December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 806, image: s0806a

POENINA [1] Castra Lazio Pintzgaw, et Pyntzgaw, locus Norici, in territorio Salisburgensi.

POENINA [2] Vallis Aeg. Tschudo Val Pellina, vallis Alpibus Poeninis subiecta. In Veter. Inscr. marmores. Vide Penninus.

POENINAE Alpes seu Pennina; Poenae Ptolemaeo; Poeninus mons Livio. Hodie M. Maggiore de St. Bernardo, Gross St. Bernhartsberg, Germanis, vel etiam Monte di Giove Leandro, mons qui Allobroges et Centrones a Salassis, h. e. Gall. Narbonens. in qua Sabaudia, ab Italia separat. Baudrando extenduntur inter Summum Pennninum le grand St. Bernard, et Adulam montem, le mont St. Gothard, ex quo Rhodanus, Rhenus, Ticinus et Arola scaturiunt, inter Lepontios et Sedunos populos. In hoc monte, ob terrae defectum, mortuorum corpora glacie condi, ad coenobium D. Bernardi, testis est Dan. Heremita descr. Helv: Vide Penninus.

POENITENTES [1] memorati Augustino, Ep. 108. Quod autem dicitur Petrum egisse paenitentiam, cavendum est, ne ita putetur egisse, quomodo agunt in Ecclesia, qui proprie Paenitentes vocantur, alibique sunt quibus ob crimina publica imponebatur Paenitentia publica. Non enim semper, in antiquis maxime ac barbaricis LL. mortis poena [orig: poenâ], sed multa [orig: multâ], pro modo delicti, expiata legimus crimina: ita tamen, ut, qui ea admisissent, a iudicibus amandarentur ad Episcopos, qui paenitentiam iis imperarent ac indicerent, pro differentia peccatorum, ut est in Concilio Carthag. III. c. 31. etc. In numero eorum etiam erant rei, pro quibus intercedebant Episcopi, quibus licebat pro iis causa [orig: causâ] cognita [orig: cognitâ] veniam a Iudicibus postulare: tum enim iis Canonica ab Ecclesia imponebatur Paenitentia, quam illi ultro se obituros spondebant, veniam alias non consecutir. Episcoporum autem intercessio etiam obtinuit pro reis, qui ad Ecclesias confugiebant; licet enim Ecclesiae immunitas a poena legibus inflicta tutaretur, a satisfactione tamen non eximebat erga eos, quos offenderant vel eorum agnatos: neque eorum tutelam aggrediebatur Ecclesia, nisi publica [orig: publicâ] paenitentia crimen se suum expiaturos spopondissent. Cuiusmodi reorum, qui ad Ecclesiam, velut ad asylum, conveniebant, infinitum fuisse numerum, ex Auctoribus abunde constat. Crimina, ob quae paenitentia ipsis indicebatur, ut sileam contra Christianam fidem et Conciliorum Canones admissa delicta (speciatim enim habuisse poenas illas Canonicas in iis potissimum locum, qui in Barbarorum incursionibus, de rebus Idolis sacrificatis comederant ac in aliis huiusmodi peccaverant, docet Epistola Canonica Gregorio Neocaes. alias Thaumaturgo, tributa) fuere [orig: fuêre] varia. Potissimum spectabat eos, qui intra gradus cognationis vetitas nuptias contraxerant, seu auctoritate Eccles. separarentur, ut in tertio gradu; sive non ut in quarto, ex Capitulis Synodalibus Pipini Regis c. 1. Reginone, l. 2. c. 213. et Burchardo, l. 17. c. 10. Etiam illi publicae paenitentiae subiciebantur, qui vel dignitatis aut natalium praerogativa [orig: praerogativâ] ac auctoritate a poenis Lege decretis se subtrahebant, vel a patria extorres in alias migrabant regiones aut aliorum Principum ditiones, vel tandem qui in solo ipsomet natali ex solita criminum impunitate, vel dominorum largiori indulgentia [orig: indulgentiâ], seu potius im potentia [orig: potentiâ] ea perpetrarent. Nam cum olim, ex recepta praediorum feudalium lege, sua [orig: suâ] quisque gauderet iuris dicendi facultate, vix erat, qui in eiusmodi praediorum dominos animadverteret. Unde crebrius excommunicatos ab Episcopis legimus, qui, quod Leges ipsae minime poterant, Ecclesiastica [orig: Ecclesiasticâ] ferula [orig: ferulâ] eos a tam frequentibus delictis gravioribus coercerent. a qua non absolvebantur, nisi post publicam peractam paenitentiam. E quibus liquet, cur tantus olim eiusmodi Paenitentium numerus ad Ecclesiarum vestibula, porticus et nartheces stetisse legatur. Quippe hi, donecimpositam sibi paenitentiam adimplessent [orig: adimplêssent], arcebantur ab ingressu Ecclesiae et in loco Paenitentium consistebant, ut est apud Abbonem Monach. Serm. 3. Iohannem Episcop. Abrincensem, Alios, quoslaudat Leo Allatius Dissertat. de Narthece. Quod quidem intelligendum, cum sacra peragebatur liturgia seu potiussacra ipsa mysteria: nam eatenus, ut et Catechumeni, in Ecclesia ipsa stabant divinasque lectiones auditu percipiebant et una cum iis excedebant cum dimittebantur. In Templo vero sinistram ad partem secedebant, cum fideles alii ad dextram starent, ut colligere est ex Ditmaro, l. 6. p. 81. Imponebatur porro Paenitentia et suscipiebatur citius tardius, pro rei exigentia et quidam minus diutius in Paenitentiae exercitiis, persistebant. Ritus varii erant. Namque ut celebres illos gradus IV. omittam, de quibus aliquid, ubi de Indulgentiis, voce Mysterium supra, et hic [orig: hîc] passim plura; ad Clericatum aliosque Ordines Eccles. promoveri Paenitentes vetantur, in Concil. Carthagin. IV. can. 68. aliisque; Matrimonium contrahere prohibentur, Concilio Arelat. II. At in Wormaciensi A. C. 868. can. 30. 37. si uxores habeant, ab uxoribus non separantur: si vero non habuerint uxores et se continere non voluerint, legitimas accipere in coniugium feminas non vetantur, ne in fornicationis incidant voraginem. Nullam praeterea dignitatem obire poterant, ex Concil. Ticin. c. 5. Sed et si militares essent, arma deponere cogebantur. Comas quoque iubeantur deponere et vestimenta mutare, in Concil. Agathensi, can. 15. Vehiculorum porro usu iis interdictum, Concil. Wormaciensi A. C. 868. etc. Redimi autem Paenitentiae sequiori aevo [orig: aevô] variis modis solebant: Interdum eleemosyna [orig: eleemosynâ] ac erogatione bonorum in usus pauperum vel Ecclesiarum, atqueAdeo praediorum, ipsorum, unde Petrus Damianus, Ep. apud Baronium, A. C. 1055. Nonignoras, quia, cum a paenitentibus terras accipimus, iuxta mensuram muneris, ei de quantitate paenitentiae relaxamus. Quae vero pecuniae in pauperes erogatione redimebantur, vel quae imponebantur, Paenitentiae deargentatae nuncupantur a Guigone in Vita S. Hugonis Episcopi Gratianop. num. 20. et Hilario in Paenitentiali. Interdum flagellationibus,


image: s0806b

palmatis (de quibus vide supra, in hac voce) Psalmorum recitationibus. Quam in rem liceat afferre locum Petri Damiani, l. 1. Ep. 19. de quodam Dominico, Monacho suo: Centum autem annorum paenitentia, sicut ipso Auctore didicimus, sic expletur. Porro cum tria scoparum milia unum paenitentiae annum apud nos regulariter expleant; decem autem Psalmorum modulatio, ut saepeprobatum est, mille scopas admittat, dum 150. psalmis constare Psalterium nen ambigitur, 5. annorum paenitentia in unius Psalterii disciplina recte supputantibus invenitur. Sed sive quinque vicies ducas, sive 20. quinquies, centum faciunt: Consequitur ergo, ut qui 20. psalteria cum disciplina decantat, 100. annorum paenitentiam se peregisse confidat. Et mox, de eodem Dominico: Hanc autem centum annorum paenitentiam -- facile 6. diebus ex more consummat. Atque infra testatur, illius exemplo [orig: exemplô], eiusmodi faciendae disciplinae morem adeo in Italia adolevisse, ut non modo viri, sed et nobiles mulieres hoc purgatorii genus inhianter arriperent, etc. Vide hac de re prolixe agentem Car. du Fresne Glossar. et Macros Fratres Hierolex. quibus adde Andr. Rivetum, Summa [orig: Summâ] Contrev. Tract. II. Quaest. 12. Io. Forbesium, Instruct. Hist. Theolog. l. XII. Io. Casp. Suicerum, Thesaur. Eccl. passim, et, qui peculiarem hunc in rem librum edidit, cum titul. Historia Paenitentiae Publicae, Cl. Sirmondum: ut et supra, Absolutoriae, Abstinentes, Confessio, Lapis, Pax, intra Reconciliatio. De Haereticis vero, qui Paenitentiae necessitatem impugnatum ivere [orig: ivêre]; quique contra Paenitentibus nullum veniae superesse locum contenderunt, supra in vocibus, Impeccabiles, item. Implacabiles.

POENITENTES [2] Haeretici dicuntur in Ecclesia Romana, qui a Iudice Ecclesiasticc moniti errorem abiurarunt [orig: abiurârunt] et ad arbitrium Episcopi aut Inquisitoris satisfactionem congruam exhibuerunt. Hi si sponte veniant, aut intra tempus gratiae, non citati aut vocati nominatim, nec specialiter inquifiti, mitius tractantur et occulta [orig: occultâ] quandoque paenitentia [orig: paenitentiâ] absolvuntur: postquam tamen abiuraverint errores et ad implendam paenitentiam sibi iniunctam bona sua omnia Inquisitori obligaverint. Vide Concil. Biterr. c. 5. Paenitentiae autem ab Inquisitoribus pro arbitrio illis imponuntur, salutares dictae, Cumque communis Haereticorum poena sit bonorum omnium confiscatio, illa sponte venientibus et ultro antequam accusentur, confessis remitti solet: at, postquam delati et in carcerem coniecti sunt, demum confitentibus, aut in sententia sua persistentibus, eadem gratia non contingit, imo, in Hispania praesertim, tantus adhibetur rigor, ut Inquisitio Fisco addicat, non tantum bona condemnatorum, sed et omnia ab ipsis administrata, licet certum sit, ea aliorum esse. Paenitentiae porro, quas Dominicus imposuit sponte venientibus, ut illos Ecclesiae reconciliaret, colligi possunt ex Formulis ipsius, apud Bzovium A. C. 1215. §. 13. Vide quoque Concil. Tarracon. Videl. Ieiunia, orationes, eelemosynae, frequens Sacramenti usus et Peregrinationes ad loca quaedam: atque hae stricte salutares dicuntur. Aliae sunt honorariae, et cum infamia sustinentium coniunctae, quod discalceati intravis et camisia debeant esse in processionibus, quod stent prae foribus Ecclesiae, cum candela accensa in manu, tempore missae sollennis in die festivo, praevio [orig: praeviô] campanae sono [orig: sonô]. Praeter quas etiam in usu est hodie, Relegatio, Fustigatio, Mulctae pecuniariae, Gestatio crucium in vestibus, tandem si non sponte conversi videntur, Immuratio, aut huius loco [orig: locô], damnatio ad triremes. Talibus porro, ut et filiis ac nepotibus eorum, ad officia publica aditus praecluditur, et argenti, auri, pretiosarum vestium ac ornamentorum usus interdicitur. Vide Phil. a Limborch, Historia [orig: Historiâ] Inquisit. l. 1. c. 10. l. 3. c. 5. et l. 4. c. 32. uti de Paenitentibus relapsis, infra voce Pelapsi.

POENITENTES [3] Mulieres in specie, dicuntur in Ecclesia Romana quas anteactae vitae lascivioris paenitet, quaeque in Monasterio sese, agendae paenitentiae causa [orig: causâ], recludunt, Gall. Repenties, in vetere Charta Philippi Regis A. C. 1312. apud Car. du Fresne Glossar. Idem olim in Graeca Eccles. obtinuit, ubi feminae huiusmodi simili phrontisterio [orig: phrontisteriô] includebantur, quod *meta/noian, Paenitentiam, proin appellabant olim Byzantini, quibus carcer hoc [orig: hôc] nomine seu Monasterium Constantinopoli duplex erat, alterum ad freti littus dextrum, a Iustiniano et Theodora exstructum; alterum, th=s2 *ne/as2 *metanoi\as2, Novae Paenitentiae, dictum. Vide de illo Procopium, de Aedific. l. c. 9. de isto Theophanem, p. 250. de utroque Car. du Fresne Constantinop. Christ.

de POENITENTIA vocantur ibid. viri feminaeque, qui in vita laicali, sub directione Dominicanorum, vivunt, etiam habitu modestiore utentes. Ibidem de Panitentia S. Francisci, qui et Contmentes ut vidimus: Item de Paenitentia Iesu Christi, Fratrum Ordo, apud Massiliam institutus, A. C. 1260, Idem.

POENITENTIALE seu is, liber eiusdem Ecclesiae, ea, quae ad paenitentiam imponendam, et paenitentem reconciliandum, spectant, continens. Cuiusmodi libri varii prostant et laudantur passim a Scriptoribus, atque inprimis Paenitentialis Romanus, Paenitentiales Bedae Presbyteri, Paenitentialis Gregorii III. Halithgarii porro Episcop. Camerac. Theodori Archiepisc. Cantuar. cuius indicem Spelmannus, fragmenta vero nuper edidit Iac. Petitus, Aliorum, de quibus vide Car. du Fresne d. l. His apud Graecos similia fuere *)epiti/mia, quae inter opera Basilii M. sunt edita, et sub titul. Nomocanonis haud pridem publicata, a Bapt. Cotelerio Monum. Eccl. Graecae Tom. I. aliaque Ioanni Antiocheno, ab eodem edito, c. 1. memorata: quibus id nominis impositum, quod *)epiti/mia comprehenderent, de qua voce Cl. Suicerus, Poenae omnes, inquit, in paenitentiam impositae Graecis ab annis nongentis et amplius generali nomine e)piti/mia dicuntur, quorum species est meta/noia. Hinc in Omnibus eorum Euchologiis et Paenitentialibus leguntur, preces super eos, quorum paenitentia solvitur, *eu)xh\ tw=n e)z e)pitimi/wn luome/nwn, voce *)epiti/mion. Complures huiusmodi


image: s0807a

Paenitentiales collegit ediditque Io. Morinus, libris de Paenitentia, quem vide.

POENITENTIALES [1] dicuntur in Romana communione, praeter eos, qui Samarra [orig: Samarrâ] induti ad mortem ducuntur, Sambeniti, ac prima vinctorum classis, qui statim post Pueros doctrinae, in pompa Actionis Fidei, incedunt, levioribus censuris notati, cum candelis exstinctis, restibus collo insertis, lupatisligneis, tiaris papyraceis, palliis spoliati etc. Hi omnes in publicum sic spectaculum producti; post exsecutionem primorum, ad solitos Inquisitionis carceres reducuntur, et die sequente producuntur in auditorio Inquisitorum, ac, ut iniunctas sibi paenitentias Humiliter adimpleant, admonentur, scheda [orig: schedâ] cuique data [orig: datâ], qua [orig: quâ] illae continentur, iniunctoque [orig: iniunctôque] aeterno [orig: aeternô], quae cum illis acta, silentio [orig: silentiô]. Idem. l. 4. c. 41. Vide quoque aliquid supra, ubi de Linteo infami.

POENITENTIALES [2] Psalmi dicuntur communiter septem isti, VI. XXXII. XXXVIII. LI. GII. CXXX. et CXLIII. quod de paenitentia inprimis agunt: iam in usu ante Augustinum, qui in extremis versans illos sibi praelegi voluit. Eos postea in Communione Romana quadragesimali tempore recitari iussit Innocentius III. sed ad Chorum tantum id officii restrinxit Pius V. qui solummodo qualibet [orig: quâlibet] Feria [orig: Feriâ] VI. Quadragesimali illos cani voluit, quod die eo [orig: ] Adam peccaverit, et secundus Adam Christus pretioso [orig: pretiosô] suo [orig: suô] sanguine lapsos redemerit. Idem hos Psalmos in Choro vel extra recitantibus, quinquaginta indulgentiae dies erogavit, ut ex Bulla eius, in principio Breviarii apposita [orig: appositâ], videre est. Qua de re vide Macros Fratres in Hierolex. In eosprostant, Alcuini Gommentaria, in 8. Paris. 1568. de Alliaco, Meditationes; Dan. Arcularii Ennarratio in 8t. Marpurgi 1595. Petri Aretini Pentito sive Paraphrasis, Italice 12. Lugduni 1248. Paul. Atavantius. L. Backmeisteri Explicatio, in 8t. Rostochii 1600. 1605. Frid. Balduini Commentarii, cum textu triplici, Hebr. Gr. Latin. in 8t. Witebergae 1599. Lud. Berus, Basileae 1551. Frid. Beurhusii Analysis Latine-Germ. in 8t. Northusii 1589. et Erphordiae. Iac. Bourghesii Meditationes, Duaci 1579. Dom. Buchii Expositio. Gabr. Buratellus, Venetiis. Io. Capnionis (alias Reuchlini) Commentariolus, in 8t. Tubingae 1512. Andr. Croquetii Sermones Gall. Duaci 1579. I. Fischeri Commentarii inter opera Latin. in fol. Wirceburg. 1579. et Angl. in fol. Londini 1557. Osw. Fischeri, Expositio, Ingolstadii, 1565. Sim. Gedicci Enarratio brevis, in 8t. Lipsiae 1595. Io. Gersonis Expositio, ut et Gregorii M. Inter opera eius, Balth. Hilcemeri, Analysis Logica et Rhetorica Expositio, in fol. Augustae Vindelic 1616. Innocentii III. Commentarii, inter Opera illius. Christ. Ischurii Ecphrasis et Enarratio, Colon. Guil. Lapidani Meditationes, in 8t Lovanii 1530. Lindani Fasciculus Poenit. in 8. Colon. 1610. Martini Mageri Paraphrasis trilinguis metrica Hebr. Gr. Lat. diverso [orig: diversô] earminum genere expressa, Francofurti 1624. Georg. Maieri Enarratio, in 8t. Witebergae 1565. Petri Montani Commentarii, in 12. Antwerpiae 1569. Franc. Montmorencii Pietas victrix, expressa Lyrice, in 8t. Antverpiae 1639. Io. Neovillaei Commentarii, Parisiis 1556. Christoph. Pelargi Explicationes, Francof. Marchionum 1607. Guil. Pepini similiter, in 8t. Venetiis 1573. 1587. Colon. Franc. Petrarcha. Io. del Rio. Andr. Riveti Suspiria, inter Opera Tom. II. Nonnii Marcellii Saiae, Paraphrasis Pretatoria, Paris. 1558. Hier. Savanarolae Meditationes, Wittebergae 1523. Adami Siberii Lemmata as Notae, in 8t Lipsiae; 1574. 1588. Archib. Simsoni Expesitio Angl. in 4. Londini 1638. Georg. Stampelii Explicatio gemina, in 8t. Francof. March. 1611. Godofr. Stironis Paraphrasis Angl. Antverpiae. Christoph. Warsievicius, Didaci de la Vega. Contiones Vespertinae, in 8t. Venetiis 1602. et Lugduni 1600. Maphaeus Vegius. Nic. Viti Discursus Venetiis. Io. Lud. Vives. Gasp. Ulenburgius, Coloniae. Georg. Wicelii Expositio Lipsiae etc. Vide Crowaeum In Elencho Scriptorum S. Scripturae.

POENITENTIARIUS nomen est dignitatis, in eadem communione, in Ecclesiis Cathedralibus institutae, in Concilio Tridentino, sess. 24. c. 8. et sess. 14. c. 7. Sic autem dicitur, penes quem facultas est casus Episcopis, ut vocant, reservatos absolvendi. Sed et ante Concilium hoc fuisse Paenitentiarios, qui interdum ab Episcopis per villas et oppida in Quadragesima fuerint destinati, ut imbecilles, impotentes et pauperes a casibus, qui Maioribus reservari soliti, absolverent, probatum it Car. du Fresne ex Concilio Arelatensi A. C. 1260. can. 16. et Charta Everardi Episcopi Ambianensis, A. C. 1218. qua [orig: quâ] in sua Ecclesia tres personatus erexit, Praecentoriam, Magisteriam Scholarum et Paenitentiariam: Paenitentiarius vero loco [orig: locô] nestri Confessiones audiet, de quacumque parte dioecesis ad ipsum referantur, exceptis Confessionibus Curatorum nostrorum et Magnatum et Baronum, quas nobis reservamus: Ad illum etiam, tamquam ad illum quem post nos in officio hoc proximum esse volumus, dubitationes si quae emergent, in foro Paenitentiali, iubemus reportari, Paenitentias iniunctas ab aliis Confessoribus relaxare poterit, aut mutare, prout secundum Deum viderit expedire. Idem Socratem addit, Hist. Eccl. l. 5. c. 19. scribere, regnante Decio [orig: Deciô], in singulis Eccles. ordinatum Presbyterum, qui paenitentiae praeesset, atque tum primum institutos Confessarios, colligi posse, contra Baronium, ad A. C. 255. n. 9. ut et supra vidimus, ubi de Consitendiritu, in Eccles. vetere Latina, et Graeca, hodiernaque Romana usitato. In quarum media Nectarius Episcop. Constantinopolit. Ambrosii su/gxronos2, privatam confessionem, tw=| e)pi\ th=s2 metanoi/as2 *presbute/rw|, i. e. Presbytero Paenitentiario, ob ingens scandalum a Paenitentiario quodam datum, abolevit, sequentibus eum omnibus fere Episcopis Orientis, uti ostendimus ibidem etc. In specie vero Paenitentiarii Ecclesiae Romanae ex Pontificiis Officialibus sunt. Ex Presbyteris enim Ecclesiae Romanae quosdam, auctore Anastasio [orig: Anastasiô] Bibliothecario [orig: Bibliothecariô] constituit Simplicius Papa, super paenitentes, qui iis praeessent et eorum exomologeses seu confessiones audirent: Hic constituit ad


page 807, image: s0807b

sanctos, Petrum, Paulum et Laurentium, hebdomadas, ut Presbyteri ibidem manerent, propter paenitentes et Baptismum etc. Horum primus hodie Magnus Paenitentiarius dicitur, qua [orig: quâ] dignitate unus e Cardinalibus fungitur, de cuius officio pluribus agit Octav. Vestrius, de Iudiciis Aulae Rom. l. 1. Guil. Britto de istiusmodi Officiali, l. 12.

Dic Iacobo Papae, vice qui delicta reorum
Audit, et absolvit confessos rite reatus. etc.

apud Car. du Fresne ubi supra. Vide quoque Dom. Macrum, in Hierolex.

POENIUS [1] Graece *poi/nios2, Dianae servus, i(ero/doulos2, th=s2 *)arte/midos2 pro/polos2, una cum Demetrio, ultimam manum aedificationi Templi Dianae Ephesinae, quam Chresiphon instituerat, imposuit, Vitruvius, l. 7. in Prooem. Cui consentanea habet Strabo, qui Demetrium vel Poenium, addito [orig: additô] ordine columnarum aut pronao [orig: pronaô], Tempum illud ampliasse [orig: ampliâsse], ex Artemidoro, refert. Idem Poenius, Milesii quoque Apollinis aedem symmetriis Ionicis instituisse. cum Daphni Milesio, traditur, apud eundem Vitruvium. Ubi intelligitur templum Apollinis Didymaei, quod in Milesiorum agro cum esset, a Xerxe combustum, sed postea a Milesiis refectum est, operi praefectis Poenio et Daphni. Ita Poenius, qui Templum Dianae Ephesinae perfecit, post expeditionem Xerxi in Graeciam sumptam, vixerit eodem [orig: eôdem] ferme aevo [orig: aevô], quo Scopas, qui 36. columnas in ea aede caelasse [orig: caelâsse] dicitur: atque sic summa manus illi imposita paulo antequam ab Herostrato ignibus data est, ut pluribus docet ad Solin. Salmas. pag. 81.

POENIUS [2] Postumus Praefectus castrorum, in Britannia, secundae Legionis, cognitis Quartadecimanorum Vicesimanorumque prosperis rebus, quia pari gloria [orig: gloriâ] Legionem suam fraudaverat abnueratque contra ritum militiae, iussu ducis se ipsum gladio [orig: gladiô] transegit, Tacit. l. 14. Annal. c. 37.

POEONIA [1] quae et Peapolis, vide Herbipolis.

POEONIA [2] vide PAEONIA pars Macedoniae, a Poeone, Endymionis filio, dicta.

POESIS Simonidi Pictura tacens, Verulamio genus est doctrinae pleranque adstrictum, rebus solutum et licentiosum; ideoque ab eo ad Phantasiam refertur, quae iniqua et illicita prorsus rerum coniugia et divortia comminisci ac machinari solet. Cum autem varie considerari possit, illam quatenus est Historiae imitatio ad placitum, idem distinguit in Narrativam, Dramaticam ac Parabolicam. Quarum prima funda mento [orig: mentô] prorsus nobili ex citata videtur, quod ad dignitatem humanae naturae inprimis spectat, adeo que Hereica appellari potest. Cum enim Mundus sensibilis Anima [orig: Animâ] rationali dignitate sit inferior, videtur Poesis haec humanae narurae largiri, quae Historia denegat; atque animo umbris rerum utcumque satisfacere, cum solida haberi non possunt. Ex ea namque firmum sumitur argumentum, magnitudinem rerum magis illustrem, ordinem magis perfectum, et varietatem magis pulchram, Animae humanae complacere: quam in Natura ipsa, post lapsum, reperire ullo [orig: ullô] modo [orig: modô] possit. Dramatica, quae theatrum habet pro mundo, in Rebusp. modernis pro re ludicra habetur; nisi forte nimium trahat e Satyra; at Antiquis curae fuit, ut animos hominum ad Virtutem institueret: Quinetiam magnis Philosophis, veluti animorum plectrum quoddam censebatur. Hominum enim animos, cum congregati sunt, magis quam cum soli, affectibus ac impressionibus patere, Naturae quoddam secretum est. Parabolica, inter reliquas emineus, tamquam res sacra atque augusta merito semper habita est, ut cuius opera Religio ipsa usa est, et commercia divinorum cum humanis exercentur. Eodem [orig: Eôdem] quoque doctrinae genere Sapientia olim tradita: Nam cum rationis humanae inventa et conclusiones tum novae adhuc et insuetae essent, vix illam subtilitatem capiebant ingenia humana, nisi propius eae ad sensum per huiusmodi simulacra et exempla deducerentur. Quare omnia apud illos fabularum omnigenarum et parabolarum, et aenigmatum et similitudinum plena fuerunt. Hinc tesserae Pythagoricae, aenigmata Sphingis, Aesopi fabulae et similia. Quinetiam apophthegmata veterum Sapientium fere per similitudines rem demonstrabant. Unde Menenius Agrippa, apud Romanos, gentem eo [orig: ] saeculo [orig: saeculô] minime literatam, seditionem fabula [orig: fabulâ] repressit. Vide Francisc. Baconem a Verulamio, de Augm. Scientiar. l. 2. c. 13. Hinc tam late Poesis, quam Philosophia, patebat: ut enim haec vel Naturam docet, vel format mores; ita illa fabulis vel Naturae primis temporibus involvebat arcana, vel vitae tum privatae tum publicae rationem tradebat: prima proin Philosophia Straboni dicta. Quae causa, quod Horatius, l. 1. Ep. 1. v. 1. 2. 3. dicere neutiquam dubitet, moralem ac civilem vitam melius ab Homero doceri, quam Crantore et Chrysippo. Sane Poetas esse Morum ac vitae Magistros, non modo Pythagoraeorum, sed etiam Aristoxeni Musici sententia fuit: Ipse Plato moriens Sophronis mimos capiti subiectos habuisse legitur. Nec aliter differre Poesis ab Historia vel Philosophia videtur, nisi quod Philosophia doceat praeceptis, Historia exemplis veris, ipsa vero fictis quippe quae nascitur ex imitatione actionum, sive vilium ut in Comoedia et Satyris; sive praestantium ut in Epicis et Tragoedia, qua de re vide Voss. de Philosophia, c. 4. §. 5. et fusius de nat. ac constitutione Poeticae, cui adde Iulium Caes. Scaligerum, de Poetic. etc. Interim Ars haec, apud Romanos Martis illos pullos, principio contemptui habita est. Quocirca minime mirari oportet, si M. Fulvio Nobiliori vitio datum est, quod is, Consul cum esset, in Aetoliam provinciam Q. Ennium secum duxisset. Factum tamen postea, ut Principes quoque viri, aucto [orig: auctô] imperio [orig: imperiô], domi forisque pace parta [orig: partâ], ad hanc studiorum partem animum inclinarint [orig: inclinârint], summoque [orig: summôque] cultu atque honore illos habuerint, qui carmine absolvendo [orig: absolvendô] viderentur excellere, Crinitus, Praefat. libri de Poetis. Fuere [orig: Fuêre]


page 808, image: s0808a

autem mox a primo bello Punico, Poeseos Latinae licet rudia quaedam initia, ut ex iis fabulis, quas Livius Andronicus et haud longe post eum Cn. Naevius populo dedisse leguntur, constat. Illustre dein incrementum coepit bello [orig: bellô] Punico [orig: Punicô] secundo [orig: secundô]. Unde Porcius Licinius, post bellum hoc floruit, apud A. Gellum, l. 17. c. 21. ait,

Poenico [orig: Poenicô] bello [orig: bellô] secundo [orig: secundô] Musa pinnato [orig: pinnatô] gradu
Intulit se bellicosam in Romuli gentem feram.

Quo etiam respexit Horatius, ubi de Populo Romano, l. 2. Ep. 1. v. 161.

Serus enim Graecis admovit acumina chartis,
Et post Punica bella quietus, quaerere coepit,
Quid Sophecles et Thespis et Aeschylus utile ferrent, etc.

At apud Graecos, imo et alios, Poesis prior oratione soluta [orig: solutâ] et Poetae antiquiores fuere [orig: fuêre] Historicis ac *pezolo/gois2. Vide supra, ubi de Oratione Soluta.

POETA per excellentiam dictus Homerus, Athenaeo, l. 1. Dicaearcho in Vita Graeciae, Iustiniano, Institut. de Iur. G. Nat. Harpocrationi in Homeridae, Hesychio, Quintiliano, Institut. Orator. l. 8. c. 5. Senecae, Ep. 58. Aliis: cuius rei causam habes apud Eustathium, Il. i. Item Aristophanes, Suidae in Miltiade, tou= de\ e)n *maraqw=ni tropai/ou me/mnhtai o( *poihth\s2, quo [orig: quô] nomine illum omnino notari Corn. docet Probus in eodem. Vide Casp. Barthium, Animadversion. ad Stat. Theb. l. 4. v. 463. ubi haec verba,

-- -- innuba Manto.

erudito [orig: eruditô] Commentario [orig: Commentariô] illustrat. Alias quid eommuniter vox indigitet, ex praedictis liquere potest. Origo eius non a fingendo, ut putarunt [orig: putârunt], quia fictis uteretur Poeta, sed a faciendo versu, ducenda. Simul enim cum ipsa natura humana exstitit vis haec numerosa, qua [orig: quâ] versus clauduntur. Certe et infans prius canit, quam loquatur; et plerosque eorum non aliter somnum captare videmus. Postea quum maiore spiritu res novas veteribus inventis addidissent illi, qui hac [orig: hâc] gloria [orig: gloriâ] inferiores numerose mediditarentur simplices narrationes, Versificatores tantum dicti sunt, hi autem Poetae: quare soli illi Musarum tutelam vindicant atque patrocinium, quarum spiritu, quae alios lateant, ab ipsis inveniantur. Dictus hic Pierius calor Papinio, Theb. l. 1. v. 3. *dh/i+os2 oi)=stros2 a)ero/foitos2 Orpheo, i. e. Musicus furor et adflatus ad versus pangendos, sine quo nemo Poeta bonus: estque quaepiam exhilarans mentem ebrietatis divinae species, qua [orig: quâ] emoti sordida [orig: sordidâ] illa [orig: illâ] quiete et paupere quodam [orig: quôdam] mentis pastu, procedunt in liberiores epulas et choreas velut caelestes ingrediuntur, animo [orig: animô] sese ipsum exsultationibus suis vix capiente: qua de re vide Senecam, de Tranquill. c. 7. Hoc [orig: Hôc] pacto [orig: pactô] inspirati non tam loquuntur, quam eructant carmina, ut et Regius Psalmographus de divinis suis odis sermocinatur, uti nimirum omni cura [orig: curâ] excelsior diviniorque virtus, elaboret intus mox expellendos versus. Distinguitur autem hic furor re et nomine ab aliis. Re, quia ad carmina tantum, utilesque vitae instructiones, laudes virtutum, vituperia vitiorum, daricensetur, quibus duobus velut capitibus constabat antiqua et primigenia Poesis. Nomme autem Protreptici, quod instiget vi sua [orig: suâ] metra in numeros, quibus prae coeteris omnibus facultatibus Poetica utitur. Quam in rem pluribus praeclare disserit Casp. Barthius, Animadv. ad Statium d. l. Coeterum in Pythicis Ludis Poetarum inprimis certamina vigebant. Unde Sosiclem Coronaeum Pythicis vicisse; Philemonem quoque Comicum et Alexin coronatos animam exhalasse [orig: exhalâsse]: porro Polum Tragoedum, paulo ante finem vitae, intra quatuor dies, octo decertasse [orig: decertâsse] tragoedias, refert Plut. Symp. l. 2. alibique. Et haec dicebantur e)pini/kia a)/|smata, quae omnibus admirationem excitarent. Nec vero sua tantum scripta Poetae deferebant ad certamen, verum et aliena, uti Quintilian. auctor est, l. 10. et vidimus supra voce Emendator, et dicemus infra, ubi de Rhapsodis, Praemium erat corona ex hedera, quam sic describit Plin. l. 16. c. 34. Alicui et semen nigrum, alii crocatum, cuius coronis Poetae utuntur foliis minus nigris; quam quidam Dionysiam, alii Bacchicam vocant, maxime inter nigras corymbis. Item lauro et myrto, uti docet Paschalius multis, Coron. l. 5. c. 12. et l. 7. c. 18. Vide quoque supra Pancharis. In aliis praemiis numerabantur timai\, dwreai\, ge/ra, protimh/seis2, xa/rites2, sith/seis2, sithre/sion kai\ su/ssiton ei)=nai, porfu/ra, praedri/a, xalkou=n, e(sta/nai, a)telei/a, xrh/mata,, honores, dona, honoraria, honorum praerogativae, gratiae, annona, frumentatio, convivandi ius, purpura, honor primi subsellii, aeneae statuae, immunitas, pecuniae, Pollux, l. 8. Sed et posterioribus temporibus, Poetae, Rhetores, aliarumque Prosessionum viri coeteris excellentiores, in Agone Capitolino, quem Domitianus Imperator instituerat, ab ipso Imperatore coronati fuerunt. Fuere [orig: Fuêre] autem Agones hi quinquennales primum celebrati, die 22. eius et Sergii Corn. Dolabellae Consulatu, exemplo [orig: exemplô] ludorum Olympicorum; In quibus Statius, cum, post incredibilem totius Urbis exspectationem, Thebaidem tandem suam recitasset [orig: recitâsset], sespreto [orig: sespretô], alios coronari vidit ac indoluit: id quod non uno in loco ipse conqueritur. Neque forte aliunde laureatorum Poetarum origo. Nam et ipsi antiquitus ab ipsis Caesaribus Germanis coronabantur magnoque in pretio habiti semper, apud Italos et Germanos, qui id honoris virtute essent consequuti. Sed in veteribus illis Agonibus, qui vicerant, corona [orig: coronâ] et ramo [orig: ramô] lemniscato [orig: lemniscatô], aut torque involutis, donabantur: Qui secundi erant, coronas quidem inpetrabant, palmasque, sed sine lemniscis. Quod ex Ausonio patet, Epist. 20. v. 5.

Et quae iam dudum tibi palma Poetica pollet,
Lemnisco [orig: Lemniscô] ornata est, quo [orig: quô] mea palma caret.



image: s0808b

Melius Sidonius,

Hic mox praecipit aequus Imperator,
Palmis serica, torquibus coronas,
Coiungi et meritum remunerari:

Ubi coronis torques et palmis serica, h. e. sericatos lemniscos coniungit. Pro ratione tamen meritorum postea praemia amplificata sunt, Ios. Scaliger, Ausonian. lect. l. 1. c. 10. Hodie in Imperio Romano Germanico, laurea confertur ab iis, quos, Comitivae dignitate auctos, speciali hoc [orig: hôc] privilegio [orig: privilegiô] Imperator est dignatus: sed quod nonnumquam iis datur, qui minus meruere [orig: meruêre], factum ut Lipsius alicubi, in Ep. dicat: Multilaurigeri, pauci Phoebi. Antiquitas Poetis, qui in Bacchi erant tutela, mitras attribuit ut cohiberentur vini vapores, ne caput peterent, Euseb. Caesar. Praep. Euang. l. 2. c. 2. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. passim; etiam infra voce Se, it, Secessus: de Poetis vero omnium aetatum, habes iudicium Scaligeri, in Hypercritico: de Poetis Cyclicis, Epicis, aliisque eorum differentiis, agimus hic [orig: hîc] passim suis locis. Addam hoc unum, Poetarum Scripta, Amatoria praecipue, a populo olim solita cantari saltarique. Inde Ovid. l. 2. Trist. v. 519. gloriatur, carmina sua populo cantata saltataque fuisse, etiam se superstite: Et apud Horatium, Callimachi Epigramma, cuius conclusio est.

*koumo\s2 e)/rws2 toi=os2 de\, ta\ me\n feu/gonta diw/kwn
*oi(=de, ta/d' e)n me/ssw| kei/men' u(perpe/tatai:

quendam cantasse [orig: cantâsse] legimus: Ita enim is, l. 1. Sat. 2. v. 107.

Cantat, et apponit: meus est amer huic similis, nam
Transvolat in medio posita: et fugientia captat.

Hinc apud eundem *ku/klos2 *)epiko\s2, patulus dicitur orbis: (Qui fabulas omnes Graeciae, a Mundi principio usque ad Troiae eversionem et Ithaci reditum continebat, ex variis Poetis congregatus;) quod carmina eo [orig: ] comprehensa vulgaria haberentur, utpote triviali moneta [orig: monetâ] percussa et omnium manibus tererentur etc. Vide supra. Inprimis vero Euphorionis poemata Romae grata olim et passim a parum sobriis cantata. Unde Cantores Euphoriani, memorati Ciceroni, 3. Tuscul. Hodieque exstat Parthenii liber, quo [orig: quô] mirabiles amantium casus recenset, missus ad Cornelium, de quo in Augusto Suetonius. Vide ad huius Tiberium Casaub. Animad. c. 70. At Christiani veteres non Tragoedias solum Comoediasque, sed et cetera omnia Poetarum scripta, quod ea ad solidam doctrinam confere nihil existimarent; praeterea lascivia [orig: lasciviâ] ac turpitudine scaterent; denique fabulosa idololatriae promptuarium esse crederent; aspernabantur damnabantque. Quo [orig: Quô] nomine Tertullianus Ludimagistros coeterosque Professores literarum reicit, utpote affines multimodae idololatriae, l. de Idolol. et agonisticam scenam exsibilat, de Spectac. Vide quoque Origenem contra Celsum, l. 3. ubi *ta\ a)/semna th=s2 kwmw|di/as2 kai\ tou\s2 a)kola/stous2 tw=n i)a/mbwn procul abesse iubet, laudatum Heraldo, ad Arnobium, l. 3. ut in infra, Politici versus: ubi *poehth\n et *poli/tiko\n sibi opponi, apud medii aevi Grammaticos videbimus, aliumque *poihtiko\n et politiko\n lo/gon fuisse appellatum. Longe infra Poetae dignitatem Versificator est, de quo suo [orig: suô] loco [orig: locô]; utpote sermonis quidem ac metri, sed citra spiritum, et vim Poetae intrinsecam, observator, uti iam supra innuimus. Et talium, malorumque adeo Poetarum carmina pieris, Scombrorum, thuris aliarumque huiusmodi mercium involucris apud Graecos olim Latinosque destinari consuevisse dicimus hic [orig: hîc] passim. A cuiusmodi contemptu et irrisione eleganter scripta libera erant, inde nec scombros metuentia, nec tus, dicta Persio, Sat. 1. v. 45.

POETILIUS C. F. Cons. cum L. Papirio Sp. F. C. anno [orig: annô] 2. Olympiadis 113. quorum tempore Alexandriam Aegypti conditam esse scribit Solinus, c. 35. cum plerique omnes id factum tradant Olympiad praecedente: Meminit quoque Poetilii Tribuni Pl. A. Gellius, l. 4. c. 18. Poetilii quidam Tribuni Plebi a Marco, ut aiunt, Catone inimico Scipionis comparati in eum atque immissi desiderabant in Senatu instantissime, ut pecuniae Antiochenae, praedaeque quae in eo bello capta erat, rationem redderet. Ubi Poetilii habet, in numero plurativo, pro Poetilius eadem [orig: eâdem] figura [orig: figurâ] qua [orig: quâ] apud Platonem, ou) ga\r *pe/lopes2, ou)de\ *ka/dmoi; et apud Virgilium, in aenigmate illo poluqrullh/tw|, Dic quibus in terris etc. Regum pro Regis, h. c. Aiacis. Vide Salmas. ad Solin. p. 476. et 1222.

POETOVIO vide PETOVIO, et PETAVIUM.

POETUS Lucas, vide Lucas.

POEUS pars Pindi, e quo Peneus fluv. Strab.

POGESA monetae Gallicae minutioris species, memorata in Charta capituli Lactorat, A. C. 1273. apud Car. du Fresne Glossar. ubi cum Picta, de qua supra, et Poioiessa Aragonensi, eiusdem valoris fuisse, ex Adversariis Nobiliss. Peyrescii, refert.

POGESANIA provinc. Prussiae, ad Occid. Passariae ripam. Urbs primaria Hollandia, Metel.

POGGIUM Bonitii oppid. agri Florentini, Poggibonzi: 20. milliar. a Florentia in Merid. Senas versus 12. circiter, ad amnem Elsam.

POGGIUS Bracciolinus vel Brandolinus, vulgo P oggius Florentinus, natus in pago Terra Nova, territorii Aretini. Fuit a Secretis Eugenio IV. et Nicolao V. quo [orig: quô] officio [orig: officiô] sub octo Pontificibus se defunctum esse ipse scribit. Anno [orig: Annô] aetat. 72. Florentiam revocatus est, ut Patriae Rei publ. eandem operam praestaret. Eruditione insigni fuit, Graece inprimis et Latine doctissimus, Emanuelis Chrysolorae olim discipulus: Bessarioni quoque familiaris exstitit. Ob sales et faciles iocos gratus omnibus, nisi quod Satyricus magis quibusdam videretur: Invectus in Laur. Vallum est acriter. Scripsit varia, ut de varietate fortunae


image: s0809a

Epistolarum libres duos, in quarum illa, quam ad Leonhardum Aretinum scripserat, de Hieronymo Pragensi, cum iohan. Husso, in Concilio Constantiensi, ustulato ob religionem, magnifice sentit. Porro Historiam Florentinam, quae parum laudis habet: canente Actio [orig: Actiô] Sincero [orig: Sincerô]:

Dum Patriam laudat, damnat dum Peggius hostem,
Nec malus est civis, nec benus historicus.

Alia quoque quaedam etiam minus probata, edidit, plurimosque auctores e Graeco transtulit. Constantiae, Concilio [orig: Conciliô] durante, incidit in opera Quintiliani et Asconii: ibidem descripsit libros Ciceronis, de Finibus et Legibus, qui nondum in Italia prius visi erant. Obiit A. C. 1459. aetat. 80. Alibi filii illius Iacobi meminimus, alterius item, qui Leonis X. familiaritatem meruit. Paul. Iov. in elog. c. 10. Raphael Volaterran. l. 21. Phil. Bergomensis, in suppl. Chron. A. C. 1416. Hugolin. Verrinus, l. 2. Ital. Illustr. Erasm. in Ciceron. Gesner. in Biblioth. Possevin. in appar. Voss. de Hist. Lat. l. 3. c. 5. Paul. Freherus, Theatro [orig: Theatrô] Virorunm eruditione clarorum, Alii.

POGLA Pamphyliae urbs. Ptol.

POGOARGAS Aethiopiae sub Aegypto oppid. Plin.

POGON Troezeniorum portus in Pelopon. Strabo.

POGONIAE cometarum species, quibus inferiori ex parte, in speciem barbae longae, promittitur iuba, Plin. l. 2. c. 25.

POGWISD i. e. Aura, inter Sarmatiae Europaeae veter. incolarum Numina, vide infra Sarmatia.

POHERI memorati Wilh. Britoni in Philippid. l. 10. p. 221.

Pontivii Comitem comitantur in arma Poheri.

Et, l. 11. p. 233.

Stant contra oppositis Thomas Gallericus armis
Gamachiosque Vimosque ciens, Robertigenaeque,
Pontivusque Comes, Drocensis. atque Poheros.

Poetis Gallis passim Peihiers, populi fuere [orig: fuêre] in Belgio, quorum nomenclatura patuit tam late, ut Golutus, in Hist. Sequanica, l. 10. c. 81. et 109. scribat, Duces Burgundiae, qui complures etiam Germaniae inferioris tractus possedere [orig: possedêre]. Heraldos seu Faeciales, habuisse, quorum alii Poihieri (seu Pohers ) alii Ripuarii (seu Ruyers ) appellabantur; Poheros vero faeciales, intra Franciam, et Ripuarios intra Germaniam, suum obiisse munus. Sed appellationis rationem non reddit, quae non alia est, quam quod Ducum eiusmodi Burgundicorum modernorum dominia partim in Francicis, partim in German. provinciis protenderentur, i. e. in provinciis, quae aut Gallica [orig: Gallicâ], aut Germanica [orig: Germanicâ] lingua [orig: linguâ] utebantur: cum Ripuariorum nomine, eae quae Rheno conter minae erant; Poherorum, quae versus Franciam excurrebant, intelligerentur. Unde omnino colligitur, Poherorum nomen generale fuisse, pluresque comprehendisse populos. Eorundem mentio est in veteri Ceremoniali Gallico MS. ubi agitur de Torneamentis, ad quorum evocationem in haec verba facta proclamatio describitur: Oroyez Seig. neurs Chevaliers que ie vous fais a sacavoir le grand digne pardon d'armes et le grand digne tournoyement de par les Franacois, de par les Vermandisiens et Beauvaisiens, de par les Poihiers et Corbeans, de par les Arthisiens et les Flamans, de par les Champenois et les Normans, de par les Angevins, Poitevins et Tourangeaux, de par les Bretons et Manceaux, par les Rives et Hasbegnons, et de par tous autres Chevaliers, qui accordez si sont etc. In quo tamen loco Poherorum nomen haud tam late patet, satisque innuitur, vicinos fuisse Corbeiensibus atque Bellovacensibus proindeque eos esse, qui Castro Piciacensi, Castrum de Pice appellato Orderico Vitali, l. 10. Gall. Poix (unde etiam iis nomen) vicinum incoluere [orig: incoluêre] tractum: quod prorsus firmant antiqui Faecialium libri, quos Provinciales dicunt, quod Nobilium nomina et insignia secundum provincias digesta contineant. Quippe sub Poherorum titulo, seu Poihiers, recensentur vulgo Domini de Pequigny, de Rivery, de Sissolieu, le Vicomte des Quesnes, de Rambures, d'Araines, aliaeque familiae nobiles, quae in eo tractu, qui Ambianum inter et Comitatum Pontivensem interiacet, atque adeo in Vinemacensi pago, sedes suas habebant. Ita ergo a castro de Poix dicti sunt Poheri, sicut Ordericus Vitalis Bratheros vocavit, l. 12. qui Normanniae tractum Bellovacis conterminum, vulgo le Pays de Bray vocatum, incolunt. Sed et ultra Somonam id nominis obtinuisse hic patet, quod in Tabulario Ecclesiae Canonicorum Vineacurtensis mentio fit mensurarum frumentariarum, Sestiers Pohiers dictarum, ut in Ecclesiae Ambianensis Chartarum Inventario du muy Pohier seu modii Poheri. Car. du Fresne Glossar. qui,

------ nullis. perdita ruscis
Iamdudum, nullis dubitavit crura rubetis
Scindere.

dum gentem hanc viris doctis hactis hactenus vel ignoratam penitus, vel saltem praetermissam, erueret ex aevi tenebris et in apricum produceret.

POICILE vide POECILE.

POLA Istriae munita civitas (ubi Polaticus sinus, qui et Flanaticus. Vulgo Il Carnero, quod ibi nautae periclitentur, et Polaticum Promuntorium, de quo Steph. ) quondam a Colchis condita, sed postea facta Colonia Romanorum. Mela, l. 2. c. 3. Pietas Iulia Plinio, l. 3. c. 19. in descriptione Istriae. Fuit (inquit Bochart. in Phaleg. c. 31.) in Istriae et Italiae confiniis Pola urbs a Colchis exulibus condita, quod ipsum Polae nomen significasse [orig: significâsse] testantur haec Callimachi, apud Strab. l. 1. et 5.

*)/asturon e)kti/santo to\ me\n *fuga/dwn tis2 e)ni/spoi
*graiko\s2, a)ta\r kei/nwn glw=ss) o)no/mh|ne *po/las2.

Nempe [gap: Hebrew word(s)] pala in Piel Hebraeis et Syris est separare, auferre, amovere. Inde Pol Colchis exulem, vel exilium sonabat. Cum portu capaci, sub Venetis. 60. mill. pass. a Tergeste in Meridiem,


page 809, image: s0809b

Anconam versus 96. circiter. Nic. Lloydius. Una est ex antiquissimis Istriae urbibus, sed hodie parum culta, ut quae vix octingentos habet incolas. Eo mittunt Veneti Praefectum quotannis, cum titulo Comitis. Visitur ibi hodieque Inscr. in honorem Severi Imperatoris facta, in qua Res publica Polensis vocatur: Item alia eidem Imperatori sacra: Amphitheatrum porro, dictum Orlandinaum, quasi domus Orlandi: Arcus Triumphalis, vulgo appellatus la Porta dorata cum Inscr. et Epitaphium vetus, de quibus omnibus vide Iac. Sponium, Irinerar. Dalmatiae, Part. l. p. 80. et Part. 3. p. 67. et seqq.

POLACCHIA seu PODLASSIA provinc. parva Poloniae inter Mazoviam ad Occasum, et Lithuaniam ac Polesiam ad Ortum. A septentrione extenditur in Meridiem. Eius primaria urbs est Bielka.

POLAENUS inter amicos Hadriani Imperatoris, postea eius iussu neci traditus. Ael. Spartian. in Hadriano, c. 15. Facile de Amicis, quidquid insusurrabatur, audivit, atque ideo prope cunctos vel amicissimos vel eos quos summis honoribus evexit, postea ut hostium loco [orig: locô] habuit, ut Tatianum et Nepotem et Septicium Clarum. Nam Eudaemonem prius conscium Imperii ad egestatem perduxit: Polaenum et Marcellum ad mortem voluntariam adegit etc. Et ita quidem habent Palatinus Codex et editio Mediolanensis, cum vulgo legatur Polyaenum. Sed nomen hoc non est Romanum, verum Graecum purum. Forte et pro Polaenum legendum Pollienum vel Pullienum, veletiam Pollenium, quae omnia nomina Romanis fuere [orig: fuêre] in usu. Pollius et Pullius: hinc Pollienus et Pullienus. Mentio est in veterib. Inscr. M. Pullteni Prisci, et Marci Pollenii Sabini. Tamen et Polyaenus retineri potest, cum Eudaemonem etiam hic [orig: hîc] habeamus, Salmas. ad loc.

POLANUS [1] nomen Christianorum in Terra Sancta natorum, medio [orig: mediô] aevo [orig: aevô]; sicut, qui adventitii erant et recens eo delati, Fiernaldi communiter dicebantur, vide supra, voce Filius Arnaldi, et infra in Polinus.

POLANUS [2] a Polansdorff, Amandus, Theologus Basiliensis, solida [orig: solidâ] eruditione inclitus, A. C. 1561. natus Oppaviae Silesiorum, familia [orig: familiâ] nobili, in Academia Basil. docuit, scriptis et familiaritate cum Beza, Tossano, Sohnio, Stuckio, Parco, Pitisco, aliis Theologis celeberrimis, immortale nomen adeptus. Exstant eius, Exegesis Analyt. Vaticiniorum V. T. de Christo, Comm. in Ps. 14. 15. 16. 22. Ieremiam, Ezechielem, Danielem: Partitiones, Theses et Analyses in Hoseam et Malachiam, ad Coloss. etc. Syntagma item in Fol. etc. Obiit Basileae An. 1610. aetat. 49. De hoc Melchior Adami in vitis Theol. Germ. ita inter alia: Illustres in hoc fuerunt vera pietas et eruditio; Valuit ingenio [orig: ingeniô] iuxta ac iudicio [orig: iudiciô]: scientia [orig: scientiâ] linguarum principum et Ecclesiasticae antiquitatis. Vide quoque Paul. Freherum Theatro [orig: Theatrô] Viror. claror.

POLARIS Stella post captam a Muhammede Constantinopolim, sese occultasse [orig: occultâsse] nonnullis dicitur: quemadmodum Hyginus Poet. Alstronom. ubi de Tauro, et Avienus, in Arateis, stellam Pleiadum septimam, nomine Electram, post Troiae excidium, nolle amplius conspici, quia Dardanus, gentis Troianae conditor, natus fuerit ex illa, fabulantur. Sed nihil hoc [orig: hôc] commento [orig: commentô] vanius, in quit Vossius, quippe si minutam unam exceperis, quae inter Polum et minorem Ursam interiacet, illa ipsa in cauda minoris Ursae, uti olim aetate Hipparchi et Ptolemaei, ita hodieque maxime est Polo vicina, et similiter Polaris vocitatur. Vide eum de origine et progr. Idolol. l. 2. c. 30. Movet de stella Polari, quae et Poli quandoque nomine venit, Auctor Anonymus, Hist. Orbis Terr. Geograph. et Civ. c. 1. §. 17. quaestionem: An in Sphaera recta, seu in istis regionibus, quae directe sitae sunt sub Aequatore, uterque Polus, seu utraque stella Polaris conspici possit? quod ex materia de refractionibus Geographi quidam suspicati sunt. Sed satisfactum iis est, a diligentissimo Mandelslovio, Itinerar. c. 13. p. 151. ubi refert, se Polum Arcticum, non nisi post. 6. grad. cis Aequatorem: Antarcticum vero post 8. demum grad. trans Aequatorem vidisse. Idem sensit Ioh. Leerius, in Navigat. Americ. ubi ait: Non modo sub Aequinoctiali Polus uterque non apparet, qued plerique arbitrantur: sed neuter, nisi duobus immensis ultro citroque gradibus, citante Keckermanno [orig: Keckermannô], System. Astronom. Part. 1. c. 2. Neque minus nobilis est observatio de Polis Hisce, terras iis subiacentes noctem diemque sex mensium habere, quam et Veteres non obscuris testimoniis firmarunt [orig: firmârunt]. Unde, praeter alios, Plinius, l. 2. c. 75. cum de Variis lucis incrementis egisset, Haud dubie, inquit, repromittunt id, quod eogit ratio credi; Solstrtii diebus accedente Sole propius verticem Mundi, angusto [orig: angustô] lucis ambitu subiecta terra continuos dies habere senis mensibus, noctesque e diverso ad Brumam remoto. Quod fieri in insula Thule, Pythias Massiliensis scripsit, sex dierum navigatione in Septentrionem a Britannia distante: Quidam vero et in Mona etc. Sed de utraque harum falsum id esse, certum est. De semestri vero nocte, assensum non praebet praefatus Auctor creditque potius, si quis sub Polo ipso viveret, eum perpetua in luce versaturum, si non splendida [orig: splendidâ], saltem dubia [orig: dubiâ], et non omnino nulla [orig: nullâ], quae eo magis augeatur, quo [orig: quô] Sol a Tropicis ad Aequatorem accedat propius: Cuius rei rationes exponit loc [orig: lôc]. cit. Idem, c. 4. §. 8. ex Kirchero, qui primus animadvertit, adicit. Esse in regionibus hisce subpolaribus, ingentes vomgines, quibus mare sub Polo Arctico absorbeatur, sub Antarctico autem seu Australi iterum emergat, idque ex eo potissimum colligi, quia maria subpolaria ob rapiditatem superari non possint. Ita Anglos in oris Gronlandicis iamdudum ab in colis monitos esse, ne ulterius progrederentur, si se salvos navesque velint, esse enim mate Polum versus usque adeo aestuosum, ut naves illud ingressae nulla [orig: nullâ] humana [orig: humanâ] industria [orig: industriâ] retroagi possint; et nautas ad Spitzbergam tendere solitos narrare nullam navem, quae ultra 28. gradus progressa sit, rediisse, lintresque suorum paulo incautius ibi divagatos nunquam amplius comparuisse: Contra ex relationibus, de


page 810, image: s0810a

Invento freto Meraeo seu le Maire, constare, nautas post 60. gradus lateris Australis ob contrarietatem fluctuum, ulterius progredi non potuisse, Herreram item, in Histor. America Austral. docere, calssem Regiam Hispan. ad detegendas novas Terras emissam, non potuisse superare gradum 70. ob aquarum, etiam aere silente, obviam ruentium rapiditatem etc. Vide ipsum Kircherum, Itinere Ecstatico [orig: Ecstaticô] 2. Dial. 1. et Mund. Subterr. l. 3. c. 2.

POLATAE populi Albaniae versus montem Nigrum et lacum Scodrae, ubi alias urbs episcopalis nunc in ruderibus iacens; Pulati.

POLATICUM promontor. in Istria, hodie Punta del Promontore, Magino: in mare Adriaticum maxime excurrit, 6. milliar. a Pola in Ortum.

POLATICUS Sinus il Quarnero. Vide Pola.

POLAVIUS Georgius, vide Georgius.

POLEDRUS pro Pulitrus, recentioribus pullus equinus. Ital. Poledro, puledro et poltro: e qua voce Landinus ad Dantem, ignavos poltrones dictos putat. Galli Poutre dicunt. In LL. Salicis Poledrus occurrit, in LL. Visigothorum Pulletrus anniculus: unde pullitras vel pultras equulas vocant Galli. Varro Pullitras, dixit in genere gallinaceo, easque opponit vetulis gallinis, de Re Rust. l. 3. c. 9. Et ea, quae subicias vetulis petius, quam pullitris. Unde ad equorum sobolem facta translatio, Salmas. ad Lamprid. in Alexandro Sev. c. 41.

POLEMANNUS Iohannes, vide Iohannes.

POLEMARCHUS [1] apud Athenienses dictus est qui belli praefectus erat, et aderat regibus, ut Pausanias indicat., l. 1. cum scribit Erechtheum regem lone Zuthi filio [orig: filiô] in bello Eleusinio Polemarcho [orig: Polemarchô] usum esse. Munus eius tempore pacis fuit ius inter cives peregrinos dicere. Iul. Pollux.

POLEMARCHUS [2] maior. Lysiae Oratoris Frater.

POLEMIUS [1] Consul cum Urso, an. Urb. Cond. 1090.

POLEMIUS [2] Haeresiarcha, erroribus suis ex Apollinaris operibus, A. C. 373. haustis; inter alia docuit, in Christo, ex Verbo et Carne, mixtionem factam esse. Theodoret. l. 4. dehaer. fab. Epiphan. haer. 77. et 78. Discipuli eius Polemiani dicti; aliquando cum Apollinaristis confunduntur.

POLEMNIACUM oppid. aut castrum potius in Sequanis, vulgo Poligny, ad amniculum, qui in Dubim effluit. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

POLEMON [1] Rex Lyciae, A. C. 55.

POLEMON [2] Zenonis Rhetoris fil. ad regnum Ponti, concessu Antonii et Augusti, pervenit. Dio in actis anni 729. Uxorem habuit Pythodorin, prudentiae aliarumque virtutum nomine laudatam. Appianus Polemonem habet Ciliciae Regulum. Postquam enim gens haec latrociniis adsueta, ab Isaurico et Pompeio domita est, Flor. l. 3. c. 6. aliquandiu per Proconsules recta, ab Antonio tandem Regem impetravit Polemonem, vide Appianum praefatum, Civ. l. 5. Ei successit, an immediate, non liquet, Philopator, quem vide. Coeterum, Zenonis hic filius urbem suam ampliavit ornavitque et cum prius Diospolis vocaretur, in gratiam Augusti *diokaisa/reian, composito ex Iove et Caesare nomine appellavit. Vide Salmas, ad Solin. p. 828. qui et de Polemoniaco Ponto, sub Pontica olim dioecesi comprehenso nonnulla, p. 807.

POLEMON [3] minimus frater Amyntae et Simmiae, amicissimus Philotae, et ideo cum Philotas torqueretur, profugit: quem tamen desertum a comitibus et haefitantem inter reverten di fugiendique consilium occuparunt [orig: occupârunt] ac vinctum reduxerunt. Deprecantibus exercitu et amicis Alexandrum, absolutus est. Curt. l. 7. c. 1. et. 2.

POLEMON [4] Philosophus Atheniensis, Academicus, Philostrati fil. qui cum in iuventute petulans esset, et aliquando ebrius et coronatus, Xenocratis scholam ingressus fuisset, eius oratione, quae tunc de pudicitia erat, adeo mores immutavit, tantumque in philosophia profecit. ut Xenocrati in Schola [orig: Scholâ] succederet. Probitate, lenitate animi et constantia [orig: constantiâ] inclitus: a furioso cane aliquando laesus, colorem quidem vultus mutavit, tumoreque vulneris per totam urbem disperso [orig: dispersô], quid contigisset, rogavit. Obiit Olymp. 127. senex admodum. Diogenes, l. 4. in Polemone, eum multa scripsisse testatur; Suidas vero nihil scriptum reliquisse asserit. Horat. l. 2. Sat. 3. v. 254.

---- Faciesne quod olim
Mutatus Polemo. ----

Vide etiam Euseb. in Chron.

POLEMON [5] cognomento Heiladicus, genere Iliensis, Historicus nobilissimus, aequalis Aristophanis Grammatici, Panaetii discipulus. Scripsit de origine civitatum, Phocidis, Ponti, Laconiae geographiam, et de cursu solis libros tres. Suidas. Item e)pwnu/mous2 tw=n dh/mwn kai\ fulw=n. Vide Scholia in Aristoph. Aves. Alius e Laodicea Cariae, qui Smyrnae vixit, aequalis Herodis Attici, sub Adriano Imperatore, ad quem legatus quandoque Smyrnaeorum missus, ab eo honorifice exceptus est. Vide Voss. de Hist. Graec. p. 119. et 404.

POLEMON [6] Sophista et Orator, sub Traiano. Dicax admodum; morti vicinus rogavit amicos, ut quam citissime sepeliretur, ne Sol suo funeri insultaret. Podagra [orig: Podagrâ] vexatus cum mortem optasset [orig: optâsset], et ob id reprehensus esset: aliud mihi date corpus, respondit. et libenter vobiscum manebo. Scripsit quaedam, Philostr. in vit. Soph. Suid. Item, fil. Euergetae, Historicus Graecus descriptienem terrae edidit, etc. Suid. Voss. de Hist. Graec. l. 1. 6. 18. Gesner. in Biblioth.

POLEMON [7] Sophista celebris, sub Hadriano Imperatore cuius vitam descripsit Philostratus, in qua, inter alia, de


image: s0810b

Antonino Asiae Proconsule, qui post modum Hadriano successit, Pii nomine condecoratus, lepidam hanc narrat historiam moderationis et clementiae Antonini indicem. Regebat Asiam procoasule Antoninus; Smyrnam venit, aedes Polemenis, quia non aliae meliores Smyrnae, ut nec alius melior ipso [orig: ipsô] Polemone vir, absentia domini tum vacuas hospitium suum facit. Redit peregre eadem [orig: eâdem] illa [orig: illâ] nocte Polemon; aedes occupatas reperit, nec a quo considerans, nec quomodo. Quiritatus tumultuatur ante ianuam, indignum facinus clamitat, se domus suae ingressu prohiberi arcerique. Quid multa? cogit Proconsulem multa [orig: multâ] iam nocte aliud sibi hospitium quaerere ac domo [orig: domô] facessere. Rescivit hoc Hadrianus, ei)rw/ta d' u(pe\r au)tw=n ou)de\n w(s2 mh\ a)nade/roito, ita vulgo legitur, nullo [orig: nullô] sensu reponit Salmasius, w(s2 mh\ a)naqe/roito, interrogavit nihil hac dere, ne in flammas rediret Antoninus iraque eius revivisceret. Sed Polemoni metuens Imperator et cogitans, quaepost se eventura essent, cum quamlibet mites et aequales probasque naturas incitare consuereverint et instigare, suique oblivisci cogere mali Principum consiliarri, ut Polemonem in gratiam cum filio reponeret, hanc viam ingressus est: Testamenti tabulis, quibus heredem Imperator instituebat Antoninum, indidit, huius sibi consilii ac mentis auctorem fuisse Polemonem, ut hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] facilius ei veniam impertiret, cui beneficium relicti Imperii debere se sciret Antoninus. Verba Philostrati sic legit ac distinguit Salmasius, *(/oqen e)n tai=s2 u(pe\r th=s2 basilei/as2 diaqh/kais2, kai\ *pole/mwn o( sofisth\s2, e)/fh, zu/mbolos2 th=s2 dianoi/as2 e)moi\ tau/ths2 e)ge/neto) tw=| kai\ xa/rin w(s2 eu)erge/th| pra/ttein th\n suggnw/mhn e)k periousi/as2 e(toima/zwn, h. e. illa [orig: illâ] re, qua [orig: quâ] gratiam promereri faciebat, ut auctorem beneficii, veniam illi praeparans ex abundanti, etc. Quae tamen narratio an in omnibus fidem mereatur, merito dubitat Vir Cl. Quid enim opus testamento [orig: testamentô] fuit, quo [orig: quô] haeres Imperatoris institueretur Antoninus, qui ab Hadriano adoptatus, in certam spem fiduciamque futurae successionis, statim post excessum Hadriani, adoptionis merito [orig: meritô], non testamenti iure, Reip. regimen accepit? Sed et hoc quidam de Hadriano scriptum reliquerunt, non adoptione adscitum ad Imperium, sed Plotinae Traiani coniugis favore id assequutum, quae Viri testamento [orig: testamentô] heredem Regni institutum simularit [orig: simulârit], ut narrat Aurelius Victor Schotti, Salmas. ad Capitolin. in Antonino, c. 3.

POLEMONIUM Cappadociae urbs. Ptol. in ora Ponti. Vatiza Nigro, aliis Leona, inter Amitum, ac Trapeyuntem. Portum habet cognominem, teste Stephano [orig: Stephanô].

POLENA vide infra Poulania.

POLENDOS insul. maris Aegaei, parva et deserta ad Chersonesum Thraciae. Plin. l. 4. c. 12.

POLENTA Graece palunth\, Aeol. polunta\, erat farina subtiliter molita, ad instar cineris, quae quomodo praeparari consueverit, exponit Plin. l. 18. c. 7. Nempe non simpliciter hordei farina fuit, sed ex hordeo tosto prius, deinde subtiliter fracto et molito fiebat, rebus etiam aliis mixtis. Haec carnibus aspergebatur, unde h)lfitwme/na kre/a, polenta [orig: polentâ] aspersaecarnes; a)/lfita enim leuka\ polentam Graeci vocant, (Atque hinc vocis origo: palu/nein namque idem, quod pa/ssein est, conspergere ) ut et aliis cibis, moris etiam. Unde Sullae crudelitas Attici Scurrae mimico [orig: mimicô] hoc [orig: hôc] trochaico [orig: trochaicô] eleganter tacta est, cum is ait,

*suka/minon e)sq' o( *su/llas2 a)lfi/tw| pepasme/non.
Sylla morum est polenta [orig: polentâ] sparsum:

indigitans eum alba [orig: albâ] corporis cute, et sub candido vultu, cruentum et sanguinarium animum tegere. Certe non aliunde, quam ex hoc versu, didicisse videtur Plutarchus, quali colore fuerit Sulla. Nam traxu\ illud e)ru/qhma, leuko/thti katamemigme/non, quod in eius facie effloruisse scribit, plane convenit cum moris illitis polenta [orig: polentâ]. Ita Neronem quidam, ob similem crudelitatem, phlo\n appellavit ai(/mati pefurme/non. ut notum. Sed et polenta [orig: polentâ], in urbium condendarum situ delineando, Veteres usos fuisse, legimus. Sic in delineando situ Alexandriae, cum creta non esset ad manum, Graeci tradunt, a)lfi/tois2 cum descriptum esse, ou)k e)/xontes2 de\ leukh\n gh=n, a)lfi/tois2 die/grafon. Quod Curtius polentam, vertit, l. 4. c. 8. Fama est, cum Rexfuturis urbis muris polentam, ut Macedonum mos est, destinasset [orig: destinâsset], avium greges advolasse [orig: advolâsse] et polenta [orig: polentâ] pastas esse: o)/rniqes2 de\ katapta/ntes2 ta\ a)/lfita eu)qu\s2 dih/rpasan. Ubi notat, morem Macedonum, polenta [orig: polentâ] urbium condendarum situm delineantium, quod alibi non oecurrit. Arianus, ad hanc rem sumptum tradit, o(/sa e)n teu/xesin a)/lfita oi( stratiw=tai e)ko/mizon, quantum polentae in armis milites ferebant, etc. Quod autem ex hordeo tosto polentam confici dixit Plinius, admonet nos veteris moris, quo [orig: quô] tam far, quam hordeum prius torrebant, quam molebant, prisci. Unde Virg. l. 1. Aen. v. 183.

Et torrere parant slammis et frangere saxo [orig: saxô].

Nec ullum ibi o(/steron pro/teron, ut vulgo sibi persuadent. Et Ovidius, Bis tosti farris frusta grandia, dixit de pane, in Fastis; quia prius torrebatur, dein demum molebatur, ac tandem coquebatur panis. Sic far bis tostum, panis est. Tostam polentam vocat Idem, l. 5. Met. v. 450. quia ex hordeo prius tosto, dein molito, ut dictum, facta: Ita enim in Cyceonis potione, quam anus Attica Cereri propinavit,

---- lymphamque roganti
Dulce dedit tosta [orig: tostâ], quod coxerat ante polenta [orig: polentâ].

Ubi cyceonem intelligit, qui potus erat farina vel polenta mixtus: adoris potionem appellat Arnobius, in eadem historia, de Baubo, quae hospitio [orig: hospitiô] Cererem excepit etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 327. et 328. alibique passim.

POLENTIA vel POLLENTIA, vulgo POLENZO, urbs Liguriae apud Tanarum fluv. cuius rudera inter Tanarum et Braidam oppid. late sparsa cernuntur; manet castrum exiguum, ad


image: s0811a

ripam Tanari, ab Alba Pompeia 7. mill. pass. a Clarasco et Braida 2. Hic [orig: Hîc] Stilicho feliciter adversus Visigothos pugnavit. Claudian. Bell. Getic. v. 635.

O celebranda mihi cunctis Pollentia saeclis!

Hinc Polentinus adiectivum Statius, l. 2. Sylv. 6. v. 63.

Seu Polentinos mersissent flumina saltus.

Polentia altera, in Piceno, M. Melone, oppid. amplum in colle inter Maceratam et Septem pedam 10. mill. pass. Populi Polentini Plinio, l. 3. c. 13. Pamphilus scribit illam prorsus interiisse. Polentia item, Pollentia Ptolemaeo oppid. Balearis maioris non obscurum apud Alcudiam urb. hinc 5. mill. pass. in Boream. Licet Moletius ipsam Alcudiam esse putet. Nunc Puglienza, in parte Orientali Insul. versus Minoricam.

POLENTINA Plebs vulgo Polenta, pagus Aemiliae inter Ravennam urbem 24. mill. pass. et Apennini montis radices Bretinorio urbi finitimus teste Hieronymo [orig: Hieronymô] Rubeo [orig: Rubeô].

POLEPTICA in vetere Collectione Chronicorum ex Toromacho, Arianus utraque [orig: utrâque] lingua [orig: linguâ] eruditus benigniter tributa urbium plurimarum relaxavit: Polepticis publicis incensis, plurimos a tributis liberos fecit. Pro Polyptica. Sic enim scribebant, ut megalinae pelles, apud vetustum Auctorem, pro mygalinis. Et Hippo diarretus, pro diarrhytus. Cenoceihali, in vetere tabulae Peutingerorum, pro Cynocephali. Sunt autem Pelyptica idem quod syngraphae et chartae publicae: Hodieque laterculum et indicem poliarium vocant Galli, quasi polypticarium, etc. Vide infra in voce Polypticha.

POLESIA aliter Palatinatus Brestiensis, est pars magni Ducatus Lithuaniae ad Austrum, versus Russiam nigram et Volhiniam superiorem. Extenditur ab Ortu in Occasum. Primaria eius Urbs est Brestia.

POLESII civitas quaedam, et cives similiter. Steph.

POLETES internuntius Epidauriorum ad Illyricos, de quo Alexand. ab Alexandro, l. 4. c. 10.

POLETO fluv. Mauritaniae Caesariensis.

POLETUS vide supra Letus.

POLEUR Indiae intra Gangem urbs. Ptolem.

POLHEMIA German. von Polheim, Familia inter Austriae illustriores, cuius auctor Pilgrinsu traditur, qui floruit circa A. C. 1073. Inter huius posteros Albertus III. exstinctus A. C. 1253. quatuor reliquit filios, Alberonem, Henricum, Ortolphum, Philippum et Weicardum, totidem linearum conditores. Prima in Steinhauss, Wartenburg, Schernstein et Lachsendorf, defecit in Martino Abbate Creinbs monasterii, A. C. 1391. Secunda in Rechberg, Schernstein et Steinhauss, A. C. 1454. in Wolfgango: Tertia in Seissenburg, et quinta adhuc maturius, intra paucos gradus. In quarta, Philippus pater fuit Godfridi et Werneri: a quorum illo numerosa progenies eorum, qui in Tegernbach, Lucelburg, Parz, Ottenschlag et Steinhauss, habitarunt [orig: habitârunt], vel adhuc habitant. Ab isto, iterum duae lineae, Libnizia, quae Metschiis aucta titulis (postea alteri quoque lineae concessis) in Gaudentio, superioriseculo [orig: superioriseculô] defecit, heredibus Kuntingiis et Gleiniziis: et Wartenburgia. Hanc quod attinet, in Cyriaci liberis superiori saeculo [orig: saeculô] iterum duae ortae sunt lineae, in Wartenberg, Schopfenstein et Puchheim: quarum media desiit A. C. 1582. Ultima, nisi Iohannes Cyriacus supersit, itidem masculis distituitur. Ex prima oriundus est Wolfgangus Carolus, qui exilii sedem Binnighemii, prope Basileam, fixit: pater, ex Elisabetha Maerspergia (filia Hieronymi Liber. Baron.) Wolfgangi Sigismundi (qui natus A. C. 1631. decessit A. C. 1653) et Mariae Elisabethae (quae genita A. C. 1633. nupsit Wolfgango Baroni de Hohenfeld etc.) Dnn. de Polheim et Wartenburg etc. in Binningen: Inde aliorsum sede translata [orig: translatâ], haud pridem obiit. Progonologiam eius habes, apud Phil. Iac. Spenerum, Theatro Nobil. Europ. Part. I. p. 148. qui et probationes illustris huius Familiae exhibet Part. 2. ex ramo Wartenburgico Lineae Pucheimensis, p. 27. Parzensis, p. 26. et Schopfensteniae, p. 87. Vide quoque eum Arte Herald. Tom. 2.

POLI vide infra Polographia.

POLIA Gemma Graece pola\, a canitie, cui similis erat, dicta est. Nam polioi\, cani, et poli\a, canities, senectus. De ea Plin. l. 37. c. 11. Polia caniciem quandam inducit sardio, eandem rariorem nigro spartepolies. Nempe radicem vel fundum habet colore sardii vel sardae gemmae, i. e. rucrum cui inducta est canities quaedam. Eandem porro caniciem, sed rariorem, non rubro [orig: rubrô], sed nigro [orig: nigrô], inductam et impositam habet, ideoque spartopo/lios2 appellatur, i. e. canis sparsa: Graeci enim spartopoli/ous2 appellant homines, qui non penitus sunt cano [orig: canô] capite, sed quibus intermixti cum nigris cani, qui caput aspersum canis habent. Aliter mizopo/lioi, Hesychio o)ligopo/lioi. Sic in perso nis Tragicis senex fuit, qui dicebatur leuko\s2, qui totus erat canus. Pollux, o( de\ leuko\s2 a)nh\r par' me\n e)sti\ polio/s2. At spartopo/lios2, mixtos habebat nigros canis. Idem o(/ge mh\n spartopo/lios2, dhloi= th\n tw=n poliw=n fu/sin. Inducta itaque canities nigrae aut rubrae gemmae, quae in summitate canitiem habet inspersam; quemadmodum in Sardonyche unguis humani color, velut carni, h. e. rubro impositus intelligitur. Vide Salmas. ad Solin. p. 765. et seqq. alibique, ubi Medicum quendam Italum, korsoeidh=, polia\n et spartopo/lion gemmas, de lapide Carystio, ex quo mantelia texebantur, quae igni non absumerentur, accipiendas contendentem, refellit.

POLIANUS Macedoniae mons circa Epirum. Steph.

POLIARIUM vide POLEPTICI

POLIAS Minerva dicta est, quasi urbana, quod ea delectaretur urbibus, ab differentiam eius, quae extra muros aedes sacras habebat. Lucianus, in Lapithis: *)wmoka kata\ th=s2 *polia/dos2 mh\ ei(lh fe/nai, i. e. Iuravi per Poliaden, me non copisse.