CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

PARRHASIA PARRHASIAE Plin. l. 4. c. 6. Parrhasii Strab. et Vibio Sequ. oppid. regionis et populi Arcadiae in peloponneso, ubi Parrhasium nemus Statio, et Parrhasius mons Hesychio. Lycaonis patria fuit, a quo universa Arcadia a poetis quandoque Parrhasia dicitur. Virg. l. 8. Aen. v. 344.

Est autem Parrhasia Stymphalo finitima. Parrhasis etiam nomen gentile dicitur. Ovid. Trist. l. 1. El. 3. v. 48.

PARRHASINI populus Asiae, circa Sogdianam, Plinio l. 6. q. 16. Curtio Indiae ultimae populi.

PARRHASIUS [2] Ephesius, an Atheniensis? tempore Socratis, pictor insignis, sed quo [orig: quô] nemo insolentius et arrogantius sit usus gloria [orig: gloriâ] artis, Plin. Hic [orig: Hîc] primus symmetriam picturae dedit, primus argutias vultus, elegantiam capilli, venustatem oris expressit, et artificum confessione in lineis extremis palmam adeptus est. Superatus tamen est a Timante in Aiace. Idem venit in certamen cum Xeuxide. Et cum ille detulisset uvas pictas tanto [orig: tantô] successu, ut in scenam aves advolarent, ipse detulisse linteum pictum traditur, ita veritate repraesentata [orig: repraesentatâ], ut Xeuxis, alitum iudicio [orig: iudiciô] tumens, flagitaret tandem remoto [orig: remotô] linteo [orig: linteô] ostendi picturam, atque intellecto [orig: intellectô] errore concederet palmam ingenuo [orig: ingenuô] pudore, quoniam ipse aves fefellisset, Parrhasius autem se artificem, Plinius l. 35. c. 10. Coeterum pictor fuit parum castus, vide Sueton. in Tiber. c. 44. Quintil. l. 12. c. 10. Diod. Sic. l. 26. Athen. l. 12. Vasarium et Ridolphum vit. Pict. Fillebenium de Pictor. Ciceron. l. 1. de Distinct. Horat. Ode 8. l. 4. v. 6.

PARRHAX Parthus cliens paternus Meherdatis: cuius dolo [orig: dolô] hic vinctus traditusque Gotarzi victori. Tacit. l. 12. Annal. c. 14.

PARRICIDA apud Romanos, antiquitus significabat, qui parem, i. e. hominem occidisset, ut notant Franciscus Balduinus de legibus Romuli p. 25. et Iacobus Raevardus Comm. in Reg. iur. c. 109. Unde lex Numae: Si quis hominem liberum dolo [orig: dolô] sciens morti duit, Parricida esto. Si non imprudens. Si dolo [orig: dolô] malo [orig: malô] occisit, pro capite occisei et nateis eius in contione arietem subicito [orig: subicitô]. Ubi Ios. Scaliger notat, hanc clausulam in omni re capitali positam fuisse, Parricida esto: et significare idem, quod Capital esto. Et veteres proin de Parricidio leges omnes ingenere de caede cuiuscumque hominis, non autem parentum, loquuntur: Neminem enim prisci illi tam nefarium esse arbitrabantur, qui Parentibus necem inferret: nec nisi sero Romae tam immane facinus patratum est a L. Hostio, aliquando post bellum Annibalis, unde Lex, de qua infra, originem traxit. Dein Parricidae vox transiit ad eum, qui non Patrem solum aut Matrem, sed et Avum, Aviam, Fratrem, Sororem, Patruelem, Matruelem, Patruum, Avunculum, Amitam (Materteram) Consobrinum, Consobrinam, Uxorem, Virum, Generum, Socerum, Vitricum, (Novercam) Privignum, Privignam, Patronum, Patronam, ut habet lex Pompeia de Parricidis, e medio sustulisset, vide quoque Isidorum Etymolog. l. 5. c. 6. Proprie vero significat, eum qui Patrem aut Matrem sustulit: aut liberos suos fratremque interemit: quorum prius definit Constantinus Caes. l. 1. tit. 27. l. 11. Cod. Theodos. posterius indigitat Aur. Prudentius Haemartig. praefat. v. 14.

De poenis tam enormis flagitii, neque Romulus, ut dicitur, neque Solon, ut de eo Plutarchus habet, statuere [orig: statuêre] quicquam, quod, tantum facinus velle admittere ullum hominem ut crederent, induci nulla [orig: nullâ] ratione potuerunt. Iulius Caesar levissime punit, ut bonis omnibus tantum multaret, teste Suetonio [orig: Suetoniô] c. 42. nisi Parricidium ibi pro Homicidio in genere, ut olim, sumendum esse dicas. Ex veteri legum Romanarum, post L. Hostii praefati facinus, latarum praescripto, Soleae ligneae Parricidae pedibus inducebantur et is in carcerem ducebatur, ut est apud Auctorem Rhetor. ad Herennium l. 1. Ne, ut ait Hadr. Turnebus Adversar. l. 13. c. 13. terram, communem omnium Parentem, attactu improbo [orig: improbô] contaminaret. Asservabatur autem domi vel in carcere, ad annum, ut eo [orig: eô] exacto [orig: exactô] debitis poenis a Magistratu plecti posset, Calpurnius Flaccus Declam. 4. cui Epigraphe est: Damnatus Parricidit anno [orig: annô] custodiatur. Imo et non occidenti, sed tantum verberanti Parentes, manus amputabatur, L. Seneca l. 3. Controv. 4. Vide quoque Exod. c. 20. v. 12. etc. 21. v. 15. et Proverb. c. 30. v. 17. Comburebantur quoque subiecto [orig: subiectô] igne Parricidae, qua de re exstat lex, in Harmenopulo l. 6. c. 6. Qui ascendentem vel descendentem (i. e. Parentes vel Liberos.) occiderit, igni traditor. Exemplum in Chlodovei Galliarum Regis filia exhibet Gregor. Turonens. Histor. Franc. l. 3. c. 39. Denique culeo insuebantur (quae poena primitus fuit eorum, qui Deos violassent [orig: violâssent], Val. Max. l. 1. c. 1. ex 13.) Ita enim lex praedicta, quam primam de iis, qui Parentes occidissent, latam fuisse opinatur Carol. Sigonius, coniectura [orig: coniecturâ] eius capta [orig: captâ] ex Liv. Epit. Rhetoricis ad Herennium et Plauto in Vidularia apud Nonium, sonat: Si quis Parentes occiderit, aut verberaverit, ei damnato obvolvitor os folliculo [orig: folliculô] lupino [orig: lupinô] soleae ligneae pedibus inducantur, et in carcerem ductus, ibi sit

tantisper, dum paretur culleus, in quem coniectus in profluentem praecipitetur. Quam legem idem Sigonius putat L. Corn. Sullam constituta [orig: constitutâ] publica [orig: publicâ] quaestione repetisse [orig: repetîsse] et confirmasse [orig: confirmâsse]. Sic culei mentio apud Zonaram et Appuleium Milesiarum l. 10. ut et Firm. Lactantium l. 3. c. 14. Erat autem culeus, ut habet vetus Glossar. a)sko\s2 bo/eios2, saccus aut corium bovinum. Huic insuti in mare abiciebantur Parricidae, neque primitus quiddam illis adiungebatur cum ex humana societate deturbare, et eliminare haec hominum portenta, sat haberent primi Legislatores, vide Platonem de LL. l. 11. Val. Max. loc. cit. Hier. Magium Miscellan. l. 4. c. 8. etc. vel extra fines deportabantur, Constantinus Aug. l. un. C. de his qui Par. vel Lib. occ. vel in solitudinem proiciebantur, Iul. Capitolin. in Antonino Pio: Hinc Plautus Pseudolo, Sc. exite in fin.

Si mihi iam non huc culleis oleum deportetur,
Te ipsam culeo ego cras faciam deportare in pergulam,
Ibi tibi adeo lectus dabitur, ubi tu haud somnum capias,
Sed ubi usque ad languorem etc.

Accessit post modum crescente Parricidarum numero [orig: numerô] gravitas supplicii, ac primum Serpentes cum reo includi coepere [orig: coepêre], ut de C. Villio scriptum reliquit Plutarchus. Vide quoque L. Senecam l. 5. Controv. 4. in fin. T. Livium Decad. 5. l. 8. Val. Max. l. 1. c. 1. etc. Dein Simiae, Iuvenalis Sat. 8. v. 211.

Libera si dentur populo suffragia, quis tam
Perditus, ut dubitet Senecam praeferre Neroni,
Cuius supplicio [orig: suppliciô] non debuit una parari
Simia, non serpens unus, non culleus unus.

Denique Canis et Gallinaceus, quod a Constantino primum adiectum vult Conr. Rittershusius, l. un. C. de his qui P. vel L. occid. quod si verum est, Tribonianus interpellavit legem Modestini l. praev. ad leg. Pompeiam de Parric. Pompeius enim nihil tale statuit, sed eandem eius legem cum lege Cornelia fuisse: ostendit Iac. Cuiacius Notis ad Paulum l. 5. tit. 25. Quamvis Rosinus eam his verbis efferat: Praetor, qui ex hac lege quaeret, de eius capite quaerito, qui Patrem, Matrem etc. occiderit: cuiusve dolo [orig: dolô] malo [orig: malô] id factum fuerit, sive conscius fuerit: Deque eius Matris capite quaerito, quae filium filiamve occiderit, et Avi eius, quinepotem occiderit, eiusque qui emit venenum, ut Patri daret, quamvis non potuerit dare. Is si confessus erit, virgis sanguineis verberatus, deinde culleo insuatur cum cane, gallo gallinaceo et vipera et simia, deinde in mare profundum culleus iactetur, ex Marciano, Modestino de Parricid. Iustiniano Institut. l. 4. de Iudic. publ. aliisque. Ubi pro Sanguineis legentem Sagmineis Corrasium, corrigit Turnebus l. 8. c. 23. Vide quoque Voss. de Idolol. l. 3. c. 85. Meminit huius supplicii Isidorus Hispalensis in Glossis, cum ait: Culleus, tunica ex sparto, in modum crumenae facta, quae linebatur a publico (i. e. carnifice) pice et bitumine, in qua includebantur Parricidae, cum simia, serpente et gallo: insuta mittebatur in mare et contendentibus inter se animantibus homo maioribus poenis afficiebatur. Quo morts genere primus legitur excruciatus Publicius Malleolus (Matrem is interemerat) quinto [orig: quintô] C. Marii Consulatu. apud Livium Epit. l. 68 Ciceronem de Invent. l. 2. Cornificium Rhetor. ad Herennium l. 1. et Orosium l. 5. c. 16. De Graecis, vide aliquid supra in voce Parentes: qui quid de accusato Oreste Matricida censuerint, et quare Minerva eum absolverit, perpendit erudite P. Victorius Variar. Lect. l. 13. c. 23. Postea exolevit Culeus, et, si antea illi insuti in mare praecipitabantur, hodie tamen vivi exuruntur, vel ad bestias damnantur, inquit Tertullian. l. de Anima, et Paulus IC. l. 5. tit. 24. Sententiar. Sidonius Apollinaris pleraque in eos supplicia congerens, l. 4. Ep. 23. Dignum, inquit, abdicatione, cruce, culleo [orig: culleô] clamans coeterisque suppliciis parricidialibus etc. Fuit porro disquisitio celebris Parricidii, cum negaretur, olim, ut pedibus nudis ignitos vomeres calcarent; qua de re vide Karoli M. Capitular. Appendic. sec. ad l. 4. c. 3. et in Synodo Bavarica coacta sub Tassilone Duce temporibus eiusdem p. 143. Quod antiquissimum probationis genus fuisse, docet Servius ad Aen. l. 11. v. 786.

Sancte Pater, summi custos Soractis Apollo,
Quem primi colimus, cui pineus ardor acervo [orig: acervô]
Pascitur, et medium freti pietate per ignem
Cultores multa [orig: multâ] premimus vestigia pruna [orig: prunâ].

Sed ut frivolum et profanum Varro ipse irridet, causam adscribens: Quod medicamento [orig: medicamentô] plantas tingerent: Interim multarum gentium consuetudine receptum et a Barbaris praesertim, lapsa [orig: lapsâ] iam Rep. Romana [orig: Romanâ] observatum fuisse, obstendunt, Theod. Marcilius, Helmoldus in Histor. Sclavorum, Aimoinus l. 5. c. 34. Hildebertus Cenomanensis Ep. 17. Petrus Venerabilis l. 6. Ep. 29. Saxo Gramm. l. 14. Nicephorus Gregoras l. 6. c. 1. Aventinus Annal. Boior. l. 4. Sigebertus in Chron. etc. Ritum operose totum describit Heliodorus Aethiopicor. l. 10. ut et Henr. Spelmann. Glossario Archaeol. in vocibus, Iudicium ferri candentis, Ordalium, Purgatio. Vide Thom. Dempster. Paralipom. in Ioh. Rosini Antiqq. l. 8. c. 24. 26. 29. 34. In locis, ubi ius Saxonicum viget, hodieque culeum Romanorum, cum invisa illa animantum quadriga, de qua supra, Parricidio puniendo adhiberi, didici ex Amico: sed quid

Addam saltem, Aegyptiorum in Parricidas severitatem, quosper fingula membra acutis calamis impetere, mox minutissimis ictibus consauciatos, super spinarum acervos, comburere consuevisse, refert Alex. ab Alexandro Genial. Dier. l. 3. c. 5. etc. At a Parrictdiis Imperium ficque tyrannidem in suos, priusquam in exteros, ut Iustinus ait, auspicari, Turcarum Principibus sollenne, quod postulatum Regium ad securitatem vocat Plut.

in Demetrio c. 5. ubi de Familils Regum, qui Alexandro M Successerunt, Pene omnes, inquit, frequentes habent liberorum, frequentes etiam matrum neces et uxorum. Nam fratrum parricidia, ut postulata Geometrae sumunt, sic concedebantur habebanturque commune quoddam postulatum et regium ad securitatem. Vide quoque de Dionysio iuniore apud Iustinum l. 21. c. 1. et iam de Abimelecho, in Sacris, Iudicum c. 9. v. 5.

PARRICIDII vel rerum Capitalium Quaestores, qui et Quaesitores dicti fuerunt, dicebantur apud Romanos, qui iudicia quaestionum exercerent. Eorum Magistratus extraordinarius fuit: Cum enim Consules de capite civis Romani, iniussu Populi, ius dicere non possent, idcirco, quoties usus postulabat, ex Senatusconsulto vel Dictator, vel Consulum alter ambove, vel Praetorum aliquis de crimine publico quaerere iubebatur: qui hinc Quaesitor dictus est, uti docet Pomponius IC. ff. tit. de orig. iuris, vide quoque Festum, ubi ait: Parricidii Quaestores appellabantur, qui solebant creari causa [orig: causâ] rerum capitalium quaerendarum. Nam Parricida non utique is, qui Parentem occidisset, dicebatur, sed qualemcumque hominem. probatque ex Lege Numae, cuius supra meminimus in voce Parricida. Hoc [orig: Hôc] modo [orig: modô] publicae quaestiones tractatae sunt, usque ad annum Urb. Cond. 604. quo [orig: quô] constitutae sunt quaestiones publicae, de Ambitu, de Maiestate, Peculatu, Repetundis et singulis sui Praetores praefecti, atque tum, si de aliquo criminum horum esset quaerendum, non novo [orig: novô] Quaesitore, qui extra ordinem quaereret, opus erat, sed Praetor ille, qui ei quaestioni praeesset, adhibebatur, isque, ut ante, cum consilio de eo crimine cognoscebat, dicebaturque tum ipse Praetor quaerere, et quaestionem ad iudicium exercere, quaestioni praeesse et Quaesitor esse, ut ex variis Ciceronis locis intelligere est. Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 7. c. 37. Hinc duo Praetorum genera reperimus apud Auctores, Praetores simpliciter dictos, qui de causis civilibus iudicabant, et Fraetores Quaesitores, in capitalibus causis ius dicentes: quorum illorum insigne hasta, istorum gladius fuit, illa ad iurisdictionem, hic [orig: hîc] ad quaestionem significandam, Sigon. de Iudic. l. 1. c. 7. etc.

PARRICIDIUM dictus est Martii dies 15. seu Idus Martiae, quod C. Iulius Caesar Dictator a coniuratis, in Senatu collecto in Curia Pompeii, 23. vulneribus confossus est, qua de re Sueton. in Caesare c. penult. Fluorus Epitome Liv. l. 116. Ovidius, Dio, alii. Contra, meminit Appian. de bellis Civil. l. 2. P. Cornelium Dolabellam legem tulisse, ut hic dies, quo [orig: quô] C. Iulii Caesaris nece libertas Reip. restituta esset, inter faustos haberetur. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 4. c. 7.

PARS vox polu/shmos2, inter alia, regionem notat, apud Sulp. Severum Histor. l. 1. et in Capitul. 3. ad L. Sal. quomodo Galli dicunt, Partie. Apud Patres passim Schismaticos, qui in Ecclesia schisma amplectuntur, seu qui Haereticis adhaerent, significat, sicque Ecclesiae opponitur. Unde Augustinus non uno in loco partis Donati meminit, ut et Optatus. In Aedibus sacris porro locus, ubi Viri stare consueverunt, Pars Virorum vocatur, in Ord. Roman. Diaconus stat versus ad Meridiem, ad quam Partem Viri solent confluere. Stabant autem ii in navi, ad Meridiem, ut hic dicitur, et ad dextram, mulieribus ad Septentrionem et sinistram stationem suam habentibus. Ita enim et Amalarius de Eccles. l. 3. c. 2. 32. Masculi stant in Australi parte, et feminae, in Boreali. Dexcripsit quidem Baronius A. C. 57. n. 125. hanc Inscr. Christianam Vatican. AD SANCTUM PETRUM APOSTOLUM, ANTE REGIA, IN PORTICU COLUMNA SECUNDA, QUANDO INTRAMUS SINISTRA PARTE VIRORUM LUCILIUS ET IANUARIA HONESTA FEMINA, Ex qua is colligit, Viros sinistram templi partem, ut tum digniorem habitam, mulieres vero dextram occupasse [orig: occupâsse], quod quidem sibi vix constat. Nam cum vetera Christianorum Templa ad Orientem exstructa fuisse certum sit, virosque in iis ad Meridiem, mulieres ad Septentrionem, locum habuisse, constet, necesse est, ut introeuntibus Pars Virorum dextra fuerit, quod Inscriptioni adversari videtur: nisi, quod retur du Fresne, sinistra pars Virorum hoc [orig: hôc] loco [orig: locô] sit, pars sinistra respectu Partis virorum. Nam constat, partem Altaris, in quo legitur Euangelium, sinistrum cornu appellari. Vide praefatum Car. du Fresne Glossar.

PARSODAS Persa quidam, sub Artaeo VI. iuxta Ctesiam Medorum Rege, circa annum 150. ante Cyrum, Cadusios ad defectionem incitavit, et parta [orig: partâ] victoria [orig: victoriâ] ab illis Rex factus est, apud Diodorum Sic. Quae quidem non esse iis dissimilia, quae de Deioce narravit Herodotus, notat Marshamus, qui Ctesiae halucinationes passim arguit. *parsw/ndas2 vocatur a Nicol. Damasceno Excerpt. Vales. p. 426. Vide supra Deioces.

PARTAMIS Aegypti Rex Hellanico apud Athenaeum memoratus Dipnos. l. 15. ubi eum ab Amasi, qui ob coronam elegantissime contextam, Regique die natali eius oblatam, ab eo in amicorum numerum receptus fuerit, regno [orig: regnô] exutum refert: quod alii de Aprie Rege tradunt. Nisi forte plures Reges, in illa Saitarum dynastia, fuerint, quam quos Herodotus ponit l. 2. c. 151. Precario autem hos Reges, post Psamaidem devictum, regnasse [orig: regnâsse] et Babyloniis vectigales fuisse, docet Ios. Scaliger in Fragm. Vide quoque eum Can. Isagog. et Ioh. Marshamum Equ. Anglum Canone Chron. Sec. XVIII. ubi de Clade Aegypti, a Nabuchodonosoro illata, prolixe et accurate agit, nec non supra vocibus Amasis, Apries, Psammis.