CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

PLUTONIUM locus Phrygiae magnae, apud Hierapolim, ubi spiracula Ditis, Strab.

PLUTUS a Graecis fingitur divitiarum Deus, quem in adventu claudum esse volunt, recessu alatum: hoc nimirum innuentes, quod serius quidem opes contrahantur, partae autem, nisi frugaliter dispenses, velocissime dilabantur, Eundem et caecum saciunt, et iudicii expertem, propterea quod indignissimum quemque opibus affluere videamus, probos autem in re tenuissima versari. Huius domicilium constituit Posidonius, in subterraneis Hispaniae locis, eo quod regio ea metallorum fecunditate reliquis antecellat. Varistoph. in Pluto Vincent. Cartarium de Imag. Deor.

PLUVIA quottidiana totorum fere quinque mensium, Aethiopiae incumbit quotannis, observatibus Geographis. Cuius causa in montibus Aethiopicis sita videtur, quos et maxime eos, qui inter Aequatorem et Tropicum hibernumcollocati, Australem Aethiopiam triplici velut catena [orig: catenâ] in Orientem, Meridiem et Occidentem deducta [orig: deductâ] distendunt, sagx natura in circuitum connexos ea [orig: eâ] ratione disposuit et coordinavit, ut veluti cava specula, Soli Borealia signa subeunti subiecta, radios apte exciperent. Quibus receptis, cum horum radiorum unione vis Solis vaporum elevativa mire roboretur, ac proinde mox ingens vaproum ac nubium vis, illa quidem ex subiectis partibus elevata; haec vero Septentrionalibus ventis Etesiis aspirantibus, in vastissima illa montium amphitheatra impulsa congregetur; sit ut simul ac Sol meridiano vicinus circulo eava montium radiis suis dicto [orig: dictô] percusserit, nubes iam aquis fetae calore reflexo [orig: reflexô] eleventur, ac quaquaversum dissipatae, tandem frigore altissimorum montium iugis insidente, ex pugna illa caloris inferius, frigoris superius urgenti, in imbres copiosissimos, vel potius ob nebium gravidarum ad terram vicinitatem, in nimborum quaesi rivos, ad praefixum Naturae finem consequendum, resolvantur. Athana. Kircherus, Oed. Aegypt. Synt. 1. c. 7. Idem aliis Zonae Torridae partibus contingere, observatum: ubi Pluviam, in Iunio incipientem trimestre integrum perdurare, tempusque illud Pause cal incolis: quasi dicas, pluvium tempus vel mensem pluvium, appellari, scribit la Valle. Fit autem id singulari Dei providentia [orig: providentiâ], qui hoc [orig: hôc] pactoimmoderatum [orig: pactôimmoderatum] climatis aestum temperans, solum omnium rerum fertile, contra Veterum opinionem, ac mira [orig: mirâ] florum fructuumque varietate supra modum iucundum reddit. Ipsa pluvia, non sicut nostris in regionibus, mire animantibus hominibusque grata est, et Hienis regionis quoque populis illisnonnumquam vocatur, Goae tamen, die 22. Mal, ad oque citius, quam in tractibus magis Septentrionem versus vergentibus, fecunda haec tempestas ingruere solet; Quae cuasa, quod Persae in Fastis suis initum eius figunt die 15. mensis tertii Cordad dicit, quae cum tartia Iunii nostri convenit. Vide plura in hanc rem egregia, apud praefatum Petr. de Valle Itinerarii tom. 4. Coeterum de Pluvia in genere, praeter Meteorologicos Scriptores, consule Vossium de Or. et progr. Idolol. l. 3. c. 12. Romanos Pluviae tempre Paenulam gestasse [orig: gestâsse], ex Ferrario diximus supra in voce Paenula. Vide quoque hic [orig: hîc] paulo infra.

PLUVIALE [1] inter vestes Episcopales. Formula degradationis Archiepiscopi. Pontifex degradator indutu amictu, alba [orig: albâ], cingulo [orig: cingulô], stola [orig: stolâ] et pluviali rubeis, ac mitra [orig: mitrâ] simplici, baculum pastoralem sinistra [orig: sinistrâ] tenetis, afcendit adlocum praedictum, et ibidem sedebit in faldistorio: apud Spelmann. Glossar. Archaeol. Vide et hic [orig: hîc] infra.

PLUVIALE [2] Vestimentum occurrit apud Ael. Lamprid. in Alexandro Severo, c. 27. Paenulis intra urbem causa [orig: causâ] frigoris ut senes uterentur permisit, quum id vestimenti genus semper itinerarium aut pluviale fuisset. A plavia, quod non nisi hoc [orig: hôc] tempore gestaretur; ut itinerarium, ab itinere. Vet. Scholiastes Iuvenalis ad illud Sat. 9. v. 28.

in alio pingues, ut ostendat grossas, ac per hoc pluviales, quae muniant a pluvia, non quae ornent. etc. Nempe ad pluviam lacernae habebantur, supra togam inici solitae. Hinc in officiis faciendis et salutationibus matutinis obeundis, togatos sequebantur verna cum lacernis, quas spra togam accipicbant, si forte plueret. Martialis meminit huius moris, l. 12. Epigr. 26. v. 11.

-------- subitae cum cadit imber aquae.
Nec venit ablatis clamatus verna lacernis.

Eadem [orig: Eâdem] fini, Ludorum quoque tempore, lacernas supra togam habeant: Pliniusque intendi pretia lacernarum scribit, ex nubilo Virgiliarum occasu, quod pluviosam hiemem futuram significarent. Ac tiberius, referente Dione, u(etou= e)n panhgu/rei tini\ genome/nou e)pene/du fai\an mandu/hn, h. e. pluvia [orig: pluviâ] in panegyri ingruente supra togam induit lacernam etc. Etiam Paenulae partim itinerariae, partim pluviales, fuere [orig: fuêre], quibus extra urbem tantum et in itinere uterbatur. Lucillius,

Paenula; si quaeris, cantherius, servus segestro,
Utilior mihi quam sapiens.

Varro, Non quaerenda est homini, qui habet virtutem, panula in imbri. Ut plurimum scorteae. Martialis, l. 14. Epigr. 130.

Tribunos Plebis hinc paenaulas pluviaetempore ferre consuevisse, tradit Spartran. in Hadriano, c. 3. Sed nec solum illi. Verum etiam reliqui Magistratus id fecisse videntur: imo Hadriani temporibus paenulae iam erant in promiscuo usu, etiam Senatoribus, et cum pluviale tempus non esset. Rarus tamen earum etiam tum usus et non nisi frigoris casa [orig: casâ] aut pluviae capiebantur, A quibus aliud quoddam Paenularum distinctum genus fuit, ex lana, quas intra Urbem usurparunt [orig: usurpârunt] sub Imperatoribus, hiemis praecipus tempore et frigoris, quas gausapinas appellat Martialis, l. 14. Epigr. 145. 147. sed de Paenulis plura suo [orig: suô], ut et de Lacernis, quae,

cum antiquitus pluviales ac itinerariae solum essent, postea quoque, apud Senatores, Equites ac plebem ipsam, passim et omni tempore, adhiberi coeperunt, vide Salmas. ad Spartian. et Lamprid. loc. cit. Hinc Pluviale, substantive et per se postitum, genus vestis designat pinguis et villosae pluvialique tempestate geri aptae. Pluvium dicitur in Capitulis Caroli M. vestis, quae totum hominem operit et pluvia defendit. Pallium pluviale, vocatur Iohanni Monacho in Vita Odonis Abbatis cluniacens. l. 2. Cappa dicitur in Vita Leonis IX. c. 8. At Pluvialis, vestis fuit Episcopi, quam sic de scribit Durandus, Rtionalis, l. 3. c. num. 13. Pluvialie velcappa, habet caputium, prolixa est usque adpedes in interiore parte simbriis adornata, quam non nisi in maioribus festivitatibus induunt. Eiusdem meminit Memoriale Cencii Camerarii, de Pontificis in auguratione, Prior Diaconorum ipsum de Pluviali rubeo ammantat, et eidem electo nomen imponit. Nempe haec vestis a pluvia quidem nomen habuit, sed non usum vestimenti pluvialis, cuius imitatione facta [orig: factâ] sicque appellata est. Hinc Concil. Budense A. C. 1279. c. 19. Praetere a statuimus, quod Archiepiscopi, Episcopimitrati, cum superpellieis, stolis et cappis seu pluvalibus, Symbolo adsint etc. Vide et Pluviale. Non sumi autem hanc verstem cum Manipulo, nec in Matutino etiam maxime sollenni, nisi tempore nonaelectionis ab Hebdomadario dicendae, qui una cum duobus Praecentoribus illa ornetur: cum vero ipse Episcopus officium dirigit, nonam lectionem in cappa consueta eum recitare, excepta [orig: exceptâ] Nocte Dominicae Nativitatis, in qua Pluviali utatur, ad dicendam orationem, in fine Matutini: Ieiviorum denique tempore, Pluviali rubri coloris uti Papam, alitaque huc pertinentia, habesapud Macrum Hierolex. Vide et Oct. Ferrarium, de Re Vestiar. Part. 1. l. 1. c. 39.

PLUVIARIA seu PLUVIALIA nomen Insulae, apud Plinium, l. 6. c. 32. quam *ploui/talan vocat Ptol. ubi Fortunatas Insulas sex his nominibus recenset, *)apro/sitos2 nh=sos2, *(/hras2 nh=sos2, *ploui/tala, *kaspeiri/a, *kentouri/a, *kanari/a. Sed *ploubiali/a legendum. Fortunatis nempe eam accenset Ptol. ut et Iuba, qui easdem sex itidem numero [orig: numerô] esse tradidit, Ombrion, duas Iunonias, Caprariam, Nivariam et Canariam: ubi Pluvialium Ombrion vocat ab o)/mbros2, imber. At Satatius Sebosus, eidem Plinio memoratus, Pluvialiam, una cum Capraria et Iunonia, a Fortunatis separavit. Ita enim is, Iunoniam abesse a Gadibus DCCL. Tradit, Ab ea tant undem ad occasum versus Pluvialiam, Caprariamque. Abhis CCL. Fortunatas, contra laevam Mauritaniae VIII. M. passuum Oram Solis vocari in convalle a convexitate et Planariam a specie convallis circuitu CCC. M. passuum. E quibus apparet, Sebosum duas tatum Insulas Fortunatas agnovisse, unam in valle sitam et a convexitate appellatam, Soliam, quod solii, i. e. alvei balnearis figuram exprimeret; alteram, a specie plana ac supina, Planasiam. Qua de re vide Claud. Salmas. ad Solin. p. 1297. et 1298. Nomen autem Pluvialiae, a pluviarum multitudine, quam ob causam o)/mbrion subintellige nh=son eam Iuba vocavit, uti diximus.

PLUVIUS Iuppiter dictus est, quod Athenis esset simulacrum a Iove pluviam precantis. Tibullus, l. 1. El. 7. v. 25.

Te propter nullos tellus tua pestulat imbres,
Arida nec Pluvio supplicat herba Iovi.

Terra suis contenta bonis, non indiga mereis,
aut Iovis, in solo tanta est fiducia Nilo.

PLYNTAE Graece *plu/ntai, Fuliones dicti, u(po\ tou= plu/nein, a Lavando. Tria enim cum sint Fullonis munera, in poliendis vestimentis, primum est to\ plu/neen, i. e. lavare; alterum, to\ sumpath=sai, i. e. conculcare et desare; tertium, to\ kna/ptein, i. e. polirae et pectere. Lavabat autem et tergebat nitro [orig: nitrô], creta [orig: cretâ], cimolia [orig: cimoliâ] et similibus. Hinc Martial. l. 10. Epigr. 11. v. 6.

Ubi obsoletam et diu habitam intelligit, utpote quae ter ad fullonem iam missa sit maculis eluendis. Et Petronius, Vestimentae accubitoria perdidit, quae mihi natali meo donaverat cliens quidam Tyria sine dubi, sed iam semel lota. Lipsius legebat, sed haud semel lota, ut dibapha intelligat. Prorsum absurde, quod tamen alii omnes sequuntur. Tyria sunt dibapha, nec enim aliter illi purpura tingebatur: sed et omnes commodiores purpuras eo [orig: eô] aevo [orig: aevô] sic tinigi moris fuisse, Plinius notat At potius ille dispensator, Tyria quidem fuisse vestimenta, quae perdidit. sed iam semel lota, h. e. minime nova, verum iam semel Plyntae seu Fulloni data, ad lavandum, fordesque tollendas. Salmas. ad Solm. p. 391.

PLYNTERIA festum apud Athenienses, Suidas. Vide Castellanum, de festis Graecorum p. 217. Hoc [orig: Hôc] festo [orig: festô] minervae simulacrum lavabatur, ude nomen, ac publice privatimque opera dabatur, ne inchoato [orig: inchoatô] festo [orig: festô], neceum perato [orig: peratô]; quidquam aggrederentur; id enim infaustum habbatur, Xenophon. de reditu Alcib. quemadmodum apud Romanos, motis necdum an cilibus, eadem superstitio obtinuit: nisi quod Plynteriorum dies unus saltem erat infaustus, ancilia semel mota ante 30. diem non condebantur, Polyb. l. 23. Celebrantur autem Plynteria d. 24. Thargelionis, secundum Petitum, vel 25. secundum alios. Vide Rossaeum, Archaeol. Attica l. 2. c. 10. uti de more Gentilium simulacra Numinum lavandi, hic non uno [orig: unô] loco [orig: locô]: inprimis supra voce Pecten.