December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

image: s0772b

PISONA vulgo Posching, pagus Vindeliciae in Bavaria inter Straubingam et Decheldorpium in Ortum apud Danubium, aliis Pisonium vulgo Weschel.

PISONES nobiles Romani, ex Numae Pompilii familia, sic dicti, vel a piso, ut a lente, Lentuli; vel a pinsendo, uti Plinius censet, l. 18. c. 3. cum quo auctor Panegyrici ad Pisonem facit, quando scribit:

------ Nam quid memorare necesse est,
Ut domus a Calpo nomen Calpurnia ducat?
Claraque Pisonis tulerit cognomina prima,
Fumide callosa [orig: callosâ] cum pinseret hordea dextra [orig: dextrâ]?

Fuit autem Calpurniae gentis cognomen. Ex hac familia Pise L. Calpurnius, cognomine Frugi, Tribunus Plebis, Consul, et Censor: floruit ab Urb. Cond. 600. usque ad an. 640. Ann. 605. Censorino [orig: Censorinô] et Manilio [orig: Maniliô] Consulib. Legem tulit Tribunus, de Pecuniis repetundis. Consul fuit cum Posthumio Abino, An. 606. Secundo [orig: Secundô] Bello [orig: Bellô] Pecunio [orig: Pecuniô]: cum Pop. Laena, An. 615. cum Fulvio Flacco A. 619. cum Minutio Scaevola, A. 621. Censor tandem cum Metello Balearico fuit. ICtus, Orator insuper, et Historicus insignis. Eius meminit Cicero in Bruto, l. 2. de off. etc. sed maiori cum elogio, Plin. Hist. nat. l. 2. c. 53. Adde A. Gell. l. 11. c. 14. Voss. de Hist. Lat. l. 1. c. 6. Anton, Augustinum de Legibus. C. Calpurnius Piso, Consul cum M. Attilio Glabrione An. 687. Urb. Cond. tulit Legem Calpurniam de ambita. Vide Ciceron. in Bruto: qui ibidem Marci quoque Pisonis meminit, Graece doctissimi, et in causa vestalium summam gloriam meriti. Pisonis, qui de Mario scripsit, mentionem inicit Plut. L. Calpurnius Piso, cum Corn. Lentulo Consul erat, A. 753. Urb. Cond. quo [orig: quô] CHRISTUS natus est. Piso alius a Galba adoptatus, iussu Ottonis, necatus est, A. C. 69 etc. Vide quoque Cassiodor. in Fast. Consul. Patin. de fam. Rom. Hinc Pisonianus. ut Pisonianum vitium, i. e. mira libido loquendi; quo [orig: quô] vitio [orig: vitiô] laboravit L. Piso. B. Hieronymus ad Oceanum: Primum spinosulus noster obmutuit: deinde Pisoniano [orig: Pisonianô] vitio [orig: vitiô], cum loqui nesciret, tacere non potuit. vide supra.

PISONIANUS Dux celebris, a Probo Imperatore institutus. Ita enim Fl. Vopiscus in Probo, c. 22. Multa manu sua [orig: suâ] fecit, duces praeclarissimos instituit. Nam ex eius disciplina Carus, Diocletianus, Constantius, Asclepiodorus, Annibalianus, Leonides, Cecropius, Pisonianus, Herennianus, Gaudiosus, Ursinianus, Herculius, Maximianus et coeteri, quos Patres nostri mirati sunt et de quibus nonnulli boni Principes exstiterunt, instituti sunt.

PISONIS Villa prope Baias, quam ferunt Neronem saepius animi grata [orig: gratâ] adiisse. Tacit. Ann. l. 1. hodie Truglio.

PISONIUM melius quod vide ut et Flexum.

PISONOS Armeniae minoris urbs. Antonin.

PISORACA fluv. Hispaniae Tarraconensis per Vaccaeos, in Durium fluens, apud Septimaneam oppid. Vallisoleto [orig: Vallisoletô] Urbe et Edonia [orig: Edoniâ] oppid. rigatis, Hispan. Pisuerga.

PISOSTUM vulgo PESON, castellum Galliae ad ripam Liderici flum. inter Fractam Vallem et Vindocinum. Vide Hadr, Vales. Notit. Gall.

PISPIRI mons Aegypti, Palladio mons S. Antonii, alias in territorio Alexandrino.

PISSAEUM ab Orpheo recen setur promontorium, inter ea loca, per quae iter faciebant Argonautae. Melius legitur Pessaeum.

PISSANTINI populi in Macedonia. Polyb.

PISSIRUS vel PISTIRUS Thraciae urbs. Herod.

PISTAE locus ubi Carolus Calvus Concilium habuit. A. C. 864. An ad Sequanam, an in Normannia? Blondelle est Poses. Vide tabul. Geogr. in edit. Concil. Cellotium not. ad Concil. Duacense, et Hadr. Vales. Notit. Gall.

PISTAS vide PISCIACUM.

PISTICE in Glossis Arabico-Latinis, Pistice, genus aromatis, quasi proprium nomen esset cuiusdam aromatis, ponitur: cum e)piqetikw=s2 attribui possit omnibus, quae adulterata non sunt. *pistiko\s2 enim verum germanumque notat, to\n a)lhqh=. Theopompus apud Athenaeum.

*xw/rei su\ deu=ro *qhrikle/ous2 pistiko\n te/knon,
Cedo tu huc Thericlis vera proles.

Pro quo hoc derivativum pistiko\n non infima tantum, sed et melior Graecia, dixit; pistikh\ gunh\ kai\ oi)/kouros2 Artemidoro. Sic vetus Auctor, qui Geographiam versibus composuit, ac Nicomedi Regi dedicavit, pistikw=s2, pro fideliter, posuit,

*(ou/tw lelume/nhn le/cin a)nalabei/=n taxu\
*ou)k e)/sti, tw=| me/trw| de\ perieilhmme/nhn
*)/estin katagii=n eu)ko/pws2 kai\ pistikw=s2.

Unde colligitur haud difficulter, quid pistica nardus sit, cuius in Euangelio Marc. c. 14. v. 3. mentio. Nempe ibi mu/ron na/rdou pistikh=s2, unguentum est ex vera nardo: cuiu smodi nardus Indica est, ex qua maximi pretii unguentum fiebat. Quia autem haec sola ex reliquis eo [orig: ] nomine herbis spicata est, hinc factum, ut Interpres Bibliorum pistikh\n na/rdon, vertat spicatum naraum. Opponitur vero haec pistikh\ nardus pseudonardo herbae ubique nascenti, qua [orig: quâ] et adulterari solebat, Plinio teste, l. 12. c. 12. Item sua radice permixta ponderis causa [orig: causâ] et gummi, spumaque argenti aut stibio, cyperive radice. Vide Salmas. ad Solin. p. 1065. ut et supra passim, inprimis in voce Nardus. Apud Recentiores inde Pisticus Scriptor, i. fidelis ac verax. Vide Adelelmum Sagiens. Episcop. in Mirac. S. Opportunae, n. 2. aliosque, laudates Car. du Fresne Glossario: et Pistis, genus aromatis, in Glossis cit. corrupte pro Pistice.

PISTILLUM ante thalamum alligatum, inter Graecorum ritus nuptiales, vide supra Colus.

PISTIRUM thraciae emporium, Steph.

PISTOR [1] et Coquus idem apud Veteres, auctore Festo [orig: Festô]: nam Coci initio dicti, qui faciebant panem et coquebant primum sub cinerein foco, postea in furno. Cato de pane, c. 70. In foco calido sub


image: s0773a

resta coquito leniter. Seu eca ad Lucillium, Ep. 90. Farinam aqua [orig: aquâ] sparsit, et assidua [orig: assiduâ] tractatione perdomuit, finxitque panem, quem primo cinis calidus et fervens testa percoxit. Postea discernit munia, et Coqui dici coeperunt, qui non solum officium sciebant, i. e. usitatos cibos praparabant, verum etiam qui artificium et urbanas mensas et lautiora convivia instruebant; Ulpian. l. 20. ad Sabinum: Pistores autem, qui in pane conficiendo occupabantur. Hi quasi Pinsores dicti, quod ante inventum molarum usum far pinserent, i. e. tunderent pilis, vide infra in voce Pistrinum: vel molis trusatilibus frangerent. Varro, Taphemenippo. Nec Pistorem ullum nossent [orig: nôssent], nisi eum qui in pistrino pinseret farinam. Servius, ad Aeneid l. 1. Quia apud Maiores nostros molarum non erat usus, frumenta torrebant, et ea in pilas missa pinsebant, et hoc erat genus molendi. Itaque non panem tantum faciebant, sed etiam farinam, ut dictum, molis frangebant. Pomponius Comicus, cum neque molis molui, neque palmis pinsui. Euseb. in Chron. Paulus ad molas manuarius Pistorem se locavit. Utrumque coniunxit Martialis, l. 8. Epigr. 16. v. 4.

A Pistore, Cipere, non recedis,
Et panem faecis et facis farinam.

Postea Pistores proprie, *)artopoioi\ dicti, Latin. Panari quoque, teste Arnobio [orig: Arnobiô], l. 2. In Gloss. *)artopw=lai et recentiori aevo [orig: aevô] Panetarii, ut vidimus supra. Cuiusmodi Pistoris meminit Varro peri\ e)desma/twn, Si quantum operae sumpsisti, ut tuus Pistor bonum faceret panem, eius duodecimam Philosophiae dedisses, ipse bonus iam pridem esses factus: Nunc illum qui norunt [orig: nôrunt], volunt emere milibus centum: te qui novit, nemo centussi. Sybariticum vero possit videri illud quod narrat Clerchus Solensis, apud Athenaeum, l. 12. Pistorem, nescio cuius, cum tunica chiridota et ore sudario obvoluto, iussum esse farinae massam tractare; ne videl. sudor stillans influeret, aut subactam farinam halitu afflaret. Panis conficiendi rationem apud Plinium habes, l. 18. c. 11. ubi de Pistoribus multa. Coeterum Pistores sequi expeditionem, prohibit Pescennius Niger, buccellato [orig: buccellatô] iubens milites et omnes reliquos contentors esse, apud Ael. Spartian. c. 10. quod etiam ab Avidio Cassio prius factum, refert Volcatius Gallicanus in Vita eius, c. 5. Fuit autem buccellatum chro\s2 a)/rtos2, quo [orig: quô] pluritnum alebantur milites: panem vero tostum lautioribus Pistores coquere consuevisse, dixit Atteius Capito. Sed et eorum alii Dulciarii, alii Lactarii: de illis Appuleius, Miles. 10. Hic [orig: Hîc] panes, crustula, lucunculos, hamos, laterculos et scitamenta mellita complura. Martialis quoque, l. 14. Epigr. 220.

Mille tibi dulces operum manus ista figuras
Exstruit: huic uni parca laborat apis.

De ist is Lamprid. Elagabalo c. 27. Dulciarios et Lactarios tales habuit, ut, quaecumque Coqui de diversis eduliis exhibuissent, vel Structores vel Pomarii; illi modo de dulciis, modo de lactariis, exhiberent. Placentariorum insuper meminit Iul. Paulus, l. 3. Sent. et Pistoris asseclas fuisse, innuit Martialis, l. 11. Epigr. 32. v. 8.

Hinc Pistor fetuas facit placentas, etc.

Libarli et Crustularii occurrunt apud Senecam, Ep. 56. Scriblitarii, apud Afranium Nonio citatum in Lucuns etc. Genera autem pistorii operis Pistrinarum opera Plin. appellat, l. 8. c. 9. quae et varii operis et formae fuere [orig: fuêre], uti modo vidimus. Caelaturas idem Plin. vocat l. 19. c. 4. E frugibus quoque quoddam alimentum sibi excogitasse [orig: excogitâsse] luxuriam superque pistrinarum operibus et caelaturis vivere. Praecipuum vero panis fuit, sic dictus, quod primo figuras faciebant mulieres in panificio [orig: panificiô] Panis, Varro de L. L. l. 4. Collegii Pistorum, in Pandectis et Codice, mentio: Erant autem sub cura Patronorum ac Praefecti Annonae; qui pensum et munditiem panis exigebant. Cassiodorus in form. Praef. Annonae, Per officinas Pistorum discurris, pensum et munditiam exigis. De iisdem Imperatores postea, cum et ii ad honores erepsissent, Gratianus, Valentinianus et Theodosius statuerunt, Pistores, utpote suos, et emnes breviter, qui subsunt Comiti Horreorum, ad nullam dignitatem esse aspiraturos, et si quam aliqui fuerint assecuti, hac [orig: hâc] exuendos, omne speciale impetratum penitus conquiescendum, coque ipsos ad antiquum statum et consortium esse revocandos, et pro ipsa dignitate impetrata mulctandos in viginti libris aleri, Cod. in tit. de Pistor. Interim, ut indefessam possent faciendo pani operam navare, a tutelis et curis etiam collegarum fuere [orig: fuêre] immunes, l. uls. ff. de excus. Tut. Imo, ut iucundius labor procederet, habuere [orig: habuêre] et Pistores, quod canerent ad molam: i/mai=on Graeci vocabant, ut est apud Aristophanem in Atticis et Callimachum in Hecale. Fuit autem i(malo\s2 Doriensibus mensurae genus: i(ma=|n quoque significabat trahere et haurire, apud Athenaeum et Aristotelem. Sed et in Thesmopheriis Aristophanis est, quod feminae pinsentes cantillarent. Vide Scalig. Poetic. l. 1. c. 55. Ut et hoc addam: Antiquitus qui in Pistrino far mortariis impositum tundere cogebantur servi, ne farina forte vescerentur, pausicape solebant impediri. Hadr, Turnebus, Adversar. l. 2. c. 13. Qui vero suis in pane fallaciis Remp. depecularentur, sequenti aevo [orig: aevô], Pistores, collistrigio [orig: collistrigiô] seu Pilloriae supplicio [orig: suppliciô] puniebantur, iuxta Statutum: Subeat iudicium Pilloriae: Super pegmate nimirum constituti, comprehenso [orig: comprehensô] inter fauces duarum tabularum hac [orig: hâc] fini excavatarum collo [orig: collô], spectaculi gratia [orig: gratiâ] populo propinabantur deridendi. Vide in voce Pilloria; et de Pistoribus plura, apud Laur. Pignorium de Servis, ac Tit. Popmam de Operis Serv. item supra in voce Mola, Panetaria; ubi de Magni Pistoris, sub Franciae Regibus, dignitate, aliisque, ac infra in voce Pistrinum, it. Seliginarii. Addo, per contemptum Christianos olim Pistorum nomine a Gentilibus fuisse indigitatos. Ita enim Caecilius apud Minutium, Quid ad haec, ait, audet Octavius, homo Plautinae prosapiae, et pistorum praecipuus, ita postremus Philosophorum. Ubi pistrinensis militiae probrum in Octavium torquet, ob religionis Christianae simplicitatem, cuius sequaces


page 773, image: s0773b

magna pars erant idiotae et opifices, ut Pistores, Sutores, et id genus alii: qua [orig: quâ] de re vide aliquid voce Agrestes, it. ubi de Sellulariis Opificibus.

PISTOR [2] Iuppiter dictus est, quod Romanos, quo [orig: quô] tempore a Gallis obsessi, propter famem, de deditione cogitabant, in somnis admonuisset, ut ex omni fremento quod habebant, panes facerent, eosque in hostium castra iacerent. Ita enim futurum, ut desperata [orig: desperatâ] victoria [orig: victoriâ] Galli animis conciderent, atque ipsi superatis hostibus obsidione liberarentur. Ovid. Fast. l. 6. v. 391.

Esse Ceres visa est; iaciunt Cerealia dona,
Iacta super galeas longaque scuta sonant.
Posse fame vinci spes excidit, hoste repulso [orig: repulsô]
Candida Pistori pontur ara Iovi.

PISTORIA seu PISTORIUM Pliniol. 3. c. 5. Ad Pistores Antonino; urbs Hetrufiae Episcopalis ad montis Appennini radices, fere media inter Florentiam ad Ortum et Lucam ad Occasum; hodie Pistoia. Celebris clade Catilinae, Nigrorum et Alborum dissidiis, Cancellariorum item et Panzadicorum turbis. Hic [orig: Hîc] altare in templo S. Iacobi argento [orig: argentô] obductum, cum 20. ex eodem metallo lychnuchis; In templo Humilitatis, Leonis 10. Clementis 7. Cosmi et Alexandri statuae; et magnifica admodum aedificia: Unde Pistoia la bene strutta, vulgo dicitur. Leand. Alb. descr. Italiae. In agro Florentino, ad amnem Stellam; vix. 12. mill. pass. ab agro Bononiensi, et ditione Pontificia. Patria Clement. IX. e gente Rospigliosa.

PISTORIUS [1] Iohannes, vide ibi.

PISTORIUS [2] Petrus vide Petrus.

PISTRENSIS Villa pagus Pannoniae in ferioris ad Danubium, patria Sozomeni, a Sirmio urbe 26. mill. pass. teste Ammiano [orig: Ammianô], distans in ortum, contra Petrovaradinum, quasi medius inter Bononiam et Taurinum. Bistricz. teste Lazio [orig: Laziô].

PISTRINUM locus in quo farina olim pinsebatur, i. e. contundebatur seu comminuebatur in pila, ut ante Molarum inventum usum fieri solebat. Erant autem Pilae vasa concava, in quae antiqui siccata frumenta immittebant sicque pinsebant. Servius, ad Aen. l. 1. v. 184.

Nunc torrete igni fruges, nunc frangite saxo [orig: saxô].

Torrebantur, inquit, fruges in Pilis, et pinsebantur, neque molebantur. Postea, mutata [orig: mutatâ] re, mansit Pistrini nomen etiam illi loco, in quo molis servorum iumentorumque opera [orig: operâ] circumactis fruges comminuebantur. Eius elegans descriptio apud Appuleium est, Metam. l. 9. Ibi complurium iumentorum multivii circuitus intorquebant molas ambage varia [orig: variâ]; nec die tantum, verum perpeti etiam nocte, prorsus instabili machinarum vertigine lucubrabant pervigilem farinam. Achmes, Oneir. c. 195. *mu/lwna, a)lh/qonta o)/nw| dunatw=|, Pistrinum in quo asinus robustus moleret. In iumentorum dein locum mali servi, in Pistrimum detrusi, molis adiudicabantur. Terentius, Andria [orig: Andriâ], Actu 1. Sc. 2. v. 28.

Verberibus caesum is Dave in Pistrinum dedam usque ad necem.

Qui et ipsi Asinorum nomine veniebant, sicut Molae praesepia dicta sunt: Unde in MS. codice Plautino titulus concipiebatur, Plauti Asini Amphitryo, vide Ioh. Meursium, Critic. Exercit, part. 1. c. 9. Certum autem ex A. Gellio, l. 3. c. 3. Plautum, in Pistrino, quasdam e Comoediis suis scripsisse: et servilibus addictum fuisse operibus, locus est apud ipsum in Curculione, Actu 2. Scen. 1. v. 10.

Paves, parasitus quia non rediit Caria [orig: Cariâ],
Afferre argentum credo, nam si non ferat,
Tormento [orig: Tormentô] non retineri potuit ferreo [orig: ferreô]:
Quin reciperet se huc sessum ad praesaepim suam.

Quales vero hi, Pistrini habitatores, idem Apuleius supra laudatus, explicare pergit: Homunculi vibicibus livedinis totam cutem depicti, dorsumque plagosum scissili centunculo [orig: centunculô] magis inumbrati, quam obtecti; nonnulli exiguo [orig: exiguô] tegili tant ummodo pubem iniecti, cuncti tamen sic tunicati, ut essent per pannulos manifesti, frontes literati, et capillum semirasi, et pedes annulati. Ubi Pistrinarios semirasos fuisse indicat, quemadmodum de Ustoribus, Catullus scribit; cum fugitivi penitus rasi essent. Neque solum in Asinariis molis operam obibant hi servi, sed et in aquariis: ubi cum non aderat aquae vis, viros ac mulieres in Pistrinum coniectos esse, perspicuum est. Lucas. c. 17. v. 35. *du/o e)/sontai a)lh/qousai e)pi\ to\ au)to\, h( mi/a paralhfqh/setai ktl. Duae aerunt molentes simul, una accipietur etc. Idem confirmatur ex iis, quae narrat Auctor Hist. Miscellae, de Pistrino, quod Theodosius Imperator Romae sustulit, mancipibus supplicio [orig: suppliciô] affectis, l. 13. quod et Cedrenus tangit. Nec defuit Pistrino seu Molae suum apud Gentiles, Numen, suusque Deus tutelaris. Iul. Pollux, Onomast. l. 7. c. 33. tit. 8. *mulwqro\s2, mu/lwn, mu/lh, promu(lai/a *qeo\s2 kai\ eu)/nostos2, Molitor, mola, Pistrinum, Dea molaris et benevola. Imo et Promylius Deus semper ante Pistrina seu Molas collocabatur, ob suavem alimoniam, Suidas in voce *promu/lios2 *qeo/s2. Vide Tiraquellum Comment. ad Al. Neap. l. 3. Genial. dier. c. 11. Thom. Dempster. in Rosin. l. 1. c. 15. Laur. Pignorium de Servis, ut et supra in voce Molarumusus; Item in Pausicape et Pistor.

PISTRIS nomen navis apud Virg. l. 5. Aen. v. 116. Ubi alii legunt, Pristis.

PISUTHNI meminit Polyaen. l. 3. in Pachete, c. 2.

PISYE urbs Cariae. Dicitur et Pitye, Capiton Pityussam vocat. Steph.

PITANCIA potio cibi in Monasteriis, apud Caesarium, l. 8. c. 10. Vide supra Pictancia, et Pitanciaria hic [orig: hîc] infra.

PITANCIARIA a Gallico Pitance, obsonium cuiuscumque generis, carnis, piscium etc. exceptis, ut quidam volunt, pane et vino [orig: vinô]. Melius de istis portiunculis intelligitur, quae viriim


page 774, image: s0774a

distribuuntur, sic ut proprie idem sit, quod rei cuiusvis portiuncula, vel pars exigua, alias Pictacium et Pitaciolum. Hinc et Pite Gallis pro minima nummi portiuncula; quadrante scil. vel hemiobulo [orig: hemiobulô]. Unde Pitanciarius, in Monasteriis Collegiis que dictus est, qui suam cuique eduliorum portionem subministrat: cuius officium Pitanciaria vocitatur. Vide Henric. Spelmann. Glossar. Archaeol.

PITANE urbs Aeolidis in Asia, non procula Caici fluv. ostio, duobus portubus, cuius in colae Pitanaei et Pitanicae nominantur. Baudrando Urbs Mysiae maioris versus oram maris Aegaei, 60. mill. pass. circiter ab Aeolide. Fama es apud Pitanam lateres inventos esse, qui super aquas innatarent, quod et de aliis locis traditum est, ut Massiae in Baetica, Plin. l. 35. c. 14. Ovid. Met. l. 7. v. 357.

Aeoliam Pitaneora a laeva [orig: laevâ] parte reliquit.

Item Pitane oppid. Laconicae mediterran. ad Eurotam fluv. et oppid. Macedoniae maritim. in orientali. Pitane urbs a Pelasgis capta, illis servire coacta fuit, donec ab Erythaeis liberata, in pristinam liberatem vindicata est. Hinc adagium: Pitane sum, de iis, qui redacti ad extremam calamitatem, rursus ad priorem fortunam restituti sunt, apud Zenodotum. Troadis quoque oppidum. Item fluv. Laconicae Plin. l. 4. c. 5. Strab. Ptolem. etc.

PITANUS Corsicae fluv. unus ex tribus maioribus, in ora occidentali inter Fiseram oppid. et Marianum promuntor. Ptol. Talabo Castaldo. Aliis Titianus, in parte Occidentali cum ora seu sinu cognomine. Nunc fiuminale d'Ornano: portus vero Golfo di Talabo.

PITAON Cariae urbs, a Pitao Phryge, Midae a mico dicta Gentile Pitaeis. Steph.

PITARA Aethiopiae sub Aegypto oppid. Plin.

PITEA vide Lampsacus.

PITHARIA apud Vinc. Belvacensem, idem quod Hollandis vulgo, tonne d'or. Ita autem is l. 31. c. 144. Ubi est thesauras suus, et dicitur quod ibi sunt 10. pithariae plenae auro [orig: aurô] depurato [orig: depuratô] etc. Graecis pi/qos2, piqa/rion, dolium, doliotum, unde Pithariae et thonna, namque et haec dolium notat. Car. du Fresne Glossar.

PITHAULES apud Flav. Vopiscum in Carino, c. 19. Centum salpistas uno [orig: unô] crepitu concinentes et centum camptaulas, choraulas centum, etiam pithaulas centum, pantomimos et gymnicos mille etc. Ubi Palatinus liber scriptum habet, Pythaulas, atque ita passim ac semper hoc nomen, ubicumque eius mentio occurrit in Veterib. libris, reperitur scriptum. Quae scriptura vel unice facit ad eorum opinionem confutandam, summorum alioqui viorum, qui Pithaules dicendum censent et a)po\ tw=n pi/qwn, a doliis, hanc vocem deducunt: quasi ulli unquam cogniti fuerint, doliares aut doliis cantantes tibicines. Quod enim Senecae locum, quo [orig: quô] nituntur, attinet, Natur. Quaestion. l. 6. c. 19. Quomodo in dolio cantantis vox per totum cum quadam discussione percurrit ac resonat et tam leviter mota, tamen circuit, non sine tactu eius tumultuque, quo inclusa est. Ubi veteres omnes libri habent, Quomodo cum in dolio causatur, vox illa per totum etc. Omnino scribendum, Quomodo cum in dolio cantatur, vox illa etc. Sed retineatur licet vulgata lectio, nulli tamen inde doliorum tibicines exsculpentur. Eo [orig: ] enim loci nulla apud Senecam tibiarum mentio, et sine tibiis quoque in dolio cantari potest: De eo potius, qui simpliciter in dolio cantat, ore super os dolii posito [orig: positô], accipienda illa Senecae. Narrat enim ibi et ostendit, ex sententia Metrodori Chii, quae causa faciat terraemotus. Sic enim aiebat Metrodorus, vastas sub terra speluncas habere aerem suum; aerem illum, simul ac alio [orig: aliô] superne incidente percussus esset, agitari solere, haud aliter quam inania dolia indito [orig: inditô] clamore sonant. Si quis enim in dolio cantet, per totum vocem illam cum quadam discussione percurrere consuevisse ac resonare et quamvis leviter motam tumultuari tamen intus et cum bombo circumire. Sic motum fieri conabatur ostendere Chius ille Philosophus, Tibicinum vero doliariorum nulla ibi vola nec vestigium. Sed neque ille Propertii versus illis favet, e l. 4. El. 6. v. 7.

------ ------ Carmenque recentibus aris
Tibia Mygdoniis libet eburna Cadis.

Sed, praeterquam quod Cadi [orig: Cadî] hic de urbe Lydiae accipiendi, magno [orig: magnô] errore pi/qous2 et ka/dous2 illi confuderunt, dolia et cados. Namque et forma [orig: formâ] differebant, et cadi ex ligno, dolia vero, i. e. pi/qoi, fictilia erant. Unde Proverb. apud Graecos, e)n pi/qw| th\n keramei/an manqa/nein. Nec certe quis videat, quis usus potuerit esse huiusmodi ingentium ac fictilium vasorum, qualia fuisse dolia liquet, ad canendum tibiis. Etiam in eo gravissime erratum, quod Pithaulem, quem a)po\ tw=n pi/qwn deducunt, aut omnino eundem esse cum ascaule aut parum differre putarunt [orig: putârunt]: quasi parum interfuerit inter a)pko\n, utrem et pi/qon. dolium. etc. Pithaules ergo omnino Pythaules scribendus est, nec a)po\ tw=n pi/qwn, sed a)po\ tw=n puqi/wn dictus; qui Pythia scil. cantabat et pythicas tibias inflabat: quemadmodum spondau/lhs2 vocitatus est, qui spondiacas tibias, inter libationes et sacrificia Deorum, inflabat. Salmas. ad loc. cit. Plura proin hanc in rem, vide infra suo [orig: suô] loco [orig: locô], ubi de Pythaulis, interim Pithaulicae tibiae expressius meminit Varro apud Nonium in Ramices: Priusquam in Orchestra Pithaules inflet tibias, domi suae ramices rumpit. Quippe iis locus etiam in theatro erat, teste Seneca [orig: Senecâ], Ep. 76. ubi de theatro Neapolitano, Et hoc [orig: hôc], inquit, ingenti studio [orig: studiô], quis sit Pithaules bonus, iudicatur. Habet tibicen quoque Graecus et Praeco concursum, quare Pithaulicam, etiam Diomedi memoratam l. 3. Caspar. Bartholinus ait fuisse, quum in cadis impares tibiae animatae hominis spiritu, foraminum varietate aut regularum motu, sonitum edidere [orig: edidêre], de Tibiis Vett. l. 3.


image: s0774b

c. 7. Carini vero Pithaula; supra indigitatos Donatus fuisse putat dictos a\ pei/qw, persuAdeo, ac interpretatur Tibicines, qui tibiae singulari specie concinuerint, ita ut muclerent aures et quasi audientes persuaderent, ac in suam velut sententiam pertraherent, apud Eund. Pitheci, Graece *pi/qhkoi, lingua [orig: linguâ] Etrusca [orig: Etruscâ], *)/arimoi dicti, Strabo, l. 13. unde Pithecusa et *)/arima eadem quae Latinis Inarime, seu Enaria: Enaria namque eadem dicta, quod ab Enariis, i. e. simiis, quas peqh/kous2 Graeci vocant, incolatur: enaris enim simius, i. e. sine naribus, et propterea etiam simius dictus, quod simus. Ovid. l. 14. Met. v. 95.

----? naresque a fronte resimas
Contudit et rugis peraravit anilibus ora.

Ubi de Cercopibus loquitur, in simias mutatis, et in Pithecusam Insulam missis, quae ab illis sic dicta. Servius, in l. 9. Aen. v. 716. Inarime, nunt Enaria dicitur, et saepe fulgoribus petitur, ob hoc, quod Typhoeum premit et quia in eam ad contumeliam simiae missae sunt, quas Graecorum lingua [orig: linguâ] a)r)r(i=nas2 id est, enarias, dicunt, ob quam causam Pithecusam etiam vocitant, etc. Forte scribendum, quas Etruscorum lingua [orig: linguâ] arimos dicunt, ex Strabone d. l. Vide Salmas. ad Solin. p. 97. Pithecium, apud Plautum, Mil. Acltu 4. sc. 1. v. 42.

------ Pithecium, prae illa et spinturnicium:

Graeca vox, piqh/kion est, quae, sicut pi/qhkos2 simia, de homine et muliere deformi saepe usurpata. Sic Spinturnicium est to\ sfiggi/on, genus si miae turpicula [orig: turpiculâ] facie. Alibi cluninum pecus, quod idem de puella deformi dixit. Vide Salmas. ad Solin. p. 377. et infra passim.

PITHECON-COLPOS i. e. Simiarum sinus, portus in Libya iuxta Carthaginem: Gentile Pitheococolpites. Steph.

PITHECUSA insula Campano litori adiacens, non procul a Neapoli, a Virgilio l. 9. Aen. v. 716. Inarime dicta, a quibusdam etiam Aenaria a statione navium Aeneae. Dicta Pithecusa (ut Ovid. l. 12. Met. fabulatur) a Cercopibus, teterrimo hominum genere, quorum fraudem, periuriumque exosus Iuppiter, in simias eos commutavit. Graeci vero simias piqh/kous2 vocant. Verum hanc nominis rationem; tamquam fabulosam, reicit Plin. l. 3. c. 6. docetque Pithecusas, non a si miis appellatas, sed a figlinis doliariorum, dolia enim Graeci pi/qous2 vocant. Habet autem haec insula in vertice oppid. eiusdem nominis. Vide Aenaria. Nic. Lloydius. Plinii vero sententiam, dle etymo vocis, reicit Salmasius ex eo, quod a)po\ tw=n pi/qwn dicenda fuisset *piqou=ssa potius. Iam vero ut *)erikou=ssa, a)po\ tw=n e)ri/kwn; *seirhnou=ssai, a)po\ tw=n *seirhnou=n: *foinikou=ssa, a)po\ tw=n foini/kwn, sic omnino *piqhkou=ssa, a)po\ tw=n piqh/kwn, quod contractum ex *piqhko/essa, vide cum d. l. Insulam hanc Typhoeo ingestam narrant Graeci. Scholiaste Apollonii, th\n *piqhkou=ssan au)tw=| perir)r(ifh=nai nh=son *fereku/dhs2 e)n th=| *qeologi/a i(storei=, Pithaecusam insul. ei superiectam esse, narrat in sua Theologia Pherecydes. Quod de Inarime tradit Poeta, quae eadem est cum Enaris; sic Enaria et Pithecusa eadem. Ex Plinio certe, Inarimen esse Enarien, constat. Sed hic longe vetustiorum, quam Plinius est, Latinorum Scriptorum error, qui ex Homerico ei)n *)ari/mois2, fecerunt unicam vocem Enarimen aut Inarimen, et similitudine vocabuli ducti, eandem putarunt [orig: putârunt] esse cum ea quae Enaerie Latine vocabatur Insul. Tyrrheni maris. Quem errorem adiuvit, quod fabula de Typhoeo a quibusdam huic Insulae Enariae attribueretur, quam Homerus ei)n *ari/mois2 ponit. Non primus quoque Virgilius huic culpae affinis, sed ab antiquis hausit: nedum sit Plinius reprehendendus, quod Inarimen, post tot idoneos, dixerit, Sic. Liv. Inarimen vocavit, quae Homero sunt ta\ *)/arima etc. Idem ibid.

PITHECUSSAE insul. 3. parvae Africae, ubi simiae pro Diis colebantur. Diodor. Sic.

PITHNISSA vel Pitnissa, urbs Lycaoniae. Steph.

PITHO dea flexanima, illa dicendi praeses, quam Ennius Suadam. Quintilan. persuadendi ideam, Horatius l. 1. Ep. 6. v. 38. Suadelam, et Cicer. de Clar. Orator. c. 15. leporem vocat. Colebatur et Diana cognomine Pitho corinthi: Item una ex Atlanitidibus.

PITHOEGIA Sacra celebrabantur Athenis die 11. mensis Anthesterionis: memorata Scholiasti Aristophanis ad Acharnenses, fhsi/ de\ *)apollo/dwros2 *)anqesth/ria kalei=sqai koinw=s2 o(/lhn th\n e(orth\n *dionu/sw| a)gome/nhn' kata\ me/ros2 de\ *piqoigi/an, *xo/as2, *xu/trous2, Ait autem Apollodorus, Anthesteria vocari communiter totum festum, Libero Patri sacrum: Sigillatim vero, Pithoegiam, Choas, Chytros. Unde colligitur, partem fuisse Dionysiorum kat' a)grou\s2 seu Anthesteriorum. Meminit quoqe Plut. Sympos. l. 3. quaest. 7. *tou= ne/ou oi)/nou *)aqh/nhsi me\n e(ndeka/th| tou= *(anqesthriw=nos2 mhno\s2 kata/rxontai, *piqoigi/an th\n h(me/ran kalou=ntes2, Novum vinum Athenis undecimo [orig: undecimô] die Anthesterionis (Februarii) bibere incipiunt, Pithoegiam diem vocantes. Eo [orig: ] nempe dolia relinebant, unde festo dieique nomen, quasi pi/qwn a)noigh/. Postridie *xoai\ sequebantur, die nempe 12. sicut Chytri die 13. Vide Sam. Petitum, Comm. in LL. Atticas l. 1. tit. 1. p. 43. Apud Anglos festo huic respondere S. Martini festum, S. Martins day, docet Fr. Gouldmannus Diction. Lat. Angl.

PITHOEUS Petrus, Trecensis. Discipulus Turnebi et Cuiacii, brevi Magistros aequavit: ab Henrico III. magnis muneribus adhibitus, postmodum multum momenti attulit, ad Lutetiam sub obsequium legitimi sui Regis, Henriri IV. redigendam. Inde peste saeviente egressus, Nongentiaci ad Sequanam obiit, A. C. 1596. Kal. Nov. qui dies ipsi natalis fuerat. Plurimos edidit libros, Varro sui temporis non immerito dictus. Iosias Mercerus vitam eius descripsit, in fronte Consuetudinum Trecensium, quod opus a Pithaeo conditum est. Sammart. Elog. l. 4. Papyr. Masson. in Elog. part. 2. Anton. Teissier, Elog. Part. 2. ubi anno [orig: annô] aetat. 24.


image: s0775a

Adversaria sua adeo magni aestimata ab Eruditis, edidiisse, ac novo [orig: novô] facum honore publice elatum esse, addit, et indicem scriptorum illis exhibet, Paul. Freherus Thatro [orig: Thatrô] Viror. erudttione claror. Alii. Fratrem habuit Franciscum, Advocatum Parisin. eruditione similiter inclitum. Vide ibid.

PITHOLAI Promontor circa Arabici sinus [orig: sinûs] fretum in Aethiopia Strab.

PITHOLAUS [1] cum Lycophrone, Pheraeorum tyrannidem obtinuit, occiso [orig: occisô] per dolum affine Alexandro [orig: Alexandrô]: sed a Philippo Macedone eiectus, Olymp. 107. an. 1.

PITHOLAUS [2] Commodi Imperatoris educator, Galen. et in aula Institutor, quem perstringere videtur Lamprid. in Commodo, c. 1. cum ait: Habuit literatorem Graecum, Onesicritum, Latmum, Capellam Antistium: Orator ei At teius Sanctus fuit. Sed tot disceiplinarum Magistri nihil ei profuerunt. Tantum valet aut ingenii vis, aut eorum, qui in aula Institutores habentur. Idem paulo post, Auspicium crudelitatis apud Centumcellas dedit anno [orig: annô] aetatis XII. Nam, quum tepidrus forte lotus esset, balneatorem in fornacem conici iussit: quando a Paedagogo, cui hoc iussum fuerat, vervecina pellis in fornace consumpta est, ut fidem poenae de foetore nidoris impleret. Ubi Pitholatum itidem indigitari, contendit Casaubonus, ex Galeno peri\ tou= progenw/skein, vide eum ad Lamprid. d. l.

PITHOLEON Rhodius, poeta trivialis et abiectus, qui cum in confinio utriusque linguae natus esset, confuso [orig: confusô] sermone epigrammata quaedam futilia conscripsit, in quibus perquam ridicule Graeca Latinis miscuit, cuius meminit Horatius, l. 1. Serm. Sat. 10. v. 21.

PITHON Crateae fil. Macedo, inter corporis custodes Alexandri M. Vide Python.

PITHONIS locus Asiae in campis apertis, ubi ciconiae primo [orig: primô] adventus sui tempore congregantur, Plin. l. 10. c. 23. Mira ibi narrantur. Vide Pithonoscome.

PITHONOBASTAE Indiae extra Gangem urbs. Ptol.

PITHONOSCOME locus Asiae in campis apertis, ubi Ciconiae primo [orig: primô] adventus [orig: adventûs] sui tempore congregantur, et eam quae ultimo advenerit, lancinant universae, atque ita abeunt. Plin. l. 10. c. 23.

PITHOS vicus in tribu Cecropide, a)po\ tw=n pi/qwn, a vasis seu doliis quae illic fiunt. Steph.

PITHUERIUM Pluviers, urbs Belsiae, quibusdam Pithiviers, ad Oeuf amnem, in aurelianensi tractu, media inter Milliacum Caeciam, et Aurelias in Africum.

PITIACUS et PICTIACA nunc Cella S. Aviti, locus in territorio Aurelianens. ubi eremus vasta, et Coenobium S. Aviti. Ferrar. Forsan Patay oppidul. Baudrand.

PITINUM Umbrorum mediterraneum oppid. Ptol. Ubi Novanus fluv. solstitio [orig: solstitiô] aestivo [orig: aestivô] fervens, siccatur in Bruma. Plin. Baudrando urbs fuit Episcopalis Valeriae, non longe ab Amiterno. Nomen et vestigia supersunt. 2. mill. pass. et paulo plus a civitate Aquila, in Aprutio, in loco Torre di Pitino teste L. Holstenio [orig: Holsteniô].

PITISCUS Bartholomaeus Grunberga [orig: Grunbergâ] Silesius, vico Schlauna [orig: Schlaunâ] oriundus, Grunbergae adlaterali, Theologus insignis, Friderico IV. Electori Palatino a contionibus; Obiit A. C. 1613. aetat. 52. Eius exstant, In Psalmos Ideae contionum, in 410 Francof. A. C. 1608. 1616. 1620. In Esaiam Contiones etc. Fuit doctrinae profundae, ingenii acris et perspicacis: ipsemer vitae suae censor, ne in aliorum incurreret voculas: in docendo ac scribendo methodi summe observans; adeo ut absque ordine nihil diei, nihil disci, recte statueret. Et, quae Contionatori apprime est necessaria, tanta [orig: tantâ] usus est semper perspicuitate, tamque dextra [orig: dextrâ] ad Auditorum usum omnia applicandi felicitate, ut illa [orig: illâ] quidem laudem ipse summam apud omnes invenerit: in hac vero pares habuerit perpaucos. Melch. Adami in Vita eius, et Paulus Freherus Theatro [orig: Theatrô] Virorum eruditione Claror. nec non, supra Bartholomaeus Pitiscus.

PITNISSA Lycaoniae oppid. Steph.

PITORNIUS Latii fluv. per lacum Fucinum impermixtus transiens; Iuvencus, seu Invectus Plinio, ut quidam falso scribunt, cum invectus ibi participium sit, non nomen fluvii.

PITTACIUM Graece pitta/kion, pi/ttac, index vel titulus pice illitus, ut affigi possit et applicari: cuiusmodi amphoris et doliis olim affigi mos, vini patriam et aetatem indicantia, uti diximus suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Etiam indices libris adfixi, qui nomen Auctoris praeferrent, pitta/kia dicebantur et su/llaboi. Glossae porro, pipta/kion, brevis, pittacium. Hygenus de limit. constit. Deinde ex decuriis, antequam sortes tollant singulorum nomina in pittaciis et in sorticulis et id ipsi sortientur, ut sciant quis primo [orig: primô] aut quotocumque [orig: quotôcumque] loco [orig: locô] exeant. In cod. Theodos. tit. de erogatione mill. ann. Pittacia dicuntur, breves specierum annonariarum, militibus erogandarum, l. 11. Susceptor, antequam diurnum Pittacium authenticum ab actuariis susceperit, non eroget; quod si absque pittacio fuerit erogatio, id quod expensum est, damnis eius potius subputetur. Vide leg. 13. eod [orig: eôd]. tit. et leg. 16 Nam secundum ea pittacia militibus erogabantur species annonariae, ut pnais, vinum, acetum, lardum, caro vervecina, capitum et alia eiuscemodi, Salmas. ad Lamprid. locum hunc in Alex. Sever. c. 21. Perlegebat cuncta pittacia. Ubi Casaubonus, id est, breves, in quit, ut modo dixit. Sed Pittacia dicuntur pice vel maltha [orig: malthâ] illitae breves tabellae, in quibus elogia scribebantur et id genus alia, quae paucis verbis possunt comprehendi. Ut illa Polybiana pittacia, de quibus ad Suetonium notave aliquid meminimus, l. 2. Voxest origine Graeca [orig: Graecâ]: pitta/kion enim a)po\ th=s2 pi/ttas2 (seu pi/ssas2 pice ) usu vero Romanorum et Syrorum quoque: Nam in Targumim [gap: Hebrew] pitta/kia positum pro epistolis. Isidorus: Pittacium epistola brevis et modica. Hactenus Casaubonus. Notavit nempe in in Augustum suetonii, c. 89. magnorum Virorum olim morem,


page 775, image: s0775b

pittacium, in quo gnoma aliqua scripta, mittendi iis, quibus consilium daturi erant, Sic enim Augustus praecepta et exempla publice vel privatim salubria (quae in evolvendis Auctoribus excerpserat) aut ad domesticos aut ad exercituum provinciarum Rectores, aut ad urbis Magistratus plerumque mittebat: prout quique monitione indigerent. Maxime autem sic dicta scheda seu epistola, quae in quadrum esset complicata, ut observat Eustathius, ad Hom. *dia\ to\ tetragwni/zesqai ptusso/menon, o(moi/ws2 pw=s2 tw=| th=s2 xuth=s2 pi/tths2 sxhmatismw=|, etc. In Ecclesia Christiana pittacia *)arxceratika\, Archiepiscopalia dicta, item *patriarxika, Patriarchalia, memorantur Balsamoni ad can. 17. Apostol. et in Concilio Florent. sect. 3. c. 3. p. 45. Nempe Graeci probaqmi/ous2 vocant, qui primi sunt in ordine, et probaqmi/ous2, qui ultimi, priore nempe aut ultimo [orig: ultimô] loco [orig: locô], ordinati; ut priores tempore, priores etiam sint honore: quod ius ( progenesi/an appellant) obtinuit in Clericorum ordinibus, imo ex Iustiniani constitutione, in Primatibus ipsis. Unde pittacia ordinatis data, cum diei ac mensis adscriptione, quae antiquitatem ordinationis ostenderet, ut docet idem Balsamon in Syn. Carthag. ad can. 92. Alia vocis notio apud Celsum, qui splenia et emplastra, fronti ad capitis dolorem leniendum, illini solita, pittacia vocat, a similitudine scil. pittaciorum; ad quorum in star quia et trustula sagi militaris sericei erant efficta, hinc et Pittaciola, item Pittacia, apud non nullos Auctores, dictae sunt virgae sagorum, quae virgata inde Poetis. Monachus Sangall. l. 1. c. 36. ubi de sagis virgatis Fresonicis ac curtulis, Carolum M. sic loquentem introducit: Quid prosunt illa putaciola (l. pittaciola) in lecto non possum eis cooperiri, cavallicans contrae ventos et pluvias nequeo defendi, ad necessariae naturae secendens, tibiarum congelatione deficio. Willh. Britto Philipp. l. 2.

Sic percussa patet, sic intercisa minutis
Pictaciis pendet, dum demolitur eandem
Tunsio crebra nimis clavae mucronis et hastae.

Apud Car. du Fresne Glossar. Hineque a pictacio Salmasius peciam, Gall. piece arcessit: cui favet Ioh. de Ianua: Pictacium, aiens, dicitur illa corii particula, quae soleae repeciatae insuta est, et dicitur a pingo: quia sicut partes picturae distincte in pavimento sunt. sie apparent pictacia in calciamento: unde pictaciatus; id est, repeciatus, apud eundem Glossarii Auctorem. Vide hic [orig: hîc] passim. Quia vero Pittacia seu elenchi longioris formae erant, hinc et margaritarum genus oblongum ab iis nomen accepit, ut videbimus infra, voce Unio.

PITTACUS [1] Philosophus Mitylenaeus, unus ex septem Graeciae sapientibus, qui ex Lesbo tyrannum Melanchrum depulit, exortoque [orig: exortôque] deinde inter Athenienses, Mitylenaeosque bello [orig: bellô], Phrynonem Olympionicem celebrem, hostium ducem ad singulare certamen provocavit, retique quod occulte secum attulerat, implicitum facile superavit, qua ex pugna [orig: pugnâ] Retiariorum, et Mirmillonum factiones originem sumpsisse putantur. Hoc [orig: Hôc] facto [orig: factô] commoti Mitylenaei tyrannidem ei tradiderunt: qua [orig: quâ] tamen paulo post sponte se abdicavit. Obiit An. aetat. 70. Olymp. 52. Diog. Laertius, in eius vita. Huius illud: Providere oportet, ne casus veniant; si forte venerint aequo [orig: aequô] animo [orig: animô] tolerare. Fuit alius Pittacus legissator (Phavorinus et Demetrius in Homonymis ) qui minor est appellatus, et 600. versibus leges suas complexus est. Aelian. l. 7. c. 4. de Var. Hist. Pittaecum quendam commemorat, qui de mola pistrina encomium conscripsit, ut in parvo argumento vim dicendi ostentaret.

PITTACUS [2] nepos Pori, Indorum Regis. Vide Polyaenum. l. 4. c. 3. n. 21.

PITTALUS Medicus Atheniensis, qui discipulos reliquit. Vide Schol. in Aristoph. Acharn. 4. 5. p. 420. F. 2. et in Crabrones.

PITTHEA oppid. Peloponnesi apud Troezena, vel ipsa Troezen in ora Argiae. Plut. Hinc Pittheus. Ovid. Met. l. 15. v. 296.

Est prope Pittheam tumulus Troezenae sine ullis
Arduus arboribus. ------ ------

PITTHEUS Thesei avus maternus, qui Troezene regnavit, de quo Plut. in Theseo. Hic primus Rhetoricam docuisse, et de ea scripsisse dicitur, Pausan. in Corinth. quod tamen simile vero non est. Nummum eius Fulvius Ursinus exhibet. Vide Voss. quoque de Reth. Nat. et const. c. 9. Hinc Pittheis, patronymicum femininum, quo [orig: quô] poetae utuntur pro Aethra [orig: Aethrâ] Pitthei filia [orig: filiâ] matre Thesei. Ovid. in Ep. Ariad. Theseo. v. 131.

Nec pater est Aegeus, nec tu Pittheidos Aethrae
Filius. ------ ------

Nic. Lloydius.

PITUANIUS praenomine Lucius, Mathematicus, imperante Tiberio [orig: Tiberiô], saxo [orig: saxô] Tarpeio [orig: Tarpeiô] deiectus. Tacit l. 2. Annal. c. 32.

PITULANI Umbriae populi. Plin. l. 3. c. 5.

PITULUM Latii oppid. Plin. l. 3. c. 14.

PITYAEA urbs inter Parium et Priapum. Steph. Apollon. Argonaut. l. 1.

------ *zaqeh/n te parh/meibon *pitu/eian.

Ubi Schol. *(h *la/myakos2 to\ pro/teron *pitu/eia proshgoreu/eto, h(/n ti/ es2 *pitu/an o)noma/zousi, tine\s2 de/ fasin o(/ti *frico\s2 gino/menos2 entau=qa qhsauro\n e)/qhke, kai\ a)po\ tou/tou h( po/lis2 w)noma/sqh. *qra/kes2 ga\r to\n *qhsauro\n *petu/hn le/gousi.

PITYASSUS Pisidiae urbs. Strabo.

PITYNDA Metropolis Indiae intra Gangem. Ptol. Seu Pytindra, in ora sinus Gangici nunc forsan Narsingapataen, in regno Golcondae.

PITYODES Straboni Pityusae, Stephano Pityusae, Insul. parva Proponitidis, ad Hyrium promontor, in Hellesponto.