CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

POMPEJANUS [2] in vetere Inscr. in Pompeiano victor; nomen equi, quo [orig: quô] agitator vicit. Licet enim quadrigis certaverint in Circensibus, ab uno tamen, sinistro scil. funali, victoria pendebat: quae causa, quod tum alibi, tum in Inscriptionibus antiquis, unius potissimum mentio fiat, per quem totuscurrus intelligitur. Sic Inscr. Cum Fortunatus factionis Venetae in victore Tusco victor. Et, in Abigeio victor eminuit. Item, in Bubalo vicit. etc. Vide supra Passerinus.

POMPEJANUS [3] Aelianus iuvenis Quaestorius, tamquam flagitiorum Fabiani in subdendo testamento gnarus, Italia [orig: Italiâ] et Hispania [orig: Hispaniâ], inqua ortus erat, prohibitus est tempore Neronis, Tacit. l. 14. Annal. c. 41.

POMPEJANUS [4] Iupiter, colossus fuit Iovis eximiae magnitudinis, sic a theatro Pompeii, cui vicinus stabat, dictus, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 34. c. 7. ubi Moles, inquit, excogitatas vidimus statuarum, quas Colossos vocant, turibus pares. Talis in campo Martio, Iuppiter a Claudio Caesare dicatus, qui ideo vocatur Pompeianus, a vicinitate theatri, Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 2. c. 5. Sic Marianus Iuppiter, a Mario, qui ei templum condidit, nomen traxisse legitur, ut Idem docet ibidem.

POMPEJANUS [5] Lupercus, Consul cum Attico Attiliano, An. Urb. Cond. 881. Alius Consul cum Lolliano Avito, An. Urb. Cond. 961. Vide et Claudius.

POMPEJI [1] seu POMPEIUM Sallustio, Senecae, l. 6. Natur. Quaest. c. 1. ac Tacito, l. 15. Annal. c. 22. colonia et oppid. Campaniae in ora apud Sarnum fluv. Stabias urbem et Vesuvium montem, ubi nunc Castel a mare di Stabia, teste Collenutio [orig: Collenutiô], a Neappoli 18. mill. pass. Salernum versus, ab Hercule conditum, cum boves Geryonis abduceret, teste Solino [orig: Solinô], c. 8. Baudrando, hodie Torre del Anuntiata: in ora Sinus Neapolitani ad ostia Sarni fluv. Dicitur et Pompeianum: 10. mill. pass. a confinio Princip. citeriore, Lucae tamen Holstenio Pompeii fuere [orig: fuêre], ubi nunc maxima visuntur rudera, loco [orig: locô], qui Civita vulgo, ubi Ambrosius Nolanus Stabias fuisse credidit. Hinc Pompeianus, Stat. Sylv. l. 1. Carm. 2. v. 265.

POMPEJI [2] Columna uti vulgo vocatur, in ostio Maris Nigri seu Ponti Euxini, in una ex Cyaneis rupibus, e marmore vix 12. pedes alta, et proin in Altaris potius usum exstructa, describitur Iac. Sponio, Itinerar. Archipelagi, p. 229. et seqq. ubi et iconem eius exhibet. Inscriptio baseos, in honorem Augusti facta, sic habet. CAESARI AUGUSTO E. CL. ANNIDIUS L. F. CLA. FRONTO.

POMPEJI [3] Tumulus apud Ael. Spartian. in Hadriano, c. 14. Sed in monte Casio, quum videndi Solis ortus [orig: ortûs] gratia [orig: gratiâ] nocte ascendisset. imbre orto [orig: ortô] fulmen decidens hostiam et victimarium sacrificanti afflavit. Peragrata [orig: Peragratâ] Arabia [orig: Arabiâ] Pelusium venit et Pompeii tumulum magnificentius exstruxit. Fuit in monte Casio, quem *ka/sion pro\s2 th=| *ai)gu/ptw| et *ka/sion pro\s2 tw=| *phlousti/w|, vocat Strabo, ad differentiam alterius Casii, qui in Seleucia prope Antiochiam, vide in hac voce. Dio, kai\ to\ mnh=ma au)tou= diefqarme/non a)nw|kodo/mhsen, Et tumulum eius destructum reparavit. Plura Appianus *)emful. l. 2. qui de illo versu in Pompeium,

POMPEJI [4] Villa locus Campaniae apud Avernum lacum, Magnarello hodie, ab Hercule conditus, cum boves Geryonis abduceret. Sed hic locus Pompeii est, de quo prius. Ferrarius.

POMPEJOPOLIS [1] Metropolis Navarrae, Episcopalis sub Archiepiscopo Burgensi. Vulgo Pampelone: a Pompeio fundata, Vasconum caput. Hanc Carolus M. in Hispaniam transiens, captam moenibus nudavit, A. C. 778. Eius et Aragoniae, primus Rex Abarca factus est, A. C. 895. Vasaeus, in Chron. Sub Hispanis hodie, a quo Navarrae regnum Iohanni Albretano Regi ereptum est. Cum arce a Philippo II. exstructa. Prudentius Sandovalius, de Episcop. Pompeiop. Garibay, l. 22. et seqq. Strabo, l. 3. Mariamma, l. 3. et seqq. Marca. Hist. Bearn. Oihenart. Notit. utriusque Vasconiae, Favin. Hist. Nav. etc. Hic [orig: Hîc] Concilium A. C. 1032. 1355. 1459. laesusque in obsidione Ignatius Loiola, Iesuitici Ordinis auctor. Vide Pampilone.

POMPEJOPOLIS [2] urbs gemina; Una Ciliciae maritima, prius Soli, dein a Pompeio, victis piratis, nomen accepit. Episcopalis postmodum facta, sub Archiepiscopo Seleuciensi, nunc excisa et in vicum redacta; Polesoli dicta, inter Sebasten et Lamum ad Occidentem, et Tarsum ad Ortum. Altera in Paphlagonia, prius Eupatoria, postea devicto [orig: devictô] Mithridate a Pompeio M. sic appellata, et ipsa eversa. Fuit haec olim Metropolitae sedes, sub Patriarcha Constantinop. Plin. l. 5. c. 27. Ptol. Solin. c. 46. Pomp. Mela, l. 1. c. 13. etc. Prior Traianopolis etiam dicta, ibi enim Traianus obiisse fertur.

Qu. POMPEJUS [1] primus ex hac familia, Consul, contra Numantinos missus, ab eisque superatus, turpem et ignominiosam pacem facit, Florus, l. 2. c. 18. Huius fil. sive nepos, Cn. Pompeius Strabo, Magni Pompeii pater, Novocomum coloniam deduxit; in bello sociali Imperator creatus, de Picentibus triumphavit, vir admodum durae disciplinae. Cum ei non prorogaretur magistratus, Cinnae se hostem professus, tandem cruento [orig: cruentô] cum illo praelio [orig: praeliô], in urbis conspectu, consilixit. Peste dein per utrumque exercitum grassante, et ipse obiit: cuius ablati voluptas iactura [orig: iacturâ] civium pensata est. In eius cadaver saevierunt cives, ipse vero

nihil unquam, nisi in rem suam egisse, dicitur. Plut. in Pompeio. Vellei. Paterculus, l. 2. qui plures Pompeiorum familias fuisse scribit. Vide et Caius.

Cn. POMPEJUS [1] prioris ex Lucilia fil. qui ex rerum gestarum magnitudine, Magni cognomen invenit. Natus An. 648. Urb, Cond. eodem [orig: eôdem] tempore, quo [orig: quô] Cicero, ut hic testatur de Orat. ad Eloquentiae culmen pervenire cum posset, militarem gloriam praetulit: Impense laudatus a Velleio Paterculo, l. 2. c. 29. Quamprimum togam virilem sumpsit, meruit sub Patre. Dein anno [orig: annô] aetat. 23. cum legionibus tribus proprio [orig: propriô] aere conductis, L. Syllae partes secutus est, ab eoque ad ulciscendos inimicos in Africam missus, Siciliam recepit, Domitium primum expugnavit, deinde et Iarbam regem cepit, de quo triumphavit ante legitimam aetatem, An. 673. Urb. Cond. Quare ab exercitu Syllae Magnus est salutatus. Sylla [orig: Syllâ] paulo post mortuo [orig: mortuô], Lepidum Roma [orig: Româ] cedere coegit, quod acta Sullae rescindere vellet, arma capientem, iunctus Catulo vicit. Inde contra Sertorium in Hispaniam profectus, Metelli copiis sese coniungens eum cum tota factione su stulit: iterum triumpho [orig: triumphô] potitus, paulo ante Consulatum: quo [orig: quô] durante Tribunis Pleb. potestatem ademptam reddidit. Mox delectus Imperator ad bellum Piraticum, tribus menmsibus id confecit. Dein successor L. Lucullo missus, de Mithridate triumphavit. Tigranem Armeniae regem ei ad genua procumbentem in regnum restituit. Inde Medos, Iberos, Albanos, Colchos, Heniochos, Achaeos, Parthos et Iudaeos debellavit, capto [orig: captô] eorum rege Aristobulo [orig: Aristobulô]. Romam reversus, incredibiliomnium laetitia [orig: laetitiâ] exceptus est, inprimis quod dimissis copiis, contra omnium opinionem, urbem intrasset [orig: intrâsset]: Triumphum auteem egit magnificentissimum, maxima [orig: maximâ], ab omni hominum memoria [orig: memoriâ], praeda [orig: praedâ] aerario illata [orig: illatâ]: Ad apicem felicitatis evectus, Europa [orig: Europâ], Asia [orig: Asiâ] et Africa [orig: Africâ] triumphatis. Post haec Caesaris, cuius potentiam iam subvereri inceperat, filia [orig: filiâ] Iulia [orig: Iuliâ] ducta [orig: ductâ], cum illo Crassoque Trium viratum iniit, sed minime diuturnum inter aemulos. Exstincta [orig: Exstinctâ] dein cum filiolo uxore Iulii Caesaris filia [orig: filiâ], Corneliam Scipionis filiam, a P. Crasso M. filio viduam relictam uxorem duxit. Neapoli demum acutissima [orig: acutissimâ] febre correptus, parum abfuit a morte, quae si contigisset, melius cum eo actum fuisset, ob insequentis belli civilis calamitatem. Cum enim Hispaniam sibi curasset [orig: curâsset], Caesar autem arma ponere iuberetur. hic rubicone traiecto [orig: traiectô], Romam venit.. unde profectus Pompeius, in Siciliam primo, dein in Hispaniam tandem in Macedoniam fugerat, cum immenso exercitu. Mox Pharsalica [orig: Pharsalicâ] pugna [orig: pugnâ] a Caesare insequente, copiis longe inferiore, superatus, in Aegyptum fugiens, regis perfidia [orig: perfidiâ], consilio [orig: consiliô] Theodoti praeceptoris, ab Achilla praefecto interfectus est. A. C. 706. Urb. Cond. pridie diei natalis, Vallei. Paterc. Hist. l. 2. Plut. in Pomp. Florus, l. 4. Appianus, Dion, Eutrop. Euseb. Oros. etc. Filios reliquit Cn. et Sext. Pompeios: quorum ille apud Mundam Hispaniae urbem terrestri, hic apud Siciliam navali praelio [orig: praeliô] superatus fuit. Vide infra. Lucan. l. 1. v. 129.

---- Alter (Pompeius) vergentibus annis
In senium longoque togae tranquillior usu
Dedidicit iam pace ducem: famaeque petitor
Multa dare in vulgus: totus popularibus auris
Impelli, plausuque sui gaudere theatri.
Nec reparare novas vires, multumque priori
Credere fortunae: stat magni nominis umbra.

parentavit, A. C. 132. Ael. Spartian. in vita eius, c. 14. etc. Nic. Lloyd. Addo, quod primus theatrum Romae mansurum exstruxit, lapide quadrato [orig: quadratô], ad exemplum eius, quod Mitylenis viderat bello [orig: bellô] Mithridatico [orig: Mithridaticô], ut refert Corn. Tacitus, l. 14. Annal. c. 20. De quo sic Tertullian. l. de Spectac. Pompeius Magnus solo [orig: solô] theatro [orig: theatrô] suo [orig: suô] minor, cum illam arcem omnium turpitudinum exstruxisset, veritus quandoque mernoriae suae Censoriam animadversionem, Veneris aedem superposuit, et ad dedicationem edicto [orig: edictô] populum vocans, non Theatrum, sed Veneris templum, nuncupavit, cui subiecimus, inquit, gradus spectaculorum: ita damnatum et damnandum opus Templi titulo [orig: titulô] praetexuit et disciplinam superstitione illusit. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 5. c. 4. Idem Romae primus Triumphali currui elephantos iunxit, Plin. l. 8. c. 2. quem dein sequutus est Caius Caesar, Gallico Triumpho, Sueton. c. 37. Claudius, apud eundem, c. 11. Domitius, Allobrogibus Arvernisque superatis, apud eundem, in Nerone, c. 2. gordianus III. apud Iul. Capitolin. c. 27. et Aurelianus, apud Zonaram, Annal. 3. Tom. nec non Alexander Severus, apud Ael. Lampridium. Unde patet. falli Sidonium, qui Caecilium Metellum bello [orig: bellô] Punico [orig: Punicô] victorem Elephantis triumphosse [orig: triumphôsse] scribit: Neque enim ille currui subiecit aut iugo, sed duxit, populoque Rom. ostentavit, ut videre est ex Seneca, de Brev. vitae, c. 13. etc. Bacchum tamen Pompeio praeivisse post Indos devictos, Diod. Siculus habet, Biblioth. l. 4. Tulit autem in Triumpho, victo Mithridate, hebenum, teste C. Solin. Polyhistore, c. 55. Idem transtulit vasa ex auro et gemmis abacorum novem, Plin. l. 37. c. 2. eademque victoria, pergit Auctor, primum in urbem murrbina induxit, primusque sex pocula ex eo triumpho Iovi Capitolino dedicavit, quae protinus ad hominum usum transiere [orig: transiêre], etc. Vide praefatum Rosinum, Antiqq. Rom. passim. et Dempster. in Paralipom. in Rosin. l. 10. c. 29. Antiquit. In annulo Pompeii sculptum fuisse Leonem Plut. in vit. tradit, qui et forsan in scuto eius: Ita autem ille, Caesar veniens eum, qui caput Pompeii sibi obtulit, ut detestabilem aversatus est, Annulum eius accipiens illachrymavit: Insculptus Leo erat ensem tenens. Idque ad imitationem Agamemnonis, quem simili emblemate fuisse delectatum, docet Pausan. in Eliacis prior. Unde pergit Plut. alibi: Ceteri tergiversantem

Pompeium increpabant irritabantque omnes, Agamemnonem et Rigem Regum appellantes, quasi nolentem deponere Imperium, etc. in Caes. Vide Fortun. Licetum de Gemmis Annularibus Schem. 48. c. 146. Vide et Cneus.

Cn. POMPEJUS [2] filius Pompeii M. iuvenis incredibili vigore et militari penitus ingenio [orig: ingeniô], ingenti comparato [orig: comparatô] exercitu, paternis amicis undique auxilia ei summittentibus, praelio [orig: praeliô] ad Mundam, prope Ronda Vieia hodie, in regno Granatae, Caesarem eo adegit, ut de victoria desperans, iam sibi mortem consciturus esset. Post tamen, hoc [orig: hôc], suorum monitu, redintegrante praelium victus, in fuga periit. Frater eius Sextus iunior fuga [orig: fugâ] elapsus est, animo [orig: animô] in quieto [orig: quietô] et ultionem spirante. Hic servis piratisque collectis, Sicilia [orig: Siciliâ] potitus: postmodum cum Augusto et M. Antonio pacem iniit: quos cum in nave sua convivio [orig: conviviô] excepisset, in Carinis, se illos excepisse iocatus; quod nomen Pompeianis aedibus erat tum ab Antonio Romae possessis; accessit quidam ab amicis. eum submonens, ut utroque [orig: utrôque], quod facile poterat, sublato [orig: sublatô], se Dominum Orbis faceret: Sed is noluit, fidei illis datae, memorabili in omne aevum exemplo [orig: exemplô], tenax. Renovato [orig: Renovatô] dein bello [orig: bellô], mari victus, ad Antonium se recepit, inde in Asiam transiit, ubi Titius eum captum Miletum deduxit, dein Antonii et Planci Syriae Praesidis iussu, occidit. Vellei. Paterc. l. 2. Florus l. 4. Dion Hist. R. Hirtius vel Opius, Bell. Hispan. Plutarch. in vita Caes. et antonii, etc.

Sext. POMPEJUS cum Apuleio Consul; dein Asiae proconsul, comite Valer. Max. a quo passim plena [orig: plenâ] manulaudatur. Vocat ibidem clarissimum et disertissimum virum. Nec dissentit Ovidius, qui vitam illi suam fortunasque non uno [orig: unô] loco [orig: locô] refert acceptas, ut l. 4. de Pont. Eleg. 1. et 4. 5. ut appareat hunc Sextum amicum unice fuisse Musis studiisque. Huius pater Sext Pompeius, Hispaniae citerioris princeps, quum horreis suis ventilandis praesideret, correptus dolore podagrae, mersit in triticum sese super genua, levatusque sanatis pedibus mirabili modo [orig: modô], hoc [orig: hôc] postea remedio [orig: remediô] usus est, Plin. l. 22. c. 25. Vide et Sextus.

Qu. POMPEJUS [2] Rufus, Syllae e filia nepos, Tribunus Plebis cum T. Numantio Planco adversissimus Miloni; in cuius causa dixerat paucis post diebus quam Clodius esset occisus; Milo dedit, quem in Curia cremaretis: Ego dabo, quem in Capitolio sepeliatis. Idem Milonem ad se venientem in hortos, aspiciens, misit nuntium, ne veniret.

Qu. POMPEJUS [3] Bithynicus sum mo [orig: mô] studio [orig: studiô] dicens, multaque [orig: multâque] doctrina [orig: doctrinâ], incredibilique labore atque industria [orig: industriâ]. Huius actio non satis commendabat orationem; in hac enim satis erat copiae, in illa leporis parum, Cicero, in Bruto. Festus quoque de eodem sic ait: Pompeius Bithynicus e suppellectili regia signum ephebi mitram tenentis, arenamque tuentis, exercitationis gratia [orig: gratiâ], more Graecorum, Romam portavit, et in Capitolio posuit.

M. POMPEJUS Theophanis Mitylenaei, amicitia [orig: amicitiâ] Pompeii Magni et scriptione historiae celebris, filius, inter primos Tiberii amicos censebatur, in cuius tamen sobolem quantam saevitiam Tiberius tandem exercuerit, narrat Tacitus, Annal. l. 6. c. 14. Ex huius posteris fuit Balbinus Imperator ut docet Iul. Capitolin. in Maximo et Balbino, c. 7. Familiae vetustissimae, ut ipse dicebat, a Balbo Cornelio Theophane originem ducens, qui per Cn. Pompeium civitatem meruerat, quum esset suae patriae nobilissimus idemque historiae scriptor.

POMPEJUS [1] tribunus militum, detecta [orig: detectâ] coniuratione Pisoniana [orig: Pisonianâ], exutus tribunatu, quasi Principem non quidem odisset, sed tamen existimaretur, Tacit. l. 15. Annal. c. 71.

POMPEJUS [2] Columna Cardinalis Filius Hieronymi, nepos Prosperi, Ducis celeberrimi, et Iohannis similiter Cardinalis. Occiso [orig: Occisô] patre in seditione, a Prospero fratre tutoresuo: traditus est viris eruditis, qui ipsum in liberalibus artibus instituerent. Sed ad arma inclinatior, diu in bello meruit, donec, Tutoris iussu, Ecclesiasticam vitam amplecteretur, ut Iohannis patrui beneficiis frui posset. Fecit id aegre, et Episcopatu, aliquotque Abbatiis vix ornatus, ab Hispano quodam ad duellum provocatus comparuit: sed impeditus ab accurrentibus amicis, quo minus certamine penitus defungeretur, ex indignatione sacerdotalem tunicam in frusta dicerpsit. Post haec vano [orig: vanô] de Iulii II. obitu rumore sparso [orig: sparsô]. coacto [orig: coactô] iuvenum globo [orig: globô], Capitolium occupavit, hinc beneficiis suis orbatus, quae agnato eius concessa sunt. Reconciliatus tamen cum Iulio, ab hoc per literas ad se vocatus est: sed cum Episcopi titulus in iis non adesset, in furorem actus, illas recusavit recipere. A Leone dein X. purpura [orig: purpurâ] donatus, subscripsit electioni Adriani VI. contra Iulium de Medicis, quem oderat; quorum contentio, etiam post Adriani mortem, per bimestre electionis dilatae causa fuit. Unde Epigramma;

Ecce iterum e summo deiectam culmine Romam
Pompeii et Iulii mens furiosa premit.
Brute pium, Photine pium nunc tingite ferrum,
Quid fervasse [orig: fervâsse] iuvat, si peritura fuit?

Lite dein composita [orig: compositâ], ex familia Medicea Clemens VII. emersit: quae postmodum, ita recruduit, ut hinc Romam bis caperetur, semel ab ipso Cardinali, iuncto Hugoni Moncadae; dein a Connestabili Borbonio. A. C. 1526. et. 1527. Tandem Vice Rex Neapolis factus. Obiit A. C. 1532. aetat. 53. Maecenas literatorum: liberalis et magnanimus. Scripsit opus, in laudem Feminei Sexus. Paul. Iov. in vita Column. Guiccard. l. 10. Auberius, Hist. Cardin.

POMPEJUS [5] Lenaeus Pompeii M. libertus, Grammaticus insignis, qui de herbis et plantis scripsit, Commentariosque Mithridatis de Medicina Latine vertit. Plin. l. 25. c. 2.

Galbae constitutus; ideo, oriente seditione, Praetorianorum manibus coercitus exarmatusque est, Tacit. Hist. l. 1. c. 31.

POMPEJUS [7] Macula de quo sic Macrob. Saturn. l. 2. c. 2. Faustus Sullae filius, quum soror eius eodem [orig: eôdem] tempore duos moechos haberet; Fulvium Fullonis filium, et Pompeium Maculam; Miror, inquit, sororem meam habere Maculam, quum Fullonem habeat.

POMPEJUS [8] Paullinus vectigalibus publicis a Nerone praepositus Tacit. l. 16. Annal. c. 18. Vide et Paulinus.

POMPEJUS [9] Planta auctor belli, inter Ottonem et Vitellium gesti, Lips. in. 2. Tac. Item, Nobilis Rhaetus, qui patriae suae, et popularium proditor, Philippo III. Hispanorum Regi in Laniena Volturenorum, operam suam vendidit, immaniter in fideles saeviens. Hist. Rhaeticae.

POMPEJUS [10] Propinquus Belgicae Procurator, Tacit. Hist. l. 1. c. 12. a Vitellio interfectus, c. 58.

POMPEJUS [11] Saturninus eruditione et scriptis inclitus: de quibus vide Plin. l. 1. ep. 16.

POMPEJUS [12] Silvanus consularis legatus in Moesico exercitu, senex dives. Tacit. Hist. l. 2. c. 86.

POMPEJUS [14] Urbicus illustris Eques Romanus, ob adulterium cum Messallina iussu Claudii supplicio subiectus, Tacit. l. 11. Annal. c. 35.

POMPELON [1] urbs Hispaniae Tarraconensis Vasconum seu Navarrae metropolis, et conventus iuridicus, a Pompeio M. condita, et Pompeiopolis dicta, teste Strabone. Vulgo Pampelona, A. C. 735. una cum Iacca, Virovesca, etc. victis Mauris, ab Alphonso Rege recepta, sedet ad Argam fluv. 20. leuc. Gallic. a Baiona in Meridiem, 16. a Calaguri in Caeciam, 239. a Caesaraugusta in Boream. Permunita, cum arce valida a Philippo II. Rege exstructa, sub Hispanis, ex quo Navarram occupavit Ferdinandus Aragoniae Rex. Quibusdam Martua dicta fuit. Populi Pompelonenses, Plin. l. 3. c. 3.

POMPELON [2] Nova urbs novae Granatae, versus montes, recens ab Hispanis exstructa, in America.

POMPILIANA Curia memoratur Fl. Vopisco in Divo Aureliano, c. 41. Quum die tertio [orig: tertiô] Non. Febr. Senatus amplissimus in Curiam Pompilianam convenisset, Aurelius Gordianus Cons. dixit etc. Et Tacito, c. 3. Die Sept. Cal. Octobris cum in Curiam Pompilianam ordo amplissimus consedisset etc.

POMPILIUS [1] secundus Romanorum Rex, qui et Numa, dictus est. Hinc Pompilius adiectivum; ut Pompilius sanguis apud Horat. de Arte, v. 292. Vide Numa.

POMPILIUS [2] Theophrasti Peripatetici servus, qui postea inter illustres philosophos est habitus, Gellius, l. 2. c. 18.

POMPILIUS [3] Andronicus Syrus, Grammaticus celebris, docuit Romae, Iul. Caesaris praeceptor. Hunc quoque Cicero, iam Praetor, frequentare solitus est. Dicitur tandem Cumas serecepisse, et inopia [orig: inopiâ] pressum, Annales suos vendidisse. Sueton. in illustr. Gramm. c. 8.

POMPILUS fabulante Apolionio [orig: Apolioniô], apud Athenaeum, l. 7. c. 7. nauta fuit vel piscator Icarius, in piscem sui nominis conversus: quod commentum ex mira piscis huius erga navigantes affectione originem traxisse, docet Voss. de or. et progr. Idolol. l. 4. c. 48. Eundem Nautilum proin quoque vocat Plin. l. 9. c. 29. quem locum vidimus supra, in hac voce. Itaque hi magno usui nautis sunt, cum quasi navium custodes ac servatores, eas comitent ur, non quidem in protum usque, quod Nicol. Leonicenus, Varior. l. 3. c. 9. refert; sed donec terram a longinquo praesentiant: Pronin quo propius ad littus acceditur; eo segnius comitantur. Qua de re sic Aelian. de Animal. l. 2. c. 15. Pompili, pisces pelaegii, omnium maxime piscium, quos auditione accepimus, in ima sede maris versari solent: sive ipsi terram male oderunt, sive haec illorum odio [orig: odiô] tenetur. Hi autem sic circa naves altum secantes, tamquam amicas, concursant easque huc illuc salt antes stipant. Et homines quidem, qui nave vehuntur, quantum a terra absint, prorsus ignorant et ipsi etiam nautae a terra aberrare solent. At Pompili, tamquam sagacissimi canes, qui propinquam praesentiunt praedam, sic terram non longe abesse ante multo sentiunt, idcirco non tanto [orig: tantô] amplius studio [orig: studiô] navium tenentur, longius eas ut per seequi comitando velint. Sed quasi signo [orig: signô] ad abeundum sublato [orig: sublatô], frequentes in altum redeunt. Unde nautae continentem, tametsi non facibus, eum adsecuti sed a Pompilis eruditi, propinquam esse sentiunt. Quae versu sic reddit Interpres Oppiani, de Piscibus, l. 1.

Pompilus his habitat petris, hunc laetus honorat
Navita: quod socium nantis se Pompilus offert,
Nomen habet: gaudet celeres per marmora euntet
Associare rates, cursum ventumque sequuntur,
Saltantes circum celsae latera alta carinae;
Nonnulli puppim et curvae moderamina navis
Prendunt: asi illi collecto [orig: collectô] examine mulio [orig: muliô]
Pendent a prora, dicas non sponte secutos,
Invittosque trahi, nec posse obsistere contra,
Tanto [orig: Tantô] veliferae navis rapiuntur amore,
Et veluti Regem vel cinctum tempora [orig: temporâ] serto [orig: sertô]
Victorem textis ramis et fronde virentem
Provecti Patres, et primo [orig: primô] flore Iuventus
Stipant: circum densi laetique feruntur,
Donec Victorem sub splendida tecta reducunt:
Sic isti ad terram vem comitantur ovantes,
Connexi circum densi: sed littora postquam
Aspiciunt: odium terrae immortale recondunt,
Extemplo celeres, veluti de carcere, pisces
Erumpunt: saltu navem cursuque relinquunt.
Dant certum nautis signum, quod terra propinqua est etc.

Vide eundem eod [orig: eôd], libro [orig: librô], ubi de Nautilo, quem tamen a Pompilo distinguit, ei sermo est, a quo navigandi occasionem primam hominibus datam esse, contendit: Ovidium porro in Halieuticis, Plin. l. 32. c. ult. Voss. de Idolol Gent. l. 4. c. 32. 48. 49. quorum ultimo [orig: ultimô], Pompilum ad philtra quoque utilem habitum, dictumque i(ero\n i)xqu\n i. e. sacrum piscem, ex Athenaeo l. 7. et Nic. Leoniceno, Varior. l. 3. c. 9. docet, Fortun. tandem Licetum, l. de Gemmis Annul. c. 169.

POMPISCUS Arcas Dux plenus consilii et manu promptus, de quo Polyaen. l. 5. c. 33.

POMPONATIUS Petrus Mantuanus, Aristotelis sectator insignis, docuit Bononiae et alibi, Pauli Iovii praeceptor. Cum Aristotele et Averroe, Animarum mortalitatem asseruit: Reprehensus, respondit, se hoc dogma ut Philosophum defendere; ut Christianum vero improbare. Sed proprie horum neuter fuit, verum iuventutis corruptor. Scripsit; de Fato, et de incantationum occulta potestate. Obiit stranguriae cruciatibus tortus A. C. 1512. aetat. 63. Paul Iov. in Elog. doct. c. 71. Ricciol. Chron. reform. Paul. Freherus Theatro [orig: Theatrô] Virorum claror. Alii.

POMPONIA [2] Graecina Soror vel filia Pomponii Graecini, qui consul sub Augusto; et ad quem Elegia ovidii l. 4. de Ponto. Plautio nupta, Christianismi, sive ut tunc confundebatur, Iudaismi accusata, ac mariti iudicio permissa est. Is prisco [orig: priscô] instituto [orig: institutô] propinquis coram de capite famaque coniugis cognovit et insontem nuntiavit. Nerone secundum L. Pisone Consulib. Tacit. l. 13. Annal. c. 32. Longa huic Pomponiae aetas et continua tristitia fuit. Nam. post Iuliam Drusi filiam, dolo [orig: dolô] Messalinae, interfectam, per quadraginta annos, non cultu nisi lugubri, non animo [orig: animô] nisi maesto [orig: maestô] egit, idque illi imperitante Claudio [orig: Claudiô] impune mox ad gloriam vertit.

POMPONIANA insul. Galliae Narbonensis una Stoechadum, ante Massiliam sita. Plin. l. 3. c. 5. Porfecros, Sansoni. Honorato Boucheo est Porquerelles, altera Insula ei adiacens ad Occasum Telonem versus. Vide Stoechades. Valesio est trium Stoechadum maxima, alias Mese dicta Graece *me/sh quod inter Proten et Hypaeam medium locuro obtineret. Ita enim Plinius, qui unus et solus Stoechadum numerum, situm et nomina optime diligentissimeque designavit loc. cit. Tres Stoechades a vicinis Massiliensibus dictae propter ordinem, quas item nominant singulis vocabulis, Proten et Mesen, quae et Pomponiana vocatur, tertia Hypaea. Sic autem nuncupata est a Pomponio aliquo, quam hodieque appellationem, sed truncam atque corruptam omnino, servat, cum dicitur la Pomegues. Saepe tamen, cum Pomponiana sit Stoechadum maxima, ex proprio unius nomine communi omnium circumiacentium appellatione facta [orig: factâ], Stoechades in communi Pomponianae, vulgo Pomegues, vel les Pomegues vocantur: quemadmodum Radis aliaeque Sinus [orig: Sinûs] Aquitanici Insulae circumiacentes, ab Olarione, proxima Insula omnium maxima, Insulae Olarionenses, vel Uliarenses appellari solent vulgo les Isles d'Oleron: et Leroac Lerinus, aliaeque Insulae, 11. vocantur Insulae S. Margaritae, vulgo les Isles de S. Marguerite, a maxima earum Lerone sive Insul. S. Margaritae: 4. item Insulae in mari Britannico, a Sene, Sein. quae earum maxima est, Insulae Senenses, vulgo les Seins, Vide Hadr. Vales. in voce Stoechades.

POMPONII a Numae Fil. fluxerunt, quamquamplebeii: cognominibus Mathone, Attico [orig: Atticô], Musa [orig: Musâ], Molone, Flacco [orig: Flaccô] et Vitulo [orig: Vitulô] distincti. Summos Romae honores adepti fuerunt. Sunt qui Pomponios ante Urbem conditam fuisse scribant maiorumque gentium Patricios existimant eos fuisse, ex qua gente fuit Faustulus Romuli educator. Duplex forte etiam Pomponiorum gens fuit.

POMPONIUS [1] tribunus plebis, cum T. Manlio Patricio diem, urgentibus Servilio [orig: Serviliô] Ahala [orig: Ahalâ] et L. Gemutio Consulib. dixisset, a Filio eius T. Manlio, postea Torquato dicto, ad secretum coloquium vocatus, et gladio [orig: gladiô] stricto [orig: strictô] terrore coactus est dimittere accusationem ac iurare, se Patris ipsius causa numquam consilius plebis habiturum.

POMPONIUS [2] ICtus celebris, floruit sub Alexandro Severo si sides habenda Lampridio, apud quem, c. 68. in Imperatoris huius consilio dicuntur fuisse, Fabius Sabinus Sabini insignis viri filius -- Domitius Ulpianus --- Iulius Paulus iuris peritissimus, Claudius Venatus orator amplissimus: Pomponius legum peritissimus, Alphenus etc. Sed, ut bene observavit Casaubonus, multi hic [orig: hîc] inter Alexandri consiliarios nominantur Iuris consulti, qui aetate longe antecesserunt, ut nemini obscurum esse potest, qui in Pandectarum lectione paulo [orig: paulô] diligentius fuerit versatus: Quae causa est, quod Iac. Cuiacius multis suorum scriptorum locis, Lampridii fidem et hic [orig: hîc] diligentiam desideret. Sed absolvunt Lampridium culpae veteres membranae Regiae Bibliothecae et Puteani: quae, praetermisfis, qui in vulgatis libris post Claud. Venatum recensentur, Venato statim Catilium Severum subiungunt, missis compluribus istis, quos inter ambos vulgares editiones intericiunt. Nequve tamen omnes illi subditii sunt ac adulterini; multi enim in hoc albo continentur Alexandro aequales, quorum nomina recensuisse hic [orig: hîc] Lampridium, dubium non est. Pomponius interim noqeu/eih namque licet non constet de illius aetate accurate, antiquiorem tamen Alexandri principatuu fuisse, certum est, cum Ulpianus, Paulus, Marcianus, non ut aequalis huius meminerint, sed ut multo vetustioris. Ipse Pomponius libro [orig: librô] singulari, cui titulum fecerat Enchiridium, priorum Iurisperitorum successionem ultra Salvium Iulianum non persequitur. Vide praefatum Isac. Casaubon. Nontis ad b. l.