CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

PAPIUS Andreas Gandarensis, cum Ioh. Livineio, ab avunculo amborum Laevino Torrentio, sollicite educatus, aetatis anno [orig: annô] vix 18. vertit Dionysium Alexandrinum heroico [orig: heroicô] carmine, et Notas addidit; Musices, quoque peritissimus. Obiit Leodii, ubi Canonicatum habebat, A. C. 1581. aetat 30. sub canieulae aestu dum natando se exercet aquis mersus Voss. de scient. Mathem. p. 418. Aub. Miraeus et Ant. Teissier, qui reliqua eius scripta recenset, Elog.

PAIPIUS Mutilus, praenomine Marcus, et Quintus Poppaeus, consules fuere [orig: fuêre] suffecti, ab Augusto Caesare An. Urb. Cond. IOCCLXI. sub quibus Lex de martiandis Ordinibus ab Imperatore, quamvis invito [orig: invitô] populo [orig: populô], perlata: quae inde Papia Poppaea dicta, quam perperam Alexander ab Alexandro, Beroaldus ac Zasius Papiam Pompeiam appellant.

PAPO [1] Iohannes, Senator Parlamenti Parisini saeculo [orig: saeculô] praeterito [orig: praeteritô] scripsit Syllogen Senatusconsultor. et Tres Notarios. More. rius in Dict. Hist. Vide et Iohannes.

PAPPENHAIMUM oppid. Sueviae, ad Alemannum fluv. sub proprio Comite. Vix. 3. leucis ab Aichstatto in Occidentem, nerolingam versus 5. Et quidem.

PAPPENHEMIA Familia in Germaniae illustribus, Marescallatus dignitate hereditaria [orig: hereditariâ] in Imperio insignis, a Calatino Romano, qui Druso [orig: Drusô] et Tiberio [orig: Tiberiô] bella gerentibus in Vindelicio remanserit, originem secundum quosdam arcessit. Lineae plures fuere [orig: fuêre]; Nam, praeterquam quod in Henrici, qui decessit A. C. 1278. filiis, Hildebrandus Pappenhemios in Biberach sevit, prior Henricus primariam stirpem propagavit. In hac Henrici abnepos Haupto IV. filios habuit, totidem linearum auctores. Conradus primus ex iis fuerat, sed eius posteritas etiam prima defecit A. C. 1597. Henrici ramus, in Maximiliano Landgrav. Stulingensi exaruit A. C. 1639. Georgii, qui tertius erat, abnepos Wolfgangus Adamus (Godofredi Henrici Comitis Pappenhemii, celebris Belli Ducis, in pugna Lutzensi, qua [orig: quâ] et Gustavus Adolfus Sueciae Rex occubuit, occisi A. C. 1632. fil.) morte sua [orig: suâ] istam lineam terminavit, A. C. 1647. Superest nunc posteritas Sigismundi, qui inter liberos Hauptionis quartus recensetur. Habuit et Henricus praefatus utriusque sexus liberos. sed qui omnes in verso [orig: versô] naturae ordine ante Patrem obiere [orig: obiêre]. Horum Maiores ab aliquot saeculis ita habent. Henricus Dn. et Marescallus Pappenhemius, qui obiit A. C. 1482. ex Anna (filia Iodoci Dn. de Abensperg ) genuit Wilhelmum Marescallum Pappenhemium, defunctum A. C. 1518. Hoc [orig: Hôc] et Magdalena [orig: Magdalenâ] Dn. de Rechberg, natus Wolffgangus Marescallus de Pappenheim, decessit eodem [orig: eôdem] cum Patre anno [orig: annô], et ex margareta de Roth (quae usque ad A. C. 1555. supervixit) reliquit filium Conradum Marescallum, qui defunctus est A. C. 1603. Pater ex Catharina Dn. de Lamberg, Maximiliani Marescalli Pappenhemii, Landgravii, qui obiit A. C. 1639. ramumque hunc illustris familiae terminavit. Ei enim ex Maria Ursula Comite Leiningensi geniti, Ernestus Fridericus decessit anno [orig: annô] suo [orig: suô] natali 1609. Henricus Ludovicus A. C. 1633. et Maximiliana Maria (uxor Friderici Rudolsi Comitis Furstenbergii) A. C. 1635. Phil. Iac. Spener. Theatr. Nobil. Europ. Part. 2. p. 80. In inauguratione Imperatorum Pappenhemii Comites, Archimarescalli Electoris Saxoniae, si absit, vices gerunt: quemadmodum Barones Walpurgici Truchsessii, Archidapiferi Electoris Bavariae et Comites Zollerani Archicamerarii Brandeburgici, Vicarii sunt, etc. Wendelinus Doctr. Polit. l. 2. c. 35.

PAPPIA decimaria Lex ut Vir et uxor, nullis ex eo matrimonio exstantibus liberis, decimam ex Testamento matrimonii nomine capere possit; Si vero exstent libert ex alio matrimonio, pro unoquoque ex liberis aliam decimam et pro communi filio post nonum diem amisso aliam: pro duobus post nonum diem amissis, duas: quod explicat Ulpianus in fragm. tit. 15. et 21. Memoratur quoque Cuiacio Observat. l. 3. c. 12. alludit ad eam Tertullian. ad Uxorem l. 1. Vide Ioh. rosin. Antiqq. Rom. l. 8. c. 18. Fuit et Pappia Poppaea Lex, de Connubiis, eadem quae lex Iulia continens, tum praeterea haec: Ut ne quinquaginta annis minor sexagenario nuberet, aut vir hac [orig: hâc] aetate iunior quinquagenariam feminam duoeret in uxorem. Ut Patronis, qui ius trium liberorum haberent, contra tabulas testamenti liberti, aut ab intestato contra suos heredes non naturales, bonorum possessio daretur: Ut Patronae ingenuae duobus liberis, honoratae libertinae tribus, idem iuris daretur, quod Patronis ex edicto. Ut liberis ingenuae trium liberorum iure honoratae, idem iuris, quod ipsi Patronae tribueretur: Ut omnibus ingenuis, praeter Senatores, earumque liberos, uxores libertinas habere liceret. Tulere [orig: Tulêre] eam m. Pappius Mutilus, Q. Poppaeus II. Consul. suff. Augusto [orig: Augustô] Imperatore. Tacit. l. 3. Annal. c. 25. et 28. Vide iterum Rosin. l. 8. c. 16.

PAPPIAS dignitas in Aula Imperiali Graecorum, non nisi consanguineis Imperatorum conferri solita, quae Maiori domus in Gallia respondisse videtur. Cantacuzenus l. 2. c. 27. Dextrum cornu Protostrator, sinistrum Zamplaco, Magnus Pappias, tenebat, medio [orig: mediô] agmine Imperator ipse emicabat, apud Dominic. Macrum in Hierolex. Car. du Fresne Papiam habet in Glossar. Vide supra.

PAPPUS Alexandrinus, floruit sub Theodosio M. Scripsit octo Mathematicarum collectionum libros. Idem Mathematica [orig: Mathematicâ] sunta/zei in Ptolemaeum magnum sibi nomen consecutus est. Etiam supersunt eius explicationes, in Aristarchum Samium, de magnitudinibus et distantiis Solis ac Lunae. Convertit Latine, ut et Aristarchum, Fredericus Commandinus. Editus est Pisauri A. C. 1572. Librum quoque de fluviis Libyae, nec non universalem Chorogra. phiam reliquit.

celebre fuit. Vide Ioh. Marshamum Canone Chronico Saecul. IV. ubi de Aegypti Oraculis.

PAPULI Fanum urbecula Occitaniae Episcopalis versus montes, iuxta amnem Lampi, 9. leuc. a Tolosa in Eurum, Carcassonem versus 5. in tractu Auraicensi Lauraguais, prope castellum Arianorum. A. S. Papulo, quem a Pappo, Pappolum, et Pappulum veteres dixere [orig: dixêre], Galli S. Popul: qui nomen suum dedit illustri veterique Coenobio, quod Monasterium S. Papuli in Tolosano pago cicitur Ludovico Pio, in Conssit. de Mon. Regni ac Imperii sui, A. C. 817. ut et huic urbeculae, quae distat a Castro Novo Arrii, 3. mill. pass. Dioecesis Sanctipapulensis in Volscis Tectosagibus continet 45. paroecias, ut Moret. ait: et ut Vales. habet, civitatem S. Pauli, Castrum Novum Arrii, Castelnau d'Arri; Mansum S. Puellarum, les Mas saintes Puelles; Montem Maurum; Montmaur: Villam Novam. Verdunem, Notit. Gall.

S. PAPULUS quem a Pappo Pappulum et Pappolum Veteres dixere [orig: dixêre], Gallis S. Papoul, Martyr, nomen dedit suum illustri Coenobio veterique, quod Monasterium S. Papulim Tolosano pago nuncupavit Ludovicus Pius Aug. in Constitut. de Monasteriis Regni ac Imperii sui A. C. 817. Situm id aiunt, in pago Lauracensi, distareque a Castro Novo Arrii circiter 3000. pass. Hodie in Episcopatum crevit, quae sedes etiamnum pro Patrono S. Pappulum Martyrem agnoscit. In martyrologiis Nonis Octobr. Tolosae inventio corporis S. Pappoli Episcopi et Martyr. notatur. Dioecesis Sanctipapulensis quae contineat loca, vide voce Papuli Fanum.

PAPUORUM regio i. e. Nigrorum pars Terrae Australis, angusto [orig: angustô] freto [orig: fretô] a nova Guinca separata; Europaeis vix nota versus oram littoralem.

PAPUS Consul cum Arriano, sub Gordiano III. cuius meminit Iul. Capitolin. in Vita huius, c. 29.

PAPYRACEAE Naves quibus ex papyro textis in Nilo utebantur, occurrunt apud Plin. l. 13. c. 11. Ex ipso quidem papyro navigia texunt: at e libro vela tegetesque, nec non et vestem, etiam stragula et funes. Et Theophrastum, ubi de papyro, *kai\ ga\r ploi=a poiou=sin e)z au)tou=. Etenim navigia ex eo conficiunt. Cuiusmodi navigia Strabo diaplo/kina appellar, in Aegypti rebus: *die/bhmen de\ ei)s2 th\n nh=son e)pi\ paktw\)nos2) o( de\ paptw\n, dia\ skutali/dwn pephgo/s2 e)sti skafi/on, w(/ste o(/moion ei)=iai diaploki/nw|. Cum his ad extremos Indos navigare olim Aegyptios consuevisse, quod Plin. tradit, mirum omnino, imo neutiquam credibile. De armamentis vero Nili, h. e. funibus, id minus mirum. Nam Aegypti ac Syriae Reges diu non aliis usi sunt funibus in renavali, quam ex libro papyri textis, nondum sparto [orig: spartô] communicato [orig: communicatô]: quod idem Pliniustestatur, Papyraceis navibus armamentisque Nili, ubi armamenta sunt funes, ut o(/pla th=s2 new\s2 sxoini/a Graece. At papyraceae naves ex ipso papyro texebantur etc. Praeter istiusmodi autem navigia, scaphis etiam testaceis in Nilo fuisse Aegyptios usos, Iuvenal. testatur Sat. 15. v. 127.

Parvula fictilibus solitum dare vela phaselis,
Et brevibus pictae remis incumbere testae.

PAPYRIUS [2] Carbo, cum dentibus natus, Plin. l. 7. c. 16. Vide Caius, it. Cneus.

PAPYRIUS [3] Crassus, quum Privernates intra moenia fugasset [orig: fugâsset], ac pro rebus bene gestis triumphus ei negaretur, in monte Albano triumphavit, et pro laureo usus est myrtea [orig: myrteâ] corona [orig: coronâ], Val. Max. l. 2. c. 7.

PAPYRIUS [5] a velocitate Cursor dictus, Dictator, quum Consulem se, adversis omnibus, contra Samnites progressum esse sensisset, ad auspicia repetenda Comum regressus, edixit Fabio Rutiliano, seu, ut alii legunt, Rulliano, Magistro equitum, quem exercitui praeposuit, ne manus cum hoste consereret. Sed cum ille opportunitate ductus pugnasset [orig: pugnâsset], ac vicisset, An. 429. Urb. Cond. reversus eum securi ferire iussit: Ille in urbem confugit, nec supplicem Tribuni tuebantur, Deinde parentis lacrimis, populus veniam precibus impetravit. Papyrius item de Samnitibus triumphavit: Postquam illos An. 435. quoque, missis sub iugum eorum 7000. et Luceria [orig: Luceriâ] capta [orig: captâ]: atque denuo An. 445. superasset [orig: superâsset]. Liv. l 9. Aur. Victor, de Viris Illustr. c. 21. Florus, etc.

PAPYRIUS [6] Cursor, superioris fil. de Samnitibus secundum patrem, omnium pulcherrimam victoriam reportavit, Aedemque Fortunae de manubiis faciendam locavit. Vide Lucius.

PAPYRIUS [7] MASSONIUS, Iohannes, Advocatus Parlamenti Parisiensis. Iesuita primum, Neapoli per biennium, docuit, dein in Galliam reversus eodem [orig: eôdem] nunere aliquot in locis functus est. Ordine post haec Iesuitico [orig: Iesuiticô] relicto [orig: relictô], Carolo IX. epithalamium scripsit, aliaque, quae ipsi nomen ingens pepereunt. Iuri dein Andegavi, sub Balduino, operam dedit, unde Advocatus postmodum Parlamenti evasit. Edidit historiam Paparum, Annales Galliae, Elogia Virorum illustrium, descriptionem fluviorum Galliae aliaque multa [orig: multâ] eruditione referta. Obiit A. C. 1611. aetat. 67. ex Dionysia Godarda nulla [orig: nullâ] prole suscepta [orig: susceptâ]. Eius vitam, in frontispicio Elogiorum, descripsit Iac. Aug. Thuanus, optimus Massonii amicus. Idem Massonius Papyrtae familiae elogia scripsit.

PAPYRIUS [9] Mugillanus, Consul. Gesnerus meminit etiam Papyrii Frontonis, item Iusti, qui ambo Iureconsulti celebres, item Papyrii Praetextati, Grammatici, in Bibl. Vide et voce Marcus.

PAPYRIUS [10] Praetextatus nobilis adolescens, ex eo cognomen assecutus, quod in praetexta et adolescentia magnopere visus est sapere. Cum enim a patre duceretur in Curiam, in eaque forte arcana quaedam tractarentur, domum reversus, interrogatusque

a matre, Quidnam in Senatu actum esset: Ut duae, inquit, uni nubere possint. At illa mane convocatis matronis ad Curiam properat, rogatque, ut eadem [orig: eâdem] lege viros duos habendi licentia sit etiam feminis. Re cognita [orig: cognitâ] ingenium et constantia pueri laudata est, Macrob. l. 1. Saturnal. c. 6.

PAPYRIUS [12] foenerator cum C. Publium nobilem adolescentem, quem ob aes alienum paternum nexum habebat, quod stuprum pati nollet, contumeliis ac plagis afficeret, re ad Senatum delata [orig: delatâ], damnatus est, lex deinde lata, ne quis in corpora libera ob aes alienum ius haberet, Liv. l. 8. c. 28. Val. Max. l. 6. c. 1. de pudicitia, ex. 9. T. Veturium pro Publio, et C. Plotium pro Papyrio nominat.

PAPYRUS [1] a charta differt: materies namque fuit, ex qua charta, quod circa Alexandri M. aetatem primum repertum quibusdam, fieret. Nec illi chartae datum nomen, nisi cum Epistolis salutatricibus inserviret. Est enim xa/rths2 Graecum a xai/rein, gaudere, salvere, ut ad verbum notet, Salutator: Unde Epistolam sic perifra/zei Martialis l. 9. Epigr. 101.

Fuit autem Papyrus planta Aegyptia, duos cubitos non excedens, in qua post tiliam scribi coepit: Interior eius tunica bi/blos2 vel *bu/blos2, ex qua proprie charta confecta est. Proveniebat in palustribus Nili ripis, ubi et calami ad scribendum apti nascebantur. Hinc Appuleius Metam. l. 1. in ipso principio, Si Papyrum, inquit, Aegyptiam argutia [orig: argutiâ] Niloticicalami inscriptam. Ausonius autem Ep. 4. v. 73. Melonis (i. e. Nili) albam paginam, pro eodem dixit: et Ep. 7. v. 48. campum papyrium vocat. Vide abunde de hoc frutice, Theophrastum l. 4. c. 9. Dioscoridem l. 1. c. 116. Plinium l. 13. c. 11. ac praeter hos Galenum l. 8. et Simplicium. Biblum vocat Lucan. l. 3. v. 322. per Synecdochen:

Nec tamen in sola Aegypto Papyrus crescebat: sed etiam in Coelesyria, Babylonia, India: alibi, quod constet, non item. Modum ex eo chartam conficiendi, Plin. l. 13. c. 11. et 12. his verbis exponit: Praeparantur ex eo chartae divisae acu in pertenues, sed quam latissimas philuras; (ubi clare Papyrus Plinio est totus scapus, ex cuius medio plures philurae fiebant) Principatus medio, atque inde scissurae ordinae: pro quo postea dicit, Proximarum semper bonitatis diminutione ad deterrimas etc. Nempe ex Papyro acu diviso [orig: divisô] in tenuissimas et latissimas philyras chartae praeparabantur, tenuissimae scindebantur et optimae circa medium et inde scissurae ordine, usque ad exteriorem corticem, qui ne ad funes quidem, nisi in humore, utilis erat. Ex tenuissimis philyris optima et tenuissima charta texebatur; ex minus tenuibus, minus bona, idque hoc [orig: hôc] modo [orig: modô]: Philyrae primum tam longae, quam longum papyrum, unde erant exsectae, poterat esse, resectis utrinque praesegminibus, in tabula [orig: tabulâ] Nili aqua [orig: aquâ] madente (qua [orig: quâ] vice glutini utebantur) extendebantur et statuebantur; atque haec prima scheda supinae tabulae addita vicem statuminis vel staminis in tela extensi obtinebat. Super istas philyras in tabula directas et extensas, aliae deindae transversae collocabantur et adlinebantur, in modum cratis. Sic enim texebantur crates, ex directis scil. ac transversis virgis: quemadmodum subtemen in tela transversum stamini inseritur. Hinc in charta quoque prima scheda, quae in rectum tabulae adlinebatur, dicebatur stamen sive statumen, altera vero, quae transversa ponebatur, subtemen, Plin. l. 13. c. 12. igitur esecundo corio stamina facta sunt, e primo subtemina. Unde et texi charta dicebatur. Stamen autem chartae ex multis philyris in tabula extensis et parallh/lws2 positis concinnatum erat, ut stamen telae ex multis liciis; subtemen quoque plures habebat philyras transversarias, ut telae subtemen plura fila, quaetransversa stamini radio [orig: radiô] textori o [orig: ô] inserebantur: hoc [orig: hôc] tamen discrimine, quod in chartis subtemen imponebatur stamini et glutini ope stamen ad subtemen connectebatur; in tela autem subtemen stamini inserebatur et per medium decurrebat. Quia vero utraque scheda ex pluribus minutiis h. e. philyris constabat, hinc Casiodorus de Charta: Iunctura, inquit, sine rimis, continuitas de minutiis, viscera nivea virentium herbarum. Postquam utraque scheda, supina scil. et transversa, ad eum modum contexta, subtemenque stamini connexum esse et Nili turbido ingesto liquore conglutinatum, praelis premebatur: exemptae dein praelis plagulae sole siccabantur atque inter se iungebantur, h. e. in scapum digerebantur (sunt autem plagulae, quae folia hodie vocamus in charta: scapus est, quem papyri manum hodie dicimus) nun quam plures scapo [orig: scapô], quam vicenae, (cum hodie vicenas quinas in scapo ponamus.) At inferiori aevo [orig: aevô] denas tantum plagulas in singulis scapis reperimus: Unde Chartae decades, in Vita Silvestri apud Anastasium, prochartae scapis, quod plures scil. scapus tunc non haberet, Chartas decadas trecentas; et paulo ante, chartas decadas centum ac quinquaginta etc. Ibidem legitur: Papyrum runcanas libras mundas mille, quod emendat Salmas. Papyrum, racanas mundas mille. Ubi papyrum intelligit ad chartasparatum, et in racanas seu fascieulos colligatum: cuiusmodi fasces papyri sic colligatos, ut baculi vel scapi figuram referrent, etiam bargou\s2, bargos, vocitabant. Quemadmodum autem chartas constat in scapum convolvi complicarique apud Veter. solitas, eodem [orig: eôdem] prorsus modo [orig: modô] et libri convolvebantur: Unde et tomus et volumen delibro, h. e. de charta scripta, non minus dicebatur, quam de charta nondum scripta; quamvis, ut scapus proprie magis de chartis, tomus vero et volumen delibris diceretur, usus obtinuit. Idem tamen scapus quod tomus. Schedae vero proprie dicebantur singulares plagulae, ex scapo chartarum revulsae, quibus committebant, quidquid subita [orig: subitâ] et tumultuaria [orig: tumultuariâ] scriptione commentari essent, quod emendatum postca in mundiorem chartam regerebatur. Hae, quod et in aversaparte, h. e. in tergo, scribi et exarari solerent,

Opistographa dici coeperunt; in quibus, ut et adversariis, rationes et sua diurna Veteres perscribebant, iis utramque paginam chartae occupantes, adversam et aversam, a quarum illa Adversaria, ab hac Opistographa dicta sunt. At nitidae chartae, ex quibus librorum volumina compaginabantur, et in quibus emendata opera scribebantur, in adversa tantum facie exarari solebant. Iuvenal. Sat. 1. v. 4.

---- Impune diem consumpserit ingens
Telephus? aut summi pleno [orig: plenô] iam margine libri
Scriptus et in tergo, necdum finitus Orestes? etc.

Aliter in libris ex membrana, qui non solum ex multiplicibus tabellis et foliis construebantur ac compingebantur haud secus ac nostri libri solent: sed etiam paginas ex utraque parte scriptas habebant, et probe succincteque compacti in non adeo magnam molem surgebant; cum libri in charta exarati, quod ab uno tantum latere scriberentur et paginis ad paginas adglutinatis in longam paginarum seriem extenderentur, grandia volumina efficerent. Unde Martialis Livium in membranis, pellibus exiguis, parvo in spario arctatum fuisse, refert, quem in charta scriptum vix totum eius Bibliotheca capiebat, l. 14. Epigr. 190.

Pellibus exiguis arctatur Livius ingens,
Quem mea vix totum bibliotheca capit.

Componebantur porro libri menbranacei per quaterniones, et folia eorum tabellae proprie, sicut librorum e charta seu papyro paginae, dicebantur, Graece seli/des2: quamvis seli/da etiam Graeci vocaverint spatium, quod vacuum et mundum patet inter duos versus in scriptura. In chartae scapis vero, ut et in libris compactis, prima scheda, quae primo [orig: primô] loco [orig: locô] glutinata erat, prwto/kollon dicebatur, atque hoc in prima scapi fronte positum erat: Cumque scapus plures schedas aut plagulas haberet, sola prima adnotatum praeferebat, quo [orig: quô] Comite Largitionum, sub quo erant chartariae, quo [orig: quô] tempore, et a quo praeparata fuisset illa charta; quemadmodum hodieque chartae linteariae nostrae aliquo [orig: aliquô] charactere insigniri solent, e quo sciri potest, quis eas confecerit. Sed nota illa, quam chartae nostrates exhibent, ut vix apparet, ita nec scribenti officere potest, nec legentem impedire, ut apud Veteres scheda illa prima, quae protocollon habebat, scribendo prorsus erat inutilis, occupata enim scriptura [orig: scripturâ] iam erat, ut diximus. Quam ob causam solebant Tabelliones et Librarii eam exscindere et revellere, ut immundam et scriptioni inutilem: quod ne fieret in contractibus scribendis, (quia inde falsum saepe coargueretur) iussit Imperator Iustinianus Nov. 45. Uti autem prwto/kollon prima libri scheda, sic e)xato/kollon extrema dicebatur. Martial. l. 2. Epigr. 6. v. 2.

Ohe iam satis est, ohe libelle,
Iam pervenimus usque ad umbilicos:
Tu proceder adhuc et ire quaeris,
Nec summa potes in scheda teneri.

*makro/kollon vero appellarunt [orig: appellârunt] maiore modulo [orig: modulô] compaginatam chartam. Nec omitendum scapum chartarum. h. e. chartas in volumen corrotundatas, infimae Latinitatis auctoribus Rotulum vocari, i. e. Rutulum (quod idem cum scapo, baculus enim rotundus sic dicebatur, quo cumulus mensurae deruitur et exaequatur) unde Gall. Roolle, et Contrarotulator, a)ntigrafeu\s2, Gall. Controlleur: item Regulam, sicut Graecis kano/na olim; postea vero ei)lgta/rion, a volvendo etc. De Chartae discriminibus, diximus supra. Nunc illud solum addam, Artem illam chartarum ex papyro conficiendarum, Eustathii iam aetate antiquatam fuisse, ut ex eo dicimus Odyss. f. ubi zuloxa/rtia, h. e. ligneas chartas, Graecis recentioribus appellatas tradit, chartas e papyro; ad differentiam chartarum, quae ex linteis concerptis ac contusis iam tum inter Graecos parari et in usu esse coeperunt. Papyrum autem lignum vocabant, unde zuloxa/rtia, chartae ex papyro. Cassiodorus de papyre: Surgit Nilotica silva ---- nescio qua [orig: quâ] vacuitate plena, plenitudine vacua, bibula teneritudo, spongeum lignum. Vide Voss. de Arte Gramm. l. 1. c. 37. Salmas. ad Vopisc. in Firmo, c. 3. et hic [orig: hîc] passim. Papyri in locum, quomodo Pergamena successerit, dicemus infra. Eo [orig: Eô] vero tempore in ceratis tabulis scribebant Romani: Unde secundum et contra tabulas bonorum possessio, vide P. Pellitar. in Orat pro A. Caecinna, et hic [orig: hîc] passim, donec et ad ipsos papyri usus perveniret etc. Quamvis autem ille ex Papyro chartam faciendi mos iam Eustathii aetate penitus desierit, ut dictum, tamen vox Latinis, Germanis, Anglis aliisque nationibus in usu, de charta hodie usitata: quemadmodum et Graeci Biblia libros vocant ex quacumque materia constantes, etc. Sed et Calcei e Papyro gestati, teste Alex. Neapolitano Genial. dier. l. 5. c. 18. qui erant, vel ex implexis eius taeniis contexti, de quibus Martianus Capella de Nupt. Philol. l. 2. Calceos, inquit, e papyro textili subligavit: vel e crassiore papyri membrana sive cortice compacti. Et quidem tenuiores illae et mediae Papyro propinquiores philurae ad scriptionem potius adhibebantur; interim a calceis non plane exclusae fuerunt, praesertim, ubi non tam utilitatis fructus, quam vel elegantiae ostentatio, vel religiosae celebritatis pompa quaerebatur: ut in sacris Isidis, in quibus exsecti illius lius Sacerdotes pedibus molli papyro [orig: papyrô] redimitis incedebant. Sic enim ea de re Tertullian. Senatori Apostatae sacra Isidis exprobrans loquitur, Carm. ad Senatorem c. 2.

------ ------ Caligaque remota [orig: remotâ]
Gallica sit pedibus molli redimita Papyro [orig: Papyrô].

Et tum, cum tenuioribus istiusmodi Papyri membranulis pedes tectos habebant Sacerdotes, a)nupo/dhtoi sive discalceati non immerito dici poterant, sicque facile Tertullianus cum Prudentio conciliabitur, quorum hic, de iisdem Isidis sacris, loquens, nudis plantis remotisque calceis, Gallo illius sacerdotes incessisse, his

Nudare plantas ante carpentum scio
Proceres togatos, Matris Ideae sacris, etc.

Alias Aegyptios e iunco quoque, quemadmodum e Papyro, et apud Hispanos, e sparto, calceos usurpasse, vidimus supra. Plura de his apud B. Balduinum de Calceo Antiquo c. 3. Ex ligno Papyri naves factas, diximus supra. Sunt porro, qui ex eius libro texi vela, tegetes, vestes et funes, consuevisse tradant, ex Theophrasto Histor. Plantar. l. 4. c. 9. et Plin. l. 13. c. 11. unde non semel storeae Monachorum et mattae ex papyro occurrunt, apud Monasticae rei Scriptores. Insuper papyrum in lucernis et cereis adhibitam, vice ellychnii observare est non semel, sed de hac re accuratius dicemus paulo post. Interim et edule Papyrum fuisse, apud Aegyptios, discimus ex Plino: Mandunt quod crudum decoctumque, sucum tantum eius devorantes. Unde papurofa/goi Aegyptii, ab huius plantae esu: Scholiastes Aeschyli ad illud,

e)pei\, inquit, papurofa/goi *ai)gu/ptioi, quandoquidem papyrivori Aegyptii Et sic capi possunt verba Vopisci de Firmo, loc. cit. Tantum habuisse dechartis, ut publice saepe diceret, exercitum se alere posse Papyro [orig: Papyrô] et glutino [orig: glutinô]. Ubi cum de pretiis istarum rerum verba haec accipiant non pauci, Salmas. contra de ipsis illis duabus speciebus, ex quibus chartae constabant, interpretatur. Namque et glutinum quoque, quo [orig: quô] charta glutinabatur, alimoniae aptum non minus, ac ipsum papyrum: duasque has species et utramque edulem, refert Plinius. Sensus ergo Firmi apud Vopiscum erit, tantum se habuisse chartarum, ut earum papyro [orig: papyrô], priusquam inde chartae fierent, et glutino [orig: glutinô], quod in eas conficiendas impendebatur, exercitum alereposset. Nec omittendus eius in coronis apud Veteres usus, quippe cuius flore Deos coronari consuevisse, tradit Plinius ubi supra c. 1. unde stefanw/tris2 bi/blos2 dicta est. Meminit huiusmodi coronae Appianus Alexandr. Mithrid. ubi cum milites Pharnacem filium Mithridatis Regem renuntiassent [orig: renuntiâssent], unus illorum elatam e sacra aede papyrum capiti eius, diadematis loco [orig: locô], imposuisse legitur. Et Athen. l. 15. ubi Agesilao, cum in Aegyptum traiecisset, super alia dona, Aegyptios itidem papyrum misisse coronarium, refert. At ridet morem Athenaeus, et fervente Alexandriae seditione, Carabati cuidam homini mentis non satis compoti, impositum fuisse papyraceum diadema, in contemptum Agrippae, eiusque dextrae pro sceptro frustum eiusdem materiae inditum, refert. Phil ei)s2 *fla/kkon. Qua de re vide Car. Paschalium Coronar. l. 10. c. 6. ut et supra, in voce Byblus.

PAPYRUS [2] Phleus, seu vulgaris ob similitudinem cum Papyro planta Nilotica, scirpus dictus est. Vetus Auctor Glossarum, Scirpus, flou=s2 pa/puros2. Strabo l. 5. to/fh te kai\ pa/puros2 a)nqh/lh te pollh\ katakomi/zetai potamoi=s2 ei)s2 th\n *pw(/mhn, ubi pa/puros2 i. e. quod antiqui Attici flew\ dixere, Ionici flou=n, qui a)nqh/lhn etiam habet, i. e. panniculam et lanuginem, etc. Quod probe notandum, ne papyrus hic vulgaris, cum papyro Aegyptio, e quo charta fiebat, confundatur. Et quidem hoc [orig: hôc] papyro [orig: papyrô], seu scirpo [orig: scirpô], qui naturam habet papyraceam, faciebant olim lectos mortuorum, cum quibus rogo inferebantur comburendi. Martial. l. 8. Epigr. 44. v. 14.

Ex eodem, cera [orig: cerâ] circumdato, candelae, quibus praelucentibus mortuinoctu efferrentur. Persius, Hinc tuba, candelae. Pannicula [orig: Panniculâ] porro illius, stipae vice, utebantur, ad componenda vasa fictilia, ne invicem collisa frangerentur, Graeci stoibh\n vocant: scribitque Galenus, circumponi solitam vasis oleariis. Quae omnia qui ex papyro Aegyptia facta esse voluerit, multum errat; nec enim ad candelas et funera ex Aegypto efferebatur papyrus, sed ex indigena papyro seu scirpo ista confiebant. Clare Plin. loc. cit. de scirpis, Aquibus detracto [orig: detractô] cortice candelae luminibus et funeribus serviunt. Antipater,

*lampa/da khroxi/twna kro/nou, tufh/rea lu/xnon
*sxoi/nou kai\ lepth= sfiggo/menon papu/rw|.

i. e. candelae e scirpis factae. Ex utraque quidem fiebant tegetes, vela et vestes, funesitem aliaque, exceptis tamen chartis, h. e. toi=s2 bibli/ois2, quae non nisi ex Aegyptia fiebant. De velis scirpeis Plin. loc. cit. Namque his velificant non in Pado tantum nautici, verum et in mari piscator Africus. Vestes floi/+nai Indorum, ex Herodoto notae, quae scirpeae vertendae sunt Latine. Funes quoque, unde mentio apud Euripidem, floi/+nwn h/niw=n, in Autolyco Satyr. floi/+nas2 h(ni/as2 ple/kei, scirpeas habenas plectit. Tegetes item et alia. Eodem [orig: Eôdem] farciebant toros pauperes ac stramenta, haud secus atque Aegyptii suo [orig: suô]. Pelagius de Vitis Sanctorum, vides autem Aegyptium vestitum tum mollibus rebus et budam de papyro et pellem stratam sub ipso: ubi buda est stramentum vel storea. Idem paulo post: Et pro his dedit mihi Deus stramentum de papyro, et hanc pellem. Rachanas quin etiam de papyro, h. e. cervicalia seu fasciculos, qui cervicalium vicem praestarent, habuere [orig: habuêre] etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 1003. et 1004. et infra Phleos, it. Scirpus.

PAR. in Constantii, percussa Arelate, notat, Car. du Fresne de infer. aevi Numismatibus.

PAR [1] i. e. eiusdem dignitatis et conditionis; Sic pares sese invicem appellant filii Ludovici Pii Imperatoris Conventu apud Marsnam A. C. 851. c. 2. 3. et alibi passim. Inde Pares appellati, unius Domini convassalli, quod ratione hominii ac tenurae sibi invicem pares sint unique Domino subsint; a quibus solis iudicari poterant: Aliter Aequales dicti, in Speculo Saxonico l. 2. artic. 12. §. 2. Tenebantur autem hi iudiciis Dominicis interesse, iudicumque munere fungebantur; quod si ipsi obire non possent, paris sibi conditionis vicarios submittere adstringebantur, qui eorum locum tenerent in iisdem iudiciis. Et quidom Parium iudicia, in ipsos

Pares et convassallos exercebantur; adeo ut si aliqua oriretur controversia inter ipsos Pares, illa dirimi non posset, nisi in Parium suorum conventu ac rudicio, Domino [orig: Dominô] ipso [orig: ipsô] feudali Praeside. Guil. Britto Philipp. l. 6.

Accedant igitur prius ad me, iudicioque [orig: iudiciôque]
Stent nostro [orig: nostrô], faciam, quidquid ius iusserit, illis,
Consilioque [orig: Consiliôque] illos Parium tractabo suorum.

In Dominum vero iudicia ab iis, in Parium concessu, non exser cebantur; quod si vero horum aliquis cum Domino controversiam haberet, dirimebatur ea ab eius Ballivo seu Iustitiae dominicae Praeposito, a quo ad superiorem Dominum appellare licebat. De numero porro Parium id iuris obtinuit, ut Par unicus iudicium edere non posset, sed duo ad minimum adessent, praeter Dominum. Alii quatuor habent, sed pro feudorum varietate etiam hic mos variavit. Quod si Dominus nullum haberet Parem vel idoneum Parium ad iudicium numerum, non ideo iustitiam suam amittebat, sed a Domino superiore mutuo accipiebat, suis impensis, aliquot ex eius Vassalis, qui iudicia ederent. Si vero adeo pauper esset, ut eos mutuari non posset, vel si Dominus mutuo darerenueret; tum actori et reo licebat iustitiam Domini superioris convenire inque ea disceptare. Proin tenebatur Dominus Curiam suam indoneo [orig: indoneô] Parium numero [orig: numerô] munire, quod Practici Galliae dicunt, garnir sa Cour de Pairs: ita ut fideessent ii, aut per legitimam excusationem adesse non possent, alios eiusdem dignitatis ac conditionis submittere deberet, qui ius dicerent. Parium insuper iudiciis non modo intererat Dominus, veleius Ballivus; sed etiam in rebus arduis eorum consilium expetebat, ita ut Consiliariorum quoque Domini Feudalis vicem fungerentur: quam vis pro diversitate locorum subinde iudiciorum etiam ratio varia esset. Interim, licet omnes convassalli sibi invicem Pares essent et ita haberentur; non tamen semper omnes Iudicum loco [orig: locô] habebantur, et in Parium consessu considebant. Nam cum in magnis Baroniis vassalli complures essent, adeo que magno [orig: magnô] interdum a se invicem terrarum intervallo [orig: intervallô] divisi, ita ut una omnes ad Dominica placita vix convenire possent; tum etiam, ne tantus Vassallorum numerus iudiciis obesset: plerique e maioribus istis Dominis ac Baronibus, quosdam e suis Vassallis selegere [orig: selegêre], quibus Parium nomen, titulum ac dignitatem concesserunt, quique cum iis, coeteris Paribus suis ac convassallis ius dicerent. Hinc legimus, certum ac definitum fuisse fere semper, in maioribus Baroniis Parium numerum, ut Car. du Fresne osten dit Not. ad Stabilim. S. Ludovici p. 178. eumque ad duodenarium ut plurimum redactum: maxime in Regno Franciae, in Comitatu Flandrensi, in Baronia Ardensi, in Comitatibus Guinensi, Cameracensi, Hannoniensi etc. Apud Anglos quoque, ut ex Lamberto Ardensi, Vinchantio in Annal. Hannon. et Stanfordio in Placitis Cor. l. 3. c. 1. idem docet. Et quidem duodecim viratum Parium Franciae suis numeris absolutum fuisse, Ludovico [orig: Ludovicô] VII. vel Philippo [orig: Philippô] II. filio [orig: filiô] regnantibus, contendunt Chopinus et Anton. Colardus in Comm. Rerum Remens. MS. quorum hic ad A. C. 1179. Ludovicus VII. inquit, Rex Franciae formulam Regum Franciae, Remis inaugurandorum, simulque instituit Pares Franciae, qui coronando Regi adstarent eique titulos attribuit: unde Guilielmus Archiep. primus omnium Par Frantiae dictus, ex Comite Remensi Dux nominatus fuit etc. Sed haec tamen serius accidisse constat; nam in Philippi Aug. Ludovici filii coronatione, anno [orig: annô] praefato [orig: praefatô] nondum fuisse Parium Franciae definitum numerum, discimus ex Rog. Hovedeno: quare alii instituti huius originem ad Ludovicum IX. referunt, quos inter est Ioh. a Leidis Chron. l. 22. c. 7. Verum, si, quod tradit Matthaeus Paris A. C. 1226. pro vero certoque haberi debet, iam ipsa [orig: ipsâ] hac [orig: hâc] tempestate status eorum sixusque numerus fuit. In iudicio enim Raimundi Comitis Tolosani, XII. Parium mentionem facit: idemoque ad A. C. 1257. duodenarium eorum catalogum, omniumque nomina exhibet etc. Quorum quidquid sit, certum est patetque ex iudicio lato contra Erardum Briennen sem A. C. 1216. pro Comitatu Campaniae, necdum fuisse Parium definitum numerum, cum Regni Proceres alii seu Barones atque adeo Episcopi interfuerint, tametsi in primis recenseantur Archiepiscop. Remensis, Episcopi Lingonensis, Catalaunensis, Bellovacensis et Noviodunensis, Car. du Fresne Glossar. Pura de Franciae Paribus, vide infra in Paras Franciae.

PAR [2] Apostolis cognomen S. Martini, quo [orig: quô] propter miraculum illud, quod Turonibus, dum sacra celebraret, acciderit, eum fuisse in signitum, scribit Durandus Ration. l. 3. c. 17. num. 13. et l. 7. c. 27. et Odo Cluniac. inl. Quod Beatus Martinus Par dicitur Apostolis. Hinc Fortunatus de Vita S. Martini l. 2.

Sic *)isaposto/lou titulum variis Sanctis etiam concessum, docet Car. du Fresne ex Menaeis Graecorum, atque in primis S. Theclae, S. Alberico Episcopo Hierapolitano, Constantino M. et Helenae Matri. Mariae Magdalenae aliisque aliquot: et quidem de Constantino potissimum testantur, Euseb. in Vita eius l. 4. c. 71. Io. Damascenus in Synodic. ad Theophilum Imperat. Anna Comena l. 14. Alex. Cinnamus l. 1. Balsamon, Manuel Comnenus Novell. 1. Alii.

PAR [3] Impar inter ludorum puerilium genera, memoratur Horatio, Sermon. l. 2. Sat. 3. v. 247.

Aedificare casas, plostello adiungere mures,
Ludere par impar, equitare in arundine longa,
Si quem delectat barbatum, amentia verset.

Imo et Principes viros hoc [orig: hôc] genere ludi delectatos, discas ex Suetonio, apud quem, scribit ad filiam Augustus, Misi tibi denarios ducentos quinquaginta, quos singulis convivis dederam, si vellent inter se, inter cenam, vel talis, vel par impar ludere, c. 71. Ubi tali ab eo separantur, non quin et talis par impar luderetur: nam a)rtiasmou= per talos exemplum habes in Lyside Platonis, et notat

Pollux l. 9. Sed quia et tesseris, et nummis, et nucibus, idem fiebat, ut apud Ovidium et Aristophanis Scholiastem, legere est. Similis lusio erat, quando quaerebant, capita aut navem, Macrob. Saturn. l. 1. c. 7. Sic apud Graecos zuga\, h)\ a)/cuga, de quo vide Scholia Aristophanis ad Plutum. Nec absimile, micare digitis, quum horum partim plurium, partim pauciorum extensione, vel contractione divinatur, quid bonae quidve malae sortis ceciderit. Vide Chabotium ad loc. At Muhammedanos per Par impar etiam iurare consuevisse diximus supra.

PARA urbs Brasiliae, in parte Boreali, versus ostia fluv. Amazonum, sub Lusitanis. Hinc Praefectura Parae. Sunt tantum aliquot coloniae Lusitanorum in hoc tractu.

PARABOLANI plebeii quidam famulitio Ecclesiarum, Xenodochiorumque deputati, et quasi adscriptitii glebae: ut sicut illis omni vita [orig: vitâ] ab agrorum cultura recedere non licebat; ita his a servitio aegrorum, qui in Nosocomiis residebant. Sic dicti, quia se in periculum maximum coniecerunt, ut qui aegrotos publice in Alexandria [orig: Alexandriâ] civitate curabant. Grassante enim, ut non raro assolet, peste, et ipsi rapiebantur, et id muneris contempta [orig: contemptâ] vita [orig: vitâ] suscipiebant. Horum quingenti vel sexcenti erant sub Episcopo, quod non parum negotii Aegypti Praefectis facessebant. L. 22. Cod. Theodos. de Epise. et Cler. Baronius, A. C. 416. De qua illorum Confratria vide quae habet Malbrancus de Morinis l. 10. c. 38. Nomen a Graeca voce para/bolos2 vel paraballo/menos2, quam vocem per enapokindine/nwn reddit Hesych. Proprie vero parabo/lou nomen audacem signat, et late sane patet de omnibus in quibus audacia potest consistere; Graeci tamen illi hominum generi peculiariter attribuerunt, qui ad bestias depugnandas et conficiendas operam locarent. *parabo/lous2 namque et parabolanos nemo dictos fuisse ignorat, quos aliter Confectores appellarunt [orig: appellârunt] Latini atque etiam Audaces, ut a Viris doctis pridem est observatum, Salmas. ad Trebell. Pollionem Gallien. c. 12. Atque hinc in Ecclesiam veterem vox accepta, quae instituto [orig: institutô] hoc [orig: hôc] hominum ministerio [orig: ministeriô] aegrotis mortuisque, quibus nemo erat qui curaret aut efferret, voluit consultum: cum id prius vel privato [orig: privatô] solum sumptu, vel publico [orig: publicô], sed extra ordinem; a quibusdam factitatum legamus. Namque Cimon, apud Corn. Nepotem, c. ult. complureis pauperes mortuos, qui unde efferrentur, non reliquissent, suo [orig: suô] sumptu extulit. Et apud Aurelium Victorem, Gallo Volusianoque favor quaesitus est, quod anxie studioseque tenuissimi cuiusque exsequias curarent. M. quoque Antoninus Philosophus Imperat. apud Iul. Capitolin. c. 13. laudatur, quod sumptu publico [orig: publicô] vulgaria funera iuberet efferri: etc. Iidem etiam Parabolarii, item Copiatae dicti sunt, vide Casaubon. Salmas. ad Capitolin. loc. cit. et Salmas. de Modo Usurar. c. 5. p. 198. Iac. Gotofredum ad leg. 42. Cod. Theodos. de Episc. et Cler. Alios. Hinc Parabolare, id est, periclitari: quam vocem, in antiquissimo codice Bibliothecae Puteanae, in Epistola Pauli ad Philipp. c. 2. v. ult. haberi verbaque Graece sic sonare: *dia\ to\ e)/rgon tou= *xristou= me/xri sqana/tou h)/ggise, paraboleusa/menos2 th= yuxh=|, Parabolatus est de anima sua, monet Salmas. de modo Usur. p. 196. et Iac. Gotofredus, praefati,

PARABYSTON forum Athenis, in quo undecim viri iudicabant, et quidem res viliores. Vide Meursium Atticar. Lection. l. 2. c. 9. et Maussacum ad Harpocraetionem.

PARABYSTUS Graecis para/bustos2, dictus est torus seu lectus genialis, ut Catullus vocat, ad quem, duabus culcitris adornatum, a femina, quam et numfeu/trian, et sqalameu/trian Graeci vocitarunt [orig: vocitârunt], Sponsa, post cenam nuptialem, dictumque hymenaeum, cum choreis, manu a Pronuba deducebatur: propterea, quod velo obtectus esset. Vide de eo pluribus agentem Iul. Caes. Scaligerum Poetices l. 3. c. 101. et supra in voce Cupha.

PARACELLARIUS Macro est Palatii Pontificii Officialis, cui incumbebat mensae Papalis largitiones pauperibus distribuere. Anastasius Biblioth. in Zacharia, Hic beatissimus Papa statuit, crebris diebus alimentorum sumptus, qui et usque nunc eleemosyna appellatur, de venerabili Patriarchio a Paracellariis, pauperibus, et peregrinis qui ad B. Petrum morantur, deportari eisque erogari: Nec non et omnibus inopibus et infirmis, per universas regiones, istius Romanae Urbis constitutis, eandem similiter distribui ipsam alimentorum eleemosynam. Idem in Adriano I. Et erogentur omni die, per manus unius fidelissimi Paracellarii, eisdem pauperibus; accipiens unusquisque eorum portionem panis atque portionem vini etc. Subpulmentarius quoque vocabatur, uti ex Luithprando discimus, vide Macros Fratres in Hierolexico, et supra ubi de Cellariis.

PARACELSUS , Philippus Aurelius Theophrastus Bombastus natus in paog Hohenheim, vel Einsideln, ditionis Tigurinae. Sollicite educatus a Patre, qui ICtus et filius nothus Principis cuiusdam erat, ad Medicum studium se mature applicuit, profectioneque in Galliam, Hispaniam, Italiam, et Germaniam instituta [orig: institutâ], multum profundae eruditionis sibi conciliavit. Reversus in Helvetiam, Basileae docuit, Chymicamque faciens Medicinam, famam sibi magnam comparavit. Offensus a Iudice, qui ob Ioh. Lichtenfelsium Canonicum exspectatione omnium citius sanatum, eum consuero [orig: consuerô] salario [orig: salariô], licet ipsi longe amplius ab aegro promissum esset, contentum esse iussit, in Alsatiam se recepit. Ordinaria [orig: Ordinariâ] medendi ratione omissa [orig: omissâ], Galenoque [orig: Galenôque] spreto [orig: spretô], Medicorum odium in se concitavit, nec Theologiae quidem parcens, in aliquot errores prolapsus dicitur, Opera eius XI. voluminib. habentur, cum titulo Opera Medico-Chymica sive Paradoxa. Obiit, A. C. 1541. Aetat. 48. cum ipse vi arris suae aliis saecula promisisset, Salisburgi sepultus: Scriptor pluribus oppugnatus, quam intellectus, Tycho. Vide Voss. de Philos. c. 9. §. 2. Quen stedt. de patr. doct. Crassum, Elog. Litterat. Melch. Adami Vit. Medicor. Mich. Neandrum in Georg. Ant. Teissrer Elog. part. 1. Alios. De eo varia

Eruditorum iudicia. Sennertus l. de causis et differ. c. 14. Caput, inquit, et cauda fonsque operationum Magicarum et cardo, in qua Magia totus Crollius est, et quam recentiores non pauci sectantur ac clam propagant ac non nisi iis qui his sacris digni videntur per manus tradunt, est falsa ista de imaginationis viribus opinio. Horum omnium Pater et Princeps Theothrastus Paracelsus est, cuius Philosophia peccat magna [orig: magnâ] praeceptorum a)meqodi/a|, terminorum et phrasium insolentia [orig: insolentiâ]: qui omnibus bonis Artibus quasi bellum indixit. Narrat enim de eo et Seb. Franck in Chron. ipsum scripta Avicennae in publico foro Basileae combussisse. Medicorum tamen non pauci cum magni aestimant. Mich. Barth. apud Scholtzium Epist. Medic. 80. Ego de ipso Theophrasto praeclare sentio: admiranda praestitit: sed qui eum perfecte intelligat et quae ipse fecit faciat, nondum audivi. Henr. Smetius Miscell. Medic. l. 5. Ego sane Paracelsum laboriosum industriosumque rerum abstrusarum indagatorem multaeque peritiae Virum libenter agnosco, atque in pharmacorum praeparativa admirandum: verum scientiae solidioris parum, methodi nihil, oris tamen quamplurimum habere. P. Melissus in Basilicam Crollii,

Quis non Aureoli Theophrasti dia reperta
Ingeniumque saegax et mirum praedicet ignem,
Quo [orig: Quô] praeeunte artes Chrymici didicere [orig: didicêre] novellas,
Quo [orig: Quô] monstrante aegri curantur simplice gutta.

PARACHARAXIMA Pecunia Cassiano Collat. 1. c. 20. 21. et 22. pecunia est adulterina et falsa [orig: falsâ] cusione formata. Ita enim is c. 20. sive cum paracharaximis nos conatur illudere. Et c. 21. Paracharaximo scilicet nomismate, dum in illo veri Regis imaginem veneratur, parum discutit, an esset legitime figuratum. Tandem c. 22. tamquam adulterina nomismata et paracharaxima reprobemus, ut pote quae falsam imaginem Regis non legitime figuratam retinent. Quibus omnibus locis vir quidam doctus, Paracharagma reposuit: at minus bene, ait Salmas. Paracharagmum enim nomisma dici recte non potest, cum adiectivum non sit. Graecis namque paraxa/ragma ipsa adulteratio est. Sicut paraxara/kths2, adulter, quae vox etiam reperitur l. 8. Cod. Theod. de Falsa Moneta. Est autem adulterare monetam idem cum vitiare: sed non idem cum corrodere. Siquidem corrodere est exteriorem circulum arrodere; at qui vitiat, non omnino et corrodit, sed monetam adulterat, aut miscendo et adulterando inter se metalla, ut aurum argento [orig: argentô], argentum aere, aes plumbo [orig: plumbô]: aut adulterinam monetam clam exercendo, ut sub Constantino fecisse, testis lex est in Cod. Theod. de Falsae Mon. aut secernendo separandoque metalla, ut argentuin ab aere, quemadmodum quidam Monetarii sub eodem Imper. l. 6. tit. eod. his verbis: Comperimus nonnullos Flaturarios maiorinam pecuniam non minus criminose, quam crebre, separato [orig: separatô] argento [orig: argentô] ab aere purgare. Maiorinae enim illae pecuniae argento [orig: argentô] aere mixto [orig: mixtô] flabantur: Flaturarii autem argentum separantes, aes solum in figuranda moneta exhibebant, in quo non mediocre compendium faciebant. Monetarii; quam separationem metallorum, stagnationem vulgo dictam esse, monet Isidor. in Glossar. Vide Salmas. ad Flav. Vopisc. Aureliano, c. 38. et Cl. Suicerum Thesaur. Eccles. voce *paraxara/ttw.

PARACHELOITAE populi apud Thessalos circa Maliam urbem, ad Acheloum fluv. et apud Aetolicos, Strabo. Alios in Phthiotide ponit Stephanus.

PARACHIMUMEMUS ex Graeco *parakoimw/menos2, sacri cubiculi Parefectus, in Aula olim Constantinopolit., de qua dignitate Scriptores passim, exque iis Gretzerus et Goarus ad Codinum nec non Car. du Fresne ad Villharduinum. Ignotus Barensis in Chron. A. C. 888. Parakimumenus habet, Mortuus est Michayl Imp. et surrexit Basilius Parakimumenus eius. Apud Luitprandum l. 3. c. 7. Parachimmenus, corrupte. Car. du Fresne Glossar Meursiusduos fuisse parakoimwme/nous2 seu Accubitores, unum th\s2 sfendo/nhs2, i. e. annuli Imperator. alterum tou= koitw=nos2, i. e. cubiculi, observat, in Glossar. ubi plura hanc in rem. Vide quoque infra Sigillum.

PARACHOATRAS Straboni et Ptolemaeo; Solino c. 38. Choatras, inter Tauri montis nomina, et quidem fic apud Parthos dici is ait. Quos montes tou= *paraxoa/tra, ab Armenia adusque Medos et Matienos Parthosque extendi refert Strabo. Vide Salmas. ad Solinum p. 787.

PARACLETICUS Graecis *paraklhtikh\, subintellige bi/blos2, vel *paraklhpiko\n bibli/on et aliquando nude *paraklhtiko\s2, liber Ecclesiasticus est apud Graecos, quo [orig: quô] quottidie utuntur sive in Missa sive in Vesperis sive in Matutino, sive in aliis officiis: cum in aliis eorundem libris, Triodio, Pentecostario, Menaeis etc. certa habeantur certis diebus decreta officia, canones seu troparia, quae iis quidem durantibus recitantur, finitis autem reponuntur, donec eadem tempora remeent. Adeo que quum in aliis officiis propria desiderantur, quae ad complementum officii pertinent, ad Paracleticum Lector remittitur. Ratio nominis an a consolando, an ab adhortando, an ab invocando? omnia enim, quae in eo, eo maxime spectant, ut peccatorem consolentur, hortentur et quasi vi quadam [orig: quâdam] compellant, ut de commissis paenitentia [orig: paenitentiâ] acta [orig: actâ] Deum sibi propitiet: quo [orig: quô] fine modo Angelorum opem, modo Apostolorum, modo Martyrum, modo Confessorum, aliorumque Sanctorum, prout diei, cuius officum recitatur, ratio exposcit, implorare docet. Cl. Suicerus Thesaur. Eccles. voce *paraklhtiko\s2, ex Leone Allatio Dissert. 1. de libris Eccle. Graec.

PARACLETUS Graece *para/klhtos2, epitheton Spiritus S. quo [orig: quô] officium eius peculiare indigitatur. Sic nempe dictus est, quod tamquam Advocatus et Susceptor causae nostrae, precum nostrarum atque omnis pii affectus auctor sit easque dictet, et formet. Ioh. c. 14. v. 16. Ego rogabo Patrem et alium Paracletum dabit vobis, ut maneat vobiscum in saecula. Et v. 26. Paracletus, Spiritus ille sanctus, quem mittes Pater in nomine meo, ille docebit vos omnia.

Vide quoque c. 15. v. 26. et c. 16. v. 7. Sed et idem nomen Filio Dei, Servatori nostro, tribuitur, 1. Ioh. c. 2. v. 1. ob rationem, quae indigitatur v. seq. Alius longe fuit Paracletus Montani, et Manichaei, de quibus Haereticis sic Io. Forbesius Instructionum Historico-Theologic. l. 4. c. 3. §. 2. ubi de Muhammede, Angeli cuiusdam vel Dei alloquium in passione epileptica mentiente, Montanum Haereticum (Satanas) in eam pertraxit insaniam, ut miser homuncio se iactaret esse Paracletum. Manichaeo etiam eum ingessit furorem, ut spurcissimus haereticus diceret promissionem Christi de Paracleto, completam in ipso esse, ex Augustino l. ad Quod vultdeum Haer. 16. et Haer. 46. Et quidem Montani Sectatores eo [orig: eô] nomine perpetuo illum insigniisse, sicut Priscillam et Maximillam eius Prophetissas appellabant, docet Eusebius Historiae Eccles. l. 5. c. 14 et 16. Vide plura suo [orig: suô]. Utriusque furor in Muhammedem transiit, quem Paracletum esse in Euangelio promissum, inter sacerrima arcana impietatis Muhammedicae haberi, docet P. de Valle Itinerar. Tom. 3. ubi edito [orig: editô] Persica [orig: Persicâ] lingua [orig: linguâ] scripto [orig: scriptô] delirium hocce blasphemum refutasse [orig: refutâsse], addit. Paraclitus, habent recentioris aevi Scriptores, ob diversam tou= H. pronuntiationem. Vide hic [orig: hîc] infra, plura vero de voce *para/klhtos2, apud suicerum, ubi supra.

PARACLITENSE Monasterium Galliae, in Dioecesi vulgo Troges, ubi Moniales degunt, a Paraclito Spiritu S. appellatum, fundatumque a Petro Abaillardo, qui uxorem suam Heloisam ei praefecit: cuius epitaphium ibi tale,

Hoc [orig: Hôc] tumulo [orig: tumulô] Abbatissa iacet prudens Heloissa,
Paraclitum statuit, cum Paraclito requiescit.

Dicitur etiam Paracliti seu de Paraclito. Bernardus Ep. 178. ad. Eugenium III. Sed et quod petit Abbatissa de Paraclito per ipsum si dignamini, scire potestis, et facere, si dignum iudicatis. In eo hodieque in die Pentecostas, lingua [orig: linguâ] Graeca [orig: Graecâ] Officium cani, docet Nicol. Camusatus Histor Miscoll. apud Dominic. Macrum in Hierolexico.

PARADA vox medii aevi, cuius meminit Sidonis l. 8. Ep. 12. Hic nec tibi pendulum tinguat volubilis sentina vestigium, pandi carinarum ventres, abiegnarum trabium textu pulpitabuntur: hic superflexa crate Paradarum sereni brumalis infida vitabis. Ausonius item Ep. 5. 27.

Expositum subter Paradas, lectoque iacentem:
Corporis ut tanti non moveatur onus.

Ubi Scaliger Ausonian. Lect. l. 2. c. 14. naves voluptuarias et cubiculatas undique tectas (de qualibus vide supra in voce Nivis) hoc [orig: hôc] nomine intelligi vult: cui adstipulatur Casaubon. ad Iulium Suetonii c. 52. Car. du Fresne vero his locis partem navis, sub qua navigantes iacebant, Paradarum nomine venire eontendit. Vide Vossium, Martinium, in Etymolog. et qui multa de hac voce commentatur, Schefferum de Milit. Naval. l. 2. c. 2. in Addit. p. 325. laudatos Car. du Fresne in Glossar.

PARADIGMATICE quid Artis, vide supra ubi de Gypso; at de vario significatu verbi paradeigmati/cein, eo in primis, quem habet Matthaei c. 1, v. 19. Cl. Suicerum Thesaur. Eccl. in eo, ut et infra, voce Theatrum, ubi hanc in rem adducimus locum Suetonii Aug. c. 45. Stephanionem -- per trina theatra virigis caesum relegavit.

PARADISUS [1] oppid. Syriae, seu Phoenices, ab hortorum amoenitate nomen nactum, ad Septentrion. Libani, supra Antaradum cum fluv. cognomine, Plin. l. 5. c. 23. Ptol. Item pagus Siciliae, Steph.

PARADISUS [2] quem Dominum Deum in Eden plantasse [orig: plantâsse] meminit Moyses, Gen. c. 2. v. 8. his verbis: [gap: Hebrew word(s)] vajitta Jehova Elohim gan beheden, transferentibus id Septuaginta; e)fu/teusten o( *qeo\s2 *para/deison e)n *)ede/n, ut non tam voluptatem, quam nomen proprium istius loci accepisse videantur. Origine autem paradisus nox Persica est, sicut Xenophon l. 5. Memorabil. non solum testatur hortos a Persis Paradisos appellari, verum etiam Plut. in Demetrio et Philostratus in vita Apollonii Tyanei. cum ita scribit: *me/llwn o( *dami\s2 pro\s2 sqh/ran gi/nesqai tw=n e)n toi=s2 paradei/sois2 xwri/wn, ei)s2 ou(\s2 le/onte/s2 te a)po/keintai toi=s2 barba/rois2 kai\ a)/rktoi, kai\ poarda/leis2. Et Pollux, l. 9. c. 3. *para/deisoi barbariko\n ei)=nai dokou=n tou/noma, h(/kei de\ kata\ sunh/sqeian ei)s2 xrh=sin *(ellhnikh\n, w(s2 kai\ a)/lla polla\ *persikw=n. Etenim Persae nominabant Paradisos, ampliores hortos de/ndra e)/xontas2 h(mera\, interdum etiam vivaria, ut quibusdam placere video. Agellius l. 2. c. 20. Vivaria nunc dicuntur septa quaedam loca, inquibus ferae vivae pascuntur. Et paulo post, Vivaria, quae nunc vulgus dicit, sunt quos *paradei/sous2 Graeci vocant. Quocirca Vandalorum regum paradisum in Africa pulcherrimum et amoenissimum fontibus non tantum irriguum, sed etiam arboribus pomis onustis plenum fuisse, scribit Procopius. Unde Hesych. *para/deison th\n *basile/ws2 kata/lusin interpretatur. Valeant ergo, qui cum Scholasticis Paradisum dici volunt quasi parans Dei visum. Valeant, qui cum Suida peregrinae huius vocis originem aut para\ to\ deu/sw, i. e. bre/xw, aut para\ to\ th\n dei=san, i. e. bota/nwn sullogh\n poiei=sqai, arcessunt. Tandem hanc vocem receperunt literae sacrae. Ait enim Solomon Eccles. c. 2. v. 5. Feci mihi hortos, et paradisos (ganoth vepardessim) et plantavi in eis omne lignum fructiferum. Canticorum quoque c. 4. v. 13. Nehemiae c. 2. v. 8. eandem vocem reperias. In Novo Testamento est translata a S. Luca c. 23. v. 43. et D. Paulo 2. Corinth. c. 12. v. 4. ad aeternam illam et beatam Dei, angelorum, et animarum felicium sedem, ut cum Christus in quit latroni: Hodie mecum eris in Paradiso. Eadem [orig: Eâdem] significatione accipitur Apocal. c. 2. v. 7. ubi vincenti lignum vitae promittitur, quod est inparadiso. Ubi forte Seleuciani negarunt [orig: negârunt] fuisse olim Pardisum terrenum, ut et Origenes l. 4. peri\ a)rxw=n pueriliter ratiocinatur, haud fore aliquem usque adeo [orig: adeô] stupidum, ut

putet Deum agricolam fuisse, et arbores plantasse [orig: plantâsse] in Paradiso Sed eum confutat Epiphanius. Quin ipsa creatio, verbo [orig: verbô] Dei facta, redarguit ineptias tales; nec esse in Paradisi historia semper quaerendas allegorias monet Hieronym. Fuit itaque Paradisus aliquis terrenus, sed ubi fuerit, ab eruditis disputatur. Sunt qui sub Aequinoctiali circulo constituunt, et nomine gladii, torridam zonam accipiunt. Alii in altissimis montibus ponunt, ut ad Lunarem usque circulum pertingat, aquarum diluvii expers. Nonnulli extra orbem nostrum locum illi faciunt, mystice intelligentes omnia illa, quae de eo commemorantur. Philo quoque Iudaeus caelum intelligit. Sed hanc eius opinonem improbat et reicit Theodoretus multis modis, tum pariter his verbis: *)ede\n oi( me\n to\n para/deison au)to\n le/gesqai/ fasin, oi( de\ to/pon pa/nta, e)n w(| kai\ para/deisos2 h)=n, o(/qen kai\ o/ *)ada\m e)pla/sqh. *kai\ o( *a da\m a)po\ th=s2 gh=s2 e)n *)ede\n gegennh=sqai proshgoreu/qh, e)/dwn ga\r to\ pur)ro\n. Quamquam posteriora haec minime sint vera, eo quod Adamus nomen tulerit a terra, quae Ebraeis dicitur [gap: Hebrew word(s)] Adama. In qua [orig: quâ] regione ergo plantatus est hortus hic voluptatis? Probabiliter loqui ac scribere videntur, qui locum eius designant in Mesopotamia inter Iudaeam et Arabiam, maxime circ Babylonem et Seleuciam, ubi Tigris et Euphrates 4. flumina suo [orig: suô] concursu constituunt, supra Babylonem autem uno [orig: unô] alveo [orig: alveô] recipiuntur, et infra rursus dividuntur in flumina duo, aut potius in Chaldaea [orig: Chaldaeâ] vel Assyria [orig: Assyriâ]. Sed et hanc sententiam evertere conantur nonnulli, noin satis animadvertentes, ubi primi isti homines vixerint, ubi turrim condiderint, ubi Nineve prius condita ab Assur, a quo circumiacens regio Assuria, vel (quod idem est) Assyria est dict. Suspicionis etiam nonnihil inicit, quod inter Magorum praecepta, quorum in Chaldaea et proximis regionibus magna fuit auctoritas, Paradisi quoque mentio fiat verbis:

Quamquam mystice eos de Paradiso loqui intelligat Psellus, qui disertis verbis *xaldai+ko\n para/deison vocat, et alio [orig: aliô] loco [orig: locô] i(ero\n para/deison kata\ *xaldai/ous2, quasi fuerit indubitatum tum temporis, esse aliquem Paradisum Chaldaicum. At quia perierat aquis diluvii vastatus, atque ideo digito [orig: digitô] monstrari non poeterat, mystice intelligendum existimarunt [orig: existimârunt], sicut et nonnulli Christianorum Theologi. Adde quod versus Orientem habitaverint Adam, Cain, Abel, et ab eodem tractu coloniae fuerint in alias regiones deductae. Post cataclysmum enim venit in Aegyptum Mizraim, id est, Aegyptus, ut Chus in Aethiopiam. Atqui Orientalis regio est Chaldaea, cuius incolae quoque non falso, Arcadum instar, sed magno [orig: magnô] iure se, omnium hominum antiquissimos iactare solent. Iam et ipse hortus voluptatis plantatus fuisse legitur a Deo, Gen. loc. cit. [gap: Hebrew word(s)] Mikedem; quam vocem licet Onkelos a principio vertat, Hieronym. ab exordio, Aquila a)p' a)rxh=s2, Theodoretus e)n toi=s2 prw/tois2, Symmachus e)n prw/ths2; quasi ante conditum mundum exstiterit Paradisus; tamen horum sententiae omnino standum non est, cum eadem vox ab Oriente quoque significet, teste Aben Ezra [orig: Ezrâ] et aliis. Atque hac [orig: hâc] adeo de causa [orig: causâ] Septuaginta verterunt kata\ ta\s2 a)natola\s2, i. e. ad Orientem, respicientes ad locum, non ad tempus. Baudrandus ait fuisse multis in Armenia maiori versus montem Ararath; ex illa enim regione profluunt 4. illi fluvii Scripturae memorati, nempe Euphrates, Tigris, Phison postea Phasis, et Gehon, qui postea Araxes. Gehon enim fluvium Chaldaice significat, uti Araxes Persice: Et in his partibus ponuntur etiam populi Etopes quibusdam. Sed alii aliter. Hoc certum est, ante hominem formatum exitisse Paradisum. Ante mundum vero creatum non exstitisse, vel inde probari queat, quod terrestris fuerit, arbores in se fructiferas habens, fluviorumque et regionum Orientalium mentio fiat in eius descriptione. Credibile quoque est. temperatissimam fuisse regionem hanc, atque ideo priscos illos homines vitam in plures, quam nos, annos produxisse, cum nondum immanis illa ventris ingluvies, vere Hydra Lernaea, irrepsisset in mundum, quae iam et morbos plures generat, et manes anticipat. Ceterum periit Paradisus terrestris, eversus aquis diluvii, horridus iam et in cultus, aut certe pristina [orig: pristinâ] amoenitate destitutus. Quo stulte faciunt prorsus, quicum que eum inquirunt, eo quod ab aliis locis quoad splendorem, culturamque dignosci haudquaquam possit. Falluntur etiam Iudaei, qui in terreno Paraoiso etiamnum versari putant Thisbitem Eliam, et Enoch, cum in caelestem revera translati sint, de quo Salvator locutus est pendens in cruce, et B. Paulus, loc. cit. ubi se raptum esse affirmat in Paradisum tertium adusque caelum, atque ibidem multa audivisse verba arcana, quae hominiaperire non licet. Haec ex Fungero. Videat eruditus Lector tractatum Anglicano [orig: Anglicanô] sermone conscriptum, cuius titulus est: A discourse of the Terrestrial Paradise. Londini, excudebat Iac. Flesherus, A. C. 1666. Nic. Lloydius. Auctor Anonymus Hist. Orbis Terr. Geogr. et Civ. quatuor Paradisi fluvios fuisse ait, Euphratem, qui Phrat seu Frat in Scriptura vocatur; Tigrim, qui accolis antehac et Arabibus hodienum, Diglito seu Diglath, ad nominis Chidekel similitudinem voce accedente: ut et utriusque alveos, in quos antequam Oceanum subeant, scinduntur, quorum unum hodie Naharmalca, olim Pishon: alterum nunc Naharsares, qui Arabiam alluit, olim Gichon appellatum vult. Nec obstat, quod Gichon dicatur fluere circa terram Chus seu Aethiopiam; Aethiopia haec enim, non Occidentalis illa est, quam Nilus interluit: Sed Orientalis, quae Arabia est. Quemadmodum Mosis uxor Aethiopissa dicitur, quae tamen non ex Aethiopia Africae, sed ex Arabia oriunda erat: Filia namque Iethronis, Principis in terra Midian, quae in Arabia sita. Similis Chavilae, quam Pishon rigare dicitur, unde Gangem eum fecere [orig: fecêre] Iosephus. Eusebius, Hieronymus, ratio est. Etenim non intelligitur Chavila, quae in India est; sed quae ad Sinum Persicum hodiernum Chelfa dicta cuius

Populi Chelfalini, qui etiamnum asserunt se in Eden habitare, ubi paradisus fuerit, vide quoque Horn. in Sulpicium Severum, l. 1. c. 1. num. 2. Ita ergo eorum sententia corruit, qui Pishonem Gangem et Gichonem Nilum fecere [orig: fecêre] sicque totam Asiam, et maximam partem Africae, priscis Paradisi limitibus inclusere [orig: inclusêre]. Accedit quod fluvii hi fontibus et ipso [orig: ipsô] aquarum decursu immensum quantum divertant. Revocavit quidem vetus istud placitum in lucem nostro [orig: nostrô] tempore Cl. olearius, Persico [orig: Persicô] itinere celebris, Euphratem, Tigrim, Gangem, Nilum in India quidem nasci, sed canalibus subterraneis tandiu duci, donec locis, ubi fontes eorum nunc habeantur, super terram emergant, docens ex Augustino in Genes. l. 8. c. 7. Sed quamvis trium priorum aliqua communio concipi possit, Nilus tamen in consortium venire non poterit, quippe de quo vix dicetur, qui longinquus eiusmodi canalis ab eo per totam Asiam et Africam ducendus interiecto [orig: interiectô] Maria Rubro [orig: Rubrô] aut Indico [orig: Indicô] misceri non possit. Et quam vis instet, Phrat quidem diserte memorari, sed veluti Gihon non Ilum solum, verum alia quoque flumina denotat, sic Phratem etiam non necessario exponendum Euphratem: facilis tamen responsio est. De Tigri enim res indubia est, cum Assyriam dicatur alluere, quid ni ergo et ipsi propinquum Ephratem retineamus. Adde, si Zeilana Insul. vel India intra Gangem, ut vult, necessario Paradisum tulere [orig: tulêre], quia rerum omnium ibi copia; etiam Africae Americaeque quaedam partes eandem ob causam Paradisum sibi vindicabunt. Imo a fertilitate atque amoenitate locorum hodierna argumentum eo infirmius ducitur, quod maledictio Adamo inflicta, si textum sacrum curatius evolvamus, in spiecie Paradisum quoque pressisse videtur; ut proin credibile non sit, solum ipsius fertile ac amoenum mansisse. Vide Auctorem ipsum Anonym. loc. cit. c. 3. §. 14. et de celebrioribus Hortis, qui paradisi nomine apud Scriptores veniunt suo [orig: suô] loc Eius porro aliqua apud Gentiles quoque, quibus per traditionem utcumque innotuit, vestigia reperiuntur; in isto maxime errantes, quod dierum paucorum, quibus primis Parentibus cum integritate felicitas sua in eo constitit, fortunam, saeculi fecerint, cui ob praestantiam suam Aurei indidere [orig: indidêre] nomen. Vide Hesiodum Op. et Dier. l. 1. Ovid. Metam. l. 1. Fab. 3. Senecam Trag. Hippolyt. Act. 2. Sc. 1. Alios. audiemus hic [orig: hîc] solum Tibullum l. 1. El. 3. v. 41.

Illo [orig: Illô] non validus subiit iuga tempore taurus,
Non domito [orig: domitô] frenos ore momorditequus.
Non domus ulla fores habuit, non fixus in agris,
Qui regeret certis finibus arva, lapis.
Ipsae mella dabant quercus, ultroque ferebant
Obvia securis ubera lactis oves.
Non acies, non ira fuit, non bella, nec enses
Immiti saevus duxerat arte faber.

Neque Poetae solum, quibus quidvis fingendi licentia est, verum et Philosophi talia tradidere [orig: tradidêre]; inter quos Plato Polit p. 175. 176. aetatis istius conditionemque hominis referens, inter alia docet, sine laboris molestia primishominibus victum obtigisse; illos frugibus solum oleribusque victitasse [orig: victitâsse], nulla [orig: nullâ] carnium mentione facta [orig: factâ], quarum esum Noacho demum concessum nonnulli ex Mosis historia se colligere posse autumant; eosdemque nudos incessisse, quod apertissime Moses indicat. Idem et alibi regionem quandam sic describit, ut non ita magnam cum Paradiso diversitatem habeat, iudicio [orig: iudiciô] Caelii Rhodigini l. 1. Antiqq. Lection. c. 22. Sic eiectionis e Paradiso post lapsum, calamitatumque inde humano generi immissarum, stricturae, apud Hesiodum iterum d. l. ubi tantum non Evae nomen defert: Plotinum Ennead. 48 1. et 5. Catullum Argonaut. carm. 65. sub fin. Ovid. Metam. l. 1. Fab. 4. Senecam Tragic. l. c. Platonem in Cratil. sub fin. in cuius berbis legum divinarum humano generi latarum transgressioni omnem, qua [orig: quâ] conflictatur calamitatem, imputantis, et terrestris illius Paradisi et eiectionis mysterium, etiam Marsilius Ficinus agnoscit Argum. in Plat. de LL. l. 9. etc. Quo [orig: Quô] spectant et Bacchi orgia, quae celebrabant *)anestemme/noi, ut Clemens Alexandr. illa quoque huc trahens Protrept. p. 7. toi=s2 o)/fesnn e)pololu/contes2 *eu)/an *eu)/an e)kei/nhn, di\ h(\n h( pla/nh parhkolou/qhse, Coronati serpentibus, ululantes Evan. Evam illam per quam est error consequutus, et quae sequuntur. Sed et inter Novi Orbis incolas eadem non omnino ignota Imo totam hanc de utroque Hominis statu historiam, mutatis fere tantum nominibus, a Sacerdote quodam Peguano, ita relatam, ut ex ipsa sacra Historia recitatam crederes, fide auctoris, qui sermonise praesentem adfuisse dicit, Ferdinand. Mend. Pinti itinerar. p. 313. hic [orig: hîc] subiungere placuit. Ea ita se habet: Post erutum ex aqua orbem, Hortum a Deo plantatum esse, cui incolam custodemque hominem, Adaae nomine cum uxore Baragone dederit; utrumque in obsequii specimen ea [orig: eâ] lege adstrictum, ne arboris Hilafaran fructum temeeraret, quam suo honori seposuisset; ni pareret, gulae intemperiem horrendis suppliciis luituros, etiam in posteros transituris. At serpentem, ex domo [orig: domô] fumi, magnam istam Lupanto veritam, ne homini sua [orig: suâ] erga Dei iussa reverentia [orig: reverentiâ] aeterna felicitas obtingeret, mulieri, melioris sortis spe illectae, persuasisse, ut vetitos fructus invaderet, marito [orig: maritô] quoque in criminis communionem pertracto [orig: pertractô]. Unde Horto [orig: Hortô] expulsis mors, dolores, atque inopia irato Numine inculbuerint, quod tamen Adae multis lacrimis testata paenitentia utcumque mitigarit [orig: mitigârit]. Quae tamen et ipsa non vulgata, et ne Symmystis quidam suis cognita esse, Sacerdos iste, Grepos nominant, iactabat, ex Tob. Pfannero System. Theol. Gentil. purior. c. 7. §. 9. et 10. A Paradiso dicuntur Paradisiacae aves, quae alias Manucodiatae, seu Mamuco diatas, h. e. aves Dei (hanc enim Etymologiam Maximil. Transylvanus reddit) dictae, ex Insulis Moluccis in Europam adferuntur: Has pro apodibus male quidam hactenus habuere [orig: habuêre]; cum ab Insulanis ideo pedes et viscera resecentur, ne pennis, quibus maxime superbiunt, foetor adhaereat,

Idem Anonym. c. 5. §. 13. Et ab amico accepi, un Ulyssis Aldrovandi Cimeliarchio istiusmodi aves cum pedibus, sed brevibus admodum, et plumis taliter involutis, ut facile procul spectantem fallant, spectandam exhiberi. Vide quoque in voce Moluccae. Indidem Arbor Paradisi vulgo dicta est. Aloe aromatica seu Agallochum, ab excellenti odore, ob quem lignum eius magno apud Orientales hodieque in pretio est, qui illo [orig: illô] mystaces suos suffumigare tantae voluptati habent, ut numquam eo [orig: eô] sine gratiarum peculiari formula, erga Deum tanti beneficii auctorem, illos uti, tradat Ioh. Bapt. Tavernier ubi de Commercio Indico. Sic Folium sive malabathrum herbam Paradisi vulgus vocitavit, teste Isidoro [orig: Isidorô]: et poma quaedam praedulcia etiamnum Paradisi nun cupant Galli, vide Salmas. ad Solin. p. 1055. ubi de Agallocho seu Aloe.

PARADISUS [3] apud recentiores Scriptores, atrium est porticibus circumdatum ante aedes sacras. ex Graeco *para/deisos2, qui ab Hesychio definitur to/pos2 e)n w(=| paripa/toi, locus porticibus et deambulatoriis circumdatus, Gallis vero Parvis. Hac [orig: Hâc] notione vox reperitur, apud Anastasium in Dono I. Pontific. Hic Atrium B. Petri superius, quod Paradisus dicitur, estque ante Ecclesiam in quadriporticum, magnis marmoribus stravit. Et in S. Paulo, Fecit autem in atrio turrem S. Mariae ad Gradus, quod vocatur Paradisus, oraculum. Ubi in priore loco, stoa\, h( ei)s2 to\n *pe/trou tou= *)aposto/lou new\n dih/kei habetur. Vide Gruterum Inscript. Christian. p. 1163. Hos vero Paradisos coemeteriorum vicem interdum praebuisse, declarant quae de Orthone II. Imperatore habent Scriptores, quem in Paradiso B. Petri Romae tumulatum tradunt, Leo Ostiensis l. 2. c. 9. aliique. Ita etiam Sicelgaitam, Roberti Guiscardi uxorem, ibidem humatam, scribit Paulus Diaconus Chron. Casin. l. 4. c. 8. Certe, ut Paradisi, ita et Coemeteria Atria dicuntur passim, vide Car. du Fresne Glossar, et Salmas. ad Solin. Sed et Paradisos appellari Gallis Parcs, in quibus varia animalia, ad usum voluptatis vel venationis includuntur, et possidentur, adempta [orig: ademptâ] naturali libertate, tradit Balduinus Institut. de rerum divis. apud Ioh. Calvin. Lexic. Iuridic. Eriam in navi Paradisos habet, Contractus navigii etc. ann. 1268. tom. 5. Histor. Francic. p. 439. apud Car. du Fresne l. c. Nempe *paradeisoi Graecis etiam veter. quae Vivaria Latini dixere [orig: dixêre], A. Gellius l. 2. c. 20. non tam a para), iuxta, et deu/w, irrigo, ut Suidas vult, quam ex Hebr. [gap: Hebrew word(s)] pardes, pomarium denotante, seu hortum: unde et pardo quidam nomen inditum volunt, quod, uthortus floribus, ita maculis pardus varietur, Sam. Bochartus Hieroz. Parte prior. l. 3. c. 7. Nec omittendus Paradisus Aloadis, Senis de Montanis nomine insigniti, quem post occupatam regionem Muletam in valle quadam amoenissima, et praeruptis cincta [orig: cinctâ] montibus, omni delitiarum genere instruxit, in faucibus, per quas solas patebat aditus, arce munitissima [orig: munitissimâ] condita, ne cui accedendi, nisi consciis, potestas esset. Quo [orig: Quô] pacto [orig: pactô] cum sicariorum magnam vim (quos vulgo Assassinos seu Lassatinos dixere [orig: dixêre] ) ad se traxisset, multaque per eos, qua Christianis, qua aliis, damna in flixisset aliquandiu, tandem ab Allavo Rege Tartarorum triennali obsidione ad deditionem compulsus, locus abolitus, asseclaeque omnes interempti sunt, uti legere est apud Marc. Paulum Venetum Orient. Histor. l. 1. c. 8. Vide quoque, ubi de Assassinis, seu Lassatinis, nec non infra, voce Senex.

PARADOXI et PARADOXOLOGI iidem cum Neanicologis et Aretalogis seu Scurris, sic dictis, quod, multa falsa de virtutibus suis praedicantes, risum aliis movere quaererent. Vet. Scholiastes Iuvenalis, Siparium velum est, sub quo latent Paradoxi, cum in scenam prodeunt. Eosem Ordinarios vocat Suetonius de Rhetor. c. 2. Ordinarium appellat, deridenstst inflatum ac levem et sordidum: ubi perperam vulgo legitur, Hordearium, cum veteres omnes ibi habeant ordinarium. Ordinarium autem Veteribus scurram dictum esse, monet Festus: Ordinarius, homo scurra et improbus. Sed de his supra non uno in loco; imprimis voce Iactantes, item Mendaces. Vide Salmas. Not. ad Tertullianum de Pallio.

PARAETACA urbs Mediae, popul. Paraetaceni Straboni, et Plinio, l. 6. c 26. et 27. ac Paretacaeni Herodoto in Perside, ubi Paraetacene regio Ptolemaeo, Paritaca Arriano, Paretacene Straboni, inter Persidem et Parthiam. Ita varie locis remotis ab auctoribus scribitur.

PARAETESIS Graece *parai/thsis2, in Conciliorum canonibus, est, cum quis, abdicato [orig: abdicatô] Episcopatu, an ob laboris fugam, an aliam ob causam, honorem nihilominus retinere cupiebat, uti pluribus videre est in Epist. Synodi Ephes. ad Synodum in Pamphylia, de Eustathio Metropol. ad quam huiusmodi *paraith/seis2 non fuisse licitas, docet Zonaras, adducto [orig: adductô] loco [orig: locô] ex Ep. Cyrilli ad Domnum, ubi decernitur, li/bellon paraith/sews2 mh\ prosa/gein tina\s2 tw=n i(ere/wn, Ne ulli Sacerdotes libellum abdicationis afferant, apud Cl. Suicerum Thesaur. Eccl. voce *parai/thsis2

PARAETONIUM quod Berton Mercatori et aliis, urbs Marmaricae, olim Episcopalis et praecipua in ora Boreali ac maritima inter Apolloniam urbem Cyrenaicae, ad Occasum 390. et Alexandriam Aegypti in Ortum 144 mill, pass. a Catabathmo 900. stad. in Ortum Ovid. Met. l. 9. v. 772.

Baudrando nunc Alberto; urbecula et emporium regni Barcae, in ora maris Mediterranei, 180. mill. pass. ab Alexandria in Occasum sub Turcis. Hinc Paraetonius: Lucan. l. 3. v. 295.

Nic. Lloydius Vitruvius Paratonio lacum esse palustrem adeo salsum, ut habeat insuper se salem congelatum, narrat l. 8. c. 3.

PARAFRENARIUS vox medii aevi, Gall. Palefrenier, Ital. Palefreniere, Equiso, qui palafridos seu equos curat, seu etiam qui stabulis Regiis aut Principis praeest. Apud Continuatorem Guil. Nangii ad A. C. 1378. id officii in Aula Francica notat,

quod post modum Magni Franciae Scutiferi dictum est. Est autem Palafrenus apud Ott. Morenam Histor, Rer. Laudensium p. 38. idem cum Palafrido et Palafredo, item Palefredo, apud Gall. Palefroi, cheval de service, designat que equum gradarium et pompae causa [orig: causâ] ali solitum: quae omnes voces ex Paraveredus corruptae sunt, vide infra in Paraveredi.

PARAGAUDAE vel es, sive ea vox parthorum sive Syrorum fuit, dictae sunt aureae fasciae, limbique ac segmenta, quae tunicis laneis et subsericis, lineis inprimis interulis, olim a Romanis addebantur. Meminit earum Trebellius Pollio in Claudio, c. 17. Albam subsericam paragaudem trtuncem unam, i. e. Albam subsericam, paragaudis vel loris praetextam, in quibus tres unciae erant auri. Quomodo Lamprid. in Alexandro Severo, c. 41. eum inter alia uxorem uti voluisse ait, Cyclade, quae sex unciis auriplus non haberet, in limbis scil. et ornaturis ex auro, quae cycladem in ima parte circum currebant. Regiae enim matronae cycladas olim gerebant, non purpura [orig: purpurâ], sed auro [orig: aurô] circumtextas, erantque limbis auratis, quos Paragaudas vocarunt [orig: vocârunt], praetextae, quae extremis earum oris adsuebantur. Istiusmodi Paragaudias vestes, primus militibus dedisse legitur, apud Vopisc. c. 46. Aurelianus, cum antea non nisi rectas purpureas accepissent, easque aliis monolores, aliis dilores, trilores aliis et usque ad pentelores, quales hodie lineae sunt, a multitudine nempe pannorum vel fasciarum et lororum seu Paragaudarum, quae lora vulgo hodie bandae vocantur. Cuiusmodi lwrwtou\s2 xitw=nas2 Achmes in Onirocrit. c. 120. appellat Paragaudias vestes. Idem lwrwtou= a)lhqinou= mentionem facit, h. e. purpureae vestis loratae: sed et tw=n a)po\ metazhs2 lwrwtw=, nam et subsericae vestes Paragaudiae erant, ut vidimus ex Trebellio loc. cit. et paragaudae ipsae vellora, ex serico auro intexto fiebant. Imo nec multilores solum vestes, sed vela quoque olim loris or nabant ac distinguebant: Anastasius in Gregorio IV. Ibi ipse fecit et alia duo modica vela fundata, quae pendent in circuitu altaris, habentque lora viginti quinque. Ex iisdem Vopisci verbis colligimus, sub Gal. lieno et Aureliano, nondum in usu fuisse lineas loratas, sed tunicas tantum. Post eorum vero tempora lineas et interulas etiam multis loris variegarunt [orig: variegârunt] et frequentius quidem quam tunicas, ita ut et quinquelores fierent. Nam tales fuisse lineas suo [orig: suô] tempore, scribit Vopiscus heic; hinc idem in vita Bonosi, c. 15. in brevi munerum, quae Hunilae Bonosi novae nuptae dantur, dilorium interularum meminit, non item tunicarum: sed Bonosus ille sub Aureliano vixit et munera illa ex Aureliani praecepto data. Iam tum igitur lineae loratae in usu, verum dilores fere tantum, non etiam pentelores, quo iam usque processerunt Vopisci aetate. Longe autem ante Aureliani tempora, auro [orig: aurô] et purpura [orig: purpurâ] lineas intertexi consuevisse, discimus ex Lampridio in vita Severi, c. 40. ubi hunc questum fuisse refert, quod aurum et purpura in lineas mitterentur: Si line aeidcirco sunt, ut nihil asperum habeant, quid opus est purpura [orig: purpurâ]? in lineas autem aurum mitti etiam iudicabat dementiam, quum ad asperitatem adderetur rigor. Hinc illa distinctio, ut lineae purae dicerentur, quibus nihil auri vel purpurae esset intextum, ad differentiam earum, quae praetextae intextaeve auro [orig: aurô] et purpura [orig: purpurâ]. Sed et hoc notandum, sub Gallieno demum, luxuriosissimo Principe, tunicarum virilium auratarum, i. e. paragaudiarum, mentionem fieri; prius enim segmenta haec vel auratae fasciae muliebribus tantum tunicis adsuebantur: donec luxu crescente etiam ad viros hic ornatus transiit, atque post Gallieni tempora passim paraugandae viriles ac muliebres in usu fuere [orig: fuêre], ita ut et milites sub Aureliano paragaudias acciperent, uti diximus. Quae cum tam promiscui essent usus, Valentinianus et Valens Imperatores lege eas prohibuere [orig: prohibuêre], cum viriles tum muliebres et privatis ademere [orig: ademêre] suisque Gynaeceis tantum fieri voluere [orig: voluêre], solis ministris conviviorum usu earum permisso [orig: permissô], Codice de Vest. holov. leg. 2. etc. Nemo vir auratas tunicis aut lineis habeat Paragaudas: nisi hi tantummodo, quibus hoc propter Imperiale ministerium concessum est. Vide Salmas. ad Hist. Aug. Scriptores, et Octav. Ferrarium de Re vestiarial. 3. c. 3. et 4. Iustinianus autem earum usum restituit mulieribus, non item viris, solasque viriles paragaudus contexi vetuit etc. Vide Salmas. ad Histor. Aug. Scriptroes passim, et supra in vocibus synonymis, instita, Lorum, Pannus etc. Hinc Paragaudatus, in Charta Donationis Cornutianensis, edita a Suaresio, apud Car. du Fresne Glossar. et pro arae ora vela tramoserica alba pro auroclava, 2. vela blattea aurolava paragaudata. 2. Infra, vela lintea paragaudata Persica clavatura leucorodina 2. Vide quoque Iac. Gotofredum ad l. 2. C. Theod. de vestib. Nemo auratas habeat, aut in tunicis aut in lineis paragaudas; Hadr. Turnebum Adversar. l. 9. c. 11. Alios.

PARAGOJA vulgo Paragoia, seu Calamianes, insula Oceani Indici, per centum leucas in longum porrecta, inter Bornei insulam in Circium et Manillam in Eurum. Distat. 17. leucis Hispanicis a Bornei insula, a qua pendet. Dicitur aliter Puloamum; estque una ex Philippinis insulis late sumptis.

PARAGONTICUS Sinus Ptolem. Golfo de Gugerath nunc, teste Nigro [orig: Nigrô]. sinus Carmaniae, ultra Armozum et Carpellam promontorium, Paragon, Paragontis apud Ptolem.

PARAGRAPHUS id proprie dicitur, quidquid sub ea sententia clauditur. Ita Martianus Cossias antiquus Pandectarum Interpres, in illum locum, versuum tricies centena milia: Versuum, inquit, id est, paragraphorum; Paragraphus, id est, etc. Ubi obiter notat Prateius, nomen hoc a Graecis in feminino efferri contra quam ab omnibus Iurisconsultis usurpatur, apud Calvin. in Lexico Iurid. Apud veteres Graecos, lineam significavit Criticis notam. In Glossis vero, Praeductal, para/grafos2 plumbum videl. vel stilus, quo [orig: quô] lineae praeducebantur in membrana, ad scripturam dirigendam. Unde o( paragra/fwn, qui praeducit ac praescribit lineas. Atque hinc tandem pro linea ipsa seu versu. Vide Salmas. ad Solin. p. 917. et infra in voce Praeductal.