CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

PELOPS Tantali, Phrygiae Regis et Taygetes fil. cuius pater cum Deosin terris peregrinantes hospitio [orig: hospitiô] ex cepisset, ut certo [orig: certô] aliquo [orig: aliquô] argumento [orig: argumentô] divinitatem eorum experiretur, filium suum illis epulandum apposuit; a cuius esu cum Dii ceteri abstinuissent, sola Ceres humerum eius assumpsit. Quem cum Iuppiter deinde ad vitam revocasset [orig: revocâsset], eburneum humerum ei restitut. Ad quem quidem humerum, post eiusdem Pelopis mortem, varia morborum sanabantur genera, et multiplicia edebantur miracula. Plin. l. 28. c. 4. Ovid. Met. l. 6. v. 403.

------ Tamen hanc quoque dicitur unus
Flesse [orig: Flêsse] Pelops; humeroque suas ad pectora postquam
Deduxit vestes, ebur ostendisse sinistro.
Concolor hic humerus, nascendi tempore dextro [orig: dextrô],
Corporeusque fuit: manibus mox caesa paternis
Membra ferunt iunxisse Deoz, aliisque repertis,
Qui locus est iuguli medius, summique lacerti
Defuit, impositum est non comparentis in usum
Partis ebur; factoque Pelops fuit integer illo.

------ Humeroque Pelops insignis eburno [orig: eburnô].
Acer equis. ------ ----

Pindar. Od. 1 Olymp. *)ele/fanti fai/dimon w)=mon kekosmenon ebore insignem humerum ornatum. Et Apollon. l. *peloph/+ia nw=ta. Et Nazianz. Orat. 1. contra Iulianum, *)ez h(=s2 (kreourgi/as2) e)pi/shmoi *pelopi/dai para\ tw=n w)/mwn kai\ tou= e)le/fantos2. Dio Chrysost. Orat. 8. *peri\ de\ tou= *pe\lopos2 e)/legon, o(/ti kai\ to\n w)=mon e)lefa/ntinon e)/xoi. Hic postea cum adolevisset, in Elidem se contulit, cui id temporis Oenomaus imperabat. Is cum unicam filiam haberet, nomine Hippodamiam, eamque formosissimam, et regni totius heredem, iisque nominibus multis procis ambitam, nulli tamen eam voluit collocare, quod a genero suo se interfectum iri intelligeret. Hanc itaque rationem excogitavit, ut procis curule certamen proponeret (habebat enim equos velocissimos, ex ventorum flatu, procreatos) eamque certaminis legem, ut victor filiae nuptiis potiretur, victus mortem subiret. Cumque iam multos certamine victos neci tradidisset, tandem Pelops: amore Hippodamiae incensus, cum equis suis parum fideret. Myrtilum, Oenomai aurigam, pecunia [orig: pecuniâ] corrupit, ut axes fragiles currui subiungeret. Quo [orig: Quô] facto [orig: factô], Oenomaus aurigae perfidia [orig: perfidiâ], fracto [orig: fractô] curru collapsus, membrisque omnibus ex ruina collisis, cum se morti vicinum esse animadvertit, Pelopem oravit, ut vicem suam ulcisceretur. Cui ille morem gerens, Myrtilum perfidiae praemium importunius exigentem in mare praecipitavit, quod ab eo Myrtoum vocabatur. Pelops autem uxore et regno [orig: regnô] potitus, universam Chersonesum a nomine suo Peloponnesum appellavit. Strabo l. 8. Catull. de Achille: Epigr. 65. v. 345.

Troicaque obsedens longinquo moenia bello,
Periuri Pelopis vastabat tertius haeres.

Propert. l. 3. El. 18. v. 19. Quidve Clytaemnestrae, propter quam tota Mycenis Infamis stupro stat Pelopea domus. Horatius l. 1. Od. 6. v. 8.

. De Pelope plura, Nat. Com. l. 7. c. 17. et Alexand. Rossaeus in Mystag. Poet.

PELORIS idem quod Pelorus. Item ostrei genus, a magnitudine sic dictum, ut ait Eustath. *pelwri\s2 le/getai dia\ to\ me/gesqos2, cum quo congruens Athaeneus l. 3. ita scribit: *pelwri/des2 w)noma/sqhsan para\ to\ pelw/rion. Plin. l. 32. c. 12. inter cancrorum genera numerare videtur. Lucrino in lacu praecipuae fuere [orig: fuêre]. Horatius Serm. l. 2. Sat. 4. v. 32.

PELORUM seu PELORUS unum ex 3. Siciliae promontoriis, quod in Italiam vergens, Scyllae adversum est, Baudrando in ora Orientali ubi Borealis incipit, ex adverso Calabriae, a qua vix 6. mill. pass. in Occidentem, uti 10. a Messana in Boream in valle Nemorensi; ei imposita turris speculatrix seu Pelori dicta, 140. mill. pass. a Pachyno in Boream. Ita dictum a Peloro, Annibalis gubernatore; quem is in Syriam fugam parans (ut Pomp. Melae, l. 2. c. 7, placet) ibi interemit, se ab eo proditum ratus, eo quod procul intuenti continua videbantur esse litora, pelagusque minime pervium. Huic postea, innocentia [orig: innocentiâ] eius cognita [orig: cognitâ], statuam posuisse dicitur. Val. Max. l. 9. c. de Temeritate, ex. 4. Pelorum hunc ab Annibale interfectum arbitratur eo [orig: eô] tempore, quo [orig: quô] is a Petilia solvens in Africam reditum parabat, a suis revocatus, ut patriae periclitanti opem ferret adversus Scipionem, Quae sententia videtur multo verisimilior. Non enim video, quid ex Africa Syriam petenti in Siculo freto fuerit negotii; nisi quis hoc praetexat, vitempestatis eo fuisse appulsum: quamquam legimus etiam ante Pelorum dictum. Pelorus (inquit Bochart l. 1. Chanaan, c. 28.) articulo [orig: articulô] addito [orig: additô] Graecis vulgo dicitur o( *pe/lwros2 Quod Poeni sic acceperunt, quasi diceretur [gap: Hebrew word(s)] hobel. haros, vel hobel horos, i. e. ad verbum Gubernator, sive Nauclerus Ducis. De eo Silius, l. 14. v. 79.

Iamque Peloriaden, Lilybaeaque; iamque Pachynon
Lustrarat [orig: Lustrârat]. ------ ------

Ita Graeci. Polyb. l. 1. *to\ de ei)s2 ta\s2 a)/rktous2 keklhme/non a)krwth/rion prosagoreu/etai *pelwri/as2. Peloris Dionysio vocatur, ubi de tribus Siciliae promuntoriis:

Augustori lingua [orig: linguâ], seu cuspide in mare excurrit, quam reliqua duo promuntoria. Virg. Aen. l. 3. v. 411.

Dixit supra Pelorum Italiae obiectum fuisse. Confirmant id passim auctores. Ovid. Met. l. 5. v. 350.

Apollonii Scholiastes ad l. 4. *tw=n triw=n a)krwthri/wn a)fora=| pro\s2 *)i tali/an h( *pelwri\s2. Hodie Cabo de la torre del faro vocatur. Vide Cluver. de Sic. Ant. l. 1. c. 6. Nic. Lloydius.

Tertius aequata [orig: aequatâ] currebat fronte Peloro
Caucasus: ipse asper, nec qui cervicis amaret
Adplausae blandos sonitus, clausumque cruento [orig: cruentô]
Spumeus admorsu gauderet mandere ferrum.
Ad docilis freni et docilis parere Pelorus
Non unquam effusum sinuabat devius axem,
Sed laevo [orig: laevô] interior stringebat tramite metam:

equus est Circensis, suo [orig: suô] tempore celebris, et quidem funalis sinister, in quo praecipuum victoriae momentum erat. Hinc licet utrumque funalem equum in quadriga Iberi agitatoris nominatim commendet Poeta, in certamine tamen obeundo, ubi spes victoriae allubescit, cui incumbendum est, tum Pelorum solum mox alloquitur et animare conatur agitator, ut ex quo potissimum vicotira penderet: v. 426.

Attonitus tum spe tanta [orig: tantâ], genitore, Pelore,
Te Zephyro [orig: Zephyrô] eductum, nunc nunc ostendere tempus etc.

A Peloro Siciliae promontor. nomen nactus, quemadmodum Caucasus, a monte similiter dictus est. Salmas. ad Solin p. 898.

PELSNICIA oppid. Poloniae minoris, ubi Lasocius, loci dominus, circa A. C. 1550. Euangelicam doctrinam annuntiari curavit. Quemadmodum Stadnicius Dubeciae, aliique alibi. Laetus Comp. Histor. Univ.

PELTA non minus ac Certa, breve scutum, parmabrevius et mobilius. Cetris enim non dissimiles Peltas fuisse Eruditi observant. Claud. Aelianus in Tacticis c. 2. *tou/tois2 ga\r pe/lths2 mikro/n e)sti kai\ e)lafro\n o(/plon. Suidas et Index vocum militar. *pe/lth, mikra/ tis2 e)sti\n a)spidi/skh kai\ koufh/. Isidor. Peltascutum brevissimum. Formam eius describit Xenophon apud Iul. Pollucem Onomastic. l. 1. c. 10. num 6. pe/lth *)amazonikh\, w(/s2 fhsi *eenofw=n, pareoikui=a kittou= peta/lw|, Pelta Amazonica, ut Xenophon, inquit, hederaefolio similis est. Prolixius Pierius Hieroglyph. l. 42. Ut circulus descriptus linea [orig: lineâ] diametrali dissecetur: pars altera, quantum cubiti manusque ministerio deserviat, relinquatur: altera duobus elateribus excavetur: ita ut in medio sputium sit insertando brachio, cuius hoc sit propugnaculum: extrema ad scuti marginem lunentur in cornua. Orbis illi duo hinc inde exempti, insertandae si opus sit hastae, alter commodus, alter ad inspectandum inserviat. Plinio l. 12. c. 5. Foliorum (ficus [orig: ficûs] Indicae) latitudo peltae Amazonicae effigiem habet. Lutatio Placidio ad Stat. Theb. l. 5. v. 145. Scuta Amazonum, quas Peltas vocant, in modum Lunaeformata sunt; cui similia habet Serv. ad Aen. l. 1. v. 494. Vide Lipsium in Analectis ad Milit. Rom. l. 3. Dial. 1. ubi ex antiquo marmore Peltae iconem exhibet, et ex illo Blancardum Notis in Curtium l. 3. c. 2. ac Keuchenium Not. ad Nepotem mox laudandum. Amazonum fuere [orig: fuêre] propriae, ut praeter dicta Sueton. Nerone c. 44. docet: Securibus peltisque Amazonicis instruendi. Ovid. Amorum l. 2. El. 14. v. 2. Claudian. de Raptu l. 2. v. 62.

Vellet Amazonia [orig: Amazoniâ] -latus intercludere Pelta [orig: Peltâ] etc.

Vide quoque Smyrnaeum l. 1. v. 147. Imo adeo [orig: adeô] huic genti amatae, ut sepulchrum etiam Reginae earum Antiopae hac forma [orig: formâ] factum in Graecia terra, tradat Pausan. l. 1. Ad alias inde gentes transiere [orig: transiêre]. Et quidem in Graeciam hoc scuti genus, amotis vaegrandibus clypeis, quales Heroum. Herculis. Achillis, Aiacis, Aeneae, fuisse, ex plurimis iis in sculpris rebus, docent Homerus, Hesiodus, Virgilius; primus invexit Iphicrates, ut in eius Vita videre est, apud Corn. Nepotem, c. 1. ad quem vide laudatos Ioanni Savaronio de Peltis auctores. Etiam apud Romanos earum usus. Liv. Dec. 4. l. 1. Nocte cetratos, quos Peltatos vocant, loco [orig: locô] opportuno [orig: opportunô], inter bina castra, in insidiis abdiderat. Alios. Hinc Silius Punicorum l. 2. v. 76.

Materia ex aere fuit, ut docet Xenophon *)anaba/s2. 5. et Polybii Eclogae de Legation. cui nonnumquam gemmae additae, ornatus causa [orig: causâ]. Gemmatae sic peltae meminit praedictus Silius l. cit. Vide Thom. Dempster. Paralipom. in Rosinum l. 10. c. 10. praeter Auctores supra laudatos. Coeterum Amazonicas cum Thracicis perperam confundere Lipsium, ait Salmas. cum Amazonicae peltae hederae folio similes, Thracicae autem quadratae fuerint. Namque de his Suidas, *pe/ltai, a)spi/dia tetra/gwna. Dionys. quoque Halicarn. l. 2. istiusmodi scutum quadrangulum et oblongum, r)abdoeidh=

sxh=ma vocat: th=| d' eu)wnu/mw| kate/xei pe/lthn qra|kian h(/ d' e)sti r)abdeidei= squrew=| senwte/rous2 e)/xonti tou\s2 lago/nas2 e)mferh\s2. Quid autem r(abdoeide\s2 sxh=ma sit explicat Pollux, cum maculas retium istiusmodi sxh=ma efficere tradit. Vide Salmas. ad Vopisc. in Carino c. 20. et ad Solin. p. 1016. nec non plura de hoc scuti genere, apud I. Lipsium Analectis ad Militiam d. l.

PELTINUS campus Asiae minoris locus, quem Strabo suo [orig: suô] tempore Phrygiae campum dictum scribit, l. 13.

PELVIS in sacris olim adhibita. Livius l. 27. c. 37. Tacta de caelo aedes --- prodigiumque id ad matronas pertinere Aruspices quum respondissent, donoque Divam (Iunonem) placandam esse --- donum pelvis aurea facta lataeque in Aventinum, pureque et caste a matronis sacrificatum. Etiam in divinationibus, quod genus *lekanomantei/a dictum; leka/nh enim Graecis pelvis est. Implebant nempe plerumque aqua [orig: aquâ], aliquando etiam oleo [orig: oleô], vinoque [orig: vinôque] pelvim, et ternos lapillos in eam conicientes, quos orbes ad fundum descendentes facerent, observabant, uti docet Franc. Rossaeus Archaeologiae Atticael. 7. c. 1. De pelvibus aeneis, ad excaecandum, olim hodieque in Oriente, adhiberi solitis, vide supra in voce Abacinare: uti delusu, nuces in pelvim mittentium supra, voce Nux. Simile pelvi praefericulum fuit, de quo infra.

PELUS insula iuxta Chium. Gentile Pelusius. Steph. Mons item Tusciae apud Catonem.

PELUSIUM oppid. in extrema Aegypti ora, quae Casiotidi contermina est, a quo et extremum Nili ostium, coeteris Orientalius, quo [orig: quô] Aegyptus ab Asia terminatur, Pelusium, seu Pelusiacum vocatur. Nunc Carabes Tyrio, Lucan. l. 8. v. 466.

Vicus, Belbais hodie, teste G. Tyrio [orig: Tyriô], seu Belves: ex eius ruinis crevit Damiata, urbs ei fere adiacens, in adversa ripa Nili Pelusiaci. Prope oram littoralem maris Mediterran. 150. mill. ab Alexandria in Ortum, 120. a Memphi in Caeciam, sub Turcis. Aeliopolis olim dicta, ab Aelio Principe, qui eam triplici cinxerat muro [orig: murô]; Sabellicus. Incolae Pelusiotae, quos Pathrusaeos esse, ut nonnulli volunt, falsum est, cum ob alias causas, tum maxime, quia Ezechielis c. 30. v. 14. et 15. diversa loca sunt Pathros, et Sin, i. e. Pelusium, ut recte interpretatur Hieronym. Nam Pelusio nomen fecit phlo\s2, h. e. lutum, Strabo l. ult. *kai\ au)to\ de\ to\ *phlou/sion ku/klw| perikei/mena e)/xei e(/lh a(/ tines2 *ba/rasqra kalou=si, kai\ te/lmata. Et paulo post w)no/mastai de\ a)po\ tou= phlou=. Merito ergo (inquit Bochart. l. 4. Phaleg, c. 27.) Pelusium [gap: Hebrew word(s)] Sin appellatur a Syris, quibus [gap: Hebrew] id ipsum est, quod Graecis phlo/s2. Rursus Ezechiel dicit, Sin esse [gap: Hebrew] , h. e. robur Aegypti, quia ex illa parte Aegypti, est aditu maxime difficilis. Strabo l. 17. *tau/th de\ kai\ dusei/sbolo/s2 e)stin h( *ai)/guptos2. Et Diodor. Sic. l. 15. *ma/lista to\ *phlousiako\n sto/ma kateskeu/asan, dia\ to\ kei=sqai me\n au)to\ prw=ton pro\s2 tou\s2 a)po\ *suri/as2 porenome/nous2. Suid. *phlou/sion, etc. klei\s2 th=s2 *ai)gu/ptou kai\ ei)so/dou kai\ e)zo/dou. Polyaenus l. 7. Stratagem. c. 9. *kaumbu/shs2 *phlou/sion e)polio/rkei, *ai)gu/ptioi kraterw=s2 a)nsqi/stanto, a)poklei/ontes2 th=s2 *ai)gu/ptou ta\s2 e)mbola/s2. Iuxta Pelusium est optima lens. Virg. Georg. l. 1. v. 228.

Ubi Servius: Pelusium unum est de 7. ostiis Nili, ubi optima lens nascitur, unde kat' e)zoxh\n locutus est. Martial. l. 13. epigr. 9.

Ubi planam et teretem dicit, quia duo genera eius in Aegypto, alterum rotundum, nigriusque alterum sua [orig: suâ] figura [orig: figurâ], uti loquitur Plin. l. 18. c. 12. Inde Alexandrini su/ntrofoi tw=| faki/w| brw/mati, h. e. lente plurimum vescebantur: ac tota urbs plh/rhs2 fwki/nwn, plena lenteorum, teste Cynulco [orig: Cynulcô] apud Athenaeum, l. 4. Bochart. loc. cit. Lloyd. Pelusia dicitur apud Iul. Capitolinum in M. Antonino Philos. c. 23. Sacra Serapidis a vulgaritate Pelusiae submovit. Ita enim omnes libri: etiam princeps editio Pelosiae. Sic itaque esset Pelusia pro Pelusium. Licenter enim Veteres egisse notum, in urbium nominibus enumerandis, tum in genere tum in numero, ut ta\ *lou/gduna, pro Lugdunum: Tyanae, pro ta\ *tu/ana: et Megara Megarae, pro ta\ *me/gara, ac similia. Similiter *phli/on urbs Thessaliae et *hli/a, Salmas. ad loc. Casaubon. vero, nec reluctante Salmasio [orig: Salmasiô], apud Capitolin. reponit, Pelusia, legitque, a vulgaritate Pelusia, i. e. Pelusiaca. Urbem enim hanc Aegypti nemo unquam Pelusiam, inquit, dixit, omnes Pelusium: unde deductum Gentile varie formarunt [orig: formârunt]. Stephanus, to\ e)qniko\n *phlousiw/ths2, w(s2 *zefuriw/ths2) a)lla\ kai\ *phlou/sios2 kai\ *phlousiako\s2, Gentile Pelusiotes, ut Zephyriotes: etiam Pelusius et Pelusiacus. Appellat vero hic [orig: hîc] Pelusiam vulgaritatem Capitolin. cives Pelusiotas, et omnem illam turbam, quae, Serapaeae festivitatis causa [orig: causâ], eo solebat ex coetera Aegypto convenire: in quam et mercimonii causa [orig: causâ] concurri consuevisse, tradit Hieronymus, qui Pelusiacam lentem, apud Poetam. interpretatur, contra Veter. Criticorum sententiam, Non quod ibi genus hoc leguminis gignatur quam maxime: sed quod e Thebaide et omni Aegypto per rivum Nili illuc plurimus deferatur. Videntur etiam Ludi Pelusii, quorum meminit Tertullian. de Bapt. magna hominum frequentia [orig: frequentiâ] celebrati. Cum igitur Pelusiotae, obtentu sacrorum Serapidis et religionis ludorum, multa flagitia et scelera soliti essent exercere, ut eorum petulantiam coerceret Marcus, sacra ista illis ademit. Nam alioqui mirum, sacra Aegyptiaca, quae etiam Romae essent permissa, urbi Aegyptiacae adempta fuisse. Sed populi livius perversam mentem et pravos mores etiam proverbio [orig: proverbiô] notarunt [orig: notârunt] Veteres. Hinc apud Hieronymum saepius Pelusiota, stulti hominis et Marrucini convitium est, allusione facta [orig: factâ] non minus

ad mores civium, quam ad nominis veriverbium. Neque enim Aegyptiaca vox est, sed Graeca: para\ to\ phlo\s2, ut docet Strabo, ut si Lutetiam a luto dicas. Et digni sane fuerunt Pelusiotae, qui risum omnibus tollerent, cum suo illo Deo mirifico, crepitu ventris inflati, quae, ut idem Hieronymus scribit, Pelusiaca fuit religio, Comm. in Esai. l. 12. c. 46. Quo, nisi fallor, Lactantius respicit, quando post Aegyptios, ob turpissimarum pecudum cultum, reprehensos, eos etiam quaedam pudenda dictu tamquam Deos adorare, adicit, div. Institut. l. 5. c. 21. Inde iisdem cepe in veneratione, a quo, ut et allio, facile ad illa transitur. Lucian. Iov. Tragic. Tom. III. ad peculiares cuique Aegypti regioni urbive cultores transiens, *)idi/a| de\, subiungit, *memfitai=s2 me\n o( bou=s2 *qeo\s2, *pelousiw/tais2 de\ kro/mnon, Coeterum privatim Memphitis quidem bos Deus est, Pelusiotis vero cepe. Unde iterum Hieronym. adv. Iovinian. l. 2. Impelle, ait, si vales, Pelusiotem, ut manducet cepe. Et loco supra cit. Ut taceam de formidoloso et horrido cepe, etc. Quamquam Voss. de Orig. Idolol. l. III. Part. 1. c. 5. sub sin. de Aegyptiis istis credere malit, illos crepitus hos turpes non proprie pro Diis, sed (ut tota fere eorum religio symbolica fuerit) pro signis habuisse divinae potentiae, quia nimirum et servandi, et quando intempestive et pervicaciter nimis retineantur, perdendi hominis habeant potestatem. Vide Tob. Pfannerum System. Theol. Gentil. Purior. C. 1. §. 1. Ad locum Capitolini addit Gruterus, verba illa ita se capere, non ut omnino abstulerit Imperator Pelusiotis omnibus Seapidis sacra, sed ab eis excluserit vulgus promiscuum, cura [orig: curâ] eorum demandata Sacerdotibus tantum ac viris primariis etc.

PELYNTRA pedum fasciae, apud Graecos, Polluci indigitatae, ex Aeschyli Phoenissis, a quibusdam calceamentorum speciebus accensentur: quemadmodum et Dipodia, qui socculi erant lanei, et Autopodia sex Anaxyrides, quas nonnulli ocreas, alii femoralia seu subligacula, interpretantur. Vide Ben. Balduinum de Calceo ant. c. 20.

PELYSIA oppid. Hungariae, Comitatus Pelysiensis caput, qui inter Danubium ad Ortum, Comitatum Albensem ad Occasum et Strigoniensem ad Boream versus [orig: versûs] Budam extenditur, sub Turcis. A Vaccia 15. mill. pass. in Africum Albam regiam versus 26. et 20. a Buda in Occasum.

PEMMA [2] Graece *pe/mma, quid sit, A. Gellius docet l. 13. c. 11. Namquae pe/mmata Graeci aut tragh/mata, ea veteres nostri Bellaria appellarunt [orig: appellârunt]. Proprie tamen aliud pe/mma, aliud tra/ghma est. Pemma compositum quid et coctum, unde ei nomen: tra/ghma simplex, et sic siccatum, ut uvae passae, caricae, palmulae et similia, Salmas. ad Solin. p. 1323. vide quoque infra, in voce Tragema.

PEMPHOS inter veter. Thebanorum in Aegypto Reges V. fil. Athothis II. Fratri Diavii successit, dictus Heraclides, regnanavitque annos. 18. successore Toegur Amacho [orig: Amachô] Momchiro [orig: Momchirô], Eratost henes apud Marshamum Can. Chron.

PENA Iohannes Aquis-Sextiis natus, celebris Mathematicus, praeter versionem Catoptrices, etiam Opticam Euclidis Latine reddidit, Voss. de Scient. Mathem. p. 355. reliqua eius scripta enarrat Anton. Teissier Elog. Part. I. Petri Rami in hac arte praeceptor. Obiit A. C. 1558. aetat. 30.

PENATES Servio in l. 2. Aen. v. 514. sunt omnes Dii, qui domicoluntur: parvae icunculae, quibus vino [orig: vinô] et ture frequenter prisci faciebant. Dion. Halicarn. l. 1. Hist. Cicero, pro Domo sua. Cartarius in imag. Deor. A penus dicti, teste Tullio [orig: Tulliô] l. 2. de Nat. Deorum: nempe quia coluntur in penetralibus, h. e. penitis aedibus, ut Isidor. ait extremo l. 8. Eoque alludere videtur Poeta Aen. l. 1. v. 708.

Quinquaginta intus famulae, quibus ordine longo
Cura penum struere, et flammis adolere Penates.

Atque idcirco Festus penetralia dicit esse Deorum Penatium sacraria. Qui penates dici putant, quasi penes nos natt, aut quorum beneficio penitus vivamus et sapiamus, ut e)tomologi/cei Macrob. l. 3. c. 4. analogia [orig: analogiâ] ipsa [orig: ipsâ] refelluntur. Nam ut a magnus est magnus, unde magnates; a summus, summas, unde summates; ab optimus, optimas, unde optimates: sic a penus est penas, unde penates. Penas olim fuisse in usu, cognoscimus ex eo, quod Dionys. Halicarn. l. 1. scribat, se in pervetusta aede sub Velia [orig: Veliâ] conspexisse Deorum Penatium signa, cum inscriptione *d*e*n*a*s: quod ipse faretur esse PENAS. Porro quisint Dii Penates, non satis convenit; Cum alii putent esse Neptunum, et Apollinem; alii Iovem, Iunonem, et Minervam; alii Caelum, et Terram. Hetrusci vero, quemadmodum tradit Arnob. l. 3. Deos Consentes, sive Complices, quorum et numerum et nomina, ignota esse docent. Et haec ratio videri possit, cur Romanorum penates (quos eosdem esse, ac Samothracas Cassius Hemina scripsit, teste Macrobio [orig: Macrobiô] l. 3. c. 4.) dicantur Samothraces, idque pro Samthraces, ab Ebraeo [gap: Hebrew] i. e. occultare, unde et Saturnus dicitur. M. infertum, ut in simpulum, ambubaia, etc. Similitudo vocis Samthraces errori praebuit ansam, ut putaretur, Dardanum Deos hosce ex Samothracia in Phrygiam, Aeneam vero ex Phrygia [orig: Phrygiâ] in Italiam detulisse, quemadmodum scribit Varro l. 2. rerum humanarum, Voss. l. 1. de Idolol. c. 12. Vide Nat. Com. l. 4. Mytholog. c. 2. Nic. Lloydius. Ut et supra in voce Cabiri. Rosinus Penatum varia recensens genera, ait quosdam esse totius generis humani, ut Pallada summum aethera, Iovem medium et Iunonem infimum: Alios caeli, alios cuiusque civitatis, alios cuiusque domus. Quos in Italiam Deos Penates Aeneas portavit, quorumque templum in octava urbis regione collocatur, quinam ii fuerint, discrepant

Auctores. Alii enim volunt, Neptunum et Apollinem illos fuisse, quos muros Troiae exstruxisse constat: Alii Vestam dicunt, alii alios. Dionys. Halicarn. loc. cit. refert, se vidisse Romae in templo obscuro et humili, non procula Foro, simulacra Deorum Troianorum, cum hac inscript. Denates pro Penates: fuisse autem duos hastatos Iuvenes, sedentium habitu, admodum antiqui operis; et addit, similia horum simulacra, militari habitu, in multis quoque aliis templis conspici. Lud. Vives Vestam non tam fuisse ex Penatibus, quam Penatibus additum focum, et duos illos Iuvenes, de quibus Dionysius, Castorem, et Pollucem esse contendit; quos tamen negat Penates Troianorum fuisse, cum sub ipsum bellum Troianum, rapta [orig: raptâ] iam Helena [orig: Helenâ], primum vitae concesserint. Vide illum in Augustin. de Civ. Dei l. 1. c. 3. Cui Vossius, quoad prius assentiens, addit: Hos enim coluere [orig: coluêre] Romani: et potuere [orig: potuêre] eos credere Urbis custodes, propter operam nobilem, quam bello [orig: bellô] navasse [orig: navâsse] Latino dicebantur, de orig. et progr. Idol. l. 1. c. 12. At de Penatibus Troianis ab Aenea advectis, ut Dionysius ac Livius credi volunt, ibid. ait: sed vulgarem adversus opinionem de Aeneae in Italia adventu multa obici possunt: et ut habeamus fidem hoc asserentibus, non propterea Aeneas in Latium magis, quam Antenor in terras Euganeas patrios advexerit Penates. Dictatorem coeterosque Magistratus Romanos, quo [orig: quô] die dignitatem quisque suam inibat, sacra Penatibus, et vestae sacere consuevisse, refert Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 2. c. 14. An inter occulta sacra, quae praeter ignem perpetuo ardentem, in Vestae delubro, ingenti Religione asservabantur, Dii quoque Pendtes fuerint, vide eundem l. 2. c. 12. Eorum sacraria Festo Penetralia dicuntur, vide infra. Iisdem somnia sua Veteres narrabant, Propertius l. 2. El. 29. etc.

PENAX Codex Croylandiae, sub Ioffrido Abbate, MS. Pulcherrimumque Penacem per incendium illud tunc perdidimus, et valde sumptuoso de omni genere metalli, pro varietate siderum et signorum, mirabiliter fabrifactum. Saturnus enim plumbeus, Iuppiter autem aureus, Mars vero ferrugineus, Sol de aurichalco, Mercurius Electrinus, Venus de stanno, et Luna fuit de argento. Coluri et omnia signa Zodiaci, iuxta suas naturas, suas imagines et colores, variis formis et figuris arte fabrili sortientes, multiplicitate tam gemmarum, quam metallorum, et tam oculos quam ingenia intuentium, supra modum sollicitabant. Non erat tale Nader notum aut nominatum. Rex Franciae quondam illud Turketulo dederat, et ille in suo obitu communi Bibliothecae, tam pro ornamento, quam pro iuniorum documento commendaverat iam igne vorace consumptum, et in nihil liquofactum. Ortus vocabuli: Pinax est pugilaris ephemeris, tabula manualis ex pinis facta. Pinax etiam dicitur tabula, in qua Philosophi figuras faciunt in supposito pulvere, Vitruv. etc. Spelmann. Gloss. Archaeol.

PENBROCHIUM urbs Walliae Meridionalis in Anglia cum castro et portu. Paucis milliarib. a mari Hibern. vix 4. a portu Milfordhaven, vix 4. mill. pass. ab ora maris Virginii, uti 22. ab Octopitarum promontor. in Eurum. Caput Comitatus cognominis qui versus Octopitarum promontor. et oram maris Virginii, ubi alias Demetae populi, iuxta Cardiganiam et Maridunensem provinc. situs est, quibus ad Ortum terminatur.

PENDA insula Oceani Aethiopici in ora Zanguebariae regionis contra Mombaciam urbem et Melindam, media fere inter Magadoxam ad Boream, et Quiloam ad Meridiem.

PENDENIUM castrum munitum Cornubiae, iuxta Volemurthum portum in ora maris Britannici in colle, vix 13. mill. pass. a Damnonio promontor. in Caeciam, 28. ab Antivestaeo promontor. in Ortum.

PENDENS in Ceremoniali Episc. idem quod Baldachinum, vide supra [orig: suprâ]. Plural. Pendentes. apud Arculfum de Locis sacris: Ornata virgis ferreis, pendentes, brachialia, dextroceria, murenae, monilia, annuli etc. kremasth=res2 Graecis Scriptor. Gallis Pendans d'oreilles, vide Salmas. ad Iul. Capitolin. in Maximin. c. 6. uti de pendentibus sub edicto Praefectorum, apud Romanos, h. e. his, qui solvendo non erant, bonisque eorum venum expositis, edicto Praefectorum aerarii, Casaubon. ad Claudium Sueton. c. 9. At Pendulae, apud Durandum Ration. l. 2. c. 13. n. 4. et Penduli, non semel in Monstico Angl. Tom. III. p. 313. vittae sunt, quae a Mitra Episcoporum dependent: *)enw/tia Graece Car. du Fresne Gloss. De Pendulo, Horologii genere, ab ingeniosissimo Hugenio Batavo invento, vide Hist. Societ. Regiae in Anglia.

a PENDICE Cedri inter officia Domus Augustae. Est autem pendix, Graece to\ ph=gma, quod et pendigo, unde pendigines statuarum Arnobio, ta\ ph/gmata, et appendix, para/phgma. Quidquid igitur arculatum, aut aliarum rerum e cedro compactum erat, huius curam spectabat, quia Pendice cedri, quasi e)pi\ tou= ph/gmagos2, dicebatur. Salmas. ad Solin. p. 378.

PENEJUS [1] Nigro Igliaco, fluv. Elidis, in mare Ionium labens, inter Araxum et Chelonatem promontor.

PENELOPE Icarii filia, Ulyssis uxor, inexpugnabilis castitatis mulier, ac pudicitiae exemplar, quae absente totos viginti annos marito [orig: maritô], nullis autparentum precibus, aut procorum pollicitationibus adduci potuit, ut fidem, quam viro discedenti dederat, secundis nuptiis violaret. Cum autem prociacrius instarent, atque vim illaturi viderentur, tantum morae ab illis sibi pepigit, quantum telae, quam tum in manibus habebat, absolvendae sufficeret. Quod cum [orig: cûm] impetrasset [orig: impetrâsset], mulier astuta, quicquid interdiu texuerat, noctu retexebat, eoque [orig: eôque] commentaeorum [orig: commentôeorum] cupiditatem in reditum mariti distulit, qui ab illa [orig: illâ] mendici habitu hospitio [orig: hospitiô] susceptus, procos ad unum omnes interemit, Homer. Od. Ovid. ep. 1. Bocatius declaris mul. Dictam autem volunt Penelopen, ab

avibus, quae Penelopes dicuntur, sive Meleagrides, cum antea Arne diceretur, quasi abiecta et repudiata. Ferunt etiam, cum ab Icario, Periboeaque [orig: Periboeâque] parentibus esset exposita, ab hoc avium genere fuisse educatam. Huius fabulam diversimode ab Homero, aliisque traditam late explicat Nat. Comes l. 8. c. 24. Difficilis procis Horat. dicitur, Car. l. 3. Od. 10 v. 11. Propert. l. 3. El. 12. v. 24.

Aelian. Var. hist. l. 14. c. 45. *gunai=kas2 tw=n *(ellh/nwn e)painou=men, *phnelo/phn, *)alkh/stin, kai\ th\n *prwtesila/ou. Hinc fides Penelopea apud Ovid. Trist. l. 5. eleg. 14. v. 36. Martial. pro casta posuit l. 1. epigr. 63. v. ult.

Penelope potuit bis denos salva per annos
Vivere, de multis femina digna procis.

Nomen habet a ph=nos2, vel ph/nh tela, et lo/pos2, i. e. vestis, quasi e tela vestem compoenens. Inde

------ Vos tenui praegnantem stamine fusum
Penelope melius, levius torquetis Arachne.

Nic. Lloydius. Ita quidem Poetae plerique, ex fide Homeri. At contra Historicorum veterum nonnulli, eam impudicissimam fuisse. et cuivis obvio corporis sui copiam fecisse, referunt. Duris Samius l. de Agathocle, et Lysander Historiae vetustissimus Scriptor. Tzetzes Scholiastes, domestica [orig: domesticâ] turpitudine offensum Ulyssem, ad Circen rediisse, et a Telemacho filio necatum, prodit ad Lycophronis Alexandram, cui illa dicitur *bassa/ra porne/ousa, Baccha scortans. Aliis placet, Ulyssem, ob admissos procos, cum illa divortio [orig: divortiô] facto [orig: factô], Laced aemona concessisse, inde Mantineam, ibique diem extremum clausisse, quod relatum a Pausania in Arcadicis. Et Helen. Acron, ad illud Horatii l. 1. Ep. 2. v. 28. Sponsi Penelopes, nebulones: Penelope, inquit, meretrixfuit, quae amatores suos pulchritudine sua [orig: suâ] luxuriosos reddebat. Certe argumentum minus casti animi fuit, quod a procis munera accepit, Homer. Od. s. et mariti sui Ulyssis interfectori nupsit, e quo connubio Italus natus. Iul. Hyginus in fab. 127. ob quod ipse Ulysses, apud Sabinum in Epist. respons.

Tot Iuvenes inter, tot vina liquentia semper,
Heu! mihi, quid credam? pignore casta manes.

Eodem trahunt, quod Procorum habito [orig: habitô] delectu, ut fortiori valentiorique posset concumbere, arcu tentavit singulos, ut testatur Auctor incertus Priapeiorum carminum. Est quoque apud Paulum IC. l. 3. ff. si pars hered. petat. locus varietate Lectionis controversus, qui hucapprime facit: Alioquin tradidere [orig: tradidêre] non leves Auctores, quinquies quaternos enixam Penelopem; quae lectio Accursio placuit, aliis Peloponensem, Peloponensiam, item Proconnesiam, utapud Plin. l. 7. c. 3. legentibus. Et cui ignota fabula de Pane, ex Mercurii, in hircum versi, et Penelopes parum casto commercio prognato. Eum certe ex adulterio susceptum, a Mercurio, matre Penelope, docet Cicero de Nat. Deor. l. 3. Idem habet Iul. Hyginus fabul. c. 224. Adde Simonidem Epigr. 84. l. 4. Antholog. c. 12. Theaetetum ibidem loci Epigr. 85. Ausonium Eidyll. 3. Mosella [orig: Mosellâ], v. 174. Herodotum l. 2. Lucianum in Dialogis Deorum, Gregor. Nazianzenum Orat. 1. in Iulian. etc. Unde Nonnus Panopolita l. 24. Dionys. v. 87. uie/a *phnelo/phs2, Filium Penelopes. Vide Thom. Dempster. in Rosin. l. 3. c. 2. Inter Zeuxidis opera, Penelope eximie celebratur Plinio l. 35. c. 9. Fecit et Penelopen, inqua pinxisse videtur mores et athletam. Adeo que sibi in illo placuit, ut versum subscriberet, celebrem ex eo, invisurum aliquem facilius, quam imitaturum. Cuiusmodi picturas, h)qika\s2 appellatas, atque in iis excelluisse Aristidem Thebanum, discimus ex Caelio Rhodig. l. 29. c. 24.

PENESTAE populi, Thessaliae. Steph. Sic Athenis *qh=tai dicti sunt, a)po\ th=s2 peni/as2, a pauper tate quod servorum aut servis conveniens nomen. Apud Thessalos, *pene/stas2 appellatos esse, non qui genere, sed fortuna [orig: fortunâ], servi essent, quorumque media inter servas et liberos conditio, ait Connanus, apud Io. Calvin. Lexic. Iurid. Vide quoque retro Patronus.

PENEJUS [2] fluv. Elidis in Peloponneso, in mare Ionium labens inter Araxum et Chelonatem promuntoria. Igliaco Nigro. Siciliae fluv. Theocriti Scholiastae.

PENETALE Monasterium Gall Peneti, in minori Britannia Galliae provinc. conditum dicitur a Samsone, et, Dolensi Monasterio subiectum, Dioecesi Dolensi continetur. Meminit loci, Monasterio [orig: Monasteriô] veteri clari, veterrima Samsonis Vita, quam in membranis scriptam se legisse, refert Hadr. Vales. Not. Gall.

PENETRALE Sacrum cuius mentio apud Ael. Lamprid. in Antonino Heliog. c. 6. Sacra P. R. sublatis penetralibus (simulacris vel coeteris rebus, quae pro simulacris colebantur; quae penetralia et inspexit et tractavit et loco etiam movit, in Dei Heliograbali templum omnia conferens) profanavit. Ignem perpetuum exstinguere voluit. Nec Romanas tantum exstinguere voluit religiones, sed per Orbem terrae, unum studens ut Heliogabalus Deus unus ubique coleretur: et inpenum Vestae, quod solae Virgines solique Pontifices adeunt, irrupit, pollutus ipse omni contagione morum, cum iis qui se pollluerunt, et Penetrale sacrum auferre est conatus: Palladium erat, quod fatale pignus Romani Imp. vocat Liv. l. 26. Vide plura de eo apud Herodian. l. 1. c. 14. Erant autem istiusmodi Palladia ex ligno, sed auro vincta, ut videre est supra, in voce Palladium. Alias Penetralia, proprie dicta fuere [orig: fuêre] Penatum sacraria, in penitissima aedium parte, Fest. Laxius dein vox sumi et ad quorumvis Deorum templa extendi coepit; unde Servius ad Aen. l. 2. v. 484. et l. 6. v. 71. Penetralia exponit secreta templorum. In

singulari non raro [orig: rarô], ut inter alia apud Festum Avienum in descript. orae maritimae,

. Ab Adyto et Delubro distinguit Dempsterus, aitque, honoratiorum principumque virorum cadavera in Penetrali fuisse recondita: Sueton. Aug. c. 18. Per idem tempus conditorium et corpus Alexandri M. cum prolatum e penetrali subiecisset oculis. Ibidem et victimas im molatas, Lucian. l. 2. v. 127.

Ante ipsum Penetrale Deae, semperque calentes
Mactavere [orig: Mactavêre] focos. ------ ------

Pretiosissima quoque eodem loci abdi fuisse solita, ut metus praesentis Numinis sacrilegos absterreret, suggerit idem Poeta l. 5. v. 146.

------ Illa pavens adyti Penetrale remoti
Fatidicum, prima Templorum in parte resistit.

Quippe hic simulacra ipsorummet Deorum erecta stabant. Claudian. de Raptu l. 3. v. 112.

------ ------ Sic Numina Nemphis
In vulgus praeferre solet, Penetralibus exit
Effigies, brevis illa quidem, sed plurimus infra
Liniger.

Vide Thom. Dempster. Paralipom. in Rosini Antiqq. l. 2. c. 2. E quibus facile patet, Penetral sanctissimum fuisse in Templis locum, et Adyti, quod ipsum intrare solis Sacerdotibus fas erat, secretiorem partem, unde et Oracula reddita: quamvis cum Ady. to non raro confundatur. Unde Rhellicanus interpres vocem Graecam a)/duta, apud Caes. Bell. Civ. l. 3. c. 105. secretum et Penetrale sacrum reddit. Iul. quoque Firmicus de errore profan. Relig. in Adytis, inquit, habent Idolum Osiridis sepultum: et Seneca Thyeste Actu 4. Sc. 1. v. 680.

Responsa dantur certa, dum ingenti sono [orig: sonô]
Laxantur Adyto [orig: Adytô] Fata, etc. ------

Cum in Delubro, sacrificaturi se abluerent, Isidor. l. 15. c. 4. et de futuro solliciti, caesarum ovium pellibus incubantes, somnia captarent, qua de re vide supra, in vocibus Delubrum, et Melotae. A Diis ad Principum secretiora loca denotanda, per licentiam, transiit vox, uti notat Servius. Aen. l. 2. v. 513. Unde Stat. Theb. l. 10. v. 175.

penetrale, domumque verendam Signorum, magnis ubi dudum cladibus aeger Rerum extrema movens, frustra consultat Adrastus: voce hac [orig: hâc] intimum locum consilio habendo intelligit. Et Baethius de Consolat. l. 1. c. 4. ubi ait, Praeterea penetral innocens domus, honestissimorum coetus amicorum, intima arcana domesticarum rerum per eam designat. Originem vocis quod attinet, Penetrale, quod penetrari soleat raro, dictum notat Agroetius, apud Casp. Barthium Animadversion. ad Statium d. l.

PENEUS fluv. Thessaliae inter Ossam et Olympum decurrens, collibus dextra [orig: dextrâ] laevaque molliter curvis. Ex Pindo monte oritur, et per Tempe in sinum Pegasicum influit. Ovid. Met. l. 1. v. 568.

Est nemus Haemoniae, praerupta quod undique claudit
Silva: vocant Tempe, per quae Peneus [orig: Penêus] ab imo
Effusus Pindo spumosis volvitur undis:
Deiectuque gravi tenues agitantia fumos
Nubila conducit, summasque aspergine silvas
Impluit, et sonitu plusquam vicina fatigat.

Huius fluvii ripa [orig: ripâ] Daphne in laurum fingitur commutata. Unde Peneia Daphne apud Ovidium, l. 1. Met. v. 452. et Peneia laurus apud Val. Flaccum l. 1. v. 386. Nic. Lloyd. Hodie Salampria Sophiano; Pezin vero Theveto dicitur. Recipit fluvios Ion, Pamissum, Phoenicem. Curalium et Apidanum; dein Larissam rigans, 40. mill. pass. infra ad Ortum, inter Olympum et Ossam, prope Thessalica Tempe in sinum Thermaicum se exonerat, Baudrand.

PENGABUM i. e. quinque aquae, regnum Indiae propriae sub M. Mogole. Aliter Lahoria; a quinque fluv. irrigatur. Habet a Septentrione Cassimeriae regnum, a Meridie Ienupariam, ab Occidente Multanum. Urbs praecipua Lahorium.

PENICA urbs Misniae, ab Anneberga 3. leuc. Lipsiam versus, quot a Chemnitio distans; Penigk.

PENIDAS unus ex amicis Alexandri Magni, qui specie legati missus est ad Scythas, qui Europam incolunt, nuntiatum, ne Tanaim amnem regionis iniussu regis transirent; simul contemplatum locorum situm et illos quoque Scythas, qui super Bosporo incolunt, visum, Curt. l. 6. c. 6.

PENINAE Alpes aliis Penninae, et Poeninae Plinio l. 3. c. 17. Marcellino l. 15. etc. ab Hannibalis, Poenorum ducis, transitu dictae videntur: et scribit Iovius apud Bardum, qui vicus est inter Eporediam et Augustam Salassorum, ubi vallis arctissime coit, literas cotibus insculptas ostendi, transitus huius monumentum. Sed gravissimi auctores alia [orig: aliâ] in Italiam via [orig: viâ] Poenum penertrasse [orig: penertrâsse] tradunt, et Merula censet, eius exercitum, in varia agmina divisum, pluribus locis traiecisse. Imo ex Polybio l. 3. apparet, Hannibalem per Allobrogum fines, aut Vocontiorum, i. e. per Delphinatum transiisse, ut ait Sabellic. Enn. 5. l. 1. Aliis Penninae, quasi

Pinninae dicuntur, a celsi cacuminis eminentia; quod Penum incolae, Pennum antiqui, quasi Pinnam, dixere [orig: dixêre]. Alii a Pen Deo ibi culto, quem Iovem fuisse, docet Cluverius l. 1. c. 26. vocis originem arcessunt. Nisi forte is Pan fuit, Veragris Pen appellatus. Sunt autem Penninae eae Alpes, quae ab Octoduro Augustam Praetoriam versus porriguntur, summusque Penninus Antonino is est, quem montem Iovis Montiou vocant multi superioris et nostrae aetatis scriptores; et qui hodierna [orig: hodiernâ] appellatione vocatur Mons S. Bernardi maior, Gall. Grand S. Bernard. Lazius, Pinzgew interpretatur. Vestigium nominis veteris, apud Salassios est, in valle Pelinna, quae Augusta Praetoria [orig: Praetoriâ] seu Salassorum ad Penninum ducit, valesianorum hanc vallem esse opinatur Rhenanus, sed situs non patitur: nec suffragium impetrat Cluver. l. 2. c. 6. cum Penninos ad totum Vallesianorum tractum extendit, nimis enim sic Orientem versus illos prorogat, quemadmodum Iovius, et Martianus ad Meridiem nimis. Pennini iugi incolas Veragros Livius ponit, l. 21. c. 38. unde sententiae superius allatae fulcimentum non leve. Lips. in Tacit. Histor. l. 1. c. 61. Simlerus de Alpib. Ioh. Bapt. Plantinus Helv. Nova [orig: Novâ] et Antiq. Tscudus, Livius, etc. Vide quoque in Penninae.

PENINIM vox Hebr. [gap: Hebrew] , Proverb. c. 3. v. 15. Est pretiosior toi=s2 Peninim, c. 8. v. 11. Melior est sapientia toi=s2 Peninim. c. 20. v. 15. Aurum et Peninim abunde sunt, sed labra erudita sunt rara suppellex, notat Margaritas, Chaldaeo, et R. Salomoni ad l. Prov. c. 8. Et certe ad [gap: Hebrew word(s)] penin, alludit pi/nna, pinna, conchae margaritiferae nomen, in usu, apud Graecos et Romanos. Vide Athenaeum l. 3. Plin. l. 9. c. 35. Alios. Unde pi/nninos2 li/qos2, pro margarita, in Graeca versione Esther. c. 1. v. 6. et pi/nninon e)/rion, pinnina lana, passim pro lana seu bysso, quae ex pinna educitur. Indidem Veteres pinniko\n vel pro ipsa piuna sumunt, vel potius pro margarita: nam ex pi/nna vel pi/na, quod animalis nomen est, primo fit piniko\n, 1. e. margarita, deinde adiectivum pini/kios2, unde pini/kion ko/gxon, apud Arrianum, pro concha margaritifera. Dein, Iobi c. 28. v. 15 --- 19. ab argento et auro undecumque allato et gemmarum multis specibus, videmus Peninim distingui: adeo que hoc [orig: hôc] nomine omnes gemmas significari, quod quidam contendunt, falsum. Sed neque est gemmae certa species, cum gemmarum quidem nomina Scriptura in singulari numero soleat efferre, Peninim vero non nisi in plurali usurpet. Nempe in annulis et in ornatu quottidiano, fere singulae gemmae adhibentur; at margaritae, in torquibus et monilibus, plures conseri solent: quod iam olim in usu fuisse, apud Orientis Populos, testantur Scriptores vetustissimi. Theophrastus de Indis et Rubri maris incolis, *poiou=si de\ e)z au)tou= tou\s2 polutelei=s2 o(/rmous2, Ex ea (margarita) faciunt, pretiosa monilia. Chares Mitylenaeus Rer. Alex. l. 7. de Medis et Persis, *kataskeua/cousi de\ e)c au)tw=n o(rmi/skous2 te kai\ ye/llia, peri\ ta\s2 xei=ras2 kai\ tou\s2 po/das2, Ex iis monilia et armillas adornant, circa manus et pedes. Quem morem, post Lydiam victam Croesumque, apud eos inolevisse, tradit Ammian. l. 23. fin. Atque haec causa est, cur in margaritae descriptione Kimchius, inter coetera, margaritam perforari dicit, et plures eius generis lapillos simul conseri: cuiusmodi consertas margaritas Auctor Chron. sec. Templi, [gap: Hebrew word(s)] fila bedolach, Romani filum aut linum aut lineam, appellabant. Hieronymi Vita Pauli Erem. Qui uno [orig: unô] filo [orig: filô] villarum insuunt praedia: Pro eo quod Tertullian. de Hab. mul. Uno lino decies sestertium inseritur, ait. Neque aliud linea dives, inter ludorum missilia, apud Martialem l. 8. Epigr. 78. v. 7.

Omnis habet sua dona dies, nec linea dives
Cessat, et in populum multa rapina cadit.

De quo loco vide Turnebum Adversar. l. 29. c. 9. et Salmas. in Solm. p. 921. Eandem vero interpretationem Iobi verba c. 28. v. 18. Et extractio sapientiae, prae Peninim, scil. quaerenda: egregie confirmant. His enim alluditur admodum, quo [orig: quô] vel conchae vel margaritae e fundo maris extrahuntur. Et conchas quidem Veteres duplici ratione extrahebant: Primo urinando et per kolu/mbhsin, dequa, praeter alios. Isidorus Characenus agens, circa Insulam Persici maris, margaritis fertilem, casas exstrui dicit, ex quibus ad ulnas viginti in mare prosilientes non nisi duas referre conchas, nempe quaque [orig: quâque] manu singulas. Addit, in magno versari periculo, qui margaritas ita venantur, quia si in hiantem concham recta [orig: rectâ] manum indiderint, illa clauditur protinus et urinatorum digiti saepe sic abscinduntur, ut cruciatu statim intereant: at qui a latere conchae manum subiciunt, i)adi/ws2 tou\s2 ko/gxous2 a)po\ tou= li/qou a)pospw=sin, facileconchas ex saxo extrahunt. Quod respiciens Manilius Astronomic. l. 5. ubi de Margaritarum urinatore.

Uberius de hac piscandi ratione Lud. Vartomannus Navigat. l. 3. c. 2. ubi de Insul. Persidis ad quam margaritae leguntur: Sunt ibi, inquit, nonnulli, qui (margaritarum) piscatu victum quaeritant. Hi vecti cymbis in mare iactum faciunt praegrandis saxi dependente fune, idque fit ab gemina cymbae parte, ut, utrimque iactis in profundum lapidibus, constabiliri navis, non aliter, quam si in anchoris foret, possit. Firmata [orig: Firmatâ] suo [orig: suô] pondere cymba [orig: cymbâ], alius, cui id munus obtigit, in aequor iacit funem saxo [orig: saxô] dependente: In navi media alius, mantica [orig: manticâ] in pectus tergumque dependente, alligato pedibus lapide, se vibrat in pelagus subtusque aquas urinantium more natat, actusque in profundum ad passus quindenos, tantisper urinat, donec legerit conchas, in quibus delitescunt margaritae: collectas manticae indit, lapidemque protinus, quo [orig: quô] pedes gravabantur abicit funique innixus in superiora evadit. Hector Baethius, quo [orig: quô] loco agit de margaritarum piscatione, in Scot. piscantes id maxime observare refert, ut primo [orig: primô] attractu testas coniunctas arctissime detineant, protinus illis alioquin unionem evomituris etc. Alter conchas expiscandi modus fuit, per retia, olim apud Indos in multo usu, circa Perimudam insul. de quo multa Aelian. l. 15. c. 8. Summa est, quo [orig: quô] tempore Bactris imperabat Eucratides, Soran, Regii generis

virum, Perimudam Indiae urbem et insulam tenuisse, cuius incolae Ichthyophagi conchas margaritiferas retibus in orbem circa littus expansis capiant. Has esse stromboeidei=s2, gregatim natare, et aeque, ac apum examina, Regem habere, cum colore tum magnitudine praestantem, quo [orig: quô] capto [orig: captô] coeteras duce orabatas facile capi, ac proin piscatores plus operae in illo capiendo impendere. Vide Plin. l. o. c. 38. Solin. c. de Taprobane, Alios. Etiam Patrum nostrorum aevo, a Petro Matyritae memoriae traditum est, Dec. 3. c. 2. Novi Orbis Regulos retia et piscaria, concharumque margaritas gignentium littora pro praediis habuisse etc. Margaritarum vero e conchis extractionem quod attinet, illam quandoque non fieri sine vi, docet idem Plin. l. 9. c. 35. Grassescunt etiam in senecta conchisque adhaerescunt, nec iis avelli queunt, nisi lima [orig: limâ], quibus una tantum et facies et ab ea rotunditas, aversis planties, ob id tympana appellantur. Quo [orig: Quô] manifeste Iob alludere videtur, quum operam, quae in sapientiae comparatione insumitur, vocat attractionem l. c. indigitans, rem esse plenam laboris, sed quae cum semel ex animi voto successit, insumptae operae non paenitet. Neque id praetereundum, quod tam in Iobo, quam in Proverbiis, recensentur Peninim, una cum auro et gemmis rebusque pretiosissimis. De Margaritis namque Plin. loc. cit. Principium ergo culmenque omnium rerum pretii margaritae tenent: Et margaritas longe pluris auro [orig: aurô] aestimasse [orig: aestimâsse] Persas et Indos, testatur Chares Mitylenaeus. Quae tamen certo definiri non possunt, cum non sit margaritis omnibus idem pretium, atque in iis candor et magnitudo et orbis, et laevor et pondus, pretium immensum augeant. Unde apud Suetonium Caesar. c. 50. Servillae sexagies sestertium margaritam mercatus esse legitur: et centies sestertium se cenaturam, professa est Cleopatra. Ut non sit, quod miremur rem a CHRISTO traditam, mercatoris etiam opulenti censum universum absumi in unius margaritae coemptione. Matth. c. 13. v. 45. 46. Hinc Manilius l. 5.

Censibus aequantur conchae, lapidumque nitori
Vis usquam est locuples, oneratur terra profundo, etc.

Neque tamen margarita res rara est: unde Salomo Proverb. c. 20. v. 15. copiae Peninim meminit. Circa solam namque insul. Baharain, de qua supra, locorum incolae, toto [orig: totô] Iulio [orig: Iuliô] atque Augusto [orig: Augustô] mensibus, margaritas ducentis cymbis, quandoque etiam trecentis expiscantur, pretiumque earum, quae quotannis inde educuntur, quingenta ducatorum milia superat. Sed et alia Maris Persici loca, ut Catipha, Iulpha, Camaron, margaritis celeberrima sunt. Sic in Arabiae et Indiae littorum pluribus locis pinnikou= kolumbh/seis2 describunt Arrian. et Ptolemaus. Sed quae alii sparsim habent, Chares in unum colligens, margaritas capi dicit, kata\ th\n *)indikh\n sqa/lassan, w(sau/tws2 de\ kai\ kata\ th\n *)armeni/an kai\ *persikh\n kai\ *sousianh\n, kai\ *babulwni/an, in mari Indico et iuxta Armeniam (Bochartus scribit Carmaniam) et Persidem et Susianam et Babyloniam. Praeter quae loca, multo [orig: multô] plura unionibus fecunda detexerunt recentiorum navigationes: e quibus pauca haec addemus. Americus, circa secundae navigationis finem, gentis ignotae in America meminit, a qua 119. unionum marchas seu selibras, quadraginta circiter ducatis comparaverit. Idem conchas nonnullas memorat, in quarum una 130. margaritas repererit; cum 20. solum in una procceari Veteres crediderint, apud Aelian. Histor. l. 10. c. 13. Petrus quoque Martyr Dec. 3. c. 1. Tumaccum Regulum narrat, cum Hispanos tanti facere uniones animadvertisset, suis ut ad piscationem se accingerent imperasse [orig: imperâsse], qui quarto [orig: quartô] die regressi, libras octunciales unionum duodecim attulerint, etc. Hactenus itaque apparet, Peninim Hebraeorum margaritas esse. Nec obstat, quod rubere dicuntur Thren. c. 4. v. 7. cum margaritarum candere sit maxime proprium, atque in iis aliis colores non solum infrequentes, sed et vitiosi sint. Namque Hebraeorum etsi [gap: Hebrew] etsi rubere proprie significet, aliter tamen sumi potest, aeque ac Latinum rutilare, quod saepe nihil quicquam quam splendere est. Unde Philoxeni Glossae, la/mpw, niteo, splendeo, rutilo. Et Virg. Aen. l. 8. v. 529.

Arma inter nubem caeli regione serena [orig: serenâ]
Et caelo rutilare vident.

Passimque in Poetis, rutilare dicuntur Sol et Luna, splendoris, non rubedinis, quae in illis vix apparet, ratione. Quo [orig: Quô] exemplo [orig: exemplô] ab iisdem purpurea vocantur, quaesunt eximii candoris, ut nix et cycni: eo quod utrique colori, candido et purpureo, id commune est, ut admixi luminis habeant multum. Albinovanus in Maecenatis obitum,

Imo, quod maximopere huc facit, illud ipsum verbum, quod Hebr. rubere esse diximus, Arabice candere, significat; hinc illis Adamo, de camelo et iumento quovis, est maxime candidus, etc. Itaque Propheta l. c. Nazaraeos (quo [orig: quô] nomine intelligit Bochartus populi Principes et Magnates) ante captivitatem Babylonicam, in boni habitus argumentum, superasse [orig: superâsse] indigitat candoris quasi lumine, nivem et lac et margaritas; quas etiam a candoris luce et splendore nomen habere multi putant, quia mai/rein et marmai/rein splendere est et marmarugh\ splendor. Conferunt autem margaritae candorem alii cum argento, alii cum piscium oculis, apud Androsthenem: Et in candore ipso, ait Plin. loc. cit. magna differentia. Clarior in Rubro Mari repertus. Indicus specularium lapidum squamas assimilat --- summa laus coloris est, exaluminatos videri, nempe a liquidi aluminis colore, cuius probatio apud eundem est, Ut sit limpidum, lacteum, sine offensis fricantium, cum iginiculo quodam coloris, etc. Plura hanc in rem vide apud Bochart. Hierozoic. Part. poster. l. 5.

c. 6. et. 7. ut et hic [orig: hîc] passim in vocibus, Margaritae, Perla, Unio etc.

PENINSULA pars Galliae Belgicae extrema ad Occidentem et Boream, labasse Bretagne. Item, oppid. Hispaniae Tarraconens. Chorsonesus Straboni, in ora regni Valentini, in confinib. Cataloniae vulgo Peniscla, inter Dertusam ad Boream, et Castellanorum oppidum in Austr. 6. leucis Valentiam versus.

PENINSULAE veter. clariores et maiores: Aurea Chersonesus, quibusdam Sumatra, insula Indiae ulterioris cum Peninsul. Sed revera est tantum ipsa Peninsula, quae aliter Malacensis; ab Odiaa seu Indiae urbe primaria regniami Malaccam usque, a Septentrione in Meridiem extensa; Cimbrica, nunc Holsatia et Iutia, Iutland; Peloponnesus, omnium maxima; Taurica, Gazaria, et Tartaria minore Sarmatiae; Thraciae, ubi Callipolis et Sestus.

PENNA [1] vide infra Pinna, item Pluma: uti de investitura per Pennam cum calamario, suo [orig: suô] loco [orig: locô].

PENNA [2] Fidelis locus Castellae veteris ubi Concilium A. C. 1302, Vulgo Penna-Fiel. Hinc nomen Familiae in Hispania illustris, quae stirpis Gironiae et Pacheco ramus est. Cum enim ex familia Acunniorum seu Acugniarum (de Cunnas ) Martinus Vasquezius, in primo coniugio, Teresiam Gironam uxorem habuisset, Alfonsus filius ex ea genitus, a matre Gironis assumpto [orig: assumptô] nomine, primo suo filio Iohanni (ex Maria Pacheca) Pacheci nomen imposuit, alteri Petro Gironis: a quorum isto descendunt Comites de Urenna, Ducum dein Ossunae et Marchionum de Pennafiel genitores. Ille enim, Magnus Magister Ordin. Calatravae (defunctus A. C. 1466.) ex Isabella de las Casas Seviliensi, Iohannem suscepit Tellem I. Comitem Urennae; qui iuncta [orig: iunctâ] sibi Leonora [orig: Leonorâ] Velasco (Petri Fernandi Castellae Connestab. filia [orig: filiâ] ) Iohannem Tellem II. genuit. qui decessit A. C. 1558. Pater, ex Maria dela Cueva (Franc. Fernandi Ducis Albuquercii filia) Petri Gironis Ducis Ossunae: quo [orig: quô] et Leonora [orig: Leonorâ] Anna [orig: Annâ] Guzmana [orig: Guzmanâ] (filia [orig: filiâ] Iohannis Alfonsi Guzmanni Ducis Methymnae Sidoniae) natus Iohannes Telles Giron Marchio de Pennafiel Dux Ossunae, iunxit sibi Annam Mariam Velascam (filiam Inici Fernandini Velasci Connestabil. Castellae) atque ex ea filium genuit Petrum Gironem Ducem Ossunae: cui, ex Catharina Henricia de Ribera, nati sunt, Iohannes Telles Giron Dux Ossunae, Marchio de Pennafiel, maritus Isabellae, Christophoro [orig: Christophorô] Gomesio [orig: Gomesiô] de Sando val et Roxas Duce de Uzeda, genitae, et nominis Gironii caput etc. Phil. Iac. Spenerus Theatr. Europ. Part. I. p. 70.

de PENNAFORTE Raymundus Catalaunus, patria [orig: patriâ] Barcinonensis, ex Regibus Aragoniae oriundus. Ordinis Praedicatorum tertius Magister generalis, Gregorii IX. Paenitentiarius. Collectionis Decret alium sextae auctor, floruit A. C. 1230. Congessit autem eam ex omnibus compilationibus anterioribus, illique insuper inseruit, quae in anterioribus erant omissa; item quaecumque a Gregorio ipso constituta sunt, quae is multa ex Iure Civ. hausit et non consultus respondit: quae causa, quare eius Constitutiones saepe ad neminem dirigantur, teste Iac. Cuiacio [orig: Cuiaciô] ad c. ult. de sent. et re iudic. Praeterea, scripsit Summam de Casibus, quae typis excusa est Romae 1603. Obiit A. C. 1275. canonizatus a Clemente VII. A. C. 1601. Vitam eius Hispanice scripsit Salvator Pons. vertit Germanice et Monachii edidit Aegydius Albertinus A. C. 1602. Plura de illo habes apud Ioann. God. Olearium Abaco Patrolog. p. 399. et seqq. Leandrum Albertum in Vita eius, Chiffletium de Architect. Iuris c. 6. de Colloctione inprimis eius, apud Gerhardum van Mastricht Historia [orig: Historiâ] Iuris Ecclesiastici etc. 353. et seqq.

PENNE oppid. Galliae Narbonensis, ad lacum Lemannum, in itinere inter Augustam Praetoriam, et Augustam Rauracorum occurrens. Neufville, seu Villeneuf. Simlero. Ad lacus caput, medio [orig: mediô] inter Tarnadam sive S. Mauritium, et Viviscum itinere, sed huic propius. Ioh. Bapt. Plantinus Helv. Nov. Antiq. Sed Cluverius tradit Penne lucum, ita enim Antonino dicitur, esse Novillam vicum, ad Rhodani ripam, dictumque sic, quasi sacrum Iovi nemus. De Penno Veragrorum Deo, vide in Penine.

PENNELOCUS ab Aethico in itinere a Mediolano per Alpes Penninas Mogontiacum, memoratur locaturque inter Tarnadas et Bibscum, a Tarnadis 13. a Bibisco 9. milibus passuum distans. Tabula Peutingeriana Pennolucos appellat, inter Viviscum similiter et Tarnias. Simlerus, qui Aethicum Scholiis illustravit, Nuwenstatt [orig: Nûwenstatt] ad lacum Lemanum forsitan esse ait, qui locus a Nostris Villeneuve et Villeneuf dicitur. Nam quod Novavilla, seu novum Oppidum lingua [orig: linguâ] nostra [orig: nostrâ]; idem Germanica [orig: Germanicâ] Nuwenstat [orig: Nûwenstat], seu Novumstadium, aut Novostate. Pennelocos in codicibus Aethici nonnullis reperiri asserit Surita. Hadr. Vales. Notit. Gall. et supra.

PENNERANDA nomen Familiae illustris, in Hispania, cum titulo Ducatus. Francisco [orig: Franciscô] enim de Zuniga et Avellaneda [orig: Avellanedâ] Comite de Miranda (de cuius progenitoribus vide supra in Avellaneda et Miranda ) genitus ex Maria de Bazan Viceco mite de Valduerna, fil. Iohannes de Zuniga, Avellaneda et Cardenas Dux de Penneranda factus est: qui, iuncta [orig: iunctâ] sibi agnata [orig: agnatâ] Maria [orig: Mariâ], Didacum de Zuniga, Avellaneda, Bazan et Cardenas, Ducem de Penneranda Comitem de Miranda suscepit; quo [orig: quô] et Francisca [orig: Franciscâ] de Sando et Roxas, nati sunt Franciscus Marchio de Bannesa, Catharina (uxor Philippi Iohannis Balthasaris Pacheci Ducis de Escalona ) Maria et Iohannes. Vide Spenerum Part. 2. p. 36.

PENNINUS vulgo Mont S. Bernard. Simlero. Aliis le grand Bernard. pars est Alpium, quae ab eo Penninae, inter Sedunum ad Boream, et Augustam Praetoriam ad Meridiem. Vide Peninae.

PENNOCRUCIUM oppid. Albionis in Anglia inter Viroconium 23. et Erocetum 12. mill. pass. Staffordia regione ubi nundinae fiunt equorum, in itinere inter Rutupinum portum et Vallum occurrens, Antonin. Pencridg Camdene.