December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 834, image: s0834a

PONS Audomari Pont-Audemer, urbs parva Galliae, in Normannia provincia, ad Rillam fluvium, 2. leucisab eius ostiis, et 10. a Rothomago in occasum, Cadomum versus. Sic dicta, quod Audomarus, vir Francus ibi Riselam parvo [orig: parvô] ponte iunxerit, locumque possederit. Cluverio Breviodurum Aethici videtur. Oppidani eius et municipes, quicommunitate fruebantur, non leges solum, sed etiam reditus quosdam, annulum quoque ad signandas literas, et iudices, nimirum Maiorem et Pares aut Scabinos, arcas, multasque alias res olim communes habuere [orig: habuêre]. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

PONS Aufidi Antonin. in Apulia, a Venusia 18. mill. pass. ab Equotutico 69. Hodie non exstat.

PONS Aurelius P. Victori Ponte Rotto, pons Romae disiectus, inter Aelium, et Sublicium seu Cestium. Ferrar. Baudrando dirutusest, cuius vix visuntur vestigia. Ideo caret nomine.

PONS Aureoli Pontirolo, pagus Insubriaead Adduam fluvium, inter illum et Brembum, ubi Aureolus interfectus a Claudiano Imperatore, a Bergomo 13. mill. pass. a Mediolano 26. Ita enim Trebellius Pollio, in Trig. Tyrannis, c. 11. Hunc eundem Aureolum Claudius, interfecto [orig: interfectô] iam Gallieno [orig: Gallienô], apud eum pontem interemit qui nunc pons Aureoli nuncupatur, atque illic tyrannum, sepulchro [orig: sepulchrô] humiliore donavit. Additque, exstat etiam epigramma Graecum in hanc formam.

Donat sepulchro victor post multa Tyranni
Proelia, iam felix Claudius Aureolum.
Munere prosequitur mortali et iure superstes
Vivere quem vellet, si pateretur amor.
Militis egregii vitam qui iure negavit
Omnibus indignis et magis Aureolo.
Ille tamen clemens. qui corporis ultima servants,
Et pontem Aureoli dedicat et tumulum.

Quos ille, insulsos certe admodum et ineptos, a Grammatico quodam, qui ita ex Graeco illos transt ulerat, se accepisse, ait. Ipsum vero Epigramma in veter. Inscriptionum volumine, invenit Casaubonus: quod, ut descriptum est e lapide, qui est in agro Mediolanensi, ita habet.

*k*l*a*u*d*i*o*s *a*u*r*e*o*l*w *m*e*t*a *d*h*i*o*n *a*r*e*a *k*a*i*s*a*r

*t*a *k*t*e*r*e*a *q*n*h*t*w*n *w*s *q*e*m*i*s *e*n*d*i*d*o*s*i

*t*w *g*a*r *k*a*i *z*w*h*n. *a*l*i) *o*u*k *e*q *e*l*h*s*e *f*r*o*n*h*m*a

*p*a*s*i*n *e*p*i*r*h*t*o*i*s *t*o*n *s*t*r*a*t*o*n *a*n*t*i*b*i*o*n

*k*e*i*n*o*s *d*e *o*i*k*t*i*r*m*w*n *k*a*i *s*w*m*a*t*o*s *e*s*x*a*t' *o*p*i*z*w*n

*a*u*r*e*o*l*o*u *g*e*f*u*r*a*n *s*t*h*s*a*t*o *t*h*n *d*e *t*a*f*h*n.

Atque ita quidem Trebellius: Aurelius vero Victor aureolum non occisum, sed victum eo loci, neque a Claudio, sed a Gallieno, scribit: Aureolum, inquiens, c. 33. Gallienus apud pontem, cui ex eo Aureoli nomen est, susum acie, Mediolanum coegit. Vide Casaubon. ad l. c. sed et Salmas. qui, inter alia hanc in rem praeclara, Graeca ista sic vertit:

Claudius Aureolo, post Martia praelia, Caesar
Humana ut lex est, debita iusta dedit.
Huic vitam et veluit: diris infensa tyrannis
Militis haud potuit mens generosa pati.
Hinc pius, atque suo [orig: suô] cineres dignatus honore,
Aureoli pontem condidit et tumulum, etc.

PONS Axonae Caesari: Comment, l. 2. c. 5. memoratur, de quo vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

PONS Beli fluvii: quem, eo [orig: ] loco [orig: locô], qui inter Ptolemaidem et pontem interiacet, A. C. 1190. in eiusdem urbis obsidione Fredericus, Frederici Suevi Imperatoris, filius, cum Germanis defendendum suscepit: Venetis et Genuensibus ad Ptolemaidis Orientem, Flandrisautem, Hollandis et Frisiis ad eius Septentrionem stationem habentibus. Herold. cont. bel. sacr. l. 2. c. 7. est in tribu Aser.

PONS Bellovicinus vulgo Pont Beauvoisin, oppid. Galliae, in Delphinatu, ad Gieram fluvium, cuius oppidi minor pars, quae trans pontem, est iuris Sabaudici. Vix 2. leucis distat a Rhodano fluvio in meridiem, Gratianopolim versus 6. circiter.

PONS Caesaris ad quem Ludovicus XIII. Gall. Rex Matris Reginae copias in fugam coniecit, A. C. 1619.

PONS Candidus Cassiod. Condiniani Iornandi, pons erat Ravennae proximus, ad 3. mill. pass. distans.

PONS Castellanus oppid. Umbriae, quod origine Ioannes Pontanus, vir omni disciplinarum genere praestantissimus, illustravit.

PONS Centesimus pons et oppid. Umbriae, ad Tiniam fluvium, inter Fulginium 5. et Nuceriam 7. mill. pass.

PONS Centinus Ponte Centino, locus Italiae, seu potius diversorium sine ponte in agro Orivetano, et in ditione Pontificia, atque in confinio agri Senensis. 5. milliaribus distat ab Acula in Boream Radicofanum versus.

PONS Cestius P. Victori Ponte di S. Bartholomeo, Romae, ad insulam Lycaoniam, quo [orig: quô] in regionem Transtyberinam transitur.

PONS Cuppis factus occurrit apud Iul. Capitolin. in Maximinis, c. 27. Ponte itaque cuppis facto [orig: factô] maximinus fluvium transmisit et de proximo Aquileiam obsidere coepit. Ubi glossam in margine appositam habuit codex antiquus, id est, navibus. Sed falsus est: Cupae enim quidem navis etiam genus sunt, sed non in hoc loco, ubi grandia vasa vinaria significant, quorum usus in pontibus contexendis et tumultuariis tabulatis exstruendis fuit: ut apud


image: s0834b

Dionem in Nerone, *)en me\n tw=| me/sw| kai\ e)pi\ tw=| u(/dati ta/ te skeu/h ta\ oi(/nhra\ ta\ cu/lina ta\ mega/la prokaqei=to kai\ e)p' au)tw=n sani/des2 e)peph/geisan. Quae skeu/h oi)nhra\, cu/lina, mega/la, vasa vinaria, lignea, ingentia Dionis, cupas hic [orig: hîc] appellat Capitolin. Gallis hodieque cuves, Salmas. ad Capitolin. l. c. Vide quoque supra, in voce Cupa. De Ponte ex Funibus, vide supra Funes: ex Utribus, vide eundem, Salmas. ad Solin. p. 1266. et 1267. ut et infra.

PONS Episcopi Pont l'Evesque, oppid. Galliae in Normannia provincia, ad Tuccam fluvium, 3. leucis infra Lexovium in Boream versus [orig: versûs] Portum Gratiae, et duabus leucisab ora maris Britannici distans.

PONS Elaveris vulgo Pont Alier, locus Galliae Elaverim: unde nobili familiae nomen.

PONS Erae Ponte a Era, oppidulum Hetruriae, in agro Pisano, ad Eram fluvium, qui paulo infra in Arnum se exonerat. 16. milliaribus distat a Pisis in ortum Florentiam versus.

PONS Fabricatus Pont Faverge, locus Galliae, ad Supiam fluv. Suippe, inter Albam Ripam Auberive, et Cellam Celle. Hadr. Vales. in Supia.

PONS Fabricius Ponte Giudeo, quod Hebraei Romaeibi habitent. Ferrar. Baudrand. Ponte de quattro capi hodie dicitur ab omnibus.

PONS Fellae Pontafella, oppidulum Germaniae, in Carinthia superiori, intra Alpes, ad Fellam amnem, et in ipso limite Italiae, sub dominio Episcopi Bambergensis, 6. milliaribus Germanicis distat ab Utino in Boream. Ibi ordinarius transitus ex Italia in Germaniam, Viennam versus.

PONS Ferri Ammiano in Syria, super Oronte, ab Antiochia 7. mill. pass.

PONS Gardonis le Pont du Gard, pons Galliae admirandi operis, a Romanis exstructus, ad Gardonem fluvium, in Occitania, inter Avenionem ad ortum et Nemausum in occasum.

PONS Ianiculensis P. Victori Ponte Sisto, et Ponte Rotto, Romae, a Sixto IV. instauratus. Vide Aurelius.

PONS Inferni vulgo die Teuffelsbrugg, in monte S. Gothardi, supra Sillinium, pagum Uraniorum, iuxta Ursam fluv. prope Ursarium vicum. Huius meminit Platina in Pio secundo. Vide Simler. de Alpibus.

PONS Longus [1] in Parisiis atque Suessionibus, a longitudine nomen habet. Gall. Pont long.

PONS Longus [2] Antonin. in Apulia, a Siponto 30. mill. pass.

PONS Lucanus Guil. Tyrio super Aniene, apud Tibur urbem, opus Traiani Caesaris. De quo carmen:

Pons superabatur Lucanus, Plautius olim.

hodie Ponte Lucano, uno [orig: unô] milliari distat a Tibure Romam versus.

PONS Mammolus Ponte Mamolo, apud Romam in via Tiburtina, Mammaeus potius, a Mammaea matre Alexandri Severi dictus. De quo libro 3. Itinerarii:

Tandem pons alius dictus de matre Severi
mammaeus fessos Romanam ducit in urbem.

distat ab urbe Roma 6. mill. pass. in ortum.

PONS Mansuetinus Antonin. Babolza, teste Lazio [orig: Laziô] , oppid. Pannoniae, inter Possegam 6. et Zigetum in Caeciam 4. leucis. a Sopianis 25. mill. pass.

PONS Milvius P. Victori Ponte Molle, urbis Romae extra portam Flaminiam, ab urbis ingressu 2. ferme mill. pass. distans. Ibi Constantinus Magnus Magnentium devicit.

PONS Murae vulgo Pruck an der Muer, urbs Germaniae, ad Muram fluvium, in Stiria superiori, 5. leucis a Graecio in Circium Lintium versus.

PONS Naumachiarius ab Augusto exstructus, et postquam concrematus esset, ex larice in Rhaetia caesa, a Tiberio refectus, memoratur Plinio, l. 16. c. 39. Vide Hier. Mercurialem, de Arte Gymn. l. 3. c. 13. ubi agit de Navigatione ac Piscatione.

PONS Nevius seu Neviae Antonin. Ponferrada, oppid. Hispaniae Tarraconensis, in Gallaecia, inter Austricam 14. et Villam Francam Gallaeciae in occasum 5. leucis, Ferrar. Baudrando hodie Puente de Neyra dicitur; et 2. leucis distat a Luco Augusti in meridiem; ad amnem Neyram, 17. leucis ab oppido Ponferrada in Circium.

PONS Nomentanus P. Victori Ponte Lamentano, in via Nomentana super Aniene in Sabinis: per quem in ipsos Sabinos ibatur.

PONS Novus vulgo le Pont neus, pons Lutetiae, ad Sequanam fluvium, ab Henrico IV. Rege Galliae exstructus, et totius Europae superbissimus.

PONS Palatinus P. Victori qui et Senatorius, in urbe Roma, Ponte S. Maria, apud montem Palatinum, dicitur etiam Ponte rotto, quia semidirutus iacet.

PONS Petreus Pierrepont, vel potius Pontpierre, vicus est non ignobilis, in silva ac monte Vosago, positus ad flumen Mosam, inter castella Motam, la Mete et Novum Castellum Neuf-Chastel. Eius meminit Greg. Turonensis, l. 5. c. 18. Nobilis est Guntchramni et Childeberti Regum colloquio [orig: colloquiô], A. C. 557. habito [orig: habitô], in confinio Burgundiae atque Austriae. Hadr. Vales. in voce Petrae Pons.

PONS Quadratus in Parisiis, pagoque Briegio, non procul Latiniaco: Pontquarre.

PONS Reginae vulgo Puente la Reyne, oppid. Hispoaniae, in Navarrae regno, ad Argam fluvium, 4. leucis a Pompelone Calagurim versus.

PONS Remigii vulgo Pont de Remy oppid. Galliae, in Picardia provincia, ad Somonam fluvium, 2. leucis supra Abbavillam Ambianos versus. In dextra ripa vicum habet et pontem Suminae


image: s0835a

impositum: in capite vero pontis seu in sinistra fluminis ripa, castellum. A S. Remigio loci Patrono, Monstrelet. l. 1. c. 246. et l. 2. c. 120. Nunc plerisque Pontdormy dicitur, qui locus olim nobili familiae inter Picardos nomen dedit. Hadr. Vales. Notit. Gail.

PONS Rivi alti seu Rialtinus vulgo Ponte de Rialto, pons magnificus Venetiarum, antea Sublicius; sed A. C. 1591. ex lapide Istriano ductus, maiorem canalem iungit; estque unius arcus tantum.

PONS Sai pons lapideus est, Ligeri impositus, longus 1000. mill. pass. a vico adiacente cognominatus, hodie Pont de Se. Quidam in numero plurali Pontes Sai vocant. le Ponts de Se, propterea quod ibi insulae aliquot interiacentes pontem interrumpunt, ita ut non unus, sed plures pontes dici posse videantur. Hadr. Vales. Notit. Gall.

PONS S. Maxentiae vulgo Pont S. Maixence, oppid. Galliae, ad Oesiam fluvium, 3. leucis a Silvanecto in Boream distat, in provincia Insulae Franciae, et in Valesiae tractu.

PONS S. Nicolai vulgo le Pont de S. Nicolas, pons est Galliae perantiquus et mirae structurae, a Romanis excitatus supra Gardonem fluvium, in Occitania, 2. leucis a Ponte Gardonis distans, totidem a Nemauso, et una ab Ucetia.

PONS S. Spiritus vulgo Pont S. Esprit, urbs Galliae, in Occitania regione, cum arce permunita et pontead Rhodanum fluvium, 7. leuc. supra Avenionem in Boream, Vivarium versus 3. circiter.

PONS Saravi vulgo Sarbruck, seu Sarbrick, oppid. nobile Germaniae, ad Saravum fluv. sub proprio Comite, in limite Palatinatus, 4. leucis a Bipontio in occasum metas versus, et 10. ab altero in Boream. Fluvius praefatus apud Augustam Trevirorum in Mosellam effluit, a ponte ibi super eum structo, nominatum. urbs vero caput Comitatus [orig: Comitatûs] est cognominis sub Comitee Familia Nassovica. Ex Ludovico enim Comite Nassovio, mortuo A. C. 1627. nati Wilhelmus Ludovicus Pontem Saravi: Iohannes Wisbadam cum Itsstenio, et Ernestus Casimirus Weilburgum, nacti, totidem lineasdedere [orig: lineasdedêre]. Genuit praefatus autem Wilhelmus Ludovicus, qui obiit A. G. 1640. ex Anna Amelia Badensi, Cratonem natum A. C. 1621. denatum A. C. 1642. Ioh. Ludovicum qui natus A. C. 1625. maritus Dorotheae Catharinae Palatinae, habitat in Otweiller: Gustavum Adolfum, natum A. C. 1632. qui, ducta [orig: ductâ] uxore Eleonora [orig: Eleonorâ] Clara [orig: Clarâ] Hohenloico [orig: Hohenloicô], sedem habet in Ponte Saravi; Volradum, qui natus A. C. 1635. habitat in Usingen: Annam Iulianam uxorem Friderici Comitatus Palatini in Zweibruik: Carolam, uxorem Ludovici Eberhardi Comitis Leiningensis, et Annam Sibyllam, uxorem Aug. Philippi Ducis Holsatiae. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall. in voce Saravus, et Phil. Iac. Spenerum in Theatro Nobilit. Europeae, ubi de Nassovica Familia et hic [orig: hîc] infra.

PONS Sarnix Antonin. Sarbruck, oppid. Germaniae superioris, sic a ponte nominatum, inter Alsatiam et Lotharingiam, ad Sartam fluvium, inter Caesaream Lutram, et Metas 8. leucis. Aliis est Pons Saravi, Kaussmans Sarbruck Germanis, Sarebourg Gallis, urbs Lotharingiae, alias Imperia lis et libera, nunc Gallici iuris, ad Saravum fluvium, ad radices Vogesi montis, 8. leucis ab Argentorato in occasum distans Mediomatrices versus, et 6. a Marsalio in ortum; estque satis parva.

PONS Scaldis Antonin. Condet, oppid. Belgii: ab ipso ponte nominatur, ad Scaldem fluvium, in Hannonia. a Valenenis urbe 2. leucis Tornacum versus. Aliis est ipsa urbs Valencenae. Sansoni est locus Belgii, in Nerviis, hodie Escaupont, pagus Hannoniae, ad Scaldim fluvium, una leuca supra Condaeum in meridiem, Valencenas versus 2.

PONS Sociorum Antonin. in Pannonia, a Mansuetino 25. mill. pass. toridem a Sopianis, Aquincum versus.

PONS Sorgiae seu Sulcae vulgo Pont de Sorgue, oppid. Galliae, in provincia et Comitatu Venussino, ad Sorgiam fluvium, medium fere inter Arausionem ad Boream et Avenionem ad Meridiem.

PONS Sturae vulgo Ponte Stura oppid. Italiae, in Ducatu Montisferrati, alias munitum, ad Padum fluvium, ubi recipit Sturam, 3. milliaribus supra Casalem, et uno [orig: unô] a Tridinodistans.Pons Sturae

PONS Sublicius P. Victori vide Sublicius pons, et Pons Aemilius.

PONS Sulgae vel Sorgae Galliae locus, apud Hadr. Vales. in voce Pons altus.

PONS Tiluri Antonin. in Dalmatia, a Salonis 16. mill. pass.

PONS Timavi Antonin. super Timavo fluvio, in Carnis, ab Aquileia 7. mill. pass.

PONS Tirensis Cicer. in Latio erat inter Arpinum et Minturnas, super Liri.

PONS Traiani Dion. in Mysia superiori, ad Danubium, apud Severinum urbem. Ubi adhuc durant vestigia. Alter in Hispania Lusitanica, Alcantara, oppid. super Tago fluvio, non obscurum, in Extremadura regione, a Placentia urbe 8. leuc. in austrum, Emeritam versus 9. Ferrar. Baudrando Pons Traiani, aliter Norba Caesarea, Alcantara, urbs alias Lusitaniae, hodie Estremadurae provinciae, a qua ordo militaris nomen sumpsit, 18. leucis distat a Placentia in occasum, et 12. ab Emerita in Boream; estque parva, sed munita, in limite Portugalliae. Vide Norba Caesarea.

PONS Tremens in via S.Gothardi montis, in ascensus, qua [orig: quâ] Italiam spectat, medio, unde ad cacumen usque nil nisi nuda rupes, cum nivibus et glacie multa: dictus, quod ascendentes, periculo [orig: periculô] viso [orig: visô], tremant. Ioh. Bapt. Platinus Helv. Nov. antiq.

PONS Vaticanus P. Victori super Tiberi Romae excisus: apparent vestigia apud Xenodochium S. Spiritus, a quo denominabatur.