CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

PINETUM silva PINORUM in Aemylia apud Ravennam urbem inter illam et Cerviam occurrens. La pineda vulgo dicitur.

PINETUS oppid. Hispaniae Tarraconensis in finibus Callaicorum, inter Bracaram et Asturicam, Antonin. Baudrando oppid. Callaicorum Braccariorum. Hodie Peneda; est que vicus Portugalliae, iuxta fontes fluv. Mourilho, in provincia inter Durium et Minium, 12. leucis, a Bracara in Ortum, vix 2. a Confinio Gallaeciae in Meridiem, et 30. circiter ab Asturica in Occidente.

PINEY nomen illustris Familiae, quae Lucenburgensis seu Luxem burgicae ramus est. In hac enim Petrus Lucenburgius Comes de Conversan, de Brienne et de S. Paul, cum tres praecipue filios habuisset, Ludovicum. Theobaldum et Iacobum. Ille Comes de S. Paul et Connestabilis Franciae, denuo polu/pais2, ex filio Petro avus fuit Mariae, quae Comitatus de Soissons, S. Paul. Marie et alia, Borbonio marito attulit; ex alio filio Antonio Comite de Roucy et de Brienne posteritas mascula in plures gradus duravit et demum A. C. 1613. in Francisco Duce de Lucenburg et de Piney Principe de Tingry (filio Francisci Ducis de Lucenburg et Piney et Dianae Lotharingicae) finita est. Huic ex Magdalena Montmorencia (quae obiit A. C. 1615.) natae sunt Carola Margaretha, Ducissa Lucenburgica et Pinaea, et Laetitia: quarum haec nupsit Henrico de Levis Ducis de Ventadour; illa primis nuptiis uxor fuit Leonis albretani, defuncti A. C. 1630. alteris iuncta est Carolo Henrico Claraemontano Comiti de Tonnerre et Tallart indeque Duci de Lucenburg et Piney, Principi de Tingry; cui peperit Magdalenam Bonam Theresiam unicam familiae heredem; cui maritus obtigit Franciscus Henricus Montmorencius, Comes de Bouteville et ab ipsa Dux de Piney et Luxenbourg. Vide Philipp. Iacobum Spenerum, Theatr. Nobilit. Europeae Part. 2. p. 92. et Parte 3. p. 81.

PINGENDI Ars vide supra Pictura, it. infra aliquid verbo [orig: verbô] Ponere.

PINGERE [1] de Musivo apud Anastasium in vitis Pontificum, est decorare ex Musivo, in Leon. IV. pictura Musivi decorare, in Bened. III. ornare in Musivo, in S. Hilario, Musivo [orig: Musivô] depingere, allbi. Recentioribus Graecis mousiou=n et dia\ mousi/wn kallwpi/zein. Hinc pictus de musivo, apud Ael. Spartian. in Pscennio Nigro, c. 6. Hunc in Commodianis hortis, in porticu curva, pictum de Musivo, inter Commo i amicissimos, videmus sacra Isidis ferentem. Quid autem sit pingere de Musivo, fuse docent Ios. Scaliger ad Manilium, et Is. Casaubonus ad Sueton. Vide supra, ubi de Musivo. Repetam hic pauca de discrimine Artis pavimenti, uti Lucillius vocat, et Artis Musivo [orig: Musivô] pingendi, quas quidam confundunt sine ratione. Quamvis enim idem utrumque opus esset et tessellatione utrumque contexeretur, numquam tamen pavimenta de musivo picta, aut sola de musivo strata occurrunt. Semper cameris et apsidibus, assignatur musivum, ut solo pavimentum. Quam differentiam Codinus religiose observat, cum eodem [orig: eôdem] opere sola, parietes et camerae decorarentur; quod in solo ponitur pa/twsin, quod in parietibus, o)rqomarma/rwsin, in cameris vero et pendentibus, mousei/wsin, appellans. Similiter apud Anastasium laudatum reperias; apsidas musivo [orig: musivô] decoratas, pavimenta autem marmoreis exemplis strata, neque usquam aliter. Quamvis pavimentorum opus eidem ratione et forma [orig: formâ] componeretur, quo [orig: quô] musiva, ex parvis variisque tessellis aut lapidum secturis, quibus diversae formae et figurae exprimebantur, ut dictum. Salmas. ad loc. cit. plura supra voce Pavimentum.

PINGERE [3] Vestes coloribus dixit Servius de vestibus acupictilibus, quarum usus apud Romanas matronas tum esse coepit, cum purpureis iis esset interdictum. Erat autem Matronarum habitus, ante Imperium Caesarum purpureus et auratus, quem proin a Libertinarum ordine abdicat Ovid. de Arte Amandi, l. 3. v. 169.

Quid de veste loquar? Non iam segmenta requiro,
Nec quae de Tyrio murice lana rubet.

Nisi in luctu, quo [orig: quô] deposita [orig: depositâ] purpura [orig: purpurâ] caeruleas sumebant. Sub Imperatoribus vero iam inde a Iulio Caesare purpurae usus privatis interdictus; Nam his primus lecticarum usum et conchrliatae vestis et margaritarum, nisi certis personis et aetatibus, perqe certos dies, ademit. Donec Nero eum penitus sustulit, apud Suetonium in Vita utriusque, c. 43. quod sub aliis deinceps Imperatoribus tenuit, usque ad Aurelianum, quem iterum permisisse scribit Vopiscus. c. 46. ut matronae tunicas purpureas et coeteras vestes haberent. A Caesare itaque ad hunc usque Aurelianum varii coloris vestes gerebant, quas coloreas idem vocat Auctor, ibid. quaeque et acu vel pectine pluribus essent intextae coloribus ( poi/kela i(ma/tik Graecis et poikilo/xrwma ) sed talares atque institis ornatae, ut a Libertinabus et iis quae corpore quaestum faciebant, discernerentur; quae institae versicoloriae erant et ex diversis inter se mixtis coloribus ut plurimum textae. Pingebant autem vestes, ac formas variarum rerum, animalium inprimis; in iis acu exprimebant tum Phrygiones, tum Babylonii, communi nomine Plumarii, Graece *poikiltai\, appellati, sedita ut Phrygiones vestes ab aliis factas varibus operibus ornarent et picturis variegarent, Babylonicorum vero Plumarii, diversos colores picturae intexendo, uno simul in opere eademque [orig: eâdemque] opera [orig: operâ], totum Babylonicum acu pertexerent et conficerent. Adde quodid, quod in pulvinari aut veste pinxerant Phrygiones, ita expressum in veste extaret, ut extra vestem emineret, et qua [orig: quâ] parte insutum aurum aut colores acu intexti essent, ea [orig: eâ] parte vestis asperior rigidiorque redderetur: Babylonici vero Plumarii unitum ac aequabiliter pictum totum suum opus darent omniaque sic exaequarent, ut laevis ac plana ubique totius contexti facies appareret, licet pluribus coloribus intexta variisque figuria

distincta esset. Uti vero utrique hi acu, sic Polymitarii pectine pingebant, tanto [orig: tantô] artificio [orig: artificiô] et industria [orig: industriâ], ut maiore ferme varietate eorum opera distinguerentur, quam quae acu Babylonica [orig: Babylonicâ] aut Phrygia [orig: Phrygiâ] picta essent. Unde non dubitat pronuntiare Martialis, l. 14. Babyloniam acum Aegyptiaco pectini (inde enim Polymitarii primitus orti) cedere debere, quod hoc eius Epigramma 150. testatur, cui lemma, Cubicularia polymita.

Haec tibi Memphitis tellus dat munera, victa est
Pectine Niliaco [orig: Niliacô] iam Babylonis acus.

PINGIANUM urbs provinc. Xamfiae, in Imperio Sinarum, perampla et probe culta, iuxta fluvium Fvenum, in planitie fertilissima; sub qua 33. Urbes.

PINGIVA urbec. munita Queicheae provinc. in confinio Suchuensis provinc. Imperii Sinici. M. Martinius Atl. Sin.

PINGLEANUM urbs quarta Xensiae provinc. Sinicae, ad radices montium, prope fluvium King. Cui subsunt novem urbes minores, Martinius, ibid.

PINGLUM sevo, urbs ampla quansiaeprovinc. Sinicae quarta. Ad fluv. Ly. intra colles; sub qua 7. Urbes. Idem.

PINGUE Candidum apud Plinium, l. 37. c. 6. ubi de Sardonyche gemma, Sardonyches olim, ut ex nomine ipso apparet, intelligebantur candore in Sarda, hoc est, velut carnibus ungue hominis imposito, et utroque tralucido, talesque Indicas esse tradunt --- --- hi quidem duo reliquas omnes, quae non traluceant, caeeas appellantes, quae nunc nomen abstulere [orig: abstulêre]. Indigitare vult, Indicas Sardonyches olim, quae candorem in rubro habebant, et utrumque tralucidum, omnium optimas iudicatas: at suo [orig: suô] aevo [orig: aevô] caecas illas Sardonyches, ac minime translucentes, in pretio esse, et nomen sibi solis Sardonychum vindicasse [orig: vindicâsse]. Pergit, Nullo [orig: Nullô] Sardarum vestigio [orig: vestigiô] Arabicae sunt. coeperuntque pluribus hae gemmae coloribus intelligi, radice nigra [orig: nigrâ] aut caeruleum imitante: et ungue minium meretum candico pingui, nec sine quadam spe purpurae in minium transeunte. Ubi candidum pingue vocat, crassius nitens, cui candorein gracileni et liquidum paulo post opponit. Sic Idem pinguem incem alibi vocat, et pingues carbunculos, qui pinguius lucebant etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 558. ut et supra voce Medulla, it Obesi, et infra Plena luna.

PINGUS fluvius Mysiae superioris. Plin. l. 3. c. 26. in Danubium se exonerans.

PINITUS Episcopus Cnossius, in Creta insula. Floruit saeculo [orig: saeculô] 2. Ad Dionysium Corinthium scripsisse tractatum quendam dicitur, Hieron. de Script. Eccles.

PINIUS et PINNIUS nomen Romanum: In veterib. Inscr. habetur L. Pinnius Celer et Lucius Pinnius Celsus. Etiam cognomen, apud Capitolin. in Opilio Macrino, c. 4. Verba denique Aurelii Victoris, cui Pinnio cognomen erat. Ita Palat. cum vulgo legatur, qui Primo cognomen erat. Regius codex, cui Pinio, praefert. Nimirum in Inscriptionibus Gruterianis decem amplius occurrunt Aurelii Victores, qui ipsimet subinde aliud adhuc sibi adsumebant agnomen. Quemadmodum in Epigrammatis Orbis Rom. occurrit, Aurelius Victor Augentius, Aurelius Victor Frontinus. Alius itaque hic ab Aurelio Victore, cuius opusculum de vitis Augustorum elegantissimum publicavit Andreas Schottus. Vide Casaubon. Gruterum et Salmas. ad Capitolin. loc. cit.

PINKENIACUM seu PINQUINIACUM locus Galliae ad fluv. Suminam, non longe ab urbe Ambianis, Vicedominatus [orig: Vicedominatûs] eius Ecclesiae titulo [orig: titulô] insignis, vulgo Piquigny. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

PINNA [1] urbs Episcopalis Vestinorum in Italia, qui Praeguttiis finitimi magis sunt Orientales. Populi Pinnenses, Plin. l. 5. c. 12. Eius meminit Silius, l. 8. v. 518.

PINNA [2] castrum in finibus Nitiobrigum, a firmis pinnatisque muris dictum, vulgo Penne d'Agennois. A Simone Comite Montis Fortis ad deditionem compulsum est, A. C. 1211. Hoc munitissimum reddiderat Richardus Angliae Rex, puteumque in eo fodi curaverat, cum quasi caput et clavis esset totius territorii Aginnensis. Item castrum fortissimum olim in pago Albigensi, etc. similiter a pinnis murorum appellatum. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

PINNA [3] Hebr. [gap: Hebrew] , an per sermonis compendium, quasi [gap: Hebrew word(s)] spina fossaria, quia his quasi spinis aquam fodit piscis et sulcat? Graecis pteru/gion, ab alarum similitudine. Ut enim pulse aeris feruntur alae et ferunt, ita promovent pisces, secta [orig: sectâ] et pulsa [orig: pulsâ] aqua [orig: aquâ] pinnulis, adeo que his volant, si qui latiores habent, ut apud Oppianum, Halieutic. l. 1. v. 428.

Etiam concha margaritifera, apud Graecos et Romanos. Isid. Characenus in Parthiae perieget. apud Athenaeum, l. 13. *fasi\ de\, o(/tan brontai\ sunexei=s2 w)=si kai\ o)/mbrwn e)kxu/seis2, to/te ma=llon th\n pi/nnan ku/ein, kai\ plei/sthn gi/gnesqai margari=tin kai\ eu)mege/qh, Aiunt autem, cum tonitrua continua sunt et imbrium effusiones, tum maxime pinnam concipere et plurimam generari margaritam et ampliorem. Plin. l. 9. c. 35. In Acarnania, quae vocatur pinna, margaritas gignit. Forte ex Hebr. [gap: Hebrew word(s)] penin, de quo supra in Peninim. Hinc pi/nninos2 li/qos2, pinninus lapis, pro margarita, in versione Graeca Esther. c. 1. v. 6. ut pi/nninon e)/rion, pinnina lana, qua de infra. Et Graeci alicuius Interpretis verbum pi/nwsis2, margarita redditur, Proverb. c. 25. v. 12. Indidem Veteres piniko\n vel pro ipsa pinna sumunt, vel potius pro margarita; Ptol. l. 6. c. 7. *su/agros2 a)/kra *saxalitw=n e)n tw=| *saxali/th| ko/lpw| e)n w(=| kolu/mbhsis2 pi/nnekou=, Syagrus arx Sachalitarum, in Sachalite sinu, in quo piscatio pinici. Et l. 7. c. 1. *koma/ria a)/kra kai\ po/lis2 *kare/wn e)n ko/lpw| e)n w(=| kolu/mbhsis2 pinikou=, Comaria arx et urbs Careorum, in sinu Colcho (hodie Cochin ) in quo piscatio pinici. Arrianus in Periplo maris Erythraei,

de Apologo et Ommana Persici maris Emporiis: *ei)sfe/retai de\ a)po\ e(kate/rwn tw=n e)mpori/wn ei)/s2 te *baru/gazan kai\ ei)s2 *)arabi/an, piniko\n polu/. Affertur ab utroque emporio in Barygazam et arabiam multum pinicum, etc. Unde in Arriano concha non dicitur piniko\n, sed pini/kion ko/gxon. cum de sinu Persico scribit, *plei=stai kolumbh/seis2 ei)si\n tou= piniki/ou ko/gxou, Multae (ibi) sunt piscationes piniciae conchae. Itaque ex pi/nna vel pi/na, quod animalis nomen est primo fit piniko\n, i. e. margarita, deinde adiectivum, pini/kios2, unde pini/kion ko/gxon, concha pinicia seu margaritifera, etc. Quod vero non in pinna, sed e)n o)strew| tini\ paraplhsiw| tai=s2 pi/nnais2 plh\n e)la/ttoni, in ostreo quodam pinnis proximo, nisi quod minus est, margaritas concipiscribit Theophrastus, non adversatur dictis. Iam enim alii observarunt [orig: observârunt], ostreum hoc pinnae simile sed minus esse pernam pinnae speciem, quam hiantem ait Plin. l. 32. c. 11. in arena stare defixam, velut suillo [orig: suillô] crure, unde iili pernae nomen. A quo perlae vulgare vocabulum. Tandem tamen perna et pinna, tam pro margarita, quam pro ostreo, usurpari coeptum. Pandectarius, Pernae quid est? Est lapis margarita. Item Hager allulu Arab. sive alba margarita vel perna est, quae in ostreis reperitur. Et rursus, Pina Graece piscis, in quo margarita generatur: interdum pro ipsa margarita dicitur. Ubi obiter nota, pinam scribi pro pinna. Nam vere Pandectarium ita scripsisse, docet literarum ordo. sic in Arriano et Ptolemaeo constanter legitur, piniko\n pro pinniko\n, etc. Vide Sam. Bochart. Hieroiz. Parte poster. l. 5. c. 6. et hic [orig: hîc] passim inprimis infra in voce Pinnicum, ubi ostendemus, non margaritarum solum fetu, sed et lana [orig: lanâ] seu vellere, Pinnam pretiosam esse. Non omittendum tamen, quod legimus, de Pinna, apud Plin. l. 9. c. 42. Concharum generis et pinna est. nascitur in limosis, subrecta semper, nec unquam sine comite, quem pinnotevem vocant, alii pinnophylacem. is est squilla parva: alibi cancer dapis assectator. Pandit se pinna, luminibus orbum corpus intus minutis piscibus praebens. Affultant illi protinus, et ubi licentia [orig: licentiâ] audacia crevit, implent eam. Hoc tempus speculatus index morsu levi significat, illa ore compresso [orig: compressô], quidquid inclusit, exanimat partemque socio tribuit etc.

PINNACELLA in summis trichoris domuum nobilium, vulgo dicuntur Gallis, in modum bandi vel vexilliductae ex aere laminae versatiles, cognoscendo flatui ventoque spiranti; unde Gyroettas etiam vocant, a gyrandi significatione. Quibus respondent Graecorum a)krwth/ria, h. e. fastigiorum ornamenta: namque pinnacella est a)krwth/rion. Sic Andronicus Cyrrestes, qui octonarium ventorum numerum et partitionem instituit, turrim marmoream Athenis collocasse [orig: collocâsse] legitur octogonon, et in singulis lateribus singulorum ventorum imagines exsculptas contra suos cuiusque flatus designasse [orig: designâsse], supra turrim autem posuisse metam ex marmore, cui Triton aeneus impositus ad omnem venti auram versatilis, virgam manu tenens, ac porrigens indicabat, quis ventusflaret. Ad quod exemplum hodie in summis aedium fastigiis et Templorum obeliscis gallus gallinaceus ex aere imponitur, qui, semper rostrum contra ventum flantem conversum habens, hoc [orig: hôc] eum modo [orig: modô] indicat. Nam caudam eius latiorem ventus, qui flat, verberans et impellens, rostrum avis adversum se consistere cogit. Sed et ad ornatum ac insigne Pinnacella addi solent; quemadmodum olim Victoriolae et Deorum simulacra apud Romanos, vide Salmas. ad Solin. p. 1245. et 1246.

PINNAE [1] in avibus, extimae pennae sunt, sicut intimae plumae. Appuleius, in Floridis, Color psutaeo viridis et intimis plumulis et extimis pinnidis: ad quem locum vide Salmas. Exercit. Plin. p. 1014. E cuiusmodi pinnis Musas coronam habuisse, docet Pausan. l. 9. Quippe memorant, Acheloi filius, suasu Iunonis ausas esse Musas provocare in certamen cantus. At Musas victrices victis pinnas ex alis convulsas et in speciem coronae coactas, suis capitibus imposuisse, argumentum victoriae et quodammodo in speciem tropaei. Sed et asopico Orchomenio fil, Cleodami Stadii cursori et victori, e pinnis dat coronam Pind, Ol. Od. 14.

Alias pinnae avium, super alia ornamenta, galeis addi consuevere [orig: consuevêre], uti de galea Annibali missa [orig: missâ], a gentibus Oceani, refert Silius Italicus, l. 2. Imitatione veterum Aegypti Regum, qui modo arborem, modo redolentia unguenta, augendo decori, honori, forte et superstitioni, gestasse [orig: gestâsse] leguntur. Cuius generis fere sunt illa kra/nh kai\ ptera\ bafai=s2 kosmou/mena, galeae et pinnae coloribus tinctae, quas habuisse in manibus Achaeorum mulieres, ut earum aspectu milites ad pugnam incitarent, ait in Philopoemene Plut. Inprimis crista gladiatorum, qui Samnites dicebantur, Pinnae vocata est: quibus proin Retiarii oppositi, Pinnirapi sunt appellati, quod acutam hanc galeae summitatem rapere niterentur, Voss. Etymol. Sed et pinnae phoenicopteri, ructantibus apud Romanos ori indebantur, quo stomachum repletum sic provocarent ad vomitum hi gulones, Sueton. Claudio, c. 33. Unde Martial. l. 3. Epigr. 82. in Zoilum, v. 8.

Stat exoletus, suggeritque vuctanti
Pinnas rubentes, cuspidesque lentisci etc.

De pinnis Cursorum, dicemus infra voce Pinnae; Piscium, ubi de Piscibus carentibus squamis seu pinnis. Plura vero hanc in rem vide apud Car. Paschalium Coronar. l. 3. c. 18. l. 6. c. 20. et l. 10. c. 16.

Scholiasti veteri faestigia murorum sunt; pinnum enim antiquos acutum dixisse, auctor est Isidor. l. 11. c. 1. Servio eminentiae murorum, ad Aen. l. 4. Graece ptera\, et pterw/mata. quid quid enim extremum est aut summum in aliqua re, sic illi

appellarunt. Hinc in corona castrensi apud Romanos pinnae effigiatae sunt, in rotunditare videl. laminae coronariae, ut hoc [orig: hôc] pacto [orig: pactô] indigitaretur, gestorem talis coronae primum omnium obsessae urbis murum aseendisse. Pro ipsis dein muris Pinnae sumi coepere [orig: coepêre], ut apud Statium, d. l. et Virgilium, l. 7. Aen. v. 158.

---- primasque in littore sedes
Castrorum in morem pinnis atque aggere cingit.

Etiam pro valido muri fundamento. Ammianus; propugnaculis insistebant et pinnis. Unde consepire pinnis, Graece qrigkw=sai, apud Appuleium, Apologet. extr. Si Philosophiae honorem, qui mihi salute mea [orig: meâ] antiquior est, nusquam minui, imecontra ubique conseptum pinnis tenut etc. Quam in rem vide Salmas. ad Solin. ubi de septis, quibus Gentiles aras suas includebant, p. 142.

PINNATAE Literae dicebantur olim infaustae rei nuntiae, sicut Laureatae felicia omnia referebant. Ut res laetas enim et bene gestas nuntiaturi, non solum cum tabellis laureatis, sed etiam summis hastis lauro [orig: laurô] vestitis veniebant: sic e contrario, qui res turbidas et improsperas, aut novos motus, in provinciis excitatos aut bellum nuntiabant, rei tristis indicium, pinnis in summo hastarum lancearum que fixis, praeferebant. Iuvenal. Sat. 4. v. 149.

---- Tamquam e diversis partibus erbis,
Anxia praecipiti venisset epistola pinna [orig: pinnâ].

Ad quae verba vetus Scholiastes, Antea, inquit, si quid nuntiabant Consules in Urbem, per epistolas nuntiabant: si victoriae nuntiabantur, laurus in epistola figebatur: si autem aliquid adversi, pinna figebatur. Idem tradit Servius, l. 9. Aen. v. 473. ad illud,

Quidam velunt ideo hic [orig: hîc] famam pinnatam a Poeta inductam, quaetumultum et res adversas nuntiet, ut illud tangere videretur, quod, qui bellum nuntiaret, pinnatas literas diceretur adferre. Ubi non audiendus Vir doctus, qui literas illas ideo pinnatas dictas fuisse vult, quod tanta [orig: tantâ] celeritate deferrentur, ut Pinnas habere et volare crederentur: cum sic dicerentur, quod ferrentur a militibus, qui pinnas in summo hastarum fixas gerebant, in rei male gestae aut belli imminentis, signum, hincipsi pterofo/roi, pinnigeri dicti: Istiusmodi pinnarum quoque meminit Statius, l. 5. Sylv. 1. v. 88.

---- Quae laurus ab Arcto,
Quid vagus Euphrates, quid ripa binominis Istri,
Quid Rheni vexilla ferant, quantum ultimus orbis
Cesserit, et refluo [orig: refluô] circumsona gurgite Thule.
Omnia nam laetas pila attollentia frondes,
Nullaque fumos a [orig: â] signatur lancea pinna [orig: pinnâ].

Significans, ex omnibus locis felices nuntios Domitiano advenisse, nullum tristem. Quare autem laureatas hastas gererent aut laureatas adferrent, qui victorias et res secundas nuntiabant, in promptu causa est: cur vero pinnis signatas lanceas praeferrent, cum adversa haberent nuntianda, nihil aliud forte in causa fuit, quam magnae cuiusdam et praecipitis celeritatis argumentum; quod longe maiori festinatione scil. opus esset, in perferendis tristium casuum eventibus, quam in successibus prosperis nuntiandis. Nam in his nuntiorum tarditas nihil poterat adferre periculi, in illis mora non erat libera, sed duplicata fere celeritas requirebatur, ut quamprimum impendenti malo posset occurri. Hinc itaque nuntiis et literis publicis destinati olim milites, si quod novi accidisset, quod minus esset prosperum, et statim ad cognitionem Principis deferri oportert, in signum festinationis et praecipitandi cursus, pinnas in summis hastis figebant: quo [orig: quô] signo [orig: signô] admoniti, qui cursui publico praepositi erant, intelligerent, non esse cessandum, sed rebus coeteris omissis hos quamprimum absolvendos et quasi velocitate pinnata [orig: pinnatâ] dimittendos, qui eiusmodi signum gerebant. Nigrae vero fuisse pinnae illae videntur, ad reitristis indicium, unde fumosam pinnam vocat Statius, nisi quis famosa [orig: famosâ] legere malit, etc. Salmas. ad Lamprid. in Alex. Severo, c. 58. Vide etiam infra, in Pterophori.

PINNICUM seu PINNINUM Graece *pinniko\n seu *pi/nninon, aliquando pro margarita, ut vidimus supra, in voce Pinna: nonnumquam pro lanugine, qua pinnae comant, quamque vellus marinum vocat Tertullian. de Pallio, c. 3. Graeci etiam pi/nninon e)/rion et pinniko\n dicunt. Unde pinnino/ttixa pro/bata apud Constantinum, de Thematibus, oves, quae marino velleri similem lanam habent: *kai\ e(/tera xrusi/zonta e)/xonta tou\s2 mallou\s2 oi(onei\ pennino/trixas2 xi/lia, o(poi=on fhmi/zouse to\ xrusou=n de/ras2 e)kei=no to\ peribo/hton. Nam huius pinnici velleris color aureus: unde et puellae crinibus suis illud immiscebant, ut magis flavi parerent. Pifides de pinna,

*pi/nnh de\ poiei= kai\ trixw=n bla/sthn cenhn.
*(ws2 e)c a)raxnw=n sumfuw=n tw=n e)gka/twn.
*(=hs2 h( feraugh\s2 kai\ xlidw=sa lepto/ths2,
*sanqoi=si ploxmoi=s2 endeqei=sa parqe/nwn
*spargw=ntas2 au)tai=s2 mastropeu/ei numfe/ous2.
Pinna autem facit etiam pilorum germen mirabile:
Ac si ex aranearum visceribus produceret:
Cuius lucida et delitiosa tenuitas
Flavis cincinnis illigata virginum,
Prurientes in eas conciliat procos.

Nebatur autem ut lana, et ex ea vestes conficiebantur. Idem Arrianus, quem supra in Pinna laudavimus: *)en e(ni\ to/pw| e)rionei=tai par' a) kth\n th=s2 *)hpiodw/rou sullego/menon *pinniko\n. fe/rontai ga\r e)c au)th=s2 e)sqh=tes2 sindo/nes2 a)bergerei/tides2 lego/menai, ubi e)rionei=sqai est in lanae modum neri. Vide quoque Procopium de adificiis Iustiniani. Sed et ad ellychnia fuisse adhibitam Talmudici docent, tract. de Sabbatho, c. 2. Lucernas die Sabbathi non accendunt cedri musco [orig: muscô], nec stupa [orig: stupâ] lini, neque tw= calch seu colcha, quod bochartus interpretatur

pinnicum. Marsupium quoque iagens cum assutis e pinna fimbriis nobilem quendam Virum sibi ostendisse, testatur Casaubonus, in Athenaeum, l. 3. c. 11. etc. Cur autem pinna et aurea eius lana, Talmudidis [gap: Hebrew word(s)] calch vel [gap: Hebrew word(s)] colcha nuncupetur, hanc adfert rationem Vir magnus, quod apud Colchos, ad Orientalem Oceanum habitantes (a Colchis illis poluqru/llh/tois2 diversos) hodie Cochin, multa sit pinnici piscatio. Ptol. l. 1. c. 7. in descript. Indiae intra Gangem, *kare/wn e)n ko/lpw| *kolxekw=|, e)n w| kolu/mbhsis2 pinikou=, Careorum regio in sinu Colchico, in quo pinnici piscatio. Arrianus, in Periplo, *)/allh parh=ke xw/ra etc. h( *parali/w legome/nh, pro\s2 au)to\n to\n *no/ton, e)n h(=| kai\ kolu/mbhsis2 e)stin, u(po\ to\n basile/a *pandi/ona, pinnikou=, kai\ po/lis2 h( legomenh *ko/lxoi, Alia sequitur regio ad Austrum spectaus Paralia (seu littorea) dicta, in qua pinnici est piscatio sub Rege Pandione, et urbs Colchi dicta. Et paulo post de Comari (hodie Comorini ) regione Colchis proxima, *)apo\ de\ tou= *komarei\ e)ktei/nousa xw/ra me/xri *ko/lxwn, e)n h(=| kolu/mbhsis2 tou= pinnikou= e)stin, a)po\ de\ katakrisi/mwn katerga/zetai, A Comari regio quaedam ad Colchos usque porrigitur, in qua margaritarum (seu pinnici) est piscatio, cuicapite damnatioperam navant, etc. Muscosum hoc porro lanosum que pinnae capillitium, quod Graeci e)/rion, Latini vellus et lanam appellant, doctissimis huius aevi hominibus byssum placuit appellari, atque etiam nunc byssum marmum vocare non desinunt, decepti loco [orig: locô] Aristotelis, Histor. l. 5. c. 15. ubi busso\s2 potius buqo\s2, i. e. fundus maris, qui fere pinnarum naturalis locus est. Nec byssus lana est, sicut pinnicum, sed linum, etc. Vide Salmas. ad Tertulliam, loc. cit. qui sic habet integer. Nam et de mari vellera, quo [orig: quô] muscesae lanositatis lautiores (princeps editio plautiores praefert, i. e. platu/terae, quales pinnae et omnes margaritiferae, quaeque diptychae sunt) comant. De hac autem lana pinnae Graeci vetustiores nihil scripsere [orig: scripsêre], nec eius meminere [orig: meminêre] ulli, ante Iubam et Androsthenem, qui pares aut suppares certe fuerunt. De ea saltem apud Ctesiam nihil extabat, nec apud eos, qui scripserunt de rebus Alexandri, quos Strabo et Diodorus diligenter evolverant. Talmudici vero doctores, qui Babylone degebant, de mercibus Indiae sui temporis poruerunt citius edoceri, quam Graeci. Unde et margaritae, in Graecia diu ignotae, a Iobo et Salomone disertis verbis celebrantur: atque ipsum nomen peninim videtur ex pinnae factum, translato [orig: translatô] concliae nomine ad gemmam in eo inclusam. Sam. Bochartus, Hieroz. Parte prior. l. 2. c. c. 45. E quo et pauca haec addenda: Et hoc est, quod pinnam hirsutam et villosam describunt prisci Auctores. Androsthenes in para/plw| Indiae, apud Athenaeum, l. 1. c. 13. ubi de concha margaritifera, Indis Berberi, *ou) die/gluptai de\, a)lla\ lei=on to\ o)/strakon e)/xei kai\ dasu/, Non est sculpta, sed laevem habet testam et hirsutam, i. e. villosam quidem, sed minime striatam aut inaequalem, aut scrabam asperamque, ut vulgaria ostrea. Unde Plinius quoque, l. 9. c. 35. hirsutam echinerum modo [orig: modô], nempe marinorum, qui Arilloteli bru/ttos2, vocat (a quibus bryttis villosis dici brutti/nhn a)morgo\n, i. e. bryttinum byssum, in Cratini Malthacis recte conicit Salmas. quamvis aliter accipiat Hesychius ) atque cum his pinnam confert, qui etiam ob id ipsum conchas quasdam crinitas, ac crispas esse dixerat, c. 33. etc.

PINPENELLUS monetae minutioris Francicae genus, in Charta Philippi Augusti A. C. 1218. apud Car. du Fresue Glossar.

PINSCUM urbs Polesiae, ampla et culta, ad amnem Pinam, ubi in Pripetium cadit, 19. milliar. German. a Brestia in Ortum. Sed a Cosaccis capta, postea igne vastata est; Pinsk, in Polonia.

PINSIUM Palatium Romae est ad Collatinam portam, quae et ob id Pinsiana porta dicta est. Alex. ab Alex. l. 4. c. 16.

PINSORES vide infra Pistores, a pinsendo dicti. Antiquitus enim cum nullus adhuc dum molarum usus esset, fruges torrebant, atque in pilam coniciebant pinsendas, id quod tunc molendi erat genus, Servius, ad Virg. Aen. l. 1. v. 183. Postea vero molarum usus demum a Mylante quodam inventus est, ut ex Stephano discimus, in voce *mulanti/a. Vide Ioh. Meursium, Comm. in Lycophronem, versa

PINTHIAS melius apud Hyginum, ubi corrupte Pythias vulgo habetur, Damonis amicus; quod proin et apud Val. Maximum, l. 4. c. 7. ex ext. 1. reponendum: Nomen enim Siculum *finti/as2, et femininum *finti\s2. A verbo fi/lasqai, filto\s2 amabilis, unde et fi/ltron amatorium, atque hinc proprium nomen *filti/as2, pro quo Siculi dicebant *finti/as2, ut fi/ntatos2, pro fi/ltatos2 etc. Salmas. ad Solin. p. 111. et historiam egregii huius amicorum paris, in Damon et Pythias.

PINTIA [1] oppid. geminum: Unum Hispaniae Tarraconensis in Vaccaeis et regno Castellae veteris Penasiel Hieronymo Suritae, apud Durium fluv. inter Vallisoletum et Arandam 9. leuc. sed Clusio et Marianae ipsa urbs Vallisoletum esse videtur, vulgo Vallodolid, urbs ampla, praeclara, et Castellae veter. conventus iuridicus, ad Pisoracum fluv. qui paulo post in Durium cadit: Episcopalis sub Archiepiscopo Toletano, Academia [orig: Academiâ] insignis, et fuit persaepe Regum Hispaniae sedes. In ipso limite Legionis, 7. leucis a Palentia in Meridiem, Abulam versus, 15. supra Senticani in Ortum. Ibi obiit A. C. 1506. die 20. Maii Christoph. Columbus, et A. C. 1560. e praecipua nobilitate, spectante Rege ipso [orig: ipsô], Philippo [orig: Philippô] II. viginti octo viri, ob religionem exusti sunt: cum eodem tempore, et paulo ante Hispall, ubi Rcclesia occulta erat, ab A. C. 1555. in plurimos eadem flamma saeviisset, Thuan. Hist. l. 23. Laetus Comp. Alterum in Sicilia

excisum, in ora Australi, inter Thermas et Selinuntem; ubi adhuc vestigia durant, teste Fazello [orig: Fazellô].

PINTIA [2] Nova urbs Iucataniae, versus oram Sinus Hondurae, satis culta, sub Hispan. nueva Valladolid.

PINTIA [3] Nova seu Comayagua, urbs Hondurae primaria media fere inter mare Boreale et Austr. in limite Guatimalae provinc. Haud pridem excitata ab Hispanis. Episcopalis ab A. C. 1588. sub Archiepiscopo Mexicano. In nova Hispania.

PINTIA [4] Nova seu Fanum S. Iohannis de Salis fodinis, urbecula Peruviae, in provincia Pacamorum, ad radices Andium montium, sub Hispanis.

PINTIA [5] Nova dicta fuit Guayangarum, urbs ampla, communius Mechoacan, provinc, cognominis caput in nova Hispania. Vide Mechoasanum.

PINTIANUS Ferdin. Nonius Pintia [orig: Pintiâ] Hispanus, ex illustri Guzmanorum stirpe, Bononiae sub Philip. Beroaldo Graecis literis operam dedit. Inde reversus, in Hispaniam primus linguae huius usum attulit; Ximenii post Cardinal. gratia [orig: gratiâ] adiutus, eam publice in Academia Toletana, Alcalae de Henares, docuit; ut et in Salmanticensi post haec, totius Hispaniae celeberrima [orig: celeberrimâ]. Scripsit Commentarios in Plinium, Melam et Senecam, populares suos, quorum primus insignite laudatur Sepulvedae et Adriano Iunio. Coeterum caelebs, et aquae potor, nullo [orig: nullô] Medicinae usu, octuagenario [orig: octuagenariô] maior, obiit A. C. 1552. Quenstedius de Patriis Illustr. Vir. et Anton. Teissier, Elog. Part. 1. quorum ille, haec folum verba sepulchro inscribi voluisse, Mors maximum vitae bonum est, memorat.

PINUS [2] Numae fil. a quo Pinarios Herculis sacerdotes ortos vult Plutarchus.

PINUS [3] Cybelae sacra, propter Attidem vel Atym, puerum formosum, qui ipsi in delitiis erat, sub illa castratum iacentemque, quam historiam fuse narrat Servius, ad Aen. l. 9. v. 116. vel in eam conversum, ut fabulatur Ovid. Met. l. 10. Ita autem ipsa Cybele, apud Virgilium, loc. cit. v. 85.

Ubi Servius modo dictus: Pinus, inquit, in tutela Matris Deum [orig: Deûm] est: Et, in v. 116. Mater magna instituit, ut quotannis in sacris suis plangeretur, Pinumque arborem, sub quae iacuerat, tutelae suae adscripsit, et effecit, ut cultores sui viriles partes sibi amput arent, qui Archigalli appellantur. Arnobius, contra Gent. l. 5. Quid sibi vult illa Pinus, quam semper statis diebuss in Deum Matris intermittitis sanctuario? Nonne illius similitado est arboris, sub qua sibi furens manus infelix adolecentulus intulit et Genitrix Divum [orig: Divûm] in solatium sui vulneris consecravit. Meminit eiusdem Claudian. de Rapt. l. 1. v. 201.

Hic [orig: Hîc] sedes augusta Deae, templique colendi,
Religiosa silex, crebris quam Pinus obumbrat
Frondibus. ---- ----

Statuebatur ergo in sacris Cybeles et Attidis Pinus, in memoriam eius, sub qua se Attin castraverat: ramique eius coronabantur, quod sic Cybele arborem honorisset [orig: honorîsset]. Stipes porro eius velabatur lana [orig: lanâ], quod Cybele exanimati Attidis pectus lana [orig: lanâ], ad teporent eiconciliandum, velasset [orig: velâsset], unde lanata Arnobio dicta, l. c. ubi tamea alii pausata legunt, ut vidimus. Sicque ea in medio continens simulacrum Attidis, ac lanis circumvoluta coronisque ornata violaccis in sacris praedictis gestabatur; Quem ritum dendrofori/an dixere [orig: dixêre], teste Strabone, l. 10. et qui gestabant, Dendrophoros, ut. l. 12. de pagan. sacrif. et templ. Item, l. 1. de Centonariis et Dendroph. in Cod. Theod. Vide supra in ea voce. In gestatione autem planctu et ululatu ei pectus suum illidebant Galli. Statius, Theb. l. 10. v. 170. et seqq.

sic Phryga terrificis genitrix Idaea cruentum
Elicit ex adytis, consumptaque brachia ferro [orig: ferrô]
Scire vetat: quatit ille sacras in pectora Pinus,
Sangumeosque rotat crines. ----

Eidem et abscissa virilia illisisse seu imagini Attidis, quae in pinu, docent Acta Symphoriani Martyr. In cuius (Matris Berecynthiae) sacris excisas corporis vires castrati Adolescentes infaustae imagini exsultantes illidunt. Claudian. in Eutrop. l. 1. v. 279.

Cymbala ferre licet, pectusque illidere Pinis
Inguinis et reliquum Phrygiis abscindere cultris.

Caedebatur ea Pinus ex luco pineo Cybelae sacro, de quo Dea ipsa, Aeneid. l. 9. ut visum, et Prudentius, in Martyre Rom. v. 196.

An ad Cybelles ibo lucum pineum?
Puer sed obstat Gallus ob libidinem.
Per triste vulnus, perque sectum dedecus,
Ab impudicae tutus amplexu Deae:
Per multa Matris sacra plorandus spado, etc.

Vide Gerh. Io. Voss. de orig. et progr. Idolol. l. 1. c. 20. et l. 2. c. 53. Thom. item Dempster. in Antiqq. Rosini, l. 2. c. 4. Sed et Cerei dilecta pinus. Tradit enim Stephanus, hanc arborem primum natam esse, apud Miletum Cariae urbem, et, propter stirpis untiquitatem, ramum pinus sacris Cereris adhibitum, in voce *mi/lhtos2. Pani item, et Neptuno, cui apud Isthmum templum fuisse a)/lsei pituw/dei sunhrefe\s2, o(/pou to\n a)gw=na kai\ *)isqme/wn *kori/nqioi sunete/loun, luco [orig: lucô] pineo [orig: pineô] contectum, ubi certamen Isthmiorum Corinthii peragebant, refert Strabo, l. 8. Vide supra ubi de Pinea corona. Coeterum Pinum dat magno [orig: magnô] numero [orig: numerô] Polonia, Germania, eamque maritimam, montanam, silvestrem, Matthiolo [orig: Matthiolô] silvestrem tantum ac hortensem agnoscente; quarum ista altius assurgit per culturam, crassior evadit, inferius stolonibus caret, superiusque ramosissima est: folium ipsi tenue, longum,

durum, aculeatum, binis ex apice instar capillamenti prodeuntibus. Ex illa naves confici solitas, indicat illud, quod nautica dicta est Virgilio, Ecl. 4. v. 38.

Nos sumus Idaeae sacro de vertice Pinus,
Nunc pelagi Nymphae, classis tua ----

Ad claves etlam electam Veteribus, Virgilius docet, l. 3. Aen. v. 669. ubi de Polyphemo,

Ubi bene addit, nodosa. Nam pinus alioquin non apta talibus ob infirmitatem, Scholiast. At nodosa eius ligna durissima ac durabilissima. Imo et Inferis sacris adhibitam atque inter ferales arbores censitam, discimus ex eodem, l. 4. v. 459.

---- tibi Rector Averni
Quamquam infossus humo, superat tamen agger in auras
Pineus ---- ----

Quiafacile ardet (resinosa enim est) quia gravem flammam habet, quia odorem magnum facit, quia cupressui similiss est, ut ait Scholiastes vetus. Adde, quia poma eius per fraudem cadentia interimunt, ut loquitur Servius, in Aen. l. 2. ubi et in tutela Fraudum atque Insidiarum eam collocat. Vide Casp. Barthium Animadversion. ad Statium, d. l. uti de eadem ad saccharum condiendum infra, ubi de eo: it. in Virginum inprimis rogis usurpata [orig: usurpatâ], infra itidem voce Rogus. Nux eius, Strobilus dicta, quae magna est, squama [orig: squamâ] liquescente compacta, nucleo [orig: nucleô] candido [orig: candidô], longiusculo [orig: longiusculô] et dulci, membrana [orig: membranâ] involuto [orig: involutô], Augustae Vindelicorum insigne est, viridis nempe strobilus, in scuto rubro et candido: qua de re vide M. Welserum de insignibus Augusta Vindel. Impositus is est columnae capitulo, cuiusicunculam quidam turritam fingunt, quo [orig: quô] Cybelem olim hic [orig: hîc] cultam innuere videntur; alii tamen Coloniae aut Provinciae illam esse imaginem, malunt. Vide quoque Limnaeum Enucl. l. 4. c. 4. et infra voce Strebilus: it. voce Poma, ubi quaestionem, An pinea nux pomum sit, lepide decisam habes. Attidem cum Pinu Inscriptiones antiquas saepe exhibere, Vossius habet, l. 1. c. 20. cit. etc.

PINYTHUS Cretensium Episcoporum clarissimus, A. C. 176. Cnosis sedit. Item nobilis Grammaticus Romae una cum Epaphrodito liberto Neronis.

PION [1] unus ex Herculis posteris, Pioniae, quod oppidulum est Mysiae, iuxta Caycum, conditor: e cuius sepulchro, quoties oppidi incolae ei sacrificabant, fumum exiisse narrat Pausan. in Boeoticis, cum ait Exin proxima sunt Oedipi filiorum sepulchra. Ad ea, quae fiunt sacra, etsi ipse non spectavi, narrantibus tamen sidem habui: Aiunt enim Thebani et aliis ex iis, qui Heroes vocantur, et Oedipi filiis inferias a se mitti. His certe dum adolent, cum flammam, tum emissum ex ea fumum, in duas partes discedere. Id egout crederem, facile me adduxit, quod in Mysia, quae supra Caycum est, vidi. Est ibi modica Urbs, Pionia appellata: cuius conditorem Pionem, de posteris Herculis unum, perhibent. Huic cum parentant, sponte fumus e sepulchro exilit: hoc ipse, dum accideret, vidi. Fumum hunc Cardanus, de Subtil. l. 18. vel dolo [orig: dolô] malo [orig: malô] excitatum esse, vel subara supposito [orig: suppositô] canali ad sepulchrum tendente, atque in canalis origine, bitumine aut styrace, aut ture, reve alia, quam quae in altari adolebatur; vel aquarum exemplo [orig: exemplô] vel Heronis, dum sacrificio sponte portas aperire docuit, e tumulo erupisse, contendit. Licetus vero verisimilius existimat, eum prodiisse de lucerna quapiam subterranea admirabili, quae multos per annos antea exardescens, tunc qua data causa, exstincta, fumum densiorem uberioremque, ut in Lucernarum exstinctu solet, exhalaverit per sepulchri rimas, ad apertum aerem. Consuetum enim vetustioribus, viris Nobilibus inprimis Principibusque, qualis Pion oppidi conditor Herculisque tradux, morem fuisse, ut in suis monumentis Lucernas, absque novi fomitis adiectione per multa etiam saecula ardentes, haberent, notum est, de Lucernis Antiqq. l. 1. c. 19. sub cuius finem addit: At quae ratio aptior, si dicamus, e Pionis tumulo fumum halare de Lucerna sub eo accensa? Non quidem de fomite Lucernae, verum de materia, tempore sacrificii Arae imposita, quam propinquae Lucernae stamma resolverit in fumum? Vel etiam, quidni materies illa, flammamin Lucerna detinens, tenuem ac exilem sui balitum emiserit, qui spectaretur tunc ab hominibus, aciem visus acrius intendentibus, in actu sacrificii, ad Arae partes.

PION [2] mons Ioniaeapud Ephefum, in quo S. Timotheus Episcopus a populo lapidatus, sepultus fuisse dicitur.

PIONIA Straboni, Pioniae Plinio, l. 5. c. 30. et Pausan. l. 9. oppid. Aeolidis ad Caicum fluv. populi Pionitae Plinio, ibid.

PIOR Monachus insignis, cum de domo patris ad philosophiam conversionis exiret, promisit denuo, nullum se propinquorum fore visurum. Post 50. vero annos, cum soror eius ipsum videre vellet, non cessabat donec eum in spiceret: quam dum Episcopus loci iam grandaevam propterea videret affligi, scripsit praesulibus eremi, ut Piorem mitterent. Ille autem oboediens, et quendam assumens, venit ad patriam. Cumque ad ianuam domus [orig: domûs] suae accessisset, adventum que suum nunciasset [orig: nunciâsset], veniente germana [orig: germanâ], clausis oculis dixit: Ecce ego sum Ptor, quantum vis, o [orig: ô] soror, aspectu satiare. Tum illa, gratiis actis, Deum laudavit. At ille, oratione facta [orig: factâ], rediit in eremum. Is vero ambulans comedebat; cur autem id faceret, a quodam interrogatus, ita respondit: Non, inquit, volo veluti necessario [orig: necessariô] uti cibo [orig: cibô], sed tamquam extraneum aliquid agere.

Pro qua re ab alio rogatus, ait; Ne dum comedo, anima voluptatem sentiat corporalem.

PIPA [1] Gallieni, Imperatoris concubina, Salonini ex eo mater. Trebellius Pollio in Gallienis, c. 3. Tam variae item opiniones sunt de Salonini nomine, ut, qui se verius putant dicere, a matre sua Salonina appellatum esse dicant, quam is perdire dilexerit, Piparam nomine, Barbarorum Regis filiam. Ubi quam Piparam vocat, Pipam Victor uterque nominat, filiam Attali Germanorum Regis, Aurelius Victor Schotti; alter Marcomannorum: tutius Trebellius, Barbarorum. Sic libro [orig: librô] sequente appellat mulierem Barbaram, non urorem gallienil: quae tamen pro uxore habita et Augusta, sed non creditae sunt nuptiae, quas civis Romanus cum peregrina contraxisset. Videtur quidem Saloninam Aur. Victor, seu uxorem Gailieni, diveriam facere ab eius concubina, quae Pipa nomen habuit et barbari Regis sfuit filia, cum ait: Inter haec ipse popinas ganeasque obiens lenonum ac vinariorum amicitiis haerebat, expositus Saloninae coniugi atque amori flagitioso filiae Attali Germanorum Regis Pipae nomine. Sed docet Salmas. deesse vocem unam Aurelio, quam ex Historica fide aliorum que Scriptorum auctoritate, sic restituit: Expositus Saloninae coniugis atque concubinae amori flagitioso, filiae Attali Germanorum Regis, Pipae nomine. Atque ita plane habet vulgarius Victor, qui, ab illo altero Victore mutuatus, mutatis aliquot verbis, nonnullis etiam additis, ita scripsit: Amori diverso pellicum deditus, Saloninae coniugis et concubinae, quam per pactionem, concessa [orig: concessâ] parte superioris Panneniae, a Patre Marcomannorum Rege matrimonii specie susceperat, Pipam nomine. Vide Salmas. ad loc.

PIPER Graece *pe/peri, arbor in India nascens, cuius quidem hodie notissimus fructus, olim vero admodum placuit sola [orig: solâ] sua [orig: suâ] amaritudine, et pondere emptus est, ut aurum et argentum, Plin. l. 12. c. 7. Ob quam aromatis huius raritatem ac pretium, per excellentiam, vox haec pro quibusvis aromaticis speciebus usurpata est, Augustino, de Morib. Manichaeorum, l. 2. c. 13. Hieronymo item, qui Ep. ad Euagrium, Omne, inquit, quod rarum est, plus appetitur. Pulegium apud Indos, pipere pretiosius est. Hinc Theodulfus, l. 1. Carm. p. 148.

Hem quantum scelus est animae praeponere corpus,
Et rem mortalem non moribunda tibi.
Ancillam dominae, piperi praeferre cicutam.
Plumbum auro, gemmis sordida saxa bonis, etc.

In Codiae Epist. Bonifacii Archiep. Mogunt. Ep. 5. 146. et 148. turi iungitur cinnamono, costo incensoque, quae omnia vice Eulogiarum mitti solita. Vide Car. du Fresne Glossar. Optimus eius proventus est in littore Malabarico, deinde in Regno Iava, praesertim in provinc. Bantamensi: praeterea crescit abunde in Iambiensi Sumatrae tractu, Bont. de Medic. Indic. l. 1. p. 27. apud Auctorem Anonymum Histor. Geogr. et Civ. Orbis Terr. c. 10. de Commerciis. Eius exactam notitiam non accepere [orig: accepêre] Veteres qui tria eius genera, to\ me/lan, to\ makro\n kai\ to\ leuko\n, nigrum longum et album, in una arbore nasci crediderunt. Qui error ex eo ortus, quod non admodum dissimiles sint plantae, quae piper longum et quae nigrum producunt, licet quidam tradant, hanc cum illa non plus similitudinis habere, quam fabam cum ovo. Candida autem piperis arbor tam parvo [orig: parvô] discrimine distat ab ea, quae nigrum fert piper, ut a solis indigenis queat internosci: ut proin non mirum sit, Veteribus indiscretas haberi. Solus eorum Theophrastus diserte haec genera distinxit et nigrum piper a longo discrevit. At Dioscorides et alli ex longo pipere rotundum piper candidum, nigrumque fieri tempore et maturitare, tradunt. Quod si verum esset, pipere longo [orig: longô] nigrum, utpote perfectum maturumque, validius esset consendum ac potentius: cum tamen contrarium obtinere Theophrastus doceat. Hodie in Bengala longum piper, quod ibi tantum gignitur, Pimpilim appellari superius diximus in voce hac, ubi etiam origo Graeci vocabuli pe/peri indigitata. Vide plura hanc in rem apud Salmas. ad Solin. p. 1019. et seqq. ut et p. 1186. et 1187. ubi Piper *kottonariko\n, ex Cottonara regione in Becaren emporium monoxylis lintribus convehi consuevisse, docet ex Solino, c. 54. supra quoque Cubeba. Hodie autem Cottonara Calecutium est, ubi piper optimum plurimumque etc. Hinc Piperarii. in vetere Charta, Gall. Peuriers, vel Poiuriers olim Parisiensibus, quos postea Espiciers, seu Speciarios dixerunt [orig: dixêrunt], apud Car. du Fresne, Glossar. Hos Piper coeterasque merces suas malorum praecipue Poetarum chartis involvere habuisse in more, dicemus infra, voce Poeta. De Pipere peculiariter id refert, Horatius, Epistol. l. 2. in fine et Martialis, ubi librum suum admonet, ne fiat piperis thurisque cucullus, l. 3. Epigr. 2. v. 5. At piper le de, Gallis hodie idem quod Graecis olim kakourgei=n ku/bon, i. e. improba [orig: improbâ] manu talos tesserasque iacere, ea [orig: eâ] videl. fallacia [orig: fallaciâ] atque arte, ut, quo [orig: quô] quis velet puncto [orig: punctô] eas cadere, consisterent. Quam in rem est illud Martialis, de Turricula, l. 14. Epigr. 16.

Quaerit compositos manus imbroba mittere talos,
Si per me mittit, nil nisi vota facit.

Nempe, ut huiusmodi fraudi ocurreretur, pyrgus seu turricula excogitata est, in qua, antequam inde effunderentur in tabulam, prius concutiebantur probe tali tesseraeque, unde di\a/seistoi ku/boi, et dia/seistoi a)stra/galoi apud Graecos. Nonnulli insuper psephobolum adhibebant, uti infra dicemus pluribus, in his vocibus, vide quoque supra voce Phimus.

cognominatus est. Ekkehardo Iuniori de Casibus S. Galli teste. Notkerus, de quo vide suo [orig: suô] loco [orig: locô]. German. Pfefferkorn.

PIPIMISIUM villa seu vicus Galliae, in pago Briegio; hodie Poinsy, ad Matronam fluv. 2. aut 3. mill. pass. a civitate Meldorum. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

PIPINUS [1] Galliae Rex, Carolinurum Auctor, Caroli M. pater, Franciae regnum virtute adeptus, cum ex regio genere natus non esset, ob ignaviam scil. eius, qui tum regnabat. Hic Leoni insidens olim depingebatur, atque sculpebatur, ut in fronte Ecclesiae Parisiacae ccrnitur, eo quod [orig: quôd] in curte Ferrariensis coenobii Leonem occiderat, Monachus Sancti Gall. l. 2. rerum Caroli Magni, c. 23. Sic in palatio, antequam conflagraret, factum e lapide Caroli Magni patrem pueri videre meminimus, inquit Hadr. Vales. in Ferrariae. Conditor fuit secundae familiae Regum Francorum (quae tamen non ab eo, sed a filio eius Carolo M. denominata, Carolovingorum seu Carolinorum accepit nomen) praecipuumque Pontificiae potestatis iecit fundamentum. Ravennensi Exarchatu Pontificiae sedi donato [orig: donatô], cuius rei testis est marmorea Romae tabula hodieque conspicua:

PIPINUS. PIUS. PRIMUS. AMPLIFICANDAE. ECCLESIAE. VIAM. APERUIT. ET. EXARCHATUM. RAVENNAE. CUM. AMPLISSIMIS. etc.

Cetera enim delata. Quae donatio postmodum a Carolo M. non modo confirmata, sed amplis etiam Regni Longobardici accessionibus adaucta est, sic tamen ut iura Maiestatis ac potestatem eligendi Pontificis sibi reservaret, quibus rebus, inquit Bodinus, non modo libenter Pontifex annuit, sed etiam ut Pipinus Imperatorem se appellaret, pene persuasit. Interea certum, liberalitatem hanc Pipini Carolique Imperio Romano quod in Occidente feliciter iterum emerserat, maximopere fuisse damnosam, quippe quae ansam Romanae Ecclesiae Episcopis dedit, non solum supremum terrarum suarum ius obtinendi, sed ad universi etiam Orbis dominium aspirandi. Vide Fellerum, Not. ad Georg. Hornium, Orb. Imp. et supra voce Pepinus.

PIPIO Graece pi/pos2 avis pullus: sicut ex ba/mbalos2 bambalio, ex a)/rdalos2 seu ardelio, ex li/nufos2 linyphio, orta. Apud Lamprid. in Alexandro Sev. c. 41. pipiones. palumbini sunt pulli, ut pulliceni, gallinacei et pavonini: Nam aviaria instituerat pavorum ---- maxime palumborum, quos habuisse ad viginti milia dicitur: et ne eorum pastus gravaret annonam, servos habuit vectigales, qui eos ex ovis ac pullicenis ac pipionibus alerent. Sic Matth. Salvatico sunt pulli columbarum, et est nomen, inquit, formatum a proprio sono animalis, etc. Turturini pulli ita vocantur in veterib. Gloss. Pipiones, trogoni/ssai. Galli in suo idiomate vocem retinent, sed pro ipfis usurpant columbis: pipiones enim piions dicunt, extrita [orig: extritâ] media [orig: mediâ] litera [orig: literâ] quod illis sollenne est in omnibus vocibus, quas mutuantur de Latino. Nec omittendum, etiam minores grues pipiones dici, Plinio, ubi alii male vipiones legunt, Salmasius ad loc. cit. Imo et accipiter pipio ac inprimis pipivunculus dicitur. Ioh. de Ianua, Pipio, resonare, clamare, accipitrum est vel pullorum columbarum. In Glossis Pithoeanis, Accepter tirunculus qui scilicet pipit. Ubi legendum Pipiunculus Gloss. Reg. cod. 1013. habent, Piunculus. E quibus in Gloss. Graeco-Latinis *kegxri\s2 ei)=dos2 i(/erakos2 mikrou=, Titiunculus, emendat Car. du Fresne legique iubet Pipiunculus. Sed et Pipio, moneta minutior Hispanica, in Charta Alfonsi Regis Romani et Regis Castellae A. C. 1258. apud Perardum, item apud Covarruviam, de voterib. Numismatis Hispan. c. 5. num. 5.

At per plana iacent Ribaldi cum Piquechinis,
Et qui res propter venales castra sequuntur:

Carolo du Fresne videntur dicti quidam, ex infima lixarum calonumquefaeoe, a curandis canibus, vel potius a venatorum ministvis equitibus, qui canes venatioos ad venationem educunt ac propellunt, quasi Pique-chiens: vide eum Glossar.

PIRA pomorum generali appellatione comprehensa, abiis in specie dictis, quae ex mhle/a arbore, seiunguntur. Virgilio Georgic. l. 2. v. 87. ubi de Horto Alcinoi,

Pomaque et Alcinoi silvae: nec surculus idem
Crustumiis Syriisque pyris gravibusque volemis.

Quae quomodo condenda, vide Plin. l. 15. c. 17. condienda, Salmas. ad Solin. p. 466. Idem Plinius memorat vinum ex iis confectum, l. 14. c. 16. cuius etiam mentio apud Hieronym. contra Iovin. l. 2. ubi Piraticum vocat, Galli hodie poire vocant. Sed et ea, obiectis inutilibus, in merum sucum rediguntur, quem cogunt incrassestere: unde massae srusta, apud Statium, l. 1. Sylv. 6. v. 18.

Et massis Amerina non perustis,
Et mustaceus, et latente palma [orig: palmâ]
Pragnantes caryotides cadebant
Non tantis etc.

Vide Casp. Barthium ad h. l. et Adversaer. l. 24. c. 7. plura vero hanc in rem infra in voce Pyra.

PIRAEA civitas insignis, Amisus olim dicta, teste Strab. l. 12. Milesii eam condiderunt prius: deinde Cappadocus princeps, ut refert Theopompus: postea, ab Athenocle et Atheniensibus habitata fuit, et Piraea nuncupata.

PIRAEEUS sive PIRAEUS seu melius Pyraus nunc Porto di Seline, ab urbe adiacente, vel porte Leone, a Leone

marmoreo ibi ad litus sito ad ostia Cephisi fluvii, portus Athenarum, 400. navium capax, a Themistocle, muro [orig: murô] 2. mill. pass. urbi coniunctus. Catullus, Epigr. 65. v. 74.

Scylax Garyandensis; *(o de\ *peiraieu\s2 lime/nas2 e)/xei g. Ubi Isaac. Vossius: Omnes ferme arbitrantur, Piraeeum ideo triplicem dictum, quod tres portus comprehenderet; nimirum ipsum Piraeeum, Pbalerum, et Munychiam. Verum qua [orig: quâ] ratione Phalerus, et Munychia, Piraeei portus dici mereatur, equidem non video; et prorsus omni id ratione caret. Nam quamvis uno [orig: unô] murorum claustro [orig: claustrô] septi essent, diversi tamen erant portus, maximoque [orig: maximôque] a se invicem distabant spatio [orig: spatiô]. Sed diserte docet Pausanias, l. 1. post initium, iam antequam Themistocles Phalerum et Munychiam, Piraeeo iunxisset, tres habuise portus; *qemistoklh=s2 de\ w(s2 h)=rce (toi=ste ga\r ple/ousin e)pithdeio/teros2 o( *pairaieu\s2 e)fai/neto oi( proskei=sqai, kai\ lime/nas2 trei=s2 a)nq' e(no\s2 e)/xein tou= *falhrou=) tou=to sfi/sin e)pi/neion ei)=nai kateskeua/zeto. Nullus itaque dubito, quin ideo triplex dictus sit Paraeeus, quod tres diversae stationes in eo essent. Et sane, ex his tribus stationibus, unam Piraeei nomine fuisse insignitam, facile mihi persuades. Alteram dictam fuisse *kanqa/rwn, videtur innuere Hesychius: *kanqa/rwn, limh\n ou(/tw kalei=tai e)n *peiraiei=. Tertia appellata est *ze/a, Hesych. *ze/a, h) *(eka/th para\ *)aqhnai/ois2, kai\ ei(=s2 tw=n e)n *peiraiei= leme/nwn a)po\ tou= karpou=, th=s2 zei/as2. *)/exei d' o( *peiraieu\s2 lime/nas2 trei=s2 kleistou/s2. Ubi recte kleistou\s2 appellat tres hosce portus, sive stationes; septo [orig: septô] namque Munychiae continebantur. Ideo Munychiam Rhodierum urbi comparat, Strab. l. 9. *to\ me\n palaio\n e)tetei/xisto kai\ sunw/|kisto h( *mounuxi/a, paraplhsi/ws2 w(/sper h( tw=n *(rodi/wn po/lis2 praeilhfui/a tw=| peribo/lw| to\n *peiraia=, kai\ tou\s2 lime/nas2 plh/reis2 neori/wn. If. Vossius. Nic. Lloydius. Leo praefatus, eximii operis Venetias translatus est A. C. 1693. perdomitae Peloponnesi monumentum.

PIRAICA regio Oropiorum, in Attica, olim Atheniensibus subditorum, Thucyd. Nunc nomen et memoria periit.

PIRATA pro milite maritimo, a)po\ tou= peira=|n, i. e. transire, vel pervagari. Asser Menevens Epist. in vita Alfredi: Rex, inquit, Alfredus iussit cymbas et galeas, i. e. longas naves fabricari per regnum, ut navali praelio [orig: praeliô] hostibus adventantibus obviaret. Impositisque piratis in illis, vias maris custodiendas permisit. Hoc [orig: Hôc] sensu Archipirata, praefectus est nautarum, seu Admiralius, ut hodie dicitur. Sic in Charta regis Edgari, A. C. 971. confecta [orig: confectâ], testium unus, Martusin Archipiratam se vocat. Vide Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol.

PIRATAE Graece *peiratai\, populi nomen Ptolemaeo, qui urbes eorum tam maritimas, quam mediterraneas, recensens, in eorum regione Nitrias quoque emporium collocat, a quo non longe Muzirim emporium, quod proin non expetendum censet. Plin. propter vicinos, inquiens, piratas, qui obtinent locum nomine Nitrtas. Quae eadem loca velut vicina refert Auctor Peripli, *kata\ th\n legome/nhn *xerso/nhson kaq' ou(\s2 to/pous2 ee)si\ peiratai\ kai\ kata tau/thn leukh\ nh=sos2, ei(ta *nitri/a kai\ *tindi\s2 ta\ prw=ta e)mpo/ria th=s2 *limurikh=s2 kai\ kata tau=ta *mou/ziris2 kai\ *nelku/nda, ai( nu=n pra/ssousai. Iuxta Chersonesum dictam ubi locorum Piratae sunt: post eam vero Leuce insula; dein Nitria et Tyndis, prima emporia Limyrices, postea Musiris et Nelcyndas, quae iam negotiationis laude florent. An ex eo illis nomen, quod piraticam exercerent? Vide Salmas. ad Solin. p. 1185. et 1186.

PIRATICA olim dedecori non erat, sed virtutis indicum habebatus. Virg. Aen. l. 9. v. 609.

Omne aevum ferro [orig: ferrô] teritur: versaque iuvencum [orig: iuvencûm]
Terga fatigamus hasta [orig: hastâ]: nec tarda senectus
Debilitat vires animi, mutatque vigorem.
Caniciem galea [orig: galeâ] premimus, semperque recentes
Convectare iuvat praedas et vivere rapto [orig: raptô].

Et certe Piratarum potentiam ac insolentiam, ex incustoditis maribus, portubus ac Insulis, ortum habuisse, notat Plut. in Pompeio, cum ait: Piratarum potenia primum ex Cilicia erupit, originemque habuit audacem et occultam; animos vero et confidentiam bello [orig: bellô] Mithridatico [orig: Mithridaticô] ceperunt, obsequiis regiis accommodantes sese. Deinde dum bellis civilibus Romani ante portas Urbis concurrunt, vacuum custodibus Mare sensim illexit illos et incitavit: ut non iam navigantibus modo essent infesti, sed Insulas et oppida maritima vastarent. Iam pecuniosi etiam, natalibus clari, viri prudentia [orig: prudentiâ] praecellere habiti: naves praedatorias conscendebant, et societati nomina dabant, quasi ea res laudem adderet et gloriam. Ad hac erant his multis locis navalia, portus Piratici et speculae munitae, Pharique, Classes incursitabant, non solum dilecta militum Classiariorum et sociorum navalium Iuventute, Gubernatorum arte, navium pernicitate et agilitate ad munus suum instructae, verum etiam supra eorum terrorem invidiosus stimulabat fastus: Auratis stylidibus, purpureis cortinis, remis inargentatis, quasi sceleribus gestiebant gloriabanturque. Tibiae cantus compotationesque per omnia littora, Principum in captivitatem raptus, Urbium redemptiones captarum, suggillatio erant Romania Imperii. Erant navigia praedatoria supra mille, capta ab illis oppida quadringenta. Inviolata et intacta ante id fana

adorti expilarunt [orig: expilârunt], Clarium, Didymaeum, Samothracium, Telluris Herminae templum, Aesculapii Epidauri: in Isthmo, Taenaro, Calauria Neptuni, Apollinis in Actio, et Leucadae. Iunonis Sami, Argis, in Leucadio, Peregrina sacra illa quae peraguntur in Olympo, faciebant, mysteria quaedam peragebant arcana, quorum Solis Mithrem dicunt, etiam hac [orig: hâc] memoria [orig: memoriâ] mansere [orig: mansêre] primum ab illis monstrata. Maiorem on modum Romanis insultates, etiam vias illorum excursione facta [orig: factâ] infestanbant et villas maritimas exscindebant. Corripuerunt aliquando etiam duos Praetores, Sextilium et Bellinum praetextatos, accensosque et Lictores cum illis ipsis adduxere [orig: adduxêre]. Capta fuit Antonii viri triumphalis filia, rus proficiscens et grandi pecunia redempta. Nempe loruitur de bello Ptratico, a Pompeio consecto, cuius apucis haec est Historia: Dum Populus Romanus domi seditionibus et Cimbrico [orig: Cimbricô] bello [orig: bellô] laboraret, Piratae maria latrociniis vexabant, a M. Antonio Praetore, quem Byzantii adiuverunt, in Ciliciam profligati. Inde cum maiore iterum mole convalescerent, ut per Mediterraneum Mare passim latrocinarentur a P. Servilio Proconsule per quinquennium in Cilicia varie afflicti sunt. Pergamenon etiam Archipirata, qui Ciliciam praedabatur, a L. Metello Praetore et mari et terra [orig: terrâ] profligatus est. Sed cum ipsorum potentiam per tot annos tres etiam Imperatores frangere non nossent, bellum Piraticum lege Gabinia [orig: Gabiniâ] Pompeio per missum est, ut Insulas, oras maritimas et Continentem, ad 500. a littore stadia, exercitus, classes Populi Romani in potestate extraordinario [orig: extraordinariô] Imperio [orig: Imperiô] haberet: Quam rem is per 15. legatos aggressus, intra 40. Diem, ne unica [orig: unicâ] quidem nave amissa [orig: amissâ], feliciter confecit, singularique consilio [orig: consiliô] prospexit ut maritimum genus a conspectu maris longe remotum, mediterraneis agris quasi obligaretur. Vide L. Ann. Florum. Hist. Rom. l. 3. c. 6. Aliter Piratarum originem repetit Thucydides, l. 1. Graeci, aiens, olim, et Barbarorum quicumque in continente maritimi erant, quique Insulas ineolebant, ubi coeperunt crebrius alii ad alios navibus transire, ad latrocinium conversi sunt, Ducibus non tenuissimis, tum sui quaestus [orig: quaestûs] tum infirmorum victus [orig: victûs] gratia. Atque adorti Urbes muro [orig: murô] vacantes, vicatimque habitantes, dirtpiebant ac maximam victus partem hinc compararunt [orig: comparârunt], quod illud opus nondum pudori esset, quinimo gloriam quandam afferret; Quod declarant quidam eitam nunc in Continente, quibus decori est hoc bene exercere tum vetustissimi Poetae. apud quos illi ultro citroque navigantes interrogantur, num Latrones sint? Quae res declarat, nec interrogatos operis pudere, nec eos, qui scire student, exprobrare. Et in Mediterraneis etiam locis homines mutuo praedantur: et adhunc pleraque in Graecia vetustus mos colitur ut apud Locros, qui vocantur Ozolae, et Aetolos et Acarnanas et hanc ipsam Continentem. Qum etiam arma ferre apud hos ex euteri latriocinio permansit. Additque post pauca, Hanc publicam fuisse vivendi rationem apud Graecos. Vide quae de Phocensibus Iustinus, l. 43. c. 3. de Ulysse Homerus Od. y. de Proculo Vopiscus, c. 12. de Thracibus Herodotus in Terpsichore: de Hispanis Italisque Lacerda: de Germanis Tacitus, de Mor. Germ. de Danis Albertus Crantzius, Histor. Vand. l. 1. p. 7. de Scotis Leslaeus Rer. Scot. l. 1. de Laconibus antiquis Plut. in Apophtheg. Lac. et Xenoph. in Cyr. de Tartaris Signism. Heberstenius, Commentar. Rerum Moscovitic. annotarunt [orig: annotârunt]: ut et supra, ubi de Diodoro Typhone, piratici dominatus apud Cilices primo auctore. Quo ipsa Latronum etymologia pertinet, quae passim obvia, et verba Demosthenis, Olynth. 2. Latronum vocabulum habet quandam notam fortitudinis, siquidem hostes spoliant. Mercurium, utpote latrocinantium Deum, prae aliis coluisse, docet Herodotus, l. cit. c. 6. et 7. navigia illorum propria Myoparones erant quae forma [orig: formâ] mixta [orig: mixtâ] ex nave oneraria et longa triremi, accommodata fuere [orig: fuêre] et expedita ad celeritatem. sive remis utendum esset, sive velis, hodie Galeones vocant: Lembos quoque appellarunt [orig: appellârunt], Achilles Tatius de amoribus Clitophonitis ac Leucipp. l. 3. Curtius, l. 4. Heliodorus, Histor. Aethiop. l. 1. etc. Sed et veloces, lenunculi. liburnicae, ploi/a lhstrina\ kai\ lhstri/des2 nh=es2 Raderus ad Curtium, l. 4. c. 5. Videsupra suis locis. De vocis etymo Scholiastes, Aiace, *pei=ra, inquit, *)attikw=s2do/los2 kai\ te/xnh) o(/qen kai\ peira/tai, oi( kata\ qa/lattan kakou=rgoi, Attice pei=ra, dolus et fraus est, unde piratae, qui maleficiis suis mare infestum reddunt. Apud recentioris aevi Scriptores non raro pirata occuriit, pro nauta vel milite maritimo, uti retro diximus. Plura de Piratica vide apud Olaum Wormium, ad Monum. Tristadense, ubi in gratiam veterum Daniae Regum, qui in hac arte se, aliarum more gentium, exercere soliti erant, materiam hanc prolixe persequutus. inter alia ait; Piratica, olim honesta ac licita erat, atque in ea crebro se Reges ipsi aut eorum liberi exercebant, ascitis famosioribus athletis, corporis robore et virtute praestantibus, Constabat autem Piratica haec certis legibus etc. Vide quoque infra Rapina.

PIRCKHEIMERUS Bilibaldus Norimbergensis, fil. Iohannis (Patricii Norici, ICti et Alberti Bavariae Ducis ac Sigismundi Archiducis Austriae Consiliarii) viribus corporis ita robustus, ut iuvenis lucta [orig: luctâ], iactu, cursu omnes aequales superarit [orig: superârit], saltu vero equos altissimos ex facili transilierit. Iuri et Graecae literaturae per triennium Ptavii ac Ticini operram dedit; insuper Theologiam, Mathesin, Historiam et Medicinam ita excoluit, ut in omni hoc studiorum genere cum quovis paria facere haud difficulter potuerit. Reversus in patriam, Senator lectus est A. C. 1596. multasque mox ad varios Principes Legationes cum gliria obivit. Ex in bello [orig: bellô] inter Maximilianum I. et Helvetios exorto [orig: exortô] A. C. 1500. militum copias a Senatu Imperatori missas ad eum perduxit, illoque [orig: illôque] finito [orig: finitô], Patriae pristino in loco fideliter consulendo et Legationes creberrimas ad eundem et nepotem eius Carolum V. aliosque Principes dexterrime oberundo plurimum profuit. Post quae, dimissione ex Senatu aegre impertrata [orig: impertratâ], totum se studiis immersit, libros optimos quosque magno [orig: magnô] numero [orig: numerô] et pretio [orig: pretiô] collegit, manuscripta et numismata congessit, hincque statuarum antiquarum et imaginum

intelligentissimus, cum Germaniae Apelle Alb. Durero intimam et pene quottidianam coluit amicitiam. Inde denuo in Senatum vocatus, Coloniamque ad Caesarem A. C. 1512. et conventus alios plurimos missus, negotia Patriae suae felicissime expediit, Orator consummatus. et audientium quorumcumque ad mirationem meritus. Obiit A. C. 1530. aetat. 60. familiae suae ultimus. inter plurimos alios, Ioh. Francisci Pici Mirandulae, Comitis Hermanni Novae Aquilae, Comitis Ion. Baronis Schwartzenbergii, et Ulrici Comitis Helfenstenii, amicitia [orig: amicitiâ] inclitus. Scripsit, Apologiam seu Laudem Podagrae, Descriptionem Germaniae suprioris et inferioris, Opera Politica, Historica, Philologica et Epistolica in fol. Xenophontem insuper, Ptolemaeum, Plutarchum et Nazianzenum Latine vertit. Melch. Adami Vitis Iurisconsult. Paul. Freherus, Theatro. Alii.

PIRENE sons ad radicem Arcocorinthi, Musis sacer, cuius aqua suavissima est ad potandu, teste Strabone, Statius, l. 1. Sylv. 4. v. 26.

Caballinius sons dicitur Person in Prologo, v. 1. qui pallidam quoque ibidem, v. 4. vocat. Statius in Genethliaco Lucani, l. 2. Sylv. 7. v. 1.

Lucani proprium diem frequentes,
Quisquis collibus Isthmiae Dionis
Docto [orig: Doctô] pectora concitatus oestro [orig: oestrô].
Pendentis bibit ungulae liquorem.

It comes inoas Ephyre solata querelas,
Cenchraeque manus: vatum qua conscius amnis
Gorgoneo [orig: Gorgoneô] percussus equo [orig: equô].

Ubi Lactantii vetus interpres: equo [orig: equô] Pegaso [orig: Pegasô], cuius ungula [orig: ungulâ] percussus locus, fontem effudit, qui Hippocrene dicitur: hoc [orig: hôc] enim sonte qui labra proluerit, poeta fiet. Similem errorem vides eruditi Grammatici, ei, quem in Persii Scholiaste notat magnus Casaubonus. Quia enim sciebat, fontem Musis dicatum Hippocrenem dictum. falso pro Pirene Hippocrenen hic [orig: hîc] hariolatur. Huius fontis aqua diaugh\s2, kai\ po/timos2 dicitur Straboni, Pausaniae quoque piei=n h(du\s2, et apud Athenaeum, omnium levissima. Quod igitur pallidam Pirenen vocat Sytyricus, vel ad fabulam referendum, et luctum Pirenae matris Cenchriae, ex cuius lacrimis fontem hunc manasse [orig: manâsse] fabulantur, auctore Pausania [orig: Pausaniâ], l. 2. vel ad pallorem, quem sibi etiam studio [orig: studiô], et arte interdum conciliabant isti famae negotiatores poetae. Nic. Lloyd. Vide de hoc fonte inprimis, quae notat is. Casaubonus ad Prologum Persianum, Ioann. item Passeratius, Lect. ad Propertium, l. 3. Eleg. 3. quibus adde Iohann. Casparum Barthium, Superstitionum Commentario [orig: Commentariô], et Animadvers. ad Statium. Theb. l. 4. c. 60. Pausanias aliam quoque fonti huic originem ascribi refert, Pirenem nimir. nympham, dum filium Cenchriam lugeret, per imprudentiam occisum a Diana, tantum lacrimarum profudisse, ut in fontem sui vocabuli conversa fuerit, l. 2. Additque, eum excultum soecari candido [orig: candidô] marmore, excisis in id cellulis, e quibus, tamquam e spelaeis quibusdam, in patulum et subdialem alveum cadat aqua, gustu admodum suavis etc.

PIRESIA Thessaliae civitas, olim Asterion dictia, teste Stephano [orig: Stephanô], cuius meminit Orpheus in Argonaut.

PIRITHOUS Ixionis fil. non ex Nube, quemadmodum Centuari, sed ex legitima uxore, fama [orig: famâ] Thesei motus, eius fortitudinis periculum facere constituit. Prion armentis ipsi abactis eum in se concitavit: mox Viri virtute comperta [orig: compertâ], illi firmissimo [orig: firmissimô] amicitiae foedere coniunctus, eius etiam ope Centauros, qui sibi Hippodamen sponsam praeripere conabantur, superavit. Mortua [orig: Mortuâ] vero Hippodame, ita illi cum Theseo convenit, ut uxorem, nisi ex Iove natam, nullam ducerent: et cum iam theseus eius ope Helenam Iovis et ledae filiam rapuisset, nec alia eo [orig: eô] tempore nosceretur, quae Iovis esset, praeter Proserpianm, Plutonis coniugem, ad rapiendam illam simul profecti sunt ad inferos. Verum Pirithous, primo [orig: primô] impetu. a Cerbero interfectus est: cui cum Theseus opem ferre conaretur, ab eo in catenis est servatus, donec Hercules ab Eurytheo ad inferos missus eum liberavit. Fuit autem, secundum historiam, Proserpina, filia Aidonei, Molossorum Regis, a cuius cane Cerbero Prirthous discerptus est. Vide Plutarch. in Theseo. Ovid. etc. Horat. l. 4. Carm. Od. 7. v. ult.

Nec Lethaea valet Theseus abrumpere chare
Vincula Pirithoo. -------- --------

Thesei et Pirithio amicitia in proverbium iampridem abiit. Auctorum itaque hac [orig: hâc] in re testimoniis supersedebimus. hoc tantum impraesentiarum annotantes, scil. horum disciunctionem monstrosissimis ingeniis adscribi. Martial. l. 7. Epigr. 23. v. 3.

Te fingente nefas Pyladen odisset Orestes,
Thesea Pirithio destituisset amor.

Talem progenies hominum si prisea tulisset,
Pirithoum fugeret Theseus, offensus Orestem
Desereret pylades, odisset Castora Pollux.

Impie, Pirithoo disiungere Thesea possis,
Euryalumque suo socium secernere Niso:
Te suadente fugam, Pylades liquisset Oresten,
Nec custodiisset Siculus vadimonia Damon.

omnes venenatas effugavit bestias, adeo ut in hodiernum usque diem in ea [orig: eâ] non inveniantur, et illatae non mancant, aut moriantur. Munster. l. 3. Cosmegraph.

PIRNA oppidulum Misniae, ad Albim fluv. vix 3. milliar. German. supra Dresdam in Meridiem,ubi paxinter Ferdinandum II. Imperatorem, et Saxoniae Electorem, evi suberst, inita; 3. leuc. a limite Bohemiae. Hic [orig: Hîc], ut et Dressae Saxoniae Elector, Protestantibus Bohemia [orig: Bohemiâ], totaque [orig: totâque] ditione Austriaca [orig: Austriacâ] pulsis, perfugium praebuit, A. C. 1628. aliis in Poloniam delatis, Apol. Fratr. contra Samuel martin. Captum est et frere excisum, a Banirio Suecici exercitus duce, circa A. C. 1640.

PIROBORIDAVA Mysiae inferioris oppidum, Ptolemao. Brailano, teste Nigro [orig: Nigrô], ad Danubium in Moldaviae confinio, sed levi coniectura [orig: coniecturâ], Ferrarius.

PIRUM [1] Deciae urbs, Ptolem. Megies, seu Megeswar Lazio ) in Transylvania; sed situs non congruit.

PIRUM [2] Tortum vicus Austriae inferioris ad Danubium, Cluver. 6. leuc. supra Viennam in Occasum. Pixendorf.

PIRUS Lambrafi fil. Thrancum princeps. profectus ad bellum Troianum a Thoante, Aetolorum rege intersicitur, Homer. Il. 4.

PIRUSTAE Ptolemaeo in quinta Eupropae tabula, Pirusae: in extrema Dalmatiae parte, versus Macredoniam easdem ponere videtur. Strabo autem, l. 7. Piruscas vocat et in inferiori Pannoia locat. Plinius Pyraeos appelare videtur, l. 3. c. 22. Albenaesi forte Vigenereo. Tirustaes vero gentem Dassartiorum, qui Illyricis sunt finitimi, refert Livius, l. 45. c. 26. Ubi nescio an Tiraustas dicat, pro Piraustas.

PISA urbs Peloponnesi ad Alpheum fluv. et mont. Pisaeum, de quo Plut. Regio Pisatis dicitur Straboni. Virg. Georg. l. 3. v. 180.

Pisae Milo tyrannus, cum subditos variis tormentis affecisset, ab eis in mare demersus est. Ovid. in Ibin, v. 325.

Utque Milo, sub quo curciata est Pisa tyranno,
Vivus in occulias pracipiteris aquas.

Sic dictam volunt, vel a Piso Apharei filio, vel a Pisa [orig: Pisâ] filia Endymionis, Stephan.

PISAE pluralis numeri Tusciae oppidum, inter Arnum et Auserem amnes, a Pisaeis conditum, Elidis populis, Strabone teste, l. 5. qui Nestorem ad Ilium secuti, in reditu tempestate disiecti, alii quidem Metapontum, alii litus Tyrrhenum tenuerint, ubi a nomnie relictae patriae, Pisas condiderunt: in solo frumenti et vini generosissimi fecundo. Sedes hodie Ordin. Equestr. S. Stephani, qui ibi in templo huic dicato, magna [orig: magnâ] cum pompa, statis tempribus conveniunt. Templum Cathedrale nititur columnis ex marmore 72. portaeque eius ex aere, quae ex templo Salomonico huc translatae finguntur: turris inclinata, Palatium, curia, Hortus Medicus, et Collegium; visu digna hic conspiciuntur. Pissa duplici ss. habent Ptol. et Lycophron. Baudraudo urbs ampla est, cum arce permunita. alias sui iuris et potens Res publ, quae Sardiniam e manibus Saracenorum vindicavit, Carthaginem domuit, et egregiam Christlianis Orientalibus navavit operam. Capta a Galeatio, A. C. 1390. expugnata a Florentinis, restituta libertuti, A. C. 1494. per Carolum VIII. Gallorum Regem demum A. C. 1509. ad Magnum Hetruriae Ducem devoluta est, 6. milliar. ab ostiis Arni, ibi Academia instituta A. C. 1309. et Concilium celebratum, A. C. 1409. Nunc parum populosa est. Alpheas vocat Virg. Aen. l. 10. v. 179.

Quia iam supra Concilii alicuius hic [orig: hîc] celebrati mentio facto est, paulo prolixior historia non abs re erit. Concilium 1. ab Innocentio II. hic [orig: hîc] habiturn. A. C. 1134. cui Praesules ex Gallia, Germania et Italia intererant: quo [orig: quô] Anacletus Antipapa excommunicatus est, et contra Schismaticos varia ordinata. Iterum A. C. 1409. cum diuturno [orig: diuturnô] et horribili schismate Ecclesia laboraret. Gregorio [orig: Gregoriô] XII. Romae, et Benedicto [orig: Benedictô] XIII. Avenione sedente. Gregorius enim, in electione ad Unionem iuramento [orig: iuramentô] adstrictus, cum postea ne audire quodemde concordia vellet: Pasquillo [orig: Pasquillô] exprobrante, Absolutionem a iuramento, a Diabolo ei factam esse, Theodor. a Niem, tract. 6. Labyr. c. 29. Sorbona insuper decrevisset, Ecclesiam Gallicam nullo [orig: nullô] iure obstricatam esse, ut Papae pecunias pendat, nisi in tribus causis. Monstrel. l. 1. c. 67. Aliique ad remedia clamarent, Cardinales secessione facta [orig: factâ], hic [orig: hîc] Concilio [orig: Conciliô] 180. Episcoporum 300. Abbatum, 282. Theologor. etc. celebrato [orig: celebratô], utroque [orig: utrôque] Papa [orig: Papâ] deposito [orig: depositô], tertium in theatrum produxere [orig: produxêre] Alexandrum V. Quo [orig: Quô] brevi defuncto [orig: defunctô] Iohannes XXIV. se fraude obtrusit. Tertium A. C. 1511. a Ludovico XII. Galliae Rege hic [orig: hîc] indictum, indeque Mediolanum et Lugdunum translatum est, in quo contra Iulium II. at qualem hominem, de emendando Ecclesiae statu actum: nummo [orig: nummô] aureo [orig: aureô] a Ludovico Neapoli cuso [orig: cusô], cum elogio: Perdam Babylonis nomen, Thuan. Hist. l. 1. p. 11, edit. Gen. Acta Concilii Pisani, edita in

4 to. A. C. 1612. Plura de Urbe, vide apud Leandr. Albert. descr. Ital. Addo, quod inventa hic, post augustissimi Templi, quod hoc [orig: hôc] saeculo [orig: saeculô] miserando [orig: miserandô] incendio [orig: incendiô] conflagravit, ruinam memorabilis lucerna. bitumine plena et calens adhucm de qua vide Iac. Mancini Politiani Literas ad Licetum, et hunc de Lucernis Antiqq. l. 1. c. 16. et l. 3. c. 14. Ab eadem urbe, Pisanorum Liberator, Ludovicus XI. Galliarum Rex appellatus est, uti es aureo eius nummo docet Car. de Fresne, voce Moneta.

PISAEUS Iuppiter dicebatur simulacrum Iovis apud Pisatas culti. quod ex ebore a Phidia factum, inter VII. Veterum miracula locum habuit. *pi/shs2 *sh=na, Pisae Iovem vocat Philo apud Galenum in descri. medicamenti sui anodyni, quod ab ipso *filw/neion dictum est:

*draxmh\n kai\ r(i/zhs2 yeudwnu/mou, h(\n a)ne/qreye
*xw=ros2, o( to\n *pi/shs2 *zh=na loxeusa/menos2.
Et drachmam radicis falso [orig: falsô] dictae, quam aluit
Regio, quae Pisae Iovem formavit.

Quae verba Galenus explicas, de Cretica nardo accipi videtur velle, quia Creta Iovem occuluit: Sed omnino de India intelligenda docet Salmas. Eber enim, ex quo Iuppiter hictactus, India mittlt, quae proin Philoni lucus seu regio dicitur, quae fabricaverit [orig: fâbricaverit] vel formaverit Pisaeum Iovem. Eadem quoque educavit r(i/zan yeudw/numon, nardum, quaecum revera sit radix, falso tamen nomine na/rdou sta/xus2, h. e. nardi spica Graecis nuncupatur. Vide Salmas. ad Solin. p. 1061. ubi de nardo pluribus agit, et plura de famigeratissima hac statua, apud P. Fabrum, Agonistic. p. 356. et Io. Passeratium ad Propertium, l. 3. Eleg. 9.

PISANDER [1] fil. Bellerophontis, quem in Solymo bello cecidisse Homerus ait. Il. 9.

PISANDER [2] Camireus. (Camirus autem Rhodi civitas est) Eumolpi tempore poeta, ut nonnullis placet, antiquor Hesiodo [orig: Hesiodô].

PISANDER [3] homo procerus, et timidus. et Camelus, et Agaso dictus. De eo vide Suid. et Scholiast. Aristophan. in Aves.

PISANDER [4] Lycaonius sub Alexandro. Mammeae versificator, scripsit variam historiam, libris sec, de Iovis et Iunonis nuptiis, Suidas.

PISANDER [5] Nestoris fil. Suidas. Et unus procorum Penelopes. ovid. Ep. 1. Heriod. v. 91.

Quid tibi Pisandrum, Polybumque Medontaque dirum,
Eurymachique avidas, Antinoique manus.

PISANDER [6] Poeta Craecus Olympiade 33. libris duobus res gestas Nerctslis prosequutus est. Alia attribuuntur, quae potius Aristaeus sibi vindicet. Suid. Pausan. in Arcad. Hygin. in poet. Astron. Censorin. in fragm. c. 9. Fulgentius, l. 1. mythologiae etc. Nic. Lloydius.

PISANI pro praestita Lothario Saxoni, contra Rogerium Normannum. ope, nil nisi, Legum Romanarum Pandectarum volumen, priscis admodum literis exartum, et inter rudera quaedam, repertu, petierunt, A. C. 1137. Eorum urbs Pisae, vide ibi.

PISANUM castrum validis fossis et turribus cinctum, quod in occidua civitatis Hierosolymae partea Christianis, Pisarum Italiae oppidi incolis, tempore, quo [orig: quô] terrae sanctae tenebant dominium, constructum est, ubi primum Pisani, deinde Saraceni, nunc vero Turcae a terrae sanctae peregrinis accipiunt tributum.

PISANUS [1] Alfonsus et Franc. Turrianus Iesuitae, ediderunt LXXX. Canones Nicaenos, ex Arabico tranflatos; quos spurios tamen esse et supposititios, exceptis XX. docet Gerh. von Mastricht ICtus, Histor. Iuris Eccl. num. 26. et 69. Vide quoque supra. voce Nicaea.

PISANUS [3] Tractus pars Hetruriae, inter agros Florentinum et Senensem ad Ortum, ditionem Lucensem ad Boream, et mare Tyrrhenum ad Occasum. Nunc sub Hetruriae M. Duce. Ibi Pisae, tractus caput, Liburnus portus et emporium, Livorno, et Volaterrae in mediterran.

PISAON in Pelagonia est. Gentile Pisaeus, Stephan. Inter Iolcum et Sepiandem promontor. in ora mritima.

PISAURUS Piceni fluv. a. quo Pissaurum civitas Umbriae ei superposita nominata est, antiquissima Roman. Colonia. Destructa a Totila, a Bellisario reparata est. Subfuit dein Malatestis, Sfortiis, Riveriis, donec ad sedem Pontificiam pervenit. Sita est in planitie, et flum ine Foglia [orig: Fogliâ] interluitur. Munita, cum arce, quae olim Ducum sedes. Hodie Persaro dicitur, Servius vero scribit, Pisaurum dictum, quod illis aurum pensatum sit. Nam cum Camillus Gallos interemisset, aurumque quod Galli a Roma acceperant pro Capitolio non everso, recepisset, et signa civitati appendisset, civitati nomen dedit, Plin. l. 3. c. 5. Urbs haec caeli gravitate vehementer laborat, praecipue mensibus aestivis, ut adeo paucissimi hic [orig: hîc] mortales annos 50. superare, nec multi ad eam aetatem pervenire soleant; quamobrem estquante aere, potissimeque sub Canicula, tot absu muntur pueri, ut absque ingenti dolore commemorari nequeat. Nunc Ducatus Urbini est, in ditione Pontific. in ora maria Adriatici ampla et elegans, media inter Senogalliam ad Ortum et Ariminum ad Occidentem, Baudrand. Hic [orig: Hîc] superbum visitur palatium, Poggio Imperiale dictum. quod Constantius loci quondam dominus exstruxerat. Vide praeter iam laudatos, Livium, l. 33. et 41. Procop. l. 3. Agathiam, Sabellicum, Leandr. Albertum descr. Ital. etc. Vibius Sequester in Catalogo fluminum: Pisaurus, qui et isaurus, ut Lucanus, a quo eivitas Pisaurum, de qua Catullus, Epigr. 82. v. 3.

PISCARIA urbecula probe munita Italiae, sub Venetis, ad lacum Benacum, ubi Mincius ex eoesfluit, in agro Veronensi, in ipso limite agri Brixiani et Ducatus Mantuani, 15. milliar. a Verona in Occidentem Brixiam versus 25. Peschiera. Vide Ardelica.

PISCARIAE Ora tractus Indiae citerioris in ora Sinus Gangetici, inter Negapatanum ad Boream, et promontor. Comorinum ad Austrum, e regione Ceylani Insul. sub Principe Madurae. ibi unionum maxima piscatio.

PISCARII seu de PESCARA nomen illustris Familiae in Italia, quae stirpis Avaleae seu Davaleae in Hispania ramus, est. Cum enim Ruisius Lopezius Davalos Connestabilis Castellae ac primus Comes de RibAdeo, qui saeculo [orig: saeculô] XV. floruit, trex uxores habuisset, ex tertio et ultimo eius matrimonio natus est inprimis ante reliquos Inicus, qui meritis in Alfonsum Regem Neapolis illustris. Comes de Montedorisio et Cameraris Regni sedem fortunae in Italia collocavit, ducta [orig: ductâ] Antonia Aquinate Marchione de Pescara: e quorum liberis Alfonsus I. Marchio Piscarius seu de Pescara, una cum filio Fernando Francisco d'Avalos et Aquino, rebus gestis bellicis insignem gloriam sibi acquisivere [orig: acquisivêre]. Alter Martinus, et post eum tertius Rodericus Comites de Montedorisio, et hic Marchio del Basto fuere [orig: fuêre], sed improles. Quartus Inicus Marchiodel Basto seu Vasti, reliquos Marchoones Vasti et Piscarii atque Principes de Montesarchio genuit. Et quidem Piscariourm ista series est: Bernardus Caspar de Aquino Marchio de Pescara, pater fuit, ex Beatrice Caietana, Antoniae seu Antonellae Aquinatis praefatae, quae iuncta Inico Davalos Comiti de Montedorisio, genuit inter alios Inicum Davalos et Aquino, Marchionem del Basto: qui maritus Laures de S. Severino (Roberti Principis Salernitani filiae) pater ex ea fuit Alfonsi Davalos et Aquino Marchionis de Pescara et Basto; cui nupta Maria Agragonia (Alfonsi II. Regis Neapolita. ex filio Ferdinando neptis) genuit Alfonsum, an Ferdinandum Franciscum Davalos et Auqino Marchiones de Pescara. Huic Isabella Gonzaga iuncta, mater ex eo fuit Alfonsi Davalos et Aquino, Marchonis de Pescara. Quo [orig: Quô] et Lavinia [orig: Laviniâ] Roberea [orig: Robereâ] (filia [orig: filiâ] Guidobaldi Roborei Ducis Urbini, qui obiit A. C. 1574.) geniti sunt Ferdinandus Franciscus, Isabella (quae fratri successit et ex marito Incio Davalos propiore sobrino genuit Caesarem, Carolum, Franciscam et Lucretiam Davalos) Catharina et Maria, omnes nominis Davalos et Aquino, Marchones de Pescara et de Basto etc. Vide Phil. Iac. Spenerum Theatro Nobilitatis Europ. Parte 3. p. 64.

PISCATOR Iohannes Scholae Sigenensis Nassoviorum Professor Theologiae cuius in Nov. Testam. Methodici exstant Commentarii. Obiit Argentinae A. C. 1646. Item in Schola Nassovica Herbornensi Professor Theologiae celeberrimus, vertit Germanice Biblia. Scripsit Expositionem selectorum dictorum V. T. cum Analysi, Quaestiones in Octatuechum: Theses Exegeticas in 5. priora capita Genes. In Utrumque Testam. 3. Vol. fol. etc. obiit Herbornae A. C. 1625. aetat. 88. Andr. Regenvolscius, in System. Hist. Chron. Eccl. Slavonicarum. Vide et Paul. Freherum, Theatro Viror. eruditione claror. nec non aliquid supra, voce Iohannes.

PISCATORII Ludi peragi Romae soliti 7. Id. Iunii, fiebant trans Tiberim quotnnis, ut Festus scribit, a Praetore urbano, pro Piscatoribus Tiberinis, quorum quaestus non in macellum pervenit, sed fere in aream Volcani, quod in genus pisciculorum vivorum daretur ei Deo, pro animis humanis. Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 4. c. 10. In campo, Ovidio, Fastor. l. 6. v. 235.

Tertia post Nonas remorvere [orig: remorvêre] Lycaona Phoebe
Fertur: et a tergo non habet Ursa metum.
Tunc ego me meini ludos in gramine Campi
Aspicere: et didici lubrice Tybri, tuos.
Festa dies illis, qui lina madentia ducunt,
Quique tegunt parvis aera recurva cibis, etc.

Alias Pan. Piscarterum quoque Numen fuit: unde in Graecorum Epigramm. nihil frequentius, quam facta huic Deo ab istiusmodi hominum genere vota, de quibus et Zosimus Thasius alicubi, pro\s2 nhw=| *pano\s2 e)/qento li/na, ad templum Panis suspenderunt retia, felicis nempe capturae causa [orig: causâ]. Apud Romanos Piscatores servi erant, qui piscabantur, memorati Scaevolae, leg. 27. ff. de instr. vel instrum. leg. Marciano leg. 65. ff. de eleg. 3. Ciceroni Officiorum, l. 3. etc. Hinc Valerinaus Imperator apud Treb. Pollionem, c. 14. Zosimioni, Procuratori Syriae, scribens, inter coetera, quae vult dari Claudio tunc Tribuno, memorat Venatores qui obsequantur duos, Carpentarium unum, curam Praetorii unum, aquarium unum, Piscatorem, unum, Dulciarium unum. Eorum tessera arundo fuit. Ovid. Metam. l. 14. v. 651.

Miles erat gladio [orig: gladiô]. Piscator arundine sumpta [orig: sumptâ].

Etiam Piscatui Praepositos habebant, quando togati illi Xerxes montium perforssores et populatores marium, Magistris et Nomenclatoribus, in piscium gratiam, carere noluerunt. Martialis, l. 10. Epigr. 30. v. 22.

Natat ad Magistrum delicata muraena:
Nomenclator mugilem citat notum,
Et adesse iussi prodeunt senes mulli.

Vide Laur. Pignorium, Comm. de servis et supra halieuticum boletar: uti de Piscariis Legib. Atheniensium supra voce Opsonomi. De Venatione Piscaria supersunt *(alieutika\ Oppiani, sed ante eum multi de ea alii scripsere [orig: scripsêre]: in his Leonodis Byzantius metrodori Byzantii, viri Piscatoriae rei intelligentissimi, filius, quem et ipsum de re Piscatoria scripsisse, auctor est Aelianus de Animal. l. 17. c. ult. Meminit et eius Eiusdem Oper. l. 12. c. 42. Item l. 2. c. 6. ubi historiolam affert, de Delphino et puero: item l. eiusdem c. 50. ubi

quiddam narrat de interitu miseri hominis, qui pastinacam piscem esset suffuratus. Quod ex eodem Leonide memorat Michael Apostolius, Cent. 19. Prov. 61. Etiam Tzetzes, Chil. 4. Histor. 128. quatuor istos coniungit, Aelianum, Oppianum, Leonidem et Timotheum Gazaeum, quos Animalium ait Historiam scripsisse Gerh. Ioh. Vossius de Philosophia c. 7. §. 9. De margaritarum, supra voce Margaritarii; de mugilum Piscatione, quam homines inita [orig: initâ] cum delphinis societate obeunt, vide Plin. l. 9. c. 8.

PISCATRIX Avis apud Sinenses celebris: ansere minor est, corvo haud absimilis, collo [orig: collô] praeongo [orig: praeongô] rostroque [orig: rostrôque] aquilino [orig: aquilinô] in extremitate admodum incurvo [orig: incurvô], quae pisces capere, ut lepores canis, docetur. Nempe collum eiusannulo [orig: eiusannulô] ferreo [orig: ferreô] ita coarctant, ut maiores pisces eo [orig: eô] exceptos deglutire non valeat, quos proin piscator sibi sumit. Grandiusculos, quos laxitas non capit, rostro [orig: rostrô] arrepots elevat, piscatorique, ut occurrat, cum strepitu ostendit. Capiunt autem sex aut plurium librarum pisces huiusmodi aves, de quibus certum quoddam tributum piscatores Imperatori pendunt. Auctor Anonymus Sinae et Europae, c. 37.

PISCENAE Galliae Narbonensis oppidum, Ptolem. Pesenas Ioh. Poldo. Baudrando urbs lepida et culta Occitaniae, ubi saepe comitia provinciae. Ad Araurarim fluv. in colle 3. leuc. ab Agatha in Boream, uti vix 4. ab ora maris Mediterranei 9. a Montepessulano in Occidentem. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

PISCES [1] olim Dii, et *qeopai/dwn, nomine digni, ab iis habiti sunt, quorum Deus est venter, dia\ to\ polu/timon. Luxus enim praecipua olim pars, in piscium delectu, unde est quod ex omnibus obsoniis piscis solus id obtinuit, ut per excellentiam [orig: excellentîam] appellaretur o)/yon, et lurcones fe/loyoi, item o)yofa/goi. Indidem et a)kta/zein, est indulgere gempto, laute et oppipare epulari, quia pisces e)p' a)kth=s2, in littore. Itaque hoc genus hominum hic [orig: hîc] fuere [orig: fuêre] maxime profusi: adeo ut Cato questus sit, etiam vulgo R omae piscem pluris venire quam bovem. Et Iuvenal. Sat. 4. v. 25.

Quod ipsum leve videtur, prae eorum prodigo luxu, a quibus impensa leguntur integra latifundia in unius mulli pretium, vide Plut. Sympos. l. 4. quaest. 4. Athenaeum, l. 7. et 8. Plin. l. 9. c. 17. Senecam, Epist. 96. et Natur. Quaest. l. 3. c. 17. Macrobium, Saturnal. l. 3. c. 16. Iuvenalem, Alios. Etiam hodieque toto [orig: totô] Oriente pisces carni praeferri, notat Bellonius, Observat. suarum l. 1. c. 72. Contra Syri olim a piscium esu abstinuere [orig: abstinuêre], quod Venerem crederent, Typhonis metu, in mare prosilientem, aut in figura piscis, aut piscium tergo [orig: tergô] exceptam, periculo [orig: periculô] se exemisse, ut dictum: Unde Phoenicum Astarte (sic illi Venerem vocabant, alii Dercen scribunt et Derceto et Atergatin ) superiora mulieris habuit, inferiora piscis, apud Diodorum. l. 2. Lucianumque in Dea Syria. Quae tamen superstitio Nehemia [orig: Nehemiâ] recentior est, utpote cum huius temporibus Tyriis nondum religio fuerit, pisces venales Hierosolymam deferre, quos postea ne attingere quidem fas fuit. Halucinantur itaque, qui idolo Dagon, quod Azoti colebatur, eandem figuram cum Astarte tribunnt Hebraei, coniecturam facientes ex nomine, quia Dagon deduci videtur ex voce [gap: Hebrew word(s)] dag, quae piscem notat, adeo que haec duo Numina confundunt. Namque praeter quam, quod recentiorem Astartes culutum esse diximus, planum est ex Theologia Phoenicum, apud Philonem Byblium, Dagonem fratrem, et Astartem uxorem Saturni habitos esse. ibidem Dagon Graece redditur *si/twn, Frumentarius, quia [gap: Hebrew word(s)] dagon, Hebraeis est frumentum. Et additur causa nominis, quia eu(=re si=ton kai\ a)\rotron, invenit frumentum et aratrum: unde *seu\s2 a)ro/trios2; Itaque nomen non a forma habuit, sed ab inventione frugum. Ita Philoex Sanchoniathone, qui, Eusebio [orig: Eusebiô] teste, Phoneicum historiam scripsit, ante Troiani belli tempora, nempe circa Iephtae Iudicis Hebraeorum aetatem. Quidni tam vetusto Scriptori de gente sua plus fid ei habeatur, quam Hebraeorum Magistris heri et hodie natis, quique adeo sibi non constant: Dagoni quippe figuram hominis tribuit R. Levi, R. Selomo figuram piscis, R. David ex utroque mixtam. Seniores certe non modo manuum volas, sed et i)/xnh tw=n podw=n, vestigia pedum, ideo in limen cecidisse dicunt. Etiam Theodoretus Philistaeos idolum invenisse scribit tw=n a)/krwn pa/ntwn e)sterhme/non, extremis omnibus partibus, i. e. tam manibus, quam pedibus, privatum et mutilatum. Quod quidem Graeci de suo addiderunt, sed id numquam addituri, si Dagonem credidissent in piscem desiisse. Sam. Bochart Hieroz. Parte prior, l. 1. c. 6. plura infra in voce Piscis.

PISCES [2] carentes squamis vel pinnis in ege, pro immundis habiti, Levit. c. 11. v. 9. 10. Imo et squamosis Iudaei [gap: Hebrew word(s)] cantharum reiciunt. quia stercore vescitur et versatur in luto, plane ut terrestris cantharus, quamvis coetera dissimillimus. Etiam apud Romanos non nisi squamosos pisces pollucere fas erat: Polluctum autem significabant sacrifcicum vel sacrum epulum in Deorum honorem institutum. Legem ex Cassio Hemina ita citat Plin. l. 32. c. 2. Numa constituit, ut pisces, qui squamosi non essent, ne pollucuerent. Eam vero his verbis latam fuisse, putat Scaliger, PISCES QUEI SQUVAMOSEI NON SUNT NEI POLLUCETO, SQUAMOSOS OMNEIS PRAETER SCARUM POLLUCETO. Quam exceptionem ex Festo petit, qui in verbo Pollucere, in iis, quae licet polluncere, recenset pisces, quibus est squama praeter scarum. Nempe scarum ex squamosis solum exceperunt Veteres ut sumptibus parcerent, quia ob raritatem magno [orig: magnô] venibat. Sed vere observat Vossius, hanc exceptionem Numa [orig: Numâ] multo fuisse recentiorem, quia scarus Romanis non nisi sero fuit cognitus. Macrob. Saturnal. l. 3. c. 16. Octavius, Praefectus classis, sciens scarum adeo Italicis littoribus ignotum, ut nec nomem Latinum eius piscis habeamus, incredibilem

scarorum multitudinem, in variis navibus huc ad vectam inter Ostiam et Campaniae littus in mare sparsit, miroque [orig: mirôque] ac novo [orig: novô] exemplo [orig: exemplô] pisces in mari, tamquam in terra fruges aliquas, seminavit. Qui Octavius quis fuerit, indicat Plin. l. 9. c. 17. Scarus, inquiens, promontorium Troadis Lecton sponte numquam transit. Inde advectos Tiberio Claudio Principe, Optatus (Macrobio Octavius) e Libertis eius, Praefectus Classis, inter Ostiensem et Campaniae oram sparsos disseminavit. Et quidem de veteri scarorum patria Plinio convenit cum Enno, e cuius Phagesiis haec citat Appuleius, Apolog. 1.

Scarum praeterii, cerebrum Iovi' paene supremi,
Hectoris ad patriam hic capitur, magnusque bonusque

*kai\ ska/ron e)n para/lw| *karxhdo/ni to\n me/gan o)/pta.
Ingentemque scarum ad littus Carthaginis assa:

legi iubet Bochartus *xalkhdo/ni. Nec enim Troadi vicina erat Carthago, sed Chalcedon, in Ponti faucibus, cui opposita erat Byzantium etc. Vide eum ubi supra, utide Piscibus Arabum fabulosis, scil. Liuba (imo Leviathan ) quem Behemoth quoque et Balahoth appellari scribunt; Thalb, Zamur, aliisque, partim magnitudine, partim figura [orig: figurâ] aliaque [orig: aliâque] ratione prodigiosis, ibid. part. poster. l. 6. c. 15. Hoc unum addo, de vera piscium magnitudine, compertissimum esse, tam ex maritimarum rerum Annalibus, quam ex eorum relatione, qui ad balaenarum piscationem quottidie se conferunt, maiores illos cetos plerumque 50. raro admodum 100. pedum magnitudinem exceere, uti iam visum supra quoque voce Cete.

PISCIACUM vulgo POISSY, oppid. insulae Franciae, ad Sequanam, 5. leuc. a Lutetia in Caeciam Rothomagum versus. Natalibus S. Ludovici, Francor. Regis clarum, 1. leuc. infra confluentes Oesiae in Sequanam. Vide Possiacum.

PISCINA locus proprie in quo pisces. Et quidem Piscinae quales veteribus recentioribusque Romanis fuerint, indicat Varro de Re Rust. l. 3. c. 3. Quis (Maiorum nostrorum) habebat Piscinam, nisi dulem et in ea duntaxat squalos ac mugiles pisces? Quis contra nunc Rhinton non dicit sua [orig: suâ] nihil interesse, utrum iis piscibus stagnum habeat plenum, an ranis? Ubi ostendit, tandem etiam mugiles et lupos sorduisse Romanis, ac vix laudatas fuisse Piscinas, nisi quae pisces haberent marinos. Tum subdit, Non Philippus, cum ad Immidium hospitem Casini divertisset et ei e tuo flumme lupum piscem formosum apposuisset, atque ille gustasset [orig: gustâsset] et exspuisset dixit: Peream, ni Piscem putavi esse? Hinc subiungit, Sic hostra aetas inquam, luxuria Piscinas protulit ad mare, et in eas pelagios greges piscium revocavit. Non propter hoc appellati Sergius Orata et L. Muraena? Quis enim propter nobilitatem ignorat Piscinas Philippi, Hortensii, Luculii? Qua de re Columelia quoque, l. 8. c. 16. Iam enim, inquit, celebres erant deliciae popinales, cum ab mari deferrentur vivaria, quorum studiosissimi, velut ante devictarum gentium, Numantinus et Isauricus, ita Sergius Orata et Licinius Muraenae, captorum piscium laetabantur vocabulis. Vide si voles, fusius ista enarrantes, Valerium Max. l. 9. c. 1. et Macrobium, Saturnal. l. 3. c. 15. Et quantiluxus [orig: quantiluxûs] argumentum est, quod multi tantas opes sibi pararint evivariis? Qui vero hac [orig: hâc] parte et quando praeiverint coeteris, Plin. docet. l. 9. c. 54. De ostreis, tribuit hoc inventum C. Sergio Oratae, de quo suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Nunc verba modo Plinii afferam, Ostrearum, inquit, vivaria primus omnium Sergius Orata invenit in Baiano, aetate L. Crassi Oratoris, ante Marsicum bellum (circa annum Urb. Cond. 666.) nec gulae causa [orig: causâ]. sed avaritiae, magna vectigalia tali ex ingenio suo perecipiens: ut qui primus pensiles invenit balineas, ita magonizatas villas subinde vendendo. Postea subdit, c. seq. Muraenarum vivarium privatim excogitavit C. Hirrius (alii Hirtius ) ante alios, qui cenis triumpholibus Caesaris Dictatoris sex milla numero [orig: numerô] muraenarum mutuo appendit. Nam permutare quidem pretio [orig: pretiô] noluit aliave [orig: aliâve] merce. Hinc subiungit, c. 56. Cochlearum vivaria instituit Fulvius Hirpinus, in Tarquiniensi, paulo ante civile bellum, quod cum Pompeio M. gestum est, distinctis quidem generibus earum. De quo discrimine in sequentibus exponit. Vide Gerb. Ioh. Vossium de or et progr. Idolol. l. 4. c. 23. Varro Piscinarum loculatarum meminit, l. de Re Rust. 3. c. ult. Sic hi loculatas habent Piscinas, ubi dispares disclusos habeant pisces, quos, prinde ut sacri sint, ac sanctiores quam illi in Lydia, quos sacrificanti tibi Varro, ad tibicinem Graecum, gregatim venisse dicebas ad extremum littus atque aram, quod eos capere auderet nemo. Vide quoque supra [orig: suprâ] in vocibus Hirrius, Muraena, etc. Tralatitie Piscina, solium balnei, Augustino de Dialect. c. 5. Piscina dicitur in balneis, in qua piscium nihil sit, cum nihil piscium simile habeat: videtur tamen a piscibus dicta propter aquam, ubi piscibus vita est. A solio tamen videtur distinguere vetus Interpres Alexandri Iatrosophistae, Passion. de Balnco l. 1. Et sic stet aliquandiu in solie ac post modicum descendat in piscinam. Ubi Glossae MSS. Solium balneorum vocant piscinam, vel quodlibet in quo continetur aqua. Salmasio Piscina, apud Romanos, illa fuit pars balnei, quae Graecis decamenh\ dicta est. Tres enim cum essent apud Veteres Balneroum cellae. oi)kh/mata Graecis, Frigidaria, Tepidaria et Caldaria, per has omnes ex piscina, quae etiam kolumbh/qra Graece aqua defluebat, et de frigidaria primum in tepidariam, deinde ex tepidaria in caldariam influebat, Galenus, Meth, Met. l. 1. ubi tribus balnei oecis praedictis diserte contradistinguit th\n decamenh\n, sive piscinam. Latinis itaque haec pars Piscina, quae semper calidariis opponitur. Lamprid. in Alex. Sev. c. 30. Atque ita unctus lavabatur, ut caldaria velnumquam vel raro, Piscina [orig: Piscinâ] semper uteretur. Lucianus tres kolumbh/qras2 seu piscinas fuisse refert, in frigidaria balneroum Hippiae: *kai\ me/sos2 oi(=os2 u(/yei te u(yhlo/tatos2 kai\ faidro/tatos2, yuxrou= u(/datos2 e)/xwn trei=s2 kolumbh/qras2, Et medius oecus tum altitudine celsissimus, tum lumine splendidissimus, frigidae habens tres piscinas. At in tepidaria et caldaria tres alveos ponit, seu

pue/lous2, i. e. solia balnearia, in quae descendebant loturi et in quibus sedebant: qui alvei in tepidariis tantum et caldariis cellis seu oecis locum habebant, ut in frigidariis Piscinae. Dictae autem hae sunt kolumbh/qrai, quod in frigidariis natabant. sicuti in tepidariis et calidariis sedebant, in solio lavantes etc. Salmas. ad Vopisc. in Carino, c. 17. Anton. Heliogabulus momentarias de rosato et rosis piscinas exhibuisse et bibisse cum omnibus suis, caldaria de nardo exhibens, legitur apud Lamprid. c. 24. Idem apud eund. absinthiato [orig: absinthiatô] et rosalo [orig: rosalô] et condito [orig: conditô] et eiuscemodi vinorum generibus piscinas aliquando temperavit et ex iis quoque bibit, populo [orig: populô], qui una lavabant, ad biendum invitato [orig: invitatô]. Locus est, Condito [orig: Conditô] piscinas et solia temperavit et rosato [orig: rosatô] atque absinthio [orig: absinthiô] vulgus ad bibendum invitavit: et ipse cum populo tantum bibit, ut in piscina eum bibisse intelligeretur, viso [orig: visô] quod unus bibisset. Quae ultima verba cum ita fuerint intricata, ut pedem suum ex hoc loco vix posse extricare, fateatur Casaubon. eorum sendum sic explanat Salmas. Heliogabalus, inquit, ex illo vino, quo [orig: quô] Piscina tem perata erat tantum bibit, ut viso [orig: visô], quod is unus bibisset, intelligeretur tamen in piscina eum bibisse, ex decrernento scil. piscinae, vel Solii balnearis, quod cum vino [orig: vinô] plenum esset, postquam unus Heliogabalus bibisset, omnesque eum solum bibisse animadvertissent, sensum eius non adimebat piscinae cpacitas, sed ita in ea vinum decrescebat, ut facile intelligeretur, non tam plenam esse, quam erat, priusquam bibiset. Multum sane sic oportuit eum vini hausisse, qui eum in psscina biberet, et ex piscina, ita eam poterat deplere, et deminuere bibendo, ut speciem aliquatenus exhaustae praeberet, et. Vide eum ad l. Aliquando vero idem luxuriae monstrum vinum non adhibebat, sed aquam inficiebat unguento [orig: unguentô] nobili aut croco [orig: crocô], unde in praecedentibus Lamprid citatus, hic non nisi unguento [orig: unguentô] nobili aut croco [orig: crocô] piscinis infectis natavit, etc. Apud Scriptores Ecclesiae Romanae Piscina significat locum, in quo manus Sacerdotes lavant et ubi ablutione Sacerdotis Missam celebrantis iniciuntur, apud Durandum, Rat. l. 1. c. 1. n. 39. aliosque laudatos Car. du Fresne Gloss. In Cisterciensium Rituali, voce hac [orig: hâc] notari sacrarium, in quod proicinatur res sacrae, usu iam detritae, habes apud Dominic. Macrum, ex verbis c. 22. Sacrista super piscinam comburit eiusque cineres in eam proicit. Cuius frater Carolus *kolumbh/qras2, i. e. fumum sanctum, eum locum Graecis dici, quod in eum res sacrae combustae et in cineres redactae coniciantur, addit. Vide utrumque Hierolex. voce Piscina: ut et hic [orig: hîc] passim, vocibus Cisterna, Favissa, Thesaurus, adde Cl. Suicerum Thesauro Eccl. ubi vocem ka/pnon a(/gion, de Baptismo, frequenter occurrere apud Scriptores Ecclesiasticos observat et. Simile quid erant Cisternae et Thesauri, in Templis Veterum, uti videre est in his vocibus.

PISCIS [2] Graecis dictus *no/tios2, i. e. Australis, ut et Hygino in Poet. Astron. et Ciceroni in Arateis; Germanici Interpreti Magnus, qui de eo sic scribit. Piscis magnus, cuius nepotes dicuntur Pisces. qui in circulo Zodiaco constituti sunt, dicitur in astra collocatus, eo quod decidens in Baeth stagno Phacetis, filia Veneris, in Piscem sit transfigurata, quam Syriam Deam nominaverunt. Subiungit dein, Quidam autem dicunt, quod de stagno filiam Veneris servaverit. Unde hucusque hodie Pisces argenteos Syri in templo sacraverunt. Ubi quam ridiculum, inquit Vossius, ac iosocum, quod ait huius Piscis illos Zodiaci Pisces esse nepotes. A quo paulum abit hyginus, cum filios facit. Sic enim de hoc Australi Piscie scribit: Eratosthenes autem ex eo pisce natos hos esse dicit. Non minus in Meridionalibus sideribus, ac canis, honore cultus est divino [orig: divinô]. Voss. Idolol. l. 2. c. 36. Sic inter Zodiaci signa, Pisces duo, a Veterib. dicuntur Dii Syri. Germanicus in Arateis.

Quae Numina sunt Venus et Cupido. Hyginus Poetic. Astronom. c. 30. Diogenetes Erythraeus ait, quodam [orig: quôdam] tempore Venerem cum Cupidine ad flumen Euphratem venisse, et eodem [orig: eôdem] loco [orig: locô] repente Typhona giganta apparuisse: Venerem autem cum filio in flumen se proiecisse: et ita figuram piscium forma [orig: formâ] mutasse [orig: mutâsse]: quo [orig: quô] pacto [orig: pactô] periculo esse liberatos. Itaque postea Syros, qui his locis sunt proximi, destitisse pisces esitare, quod venerantur eos capere: ne simili causa [orig: causâ] aut Deorum praesidia impugnare, aut eos ipsos captare videantur. Aliter tamen ex Nigidio Germanici Interpres, qui ait hos esse Pisces, qui ex Euphrate evolverunt ingens ovum illud, unde, cum columba ei insedisset, post aliquot dies, nata est Dea Syria, quae dicitur Venus: eoque Syros Piscium et columbarum esu abstinere. Quia vero ab eo tempore Syri capturam piscium aversati; hic Poeta incertus *)anqol, l. 6. Tit. peri\ *(alie/wn, rete suum Syriae Deae dicasse [orig: dicâsse], ait: Sed

Qui vero pisces esitarent, tumorem a Dea iis immitti credebant. Unde Martialis, l. 4. Epigr. 43. v. 7.

Ideoque, si forte aliquando incontinentia [orig: incontinentiâ] ducti pisces comedissent, sacco [orig: saccô] operti ac in sterquilino sedentes, Deam placabant, ut membrorum hunc tumorem averteret, quamadmodum diserte Menander ait apud Porphyrium, de Abstin. Animal. l. 4. vide quoque Plut. der Superstit. Atque hinc timidos Syros appellat Ovid. Fastor. l. 2. v. 473.

Inde nefas ducunt genus hoc imponere mensis,
Ne violent timidi piscibus ora Syri.

Vide Iac. Ouzelium, Animadversion. ad Minucium Fel. p. 178. et 179. Adde Scaligerum ad manilium, Salmas. in Polyhistora, Voss. Oper. cit. supra in vocibus Atergatis, ac Phacetis: Derceto quoque

quam a morte Piscis figura [orig: figurâ] a Syris cultam fuisse, idem Voss. late ostendit, l. 1. c. 23. Imo et alios Pisces ab eadem gente fuisse pro Diis habitos docet Xenoph. Expedit Cyri, l. 1. ubi ait, Chalum amnem fuisse plenum piscium magnorum et mansuetorum, ou(\s2 *su/rioi qeou\s2 eno/mizon, Quos Syri pro Diis habebant. De Aegyptiis idem docet Strabo, l. 17. ubi Lepidotum et Oxyrynchum ab universis Aegyptiis: Latum vero, Nili incolam, a solis Latopolitanis: ut fa/gron a Syenitis Clemens Alexand. coli scribit. Causam cultus [orig: cultûs] suggernte Aeliano [orig: Aelianô], quia praevertant Nilum, atque Aegyptios animi pendentes recreent: et quia ab aliis Piscium abstineant, de Animal. l. 10. c. 19. De Anguillae veneratione tesctis Herodotus est in Euterpe, ob quem cultum lepide in Lycone Comoedia Aegyptios risti Antiphanes, apud Athenaeum, l. 7. De Crocodili honoribus, multa Vossius, Opere cit. l. 3. c. 74. Syrorum Aegyptiorumque exemplum secutos Lydos, indigitare videtur Varro, de Re Rust. l. 3. c. ult. Sic hi loculatas habent Piscinas, ubi dispares disclausos habeant Pisces, quos proinde ut sacri sint, ac sanctiores quam illi in Lydia, quos sacrificanti tibi Varro ad tibicinem Graecum gregatim venisse dicebas, ad extremum littus, atque aram, quod eos capere audebat nemo. De Syrophoenicibus Clemens Alex. Admonit. ad Gentes, tou\s2 i)xqu=s2 inquit, ou(/tw se/bousi, perittw=s2, w(s2 *)hlei=oi to\n *di/a. De Trogloeytis, Plin. l. 9. c. 10. Troglodytae cornigeras (testudines) habent -------- ad quos adnatant, ut sacras, adorant, etc. Sed non si sancti crederentur, eo habebantur pro Diis. ait Vossius, Opere eod. l. 4. c. 51. Taceo de sideribus, praeter supra memoratos, annumeratos a Veteribus et divinis honoribus excultos, Delphinum, Cetum, qui Germanico Bellua Ponti, Hydram, de quibus Idem, l. 3. c. 36. Nereides item ac Tritones, inter Numina habitos, l. 4. c. 5. de quibus omnibus, praeter Auctorem hunc saepius laudatum, vide Plin. l. 9. c. 4. et 5. Item, l. 36. c. 5. Aelian. Histor. Animal. l. 13. c. 21. Pausaniam in Boeoticis, Alex. Neapolitanum, Genial. Dierum, l. 3. c. 8. Vinc. Chartarium Regiensem de Deorum Imag. quem Latine reddidit Ant. Verderius Rondeletius, de Pisc. mar. l. 16. c. 20. 21. 22. Gesnerum in Hist. Aquatilium c. de Hominibus marinis, et altero de Nereidibus alioque de Tritonibus, etc. De Sirenibus vide iterum Voss. l. 3. c. 99. Coeterum, Homerus de iis agens, qui temporibus vixissent Troianis, licet Ilium foret prope Hellespontum, ubi piscatio nobilis, nullos tamen inducit Piscibus vescentes, ne homines quidem Insulares, uti Ithacenses: imo ne molles quidem Phaeaces illos. Unde Eubulus. Comicus rogat,

*)ixqu=n d' *(/omhros2 e)sqe/ont' ei)/rhke pou=
*tina\ tw=n *)axaiw=n;
Homerus ubinam quemquam Achivorum refert
Edisse Pisces?

Quod sactum ideo Vossius vult, quia praecipuae essent Piscium delitiae, quibus animus frangi solet. Saltem de sociis Menelai ac Ulyssis Odyss. m. piseationi se dedisse refert, sed causam in famem reicit. Veteres etiam Romani, quos cascos dicebat Ennius, Piscibus abstinuerunt. Atque inde est, quod Deam Carnam, carnis ac vitalium praesidem, non piscibus, sed fabacea [orig: fabaceâ] ac larido [orig: laridô] placabant. Ovid. Fastor. l. 6. v. 170.

Prisca Dea est, aliturque cibis, quibus ante solebat,
Nec petit adscitus luxuriosae dapes
Piscis adhuc illi populo sine fraude natabat,
Ostreaque in conchis tuta fuere [orig: fuêre] suis.

Recentioribus vero in delitiis fuere [orig: fuêre], unde eosporro ac cepis, vili et plebeio cibo opposuit Horatius, l. 1. Ep. 12. ad Iccium. v. 20, Imo magnum quoque delitiarum in illis discrimen. Tandem enim sorduere [orig: sorduêre] etiam mugiles et lupi ac vix Piscinae laudabantur nisi quae marinos haberent Pisces, vide Varronem, de Re Rust. l. 3. c. 3. et Columenllam, l. 8. c. 16. ut et supra ubi de Piscinis. eodem pertinet Catonis querimonia, apud Plut. Sympos. l. 4. Problem. 4. Pluris venire piscem, quam bovem; Nempe Piscibus luxum metiebantur, unde et ganeorum Proverb. *shmeron a)kta/swmen, Hodie littorisemus. Et tolerabile fuisset illlud studium, nisi peregrinis lavitiis ingluviem exsatiandam duxissent, ut in Sat. Varro ostendit, quando e lucrino lacu conchylia, e Benaco anguillas, alosas e Tiberi; asellos Pessinunte, Rhodo [orig: Rhodô] acipenserem, rhombos Ravenna [orig: Ravennâ], accersebant. Iuvenalis, Sat. 5. v. 94.

Atque ita defecit nostrum mare, dum gula saevit
Retibus assiduis, penitus scrutante macello [orig: macellô]
Proxima, nec patimur Tyrrhenum crescere Piscem.

Et quantum illud, quod Apicius in sociorum garo necari mullos praecellens putavit atque e iecore eoruam alecem excogitare provocait. Quod Asinius Celer, hoc [orig: hôc] pisce prodigus, Caio [orig: Caiô] Principe, unum mercastus est octo milibus nummum? Plin. l. 9. c. 17. Quod Hortensius muraenam exanimatam flevit? et Antoniae Drusa muraenae, quam diligebat, inarues addidit: cuius prepter Famam nonnulli Baulos videre concupiverunt, eod [orig: eôd]. l. c. 55. Et quidem Scaro, inter saxatiles, imo in Piscibus universis, primae datae sunt: quam honorem tamen serius adeptus est, cum prius penes Acipenserem esset, nempe ignoto [orig: ignotô] adhuc Scaro [orig: Scarô] Romanis, qui e Siculo vel Carpathio mari advehebatur. Unde Plinius, l. 9. c. 17. Scarus principalis hodie, sed hac de re infra aliquid dicetur, in voce Scarus. Inter littorales Mullus magni habitus; de quo placet afferre Senecae locum e l. 3. Natural. Quaest. c. 17. Quanto incredibiliora sunt opera luxuriae, quoties naturam aut mentitur aut vincit? In cubili natant pisces et sub ipsa mensa capitur, qui statim transferatur in mensam. Parum videtur recens mullus, nisi qui in convivae manu moritur. Vitreis oliis mclusi offeruntur, et observatur morientium color, quem in multas mutartiones mors luctante Spiritu vertit. Alios necant in garo et condiunt vivos etc. Plura, praeter Auctores

iam laudatos, vide apud Plinium, toto [orig: totô] libro [orig: librô] 9. et Voss. de Orig. ac progr. Idolol. l. 4. capp. prior. 51. Auctorem item Anonymum Sinae et Europae, c. 42. E quo hoc saltem adicio: In Chekiang sub Hangcheu montem esse Cienking, prope Changhoa, in quo lacus 200. iugerum ob aureolos Pisces celebris, de quibus diximus supra, in voce Aureoli. Nritiam Dominorum suorum habere dicuntur, id quod confirmatur auctoritate Plinii, qui non solum quosdam eorum consuetudine in vivariis ad cibum congregari cum plausu, sed etiam in piscinis Caesaris genera piscium ad nomem venire, quosdam singulos, relert, l. 10. c. 70. Unde Cicero ad Attic. l. 2. Ep. 1. Nostri Principes digito [orig: digitô] se caelum putant attingere, si mulli barbati in Piscinis sint, qui ad manum accedant: ac Lucianus de Dea Syr. *ou(=toi de\ (Pisces indigitat) kai\ o)no/mata e)/xousi kai\ e)/rxontai de\ keklhme/noi, Hi et nomina habent atque iis vocati adveniunt. Quid quod Simonis nomine Delphini gaudere crediti sunt, qua de re vide Caes. Scaligerum in Aristot. Histor. Animal. l. 2. c. 16. sect. 118. A gula luxus ad vestitum transiit conchyliis, purpuris ac margaritis eo servientibus. Plin. l. 9. c. 35. Sed quota haec portio est reputantibus purpurae, conchylia, margaritas? Parum scilicet faerat, in gulas condi maria, nisi maibus, auribus, capite totoque corpore, a feminis iuxta virisque gestarentur. Ac post aliqua multa, Quin et pedibus, nec erepidarum tantum obstragulu, sed totis socculis (margaritas) addunt: Neque enim gestare iam margaritas, nisi calcent, ac per uniones etiam ambulent, satis est. Imo ad aedificia eorumque partes et domestica instrumenta. Nam ut de Ichthyophagis nil dicam, quorum aedificiis exstruendis Cetacea inserviebant, Strabo, l. 15. quod et de Arabibus refert, Plin. l. 9. c. 3. Romanis ac Graecis materiam praestiterunt Pisces, praecipue ad lectos, repositoria et similia. Idem, l. 9. c. 11. Testudinum putamina secare in laminas, lectosque et repositoria his vestire Carbilius Pollio instituit, prodigi et sagatis ad luxuriae instrumenta ingenii. Martialis, l. 2. Epigr. 67. v. 5.

Hodieque ex conchis margaritiferis cochlearia fiunt ac pocula etc. De usibus Piscium aliis, in re Medica, Militari, Civili, Iudicaria: abusibus item in Philtris et rebus Magicis, vide Auctores praefatos, Vossium inprimis, l. 4. Idolol. c. 49. Quousque Piscium quibusdam duret vita, docet Plin. l. 9. c. 53. Aevi piscium memorandum nuper exemplum accepimus. Paeusilypum villa est Campaniae, haud procul Neapoli: in ea in Caesaris piscinis a Polliono Vedio coniectum piscem, sexagesimum post annum, exspir âsse, scribit Seneca, duobus aliis aequalibus eius ex eodem genere etiam tum viventibus. Sed magis id, quod de Lucio pisce retulit Conr. Celtes, primus Germaniae Poeta laureatus, et ex eo Conr. Gesnerus praef. operis de Piscibus, perscripsit ad Ferdinandum I. Imperatorem, Caesari nempe Maximiliano I. circa A. C. 1497. in stagno circa Hailprun, captum fuisse lucium piscem, cum annulo ex aere Cyprio in bran chiis sub cute, parte sui splendente, cui inscriptum: *ei)mi\ e)kei=nos2 i)xqu\s2 tau/th| li/mnh| panto/prwtos2 e)piteqei\s2 dia\ tou= kosmhtou= federi/kou b/. ta\s2 xei=ras2, e)n th=| e. h(me/ra| tou= *)oktwbri/ou asl. Sum piscis ille primus omnium huic stagne impositus, manibus Imperatoris Frederici Il. die 5. Octobr. A. C. 1230. Istiusmodi autem annulis seu Inauribus ornatos subinde fuisse pisces non modo ex Plinio supra vidimus, sed et Aelianus Hist. Anim. l. 12. c. 30. docet, cum inquit: Sunt et Pisces in templo Iovis Labradaei, ubi fons nitidus, monilibus et aureis Inauribus ornati; quos anguillas fuisse, innuit, Plin. l. 32. c. 2. et Athenaeus, sub initium l. 8. Vide quoque Casp. Bartholinum de Inauribus Veter. Nec omittendum, Aegyptiis Pisces hieroglyphicum odii, item lasciviae suisse. Vide Fortun. Licetum de Gemmis Annul. in explic. Gemmae 9. Maris quoque Imperii symbolum, unde post infelicem contra Pompeianos Augusti pugnam, Piscem ultro e mari ad pedes eius salientem, Siciliam brevi in potestate eius fore, indigitasse [orig: indigitâsse], legimus apud Xiphilinum: et Servius, Deliadis l. 6. scribit; Atheniensibus in Delo sacrificantibus, lavandis manibus aquam haurientem puerum urnam dem ersisse, ac cume phiala simul cum aqua Pisces effudisset, oraculum redditum fuisse, Marisfore Dominos:

Vide Nic. Causinum de Symbolica Aegypt. Sap. l. 8. et alibi. De Piscium sideris nota, apud Graecos Latinosque, adi Salmas. ad Soln. p. 1237. ubi Capricornum quoque cum cauda piscis involuta in Veterib. monumentis; aliquando tamen cum recta cauda piscis pingi, ut in annulo Gorlaei 85. et 87. adnotat. Nec omittendum Piscium coquendorum singulare artificium, quod occurrit apud Ael. Lamprid. c. 24. ubi de Heliogabalo, Pisces, inquit, semper quasi in marina aqua cum colore suo coctos conditura [orig: conditurâ] veneta [orig: venetâ] comedit. Nempe pisces ei sic coqui pararunt [orig: parârunt], ut non alio [orig: aliô] colore mensis inferrentur, quam quo [orig: quô] essent vivi, cum in aquis maris versarentur atque hanc vocat Lampridius condituram Venetam: sic dictam a colore Veneto, qui idem est vel adsinis admodum colori maris seu tw=| qalassoeidei=. Idem vero luxuriae prodigium, ad mare piscem numquam comedit: in lognissimis a mari locis omnia marina semper exhibuit: muraenarum lactibus et luporum in locis mediterraneis rusticos pavit, Ibid. De Piscibus volantibus, vide supra Croceus, Loligo, Lucerna, de investitura per Pisces suo [orig: suô] loco [orig: locô]; de nominibus a piscibus desumptis, itidem supra ubi de Orata Sergio: de nominibus eorum pro aetatis ratione variantibus infra, voce Thynnius. Adde quae de Foro, Opsonomis Vendendi iure. PISCES A VETERIBUS PRO DIIS HABITI, EX VOSSIO Anguilla, apud Aegyptios divino [orig: divinô] cultu honora est teste, Herodoto [orig: Herodotô] in Eut. ut supra dictum. Easdem in Labrodii Iovis fonte monilibus aureisque Inauribus fuisse exornatas, e Plinio, l. 32. c. 2. Ostensum: aureis argenteisque: refert

Athenaeus, Dipnos. l. 8. Carpa, Cassiodoro dicitur Lepidotus, quem ab universa Aegypto cultum esse retro diximus. Cyprinum alii vocant. Cetus, ut et siderum alia, in Deorum numero fuit. Vide Voss. Idolol. l. 2. c. 36. Crocodilus, Aegyptiorum Deus, vide suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Cyprinus, vide hic [orig: hîc] paulo supra Carpa. Delphinus, in siderum, atque adeo Deorum numero antiquis quoque fuit. Hydra, similiter. Latus, piscis in Nilo genus, a Latopolitanis civibus pro Numine habitus est. Lepidotus, ab Aegyptiis universis cultus est. Vide hic supra Carpa. Lucius, frequens in Nilo ad modum, Oxyrynchi nomine, non ab Oxyrynchitis modo, sed et a reliquae Aegypti incolis, divinis honoribus est affectus. Oxyrynchus, vide hic [orig: hîc] paulo supra Lucius, ita enim eum interpretatur Petr. Bellonius c. 13. Hadriano tamen Iunio est Raiarum genus, quod ba/tos2 o)cu/rugxos2 vocavit. Phagrus, Graece *fa/gros2, ab Evenitis cultus est: sicut ab Elephantinae in colis Piscis *maiw/ths2. Clem. Alexandr. Admonit ad Gentes, et Aelian. de Animal. l. 10. c. 19. Sed pro Evenitis apud Clementem reponivult Syentis Vossius. Testudo, Troglodytis culta, teste Plinio [orig: Pliniô]. l. 9. c. 10. Troglodytae cornigeras habent (Testudines) ut in lyra, annexis cornibus latis, sed mobilibus. quorum, in natando, remigio [orig: remigiô] se adiuvant. Celtium genus id vocatur eximiae testudinis, sed rarae. Namque scopuli praeacuti chelonphagos terrent. Troglodytae autem, ad quos aednaetant, ut sacras adorant. Tritones ac Nereides. Numina olim marina, nil aliud quam Pisces sunt, humanam formam imitantes. Vide Plin. l. 5. c. 9. et de Semipisce ac Seminuliere in Frisia capta A. C. 1403. Voss. d. l. l. 4. c. 51.

PISDADAEI nomen primae in Persia familiae regnatricis, ante Muhammedanos, Hornio. Vide Persia.

PISEUS Rex Tusciae, An. ante Urb. Cond. 260. aeneam tubam invenisse dicitur.

PISIAS [2] unus ex Hermocopidis, perversissimis mortalium. Vide Aristoph. Schol. Aves. 577.

PISIDA fluv. Tartariae desertae Moscoviae ditionem a Tartaris dividit, et in mare Glaciale se exonerat.

PISIDAE antea Solymi vocati a Solymo Iovis et Chaldenae filio, dein Pisidae, a Pisida. Populus est barbarus iuxta Aspendum et Ciliciam habitans, Stephan.

PISIDIA vulgo Versacgeli, seu Versacili, Turcis, Leuncl. a Versaco, urbe primaria sedeque Praefecti, quae olim Antiochia Pisidiae, Asiae region. Bithyniae Isauriae, et Pamphyliae finitima, cuius oppida enumerantur, Selga, Salagassum, Petneltssum, Adadata, Brias, Grenna, et alia nonnulla. Populi Pisidae, de quibus Livius, l. 38. c. 15. ubi de expeditione Manlii in Pisidiam et vicina loca: Inde agrum Saglassenum, uberem fertilemque omni genere frugum ventum est. Colunt Pisidae longe optimii bello regionis eius. Coeterum, regio haec in Laterculo provinciarum Geographiae Ptolemaei adiuncto, in quo provinciae Asiae maioris recensentur, sub Pamphylia, una cum Isauria, comprehenditur: *pamfuli/a, e)n h(=| *pisidi/a kai\ *)isauri/a. Quarum proin duarum Ptolemaeus non meminit, in en aratione partium seu provinciarum Asiae X. sola [orig: solâ] Pamphyliae mentione facta [orig: factâ]. Sub iurisdictione Proconsulis non erat, sed Dioeceseos Vicario suberat, qui insuper Pamphyliam, Lydiam, Carima, Lyciam, Lycaoniam et Phrygiam utramque regebat, uti patet ex Notitia Arcadii: interim peculiarem habebat Praesidem, uti pluribus ostendit Salmas. ad Solin. p. 803. et seqq.

PISIDIUM oppid. Asiae minoris maritimum, haud procul Seleucia [orig: Seleuciâ], Diod. Positium legit Holstenius.

PISIDON portus in Africa propria, Ptolem. Moarat Marmolio. Melius Pisida, nunc Zoara Sansoni. est que urbs regni Tripolitani, in ora maris Mediterranei permunita, haud pridem tamen direpta ab Equitibus Melitenis, cum portu capaci, 180. mill. pass. a Tripoli nova in Occidentem versus Syrtim minorem.

PISIS urbs et mons Armeniae vel Susianae. Civis Fisideus. A Pisidia fit enim Pisideus, Steph.

PISISTRATI insulae tres sunt Ioniae probe Ephesum, apud Plin. l. 5. c. 31. Anthine, Myonneos, et Diarrheusa. Nunc ex Epheso nominatur, Ferrarius.

PISISTRATUS [1] Hippocratis fil. Atheniensis tyrannus, clarus genere, eloquentia [orig: eloquentiâ] vero tanta [orig: tantâ], ut ea [orig: eâ] deliniti Athenienses, libertate, qua [orig: quâ] nihil carius habebant, se sponte exuerent, illiusque facundiae sanctitatem Solonis, qui Numen fuerat civitatis, posthaberent. Alii rem hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] narrant. Pisistratus in Salamina Insula occupanda re fortiter feliciterque gesta [orig: gestâ], maiora agitare coepit. Mentitus igitur, sibi in sidias strui, corporis custodes sibi permitti petiit, quod factum: Horum ope Acropoli potitus est. Unde postea

pulsus, per Phyam, Minervae habitu indutam eam recuperaust. Secundo pulsus, in exilio ann. 11. fuit; sed tertia [orig: tertiâ] vice restitutus, imperium porro quietum tenuit, per ann. 18. Obiit Olymp. 73. Urb. Cond. 128. Successerunt ei Hippias et Hipparchus filii. Artes liberales maxime fovit. Bibliothecam primus Athenis publicavit, quam Xerxes urbe potitus ad Persas transtulit. Eam deinde multis post annis Seleucus Nicanor restituendam curavit. A. Gell. l. 6. c. 17. et l. 17. c. 21. Plutarch. in Solone. Herodot. Clio. Thucyd. Euseb. Trogus. Floruit tempore Servii Tulli Roman. Regis. Videndus omnino Meursii Pisistratus. Nic. Lloyd.

PISISTRATUS [2] Orchomeniorum Rex, cum nobilitatem odio [orig: odiô] insectaretur, plebis studiosus erat, quare in Senatu eum necare decreverunt. Discerptum igitur intra sinus condunt, ac solum emundant. Piebeia dehinc multitudo, concepta [orig: conceptâ] suspicione, in curiam advolat. Regis autem filius aetate minor, nomine Telesimachus; conspirationis conscius, ex curia turbam extraxit. Patrem enim supra mortalem speciem ad Pisaeum montem magna [orig: magnâ] velocitate deferri commentus est, eaque [orig: eâque] fraude plebem obduxit. Plut. Paral.

PISISTRATUS [3] Larissaeus historicus, Suidas. Item Nestoris et Eurydices fil. Homer. Odyss. 3.

PISITHEUS Graece *peisi/qeos2, unus ex Medicis Faustinae Imperatricis, quae in Epist. sua ad Marcum maritum, apud Vulcatium Gallicanum in Avidio Cassio, c. 10. Soteridam, in quit, Medicum in Formianum ut dimittas, rogo: ego autem Pisitheo nihil credo, qui puellae Virgini curationem nescit adhibere.

PISO [2] praenomine Caius, Calpurnio [orig: Calpurniô] genere ortus ac multas insignesque familias paterna [orig: paternâ] nobilitate complexus, facundus, largitor adversus amicos, ignotis quoque comi sermone et congressu: Corpore procero [orig: procerô], decora [orig: decorâ] facie. Sed haud moribus gravis, voluptatibusque deditus coniurationem adversus Neronem coeptavit, Silio [orig: Siliô] Nerva [orig: Nervâ] et Attico [orig: Atticô] Vestino Consulib. Tacit. l. 15. Annal. c. 48.

PISO [3] Consul cum Iuliano, anno [orig: annô] Imperii Marci, et vitae Commodi XV. quibus Consulib. hic in omnia Collegia Sacerdoralia Sacerdos assumptus est, XIII. Calendas Invictas, apud Lampridium in Vita eius, c. 12. Item, Macriani Dux, ab hoc ad interficiendum Valentem missus, ubi eum providum futurorum imperare, cognovit, in Thessaliam concessit, atque illic paucis sibi consentientibus sumpsit Imperium, Thessalicusque appellatus, interemptus est: vir summae sanctitatis et temporibus suis Frugi dictus, et qui ex illa Pisonum familia ducere originem diceretur, cui se nobilitandi causa Cicero sociaverat, (cum scil. Tulliam filiam despondit C. Pisoni L. F. Frugi) Hic omnibus Principibus acceptissimus fuit. Ipse Valens cognomine Superior (inter XXX. Tyrannos XIX.) qui ad eum percussores misisse perhibetur, dixisse fertur, non sibi apud Deos Inferos constare rationem, quod, quamvis hostem suum, Pisonem tamen iussisset occidi, virum cui similem Romana Resp. tunc non haberet. Ei Senatus, quum nuntiatum esset, Pisonem a Valente interemptum, ipsum que mox Valentem a suis occisum, divinos honores, statuam inter triumphales et currus quadriiugos decrevit. Quae omnia facta sub Gallieno et Valeriano Imperatorib. et Salonino Gallieni fil. Trebellius Pollio in Triginta Tyrannis, c. 21.

L. PISO [1] Cassii Consularis Legatus, gesto [orig: gestô] in urbe summo [orig: summô] Magistratu, Urb. Cond. 100. XLII. ab Helvetiis caesus est.

PISO [5] Licinianus M. Crassi et Scriboniae fil. a Galba adoptatus; ab Othone vero trucidatus. (Vide Tacit, Hist. l. 1. c. 43.) in foribus templi Vestae, ministris Sulpicio [orig: Sulpiciô] Floro [orig: Florô] et Statio [orig: Statiô] Murco [orig: Murcô].

PISO [6] praenomine Lucius, citerioris Hispaniae Praetor, quem Cornelio [orig: Corneliô] Cosso [orig: Cossô], Afinio [orig: Afiniô] Agrippa [orig: Agrippâ] Consulib. quidam agrestis, nationis Termestinae, pace incuriosum, ex improviso, in itinere adortus, uno [orig: unô] vulnere in mortem adfecit: ac pernicitate equi profugus, postquam saltuosos locos attigerat, dimisso [orig: dimissô] equo [orig: equô], per derupta et avia sequentes frustratus, neque diu fefellit, nam prehenso [orig: prehensô] ductoque [orig: ductôque] per proximos pagos equo [orig: equô], cuius foret cognitum, et repertus cum tormentis edere conscios adigeretur; voce magna [orig: magnâ], sermone patrio [orig: patriô], frustra se interrogari, clamitavit, adsisterent socii ac spectarent: nullam vim tantam doloris fore, ut veritatem eliceret, idemque cum postero ad quaestionem retraheretur, eo [orig: eô] nisu proripuit se custodibus saxoque caput adflixit, ut statim exanimaretur. Sed Piso Termestinorum dolo [orig: dolô] caesus habetur; qui pecunias e publico interceptas, acrius, quam ut tolerarent barbari, cogebat, Tacit. l. 4. Annal. c. 45.

PISO [7] praenomine Lucius, consularis, cum aliis duobus vectigalibus publicis a Nerone praepositus, Tacit. l. 15. Annal. c. 18. iussu Muciani interfectus in Africa, Hist. l. 4. c. 48. 49.

L. PISO [2] Patre Censorio [orig: Censoriô] natus, triumphale decus in Thracia meritus, Urbis custos, ebrietati deditus, maiorem partem noctis in convivio exigebat, usque in horam sextam fere dormiebat. Officium tamen suum, quo [orig: quô] tutela urbis continebatur, diligentissime administravit. Quod rarum in tanta claritudine generis, octogesimo [orig: octogesimô] aetatis anno [orig: annô], fato [orig: fatô] obiit Cn. Domitio [orig: Domitiô] et Camillo [orig: Camillô] Scriboniano [orig: Scribonianô] Consulib. Tacit. Annal. l. 6. c. 10. Seneca, Ep. 84. Hius Pater L. Piso quoque dictus socer C. Caesaris, qui censor cum Appio Claudio anno [orig: annô] urbis DCCIIII.

PISO [8] cui quidam Publii, quidam Lucii praenomen tribuunt, cum dictus sit M, Piso, consul cum M. Messala anno Urb. Cond. 693. Fuit hic orator ille, qui Cicerone natu maior et trium falis, biennio [orig: bienniô] -tamen serius eo nsulatum assecutus est. De quo vide Ciceronem in Bruto et Asconium Pedianum in Oration. contra L. Pisonem. Vide infra.