CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

PAULMIUM Arx Turoniae, Vicecomitatus titulo praestat: Vivarium ei adiacet duorum fere milliarium, muro [orig: murô] cinctum, Metel. Merula.

PAULO Calabriae inferioris oppidum, cuius ager vinum optimum generat, imprimis Romae laudatum.

PAULON hodie PALION, fluv. Liguriae, in confinio Galliae Narbonensis apud Nicaeam urb. cis Varum.

PAULUS [3] Apostolus Doctor Gentium, cuius sanctitudinem, et res gestas tribus libris complexus est vir eruditissimus Cl. Daufquius, Sanctomarius, Canonicus Tornacensis. Historia eius breviter sic habet: Natus Tarsis, Ciliciae urbe, ex parentibus Hebraeis, qui cives Romani erant, Sauli primo nomen habuit. Ad pedes Gamalielis in Lege instructus, An. circiter aetar. 34. tantus eius Zelator evasit, ut et eorum vestimenta, qui Stephanum, eius cognatum, lapidaverant, custodiret, et literis a Principe Sacerdotum impetratis Damascum pergeret, Christianorum etiam nomen deleturus. Sed in itinere, divino [orig: divinô] monitu territus, ex lupo ovis, ex hoste hyperaspistes, ex persecutore Pastor Ecclesiae Christianae factus est. Quae porro sequuntur, illa omnia in Actis Apostolicis, a. cap. 8. usque ad finem, divino [orig: divinô] Spiritus dictamine, notata habentur. Desinunt illa in captivitate Pauli prima [orig: primâ], qua [orig: quâ] postquam ad Caesarem Romam appellavit, difficili navigatione eo [orig: eô] devectus est, A. C. 59. Ubi Affranio Burrho commissus, in eius privato hospitio, vinctus docuit Euangelium, nemine prohibente: inde exteris etiam Ecclesiis, per epistolas, confirmatis. Biennio [orig: Bienniô] exacto [orig: exactô], absolutus ac dimissus a Nerone, visitatis Ecclesiis Orientalium, Italiam, Galliam, Hispaniamque illustravit. Persecutione tandem prima [orig: primâ], sub Nerone, saeviente, cum aliis fidelibus Romam pertractus, post novem mensium carcerem, et Simonem Magum, coram Principe, e sublimi deturbatum, capite plexus est. Scripsit 14. Epistolas, quae verus Ecclesiae thesaurus, et sanctarum animarum pretiosislimae sunt delitiae. Quarum series haec videtur esse: Binas ad Thessalonicenses, scripsit A. C. 52. Ad Galatas unam, A. C. 56. Binas ad Corinthios, A. C. 57. Dein, ad Romanos, quae minor Catechesis et Compendium Fidei cluet, A. C: 62. ut et, ad Philippenses, Philemonem, Colossenses, Ephesios et Hebraeos. Priorem ad Timotheum Exaravit, A. C. 66. ut et Epistolam ad Titum. Ultimam, nempe posteriorem ad Timothcum, scripsit e carcere, paulo ante martyrium, quo [orig: quô] coronatus est, A. C. 67. Neronis Imperii 13. Vide eius Historiam, ut dictum, in Actis Apost. eius vero divinam doctrinam, in eius Epistolis; De quibus Augustinus iudicat, neminem Apostolorum hoc [orig: hôc] electo [orig: electô] Dei vase fusius, clarius et simul sublimius scripsisse. Vide insuper Euseb. Hieron. Ambrosium, Chryso. stomum, Sophronium, Oecumenium, Crocium, Cocceium et c. in Epist. Paulin. Petavium, Scaligerum et Ricciolum, Chronol. Reform. l. 9. c. 1. et 2. Raptum eius in tertium caelum, cuius meminit, 2. ad Corinth. c. 12. quidam triduo [orig: triduô] illo [orig: illô] contigisse volunt, quo [orig: quô] neque vidit, neque bibit aut edit quicquam. Actor. c. 8. v. 9. Alii id quatuordecim interiectis annis factum esse, malunt, cum ex revelatione reursum ascendit Hierosolymam, expositum eis Euangelium, quod praedicaret inter Gentes, c. 2. ad Gal. v. 2. Unde tam acris paulo post eius in Petrum invectiva, cum simulatione illius, suo operi, ad quod caelitus accinctus erat, remoram poni doluisset, v. 11. et seqq.

PAULUS [4] I. Pontifex Romanus successit fratri Stephano [orig: Stephanô] II. Papae. A. C. 757. Constantinum Copronmyum ad imaginum cultum perducere frustra conatus, fundavit varia templa, Pipini Regis ope contra Graecos et Longobardos implorata [orig: imploratâ]. Obiit A. C. 767. Anastas. in eius vita, Baron. in Annal.

PAULUS [5] II. Venetus, prius Petrus Barbus vocatus, nepos Eugenii IV. successit Pio II. A. C. 1464. Formosusprimo, dein Marius appellari gaudens, absterritus est: bibax, superbus, literarum osor. Cardinales purpura [orig: purpurâ] donavit, Omnia iura in scrinio pectoris sui recondita esse, iactavit: Iubilaeum ad ann. 25. contraxit, in adulterio strangulatus est, A. C. 1471, aetat. 53. Rivetus in Iesuita vap. Platina et Baleus, in vita eius.

PAULUS [6] III. nomine Alex. Franesius, Romanus, excepit Clementem VII. A. C. 1534. Pater impurus, sororis ac filiae contaminator, matris interemptor. Renascentis passim Euangelii lumine perstrictus, cum eius splendorem ferre non posset, id exstinctum ivit. Et primo quidem Mantuae Concilium indixit, Nicaeaeque inter Carolum V. et Franciscum Gall. Regem decennales inducias fecit; Dein, instante ad preces Protestantium, Caesare, A. C. 1545. Concilium Oecumenicum Tridenti convocavit: sed ita, ut Episcopi larvae non homines, sed simulacra, quae nervis moventur alienis, et Daedali statuae essent. Vide Andr. Dudithium, Episcopum. Quinqueccles. Concilii huius Assessorem, in ep. ad Maximtl. II. P. Suavem l. 2. p. 147. Post sessiones postea 7. sub praetextu aeris minus salubris Bononiam transtulit, frustra inhibente Caesare, et Cardinali S. Crucis minante, curaturum se, ut in Adicen proiciatur. Idem p. 229. Inquisitionis porro auctor, Caesari, ob Interim Germanis concessum, succensuit. P. Aloysio filio suo notho Parmam et Placentiam dedit: sed ob tyrannidem et scelera hica coniuratis sublatus, etsi et Pater submonuisset, et daemon evocatus ex antica nummi parte coniuratores, sed valde obscure, indicasset [orig: indicâsset]. Thuan. Hist. l. 1. 4. 6. Sleidan. Hist. Tandem inobedientia [orig: inobedientiâ] Octavii nepotis perculsus, in morbum incidit, quo [orig: quô] et exspiravit, postquam saepius ingeminasiet [orig: ingeminâsiet]: Felix si numquam genuissem; Coetera eruditus, et non ultimae notae Poeta, varias scripsit ad Erasmum, Sadoletum, alios, epistolas, et in aliquot Ciceronis Epist. commentatus est. Vergerius, Baleus, Sleidanus, Morerius in Diction. Histor.