CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

PANOPE sive PANOPEA, nympha marina, Nerei et Doridis filia. Virg. Georg. l. 1. v. 437. Item urbs Phocidis mediterranea et fons Athenis, Hesych. *pano/ph, po/lis2 *fwki/dos2. Ovid. Met. l. 3. v. 19.

PANOPES ACESTAE Regis Siciliae comes, venator egregius. Virg. Aen. l. 5. v. 300.

Tam duo Trinacriae iuvenes Helymus Panopesque
Assueti silvis, comites senioris Acestae

PANOPOLIS urbs erat Aegypti, in Thebaide, ad Orientalem Nili ripam, inter urbem Apollinis magnam ad Boream, et Copton ad Austrum, ab eo in Boream 94. mill. pass. distans. Nonni Patria, qui Euangelium D. Iohannis Graece versu hexametro [orig: hexametrô] descripsit. Vide Panos.

PANOPS Hesych. *pa/noy, h(/rws2 *)attiko\s2, e)sti\ de\ au)tou= new\s2 kai\ a)/galma kai\ xrh/nh.

PANORMIA vel PANNOMIA, quarum priore voce utitur plerumque Anton. Augustinus in emend. Grat. aliis melius vocantibus Pannomiam, ex pa=n et no/mos2. nomen libri est, quem Ivoni Carnutensi nonnulli eunt adscriptum, Bellarminô [correction of the transcriber; in the print Ballarminô] id ex eo refellente, quod multa l. 8. sint decreta ex Innocentio II. et ex historia Sigeberti, qui Ivone posteriores fuerunt. Vocari tamen idem Ivonis ait, quia ex Decreto Ivonis maxima ex parte sit desumptum, sitque quasi eius compendium, Vide eum l. de Script. Eccl. Pancirollus ergo de claris LL. Interpp. l. 3. c. 1. p. 403. auctorem libri facit Ugonem Catalaunum, non diu post editum opus Ivonis, illud contrahentem: Post Isidorum, inquiens, Burchardus Wormatiensis Episcopus rudem indigestamque illius Decreti molem methodice ordinavit ac primum ius Pontificium in sua loca distinctum 20. libris complexus est, qui ob longae lectionis taedium intermissi brevi interiere [orig: interiêre]. Nam quae eius nomine circumfertur Epitome, plures quidem libellos, sed vix iusti operis sextam partem continet. Cum vero novis exsortis sectis etiam Berengarius in S. Eucharistiam blasphemus exstitisset, Ivo --- -post annos 9. quam Burcardus scripsit, praeter alia opuscula, amplissimum Decretorum volumen decem et septem libris distinctum concinnavit, in quo Burchardum omnino secutus verbis, aut ordine parum ab eo secessit. Quasdam tamen veterum Scriptorum sententias, adversus Ecclesiae turbatores et multa ex Iure nostro Civili testimonia adiecit, quae ille, velut parum suo instituto necessaria, omiserat, vel quod iuribus Romanis nondum apparentibus Caroli M. taentum leges, vulgo C apitula vocata, frequentabantur; numquam enim iuris Civilis et bis tantum Codicis Theodosiani meminit. Coeterum Ivonis opus cum alia et ipsus etiam Isidori Decreta magnitudine superaret; Ugo Catalaunus, non multo post quam scriptum est, in compendium redegit, ac Pannormiam sive Summam Decretorum Ivonis nuncupavit. Ea, etsi tota mendis et erroribus scatebat, adiutus Gratianus plura inde et ex Burchardi Epitome excerpsit, autographi enim texturam aut Burchardi numquam meminisse videtur, cum errores in compendiis inventos in suum opus transtulit. Et postea c. 3. Coeterum Burchardi et Ivonis Decretis, ob librorum magnitudinem, neglectis, eorum tantum compendia, quorum meminimus, legebantur in usuque erant. Edidit autem Decretum Ivonis Lovanii saeculo [orig: saeculô] praeterito [orig: praeteritô] anno 61. Iohannes Molynaeus; Pannomia vero prodiit Basileae A. C. 1499. Opera Ivonis omnia postea edita sunt Parisiis A. C. 1647. Sed conspurcata est utraque Collectio, et Decretum et Pannomia, quisquiliis et fictis aut suppositiis Isidori Mercatoris Decretalibus, item multis aliis fictis et suppositiis Decretis: quorum bene longum et accuratum catalogum contextum vide, apud Blondellum in Pseudo-Isidoro vapulante c. 18. p. 100. et seqq. Gerh. von Mastricht Histor. Iur. Ecclesiastici §. 267.

PANORMUS [1] Siciliae urbs, Ptolem. et caput, hodie Palermo, testibus Aretio [orig: Aretiô] et Fazello [orig: Fazellô]. Totius Italiae pulcherrima, soli ubere, situ, aedificiis, commercio [orig: commerciô], nobilitate, opibus, fontium salientium copia [orig: copiâ] tanta [orig: tantâ], ut Neapolitani horum aemuli, dicant; a Palerno l'aqua non val niente: alias quoque Panhormum et litus pulchrum. Polybius hanc l. 1. in 2. partes distinguit, in veterem nempe et novam, quas Neapolin et Palaeopolin vocat. Hanc una cum Solunte et Motye Poenis illis antiquissimis attribuit Thucyd. l. 6. *motu/hn kai\ *solo/enta kai\ *pano/rmon, etc. ene/monto. Haec, ut Polybius auctor est l. 1. *)=hn baruta/th po/lis2 th=s2 tw=n *karxhdone/wn e)parxi/as2. Ac Diodor. Sic. l. 22. eandem habere asserit, lime/na ka/lliston tw=n kata\ thn *sikeli/an, a)f' ou(= kai\ th\n po/lin sumbe/bhke tetuxe/nai tau/ths2 th=s2 proshgori/as2. Quod ipsum mitari subit, unde Graecum habuerit nomen urbs, quam nec Graeci condidisse, nec nisi sero admodum obtinuisse leguntur. Proinde verisimile est, aliud Panormi nomen in usu fuisse apud Poenos, puta [gap: Hebrew] Leptin, i. c. o(/rmon, stationem Bochart. l. 1. Chanaan. c. 27. Eius meminit Sil. l. 14. v. 262.

Tergemino [orig: Tergeminô] venit numero [orig: numerô] fecunda Panormus.

Nic. Lloydius. Baudrando est prope ostia Orethi fluv. 4. mill. pass. a monte Regali in Boream, 60. a Lilybaeo in Caeciam, 140. a Messana in Occasum, uti fere 150. a Peloro promontor. sedes Proregis. Habet Palatium regium et castrum munitum cum praesidio Hispan. in valle Mazarae. Hic [orig: Hîc] Frider. II. Imper. a Manfredo filio dolo [orig: dolô] dicitur necatus. ut regnum arriperet, Baudrand. Ferrar. Leand. Albertus, Descr. Ins. Ital.

PANORMUS [2] oppid. multiplex. Unum Cretae, Ptolem. cuius meminit Plin. l. 4. c. 12. Mirabello nunc Nigro, Vilismeni pagus Bellonio in ora Boreali. Alterum Macedoniae in ora apud Athon montem Ptolemaeo. Yerisco Ortelio, Macri Moletio. Tertium in

Samo insula, Liv. l. 24. c. 36. Macri quoque Nardo. Quartum Achaiae, Polyb. l. 5. Plin. l. 4. c. 5. Pausan. l. 7. Thucyd. in Peloponneso iuxta Rhium promontor. contra Naupactum. Quintum Chersonesi Thraciae, Plin. l. 4. c. 11. inter Elaeum et Caridiam. Sextum in Phrygia [orig: Phrygiâ] ad Hellespontum apud Cyzicum, Palermo Leunclavio.

PANORMUS [3] portus multiplex. Unus Epiri apud Oricum Straboni, inter Acroceraunia et Onchelmum, Palermo Moletio. Alter Atticae, Ptolem. Pau san. l. 5. Raphei Sophiano, inter Sunium et Cynosuram promontoria. Alius Cephalleniae insul. teste Porphyrio [orig: Porphyriô].

PANOS [1] Aegypti civitas, ubi et Panis simulacrum magnum habetur. Vide Steph. Nonnii Poetae patria fuit, qui inde Panopolites appellatur.

PANOS [3] Vicus iuxta mare Rubrum est, qui et Panon. Gentile Panocomites, Steph.

PANOTHEA una ex Apollinis (de quo vide suo [orig: suô] loco [orig: locô] ) vatibus, inventrix Heroici carminis, sub Abante Argivo, vel Acrisio, floruisse dicitur. Sic Iambum, ut aiunt, Ananias reperit, perfecit Archilochus Parius. quisque auctor sit Pherecratii, Archilochii, Anacreontei, Sapphici, Phalaecii, Glyconii, Asclepiadei, Alcmanii, ipsa [orig: ipsâ] appellatione indicari videtur. Quamvis credibile est nomen interdum datum, non ab Auctore; sed eo, qui praecipue illud nobilitaverit. Gerh. Ioh. Voss. de Philologia c. 9. §. 6. Scaliger Phoemonaem, vocat, illamque primam exstitisse, quae eo [orig: eô] carminis genere fuerit vaticinata, tradit: ideoque versum Heroicum Pythium vocari, quia Apollinis inventum esset, ait, Poetices l. 2. qui et Hyle, c. 37.

PANOTII Graece *panw/tioi, apud Plinium, iidem sunt cum Otomegalis seu Enotocoetis, qui auribus praegrandibus instructi, iis totum corpus contegere ac indormire quoque dicebantur. Vide Salmas. ad Solin. p. 219.

PANTACLES videtur e militaribus Atheniensibus fuisse, quem ut imperitum ac praeposterum in se armando, traducit Aristophanes Ran. Act. 4. Sc. 2. Vide Scholiast. 261.

PANTAENUS [1] vel PANTENUS, Theologus eruditissimus, primus Scholae Ecclesiasticae praefuit apud Antiochiam, A. C. 181. Euseb. Hist. Eccles. l. 2. c. 32. 36. et l. 5. c. 10.

PANTAENUS [2] celebris Scriptor Ecclesiast. saecul. 3. Ex Stoico Zelator fidei, hanc Indis praedicavit, a Demetrio Epscopo Alexandrino illuc missus: Ubi Euangelium Matthaei Hebraicum reperisse illineque Alexandriam detulisse fertur. Docuit hic [orig: hîc] sacras literas, per plures annos, Clementis Alexandrini praeceptor. Floruit autem sub Severo, et Antonino Caracalla. Euseb. l. 5. c. 10. Hieronym. de Script. Eccles. et ep. 84. ad Magn. Baron. A. C. 185. Idem cum praecedente.

PANTAGATHUS Octavianus Brixiensis, Manutio fons uberrimus scientiarum praestantissimarum, Epist. 9. l. 5. prudentia [orig: prudentiâ] ac iudicio [orig: iudiciô] admirando [orig: admirandô] praeditus, domi suae undique ad se venientibus oraculi instar responsa dedit, Onuphr. Panvinio, Anton. Augu stino, et Fulvio Ursino magni habitus. Obiit A. C. 1567. nullo [orig: nullô] ingenii, ad Socratis exemplum, post se monumento [orig: monumentô] relicto [orig: relictô]. Vide Paul. Sacr. Ep. l. 1. Benc. Orat. II. Teissierium Elog. Part. 1. Laevinus torrentinus de ipso,

Quo [orig: Quô] gaudet omnis Roma supersite,
Fletura defuncto [orig: defunctô], nec ullis
Temporibus paritura talem.

PANTAGIAS vel PANTAGIES, Fazello Porcari et Bruca, fluv. Siciliae, valde quidem exiguus, Sil. l. 14. v. 232.

-------- Ac sacilem superari gurgite parco [orig: parcô]
Pantagiam. ------ --------

Sed rapidissimi cursus [orig: cursûs], quique magno [orig: magnô] murmure per multa saxa in mare praeceps devolvitur. Hunc mira [orig: mirâ] vocum contractione Pantagiam dictum volunt, quasi *pantaxou= patagi/an, ubique obstreperum. Servius in l. 3. Aen. v. 689. Hic fluvius Siciliae cum plenus flueret, implebat sonitu pene totam Siciliam, nunc et Pantagias dictus, quasi ubique sonans. Hic postea, cum Cereri quaerenti filiam obstreperet, tacere iussus est numinis voluntate. Et Vibius, in Catalogo fluminum: Pantagias Siciliae ita dictus, quod sonitus eius decurrentis per totam insulam auditus est, usque eo, donec Ceres quaerens filiam comprimeret eum. At, ut cetera taceam, Pataciam appellarunt [orig: appellârunt] Graeci veteres, non Patagiam, Thucyd. l. 6. de Lamo quodam: *u(pe\r *pantaki/ou te *potamou= *trw/tilo/n te o)/noma xwri/on oi)ki/sas2. In Ptolemaeo legitur: *panta/xou potamou= e)xbolai/, quasi a recto *pa/ntaxas2. Fallor (inquit bochart. l. 1. Chanaan c. 28.) an Poeni [gap: Hebrew word(s)] pattak vocabant a verbo Syro [gap: Hebrew word(s)] petak, i. e. iaculari proicere, et cum impetu propellere. Unde Claudian. de Rapt. Proserp. l. 2. v. 58.

PANTAGNOSTUS tertius Polycratis Samii frater, cuius ope tyrannidem hic Samiorum invasit, Polyaen. l. 1. c. 23.

PANTALEON [1] Henricus, Medicus et Historicus insignis, natus Basileae A. C. 1522. docuit in Academia Ann. 40. Obiit A. C. 1595. Eius inter alia exstat opus, de illustribus Germaniae Viris, das Heldenbuch. Vide et Henricus.

PANTANUS lacus Apuliae in Italia, Plin. l. 3. c. 11. Lago de Lesina, Leandro.

ait Pollux l. 7. c. 3. de cuiusmodi hominibus exstat Novella Valentiniani, Urbis Romae, quam merito caput nostri veneramur Imperii, in tantum nos cura non deserit, ut quieti eius atque abundantiae modis omnibus consulamus Graecos. Itaque negotiatores (quos Pantapolas dicunt) in quibus manifestum est maximam inesse magnitudinem, magnamque in edendis vendendisque mercibus diligentiam, ulterius non patimur Sacrae Urbis habitatione secludi, licet eos dissensio et maxime invidia Tabernariorum, quam venerabilis Romae utilitas, a negotiatione submoverit. Itaque hoc [orig: hôc] edicto [orig: edictô] singuli universique cognoscant, Pantapolis ad urbem Romam redeundi negotiandique licentiam restitutam, ut cura [orig: curâ] pervigili ubertas populo ministretur. Ad quam vide quae erudite commentatur Sam. Petitus Commentar. In LL. Atticas l. 5. tit. 5. ut et hic [orig: hîc] passim, inter alia et infra voce Rhoppola, it. Seplasiarius, Species.

PANTHEA Abradatae, Susii ductoris uxor fuit forma [orig: formâ] et castitate praecellens: haec a Cyro maiore capta, Araspae Medo servanda traditur, qui apud Cyrum affirmat, nondum esse ortam hac [orig: hâc] pulchriorem: nec tamen eam adiit aut accersivit Cyrus, ne a rebus gerendis avocaretur: quare et ipsa id beneficii a marito petit, ut strenue pro Cyro pugnet. Qui cum inter pugnandum occumberet, in demortui Viri pectus imposito haec se iugulat capite: tres quoque astantes, ubi eos iusserat, quod factum erat intuiti, districtis acinacibus ibi se iugulant. Xenoph. l. 7. Cyri paed. et Cael Rhodig. l. 13. c. 33. Vide Abradates.

PANTHEJUM locus Atticae, 60. stad. ad Ilisso fluv. ubi oliva [orig: olivâ] coronabantur Olympionicae, Suid.

PANTHEON templum Romae, sic dictum, quod in Martis Venerisque imaginibus, sub ipso templo constitutis omnium Deorum imagines effictae erant. Sive quod templum ipsum rotundum sit, caeloque simile, et sic quoque omnium Deorum habitatio censeatur. Pantheon Iovi ultori ab Agrippa factum fuit. Hodie appellatur Templum Div. Mariae rotundae, inter reliqua antiquorum opera integerrimum. Baudrando in cultum Deorum omnium fuit exstructum, a M. Agrippa, Augusti genero, opere Corinthio [orig: Corinthiô]. Muro [orig: Murô] continuo [orig: continuô] 30. Palmarum circumducitur, unica tantum ianua [orig: ianuâ], unico [orig: unicô] quoque foramine in supremo culmine lumen admittit. Altum, latumque 144. pedes in circuitu, cum porticu 16. columnarum. Restaturatum fuit ab Adriano, Septimio Severo, et Aureliano. Bonifacius autem IV. Phoca [orig: Phocâ] Imperatore illud Mariae Virgini et omnibus sanctis mira [orig: mirâ] metamorphosi sacravit. Vide Agrippa. Erant vero et alibi, quam Romae, Panthea, ut Athenis, quod Pausan. vocat to\ tw=n *qew=n koino\n i(ero/n, Deorum commune templum: et in vico Gazensium, Bethelia, Sozomeni natali Patria [orig: Patriâ]. Salmas. ad Spartian. in Hadriano c. 19. Vide quoque infra Pantheum.

PANTHER Graece *panqh\r, Poetis pro Panthera, quasi *pano\s2 qh\r Panis fera, quia in deliciis Pani et Baccho, ut lynces et tigres: unde in scenis Veter. versatilibus semper ante Bacchi pedes, et inter satyricas vestes pantherina quoque pellis Polluci recensita, quae quia rarae admodum nec semper ad manum, earum loco [orig: locô] textiles sumebantur, quae macularum varietate veras pantheridas imitarentur. Sunt tamen qui panthera dist in guant. Namque tou\s2 panqh=ras2 et ta\s2 parda/leis2, tamquam species diversas, poni videmus, apud Graecum Interpretem Oseae c. 13. v. 7. Xenophon etiam distincte recenset l. de Venat. Et in descriptione pompae Ptolemaei Philadelphi, seorsim procedunt pantheres et pantherae, apud Athenaeum l. 5. Inprimis vere ex Oppiano idem videtur colligi, qui Cynegetic. l. 2. v. 570. pantheres inter minora et imbellia animalia, his verbis recenset:

*mou=sa fi/lh, baiw=n, ou)/ moi sqe/mis2 a)mfi\s2 a)ei/dein,
*ou)tidanou\s2 li/pe sqh=ras2, o(/sws2 mh\ ka/rtos2 o)p hdei=,
*panqh=ras2 karopou\s2, h)d' ai)lou/rous2 kakoergou/.
Musa cara, mihi non licet in parvis diu morari:
Minutas relinque feras, quas robur non comitatur;
Pantheres ravos et feles maleficos.

Quo facit, quod thos, animal vulpe non multo maius, panqo/rion et lukopa/nqhr et lukopa/nphron, a multis appellatur. Tamen, ut Pantheram, ita et Pantherem, vel esse pardum, vel animal pardo congener, non thoem, aut aliud simile animalculum, varia probant. Namque Xenophon, qui Scriptorum, quotquot exstant, primus pantherum meminit, eos palam recenset inter maiores feras; Iulius in super Pollux non solum maioribus accenset feris, sed et minoribus opponit, vulpibus, thoibus, lupis. Eustathius porro, pantherem dicit esse animal tw=| sw/mati a)sterwpo\n, macularum oculis quasi stellis insigne, et reliqua delectari au)tou= th=| poikili/a| tou= sw/matos2, corporis illius varietate, in Hexaem. quod pantherae belle convenit, et ei cum paucissimis animalibus commune est. Plin. l. 8. c. 17. Panthera et tigris, macularum varietate, prope solae bestiarum, spectantur, coeteris unus ac suus cuiusque generis color. De panthere addit idem, *)ek tou= sto/matos2 (l. sw/matos2) au)tou= eu)wdi/a tis2 e)/zeisin a)rwmatikh\, di' h(=s2 ta\ a)/lla zw=a sqelgo/mena, ta\ e)ggo\s2 kai\ ta\ po/r)rwqen e)ggi/cousin au)tw=| kai\ e(/pontai. Ex illius corpore aromatica quaedam fragrantia effunditur, qua [orig: quâ] pellecta animalia, tam vicina, quam remotiora, proxime accedunt et sequuntur. Et paulo post: *(o de pa/nqhr o)li/gon ti prohghsa/menos2 au)tw=n u(postre/fetai kai\ a)pothrei=, kai\ o(/d' an tw=n cw/wn a)re/sh| au)tw=|, e)piphdh/sas2 lamba/nei, Panther autem aliquantulum progressus regreditur, et iis insidiatur et quodcumque vult animal, impetu facto [orig: factô] invadit. Quae eadem de pardo habet, Aelian. Histor. l. 5. c. 40. Quin, teste Philosopho [orig: Philosophô], Problematum Sect. 12. Quaest. 4. tw=n me\n zw/wn ou)de\n eu)w=de/s2 e)stin e)/zw th=s2 parda/lews2, praeter pardum nullum animal suaviter olet: quod ipsum confirmant Theophrastus de Causis l. 5. c. 6. et 26. et Plin. loc. cit. Neque enim Zibethi felem noverant, neque musci

capreolum. Itaque si panther bene olet, ex illorum sententia animal a pardo specie diversum esse nequit. Utque repetam, quae de scenis versatilibus Veter. dicta, de iis Hero peri\ au)tomatopoihtikh=s2, *parakaqi/zetai de\, inquit, panqh/riskos2 pro\s2 toi=s2 tou= *dionu/sou posi\n Ad Bacchi pedes assidet pantheriscus, h. e. parvus panther, vel, quod idem, parva panthera, Baccho sacrum animal, ut alibi dictum. Sequitur mox, de scypho, quem Bacchus habet in manu, *)ek de\ tou= sku/fou oi)=nos2 e)kxuqh(setai e)pi\ to\n u(pokei/menon panqh/riskon, Ex scypho autem vinum effundetur in subiectum pantheriscum: quia scilicet vini potu maxime delectatur panthera, uti docent rerum naturalium Scriptores. Sed et, si panthera est pardus, quod in Veter. scriptis omnino clarum, quidni etiam panqh\r id ipsum sit? Certe, ut fera factum ex Aeolico fh\r, pro qh\r, ita etiam panthera ex panqh\r etc. Interim notandum, duo esse pardorum genera, ex Oppiano Cynegetic w=n l. 3. Hinc et Arabes in Damire, Huius (pardi) duae sunt species, una magni corporis et brevis caudae, altera contra. Aliter distinguit Plin. loc. cit. nempe a sexu et colore: Pantheris, inquit, in candido breves macularum oculi, cum pardi in caerulo oculatis maculis varii essent. Et paulo post, Nunc, (pantheras) varias et pardos, qui mares sunt, appellant. Et rursus, Quidam ab iis pantheras candore sole discernunt. Et in Solino, Plinii simia, c. 21. Pantherae sunt minutis orbiculis superpictae, ita ut oculatis ex fulvo circulis vel caerula vel alba distinguatur tergi supellex etc. Igitur vel ex sexu, vel ex variis maculis factum, ut in eodem animalis genere, aliud proprie panqh\r, aliud pa/rdalis2, diceretur. Neque aliud volunt Veter. qui pantheres et pardos, ut diversa animalia, distinguunt. Oppianus vero frustra opponitur, in quo pa/nqhres2 xaropoi\, quos censet in minutis et infirmis animalibus, non sunt pantheres ii, quos maioribus feris accensent Scriptores vetusti, sed recentiorum panqh/ria vel lukopa/nqhres2, quod thoibus a Graecis posterioribus nomen est inditum, quia in lupina forma pantherinam pellem habent. Vide plura hanc in rem, apud bochart. Hieroz. parte prior. l. 3. c. 7. et 8. et Salmas. ad Solin. p. 212. Ceterum Panthera in Africa Syriaque creberrima est: Unde Plin. loc. cit. nomine Africanae solo id ferae genus indigitat: Senatusconsultum fuit vetus, ne liceret Africanas in Italiam advehere. Ibi enim per Africanas solas Pantheras intelligendas esse, monet idem Salmasius. Sicque capiendus est Servius ad illud Virg. l. 5. Aen. v. 37.

aut vevera ursae, inquiens, aut ferae Africanae. Ubi per feram Africanam, pardum vel pantheram accipe, non leonem, ut putabat Lipsius. Inde Libycae pelles pretiosae, Pantherarum nempe aut pardorum, quas sola macularum varietas commendabat. Hesych. *libuko\n de/rma w(s2 ka/lliston. Non enim leonum pelles pulcherrimae, sed pardorum vel pantherarum. Idem Hesych. *libuko\n sqhri/on e)pei\ sqana/sima e)kei= e(rpeta\ kai\ w(s2 *libu/hs2 e)xou/shs2 sqhri/a, kai\ to\ poikelo/morfon: ubi *libuko\n sqhri/on exponitur poikilo/morfon, quod solis Pantheris pardisque convenit. Unde et varias eas vocavere [orig: vocavêre] Romani. Vetus Glossar. Varia, poiki/lh pa/rdalis2. Sic et Parthicae pelles, de quibus, ut pretiosissimis et pulcherrimis, tam frequens in libris occurrit mentio, pantherarum et pardorum erant pelles et tigrium, etc. Vide Salmas. ad Vopisc. Aurelian. c. 33. Aliter vox sumitur, apud Ulpianum leg. 11. §. 1. ff. de act. empt. Veluti cum futurum iactum retis a piscatore emimus, aut indaginem plagis positis a venatore, vel pantheram ab aucupe, (ubi pro Pantheram, sunt qui Panthera legi malunt, a Panther, quam vocem Varro habet de L. L. l. 4. retis genus esse scribens.) Hic [orig: Hîc] enim Panthera, pro universo aucupio, et eo, quidquid auceps capit, sumitur, Ioh. Calvin. Lex. Iurid. Apud Petrum Crescentium de Agricult. l. 10. c. 17. retis est species, qua [orig: quâ] anates capiuntur etc. Vide supra, ut et in voce Varia, de odoris vero Pantherarum suavitate, qua [orig: quâ] ipsa vincunt aromata coeterasque bestias alliciunt, ut et de corii pantherini in bello, apud Veter. olim, quorum meminit Virg. Aen. l. 8. v. 459. hodiernosque Polonos, usu, Gerh. Io. Voss. de Idolol. l. 3. c. 30. et 70.

PANTHERINAE Mensae memorantur Plinio l. 13. c. 15. Mensis praecipua dos in vena crispis, vel in cortice variis; illud oblongo [orig: oblongô] evenit discursu, ideoque Tigrinae appellantur; hoc intorto [orig: intortô], et ideo tales Pantherinae vocantur. Sunt et undatim crispae, maiore gratia, si pavonum caudae oculos imitentur. Et aliquot lineis interiectis, Post ea muraena nigro [orig: nigrô] transcurrens limite, variisque corticum punctis apprehensus, papaverum modo et in totum atro propior color, maculaeque discolores. Nempe citreae hae mensae erant, quae tanto in pretio apud Romanos, Plinii tempore, fuere [orig: fuêre], ut non auri solum argentique, sed et margaritarum aestimationem, aequarent, ut ipse testatur loc. cit. Hae, quo maioribus conspicuae erant maculis, eo cariores; quae appellationibus praedictis origo, namque et Tigris et Panthera machlas habent. Meminit macularum in his mensis, quoque Seneca de Tranquill. l. c. 1. Placet minister incultus, ac rudis vernula, argentum grave rustici patris sine ullo opere et nomine artificis et mensa non variet ate macularum conspicua, nec per multas elegantium Dominorum successiones populo nota, sed in usum posita, quae nullius convivae oculos nec voluptate moretur, nec accendat invidia [orig: invidiâ]. Petronius item Satyrico, in descript. bell. civil.

-------- -------- Ecce Afris eruta terris
Citrea mensa, greges servorum, ostrumque renidens
Ponitur, ac maculis imitatur vilibus aurum,
Quod censum trahat. hoc sterile [orig: sterîle], ac male nobile lignum
Turba sepulta mero circumvenit.

Ubi dum census [orig: censûs] mentionem facit, Seu ecae illud l. 7. de Benefic. c. 9. in memoriam revocat, Video isthic mensas, et aestimatum lignum Senatoris censu, eo [orig: eô] pretiosius, quo [orig: quô] illud in plures nodos arboris torsit infelicitas. Sed quis ille Senatorius census? Tertullian. et Plin. ille de Pallio l. 5. iste loco cit. HS. undecim, h. e. viginti

quinque milibus aureorum definiunt. Et certe idem Tertullian. ibid. M. Tullium refert quingentis milibus nummum [orig: nummûm] orbem citri emisse, exclamatque, Heu! quantis facultatibus aestimavere [orig: aestimavêre] ligneas maculas? Vide thom. Dempster. Paralipom. in Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 5. c. 26. Addo, illud tamdiu in Italia obtinuisse, quandiu regio haec ista [orig: istâ] arbore carebat: Postquam autem, quod paulo ante Palladii tempora factum est, in Italiam citrus pervenit, ibique plantari coepta est, copia pretium extinxit. Vide Auctorem Anonymum (Adam, fuit Preyelius Pastor Eccl. Reformatae Francofurti primum, dein Bremae) Sinae et Europae c. 35.

PANTHEUM seu PANTHEON, dicta est aedes Iovi Ultori ab Agrippa dicata, hodie Mariae rotundae et omnium Sanctorum vocatur. Aliquando Cybeli quoque sacra fuit, cuius Deae caput antiqui operis e saxo, cum duobus piscibus, muro templi inclusum adhuc cernitur, vide Dionys. ac. Plin. l. 34. c. 3. l. 36. c. 5. et. 15. Fabricius in sua Roma sic describit: Altum est hoc templum pedes 144. totidem latum, contignationes aeneis trabibus canalium modo [orig: modô] compactae, pedum 40. ut testatur Baptista Leo. Valvae ingentes, item trabes ex aere Corinthio et inauratae, lithostrotum varii marmoris, arae duae marmoreae sex marmoratae, interstitia sex columnarum spatio [orig: spatiô] distantia. Testudo templi laqueata vacuis circumquaque spatiis relictis, ne nimio [orig: nimiô] pondere aedificium premeretur. Nulla fenestra penitus inest, nisi in medio foramen sphaericum, aeneis inauratisque trabibus fultum, quod lumen praefert, eique in pavimento subiectum ad imbres excipiendos impluvium. Ad foramen illud in tecto quadraginta gradibus plumbeis assenditur: ad quod tectum antequam perveniatur, bini ambitus sunt, ad quorum primum ex imo templi per centum quaquaginta gradus est eundum. Marcellin. l. 16. Pantheum, regionem terentem spatiosa [orig: spatiosâ] celsitudine fornicatam vocat. Laminas tecti, quae olim argenteae fuerunt, Constans Imp. Constantini Iunioris filiu; detraxit, plumbeis earum loco [orig: locô] repositis: Gradus quoque ante templum aenei sublati et saxeis permutati sunt. Cumque olim per gradus 12. ad illud ascenderetur, nunc per totidem in illud descenditur; unde colligere est, quam alte ex ruinis solum exaggeratum sit. Parietes nunc lateritii sunt, qui olim marmoribus fuerant incrustati. Inter omnia igitur Urbis opera nullum admirabilibus, sive molem, sive artem, sive impensam consideres, nullum etiam ex antiquissimis integrius: nam nec iniectis ignibus Gothi corrumpere aut frangere potuerunt. Hactenus ille. In eo voluit, qui illud perfecerat, Agrippa, Augusti etiam statum collocare, nomenque operis ei adscribere, neutrum autem eo [orig: eô] accipiente, in Pantheo ipso Caesaris superioris statuam, suam et Augusti in vestibulo posuit. Decoravit praeterea illud, annotante Plinio [orig: Pliniô], loc. cit. Diogenes Atheniensis, et Caryatides in columnis eius probantur, inter pauca operum, sicut in fastigio posita signa, sed propter altitudinem loci minus celebrata. In honore est et in templo illo Hercules, ad quem Poeni omnibus annis humana [orig: humanâ] sacrificaverunt victima [orig: victimâ], humi stans, ante aditum porticus etc. Postea Bonifacius III. a Phoca Imperatore, qui rem Pontificiam mire auxit atque extulit, acceptum B. Virgini et omnibus Sanctis dicavit: fuitque primum dictum Virgo ad Martyres, sicut nunc a circulari forma [orig: formâ], caelum imitante (unde nomen potius, quam ab omnibus Diis) Sancta Maria rotunda. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 2. c. 5. ut et in voce Pantheon. Sicut de conclavibus figuratis, apud idololatras Iudaeos, quae Pantheo Romanorum non male compares, supra aliquid in lemmate Militia caeli.

PANTHEUS et PANTHUS, vir Troianus unus ex primoribus urbis Virg. Aen. l. 2. v. 322.

PANTHOIDES patronymicum, pro Euphorbus, Panthoi filius, quem Pythagoras philosophus dicebat se fuisse in bello Troiano, et a Menelao interfectum esse. Pythagoras ipse apud Ovid. Met. l. 15. v. 150.

Ipse ego, nam memini, Troiani tempore belli
Panthoides Euphorbus eram, cui pectore quondam
Haesit in adverso gravis hasta minoris Atridae.

PANTICA quae alias et Panda Dea, memoratur Arnobio adv. Gent. l. 4. cum ait: Quod tito Tatio Capitolinum ut capiat collem, viam pandere atque aperire permissum est, Dea Panda est appellata, vel Pantica. In Glossis Philoxeni dicitur ei)rh/nhs2 *qeo\s2, i. e. Dea pacis; ideoque a pandendis seu aperiendis, pacis tempore, portis, Pandam arbitratur nun cupatam Hadr. Turnebus, l. 19. Advers. c. 11. Apud Varronem de vita Pop. Rom. Aelius hanc Deam eandem cum Cerere, atque adeo a pane dando vocitatam contendit. Eius verba apud Nonium, in verbo Pandere: Hanc Deam Aelius putat esse Cererem, sed quod in asylum qui confugissent, panis daretur, esse nomen fictum a pane dando pandere, quod est aperire. Verum pando non est a panem do; et more suo [orig: suô] ludit Varro, cum Aelii sententiam in medium adferat, eamque probare videatur. Neque Panda seu Pantica est Ceres, cum aperte ipse Varro, in hisce versibus,

Sed Anna Perenna, Panda, te Lato, Pales,
Nerienes et Minerva, Fortuna ac Ceres:

eam a Cerere faciat diversam. Scaliger Coniectan, in Varronem, eam Empandam in Paganalibus sacris vocatam scribit eamque sic dictam putat a latitudine tamquam eu)ru/sternon. Vide Iac. Oiselium ICtum Notis in A. Gell. l. 13. c. 22.

PANTICAPAEA melius Plin. l. 4. c. 12. ac Stephan. Vospero, teste Nigro [orig: Nigrô], urbs Tauricae maxima ab Bosporum Cimmerium, Bosphorium olim, teste Plinio [orig: Pliniô], loc. cit. Sansoni Pantica nunc, in Tartaria Precopensi 90. mill. pass. a Theodosia.