December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 698, image: s0698a

PHANARAEA urbs Cappadociae circa thermodoontis fluv. fontem. Strabo, Plin l. 6. c. 3. Non exstat.

PHANARENA urbs Cappadociae circa Thermodoontis fluv. fontem. Strabo, Plin. Non exstat.

PHANATICI vide Fanatici, it. Praecisi.

PHANDANA urbs Armeniae maioris Ptol. Phandalia Interpretes.

PHANDORAE vel PANDORAE Plin. l. 7. c. 2. populi Indiae, in con vallibus degentes, candido [orig: candidô] in iuventute, nigro [orig: nigrô] in senecta capillo [orig: capillô].

PHANEAS nobilis Carthaginensis, qui bello [orig: bellô] Punico [orig: Punicô] tertio [orig: tertiô] ad Romanos defecit. Liv. Epit. l. 50.

PHANESII populi in insulis Oceani Septentrionalibus, qui teste Solino [orig: Solinô] c. 32. habent aures adeo effusas, ut totum corpus illis contegant.

PHANETA Graeci apparentem dicunt Deum, quoniam, cum adhuc nihil esset, primus ex infinito apparuit. sol etiam sic dicitur.

PHANAEUS vir Halicarnasseus, qui cum diu in amicitia et societate Amasis, regis Aegypti fuisset, tandem accusatus ex Aegypto ad Persas transfugit, et Cambysae traicere volenti in Aegyptum adhaesit, eiusque consilio [orig: consiliô] Cambyses usus est: et cum viam non satis commodam ad traiciendum comperiret, hic eum docuit per Arabiam iter facere. Herod. l. 1.

PHANEUS mons in Chio insul. ferax optimi vini. Vide Phanae.

PHANIA vir vidam fuit, qui, quia falsam de se praebuit opinionem, quasi multarum divitiarum vim domi constructam ac reconditam haberet, eius dissimulatio abiit in proverbium, Phaniae ianua.

PHANIAS libertus Appii Pulchri, Cicer, ep. 1. Fam. l. 3.

PHANOCLES Poeta Graecus, Voss. de Hist. Graec. l. 1. c. 9.

PHANODEMUS Historicus, cuius meminit Halicarnass. Dionys. l. 1. ubi memoriae mandasse [orig: mandâsse] eum scribit Atticae Antiquitates. Vide Voss. de Hist. Graec. l. 1. p. 399. et Scholia in Aves.

PHANODICUS Deliaca scripsit, quorum librum 9. citat Apollonii Scholiastes in l. 1. Meminit et Phanodici Laertius in Thalete et Biante. Vide Voss. Hist. Graec. l. 1. p. 400.

PHANOS Scribae Iudicialis, apud Athenienses, nomen, litigiosi ac malefici, apud Aristoph. Equit.

PHANOSTRATUS Archon athenis, An. 2. Olymp. 99.

PHANOTEUS urbs Phocidis. Steph.

PHANTASIA Memphis oriunda, Nicarchi filia, ante Homerum composuit Bellum Troianum, et narrationem de Ulysse; et libros Memphide deposuisse dicitur, quo Homerus profectus, a Phanite sacrorum Scriba transcriptos accepit, eorumque ordinem insequutusest. Photius Cod. CXC. ex Ptolemaei Hephaestionis l. 5. Quae quidem istis sunt germana, quae de Aegyptiis Homeri natalibus comminiscitur Helodorus, Ioh. Marshamus Canone Chron. Sec. XV. ubi de Hesiodo Poeta. Vide et supra, ubi de Helena Musaei fil.

PHANTASIAE propie sunt th=s2 mani/as2, furoris. Theophrastus de strychno, *de/dotai de au)th=s2 e)a\n me\n ou(/tws2 w(/ste pai/zein, kai\ dokei=n e(autw=| ka/lliston ei)=nai, draxmh\ staqmw=|. E)a\n de ma=llon mai/nesqai, kai\ fantasias2 tina\s2 fai/nesqai, du/o draxmai/. Si quis velit facere, ut aliquis ludos praebeat, propinet illi drachmam solani; tum ioculari insaniae genere laborabit et hactenus tantum, ut formosus siutvideatur. At si modum duplices, insaniam maiorem feceris et imagmes illi conspicuae obversabuntur. Unde patet, legitimae insaniae signum, imaginum esse apparitionem et fantasi/as2. Hinc Plin. l. 21. c. 31. de eodem strychno, Quippe insaniam facit parvo [orig: parvô] quoque suc. eo [orig: ]. Qudnquam et Graeci Auctores in iocum vertere [orig: vertêre], drachmae enim pondere lusum gigni dixerunt species, vanas imagmesque conspicuas obversari demonstrantes. Duplicalum hunc modum legitimam insaniam facere, etc. Nempe, qui duas drachmas solani furiosi sumpsit, vere insanit et imagines videt: quae fantasi/ai ab illis, quas efficit drachmae mensura [orig: mensurâ] potum, non parum diversae sunt. Opiniones enim istae sunt falsae, sed ridiculae et ioculares, ex imaginatione parum constanti profectae. Illae falsae sunt imagines et vanae species, quas ut mens incursu insaniae sibi fingit, ita etiam oculis repraesentat: Unde vani pavores et lymphatici oriuntur. Nam et Lymphaticos dictos eos putarunt [orig: putârunt], quos Nympharum species visae in furorem adegissent. Festus, Vulgo autem memoriae proditum est, quicumque speciem quandam e fonte, i. e. effigiem Nymphae viderit, furendi non fecisse finem; quos Graeci *numfolh/ptous2, Latini Lymphatos appellant. Ubi species idem est, quod spectrum, et ab eadem origine. Eo [orig: ] sensu et Plinius species vanas dixit, ta\ fanta/smata, fantasi/as2 fainome/nas2; et recte quidem ille fantasi/as2 loco [orig: locô] eo [orig: ] Theophrasti (e quo pars hausta) conspicuas imagines et vanas species obversantes interpretatur; sed male eas cum Dioscoridis (e quo altera) ubi de strychno manico, fantasi/as2 confundit: quae nihil aliud sunt, quam vanae imaginationes, in illo homine, qui se formosum esse sibi persuadet, cum minime sit etc. Dicebantur autem fantasi/ai istae faino/menai uno [orig: unô] verbo [orig: verbô] fa/smata, item fanta/smata, quae tamen Grammatici sic distinguunt, ut fa/sma sit veritati sim illimum, ut cum eius formae, quae in rerum natura est, imago conspicitur; fa/ntasma, extraneae et invisitatae figurae. Quomodo fantasi/ai accipiendae, in versu Orphei,

*pau=son fantasi/as2 yuxra\s2 e)k thktou= a)na/gkhs2.

I. e. varias et frivolas imagines, quae ineptos terrores incutiunt. Stellas transcurrentes, quos Graeci dia/ttontas2 a)ste/ras2 vocant, Apollonii Scholiastes quoque fantasi/as2 ex Musaeo appellat, adl. 4. *ta\s2 de\ toiau/tas2 fantasi/as2 o( *mousai=os2 a)naferome/nas2 fhsi\n e)k tou= *)wkeanou= kata\ th\n ai)qe/ra a)posbe/nnusqai. Istiusmodi autem phantasias Musaeus ait


image: s0698b

ex Oceano in sublime evectas, in aere exstingui. Epiphanius vere Iaspin a)pelastiko\n ei)=nai et a)/kos2 fantasiw=n, abigere phantasias et remedium phantasiarum esse, refert. Ubi Spectra itidem intelligit et imagines conspicuas, quae fa/smata alibi vocat; e)mpou/sas2 et ei)dwla Dionysius. Hinc fantasiokopei/sqai dicti, qui falsis huiusmodi persuasionibus laborant; et fantasioko/pos2, qui modo hoc, modo aliud sibi imaginatur et semper, quod vult, verum esse putat. Catullus Imaginosum ait Epigr. 42. v. extr.

------ ------ nec rogate
Qualis sit, dolet haec imaginosum.

I. e. mai/netai, frenitia=|, imaginibus laborat. Nec omittendus de Strychni alio genere, quod etiam mentem movet, alius eiusdem Plinii locus eodem [orig: eôdem] c. Halicaccabi radicem bibunt, qui vaticinari Gallantesque furere, ad confirmandas superstitiones, aspici se volunt. Nempe, qui furere gallantes et vaticinari, quasi ab alicuius Numinis in spiratione immisso [orig: immissô] furore, volebant aspici, quia id pertinebat ad confirmandas religiones, radicem halicaccabi solebant bibere, ut e)/kstasin inde conciperent et Numine repleti viderentur. Vide de hoc ementito furore Gallorum et ficta vaticinatione ac Gallandi modo, Appulei. l. 8. Herbam vero hanc, quam sumebantad hoc, ut entheato [orig: entheatô] spiritu pleni viderentur, Bellonariam et Vaticam appellatam esse, alter appuleius testis est in Herbario. Porro lymphationes et vani metus, mentibus immitti a Numine aliquo irato credebantur, a)na/gkai Graecis quoque dicti. Et sane metus super coetera mentem maxime solet alienare et externare: Sic frenw=n e)/kstasis2 proprie a)na/gkh. Hinc Bacchylides glukei=an a)na/gkhn seuome/nan kuli/kwn, eleganter vocat ebrietatem, quae mentem sui compotem esse non patitur. Et Orpheus vanos metus, qui a Corybantibus fieri putabantur, phkto\n a)na/gkhn vocat, in Thymiamate Corybantum, verbis supra citatis, quibus Corybantem precatur, ut fantasi/as2 depellat e)k phktou= a)na/gkhs2, h. e. vanos mentis metus ac terrores et insaniam ex magica aliqua devotione aut Numinis praesentia inflictam. *ph=cen enim, Latine Defixionem, Magicae vanitatis vocabulum esse, notum. Et hic Corybantiasmus est, in quo morbo, ad similitudinem praedictorum, phantasmata et imagines oculis obversantur, et sonores semper in auribus tinniunt: unde homines insomniis maxime laborant, et, si quando quietem capiunt, apertis id faciunt oculis. Vide Plin. l. 11. c. 37. et plura hanc in rem apud Salmas. ad Solin. p. 1086. et seqq. ut et hic [orig: hîc] passim. In pingendis autem Phantasiis qui excelluerint, habes infra voce Picta. Aliam vero vocis notionem, in Pompa.

PHANTASTICI Haeretici. Vide Gaianitae, et Iulianus Halicarnassensis.

PHANTASUS unus ex tribus Somni famulis, quem Somniis de rebus inanimatis praeficiebant olim Poetae, infra Somnia.

PHANTIA urbs Troadis, a Cuman condita. Gentile Phantaeis. Steph.

PHANUEL vel PHANUELA Josephqui et Peniel, locus extra torrentem Iabboc in finibus Amorrhaeorum in Rubenia sorte, ubi Iacob, qui deinde Israel, tota [orig: totâ] nocte cum Angelo luctatus est. Gen. c. 32. v. 30. Haec civitas Gedeonis exercitui panes negavit, cuius turrim destruxit Gedeon, et habitatores occidit. Iudic. c. 8. v. 8. Fuit autem contigua Tripoli, ubi mons Libanus desinit. Item fil. Sesak. 1. Paral. c. 8. v. 8. et pater Annae prophetissae. Luc. c. 2. v. 36. Latine videns Deum vel faciem Dei. Ideoque Strabo Faciem Dei vocat, l. 16. *th=| de *tripo/lei sunexe/s2 e)sti to\ tou= *qeou= *pro/swpon, ei)s2 o(/ teleuta=| o( *li/banos2 to\ o)/ros2. Item civitas iuxta Sichem, in tribu Ephraim. 1. Reg. c. 12. v. 25. Nic. Lloydius. Locus Geneseos sic habet: Iacob vocavit nomen loci illius Phanuel, dicens, Vidi Deum facie ad saciem. Quia videl. in visibili signo tunc ei apparuerat. unde et Deorum suorum e)pifanei/as2 ac *qeofanei/as2 mentiti sunt Gentiles: ac tandem adulatio hanc *)epifanei/as2 vocem ad Reges Orientis transtulit, Seleucidas, Lagidas, Bithynos, Armenos, Parthos et Imperatores Romanos. Ioh. Marshamus Canone Chron. Sec. III. ubi de *qeopti/a|. Vide et hic [orig: hîc] passim, vocibus Enguium, Epiphanes, Matres etc.

PHANUS fuit quisipam, qui quum uxorem haberet adulterii suspectam, atrii fores sic occlusit, ut non nisi cum stridore, sonituque possent aperiri: verum cum illa per tegulas adulterum admitteret, vicini per iocum dicebant: Phani ostium; quo [orig: quô] proverbio [orig: proverbiô] innuebant, aliquoid servatum frustra.

PHAON iuvenis Lesbius, qui a Venere Alabstrum unguenti dicitur accepisse, eoque [orig: eôque] oblitus omnium formosissimus evasisse, eximiaque [orig: eximiâque] publchritudine, cum alias mulieres Mityleneas, tum praecipue Sappho poetriam ad sui amorem allexisse. Exstat epistola Sappus [orig: Sappûs] ad Phaonem, inter Ovidianas, n. 15.

PHARA [1] vel PHURA famulus Gedeonis. Iudic. c. 7. v. 10. Item urbs 1. Machab. c. 9. v. 51. Latine frugifer, aut crescens, sive vacca.

PHARA [2] Africae propriae Urbs, a Scipionis militibus incensa, Strab.

PHARACIDES navarchus Lacedaemonius, Dionysio superiori contra Himilconem et Carthaginienses auxilio missus, Olymp. 96. an. 1. De eo Polyaen l. 2. c. 11. ubi vitiose legitur Sarnacides.

PHARAE vel PHERAE urbs Cretae a Misenis condita, Plin. l. 4. c. 2. Item urbs Messenes, ex qua erant Apharetiadae: hanc Aristomenes, post praelium ad Apri Monumentum diripuit, cumque eum cum praeda revertentem Anaxander spartanorum Rex a tergo urgeret, eum denuo fudit ac insequutus est, donec altera [orig: alterâ] natium iaculo [orig: iaculô] traiecta [orig: traiectâ], retrocedere cum praeda est coactus. Pausan. l. 4. Gentile Pharaites. Alia Achaiae. Gentile Phareis, vel Pharaeis. Alia Boeotiae. Gentile Pharesetis. Vide Steph.