CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

PIACULA fieri admissorum devota [orig: devotâ] aliqua [orig: aliquâ] animante, aut alia [orig: aliâ] re cum exsecrationibus interposita [orig: interpositâ], ut peccatores poenam evaderent, vetus Gentilium persunsio fuit, in qua vestigium aliquod sacrae veritatis, ut in aliis nonnullis, haud leviter conspicuum. Eam in rem saepe homines immolatos, finibus submotos, in furens pelagos naufragii tempore coniectos, consecratos Diis inferis legimus. Item hostias, in quarum capita derivarentur poenae, caesas. Nec non facta alia negotia, aut Ludos, aut Templa, Sacrificia et multa hoc genus, quibus portentorum omniumque dirorum effectus arcebantur. Vide elegantem librum Iul. Obsequentis, neque non Livii Historiam passim. Et multa hoc genus collegit in Supenstitionum Commentariis C. Barthius. Sic portentum triste erat infans Archemorus, in facie totius exercitus a serpente peremptus, et Piaculum debebant, ob caesum Nemeaei Iovis famulum serpentem, Graeci, apud Statium, Theb. l. 6. v. 87.

Ad quem loc. Luctatius, Ut expientur bellatores, inquit, ne infeliciter militent. Petita autem plerumque ab Oraculis, caedibus inprimis patratis, piacula sunt. Unde apud eundem, Theb. l. 1. v. 569. ubi de sacro serpente, Pythii fani custode, ab apolline perempto,

---- nova deinde piacula caedis
erquirens, nastri tecta haud opulenta Crotopi
Attigit ---- ----

Superstitione scil. veteri, quae etiam belluarum caedem expiandam putabat, persuasronem adhuc servantibus Mahometanis, uti supra diximus suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Vide de Piacularibus Sacrificiis genti Horatiae apud Romanos traditis, Livium, l. 1. c. 26. et plura hanc in rem hic [orig: hîc] passim, inprimis ubi de Expiationis festo. Veterum Lustrationibus, Purificationibus etc. Hinc piacida, pro poenis, apud Statium iterum, d. l. v. 236. de Oedipo excaecato,

Et verbum piaculo, apud Catonem, c. 141. Mars pater te hisce suovitaurilibus piaculo. Et mox, Mars pater te hoc [orig: hôc] porco [orig: porcô] piaculo. i. e. propitium reddo etc. De Piaminibus populo divisis, in Ludis Saecularibus, vide infra ubi de iis.

PIACULARIS porta Romae appellata, ob quaedam piacula, quae ibi fieri solebant.

PIALA Cappadociae in Ponto Galatico urbs. Ptol. quae Gallis rocca est, infimae nempe Latinitatis vocabulum, pro rupe. Quae non magis Persica sunt, quam ipsius ludi appellatio, quem Zatreng, ex Graeco *zatri/kion, nuncuparunt [orig: nuncupârunt]. Vide Salmas. ad Solin. p. 1130. ubi Persas a Graecis multa vocabula mutuo accepisse docet, ut et infra voce Zatricium.

PIALAE Scythiae populi qui cum Parthis ex aequo vivunt ac degunt. Plin. l. 6. c. 17.

PIALIA [2] Graece, *eu)se/beia, agon sacer, in Hadriani Imperatoris honorem Puteolis ab Antonino Pio constitutus. Artemidorus, l. 1. c. 28. *oi(=da/ tina stadie/a, o(\s2 me/llwn a)gwni/zesqai *eu)se/beia ta\ e)n th=| *)itali/a| a)xqe/nta u(po\ basile/ws2 *)antwni/nou e)pi\ tw=| patri\ *)adriana=| e)/doce tuflo\s2 gegone/nai. Novi quendam cursorem, qui Pialibus, quae in Italia agebantur ab Imperatore Antonino, in patris Adriani honorem, certaturus, visus est sibi caecus factus. Mentio agonis in vetere Inscr. Graeca, ubi nobilis Agonista et palmarum quamplurimarum, ludos, unde praemia reportarat [orig: reportârat], enumerans vicisse ait. *e*u*s*e*b*e*i*a. *e*n. *p*o*t*i*o*a*o*i*s. *d*i*s. Pialia. Puteolis. bis. Idem agon in saxo Melphae eruto, et sacrum certamen nominatur et Iselasticum: Inscr. sic habet: IMP. CAESARI. DIVI. HADRIANI. FIL. DIVI. TRAIANI. PARTHICI. NEPOTI. DIVI. NERVAE. PRONEP. T. AELIO. HADRIANO ANTONINO. AUG. PIO. PONTIF. MAX. TRIB. POT. IMP. 11. COS. 111. P. P. CONSTITUTORI. SACRI CERTAMINIS. SELASTICI (vitiose sculptum, pro ISELASTICI, ut Casaubono placet: Salmas. vero, non sculptoris hoc vitium fuisse, sed pronuntiandi scribendique usum docet) SOCII. LICTORES. POPULARES DENUNTIATORES. PUTEOLANI. Iselasticus itaque fuit hic agon Puteolanus, quo [orig: quô] nomine celeberrimis Graeciae certaminibus adaequatus est. Sola enim iselastica olim fuere [orig: fuêre], Olympia, Nemea, Pythia. Isthmia: et in omnibus quidem sacris certaminibus qui coronabantur, Hieronicae; non tamen omnia sacra certamina Iselastica fuere [orig: fuêre]. In his enim qui vicerant; praeter honorem ei)selasi/as2 (quo [orig: quô] in urbem patriam magna [orig: magnâ] pompa [orig: pompâ] et specie hieronica [orig: hieronicâ] invehebatur) perpetuum statutum vectigal e publico percipiebant. Vide supra, ubi de certaminibus Iselasticis. Quinquennale porro certamen Pialia fuere [orig: fuêre],

ut docet Spartian. in Hadriano, c. ult. Templum denique ei (Adriano) pro sepulchro apud Puteolos constituit et quinquennale certamen et Flamines, et Sodales et multa alia quae ad honorem quasi Numinis pertinerent. Cur autem non *)adria/neia potius dictum sit certamen illud, ab eius nomine, cuius honori dicabatur, quam *eu)se/beia, de constitutoris 1. omine, miratur Vir qauma/sios2. Sic enim quinquennalem agonem in honorem Augusti, institutum Neapoli; *sebasta\ appellarunt [orig: appellârunt]: Sic *)antino/eia Hadrianus in Antinoo appellavit: imo sic semper in omnibus observatum, ut nomen eius ferrent illa ludicra, cuius memoriae et honori consecrabantur. Vide eum omnino Notis ad Spartian. loc. cit. et infra voce Pii.

PIANUS et PIARIUS nomina Romana a Pius deducta; et quidem Pianum, amicinomen, cui Vopiscus Historiam suam dedicaverit, fuisse, probat Salmas. ex vetere Editione et Cod. Palatino. Cum enim vulgo legaturapud Vopiscum, in Divo Aureliano, c. 1. Parui ipse quidem praeceptis: vetus editio et codex praefatus habent, Parum ipse, qui me praeceptis, item Parrumi piane praeceptis. Ubi forte scribendum, inquit Salmas. parui Valeriani praeceptis, accepi libros Graecos etc. Sed propius ad scripturam veterem esset, si legeretur: Paruimi Piane, praeceptis. Sane ad amicum aliquem hunc Auctorem scripsisse librum suum, etiam inde probari potest, quod ad finem vitae praedictae scribitur: Et quaeritur quidem quae res malos Principes faciat. Iam primum, mi Amice, licentia: deinde rerum copia. Ita enim in veteri libro legitur. Sic in Vita Probi, c. 1. Celsinum alloquitur: Quorsum haec pertineant, mi Celsine, fortasse requiris. Quae omnis confirmandae huic coniecturae satis apta sunt. Salmas. ad Vopiscum, loc. cit.

PIASTUS civis Crusvicensis, se patremque agricultura [orig: agriculturâ] apumque cura [orig: curâ] cum aliquandiu sustentasset [orig: sustentâsset], post Popielum, Princeps a Polonis constitutus est, A. C. 842. Virtute et auctoritate sua [orig: suâ] Rem publ. non parum antea turbatam in integrum restituit: regia [orig: regiâ] Crusviczia [orig: Crusvicziâ] Gnieznam translata [orig: translatâ], Obiit A. C. 861. aetat. 120. Cromerus, Histor. Polon. l. 2. Pater Ziemoviti; qui militaris disciplinae auctor, Bohemos Cassubiosque devicit, et amissas Popieli ignavia [orig: ignaviâ] provincias recuperavit. huic Lescus fil. fuit, adversus quem henricus Auceps Misnensem ac Brandenburgensem Marchias constituit: Pater Ziemomissi, quo [orig: quô] genitus Micislaus, ducta [orig: ductâ] Boleslai, Bohemiae Ducis filia [orig: filiâ] Dambrovica [orig: Dambrovicâ] Christiana [orig: Christianâ], iisdem ipsesacris initiatus, gentem suam primusad fidem, A. C. 965. perduxit. Huius fil. boleslaus Chrobri, primus genti Regium titulum intulit, an ab Ottone III. Imperatore delatum, (an sponte a Micislao fil. sumptum, sub Conrado II?) Huius constitutioni militem defensioni regni, intra breve tempus, semper paratum attribuunt. Successere [orig: Successêre] Micislaus et Otto filii, quorum hic ab illo pulsus, a Conrado II. restitutus, dein a milite caesus est: illi Masovia adempta a Maslao pocillatore, et Moravia a Bohemis. Ei ex Rixa Palatina natus Casimirus, e Cluniacensi monasterio in thronum revocatus est, Petri nummo [orig: nummô] tum Pontifici concesso [orig: concessô]. Hic Maslai victor exstitit, sed henrico III. factus est tributarius. Pater Boleslai Audacis, qui bellica [orig: bellicâ] laude clarus, henricum IV. cibili bello [orig: bellô] occupatum cernens, regium diadema iterum sumpsit; Sed in tyrannum degenerans, dirisque a Pontifice devotus, A. C. 1081. dicitur ipse sibi manus intulisse. Eius frater Vladislaus Hermannus, reverentia [orig: reverentiâ] potius Imperii, quam Pontificis interdicto [orig: interdictô], regio [orig: regiô] nomine abstinens, Princeps voluit dici. Pater hic fuit Boleslai Crivousti, qui ad Vratislaviam, in Canum campo ab henrico V. Imperatore victus est, Polonis victoriam suaegenti adscribentibus, qui eum 46. acie decrevisse, semper victorem, scribunt, nisi quod ultimo [orig: ultimô] bello [orig: bellô] adversus Russos circum ventus est, ignavia [orig: ignaviâ] Scarbimiri Palatini Cracoviens. cui ob id pellis leporina, fusus et colus a Boleslao missa; qui proin voluntario [orig: voluntariô] suspendio [orig: suspendiô] periit, posteritate eius Castellanis suis postposita [orig: postpositâ]. Obiit A. C. 1139. eodem [orig: eôdem] cum Alexandro M. temperamento [orig: temperamentô] praeditus. Patr Vladislai, (qui a fratribus pulsus, Conradum Glogoviae, Boleslaum vero et Miecislaum Silesiae inferioris ac superioris Duces reliquit) Micislai, qui quarta [orig: quartâ] vice regno [orig: regnô] potitus, obiit A. C. 1202. pater Vladislai sputatoris, cuiusfil. Primislaus, mortuus A. C. 1257. Praemissaum postumum successorem habuit, qui excusso [orig: excussô] Imperii obsequio [orig: obsequiô] A. C. 1295. regium diadema denuo assumpsit, a)/pais2 mortuus: primus argenteae monetae in Polonia auctor creditus, cum antea moneta [orig: monetâ] coreacea [orig: coreaceâ] Poloni uterentur,) et Casimiri. Hic a Patre, cuius quintus erat filius, in testamento praeteritus, quia currus a 4. rotis gestetur, ipse autem in medio currus sessurus et ad summum fastigium perventurus esset: Princeps optimus, nisi quod in molliorem sexum pronior, legibus Remp. instruxit. Mortuus A. C. 1194. Ei successit fil. Lescus, quo [orig: quô] a Suantopulco Duce Pomerelliae occiso [orig: occisô], A. C. 1227. regno [orig: regnô] potitus est fil. Boleslaus Pudicus, qui vita [orig: vitâ] excessit A. C. 1279. a)/teknos2; E Patrui eius Conradi posteris Vladislaus Locticus, diadema sumpsit, A. C. 1320. cum Ludovicus Bavarus Imperator a Pontifice proscriptus, et domi impeditus esset. Hic mortuus A. C. 1333. successorem habuit filium ex Hedvige Calisiensi Casimirum M. qui optimus Rex, si libidinem excipias, regnum insigniter excoluit, et Academia Cracoviensi A. C. 1364. instituta [orig: institutâ] exornavit: tandemque A. C. in Piastea familia, qui Polonis imperasset [orig: imperâsset], ultimus, vivendi finem fecit. Successit ex Carolo Roberto hungariae Rege filius Ludovicus, scriptus a Casimiro haeres. Plura vide apud Spener. Syllog. Geneal. Histor. Ceterum continuata est Piastorum familia, a Principibus Mazovianis, et utriusque Silesiae Ducibus, his imprimis, quorum postremus Georgius Wilhelmus, Ecclesiarum Reformatarum illis in regionibus unicum, post Deum, columen, Obiit A. C. 1675. aetat. 15. postquam ann. 900. Piastea stirps floruisset.