CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

OERYA ins. Boeotiae in agro Plateensi, quam Asopus fluv. efficit una cum Gargaphia fonte, Pausan. l, 9.

OES Graece *)/whs2, inter Numina Syrorum, hominis sic figuram habens, ut, quia pelle induerctur cetacea [orig: cetaceâ], etiam piscem referret, memoratur Helladio in Chrestomathia, apud Photium Bibl. cod. 279. Forte contractum ex *)wa/nnhs2, Voss. de Idolol. l. 2. c. 76. vide quoque Seldenum de Diis Syris c. 3.

OESCUS oppid. Mysiae inferioris in Tribaliis, cum fluv. cognomine ex Rhodope monte, seu verius ex Haemo, qui Cius videtur Herodoto, Budini, seu Bydini Lazio. Sed Nigro est Blida, oppid. ultra Rhaetiariam 7. mill. pass.

OESIA fluv. Galliae, l'Oise. Oritur in Picardia, in ipso confinio Hannoniae et Campaniae; dein Guisiam, Feram et Calniacum rigat; hinc prope Noviodunum fluens, Axonam recipit supra Compendium, urbem Insul. Franciae. Tandem rigatis Ponte S. Maxentiae, Bellomontio [orig: Bellomontiô] et Ponte ad Oesiam, paulo infra in Sequanam se exonerat, 6. leuc. infra Lutetiam, Rothomagum versus. Vide Papyr Masson descr. Gall. flum.

OESPORIS oppid. Africae mediterraneum, Ptol. Sibaca hodie, teste Marmolio [orig: Marmoliô] .

OESTRYMNIS promontor. Oestrimnis Sinus, et in eo Oestrymnides insulae, circa Hispaniam in mari Atlantico forsan nunc Artabrum promont. Gallaeciae, Ortel.

OESYMA vel OESYME urbs Macedoniae, inter Arethusam ad Occidentem, et Neapolim ad Ortum proximas urbes, non longe ab ostio Strymonis fluv. Calla ex tabul. recent.

OETA mons in finibus Thessaliae. Doridi a tergo incumbens, optimi hellebori ferax, Plin. l. 4. c. 7. Pausan. l. 10. Ovid. Metam. l. 9. v. 165.

Morte et sepulchro [orig: sepulchrô] Herculis nobilitatus, Plin. loc. cit. Sil. Italicus l. 3. v. 43.

Inter quae fulget sacratis ignibus Oete,
Ingentemque animam rapiunt ad sidera flammae.

Ita accipiendum, quod in eo monte stellae videantur occidere, sicut in Ida nasci. Haec Servius. Imo potius Virg. dixit, quod ab Oeta oriantur. Vide Turneb. Advers. l. 29. c. 4. et Gevart. ad Statium l. 5. c. 8. Verba Livii l. 36. c. 15. pro ratione erunt: Extremos ad orientem montes Oetam vocant. Hinc factum, ut dies, nox, Sol, sidera dicantur oriri ab Oeta [orig: Oetâ]. De ortu diei Seneca, in Hercule Oetaeo Actu 3. v. 861.

Septima iam rediens Phoebe mihi respicit aegras
Stare genas, totidem Oetaeae, Paphiaeque revisunt
Lampades. ----

Vix dum clara dies summa [orig: summâ] lustrabat in Oeta [orig: Oetâ]
Herculei monumenta rogi. ----

De ortu noctis infinita sunt testimonia; duo tantum adducam Catull. Carm. 63. v. 7.

Et haec altitudinem montis huius indicant. Longitudine autem maxime patet; incipit enim a Leucade in Epiro, et desinit in sinum Maliacum ad Thermopylas, inter Parnassum et Pindum extensus. Hic [orig: Hîc] oppid. Oetaea, teste Stephano [orig: Stephanô], Oetis vero Diodoro, Trachis Straboni. Populi Oetaei, Thucydidi vocantur. Mons hodie Banina, Sophiano. Baudrando Banina, mons Thessaliae asperrimus, in limite Phocidis, cuius extrema ad Ortum Thermopylae. Ibi locus pyra, ubi se Hercules combussit. Ei connectuntur ab auctoribus Corax, Othris et Calidromus. Inter Pindum ad Boream et Parnassum ad Meridiem. Sed longe incipit a Leucade in Ortum. Nomen quoque Sinus maris, Ptol. Nic. Lloydius.

OETEUS sinus parvus Thessaliae, Ptol. ab Oeta monte, qui in eum procurrit. Vide Maliacus.

OETINGA Germanice Oetingen, nomen Comitatus, sub proprio Comite, (cui Principale axioma ante tempus aliquod ab Imperatore collatum) in Sueviae parte Rhetia. A Gedeone Romano, cui anno ante Christum natum 48. Iulius Caesar certa insignia dederit, familiae originem arcessunt, qui traditionibus fabulosis delectantur. Sed commentitiis non eget familia, veris decoribus illustrissima. Memoria eius et series ad Ottonis usque Magni tempora commode deduci potest, sub quo vixit Braio (ex Guelfico, an alio sanguine, liceat ignorare) seu Graius, cui uxor obtigit Hedvigis Augusti soror, vel, secundum alios, Sueviae Dux: cui affinitati praelustri, aliae sequenti tempore accessere [orig: accessêre]. Inprimis autem Landgraviatus Alsatiae aliquandiu in hac stirpe haerens, eam insigniter exornavit. Divisa est illa aliquoties in diversos ramos, e quibus, qui nunc superant, auctorem agnoscunt Ludovicum, mortuum A. C. 1557. Huius minor fil.

Fridericus Wallerstenium (ad quem Spielbergius et Balderersis surculi referendi) ramum ex se produxit: a maiori autem Ludovico, descendit Ioachimus Ernestus, qui Oetingae, unde toti ditioni nomen, habitavit. Ludovicus enim ille, qui decessit A. C. 1569. Pater ex Margaretha Lucelstenia Palatin. Comit. fuit Gothofridi Comit. Oetingensis, qui defunctus A. C. 1622, ex Iohanna Hohenlocia (filia Eberhardi Comit.) reliquit Ludovicum Eberhardum, maritum Margarethae Erpachiae (filiae Georgii Comit.) et ex ea patrem praefati Ioachimi Ernesti, qui obiit A. C. 1659. Pater ex prima coniuge, Anna Sibylla Solmensi (filia Henrici Wilhelmi Comit.) Sophiae Margarethae (quae nata 1634. nupsit Alberto Marchioni Brandeburgico in Anspach, defuncta 1664.) ex secunda, Anna Dorothea Hohenlocia (filia Cratonis Comitis de Hohenloe, in Nevenstein ) Mariae Dorotheae Sophiae (natae 1639. uxoris Eberhardi Ducis Wirtenbergici) Cratonis Ludovici (nati 1641. denati 1660.) Alberti (qui natus A. C. 1642. uxorem duxit Christianam Fridericam Wirtenbergicam) Susan naeque Iohannae (natae 1643.) ex tertia tandem, Anna Sophia Palatina (filia Augusti Comit. Palatin. in Sultzbach ) Ioachimi Ernesti (nati 1648.) Mariae Eleonorae (natae 1649. uxoris Gottliebi Comit. de Windischgraez ) Christiani Augusti (nati 1650.) Hedvigis Sophiae (natae et denatae 1651.) Hedvigis Augustae (natae 1652.) Magdalenae Sophiae (natae 1654.) Philippi Godfridi (nati 1655. den...) et Eberhardinae Sophiae Iulianae (natae 1656.) qui omnes Comites Oetingae etc. Vide Phil. Iac. Spenerum Theatr. Nobil. Europ. Part. I. p. 18. et 165. De Wallerstenio vero ramo, suo loco.

OETOSCYROS lingua [orig: linguâ] Scythica [orig: Scythicâ] Apollo dicebatur.

OETUS frater Ephilatis gigantis, filius Aloei, Virg. Aen. l. 6. Lege Otus. *)=wtos2 enim est Homero. Vide Aloeus.

OETYLUS vel OETYLUM urbs fuit Laconiae, ab Oetylo, Heroe, Steph. in ora sinus Messeniaci, ad radic. Taygeti, 30. mill. pass. a Corone in Ortum, paulo minus a Taenario promontor. in Occasum.

OFFA [1] Rex Merciorum, caeso [orig: caesô] Bernedo [orig: Bernedô]. Fossam ingentem ad regni sui partem eo melius defendendam duci curavit: bello [orig: bellô] illato [orig: illatô] Regibus Cantii, Saxoniae Occident. etc. Ethelbertum Anglorum Orient. Regem, sub praetextu filiam suam ei despondendi, e medio sustulit. Post varias victorias, iam senex illustres affinitates quaesivit, et scelerum paenitentiam acturus Romam iter fecit, parte aliqua [orig: aliquâ] bonorum Ecclesiae, et pauperibus distributo [orig: distributô], regnoque [orig: regnôque] Egfordo filio com misso [orig: missô]: sub finem saeculi 8. Polydor. Virgil. Histor. l. 4. Duchesn. Histor. Angl. Coeterum, Fossam hanc et vallum, stante antiquo [orig: antiquô] Regno [orig: Regnô] Cambriae, inter Sabrinam et Deam flumina, struxit, sicque Cambriam a reliqua Britannia separavit, lege lata [orig: latâ], qua [orig: quâ] capitale erat, si quis Cambrorum trans illam fossam cum telo comprehenderetur. Georg. Hornius Orb. Imp. p. 208.

OFFA [2] ex *)/omph, Aeolic. o)/pph, proprie genus panificii, globus farinae conspersae; inde ad alia translata vox. Plinius ta\s2 pala/qas2 sic reddit, ficum globos seu massas. In cuiusmodi massam similiter conditae afferebantur caryotae. Hesychius, pala/qh, h( tw=n suxw=n e)pa/llhlos2 qe/sis2. *pala/qai sukw=n mazi/a. Cottana etiam et pruna in massas sic componebantur. Martial. l. 13. Epigr. 28.

Haec tibi quae torta venerunt condita meta,
Si maiora forent cottana, ficus erant.

Ubi globus prunorum pala/qh est. Plin. aliquando massas reddit, ut l. 13. c. 17. Reliquum in massas condunt. Aliquando offas, uti dictum: Purgatum enim tradunt servantque eius ofsas. Nempe ma/za, proprie fura/ma, offa, farinae conspersae globus: Inde, quidquid in unum globum aut acervum coactum esset, ma/zan dixere [orig: dixêre] Graeci recentiores. Etiam de hominum multitudine, usurpat Leo, drouggisti\, w(s2 ma/za, quod de hominum conferta multitudine et globo dictum: Nam drungi sunt hominum globi etc. Vide Salmas. ad Solinum passim, inprimis p. 764. et supra voce Massa. De offa vero, quam praeter alia in mustum vult deici Plinius, ad aromatitem conficiendum, eundem p. 710. ubi de murrino Vino.

OFFA Cerberi apud Veteres dicta est, quam praeter naulum Charontis, nummum videl. qui dana/kh dicebatur Graecis, defunctorum ori imponebant: ad Cerberi in praedam hiantis rictum obturandum. Erat id frustum farti seu crustulae, seu casei nonnumquam: communiter fiebat ex farina et melle, hincque melittou=ta dicebatur, teste Suida [orig: Suidâ], *melittouth\ e)di/doto toi=s2 nekroi=s2 w(s2 ei)s2 to\ *ke/rberon. Unde Hesych. o)/mpai, qu/mata purw=| kai\ me/liti dedeume/na. Ex qua voce o)/mph, Aeolic. o)/ppa, Latin. ofsa, ortum. Cuiusmodi

eidem Cerbero Aeneas (Inferos aditurus) Aen. l. 6. v. 420. Indigitatque iliam, Comicus in Pace,

Appuleius in plurativo numero rem effert, Metam. l. 6. offas polentae mulso [orig: mulsô] concretas memorans, quarum singulas singulis manibus defunctos tenuisse, ait etc. Vide Franc. Rossaeum Arch. Attic. l. 5. c. 20.

OFFA Penita in sacris Veter. memoratur Arnobio adv. Gent. l. ult. Sed si magnificum videtur --- iugulare Diis tauros --- Quid sibi volunt apexabones, hirciae --- Quid taedae, quid teniae, quid offae, non vulgi, sed quibus est nomen appelatioque penitae? Quid autem hoc [orig: hôc]

nomine intelligatur, explicat idem paulo post, Offa penita, in quiens, est, cum particula visceris cauda pecoris amputata. Nempe penem anticui cedam vocabant, a qua antiquitate etiamnum offa porcina cum cauda in cenis puris offa penita vocatur, ut ait Festus. Seu, ut idem, penitam offam Naevius appellat ob segmen carnis cum coda. Antiqui autem codaem vocabant abscissum globi forma [orig: formâ], ut manu glomeratam pultem. Sed et extrasacrificia haec offa locum habuit, unde a Plauto inter convivii scitamenta numeratur, in Milite. Vide Disid. Heraldum ad Arnobii locum.

OFFARII inter culinarios Veter. servos, ut et Coqui fuere [orig: fuêre], magni lurconibus illis aestimati, uti videre est apud Plin. l. 9. c: 17. Val. Max. l. 9. c. 1. Alios, nec non supra. voce Coqui. Neque vero luxui solum, sed et valetudini, non parum hi inserviunt. Uti enim Paedotriba Gymnastae est minister, sic Medici Coquus, Galen. de Valet. tuenda. Ac apud Athenaeum, bonum Coquum debere esse bonum Medicum dicitur l. 7. Quare nec imperitus adsciscendus Coquus est et ubi is haeret, Medici oraculum consulendum. Quae causa, quod videmus de Coquinaria arte et olim Caelium Apitium et Proavorum aetate Paptistam seu Bartholomaeum Platinam, scripsisse: in quibus Auctoribus, quae solum irritamenta gulae sunt, ab iis, quae utilis valetudini tuendae vel recipiendae, probe discernenda, vide Gerh. Ioh. Voss. de Philosophia, c. 10. ubi de quatuor Medicinae famulis, et infra Particularius. Addam saltem, non Medicinae solum, sed et Astronomiae ac Gecmetriae Coquos suos peritos esse voluisse Athenienses, apud quos semno\n h( *mageirikh\, venerabilis ars Coquinaria fuit, uti discimus ex Athenaeo l. 4. Nec mirum, cum inter praecipuos Sacrorum ministros etiam Coquum habuerint, uti docet Franc. Rossaeus Archaeologiae Attic. l. 6. c. 2.

OFFEMBURGUM seu OFFENBURGUM urbs munita Sueviae, Ortnaviae tractus caput, 1. leuc. a Rheno, vix 2. Argentorato [orig: Argentoratô] in Ortum, sub Austriacis. Ferrar. Limnaeo oppid. est imperiale Brisgavorum, ad Cynthium amnem, quasi Ofsonis Castellum: ab eo enim, ex Anglia in Germaniam profecto, exstructum dicitur, A. C. 605. A parvis initiis eo processit, ut municipium Imperii factum sit. Frustra tentatum a Gallis, A. C. 1675.

OFFENBACUM German. Offenbach, castrum Germaniae, in Wetteravia, sub proprio Comite ex Familia Isenburgica. In hac enim cum praecipua gentis divisio coepisset tum, cum Henricus, Arnoldi Trevirensis frater, duos genuisset filios, Gerlacum et Ludovicum; illi Isenburgum inferius; isti, ab Helvige coniuge, Budingense dominium, obtigere [orig: obtigêre]. Et quidem Isenburgicus ramus duravit, usque ad Ernestum Salentinum Comit. de Isenburg et Grensaw, qui natus A. C. 1584. Salentino [orig: Salentinô] Comite de Isenburg et Grensau, prius Archiepiscopo ac Electore Coloniensi et Anna [orig: Annâ] Wilhelma [orig: Wilhelmâ] Arembergica [orig: Arembergicâ], obiit A. C. 1664. ultimus suae familiae, nulla [orig: nullâ] ex uxore Carolina (filia Caroli Principis Arembergae) prole suscepta [orig: susceptâ]. In Budingensibus, praeter ramum Grensavium, cuius bona ad alterum dein translata, duos ramos ex se emisit Ludovicus Dietheri Moguntini frater; Nam ex eius liberis. Philippus Keltespacenses de dit, qui nunc desierunt; Iohannes in Birstein reliquos: et quidem nepos huius Wolffgangus Ernestus, omnium nunc superstitum communis Pater; ex primo matrimoni Mariae Magdalenae Nassovicae Offenbacenses, ex tertio vero Iulianae Witgensteniae Budingenses prosevit. Primorum series ab aliquot saeculis repetita haec est. Ludovicus Comes Isenburgi et Budingae, defunctus A. C. 1511. ex Maria (filia Iohannis Comit. Nassoviae in Wisbaden) pater fuit Iohannis, qui decessit A. C. 1533. relicto [orig: relictô] ex Anna Schwartzenburgica (filia Guntheri Comit.) Philippo [orig: Philippô] denato [orig: denatô] A. C. 1596. Hoc [orig: Hôc] et Irmgarde Solmensi (filia [orig: filiâ] Philippi) gentius Wolffgangus Ernestus iunxit sibi Annam Cleichensem (filiam Iohannis Comit.) et ex illa, defunctus A. C. 1633. reliquit Wolffgangum Henricum, qui obiit A. C. 1635. Pater ex Maria Magdalena Nassovia, Iohannae Elisabethae (natae et denatae 1610.) Annae Mariae (natae et denatae 1611.) Ernestinae (1614. uxoris Hermanni Adolfi Comit. Lippiae) Wolfgangi Ernesti (nati 1617. denati 1642.) Philippinae (natae 1618. nuptae Christiano Comiti Witgestenio) Friderici Ludovici (nati 1619. denati 1620.) Ioh. Ludovici (nati 1622. mariti primo Mariae Iulianae Hanoicae; inde Luisae Nassovicae) Christiani Mauritii (nati 1626. mariti Magdalenae Nassovicae, denati 1664.) Wolfgangi Henrici (nati 1628.) Frider. Adolfi (nati et denati 1631.) Mariae Eleonorae (natae 1632.) et Car. Ludovici (nati 1633. denati 1662.) E quibus Iohanni Ludovico, ex Luisa praefata, natisunt, Maria Catharina (nata 1647.) Henricus Ludovicus (natus et denatus 1648.) Philippina Luisa (nata 1649.) Sophia Elisabetha (1650.) Carola Amalia (1651.) Carolus Ludovicus (53.) Ernestina (nata et denata 1654.) Iohannes Philippus (1655.) Wilhelmus Mauritius (1657.) Wilhelma Iuliana (1658.) et Christiana (1660.) qui omnes Comites Isenburgi et Budingae etc. in Offenbach. Vide Phil. Iac. Spenerum Theatr. Nobilit. Europ. Part. II. p. 61. 121. et in Indic. in voce Isenburg.

OFFENBURGIUS Amandus ex prosapia nobilissima, Rei publ. Basileensis, per Ann. 40. singulare ornamentum. Hic inter Patritios ascriptus, cum urbis nomine, una cum aliis equestris ordinis viris, Sigismundum Imper. Romam usque assectatus fuisset, baltheo [orig: baltheô] militari in ponte Tiberino decoratus, rediit A. C. 1433 Imperatoris postea, Concilii cuasa [orig: cuasâ], Basileae commorantis, singulari gratia [orig: gratiâ] usus. Ob prudentiam ac fortitudinem rebus maximis adhibitus, legationes plurimas cum laude obivit. Obiit A. C. 1458. Urstis. Epitom. Histor. Basil. c. 13.

OFFERENDA Balbo Ugutioni et Ioh. de Ianua, Antiphona est, quae canitur, quum Oblatio debet celebrari. Ruperto de Divin. Offic. l. 2. c. 2. est Cantus Ecclesiae, nomen hoc habens ab offerendo tractum, eo quod tunc canitur, quando omnipotenti Creatori nostro

incorruptum laudis offerimus --- -- sacrificium. Hugoni a S. Victore Theolog. Erudit. l. 2. c. 22. indc nomen accepit, quod tunc populus sua munera offerat. Dicto [orig: Dictô] Symbolo [orig: Symbolô] cantatur Offertorium seu Offerenda, ut aliqui dicunt. Sic Ekkeardus Iunior de Casibus S. Galli c. 3. Quos quidem tropos Karolo ad Offerendam, quam ipse Rex fecerat, obtulit canendos. Instituisse autem Gregorium M. et ad missam cantari praecepisse Offerendam seu Offertorium, tradunt Hugo praefatus de Offic. Eccles. l. 2. c. 11. Honorius Augustod. l. 1. c. 88. Alii. At quis hoc instituerit, ignorari, ait Durandus Ration. l. 4. c. 27. Galiis Offertoire. Sed et quaevis oblatio iisdem Offerenda est, Gallie. Offrande, apud Car. du Fresne et Spelmannum Glossar.

OFFERRE indicare Iurisconsultis est, l. 1. Cod. Theodos. de Thesaur. et apud Senator. l. 6. Var. c. 8. In Ecclesia antiqua, quid Offerre, apud Latinos; prosfe/rerein, apud Graecos, designaverit, diximus supra, in voce Oblatio: Hodie, in Communione Romana Offerre est, sacrificium, ut vocant, Missae celebrare, qui actus Sacerdotis est. Sed et Offerre dicebantur Laici, qui panem et vinum in Ecclesiam deferebant et ibidem offerebant. Quo [orig: Quô] pacto [orig: pactô] vero Oblationes hae reciperentur a Sacerdote Liturgiam sacram celebrante, et in qua Liturgiae parte, his verbis describit Ordo Rom. Expleto [orig: Expletô] symbolo [orig: symbolô], salutat Episcopus populum, dicens, Dominus vobiscum. Postea dicit, oremus, hinc canitur Offertorium cum Versibus. Tunc venit Subdiaconus, ferens in brachio dextro pateram, et in sinistro calicem, in quo recipiuntur amulae populorum et super corporale, i. e. sindonem, quod accipiens Diaconus ponit super altare a dextris, proiecto [orig: proiectô] capite altero [orig: alterô] ad Diaconum, ut expandant. Deinde transit Sacerdos, ad suscipiendas oblationes. Interim cantant Cantores Offertorium cum Versibus et populus dat oblationes suas, i. e. Panem et Vinum, et offerunt cum fanonibus candibis, primo masculi, deinde feminae: novissime vero Sacerdotes et Diaconi offerunt, sed solum panem, et hoc ante altare. Subdiaconus vero cum calice vacuo sequitur Archidiaconum: et Pontifice, oblationes populorum suscipiente, Archidiaconus suscipit post eum amulas et refundit in calicem maiorem, tenente eum Subdiacono [orig: Subdiaconô], quem sequitur cum scypho, super planetam Acolytus, in quem calix impletus refunditur. Oblationes autem a Pontifice suscipit Subdiaconus et ponit in sindonem, quae eum sequitur, quam tenent duo Acolyti. Vide quoque Honor. Augustodunensem l. 1. c. 43. De Oblationibus Principum, sic idem Ordo alibi: Oblationes vero Principum Subdiaconus Regionarius a Pontifice suscipit, ac sequenti Subdiacono porrigit et ipse in sindonem, quam tenent duo Acolyti, eas ponit. Galliae Reges Offerre aurum, tus et myrrham consuevisse ad Altare, die Epiphaniae sacro [orig: sacrô], docet Car. du Fresne ex Guil. Nangii Continuatore vernaculo A. C. 1378. Offerebant et Monachi, Columban. in Paenitentiali et Udalricus consuetud. Cluniac. l. 1. c. 7. Cantores quoque, sed aquam tantum. Amalarius de Eccles. Offic. l. 1. c. 19. Cantores, qui sunt de genere Levitarum, propter instantem necessitatem cantandi, non habent licentiam huc illucque discurrendi, ut singuli offerant cum coeteris. Statutum est eis, ut penitus non sint extorres a Sacrificio, custodire aquam et hanc unam offerre pro coeteris etc. Feminae tandem, sed non ad altare; In locis enim suis manebant, et ibi Sacerdos eafum oblationes accipiebat, ut habet Theodulfus in Capitul. c. 6. Apud Cyprianum denique Ep. 10. 11. et 63. aliosque Veter. Offerri nomina fidelium dicuntur, cum eorum memoria et nomen e sacris Diptychis. in S. Cena, recitabantur etc. Vide supra Diptychum. Hinc Offertorium in eadem Ecclesia interdum idem cum Offerenda, ut vidimus. Papiae, Oblatio est quae altari offertur et sacrificatur a Pontificibus. Iohanni de Ianua locus, ubireponuntur, vel ubi fiunt oblationes. Aliis inter ministeria sacra reponitur, sed quid revera sit, non omnino inter Scriptores convenit. Ludov. de la Cerda ex Onufrio ait esse sindonem sericeam, linteamen in quo fidelium oblationes reponebantur: et certe oblationes fidelium in sindone repositas, testatur Ordo Romanus. In Institutis Monasterii Cisterciensis, apud G. Cassandrum, in Liturgicis, Offertorium sericum occurrit, sed ad alios usus: Aqua etiam cum argenteo colatorio ab uno Diaconorum nihilominus cappa induto, cum Offertorio serico, offertur. Sic fuerit illud pannus oblongus, quo involvitur calix, cum a Diacono offertur Sacerdoti: et sane in Communione Romana, in compluribus Ecclesiis, sindoni istiusmodi involutus calix offertur Sacerdoti, qui ad dextrum cornu Altaris reponi solet, Gregor. Turonens. l. 7. c. 22. Cumque iam Altarium cum oblationibus pallio [orig: palliô] serico [orig: sericô] opertum esset, subito ingredientem Guntchramnum Regem conspicio etc. Et paulo post, At ego, cum haec audirem, ad te conversus dixi: Adprebende pallium altaris: infelix, quo [orig: quô] sacra munera conteguntur, ne hinc abiciaris, etc. Ex aliis vero Scriptoribus, solidum quidpiam et calicis, perinde ac patenam, appendicem fuisse, colligit Car. du Fresne Glossar. Sed et oblatio, quae Ecclesiis a fidelibus fit. hoc [orig: hôc] nomine interdum venit, etc. apud Eundem. Dominico Macro Offertorium Missae pars est, in brevi quadam antiphona consistens, quae tempore oblationis cani consuevit, ad imitationem Israelitarum, ut Innocentius III. ait, de quibus legitur 2. Paral. c. 29. v. 27. Et iussit Ezechias, ut offerrent holocausta suter Altare cumque offerrentur holocausta, coeperunt laudes canere Domino etc. Cuiusmodi Antiphonas nonnulli a Gregorio M. alii a Caelestino, aut Eutychiano Pontificibus compositas volunt. Vide omnino eum in Hierolexico.

OFFICIALIS Minister seu Apparitor Magistratuum; Paulus l. 5. sent. C. de Fisc. Advoc. Gloss. Graec. Lat. *taciwth\s2, Apparitor, Ossicialis. Spartian. in Caracalla, c. 6. Non ignorantibus Martio [orig: Martiô] Agrippa [orig: Agrippâ], qui classi praeerat et praeterea plerisque Officialium impulsu Martialis. Appuleius Metam. Iubet Officialem suum pisces pedibus obterere, etc. Sicque sumitur vox haec tit C. defiliis Officialium: quo [orig: quô] sensu Officium quoque reperitur apud Ulpianum l. 1. §. si quis ultro 19. ff. de quaest. Vide infra Officium. In posteriori Edicto Maximi de Christiunis, apud Eusebium, Officiales dicuntur, qui eidem in priori

Beneficiarii sunt appellati: *)extau/ths2 th=s2 profa/sews2 e)c h(=s2 kekeleusme/non h)=n u(po\ tw=n qeiota/twn *dioklhtianou= kai\ *macimianou= tw=n gone/wn tw=n h(mete/rwn ta\s2 suno/dous2 tw=n *xristaniw=n e)ch|h=sqai, pollou\s2 seismou\s2 kai\ a)posterh/seis2 u(po\ tw=n o)ffikiali/wn gegenh=sqai. Fuere [orig: Fuêre] autem Beneficiarii in officio Rationalis, quibus exhibitio cursus publici et primipili necessitas iniungebatur, uti patet ex Cod. Theodos. de cohort. princip, cornic. et primip. Beneficiarti vel Ossiciales Rationalis etc. Sed et in aliorum Praesidum Praefectorumque officiis apparebant. Ex diverlis autem Officiis mittebantur, qui cursum publicum exhiberent, vectigalia exigerent et pastum primipili curarent, ut Stationarii, Curiosi, Beneficiarii, Primipilarii, Principes, Cornicularii, alii. Eorundem porro opera [orig: operâ] et ministerio [orig: ministeriô] Magistratus usos fuisse in reis conquirendis et exhibendis, ex praefatis edictis liquet. Vide supra in voce Beneficiarii. In gloss. in Clement. 2. de rescript. Officialis, foraneus est, qui in certa diceceseos parte vices Episcopi gerit. Sed Officialem a Vicario separat Albericus c. cum nullus de tempor. ord. in 6. Zasius Officialium genera haec notat, in l. principaliter, si cert. pet. cum ait: Sunt enim Rectores provinciarum, sunt Praesides, sunt Gubernatores, Prodomini, sive, ut vulgo vocantur, Vicedomini, Administratores sine iurisdictione et cum iurisdictione; Sunt et Aulici, quos Palatinos nominant. Sunt et multa alia genera etc. Apud Gallos proprie Officiales appellantur Iuices Episcopales seu Episcoporum, in quos acrius invehitur Petrus Blesensis Ep. 25. Etiam Officiales, Clericos dici ac sacerdotes, qui Ecclesiae deserviunt: Unde Officiare, Ecclesiae deservire, in ea officium Ecclesiasticum peragere, et officiari festos dies dici, cum in iis proprium diei et festi officium Ecclesiasticum peragitur, ait Car. du Fresene ubi supra.

OFFICINA ab officio, in qua artifices operas exercent, dicta est, iuxta Old. Itaque a taberna differt, quae apud Romanos erat aedificium in loco publico, ubi merces et quaecumque alia opera omnis generis venum proponebantur; cum in Officina ipsa opera fierent, teste Valla [orig: Vallâ] l. 4. c. 44. In Monasteriis Officinae appellantur aediculae, in quibus, quae ad victum aut alios usus Monachorum, adservantur. Ioh. de Ianua, Officina, locus ubi sunt officia, apud eundem. Hinc Officinator, praecipuus inter Opifices, Opifex, Faber, qui coeteris fabris praeest. Glossae veter. Officinatores, *)ergasthria/rxai. Vide Dissert. ad Ioinvillam 23. p. 286. Carolidu Fresne: Et Officinator a statuis. Cuiusmodi legitur fuisse Eutyches quidam Augustorum libertus, et Hermeros Tiber. Claudii Caesaris servus Theamidianus, ab Marmoribus Magister, ansam Eruditis praebentes coniectandi, non Pinacothecas tantum, sed et agalmatothecas, (ita liceat appellare) in deliciis fuisse, privati enim his Atria referserunt sua. Interpretantur autem Officinatorem a statuis Fabrum statuarium, ad vim vocis, quam et Vitruvius aliis intactam usurpavit, l. 6. c. ult. explicat vero Bernardinus Baldus in perpetuo ad Vitruvium Comm. Laur. Pignorius Comment. de Servis, vide quoque infra. Officium.

OFFICIORUM Principes apud Iul. Capitolin. in Marco, c. 8. Et Verum quidem Marcus Capuam usque prosequutus, amicis comitantibus a Senatu ornavit, additis officiorum omnium Principibus; iidem sunt, qui officiorum Magistri Spartiano Pescennio Nigro, item officiorum Principes aut Magistri Lampridio in Alexandro Severo. Singula nempe officia Palatina habebant Principes suos, qui et Primates Officii dicebantur et Priores; unus tamen erat, qui proprie Princeps Officii dicebatur, tam in Palatinis officiis, quam in officiis Praesidum et Rectorum Provinciarum. Prater quos Principes singulorum Officiorum, Magister officiorum erat, qui omnibus praeerat officiis et omnium officiorum Palatinorum et Principum officiorum. Princeps fuit et Magister. Is in vetusta Inscr. Magister omnium Officiorum appellatur: FL. EUGENIO. V. C. EXPRAEFECTO. PRAETORIO. CONSULI. ORDINARIO. DESIGNATO. MAGISTRO. OFFICIORUM. Eiusdemmeminit Corippus l. 4.

Princeps Offirierum idem dicitur, in antiquo saxo: NERITO. DIVI. CLAUDI. PRINCIPIS. OFFICI. IMPER. I. e. Principis officiorum, non Principis officii, ut nonnulli censent, non exiguum enim inter hos discrimen fuit. Ille namque Magister vocabatur et omnia officia sub se habebat: iste unius officii princeps et primus erat, nec Magister audiebat: Habebat autem hic Magister Officiorum et Officium suum, quo Principatus dicebatur, et omnes, qui eius officio apparerent, Principes: de eodem Magisteriana potestas, item Magisteria dignitas, dicebatur, ut ex Passione Processi et Mattiniani discimus etc. Vide Salmas. Not. ad Capitolin. loc. cit. Eius vero Officiales, Principes et Magisteriani et Magistriani, Idem Not. ad Trebellium Pollionem in Gallienis c. 17. Vide quoque supra.

OFFICIOSI Romae olim iidem, qui Salutatores. Ita vocabatur Clientum turba, qui Patronis ac magnis Amicis Ave matutinum portantes, eos in forum deducebant ac reducebant, quod officium diutissime duravit, etiam postquam Imperium byzantium translatum est. Nam circa Urbis Praefectos togati, i. e. Clientes, ut infra videbitur, officium praestabant. Marcellin. l. 15. de Leontio Urbis Praefecto qui ad concitatam multitudinem in vir is amicis pergebat, Illuc de industria, inquit, pergnes Praefectus ab omni toga, apparitioneque (i. e. officiosorum turba) rogabatur enixius, ne in multitudinem se arrogantem immitteret et minacem. Observabant itaque hi limina potentiorusn, et Populi Romani magna pars in his Officiis occupata fuit, adeo que liberi homines hoc comitum, anteambulonum et asseclarum corpus constituebant, ingenticopia [orig: ingenticopiâ]. Iuvenal. Sat. 3. v. 239. et 243.

Si vocat officium, turba [orig: turbâ] cedente vehetur,
Dives et ingenti curret super ora Liburno,

Elganter Seneca l. 6. de Benefic. c. 34. Ad quemcumque itaque istorum veneris, quorum salutatio urbem concutit, scito, etiamsi animadverteris obsessos ingenti frequentia vicos et commeantium in utr amque partem catervis itinera compressa, tamen venire te locum hominibus plenum, amicis vacuum. Salutatoria vox fuit Ave. Martial. l. 4. Epigr. 78.

Condita cum tibi sit iam sexagesima messis,
Et facies multo [orig: multô] splendeat alba pilo [orig: pilô].
Discurris tota [orig: totâ] vagus urbe, nec ulla cathedra est,
Cui non mane feras irrequietsis Ave.
Et sine te nulli fas est prodire Tribuno,
Nec caret officio [orig: officiô] Consul uterque suo [orig: suô].

Hora officiosae huius salutationis, potentiorum antelucana, tenuiorum matutina fuit. Iuvenal. Sat. 3. v. 126.

Quod porro officium, (ne nobis blandiar) aut quod
Pauperis hoc meritum? Si curet nocte togatus
Currere? Cum Praetor lictorem impellat, et ire
Praecipitem iubeat, dudum vigilantibus orbis,
Ne prior Albinam et modiam collega salutet.

--- - Habet Trebius, propter quod rumpere somnum
Debeat et ligulas dimittere, sollicitus, ne
Tota salutatrix iam turba peregerit orbem
Sideribus dubiis, aut illo [orig: illô] tempore, quo [orig: quô] se
Frigida circumagunt pigri Serraca Bootae.

Sallustius in Catil. C. c. 28. Cornelius eques Romanus operam suam pollicitus, et cum eo L. Vargunteius Senator, constituere [orig: constituêre] ea [orig: eâ] nocte paulo post cum armatis hominibus, sicuti salutatum, introire ad Ciceronem, etc. Ad tenuiores Ave matutinum, de quo supra, refer. Vestis toga fuit, etiam post desuetum eius, a tempore amissae libertatis, usum. Officium enim illud togatos peregisse, notum: Unde Vetus Interpres Iuvenalis, in illud Sat. 10. v. 45. Niveos ad frena Quirites, In candidis, inquit, Tagis officium facientes. Et quidem mane togati Salutatores, deductio ac reductio togata, tota imo fere dies usque ad balnearum cenaeque horam togatatransacta est. Atque hinc tam frequens, apud Martialem et reliquos eius aevi Scriptores Togas mentio: imo et Togae pro Clientibus togatis non raro usurpatae. Martial. l. 10. Epigr. 18.

Nec vocat ad cenam Marius, nec munera mittit,
Nec spondet, nec vult credere: sed nec habet.
Turba tamen non deest, sterilem quae cvert amicum,
Eheu quem fatuae sunt tibi Roma togae?

Statio, vestibulum fuit. A. Gellius, ex doctrina Sulpicii Apollinaris l. 16. c. 5. Qui domos igitur amplas antiquitus faciebant, locum ante ianuam vacuum relinquebant, qui inter fores dous [orig: doûs] et viam medius esset; in eo loco, qui dominum eius domus salutatum venerant, priusquam admitterentur, consistebant. Donatus etiam ad illa Virg. l. 6. Aen. v. 273.

Vestibulum ante ipsum, primisque in faucibus Orci
Luctus, et ultrices posuere [orig: posuêre] cubilia curae:

Feralem, scribit, Ditis domum, ecce quale observabat officium, in primo vestibulo. Seneca loc. cit. stylum acuens, in has ineptas Officiosorum concursationes, in pectore amicus, non in Atrio quaeritur: Hic [orig: Hîc] enim locus status et sollemnis erat, ubi peragebatur haec fabula. Praeerat autem turbae huic, saltem in Aula Caesarum, quidam, ut videntur indicare rudera marmoreae inscriptionis, in quibus Nerito cuidam Divi Claudii nescio an liberto, Officii Imperat. forte curatori, locus monumenti designatur: quam coniecturam confirmant verba Martyrologii Romani: Pisis in Tuscia S. Torpesis Martyris qui magnus in officio Neronis primum fuit etc. Vide supra. Et Admissionalium forte id muneri incumbebat: Sed nec sane gratis Salutatores admissi sunt,

------ ------ Omnia Romae
Cum pretio: quid das, ut Cossum aliquando salutes?
Ut te respiciat clauso [orig: clausô] Veiento [orig: Veientô] libello [orig: libellô].

Iuvenal. Sat. 3. v. 183. Quod et Seneca docet Ep. 4. Ut famem sitimque pellas, non est necesse superbis adsidere liminibus, nec supercilium grave et contumeliosam etiam humanitatem pati. Non est necesse, maria tentare, nec sequi castra. Parabile est quod natura desiderat, et expositum: ad supervacua sudatur. Illa sunt quae togam conterunt etc. Imo idem Iuvenal. Sat. 1. v. 95. ten viores atque obscuriores illud officium obiisse, ut sportulam lucrarentur, clare ostendit, verbis:

------ ------ Nunc sportula primo [orig: primô]
Limine parva sedet turbae rapienda togatae,

Vide Kercoetium in Mastigophoro tertio, Octav. Ferrarium de Re Vestiaria l. 1. c. 33. Laur. Pignorium Comm. de Servis, etc. Et haec quidem pene publica fuit salutatio, illa privata, quam Galba Sulpicius, exoletam alibi, in domo sua obstinatissime retinuit; ut liberti servique bis die frequentes adessent, ac mane salvere, vesperi valere sibi singuli dicerent, apud Sueton. in eo c. 4.

OFFICIUM Grammaticis quasi Efficium, ab efficiendo, quod unicuique personae congruit, ut ait Donatus Adelph. Terent. Actu 1. Scen. 1. Aliis ab officiendo, id quod unusquisque efficere tenetur, ut nulli officiat: servata [orig: servatâ] scil. honestate, quid loco, quid tempori, quid personis conveniat. Sic quomodo omnes debeamus esse in officio, tractat eleganter Cicero in libris Officiorum, e quibus patet, Officii nomen cum Graeca voce kaqh=kon plane consentire; nisi quod Latina, quam Graeca, plenior est, sicut Cicero Ep. 16. l. 11. ad Attic. his verbis docet: Quod de inscriptione quaeris non dubito, quin to\ *kaqh=kon Officium sit: nisi quid tu aliter; sed inscriptio plenior de officiis. Utuntur praeterea Latini hoc nomine, pro

Beneficio, vel honesto quodam Obsequio, pro Magistratu aut pro eo, quod in Publico sit. Ubi, circa eam acceptionem, qua [orig: quâ] Magistratum notat, observant Eruditi, Officia continuare primum Tiberium Caesarem coepisse, nonn ullis ad finem vitae relictis in administrationibus et Praefecturis, ex Tacit. l. 1. Deferebant autem Principes officia, missis traditione codicillis, quibus postea etiam insignia adiecta, de quibus passim Iustinianus in Novellis et affatim in Notit. utriusque Imperii, illorumque temporum Historicis. Graeci interdum latina [orig: latinâ] voce utuntur, et kwdike/llous2 vocant, ut arrianus Dissertat. Epicteti l. 3. c. 9 interdum pinaki/das2, ut Synesius Ep. ad Fratr. nonnumquam de/ltous2, ut Sozom l. 7. c. 24. Cassiodor. non semel Chartas, Suetonius in Vespas. c. 8. literas, uti gra/mmata Herodianus l. 1. c. 6. Symmachus sacras literas Ep. l. 2. etc. Ad cuiusmodi codicillos alludens Basilius Homil. de Hominis fabrica, *so\ me/n toi, ait, para\ qeou= e)/labes2 ou)k e)n cu/lois2 gegramme/nhn, ou)d' e)n ptuci\fqartai=s2 shtw=n paranalw/masi (a)rxh=s2 e)cousi/an' a)ll' a)na/grapton h( fu/sis2 e)/xei th\n qeian fwnh\n. *)arxh/twsan. Uti autem missis Codicillis officia deferebantur, sic etiam revocabantur ac adimeb antur. Unde immutatos datorum officiorum codicillos a Claudio, habes apud Sueton. in eo c. 29. et de Valentiniano Arbogasten exautorante, Zosim. l. 4. de/dwken, ait, au)tw=| gra/mmata th=s2 a)rxh=s2 paralu/onta, quod epistolam vel codicillos ab aliquo auferre vocat l. 20. Cod. Theodos. de Decurion, et in Hist. vet. Eccl. diape/mpein kaqairetiko\n dicitur, Casaubon, ad Suetsn. d. l. Sed et Codicilli aliquando concedebantur, titulos officiorum solum ac reditus, non functiones ac labores deferentes, de quibus alibi. De officiis vero mutuis (ad quam notionem a graviore significatu vox translata est post Ciceronem) ut aliquid addam, meminit eorum enumeratque aliqua Tertull. de Idol. Ctrca officia privatarum et communium sollennitatum, ut togae purae, ut sponsalium, ut nominalium, nullum putem periculum. Quibus adde, deductionem Magistratuum, Candidatorum et funeris, salutationes, recitationes et alias, quarum idem ibid. mentionem facit c. 10. Quorum officiorum pleraque noctu vel prima [orig: primâ] luce solita celebarari, observant Eruditi, ex Plin. l. 3. Ep. 1. qui ista propterea antelucana vocat. Tacito, l. 16. Annal. c. 18. qui Petronio diem per somnum, noctem officiis et oblectamentis vitae transactam, ait; et Martiale, quem hanc causam habuisse Romae deserendae supra diximus. Vide Casaubon. iterum ad Sueton. in Octavio c. 53. Porro Officium aliquando idem quod Officialis Minister Iudicis, Magistratus apparitor. Glossario Graeco-Latino, *ta/cis2 *)/arxontos2, officium, apparitio. Quo [orig: Quô] sensu *ta/cin usurpant Acta Philemonis et Apollonii, ubi de Ariano Iudice num. 2. *)areiano\s2 ei)=pen th=| ta/cei, Arianus dixit Officio, i. e. Militiae Palatinae. Sicin Vita Aviti Viennensis Episcopi n. 2. Accidit, ut quidam ex officio Regis Sigismundi, etc. Corippus l. 3.

Interdum idem quod Obsequium, h. e. comitatus domesticorum ac famulorum, ut apud Bundemum in Vita S. Amandi num. 5. etc. Vide plura hanc in rem apud Car. du Fresne Glossar. et Calvinum Lexic. Iurid. In Ecclesia Officium idem, quod Liturgia, vide ibi. Officium Ecclesiasticum, quod in Romana Ecclesia obtinet, ab Hieronymo, Damaso Papa [orig: Papâ] rogante, primitus ordinatum fuisse, aiunt. Ordinavit ille, inquit Durandus Ration. l. 5. c. 2. num. 3. quantum de Psalmis in Dominica, quantum in secunda feria, et quantum in tertia feria et sic deinceps legeretur. Euangelia quoque et Epistolas etc. quae de novo et veter. Testamento leguntur in Ecclesia, praeter cantum, magna ex parte ordinavit, cuius operis exemplum idem Hieronymus Romam misit et a Damaso Pontifice canonizatum est, et praeceptum a cunctis Ecclesiis observari. Postmodum Gregorius et Gelasius orationes et cantus addiderunt et lectionibus ac Euangeliis Responsoria coaptaverunt. Gradualia vero, Tractus et Alleluia Ambrosius, Gregorius et Gelasius ad Missam cantari instituerunt. Exhinc duplex Officium, Gregorianum et Ambrosianum: sed Gregorianum tandem praelatum Ambrosiano, Carolo [orig: Carolô] M. imperante, quod Ambrosius multa instituisse diceretur iuxta ritum Graecorum, illudque in sola Mediolanensi Ecclesia deinceps receptum est. Haec fere Durandus, apud Car. du Fresne loc. cit. cui hic, praeter alios, qui de Officiis Ecclesiasticis ex professo in Communione Romana scripserunt, adiungi inprimis vult cardinal. Bonam Rerum Liturgic. l. 2. Idem Durandus, apud Eundem, Officium B. Mariae institutum refert ab Urbano II. statutumque, ut quottidie diceretur, et in die Sabbathi sollennitas sieret, l. 6. c. 2. num. 6. etc, quae suo loco relinquimus. In plurali Officia, in Vita S. Domitiani loca sunt, ubi consistunt Officia seu Ministri Augustales in palatiis: Quaesitus per omnia Officia Palatii et minime repertus, putatus est mortuus esse grandine etc. Vel inter Ministros Imperatorios. Apud Radulfum vero de Diceto A. C. 1071. Officia seu Offices, sunt aedificia Monachorum usibus et officiis addicta, quae Officinas alias dici consuevisse supra monuimus, ex eodem Glossarii Auctore. Vide quoque Macros Fratres in Hierolex. Apud quos occurrit insuper Officium Ambrosianum, quo [orig: quô] Ecclesia Mediolanensis utitur, in quibusdam ab Officio communi recedens: Officium Capellare, quod in Capella Lateranensis Palatii compendiosius, quam in coeteris Urbis Templis, recitabatur, Breviarium hinc dictum; quod collectum volunt ab Innocentio III. Idem, in voce Breviarium. Officium Eusebianum, quod ab Eusebio Vercellensi Episcopo in ea Ecclesia institutum; Sed postea Fancisci bonhominis, eiusdem Civitatis Episcopi opera [orig: operâ] abrogatum est A. C. 1572. Officio [orig: Officiô] romano [orig: romanô] eius in locum substituto [orig: substitutô]. In Astensi tamen Pedemontana Ecclesia, quidam ritus peculiaris in Officio hodieque observatur. Et Officium Mozarabicum, vide supra in hac voce.