nec enim duabus seris ianuas muniri moris erat. Sed et alios, praeter pessulos tales, obices ferreos affixos habuere [orig: habuêre] conclavium fores, qui immissa [orig: immissâ] forinsecus clave removerentur ac succuterentur. Quod satis ostendit Homerus, de Penelope thalamum aedium intimum ultimumque aperiente, in quo pretiosa quaeque cimelia recondita erant, Od. 21. v. 47.

Immissa [orig: Immissâ], inquit, clave forium obices succussit ac repulit. Nullus enim hic moxlo\s2 sive vectis ligneus, sed o)xh=es2, h. e. ferrei obices sive pessuli, ac verucula; quos clavis a)nako/ptei, h. e. sursum quatit ac repellit, longe aliter quam balana/gra aperiens, quae in ba/lanon immissa sursum trahendo eam eximebat, quod a)naspa=|n dixit Aeneas etc. Diversi itaque generis claustra seu obices forium fuere [orig: fuêre], prout et diversae aperiendarum forium rationes excogitatae sunt. Lignea claustra quaedam exstitere [orig: exstitêre], quibus in transversum obductis fores firmabantur: Latini seram, uti dictum, item vectes et claustra, Graeci moxlo\n et klei=qra appellavere [orig: appellavêre]; in quibus ba/lanoi et balana/grai, quarum multus apud Veteres usus, habuere [orig: habuêre] locum. Et haec communis forma olim clavium obicumque fuit: Alia sollertior fuit methodus per claves Laconicas, quae totae intra claustrum immersae latebant, quaeque insertae claustro et sursum cum impetu levatae succutiebant repagula ac deiciebant. De quibus Avienus,

------ Sic qualem Caria quondam
Noverat intrantem per claustra tenacia clavem.

Vide pluribus hac de re disserentem Salmas. ad Solin. p. 925. et seqq. ut et hic [orig: hîc] passim.

OBITUS in Eccles. Romana, Anniversarium, dies obitus [orig: obitûs] quotannis recurrens, officium Ecclesiasticum: Gallis vulgo Obit. Charta Wilhelmi Betuniensis Domini A. C. 1197. in Tabulario Monasterii S. Bertini: De cuius elecmosynae largitione, septem speciales obitus, videlicet Obitus meus et uxoris meae --- singulis annis fieri debent, apud Car. du Fresne Glossar. Hinc Obitorium vel Obituarium. Vide supra Necrologium.

OBIUS alias Carambucis, fluv.Moscoviae amplissimus, qui e Kitaysko lacu exiens, et a Meridie in Septentrionem tendens, Europam ab Asia separat; et per Tartariam Moscoviticam fluens, receptis Portaca [orig: Portacâ], Sala [orig: Salâ], et Tobolia [orig: Toboliâ], aliisque fluv. 6. ostiis in Oceanum Glacialem se exonerat, inter Obdoram et Samoiedam provinc. Alius Aethiopiae fluv. Latinis Raptum.

OBLATA apud eosdem, panis est ad sacrificium, ut aiunt, oblatus, hostia nondum consecrata, Car. du Fresne Gloss. Solebat nempe, apud Veteres panis ac vini copia a fidelibus spontanea [orig: spontaneâ] liberalitate conferri, atque ex collatitia dape S. Cena instrui. Unde oblationis, et oblatarum et sacrificii postmodum nomina. Hinc Leo IV. Pontifex Romanus de Cura Pastorali et Ratherius Veronensis in Synodica p. 261. Calicem et Oblatam recta [orig: rectâ] cruce signate, i. e. non in circulo et varicatione digitorum, ut plurimi faciunt, sed strictis duobus digitis et pollice intus incluso [orig: inclusô], per quod Trinitas innuitur etc. Confectas illas processu temporis ferro [orig: ferrô] calido [orig: calidô] modica [orig: modicâ] figura [orig: figurâ], et ut ait Ernulphus Roffensis, in forma nummi, probatidem Car. du Fresne ex nummis aliquot Regum Francorum primae stirpis, quos descripsit Bouterous [orig: Bouteroûs]. Liber Ord. S. Victoriensis MS. c. 20. Similiter hostias de frumento electo et purissimo in alba faciat (Sacrista) in loco mundissimo linteis cooperto, cui duo fratres subministrent, ne aliud quam ipsas hostias tractare cogatur: quorum unus ignem sollicite faciat, alter vero instrumentum ferreum ad coquendas hostias teneat. Ut porro Oblatae istiusmodi ex grano purissimo, ab ipsis Monachis, cum statis ceremoniis et precationibus in ferramento characterato fieri solitae sint, pluribus prosequuntur Udalricus Consuetud. Cluniac. l. 3. c. 13. et Anselmus Episcop. Havelberg. Dialogor. l. 3. c. 18. Super pectus defunctorum poni consuevisse, docet Anonymus in vita S. Cuthberti Episcopi Indisfarn. l. 4. c. 13. Postquam ergo Cuthbertus Episcopus --- abiit in viam patrum, a navigantibus ad Insulam nostram delatus, toto [orig: totô] corpore lavato [orig: lavatô], capite sudario [orig: sudariô] circumdato [orig: circumdatô], oblatis super sanctum pectus positis, vestimenta sacerdotalia indutus, in sepulchro lapideo depositus est etc. Atque hinc Oblatae nomen inditum pani tenuissimo, ex farina et aqua confecto, adque ignem ferreis praelis tosto, Gallis Oblee et Oblie: quam vocem Casavon. ad Athen. l. 3. c. 25. ex Graeco *)obeli/as2, i. e. panis veru vel ferro [orig: ferrô] tostus deducit. Cuiusmodi Oblatarum, vel Obliarum meminit, Udalricus Consuetud. Cluniac. l. 1. c. 49. In Quinquagesima, quia de coetero net caseum nec ova comedimus, post vesperos ad cenam de ipsis ovis coctis in pipere habemus generate, quod toto [orig: totô] anno [orig: annô] amplius non contingit. ut aliquid ea [orig: eâ] vice habeamus, praeter solum panem, et si forte sunt in premptu cruda poma vel ea quae in ferramento characterato de conspersione farinae tenui ssimae fiunt et ab hominibus Romanae linguae, Nebulae, a nostratibus appel lantur Oblatae. Monastic. Anglicanum Tom. I. p. 149. Item singulis diebus Dominicis, in Quadragesima, dimidium praebendarium frumenti de granario ad Oblatas ad cenam: et dimidium similiter in Cena Domini ad idem. Et p. 419. in crastino omnium sollennitatum, in quibus Oblatae ad cenam deferuntur, mittit Eleemosynarius singulls eorum, sacut singulis Monachis apponi solet, i. e. quatuor oblatas. In hebdomade porro Paschali, etiam in Meridie, vinum et

Oblatas dari constituisse S. Gallum, memorat Burchardus de Casibus eius c. 6. In vigilia Ascensionis Clericis Parisiensibus, praeter panes, qui Eschaudati dicti et vinum, tradit Odo de Sulliaco Episcop. Parisin. apud Car. du Fresne. Etiam in XII. praecipuis sollennitatibus, omni hora [orig: horâ] prandii, praeter placentas, Oblatas istiusmodi cum aliis bellariis ad cenam ministrari consuevisse, discimus ex Chron. Abbat. Gemblac. p. 534. etc. Sed et Obliae (corrupte) seu oblatae etia mnum appellantur, quae in quibusdam Ecclesiis, in Festo Pentecostes, inter Missae maioris sollennia, cum stupis ardentibus, de supremis volutionibus sparguntur in Populum. Etiam obliae dictae, oblatarum seu panum tenuissimorum praestationes, quae certis diebus fiebant Dominis a vasallis subditisque suis, quae postea in tenuem et pusillam pecuniae quantitatem evaserunt. Gallis Droit d'oublie. Idem. Vide quoque supra in voce Nebulae. Spelmanno Oblatae, sunt panes azymi, quos olim in Ecclesia offerebant Christiani e)n tai=s2 a)ga/pais2; quos si consecrabant, Hostiae vocabantur. Earum frequens apud Alamannos, sed in usum profanum, confectio Naogeorgius l. 4. agens de ritu celebrandi festum Ascensionis: Post haec, inquit, deicitur panis, quem barbara turba nuncupat Oblatas; cui saepe papyrus admixta imponit pueris: siniunt magno [orig: magnô] omnia risu. Vide Spelmann. Glossar. Archaeol.

OBLATI [1] in Ecclesia eadem, dicti infantes ac pueruli, quia Parentibus Monasteriis in Monachos attondendi offerebantur, divinoque cultui consecrabantur, ita ut aetatem adultiorem consecutis inde discedere non licuerit, quod si fecissent, pro Apostatis habercntur. Id ex Regula Benedicti c. 59. arcessitur, ubi ita legitur: Si quis forte de Nobilibus offert filium suum Deo in Monasterio, si puer minori aetate est, parentes eius faciant oblationem, quam supra diximus. Et cum oblatione ipsaem petitionem et manum puri involvant in palla Altaris, et sic eum offerant. De rebus autem suis aut in praesenti petitione promittant, sub iureiurando, quia numquam per se, numquam per suffectam personam, nec quolibet modo ei aliquando atiquid dent, aut tribuant occasionem habendi: vel certe si hoc facere noluerint, et aliquid offerre volunt in eleemosynam Monasterio, pro mercede sua, faciant ex rebus, quas dare volunt Monasterio, donationem, reservato sibi, si ita voluerint, usu fructuario. Atque ita omnia obstruantur, ut nulla suscipio remaneat puero, per quam deceptus perire possit, quod absit, quod didicinmus. Similiter autem et pauperes faciant. Qui vero ex toto nihil habent, simpliciter petitionem faciant et cum oblatione offerant filium suum coram testibus. Addit Lanfrancus, puerum facta [orig: factâ] prius sibi corona [orig: coronâ], manibus portare hostiam et calicem cum vino post Euangelium Sacerdoti, qui Missam celebrat; tum vero a Parentibus offeri, eaque [orig: eâque] oblatione a Sacerdote suscepta [orig: susceptâ], parentes manus pueri involvere in palla, qua [orig: quâ] altare coopertum est, et cuius pars anterius pendet, deinde ab Abbate suscipi. Quam rem explicatius enarrat Udalricus Consuetud. Cluniac. l. 3. c. 8. Sed etiam in cunis oblati fuere [orig: fuêre] infantes; Cuiusmodi oblationis Formulam habemus apud Yepezium Tom. 7. Chron. Ord. S. Benedicti et Martinezium in Histor. Primat. l. 3. c. 22. ubi de Sanctio Ramirezio Rege Aragonum, Vos igitur, Confratres mei, de Sancto Pontio, miseremini amantissimo filio meo Ranimero quem dono et offero Deo et praedicto coenobio, ea [orig: eâ] videl. devotione et fide, qua [orig: quâ] obtulit Abraham filium suum et Anna Samuel filium suum Sacerdoti Eli, in conspectu Dei, quatenus in Templo Dei semper deserviat, atque eius exemplo [orig: exemplô] et vita [orig: vitâ] ac doctrina [orig: doctrinâ] provocatus, nec non precibus praedicti filii mei ac vestri, adiutus valeam pervenire ad virentis Paradisi gaudia. Istiusmodi autem puer oblatus, ut ex dicta Benedicti regula patet, omni Parentum successionisspe privabatur, ne ad saeculum rediret, et revera exharedari iubebatur: quod diserte docent verba oblationis, apud Richardum Monachum Eremi S. Mariae in Helvetia; ubi Parens, Promitto, inquit, per viventem in saecula, quia numquam do illi hereditatem suam, aut aliud quidquam: sed exheredo illum etc. Licebat tamen parentibus Monasterio aliquid in eleemosynam, pro mercede sua, i. e. exponente Car. du Fresne, in spem divinae remunerationis offerre, quod ferme semper factum istiusmodi Oblationum formulae docent. Sed et puros, istius Parentum oblationis vi, ita Monasterio fuisse alligatos, ut ab eo recedere, et ad saeculum reverti neutiquam iis licuerit, ex laudato cap. colligitur. Quod etiam de Sanctimonialibus oblatis, statuit Lanfrancus Ep. 32. Unde Concilio Matisconensi 1. c. 12. talis, si post aliquod tempus inde egressa coniugium contraxisset, usque ad exitum cum ipso, qui se huiusmodi consortio miscuerit, communione privata, legitur. Aliud de Oblato Monasterium relinquente, habes apud Petr. Damianum l. 1. Ep. 9. p. 29. Vim tamen hanc a Parentibus liberis illatam improbant plerique, atque in iis (ut omittam Novellam Maioriani Imperator. de Sanctimonialibus) Gaudentius Episc. Brixiensis tract. 8. Imperare quidem perpetuam continentiam non possunt (Parentes) quia res esse noscitur voluntatis etc. Quod forte causae fuit, cur in Concilio Aquisgranensi fuerit cautum can. 36. ut pueri oblationem a Parentibus factam, tempore intelligibili, i. e. cum ad discretionis aelatem pervenissent, confirmarent. Imo non desu.re, qui simoniae damnarent eam exactionem, quam Monachi faciebant, pro susceptione puerorum in Monasteriis, quam vetant prae coeteris Capitulare II. A. C. 789. c. 15. et Capitul. Francofordiense A. C. 794. c. 14. uti habet Car. du Fresne apud quem plura hanc in rem vide in Glossar. De infantibus vero a Parentibus Deo oblatis in V. Testam. Isaaco, Simsone, Samuele supra, in voce Naziraeus.

OBLATI [2] Curiae dicebantur ut cui naturales essent nati, per oblationem Curiae legitimarentur §. siigitur in Auctor. quibus mod. nat. effic. sui, cum prius hoc idem Theodosius satuisset. Cum enim Curialium Ordo amplissimus, olim tam in municipiis, quam Coloniis, ad pessimam conditionem esset redactus, temporibus Leonis et Maioriani, idque propterea, quod cum inter

alia onera hoc quoque sustinerent, ut tributa omnia exigerent, ita ut quae a tenuioribus praestari non possent; ipsi de suo penderent: multique proin patrias desererent, Natalium splendore neglecto [orig: neglectô], ac occulias latebras et habitationes eligerent iuris alieni; Imperatores conati huic morbo providere, statuerunt, ut naturales filii per oblationem Curiae legitimarentur. Aldobrand. ad tit. Inst. de Nupt. §. aliquando autem.

OBLATI [3] Monasteriorum qui se ac sua, vel maiorem partem bonorum suorum, sine fraude ac dolo, Monasteriis ipsis sponte ac libere obtulerunt, ut est in Ep. Bonifacii VIII. A. C. 1296. apud Waddingum. Concil. Lateranense IV. c. 57. Hoc autem de illis Confratribus intelligimus, qui vel adhuc manentes in saeculo, eorum ordini sunt oblati, mutato [orig: mutatô] habitu saeculari; vel, cui inter vivos sua bona dederunt, retento sibi, quandiu in saeculo vixerint, usufructu. Atque hi quidem ii sunt, qui Donati, sic nuncupati, quod se totos et bona sua Monasteriis donarent ac offerrent. Ait autem Ptrus de Boateriis, discrimen esse, inter Professionem et Offersionem: illam esse abnegationem propriae voluntatis, vitam activam abnegantis et contemplativam eligentis; istam, esse personae, rei vel rerum alicui domino vel loco religioso factam oblationem. Atque ita Professionem intelligit propriam esse Monachorum, cum Oblati ex ipsa oblatione admissa, nulla [orig: nullâ] praevia [orig: praeviâ] probatione facta [orig: factâ], tantummodo oboedientiae professione; in Oblatorum et Donatorum ordinem reciperentur. Quidam tamen Monasteriis, cum bonis suis universis, vel eorum parte aliqua, ita se offerebant, ut Monachicam vitam amplecterentur et ad professionem admitterentur, reveraque in posterum Monachi essent: cuiusmodi oblationis formulam exhibet Rollandinus, Obtulit personam suam Deo et D. Antonio clausis manibus se intra manus venerabilis Patris D. Abbatis, recipientis vice et nomine ipsius Ecclesiae; et pro se et suis successoribus dans et ponens, nec non et promittens et profitens stabilitatem, conventionem et oboedientiam debitam, secundum Regulam Ordinis etc. Sacramentum eorum, quo [orig: quô] Monasteriis sese obstringebant, exhibet Iac. Petitus post Paenitentiale Theodori p. 500. Interdum vero ea [orig: eâ] conditione sese Monasteriis offerebant, ut in ordinem Monachorum admitterentur, si luberet, ac interim Donatorum et Oblatorum vice haberentur: Sed id potissimum spectabat Viros Nobiles, quod prae coeteris docet Charta ex Tabulariis Regiis Provinciae descripta a Car. du Fresne, cuius initium: Notum sit omnibus praesentib. et futur. quod anno [orig: annô] Dom. Incar. 1209. mense Decembri, ego Guilielmus D. G. Comes Forcalcar, filius quondam Geraldi Amici --- dono animam meam et corpus meum --- -- Domui Militiae Templi, hunc in modum, quod si ad religionem venire voluero, ad religionem Templi veniam et non ad aliam --- Si vero in saeculo me vitam finire contigerit, in Cimiterio Domus Templi sepeliar. Promitto equidem dare praedictae Domui Templi et Fratribus ad obitum meum --- equum meum et duas alias equitaturas et omnia arma mea completa, lignea et ferrea, quae uni Militi sunt necessaria, et 100. marcas argenti. Praeterea, dum in saeculo vixero, singulis annis ad Festum Nativitatis Domini praefatae Domui Templi et Fratribus 100. sol. Guil. pro recognitione huius donationis dare promitto --- Et nos Frater P. de Monteacuto Magister, cum consilio et voluntate Fratris W. Catelli et a'iorum Fratrum. recipimus vos. --- in DONATUM et confratrem nostrae Domus et in universis beneficiis, quae in Domo Templi fiunt vel fient usque ad finem citra mare, vel ultra, bonam vobis concedimus portionem etc. Ea autem Oblatorum et Donatorum erat conditio, ut ex familia Monachorum censerentur, Abbati oboedientiam profiterentur et victum vestitumque ab iis consequerentur; cum videl. in Monasteriis degebant ac deserviebant. Quo in statu etiam habitum forma [orig: formâ] et colore diversum a Monachorum coeterorum veste deferebant. Nonnumquam vero Monasteriis ac Ecclesiis ita sese offe ebant, donabant ac mancipabant, ut ipsi ac eorum progenies pro servis Ecclesiae deinceps haberentur, dimissa [orig: dimissâ] ingenuitate ac libertate. Cuiusmodi Oblationis in Tabular. Vindocinensi Chartam his verbis conceptam idem Car. du Fresne exhibet: Cum sit omni carnali ingenuitate generosius extremum quodumque Dei servitium --- ego Raynaldus --- cum me ab avis et atavis naturaliter liberum conditio humana protulerit --- spontanea mea [orig: meâ] voluntate meipsum, meosque liberos, in servitium trado S. Trinitatis et Fratrum huius loci, reputans me ab hac die inante, sicut unum quempiam de servis eorum, ad faciendum de me et rebus meis, quidquid eis salva [orig: salvâ] iustitiae lege placuerit --- pro salute animae meae etc. Atque tum, in servitutis ultro susceptae signum, quatuor denarii offerebantur. Et hinc Oblati tales Servi de quatuor nummis appellati videntur. Spectabant autem fortean hi quatuor nummi seu denarii censum totidem denariorum, qui quotannis pensitari solebat, ab eiusmodi servis et Oblatis Ecclesiasticis, uti colligere est ex Ioh. Roberto in Histor. S. Huberti etc. Praeterea servitutem hanc Ecclesiasticam subeundi alius quoque ritus erat, collo scil. campanae fune innexo: Ita enim Raymna dus --- obtulit Deo et S. Trinitati omnia sua atque semetipsum ad servum --- Quod priusquam fecit, in Capitulo, ac deinceps statim in Monasterio (Vindocinensi) involvens iuxta morem collum suum chorda [orig: chordâ] signi --- A. C. 1079. in Charta alia eiusdem Tabularii. Imo Charta 440. Ingelbaldus quidam, loco eidem S. Trinitatis se in servum traditurus, in facti memoriam, utroque [orig: utrôque] ritu defunctus legitur, et quatuor denarios de capitagio suo, sicut mos erat saecularis talia facere, super Altare Dominicum praedicti loci imponens, funem quoque signi collo suo devete circumplicans, chartam scribi istam postulavit etc. Sed et ita quandoque Ecclesiis et Monasteriis sese offerebant et donabant sub annuo censu, ut libertatem et ingenuitatem non dimitterent, imo eam disertis et expressis verbis retinerent. Quam in rem vide complura apud Car. du Fresne laudatum in Glossar. De iure vero Regum Franciae ponendi Oblatos in Monasteriis, vide Chopinum de Sacra Polit. l. 3. tit. 2. n. 12. 13. 14. 15. et tit. 5. num. 14. 15. Causas istiusmodi Oblationis suggerit Capitul. Caroli

M. l. 1. c. 120. Liberorum hominum, qui ad servitium Dei se tradunt, non tam causa [orig: causâ] devotionis, quam exercitus [orig: exercitûs], seu aliarum functionum vitandarum causa [orig: causâ] etc.

OBLATIO Hebraice [gap: Hebrew] , una ex tribus primariis Sacrificiorum Vet. Testam. speciebus, e frugibus erat, constabatque e simila; cui affundebatur oleum, addebanturque thuris odores. Unde acceptum pugillum, cum universo ture, adolebat Sacerdos Iehovae; reliqua ipsi cedebant, Levit. c. 2. v. 1. 2. 3. propter quae dona thurea, Mincha istuismodi seu Oblatio, gratissimum Deo erat suffimentum memoriale. Nefas autem erat istiusmodi donis mel, aut fermentum admiscere, Levit. c. 2. v. 11. quod Iudaei, propter Idololatras, factum hariolantur; cumque illi rebus istis ad sacrificia uterentur, Deum contrariis ritibus placari voluisse: Apostolus vero ad mores refert 1. Corinth. c. 5. v. 7. 8. E contrario omne munus sale saliendum erat, levit. c. 2. v. 13. quod similem fidei ac sinceritatis imaginem habebat; et sacrifica nostra rite condienda et a corruptione custodienda esse docebat: quo Deo placere ac ipsi immortalitatis (cuius Sal emblema erat, Numer. c. 18. v. 19. et 2. Chron. c. 13. v. 5.) evadere participes possimus. Vide Coloss. c. 4. v. 6. Ephes. c. 4. v. 29. et Matth. c. 5. v. 13. etc. Aliquando vero vox in genere pro Sacrificio, apud Latinos sumitur. In Novo Testam. ubi sacificiorum proprie dictorum, post semel oblatum DOMINUM nostrum, usum nullum superesse, ex ad Hebraeos c. 9. v. 12. discimus, in Liturgiis antiquis et apud Patres, ta\ dw=ra vel ta\ a(/gia dw=ra, appellantur Oblationes panis et vini, ad sacram communionem, in Ecclesiae veteri solitae offerri: e quibus ad consecrationem, in usum Eucharistiae, quantum satis esset, sumere, moris primitus fuisse, Iustinus aliique testantur. Quam ob causam, in Graecorum monumentis, ta\ a(/gia dw=ra vel ta\ prokei/mena dw=ra aut simpliciter ta\ dw=ra, vel ta\ agia, pro ipso corpore Christi mystico accipiuntur: vel propter iam factam consecrationem, vel propter futuram. Nam in Liturgia Chrysostomi nondum facta erat consecratio, cum ait Sacerdos in prece mystica: *)aci/wson prosenexqh=nai/ soi u(p' e)mou= tou= a(martwlou= kai\ a)naci/ou dou/lou sou ta\ dw=ra tau=ta, Da, ut a me peccatore et indigno servo tuo, haec dona tibi offerantur. Ubi per dona quid intelligat, declarant sequentia, *su\ ga\r ei) o( prosfe/rwn, kai\ o( prosfero/menos2, Tu Christe idem es qui offers et qui offerris. Commemorationem enim unici Christi sacrificii, in cruce oblati, vocabant Sacrificium, et aliquando Sacrificium commemorationis, aliquando Sacrificium corporis Christi, uti infra videbitur. Igitur ta\ dw=ra etiam, sive ante consecrationem, sive post, pro ipso corpore Christi mystico, quod dicebatur osserri per commemorationem verae illius Oblationis semel factae, usurpantur Patribus. Inde factum, ut Dona acciperent, pro ipsa cena Domini. Idem namque est locis sexcentis apud Patres, metalamba/nein tw=n a(gi/wn dw/rwn, et participare S. Cenae. Atque haec locutio ita fuit in Ecclesia Graeca usu trita, ut Balsamon ad Can. 19. Concilii Carthagin. vocem et pueris fidelium notam, Eucharistia, per istam interpretetur: *di/dotrai, inquiens, h( eu)xaristi/a h)/goun ta\ a(/gia dw=ra, in qua appellatione quantum lateat significationis occultae, declarat Nicol. Cabasilas Expos. Liturg. c. 2. Sed et alias ob causas Sacramentum hoc Donum dixere [orig: dixêre] Patres, quas congerere hic [orig: hîc] instituti non est nostri. Dicam saltem, et Regenerationem, et Baptismum quoque, imo ipsum Spiritum S. unicum tanti mysterii effectorem, non raro hac [orig: hâc] appellatione apud Patres venire. Hinc Paschasius l. de Corp. et Sang. Dem. negat, malos corpus christi vere accipere; quia non accipiant Donum, i. e. Spiritum S. Nec hoc omit atur, Eucharistiam appellari to\ *dw=ron, eandem ob causam, propter quam dicitur et Sacrisicium: quia videl. est commemoratio sacrificii semel a Christo oblati. Sic recipe in Liturgiis, ut in ea, quae habetur in Clementis Constitution. l. 8. c. 13. *(upe\r tou= dw/rou tou= proskomisqe/ntos2 *kuri/w|, tou= *qeou= dehqw=men, o(/pws2 o( a)gaqo\s2 *qeo\s2 prosde/chtai au)tou=, dia\ mesitei/as2 tou= *xristou= au)tou=. Oremus pro dono quod Domino Deo offertur; ut Deus pro sua bonitate illud suscipiat, per intercessionem Christi ipsius. Ubi Donum sive Sacrificium, est symbolum corporis Christi, quod sumitur in sacra illa actione, ad celebrandam memoriam mortis Christi. Quo [orig: Quô] sensu Patres simpliciter usurpant to\ *dw=ron, aliquando to\ swth/rion *dw=ron, aut to\ naero\n kai\ mustiko\n *dw=ron, ut in Chrysostomi Tom. I. p. 916. Atque ita accipiendum in Niceni Concil. Canon. 5. quo [orig: quô] loco [orig: locô] iubetur, Synodum haberi ante Quadragesimam; *(/ina pa/shs2 mikroyuxi/as2 a)nairoume/nhs2 to\ kaqaro\n dw=ron prosdechtai, Ut omni simultate sublata [orig: sublatâ] Donum purum offeratur Deo. Ubi verum est, quod quidam scribunt, alludi ad praeceptum Domini, apud Matth. c. 5. v. 23. sed et illud verissimum, qppellatione Doni hic [orig: hîc] Pascha et S. Eucharistiam intelligi, ac ut Patres loquebantur phrasi Metonymica [orig: Metonymicâ], Sacrificium Christianorum. Quem vocis usum non attendit Consalus Ponce de Leon, Interpres Physiologi Epiphanii, isto [orig: istô] loco [orig: locô] c. 5. *pi/e u(/dwr zw=n, toute/sti, to\ a(/gion *dw=ron koinwnw=n ga\r e)n metanoi/a| a)nanew/sh| sauto\n loipo\n dia\ th=s2 au)th=s2, kai\ qanatqh/sqetai h( a(marti/a, Bibe aquam viventem, i. e. sanctum donum: Nam communicans cum paenitentia, per ipsam te in posterum renovabis et morti dabitur peccatum. Et per se clarum est in Graecis Patribus versato, to\ *dw=ron hic [orig: hîc] esse Cenam Domini: quod proxima vox communicans manifesto ostendit, etc. Plura hanc in rem vide apud Isaac. Casaubon. Exercitat. XVI. num. 52. Eandem ob rationem prosfora\n vocari hoc Sacramentum, deprehendimus Concil. Laodicen. can. 58. unde ad Latinos Oblationis vox transiit, pro eo quod Graecos Sacrificium Christianorum appellasse [orig: appellâsse], diximus. Alias in genere Oblationes appellantur, quaecumque a piis fidelibusque Christianis offeruntur Ecclesiae, sive res soli sive mobiles sint: nec refert, an legentur Testamento, an aliter donentur; atque hoc [orig: hôc] sensu voce usus est Ulpianus c. 5. tit. de Donat. int. Vir. et Uxor. Eleemosynae praesertim egenis erogatae: sic Tertullian. de Corona Mil. l. 3. Oblationes pro defunctis, pro natalitiis, annua [orig: annuâ] die

facimus. Ubi natalitia martyria esse notant Eruditi. Pro martyriis ergo stata [orig: statâ] die Sacrificia offerebant, uti habet Cyoprian. Ep. 5. l. 4. h. e. ob commemorationem eorum oblationes erogabant, et sacrificia eucharistica pro fortissimorum Christi militum adoreis Deo reddebant, uti phrasin idem ipse explicat l. 3. Ep. 6. Unde facile intelligas, quo [orig: quô] sensu apud eundem l. 1. Ep. 9. verba, Pro defunctis offerre et sacrificium pro dormitione defunctorum celebrare, sint accipienda. Vide quoque Tertullian. Exhortat. ad castitatem c. 11. Cyprianum iterum de Eleemosyna, Sozom. Histor. Eccl. l. 6. c. 15. Alios. Plura vero apud Desid. Heraldum Animadvers. Arnobianis l. 4. sub finem. Veteres Offerumenta vocarunt [orig: vocârunt], auctore Festo [orig: Festô]. Plures vocis huiusce acceptiones, vide apud Car. du Fresne in Glossar. et Macros Fratres in Hierolex. etc.

OBLATIONARIUS in Ecclesia Romana, Subdiaconus, interdum et Diaconus dicitur, ad cuius inimisterium pertinebat, Oblatas, panem scil. et vinum, Pontifici missam celebranti e Patriarchio deferre, easque offerre Archidiacono. Ordo Roman. Et suscipit (Pontifex) oblatas de manu Presbyterorum ac Diaconorum, quibus licitum est accedere ad Altare: deinde Archidiaconus suscipit oblatas datas de Oblationario et dat Pontifici. Et alibi, Ornato vero Altari tunc Archidiaconus sumit amulam Pontificis de Subdiacono Oblationario regionario et refundit super colum et in calicem. Anastasius in Gregorio III. Disposuit, ut in Coemiteriis --- -- Romae, in diebus Natalitiorum, eorum luminaria ad vigilias faciendas et Oblationes de Patriarchio per Oblationarium deportentur ad celebrandas missas etc. In Histor. Transtationis S. Sebastiani n. 27. Oblationario [orig: Oblationariô] itaque vocato [orig: vocatô], cuius erat sortis, ex Rom. consuetudine, aperire sepulchrum etc. Anastas. Bibl. ad VIII. Synod. art. 2. ubi *dome/stikos2 tw=n u(podiako/nwn apud Graecos occurrit, subdit, Quem Romani Oblationarium vocant. Alias Graecos *prosforari/ous2 huiusmodi homines vocasse [orig: vocâsse], docet Car. du Fresne Glossar. Aliud quid Blatores sunt, Amm. Marcellino l. 19. memorati, Graece *suntelestai\, qui offerre dicebantur, cum tributa inferebant etc.

OBLATIVA Auguria dicta Romanis sunt, quae non poscebantur: adeo que nihil adferre, et temere emissa esse, aut sine ratione sua [orig: suâ] quadam con citatione putabantur prorupisse, nisi commotos et velut perculsos animos iia afficerent, ut ad se pertinere assentirentur: Si hoc negarent, nihil se percipere aut experiri eorum, quae illa praenuntiarent, ex Augurum disciplina persuasum habebant et in potestate nostra positum affirmabant, auspicia non pelita amplecti aut recusare. Opponebantur illis Imperativa, quae suscitari divinitus et raro fallere, ac sese ipsa asserere atque explicare observatione, constantia [orig: constantiâ] et aequalitate sua [orig: suâ] putabant, Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 3. c. 9.

OBLIGARE terminus Magiae peritorum. Unde Obligatores, qui ligamentis Magicis ad morobrum sanationes utuntur, in Capit. Caroli M. l. 1. c. 64. Adde Capitul. 1. eiusdem Imperat. incerti anni c. 40. Apud Apuleium de Herbarum virtut. c. 15. num. 3. Si quis ad mulierem non poterit affectari obligatus. I. e. maleficio et veneficio incantamentoque alligatus, detentus, devinctus et impeditus, quo minus affectetur, i. e. afficiatur, stimuletur, commoveatur et accendatur ad cupiditates et libidinem. Germani vocant Nestel kniipfen. Cuiusmodi Obligationis exemplum insigne, prae coeteris, habes, apud Guibertum de Vita sua l. 1. c. 11. et 17. Vide supra in vocibus Defigere, Ligula, Nodus Veneris etc.

OBLINERE os apud Plautum, Argum. Epid. v. 5. quod proprie iis convenit, qui non faciei partem de consueto more liniebant, sed os totum. Lini enim moris erat delicatos olim, vel ad candorem nitoremque cutis conciliandum, vel ne cito barbati essent. Sic Sueton. de Ottone c. 12. narrat, faciem quottidie pane madido [orig: madidô] linere consuetum, idque instituisse a prima lanugine, ne barbatus unquam esset. Et Martial. de Muliere, l. 10. Epigr. 68. v. 3.

Ubi coloratos Etruscos vocat tou\s2 h(liokau/stous2, Sole perustos, et mulierem numquam litam, quae faciem medicamentis numquam induxerit, ad candorem servandum et Solem cuti defendendum, ne coloraretur. Cuiusmodi medicamenta, quae praestabant, ne Sole laederetur facies, vocabantur Cosmetis qerina\ profulaktika\ prosw/pwn, eaque omnia erant e)pi/xrista: sicut illa, quibus nitor aut candor parabatur in facie, prosw/pou e)pi/xrista lampruntika\, et smh/gmata prosw/pou stilbwtika. Sed et faciem linebant, ut cutis tenderetur, cuiusmodi, medicamenta Graecis teta/nwqpa et tetanw/mata, Latinis Tentipellia, appellabantur. Et quidem, cum dicit Tibullus, l. 1. Eleg. 8. v. 11.

per sucum splendentem, to\ e)pi/xriston lampruntiko\n intelligit. Sicut kata/plasma prosw/pou lampruntiko\n Iuvenalis, cum ait, Sat. 6. v. 471.

Sed quae mutatis inducitur atque fovetur,
Tot medicaminibus, coctaeque siliginis offas
Accipit et madidae, facies dicetur, an ulcus?

Interea foedo [orig: foedô] aspectu ridendaque multo [orig: multô]
Pane tumet facies.

Ubi vetus Interpres, medicamen ad tendendam faciem, vel cutem magis etc. Alia autem erant katapla/smata, alia smh/gmata, quibus utebantur ad faciem poliendam. Sublatis enim cataplasmatis smegmata adhibebant; id quod observavit idem Poeta, in illa divina Satyra adversus sequiorem sexum, ubi eleganter katapla/smata vocat tectoria: v. 467.

Panem intelligens, quo [orig: quô] madido [orig: madidô] faciem linebant, ac veluti

tectorio [orig: tectoriô] quodam [orig: quôdam] inducuebant, tetawtikw=| kai\ stilbwtikw=| tou= xrwto\s2: quod tectorium seu cataplasma abstergebant smegmate ex lacte asintno, cum ad moechos irent. Idem, v. 461.

---- ridendaque multo [orig: multô]
Pane tumet facies, aut pinguia poppaeana
Spirat, et hinc miseri viscantur labra mariti.
Ad moechum lota [orig: lotâ] veniunt cute.

i. e. lomento [orig: lomentô] expolita [orig: expolitâ] vel smegmate, e)pixri/stw| sublato [orig: sublatô]: ad quam rem idem postea lac asininum memorat. Vide quoque Aetium l. 7. ubi omnia haec skeuasiw=n genera enumerat et nominat smh/gmata prosw/pou, vi/mmata, stilbw/mata, tetanw/mata et alias similes saponum et lomentorum species, quibus qui utebantur, tam ad faciem, quam ad reliquum corpus, extergenda polienda et nitidanda, lini proprie dicebantur. Ael. Spartian. in Adriano c. 4. Corrupisse eum Traiani libertos, curasse [orig: curâsse] delicatos, eosdemque levisse, per ea tempora, quibus in aula familiarior fuit, opinio multa firmavit. Ad quem locum, quod addit Casaubon. etiam linere faciem consuevisse Veteres ad oculorum u(pografa\s2, vel ad glabritiem ac laevigationem, reprehenditur a Salmasio, aliter faciem, aliter oculos inungi solitos, et utrumque diverso [orig: diversô] fine, asserente. Sed et quidam, ut naevos occultarent, faciem linebant: ut ille apud Martialem libertinus frontem literatus, l. 2. Epigr. 29. v. ult.

Et numerosa linunt stellantem splenia frontem:
Ignoras, quid sit? Splenia tolle: leges.

Hinc itaque orta, linere aliquem, pro kolakeu/ein, apud Hieronym. in Ezech. l. 7. Os sublinere: quod de eo proprie dicebant, qui simulans se os alicuius linere ad decorem, uti mos fuit, contra et secus quam consuetudo erat, os illi ridiculis picturis deturpabat, ut qui olim gryllum pingebant: Et os oblinere, apud Plantum loc. cit. de quo dictum etc.

amoris indicium. Unde vetus Schol. Cum heroicum, inquit, et virile ante contueretur; nunc obliquato [orig: obliquatô] visu, remittit austeritatem et assensum faretur. Sic de amore correpto suo Leandro, Musaeus:

---- e)p' au)tw=|d' o)/mmata kou/rh
*loca\ para\ liparh\n xome/nh qhei=to kalu/ptrhn.

*)/esti d' o( pai=s2 gluki/dakrus2, a)eila/los2, w)ku\s2, a)qembh\s2,
*sima\ gelw=n, ptero/eis2, nw=ta faretrofo/ros2.

Et versatiles amore perculso oculos adscribit Nonnus l. 35. de Morrheo, quem vide. Addit autem superbos visus Statius, propter non penitus abiectum fastum, qui natura [orig: naturâ] in signiorem nobilitatem comitatur. Sic puella Bucolum obliquis in tuebatur, contemnens eum et ob raptum osculum despuens, apud Theocritum Idyllio 20. etc. Idem vero et verecundiae signum. Statius iterum Theb. l. 1. v. 675.

Deiecit maestos ex templo Ismenius heros
In terram vultus, taciteque ad Tydea laesum
Obliquare oculos ----

Non istic obliquo [orig: obliquô] oculo [orig: oculô] mea commoda quisquam
Limat ----

Cuiusmodi oculum ponhro\n, malum, vocat Dominus noster, Matth. c. 20. v. 15. Vide plura de voce hac, apud Casp. Barthium Animadversion. ad Statium passim, inprimis ad l. 1. Sylv. 2. v. 27.

OBLIVIONIS [2] Lex apud Corn. Nepotem Thrasybulo c. 3. Vide supra Amnestia; uti de Oblivione in ter Numina relata [orig: relatâ], voce Dii: etiam aliquid infra, ubi de Pauperibus.

OBLIVIUM Graece *lh/qh, nomen castri in Perside, sic dicti, ut ait Procopius de bello Persic. l. 1. c. 5. quod de illo, qui eo esset coniectus, mentionem unquam fieri ex Lege vetitum, poena etiam capitalis illis posita esset, qui eius nomen protulissent. Vide quoque Theophylactum Simocattam l. 3. c. 5. Leontium in Vita S. Iohannis Eleemosynarii, Agathiam p. 138. Theophanem p. 220. et Miscellam l. 17. Simili nomenclatura [orig: nomenclaturâ] postremos Imperatores Byzantinos carcerem habuisse, docemur ex Nicephoro Gregora l. 9. et Pachymere l. 3. c. 38. qui illud Nicaeae fuisse asserit, in quem amandari soliti Proceres, alicuius delicti rei. Cuiusmodi locorum imitatione carcer Episcopi Parisiensis, vulgari idiomate, Oubliette dictus videtur, quod, qui in eum conicerentur Clerici, quasi obliti, in eo diutius detinerentur, apud Froissardum Volum. 11. c. 84. Guiliel. Episc Tornacensem Histor. Velleris Aur. et in Chron. Flandr. c. 86. ubi de Henrico de Malestroit, laudatos Car. du Fresne Glossar.

OBLOGENES populi Cypri, quorum legatus Exagonus, volens in dolium serpentibus plenum missus est, quem illi lingua [orig: linguâ] demulcebant, Plin. l. 28. c. 3. Alii legunt Ophiogenes.

OBNOXIATIO et Charta obnoxiationis in Formulis medii aevi interdum spectat bona ipsa, in terdum personas. Prioris generis exstat formula, apud Marculfum l. 2. form. 9. qua [orig: quâ] Pater, qui bonorum, quae uxori suae praemortuae dederat, usumfructum a filiis accipit, ea [orig: eâ] conditione, ut villas alias ex suis bonis illis obnoxiet pro ipso usu, ita ut ea vendere aut alienare ei non liceat, sed

in filiorum arbitrio et potestate remaneant. Cui adde formul. 9. ex Baluzianis. Alia Obnoxiationis species fuit, cum quis prae inopia, necessitate ac infirmitate, pecuniam aut bona alia in victum accipit, eoque [orig: eôque] nomine libertatem suam commodanti obnoxiat, ita ut, velut de quolibet mancipio proprio, ipsi commodanti facere liceat, potestatemque habeat debitorem vendendi, commutandi et disciplinam imponendi, ut est in Formulis secundum Legem Roman. Et quidem in Capitul. theodori Cantuariens. c. 12. Homo tredecim annorum se ipsum potest servum facere. Exemplum rei huius antiquissimum in Aegyptiis habemus, qui durantibus annis inopiae et fame ingravescente, Pharaoni, post iumenta et agros, seipios mancipasse [orig: mancipâsse] leguntur, in Historia sacra Iosephi Patriarchae, Gen. c. 47. v. 19. Licuisse vero etiam Patri, urgente necessitate, filium in servitutem dare, docent Novella 2. Valentin. et l. un. de Patr. qui fil. distrax. l. u. de his qui sanguinol. et l. 2. de Alim. quae inop. Parent. quae observavit Iax. Gototredus ad d. l. un. de Patrib. qui sil. etc. His autem servis nati, in tali servitio, liberi erant, uti discimus ex Edicto Pistensi c. 34. Sed nec semper se ipsos vendebant, verum per alios vendi patiebantur, tamquam originarii essent scrvi, de quibus haec sancit Lex Wisigoth. l. 5. tit. 4. §. 10. Ingenuum qui se vendi permiserit et pretium cum venditore partitus sit, ut circumveniret emptorem, in servitute permanere debere, posse tamen pretio [orig: pretiô] dato [orig: datô] redimi et in pristinam libertatem asseri, vel a se vel a Parentibus. Quo spectant illa Gregor. Turonen s. l. 3. c. 15. Veni mecum et venunda me in domo barbari illius, sitque tibi lucrum pretium meum, etc. Ne proin huiusmodi fraus contingeret, Lege Longebardorum sancitum est l. 3. tit. 9. §. 5. ut in publico, per antiquam consuetudinem, id perageretur, scilicet in Curia, coram Magistratibus. At Saxonum Lege, nullus se in servum dare poterat, reclamante herede: ita Speculum Saxonicum l. 3. Art. 32. §. 4. art. 42. §. 9. Diversis porro modis quis sese in servum obnoxiabat. Interdum enim, ut pretium sui acciperet, ut in Formul. cit. Interdum a mortis periculo liberatus, ob crimen aliquod perpetratum, ei a quo compositio exoluta fuerat, cum ipse solvendo non esset, sese in servum addicebat. Praeterea aliquis in servum ad vitam suam sese dabat, cum pecuniam, in quam condemnatus fuerat, pro restitutione aliqua, non haberet quam transsolveret. Denique, si quis rem furatus fuerat, donec compositionem exsolvisset, in dominium illius, cuius res erat, transibat, brachio [orig: brachiô] in collum posito [orig: positô] et per comam capitis sui, ut est in Formulis parentalibus c. 26. Sic Lege Ladislai Hungariae Regis l. 2. c. 11. et l. 3. c. 5. Nobilis, qui domum alterius invasit aut illius uxorem flagellavit, si mulctam decretam solvere non possit, raso [orig: rasô] capite vendi iubetur. Adde, quae in hanc sententiam habent Lex Baiuvar. tit. 1. c. 11. tit. 2. c. 1. §. 5. et varia Capitularia laudata Car. du Fresne Glossar. Ncc non quae hic ipse notavit ad Cinnamum p. 485.

OBNUNTIARE apud Sueton. Iulio c. 20. Lege autem Agraria [orig: Agrariâ] promulgata [orig: promulgatâ] obnuntiantem collegam armis foro [orig: forô] expulit. Ac --- -in eam coegit desperationem, ut --- --domo [orig: domô] abditus nihil aliud quam per edicta obnuntiaret: Dioni est i(eromhni/an proagoreu/ein, ferias indicere; quod caute accipiendum. Obnuntiatione enim ficbat quidem dies nefastus et comitialis esse desiit, non fiebat tamen festus, neque *(eorta/simos2. Melius itaque idem alibi obnuntiare vertit proepatge/llein w)s2 e)k tou= ou)ranou= th\n h(me/ran e)kei/nhn manteuso/menon, praemonere se illa [orig: illâ] die de caelo servaturum, ad capiendum auspicium. Vide Casaubon. ad loc. Suetonii. Neque vero Romani solum Iove fulgurante, tonante, agi cum populo nefas habcant, sed et apud Graecos imbres ac tonirrua dirimebant Comitia, Festus in Spectio, et inibi Scaliger, Hadr. Turnebus Adversarior. l. 5. c. 19. Barn. Brissonius Formul. l. 1. G. Elmenhorstius ad illa Arnob. l. 2. Servatis de caelo, aut otiosas facitis obnuntiationibus actiones; Alii. Quo [orig: Quô] proin nomine sibi devinctos aiunt Athenienses Aristophanis Nebulae, quod, si quando inconsulte et temere aliquid suscipere viderentur, aerem ipsae perturbarent, aut tonitrua aut imbres excitarent, et ita temerariis inceptis obstreperent:

---- ---- *)hn ga\r h)=| tis2 e)/codos2
*mhdeni\ cu\n nw=|, to/t' h)\ brontw=men h)/ yeka/zomen ktl.

Imo et ipsos Barbaros, quum fulgura corruscarent, tonitrua mugirent, imbres ruerent, tempestatibus aer concuteretur, nihil publice in choasse [orig: choâsse], discimus ex Livio l. 26. c. 17. ubi quidquam luce trissi et nebuloso [orig: nebulosô] aere aggredi posse Paenos, negat asdrubal; quemadmodum de terrae motu coorto idem saepius occurrit, uti videre est apud Desid. heraldum ad eundem Arnobii loc. p. 116.

OBOCA fluv. Hiberniae, Ptol. Liphie, teste P. Iovio [orig: Ioviô]. Nunc Doro, in Lagenia. Oritur in Comitatu Dubliniensi, dein per Caterloghensem labitur, ubi iuxta Arcloam portum et oppid. in mare Hibernicum, se exonerat, 35. mill. pass. infra Dublinum in Meridiem.

OBOLCOLA seu OBULCULA oppid. Hispaniae, nunc Lora quibusdam ad Baetim, in Vandalitia. Aliis Marchena, oppidul. ibidem, 5. leuc. ab Astigi in Occasum, 9. ad Hispali in Ortum Ursonam versus.

OBOLUS Graece o)bolo\s2, nummi genus minutum. Nomen tulit, quod Atheniensium nummus *)obolo\s2 obelum in cusum ostentaverit: an potius a figura obeli, quam primitus habuit. Ita enim Eustathius in Il. a. *)obolo\n sidh/rou e)/lasma/ ti e)/legon. xh=ma me\n pw=s2 e)/xwn o)bolou= ou) mh\n kai\ ei)s2 pa/nth o)cu\ lh=gon. *(ou/tw de\ a)dro\n h)=n th=| paxu/thti e)kei=no to\ e)/lasma tou= o)bolou=, w(/s2 te o)boloi\ e(\c th\n dra/ka e)plh/roun, kai\ tou=to e)le/geto draxmh\, o)bolw=n toiou/twn e(ca\s2, o(/swn e)pidedra/xqai du/natai xei/r. *(oi de\ toiou=toi w(s2 ei)ko\s2 o)boloi\, xro/nw| tou= u(/yous2 u(pospa/menoi kai\ kata\ mikro\n u(pokatabai/nontes2 tou\s2 u(/steron tapeinou\s2 ka\ pethlw/deis2 kai\ w(s2 a)/n tiste)rei= e)pipe/dous2 e)poi/hsan o)bolou\s2 tou\s2 legome/nous2 fo/lleis2, I. e. Obolum ferri quandam lamellam dixere [orig: dixêre], figuram quidem obeli habentem, non

usque quaque tamen desinentem in acutum. Ita autem crassa haec Oboli lamina erat, ut sex illorum manum implerent, unde Drachma dicta Obolcrum istiusmodi hexas, quod manus tot eorum comprehendere posset. Postea, ut par erat, Oboli hi humiliores et tenuiores sensim facti sunt, ut illi, qui Folles vocantur, inde prodierint. Apud Athenienses itaque sexta pars drachmae erat: quemadmodum ipse sexaereolorum, aereolum mautem sex minutiarum, vel, ut alii, septem fuit. In ponderibus Obolus sunt tres siliquae, quae faciunt grana 12. Vocabular. Vetus. Obolus dimidius scrupulus, qui pensat siliquas tres. Nam to\ gra/mma (scrupulum seu scriptulum ) continet Obolos tres, Plin. l. 21. c. ult. Drachma Attiea Denarii argentei habet pondus, eadem sex obolos pondere efficit, obolus 10. chalcos. Franc. Gouldmannus Diction. Eius quartam partem h(miassa/rion, sumptum fuisse sufficientem, quo in hospitio quis se procurarc posset, narrat Polybius l. 2. Fuit autem h(miassa/rion semissis: In quem locum Gronov. Polybium vulgato [orig: vulgatô] more rotundandi numerum usum, et pro semisse sextante vel duobus trientibus, qui faciunt 8. uncias, ipsam quartam Oboli partem, semissem nempe sive h(miassa/rion dixisse, contendit. Drachmam enim, inquit, concepit pro denario 16. assium (qualis tum erat.) Quum Drachma 16. aestimatur assibus, Obolus aestimetur oportet duobus assibus cum semisse et sextante, sive octo unciis vel besse. Sic h(miobo/lion assem et trientem, sive 4. uncias: quadrans Oboli semissem sextantem implebat. Vel sic: Drachma sex habet obolos, Obolus octo chalcos, ergo Drachma 48. chalcos. denarius habet duos vicgtoriatos 4. sestertios, 8. dupondios, asses 16. Ergo victoriatus 3. Obolos, 24. chalcos; sestertius Obolum et hemiobolion, chalcos 12; dupondius chalcos 6. dodrantem Oboli; as tres chalcos, Oboli quadrantem et sescunciam. Ergo semis chalcum et dimidiatum. At quarta pas Oboli 2. chalci; dimidium ergo chalci amplius, quam debet, rotundandae summae gratia [orig: gratiâ] semissi tribuit Polybius. Idem l. 6. duos Obolos, i. e. quinque asses, in singulos dies, peditum stipendium facit: Ubi iterum Gronov. Exacte quidem sunt quinque asses cum triente, sed propius quinque assibus Graece nihil potuit rotunde dicere. Duravitque hoc stipendium usque ad Iul. Caesarem. Apud Athenienses to\ *)ekklhsiastiko\n, primitus Obolus fuit, i. e. pecunia, quae viritim dabatur populo, ut contioni interesset, Et quidem primus dedisse to\ *)ekklhsiastiko\n commemoratur Agyrrhius, cuius meminit Graecus Arist ophanis Interpraes. Petitus tamen, e Vaticana Proverbiorum Appendice Centur. III. Prov. 35. tutius iudicat dicere, Callistratum Parnytem primum instituisse, ut toi=s2 e)kklhsia/zousin Obolus daretur. Aristophanes Nub.

Ubi observat Scholiastes, h(liastiko\n, pro e)kklhsiastiko\n, a Comico positum esse. De Agyrrhio quid senserit, hic [orig: hîc] infra videbimus. Duo oboli, in eadem Rep. erant pecunia illa quae civibus similiter viritim distribuebatur, ad dies festos, ludos et spectacula, ac ta\ *qewrika\ dicebatur. Quam pecuniam qui administrabat, inter Quaestores erat, et circa Dionysia ta\ kat' a)/stu, Elaphebolione mense eligi consuevisse videtur; Nam tunc maxime sollennia spectacula erant. Vide Aeschinem contra Ctesiph. Magistratu hoc [orig: hôc] tunctus inter alios, Demosthenes est, ad ann. 3. Olymp. 112. Archonte Aristophonte; Vide infra, ubi de Quaestoribus et Theorica pecunia. Porro, tres Oboli, apud eosdem Athenienses, to\ *)ekklhsiastiko\n esse coepere [orig: coepêre], auctore Agyrrhio [orig: Agyrrhiô] praefato [orig: praefatô], qui Callistratum cxcepit, circa Olymp. 97. Atque huius trioboli gratia [orig: gratiâ] in contionem maxime con veniebant Thetae, infima Populi classis, Atheniensium proletarii ac capite censi. Unde iocus comici Pluto.

*)ekklhsi/a d' ou)xi\ dia\ tou=ton gi/gnetai;
Concio nonne huius gratia [orig: gratiâ] instituitur?

Sero autem venientes triobolum non accipiebant, ut apud eundem habes *)ekklhsiaz.

*triw/bolon dh=t' e)/labes2; ei) ga\r w)/felon.
*)all' u(/steros2 nu=n h)=lqon, w(/s2 ai)xu/nomai.
Triobolum num accepisti? o [orig: ô] utinam.
Sed sero nunc accessi, quare pudet.

Vide quae ibi adnotant veteres magistri. Praeconis vero voce kalabatur Populus, idque trina [orig: trinâ], ut Petitus docet, voce et Kalatione: Hinc eodem [orig: eôdem] dramate meminit Poeta secundae, qua [orig: quâ] audita [orig: auditâ], tempus erat eundi in contionem, ne sero nimium venirent et iam tertium kalasset [orig: kalâsset] Praeco, qua de re plura infra, in Triobolus. Apud eosdem quatuor Oboli, diurnum erant militum stipendium, cum initio duos tantum obolos acciperent, qui efficiebant in mensem drachmas decem, Demost. Philippic. c. 1. Hoc postea mutatum et quatuor dein Obolis meruisse, discimus ex Eustathio Odyss. a. *tetrwbo/lou bi/os2 para\ *pausani/a|, a)nti\ tou=, stratiw/tou misqo\s2, Quatuor obolorum vita, apud Pausaniam, pro, militis stipendium. Etiam sactum, ut illis Oboli sex, i. e. drachma, in diurnum stipendium procederet, Thucyd, draxmh\n ga\r th=s2 h(me/ras2 e(/kastos2 e)lambanen. Atque menstruum stipendium erat triginta drachmarum seu trium drachnarum auri, qui sunt tres illi nummi Plautini Mostellar. Actu 2. sc. 2. v. 10. Extra ordinem vero, bello [orig: bellô] Peloponesiaco [orig: Peloponesiacô] militibus Potidaeae praesidiariis duodecim Obolos seu duas drachmas, pendi solitas fuisse, idem Thucyd. narrat l. 2. Atque haec de pedestri militia. Equites vero sex obolos seu drachmam unam accipiebant in dies singulos, Demosth. loc. cit. Militibus navalibus stipendium erat, Oboli diurni tres, Thucyd. l. 8. vectoribus triremis Parali exceptis, qui quaternos accipiebant. Apud eosdem, merces quam de publico accipiebant Iudices, Obolus fuit Aristophane in Nebulis docente Olymp. 89. Ita enim ille, ut dictum,

Lucianus triw/bolon ait fuisse: Unde Scholiastes in Aristoph. loc. cit. negat quidquam certi constitutum ei)s2 to\ *dikastiko\n, quando ista scribebat Comicus. Nam omnino certum est, e versu allato,

Iudices de publico non accepisse plus obolo [orig: obolô]: quamquam anno [orig: annô] proxime elapso [orig: elapsô] triobolum acceperant. Idem tamen Poeta, cum anno [orig: annô] sequente Vespas committeret, volcbat triobolum dari, quot obolorum erat to\ *)ekklhsiastiko\n (pecunia populo data, ut Contioni interessent) sed tamen non nisi unus dabatur Cholus. Qua de re vide Sam. Petitum Comm. in LL. in Atticas l. 4. c. 3. uti de Mutilatis bello, qui itidem obolum indies accipiebant, supra; et de Naulo Charontis, similiter. Fuerunt et Aeginaeis Oboli, et Corinthiis, sed horum quisque sex Atticos faciebat. Siculis Obolus li/tra fuit, cuius quartam partem *nou=mmon vocabant: valebatque 12. xalkou=s2, quos Romani uncias dixere [orig: dixêre], unde his Libra et Assis partes. Apud eos enim, sicut Denarius decem librarum erat, ita sestertius Nummus, seu quarta pars Oboli, librarum erat, Gronov. de Pecunia vet. l. 3. c. 2. et e. qui alibi, lepta\, draxma\s2, o(lka\s2, o)bolou\s2, dhna/ria, interdum idem significasse [orig: significâsse], monet: et l. 3. c. 7. unum omnium veteris pecuniae Obolum stufero simillimum fuisse ait. Apud Francos, Oboli aurei mentio frequens est, cuiusmodi Obolos quinque, Iudaeos praestitisse olim, pro censu annuo Archiepiscopo Turoncnsi, quorum unusquisque 4. solidos valuerit, habes in vetere Charta, apud Car. du Fresne. Sed et in Anglia Obolos aureos cusos esse, circa A. C. 1341. auctor est Henr. Knyghtonus; Obolorum argenti meminit Anglicanum Monasticon Tom. 2. p. 414. apud eundem Car. du Fresne Glossar. Vide eundem Dissert. de Numism. infer. aevi, nec non in voce Moneta, ubi Obolos tertios Gall. Oboles Tierces, sub Philippo IV. Obelos Albos, Gall. Oboles blanches, sub Carolo Pulchro, et sub Philip. VI. Parvos obolos Parisienses Gall. Petits oboles Parisiis, cusos, memorat et interpretatur. Crux in primis nuda, cum duplici Inscr.?. SIT. NOMEN. DNI. BENEDICTUM. et, PHILIPPUS. REX. in aversa parte, Templum Turonense cum Inscr. in ambitu, TURONUS civis, et limbo liliato. Vide iconem ibid. Inde Obolata terra, apud recentioris aevi scriptores, pro terra seu agro, cuius reditus annuus unius oboli est: continere in longitudine pedes 10. latitud. 5. asserunt nonnulli, qua de re vide Henr. Spelmann. Glossar. OBOLI, VELUT ASSIS, DIVISIO IN PARTES, EX PEAEFATO GRONOVIO. Semuncia eius, fuit chalci triens. Uncia, chalci bes. Sextans, chalcus et chalci triens. Quadrans, duo chalci. Triens, duo chalci et bes unius. Quincunx, tres chalci triens. Semis quatuor chalci. Septunx, 4. chalci be. Septunx semuncia, quinque chalci. Bes, quinque chalci triens. Dodrans sex chalci. Dextans, sex chalci bes. Deunx, 7. chalci triens; addita [orig: additâ] uncia [orig: unciâ] fiunt 8. chalci, qui nunc As, i. e. Obolus.

OBOTH nomen loci, Numer. c. 21. v. 10. Israelitarum mansio, cum ex Aegypto proficiscerentur in terram Chanaan. latin. utres.

OBOTRITAE vel OBOTRII Germaniae populi inter Holsatios ad Occidentem et Pomeranos ad Ortum: Mekelburgen, Crantzio. Aliis Scriptoribus celebrantur Abotriti, de quibus Tacit. Germ. c. 43. atras ad praelia noctes legunt. Argumentum prae. bet ipsa nominis ratio. Germanice enim Abetritter est, eques vespertinus sive nocturnus. Similis pugnandi moris fuere [orig: fuêre] studiosi Basylienses, Africae populi. Nic. Lloydius. Coeterum, ex Vandalis erant, qui latissime olim imperavere [orig: imperavêre]; habitabant autem terras, quas a Megapoli seu Mecklinburgo, inclita [orig: inclitâ] Obotritorum Urbe, mutato [orig: mutatô] vocabulo [orig: vocabulô], Megapolitanas seu Mecklenburgicas, secuta aetas nominavit. Vetustissimis a saeculis, usque ad nostra tempora Principes habuere e gente sua, nobile Godescalci et Buthuis genus; sui aliquando iuris, regiaque [orig: regiâque] dignitate insignes, uti supra diximus. Inter posteros, aucto [orig: auctô] interea et per varias gentes extenso [orig: extensô] imperio [orig: imperiô], Pribislaus et Nicolottus Buthuis filii, dibiones sic partiti sunt, ut Pribislaus Wagiros atque Polabos (h. e. Oldenburgenses et Raceburgenses) Nicolottus Obotrittos sive Meckleburgicos acciperet: qui ambo cum Henrieum Leonem, Saxoniae Bucem, infestum haberent, Pribislaus a Rugianis captus, in captivitate vitam finivit. Nicolottus ad antiqua relapsus, quietis impatien tiam primum iactura [orig: iacturâ] terrae, mox vitae, luit: Sed filiis eius Pribislao [orig: Pribislaô] ac Wartissao [orig: Wartissaô] in gratiam receptis, adempta [orig: ademptâ] Obotritorum regione, Circipanorum et Kycinorum ditio (h. e. Gryphiswaldia, Wolgastum atque Guzkovia cum agro) reddita est. Quibus cum eadem, quae plerisque Maiorum, Saxonici obsequii intolerantia esset, rebellionem numquam impune ausi, continuis cladibus rem Slavicam adflixere [orig: adflixêre]. Donec, post captivitatem fratris, tentatamque toties improsperam fortunam, Pribislaus, animadverso [orig: animadversô], non aliud ruentis Domus remedium, quam Saxonum in clementia esse, ad obsequii constantiam compositus, recepta [orig: receptâ] Obotritorum terra [orig: terrâ] (absque Polabis Wagrisque) sincera [orig: sincerâ] fide Leonem toluit, posita [orig: positâ] Regii honoris memoria [orig: memoriâ], Ducis dignatione contentus. Atquehaec circa tempora, exolescente Obotritorum vocabulo [orig: vocabulô], Meckelburgicum invaluisse, subspicari licet. Pfannerus de praecipuis Germ. Princ. gentibus c. 6. Vide quoque supra Mechlenburgum.

OBPOPA in Glossis veter o)/ruc, instrumentum eruendis lapidibus excogitatum. Vide infra in voce Pica it. Upupa.

OBRACUM oppid. amplum Serviae, ad Drinum fluv. ubi Saniaci sedes, sub Turcis. P. a Via.

OBRECHTUS Georgius Argentinensis, fil. Thomae illius Reip. Syndici, Iuris Doctor Basileae renuntiatus, A. C. 1574. anno [orig: annô] sequente Professor Iuris Argentorati electus est. Obiit A. C. 1612. aetat. 66. Pater Ioh. Thomae, qui una cum patre S. Palatii Comes creatus est a Rudolpho II. Imperatore, et frater Henrici ICti ac Consulis Argentivensis Didymi et Danielis

Medicorum. Quod in evulgandis ingenii sui monumentis parcior esset, aegre ab illo Herm. Vulteius impetravit editionem Oeconomiae Iuris universi Legalis, topicae: Iuris feudalis enucleati: disputationum de rebus Var. Iuris antithematum Notis illustratorum etc. Melch. Adami Vitis ICtorum. Vide et Georgius Obrechtus.

OBRIMA unum ex 3. fluv. Apamiam urbem, in Asia celeberrimam, ambientibus, Plin. l. 5. c. 19.

OBRIMO Proserpinae cognomen, quod, cum vim ei videretur illaturus mercurius, mugiit altius, unde factum, ut is manus abstineret, Cael. Rhodig. l. 26. c. 20.

OBRINCUS vel OBRINCA o( *)obri/tgas2, Ptolomae, sed uni dictus, Gall. Belg. fluv. Mosella, Tacito l. 4. Histor. c. 71. et Ausonio Mosella, teste B. Rhenano [orig: Rhenanô], qui per Lotharingiam et Trevirenses in Rhenum ad Confluentes urbem fluit. Cluverio Abrincas videtur, fluv. vel potius amniculus die Are, vel Aar, qui infra Confluentes mosellae et Rheni, apud Sentiacum, in Rhenum effunditur. Vide hadr. Vales. in Notit. Gall. Heroldus non sluvium significare docct, apud Ptol. sed eum Germaniae tractum, quem hodie Ober Rhingaw vocant. Aliqui credunt, eo [orig: eô] vocabulo [orig: vocabulô] significari superiorem partem Rheni fluminis, quasi diceret Oberrhyn. Plura apud Praesatum Rhenanum l. 3. cum Notis Cl. Ottonis ICti p. 617.

OBRIS Straboni et Pomp. Melae. l. 2. c. 5. Orobus, Rufo, Festo Avieno, nomen fluvii nobilissimi Galliae Narbonensis in Occitania, ex agro Gavillitano, per Biteren sem urbem, inter Narbonem et Agatham in mare delabens. Orobis, Ptol. l'Orobe, Clusio. Oritur ex ultimis Cemeniis montibus, vix 3. leuc. a Luteva in occidentem, 10. fere ab agro Gabalitano in Austrum, dein auctus mincribus aliquot, per Occitaniam inferiorem et ibi 2. leuc. infra Bliterras, in mare Mediteraneum labitur, Baudrand. Secundum Hadr. Vales. in Notit. Gall. fontem suum habet in finibus Ruthenorum. Alluit Villam Magnam, veteri Abbatia [orig: Abbatiâ] illustrem, Redas, Ponticulos, Columbarium, Volutam, Rupem Fuscam, ad S. Nazarium, Cessenonem, Casulas, Beterras, et inter Villam Novam ac Castellum Novum, in mare effluit

OBROATIS Persidis urbs, Ptol. Obroatis Ammiano, hodie Omara, teste Moletio [orig: Moletiô].

OBRYZUM Aurum Graecis o)/bruzon, quod saepius despumavit et excostum est; ab o)bru/zein, quod idem cum bru/zein seu bru/ein, et de iis rebus dicitur, quae effervescendo spumam eiciunt et quasi florem emittunt. Latini Obrussam dixere [orig: dixêre] auri experimentum quod igne sumitur, ex Graeco o)bru/zh. Apud Sueton. Neron. c. 44. Aurum ad obrussam. Cicer. in Bruto c. 74. Heic adhibenda tamquam obrussa, ratio est. Senec. Ep. 13. Haec eius obrussa, i. e. probatio. Plin. l. 33. c. 3. Aurique experimentum ignis est, ut simili colore rubeat ignescatque, atque ipsum (nempe experimentum) obrussam vocant etc. Obryzi enim auri apud veteres Latinos nulla mentio, sed auri ad obrussam exacti. Uti autem metalla reliqua, sic et aurum, dum excoquitur, spumam in summo esservescentem mittlit, quae floris instar est et fols vocatur. Manilius istiusmodi auri ramenta, quae excoquuntur, in aurum spumantia vocat his verbis: l. 5.

Ille etiam fulvas avidus numerabit arenas,
Perfundetque novo stellantia littora ponto,
Parvaque ramentis faciet momenta ininutis,
Pro tali ut regerat censu spumantia in aurum.
Et perlucentes cupiens prensare lapillos
Vorticibus mediis oculos immittet avaros

Quasi diceret: Non solum aurilegulus crit, sed etiam auri coctor, quorum illud duobus primis, istud duobus sequentibus versibus expressit. Et quidem Auri coctores ramenta auri prugata, lota et in farinam tusa vel molita ad pondus accipiebant et coacta reddebant pari ferme pondere aut modico [orig: modicô] saltem intertrimento [orig: intertrimentô]. Agatharchides de metallis aurariis Aethiopiae, *(ou/tws2 ou)=n ou(=tos2 o( sullogeu\s2 perikaqa/ras2 to\ yh=tma tou= xrusou= paradi/dwsi toi=s2 i(yhtai=s2. oi( di\ labo/ntes2 me/trw| te kai\ staqmw=| to\ sunhtme/non ei)s2 a)/tgos2 kerameou=n ene/balon. Sic igitur Aurilegulus hic, purgata auri ramenta tradit coctoribus: qui illa appensa accipientes, in catinos fictiles iniciebant, ea excocturi. Hoc est, quod ait manilius, parva momenta, i. e. parvas lances faciet ponderandis minutis ramentis, ut pro tali censu reddat, ac regerat spumantia in aurum, i. e. excocta in aurum purum putum. Salmas. ad Solin. p. 1080.

OBSCOENUM inquinatum, impurum est et pollutum seoeno [orig: seoenô] aut coeno [orig: coenô], quasi communi protritoque [orig: protritôque] omnium usu inquinatum, koino\n enim id notat Graecis, ex phrasi Hebraeorum. Vide inprimis marc. c. 7. v. 2. et Actor. c. 10. v. 14. Cuiusmodi res hominesque non solum a Sacris suis longe arcuit Deus, ut ex Scriptura S. passim liquet: Sed et apud Gentiles pars honoris, qui more Maiorum Diis exhibebatur, erat, ut in eorum conspectu neque diceretur, neque fieret quidquam, in quo obscenitatis aliquid esset, uti disputat Athen. l. 8. Arrian. Dissertat. Epictet. l. 2. c. 8. et Plut. in Quaestion. Rom. Vide quoque supra Festa. Quod postmodum ad honorem hominum translatum. Vide Val. Max. l. 2. c. 1. Principum inprimis, ad quorum etiam statuas vestimenta nudasse [orig: nudâsse], impietati tributum sub Tiberio, apud Sueton. c. 58. quo [orig: quô] nomine crimen Maiestatis illis temporibus appellari consuevisse, notum. Imo et pingi obscena et fingi, lege prohibitum apud Thebanos, ut infra videbimus de Pictura. At, procedente luxu, edisse quoque ac bibisse obscenitates, ex Plinio, Martiali, Aliis, patet. Imo et inter Numina relata. Vide supra Flatus. Vide etiam infra, voce Turpia.

OBSECRARE alium est devovere, h. e. diris ac imprecatiotionibus defigere et devincire, cuius contrarium resecrare, ut ex Corn. Nepote in Alcibiade c. 6. patet. Graeci a)naqemati/zein vocant, de qua voce supra. Hinc Obsecratio, in Gloss. MSS. Matricis

vulneratio. Sed apud Papiam, preaes, gratiarum actiones. Graece proseuxh\. Maxime precatio, quam Pontisex ipae praeibat Populo, Turneb. l. 22. c. 31. Alcuino de Divin. Offic. proprie pars Canonis missae, apud Car. du Fresne Glossar. De Obsecratione populo a Sena u Romano indicta, habes Livium l. 3. c. 63. et l. 26. c. 23. qui posterior locus sic habet: Eodem [orig: Eôdem] anno [orig: annô] prodigia aliquot visa nuntiataque sunt --- --quae hostiis maioribus sunt procurata et Obsecratio in unum diem populo indicta, et Novendiale sacrum.

OBSECUNDATORES sacrorum scriniorum in leg. 3. Cod. Th. de Proximis etc. qui in scriniis operam navant, obsecundant, Scriniarii omnes. Calvin. Lexic. Iurid. Vide infra in Proximus.

OBSEPIRE apud Cicer. in L. Manil. Neve eos arato, neve eas folssas obturato, neve quid sepito etc. et in SC. apud Frontinum de Aquaeduct. Ne quis eo [orig: eô] loco [orig: locô] post hanc legem rogatam quid opponit, molit, obsepit, sigit, statuit, ponit: inaedificare est. Vide Salmas. ad Spartian. in Hadriano, c. 12. et infra in voce Sepes.

OBSEQUENTES a Marco Imperatore dicti sunt Gladiatores, quos ad militiam armaverat. Capitolin. in Marco, c. 21. Instante sane adhuc pestilentia [orig: pestilentiâ] et Deorum cultum diligentissime restituit et servos, quemadmodum bello [orig: bellô] Punico [orig: Punicô] factum fuerat, ad militiam paravit, quot Voluntarios exemplo [orig: exemplô] Volonum appellavit. Armavit etiam gladiatores, quos Obsequentes appellavit. Tamquam videl. non in legionibus militantes, sed in obsequiis Principis. Obsequium autem Principis, satellitium eius dictum est, apud eundem in Pertinace c. 10. quam vocem Graeci quoque suam fecerunt. Sic enim accipe ta\ o)yi/kia, apdu Arrianum Dissertationum Epicteti l. 3. Constantinus in peri\ qema/twn libello, o)yi/kion *(rwmai+sti\ le/getai; o(/per smha/inei tw=n *(ellh/hnwn fwnh=| tou\s2 proporeuome/nous2 e)/mrosqen tou= basile/ws2 e)pi\ eu)taci/a| kai\ timh=|, Obsequium Romana vox, Graece significat anteambulones Imperatoris, ordinis ac honoris ergo. Corippus l. 1.

A cuiusmodi Augustali Obsequio dictus est Comes Obsicii, primus Stratorum Obsicii etc. in Histor. Misc. Item Thema seu Legio tou= o)yiki/ou, apud Constantinopolitanos, quod ex eo potissimum confecta esset: a qua postmodum nomenclatura indita Asiaticae cuidam provinciae, cuius metropolis fuit Nicaea, quam describit Constantinus Porphyrogennitus de Them. l. 1. c. 4. Nicephorus Constantinopol. in Breviar. p. 150. 155. 172. etc. Adde Cantacuzenum l. 4. c. 18. et vide Meursium, ac Car. du Fresne Glossar.

OBSERARE apud Terentium, Eun. Act. 4. sc. 6. v. 25. Ostium obsera intus, est obdita [orig: obditâ] sera [orig: serâ] ostium intus occludere, vide infra in voce Sera.

OBSERVANTES Clerici qui in Ecclesiis deserviunt, in concilio Aurelian. III. can. 5. et IV. can. 26. Est enim Observare, apud recentioris aevi Scriptores, munia consueta exsequi: unde Clerici ac Presbyteri observare dicuntur, Concilio Andegav. Can. 10. Epaonensi can. 5. et aurelianensi IV. can. 7. quoties in Ecclesiis officio suo [orig: suô] defunguntur, apud Car. du Fresne Glossar. Laur. Vallae l. 4. Elegant. c. 3. Observare idem est, quod custodire aliquid oculo [orig: oculô] animoque [orig: animôque], in modum speculatoris, ne nos silentio [orig: silentiô] taciteque praetereat. l. Observare ff. de Offic. Prael. est advertere diligenter etc. Spiegel. Apud veteres Romanos rituale fuit verbum, significans cautam illam circum spectionem, quam in Sacris adhibere conveniens est. Arnob. adv. Gentes l. 1. Sine ulla aliqua Observatione sollicita sacrorum. Infra, sine ullius ritus observatione. Et l. 9. Sequitur ut de signis aliquid simulacrisque dicamus: quae multa [orig: multâ] arte componitis et religiosa [orig: religiosâ] observatione curatis. Iul. Firmicus Mathes. l. 8. c. 6. ad aram metuendae religionis observationibus immolari. Alii. Vide Desid. Heraldum ad Arnobium p. 42. Vide quoque Macros in Hierolexico.

OBSES qui traditur imperio alicuius, ea [orig: eâ] conditione, ut si dator eius a fide recedat, recipienti sit potestas in vitam et corpus eius, qui Obses datusest, saeviendi. Vide Bartolum in l. divus, ff. de iure fisc. adeo que Sponsor, praes; in Epist olis Franc. Tom. IV. Histor. Franc. Ep. 61. Ostagius per Sacramentum. Maxime is, qui si ille, pro quo spoponderat, defecisset a pacto, in eius potestatem transire tenebatur: unde eius Hespes esse dicebatur, quod in eius teneretur domo manere, quamdiu is, qui in pacto defecisset, fecisset satis. Soliti autem sunt Obsides dari etiam pueri, ut a Parthis, quod et a Simone Maccabaeorum uno factum legimus, et feminae, ut a Romanis, Porsenae temporibus, et a Germanis, narrante Tacito [orig: Tacitô], Histor. l. 4. Quod vero dictum, in Obsidum vitam saeviendi ius fuisse, tum in eos qui se obligaverant quasi ex conventione, tum in eos, qui ab aliis traditi, probatur facto [orig: factô] Thessalorum, a quibus olim ducenti quinquaginta, et Romanorum, a quibus Volsci Aurunci ad trecentos occisi sunt, apud Plut. de Claris Mulier. Dionys. Halicarn. l. 16. Tacit. Annal. l. 12. Et quidem, cum olim vulgo crederetur quisque in vitam suam id iuris habere, quod in res alias, quae in proprietatem veniunt atque id ius consensu aut tacito [orig: tacitô] aut expresso [orig: expressô] a singulis pervenerit ad Civitatem, minus mirandum est, si Obsides privatim innoxios, ob peccatum civitatis, morte affectos legamus, sive tamquam ex suo peculiari consensu, sive tamquam ex publico, cui et suus includeretur. At postquam verior sapientia nos docuit dominium in vitam Deo exceptum, sequitur ut solo [orig: solô] consensu nemo ius cuiquam dare possit in vitam aut suam, aut civis sui. Atque ideo Narseti bono Duci atrox visum de innoxiis Obsidibus supplicium sumere, narrat Agathias: etiam Scipionis exemplo [orig: exemplô], qui aiebat, se non in Obsides innoxios, sed in ipsos, qui defecissent, saeviturum: nec ab inermi, sed ab armato hoste, poenas exposciturum, Liv. l. 28. Quod autem ex recentioribus ICtis

non ignobiles, conventiones tales valere dicunt, si moribus firmentur, accipi potest, si ius vocant solam impunitatem, quae in hoc argumcnto saepe venit sub tali nomine: Sin a peccato immunes putant, qui ex conventione sola vitam adimunt alicui, verendum ne et fallantur ipsi et periculosa [orig: periculosâ] auctoritate alios fallant, Plane si, qui Obses venit, est aut ante fuit in numero graviter delinquentium, aut postea sidem a se datam in re magna fefellit, fieri potest, ut supplicium iniuria [orig: iniuriâ] vacet. At Cloeliae, quae non sua [orig: suâ] sponte, sed Civiatatis iussu Obses venerat, cum tranato Tiberi effagisset, apud Regem Etruscum, non tuta solum, sed et honorata virtus fuit, apud Liv. l. 2. c. 13.. Hinc nec servi fiunt Obsides: imo et iure Gentium bona habere et heredibus relinquere possunt, quamquam iure Romano [orig: Romanô] cautum est, ut bona eorum in fiscum cogantur. An sugere liceat, quaeritur? Et constat non licere, si ab initio aut postea, quo laxius haberetur, fidem dederit. Alioqui videtur non is animus fuisse Civitatis, obligandi civem ne aufugeret, sed hosti dandi facultatem, qualis vellet, custodiae. Et sic defendi potest Cloeliae modo dictae factum. Sed, etsi ipsa nihil peccaverat, civitas tamen recipere et retinere obsidem non poterat. Sic Porsenna apud Liv. l. 2. c. 13. Si non dedatur Obses, pro rupto se foedus habiturum. Deinde, romani pignus pacis eo [orig: eô] foedere restituerunt. Odiosa autem est Obsidum obligatio, tum quia libertati inimica, tum quia ex sacto alieno venit; ideoque stricta interpretatio hic [orig: hîc] locum habet: quare in unam causam dati in aliam retineri non possunt, quod intellige, si aliud quid sine eorum accessione sit promissum. At si in alia causa [orig: causâ] fides iam violata sit, aut contractum debitum, iam poterit Obses retineri, non ut obses, sed eo [orig: eô] Gentium iure, quo [orig: quô] subditi, ex facto imperantium, detineri possunt, kat' a)ndrolhyi/an. quod ipsum tamen ne fiat, caveri poterit, adiecto [orig: adiectô] pacto [orig: pactô], de reddendis Obsidibus, ubi id, cuius nomine dati erant, impletum fuerit. Porro qui Obses datus est tantum, ut alterum captivum aut obsidem redimat, eo [orig: eô] mortuo [orig: mortuô] liberatur. nam in illo, dum moritur, ius pignoris exstinctum est. Sic Demetrius, a Senatur Romano non inique postulabat dimitti w(s2 *)antio/xou me\n a)ntidoqei\s2, *)antio/xou de\ a)poqano/ntos2, inquit Appianus Syriacis l. 34. Iustinus l. 34. c. 3. ex Trogo, Demetrius, qui obses Romae erat, cognita [orig: cognitâ] morte Antiochi fratris Senatum adiit, obsidemque se (Grotius legit, Obsidem inquiens se) vivo [orig: vivô] fratre venisse, quo [orig: quô] mortuo [orig: mortuô], cuius Obses sit, ignorare. Rege autem, qui foedus fecit, mortuo [orig: mortuô], an teneatur adhuc Obses, pendet ab eo, an foedus habendum sit personale, an reale? nam accessoria non possunt efficere, ut in principalim interpretatione a regula recedatur; eius autem naturam et ipsa sequi debent. Sed et hoc addendum obitur, Obsides interdum non accessionem esse obligationis, sed revera partem principalem, quum quis ex contractu factum promit tit non suum et quia eo non praestitoo [orig: praestitoô] tenetur ad id quod interest, eius vice obsides obligantur, quae fuisse videtur sententia Caudinae sponsionis. Non dura vero tantum sed et iniqua sententia est existimantium, Obsides etiam sine consensu alterum ex facto alterius posse obligari.Vide Hug. Grotium de Iure B. et Pac. l. 3. c. 4. §. 14. eod. lib. c. 2. §. 18. ut et c. 20. §. 52. et seqq. Hinc Obsidum praestatio, ius quod Dominus habet in subditos, cuius vi, Vassallia ac Tenentes, pro eius liberatione, si in praelio captus fuerit, ut conventi lytri obsides, in hostium potestatem transire tenebantur, apud Car. du Fiesne Glossar. At in Vassallum, nisi idem subditus sit, ius hoc feudi Dominum non habere, idem docet Grotius, c. 20. cit. §. 52. neque enim reverentia et obsequium quae debet, eo pertingunt, etc.

OBSIDIANUS vel OPSIANUS Lapislapis est Aethiopicus nigri coloris et translucidi, ac speculi inslar imagines reddens, unde cum Obsidianum vocet Plin. l. 36. c. 26. tamquam ab Obsidio inventore, o)yiano\n a)po\ th=s2 o)/yews2, appellari vult Salmas. Et vero ab Arriano et ab alio Scriptore a)nekdo/tw|, quos ille citat, o)yiano\s2 li/qos2 vocatur, uti ab Ulpiano post Servium, Obsianus lib. cum aurum 9. sect. gemm. et ab Isidoro Obsius. Eius in mortuorum loculis plurimum suisse usum, colligunt quidam ex Herod. l. 3. Cadaver enim cum Aegyptio [orig: Aegyptiô] more condiverunt, illud cavo [orig: cavô] cippo [orig: cippô] circumdant, qui e)c u(e/lou, e vitro constat, in cuius medio interlucet mortuus, nihil neque ingrati oderis, neque foeditatis ullius exhibens. Et Diodoro l. 3. perixe/antes2 u(/elon, vitrum mortuis circumponentes et in domibus eos asservantes, id nefas esse putant, ut aut illorum facies cognatos lateant aut propinquorum obliviscantur, qui eos genere attingunt. Ubi Vitri nomine Obsidianum lapidem intelligi volunt. Verum ad mortuorum loculos illum potuisse sufficere verosimilenon est, cum in uno Aethiopiae loto, nempe in Sinu profundo stadiis oct ingentis, infra Aduli emporium, reperiri scribat Arrianus. Unde in gemmarum censu refert Plin. Gemmas, inquicns, multi ex eo faciunt. Item, Usus vero ad potandum argenti metalla et auri pepulit: ut sciamus, magni pretii fuisse lapidem nec in promiscuo usu. bochart. Hieroz. Part. poster. l. 6. c. 16. Sed ad h. l. Plinii salmas. notat, non ipsum Obsidianum lapidem ei gemmam dici, verum illum id solum asserere, gemmas, h. e. lapides annulorum ex illo fieri: hoc enim proprie Latinis gemmas esse, quidquid scilicet lapidum ad ornatum indueretur. Et certe Aeolice to\ ge/mma, Graeci sfragi=das2 appellant, qui pretionsis lapidibus hoc nomen dederunt, quia ad hunc praecipue usum converterentur. Ad similitudinem vero Obsidiani lapidis, Obsidiana factitia fiebant, et in genere vitri reponebantur, Plin. loc. cit. Quemadmodum et murrhina fiebant arte in urbe Diospoli, ad imitationem verorum murrinorum. Fiebat et Obsidianum rubens, ad escaria vasa. Idem, Fit et tincturae genere Obsidianum, ad escaria vasa totum rubens vitrum atque non tr anslucens, haematicum appellatum, sit et album et murrinum. Quod vero Cardanus notat, lapide et fragmentis Obsidianae gemmas caelari solitas antiquo [orig: antiquô] tempore, nuspiam reperitur, praeterea caelari perperam posuit, pro scalpi. De ostracia vel ostracite lapide id Plinius habet etc. Vide Salmas. ad Solin. passim, inprimis p. 91. et 1101.