CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

PROCOPIUS [5] Gazensis Rhetor et Sophista. Scripsit Catenam Patrum, in octo primos libros Sacrae Scriptuae: ob stylum et diligentiam, a Photio laudatus, Cod. 160. 206. et 207. reprehensus ob prolixas nimis digressiones. Conradus Clauserus Tigurinus, paraphrasin huius operis edidit, A. C. 1555. Ioh. Curterius, epitomen Commentar. eiusdem auctoris in Iesaiam, publici fecit iuris, A. C. 1580. Lud. Lavaterus, Tigurinus, vertit Annotationes eius in 4. libros Regum, et l. 1. Paralipom. Hermanus Hambergerus in 2. Paral. Iohannes Meursius edidit Lugduni Bat. An. C. 1620. Vide Sixtum Sen. l. 4. Biblioth. S. etc. Idem Lloyd.

PROCOPIUS [6] Holy, Hussitarum Dux, post Ziscam, strenue rem gessit, donec Sigismundus Rex, libertatem religionis permisit, promulgatis IV. articulis, qui Compactata dicti. Vide ibi. Circa A. C. 1425. 1433. 1434. Deum tum pro Bohemis pugnasse [orig: pugnâsse], tantosque Imperatoris exercitus, non tam vi armorum, quam terrore quodam [orig: quôdam] caelitus immisso [orig: immissô] profligatos esse, agnovit Concil. Basil. Sess. 4. Vide Mornaeum, p. 1205. Bucholcerum, Ind. Chron. Laetum, Comp. Histor. Univers. etc.

PROCRIS Erechthei, Atheniensium Regis filia soror Orithyiae, Cephali uxor, quam ille certo [orig: certô] iaculo [orig: iaculô] emisso [orig: emissô] interemit, ratus feram esse. Vide Cephalus; et Servium in illud Virgil. Aen. l. 6. v. 445.

PROCRUSTES latro insignis in Attica regione ad Cephisum fluv. habitans, qui cogebat hospites super lectum aliquem ascendere, quo [orig: quô] si longiores tuissent, pars supereminens amputabatur: qui vero breviores, distendebantur; a qua re etiam nomen illi inditum putant. Plutarchus in Theseo: *kai\ mikro\n praelqw\n, *dama/sthn e)n *(ermi/oni to\n *prokrou/sthn a)nagka/sas2, au)to\n a)pisou=n toi=s2 klinth=rsin, w(sper tou\s2 ce/nous2 e)kei=nos2. Torvus Procrustes dicitur apud Ovid. Ep. 2. Heroid. v. 69. Idem Met. l. 7. v. 438.

PROCUL ite profani formula fuit apud Veteres Sacris et Sacrificiis amoliendi improbos homines, multis illustrata Brissonio, l. 1. Vide et Io. Passeratium ad Propertium, l. 4. Eleg. 6. iOann. Parrhasium et Casp. Barthium, ad initium Claudiani de Raptu Proserpinae, nec non hic [orig: hîc], ubi de Initiandi ritu, item in vocibus Mysterium, Prorrhesis alibique passim.

PROCULEJUS [1] eques Rom. Augusti amicissimus, qui pius sic erga fratres suos Scipionem et Muraenam fuit, ut spoliatis bello [orig: bellô] civili patrimonium suum ex integro divideret, quod cum eis iam antea diviserat. Plutarchus in vita Antonii ait, Antonium, paulo ante quam exspiraret, admonuisse reginam Cleopatram, ut maxime omnium, qui cum Augusto erant, Proculeio se dederet. Mortuo [orig: Mortuô] autem Antonio [orig: Antoniô], Augustum Proculeium misisse, ut curaret Cleopatram vivam in sua potestare habere. Demum vero, cum illa arrepto [orig: arreptô] ense voluisset sibi mortem inferre, Proculeium ensem e manibus ademisse. Vide Theod. Marcilium in illud Horat. l. 2. Carm. Od. 2. v. 5.

Urvet exstento [orig: exstentô] Proculeius aevo [orig: aevô],
Notus in fratres animi paterni.

Quis tibi Maecenas? quis nunc erit aut Proculeius.
Aut Fabius: quis Cotta iterum? quis Lentulus alter?

PROCULEJUS [2] praenomine Caius, frater Varronis Murenae illius, qui in Augustum conspiravit; cuius etiam soror Maecenati uxor: insigni tranquillitate vitae, nullis Rei publicae negotiis permixtus, cui filiam suam Augustus, Agrippa [orig: Agrippâ] defuncto [orig: defunctô], collocare agitavit.

PROCULUS [1] cognomen eius, qui natus sit patre peregrinante procul a patria.

PROCULUS [2] Imperator, usque adeo libidinosus fuit, ut 100. Sarmatas virgines bello captas (ut ipse gloriabatur) gravidas reddiderit. Vopiscus, c. 12.

PROCULUS [3] vir nobilis et clarus, hoc [orig: hôc] apud plebem de Romuli morte figmento [orig: figmentô] usus est. Senatus finitimis bellis implicitus, consuetam annonae largitionem plebi subtraxit: Romulus indignatus, plebi restituit, et complures ex pimordiis supplicio [orig: suppliciô] affecit. Hi postmodum, in Senatu, regem minutim obtruncatum intra sinum condunt. Plebs igitur cum facibus ad curiam decursans, ab Aetio Proculo revocata est, cum eius orationi fidem adhibuisset. Is enim primarius in civitate vir, se Romulum in monte aspexisse dixit, qui humana [orig: humanâ] augustior divinitatem assecutus erat. Plutarch. in Rom.

PROCULUS [4] Grammaticus celebris, Praeceptor M. Antonini Philosophi, ab hoc ad Proconsulis dignitatem evectus. Scripsit de admirandis rebus; quod opus saepius laudat Treb. Pollio in vita 30 Tyrann. inprimis in Aemiliano, c. 22. 23. Iul. Capitolin. in Anton. Euseb. in Chron. Item Poeta Latinus, imitator Callimachi. Ovid. l. 4. de Ponto el. ult. Item, Episcopus Massiliensis, saeculo [orig: saeculô] 4. contendit cum reliquis Praesulibus Galliae secundae Narbonensis de Primatu, quem etiam in Concil. Taurinensi obtinuit.

PROCULUS [5] I. C. celeberrimus, temporibus Alexandri Caesaris; Auctor Epistolarum, libr. 8.

PROCULUS [6] nomen cuiusdam, campanae ex aede S. Proculi Bononiae Italiae lapsu interfecti: unde in hac distichon sequens visitur:

Si procul a Proculo Proculi campana fuisset,
Iam procul a Proculo Proculus ipse foret.

PROCULUS [7] Geganius Macerinus Consul cum L. Meneio Lanato. An. Urb. Cond. 315.

PROCULUS [8] Tit. Aelius Genuensis, suasu Viturgiae uxoris et Lugdunensium, sub Aurel. Probo Caesare in Gallia [orig: Galliâ] imperium

arripuit, sed ab eo victus, perlit cum filio Herenniano. Vopisc. in Proculo, c. 12. 13.

PROCULUS [9] Virginius Rutilius, Consul cum Sp. Cassio Viscellino, An. Urb. Cond. 268.

PROCULUS [10] vide Cestius. Item Cervarius. Item Licinius. It. Titius. It. Volusius.

PROCURATIO apud medii aevi Scriptores, quodvis convivium, a procurare, i. e. excipere hospitio [orig: hospitiô] et con vivio [orig: viviô], qua [orig: quâ] notione vox occurrit apud Lambertum Ardensem, Ekkehardum Iun. de Casibus S. Galli, Arnoldum Lubecensem, Adamum Brem. Rogerum Hovedenum, Alios. In primis vero Exceptio stata ac debita dominorum a vassallis, a quibus hospitio [orig: hospitiô] et conviv iis statis vicibus excipiebantur, quum in eorum praedia divertebant: quae quidem procurationes in summam pecuniariam non raro convertebantur, uti dictum supra in voce Gista. Uti vero Domini a vassallis; sic Episcopi et Archidiaconi, cum Ecclesias sibi subditas visitabant, ab iis procurari consuevere [orig: consuevêre]: de cuiusmodi procurationum immodicis sumptibus, cum crebrae ad Pontifices subinde deferrentur querelae, modum iis ponere illi annisi sunt, cum in Conciliis, tum Bullis suis. Inter quas Innocentii III. Pontific. Romani ex parte ita sonat, in Monastico Angl. Tom. II. p. 165 ---- Querelam accepimus, quod cum olim Archidiaconus Richmondiae Parochiam suam visitationis gratia [orig: gratiâ] circumiret, cum centum equis minus tribus, viginti canibus et uno [orig: unô], tribus avibus venatoriis, ad quandam Ecclesiam praedictorum Canonicorum accedens, tantum domum istam sumptu immodico [orig: immodicô] gravarit [orig: gravârit], quod hora [orig: horâ] brevi dicitur consumpsisse, quod toti familiae longo [orig: longô] tempore suffecisset. Nos igitur ---- inhibentes, nequis vestum [orig: vestûm] de coetero ---- in procurationum exaltatione --- --- Ecclesias seu Canonicos usl servientes praedictorum Canonicorum gravare praesumat etc. Vide Renatum Chopinum, de Sacra Politia, l. 2. tit. 7. num 11. Sed et Pontificibus Romanis cum in Franciam veniebant, Procurationes praestari fuissesolitas, docet Car. du Fresne ex Charta Isenbardi Abbatis S. Mauri Fossatensis A. C. 1274. Omni autem anno [orig: annô], quo [orig: quô] Ecclesia nostra Domino Papae in has partes venienti procurationem, vel aliquid pro procuratione daret etc. Hinc Procurator, qui convivio [orig: conviviô] excipit, vel convivium apparat, qua [orig: quâ] notione in Regula Templariorum, c. 14. Christus summus Procurator noster: et in Charta veteri Theobaldus Canonic. Blesensis, Procurator Regni Francorum, dicitur. Ubi Senascallus seu Dapifer intelligitur; quod Dapiferi Regii munus sit circa mensam Regiam et apparatum. Certe de Dapifero capiendus videtur Adalbero Laudun. Episcop. Poemate ad Robertum Regem Francorum, apud eundem Car. du Fresne, ubi ironice sic ait:

Ut Procurator Regis mundana ministrans,
Sit piger, ignavus, modica [orig: modicâ] virtute repletus,
Hic aliena petat, repetat sua, nil tribuende,
Et iugiter maneat divisus forte iugali:
In Regis heredipetae non spes sibi constet.

PROCURATOR [1] servus apud Romanos, quimandato [orig: quimandatô] Domint negotia eius administrabat, l. 25. §. 3. ff. de Aedil. Edict. Ei supellectilem et cellaria credi consuevisse, auctor est Salvianus de Frov. Dei l. 3. Moris autem Romani fuit, ut domin supellex, penusque omnis annulo [orig: annulô] signaretur, ne quid negligentia [orig: negligentiâ] aut furto [orig: furtô] periret. Unde apud Plautum, Pers. Actu 2. sc. 3. v. 15. cellae, salinum: apud Plinium, l. 33. c. 1. cibi et potus: apud Ciceronem, l. 16. Ep. ad Tiron. lagenae quoque inanes obsignatae leguntur. Meminit istiusmodi Procuratoris, ab Auctore et Dispensatore non omnino diversi, Petronius Satyrico, Iam ad triclinium veneramus, in cuius parte prima Procurator rationes accipiebat. Et praeter alios Fabius quoque maior, Declamat. 345. Satis sit vobis (ô divites) hoc vestras praestare Fortunas, quod per Dispensatores foeneratis, quod familiam per Procuratores continetis: unde de eius officio largius constat. Et functus est tali ministerio [orig: ministeriô] Bonifacius Martyr, Aglaidis servus; quem tamen quidam ingenuum faciunt. Srephanus autem Domitillae Procurator, qui Domitiano Caesari suffodit inguina, Libertus fuit, teste Ioh. Xiphilino [orig: Xiphilinô]; At id ex praescripto divinae (uti appellabant [orig: appellâbant] ) domus, cuius moribus receptum iam diu erat, ministeria servilia Libertis demandari. Peni inprimis Procurator recensendus venit, quem inter lautiores servos connumerat, Plautus, Pseudolo [orig: Pseudolô] Act. 2. Sc. 2. v. 14. Ha. Quid istud verbi est? Pseu. Condus, promus, Procurator peni. Haec de privatis quoque hominibus: sed Procuratores Caesarum prope innum eri fuerunt; e quibus in veterib. monum entis memorantur, Procuratio ornamentorum, Bibliothecae; Patrimonii et heredii; Aurariarum; Balnei Formis; Fundis Caietae; Laurento ad Elephantos; a Rationibus; Villarum Tusculanarum; Subprocurator Vicesimae, et alii non pacui. De quibus obiter animadversum, huiusmodi servos plerumque in meretricios impegisse scopulos, non sine magna rei dominicae iactura, ut videre est apud Alfenum, l. 16. ff. de ser. cor. Martialem, l. 5. Epigr. 44. v. 5. Et CHRISTUS Dominus non semel huc allusit, vide Matth. c. 24. v. 43. s. et Lucae c. 12. v. 42. s. Allus plane generis erat Procurator, homo liber, qui omnium alterius rerum pene dominus alienique iuris erat vicarius, vide Laur. Pignorium, Comm. de Servis et Tit. Popmam, de operis Serv. necnon infra, voce Rationes. Nec omittendi Procuratores factionum Circensium, quorum memoriam vetus lapis servat, sic inscriptus: Q. Rapidio. Q. F. Lempsepullio. Procuratori. dromi. factioni. Venetae. Q. Rapidius. Xenodotus. et. Rapida. Iuventina. par. fecere [orig: fecêre]: apud Thom. Dempster in Rosin. l. 5. c. 5.

PROCURATOR [2] apud Ael. Spartian. in Hadriano, c. 13. Et circumiens quidem provincias, Procuratores et Praesides profactis supplicio [orig: suppliciô] affecit, ita severe, ut accusatores per se crederetur immittere: idem cum Praeside, quod nomen licet generale esset de provinciae,

Administratore, proprie tamen sic dicti sunt, qui minores provincias, quae a solis Procuratoribus regebantur administrabanr. Itaque in illis provinciis Procurator et Praeses idem; quinimo utraque [orig: utrâque] appellatione gaudebant. Veteres Inscr. Procurator et Praeses Alpium, Procurator et Praeses provinciarum per Orientem, Procurator et Praeses provinciae Sardiniae. Sic Graecis *)/arxontes2 et *)epi/tropoi: unde Arrianus de Epiri Procuratore, nam et haec provincia Praesidalis fuit, modo eum *)/arxonta, i. e. Praesidem, modo *)epi/tropon, i. e. Procuratorem, vocat: *se\ e)/fh ble/pontes2 to\n au)tou= a)/rxonta, tou= *kai/saros2 fi/lon kai\ e)pi/tropon. Et paulo post, *(/ora pw=s2 o( *)epi/tropos2 tou= *kai/saros2 qewrei=. De cuiusmodi Praesidalibus Provinciis Lamprid. in Severo, c. 24. Provincias Praetorias Praesidales plurimas faciebat etc. Atque ita fere semper nomen Praesidis, apud Historiae Aug. Scriptores sumitur, de Procuratoribus scil. Caesaris in illis provinciis, quae nec Praetoriae erant, nec Consulares, nec Proconsulares, nec ab aliis administrabantur, qum a Procurato ribus seu Praesidibus stricte dictis. Ita Praeses Orientis, apud Vopiscum, qui in vet. Inscr. Procurator et Praeses provinciarum per Orientem, dicitur. Apud eundem, Praesidatum in Dalmatia administrare, pro Praesidem et Procuratorem Dalmatiae esse; ut alia omittam. Atqui in provinciis Proconsularibus Procuratores erant Caesaris, hi non Praesides, sed Procuratores solum, dicebantur, qui rem Fisci curabant et nullam nisi in fiscalibus causis habebant iurisdictionem. Qua [orig: Quâ] notione etiam vox capi posset, d. loc.

PROCURATOR [3] pro parte Curiae, forte an Informer, Angl. Procurator rerumfiscalium, Angl. The Kings Attorney. Villae Procurator, qui rem dominicalem in villa promovet et tuetur, alias maior villicus. Sic Germanis olim notus: et hodie quidem Hibernensibus e colonia Anglo-Saxonum oriundis, qui collectores proventuum ad dominum villae, praesertim ad Rectorem Ecclesiae pertinentium, the Proctor vocant. Vide officium eius descriptum apud Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol. in voce, Maior villicus. De aliis PROCURATORUM generibus pauca [orig: pâuca] haec subiciemus.

a. Procurator a Rationibus, ad Rationes et Rationum apud Salmas. ad Capitolin. in Gordiano III. c. 25. b. Procurator ad Alimenta, ad Bona damnatorum, ad Praedia Gallicana, apud Eundem ad Vopisc. in Caro, c. 8. g. Procurator ad Vicesimam, qui vicesimam procurabat. Ibid. et ad Lamprid. in Heliogabalo, c. 12. Idem Procurator a Vicesima et Vicesimae dictus. d. Procurator Absentis Appiano *)epitropeu/wn th=s2 a)podhmi/as2, ubi de Manio Antonii absentisres curante. Vide Asconium Pedian. et Casaubon. ad Iul. Suet. c. 56. 1. Procurator Aerarii, apud Lamprid. in Antonino Diadumeno, c. 4. idem cum Aerarii sacri Praeposito, tempore Statii, et Praeposito vel Cemite Sacrarum Largitionum, tempore Claudiani, vide supra passim. z. Procurator Centenariorum, Ducenariorum etc. i. e. Centenarius, Ducenarius etc. Aliter, Procurator ad ducena sestertia etc. Vetus Inscr. Romae ante Hortos Carpenses: PROCUR. TRIUM. PROVINC. GALL. LUGDUNENSIS. NARBONENSIS. ET. AQUITANIAE. AD. SS. LX. PROC. ALEXAND. PELUSI. AD. SS. C. Id est, Procuratori trium Provinciarum Galliae Lugdunensis ---- ad sestertium sexagies, Procuratori Alexandriae Pelusii ad setsertium centies etc. Dicti sunt, a numero pecuniarum, quas in salarium seu stipendium accipiebant. Iterum in Inscr. Anquariae Hispan. II. ITEM. PRO. AUG. PROV. BAETI. AD. DUCEN. ACCIPIENDA, i. e. Procuratori Augusti Provinciae Paeticae, ad ducena accipienda. Quasi dixisset, Procuratori ducenario. Atque ita Pertinax ad duceum [orig: duceûm] H --- S. stipendium translatus dicitur in Daciam, h. e. Procurator ducenarius Daciae factus, apud Iul. Capitolin. in Vita eius, c. 2. h. Procurator Choragii Maioris, seu summi Choragii, in Inscriptionibus Gruterianis, p. XLIII. 5. et CCCXXXI. 3. q. Precurator Ducenarius. Vide Procurater Centenariorum. i. Procurator Ecclesiae, titulus, quem Episcopi sibi non raro tribuisse leguntur, apud Car. du Fresne Glossar. qui praeterea sic dictos fuisse Episcopos, qui electi, sed nondum sacrati sunt: item Episcopos Commendatarios, notat. k. Procurater Francorum Regni, apud Scriptores Rerum Gallic. modo Vicarium Regis, modo Senescallum seu Depiferum, modo Admirallum, denotat, apud Eund. l. Procurator Patrimonii et Hereditatum, in veter. Inscr. idem cum eo, quem super hereditates libertum vocat Marcellus Empiricus: Ubi Anteros Tiberii libertus super hereditates curatus est, apud Salmas. Not. ad Spartian in Hadriano Caes. c. 2. m. Procurator Principis, idem cum rationali, uti posteriori aevo [orig: aevô] dicti sunt. Lamprid. in Alexandro Sev. c. 45. Ubi aliquos voluisset vel Rectores provinciis dare --- vel Procuratores, i. e. Rationales, ordinare. v. Procurator Privatae, in antiqua Inscr. *)epi/tropos2 prei/baths2. Idem cum Procuratore Rei privatae seu Comite privatarum Largitionum: sub se habebat omnes rei privatae Rationales, qui in singulis Provinciis Fiscum Principis procurabant. Vide supra, ubi de Largitionibus, et Privatis Rebus Imperatorum. Dicebatur quoque Procurator rationis privatae et Ratio privata. c. Procurator Reip. in Charta Caroli III. Imperat. in Histor. Pergam. Tom. 3. p. 399. Nemo superioris aut inferioris Reip. Procurator ad causas iudiciario [orig: iudiciariô] modo [orig: modô] audiendas conventum sacere, vel freda exigere etc. apud Car. du Fresne, est Magistratus Publicus, etc. Ut de Procuratore Gynaecii, de Procuratore Metallorum, aliisque, nihil addam, de quibus, praeter Auctores praefatos, vive Ioann. Calvin. Lexic. Iurid.

PROCYON sidus aestivum, Canis ortum praevertens, unde etiam a Latinis verbum ex verbo exprimentibus, Antecanis appellatur. Cicer. l. 2. de. Divin.

Antecanis tamen nomen, videtur minususitatum fuisse, et a Cicerone primum confictum; unde Plin. l. 18. c. 28. sidus hoc nomen Latinum habere negat, nisi quis (inquit) Caniculam velit appellare, Columella tamen, l. 11. c. 2. caniculam manifeste distinguit a Procyone, huius ortum Idibus Iuliis, illius 7. Calend. Augusti assignans. Caniculam nimirum appellans, quem nos Canem dicimus. Horat. l. 3. Od. 29. v. 17.

PRODERE verbum sollenne de Interregibus, apud veteres Romanos, vide supra. Sic capta Vestalis, dictus Dictaetor, proditus Falmen, notante Cur. Fortunatiano [orig: Fortunatianô], l. 3 etc.

PRODICTATOR propter Consulis absentiam, a Populo, cum Dictatorem creare non posset Q. Fabius Maximus, legitur apud Liv. l. 32.

PRODICUS [1] Cous Scholiast. in Aristoph. Nubes Chium fuisse perhibent, vide infra. Sophista, Praeceptor Euripidis, cuius quanta fuerit auctoritas, ex Xenophonte deprehendere licet; qui in Boeotia captus, vadem pro reditu dedit. In concilio Atheniensium magnam laudem adeptus est, quamquam voce graviore atque absona [orig: absonâ]. Princeps recitavit orationem quinque drachmarum precio [orig: preciô] accepto [orig: acceptô], conatusque est in ea civitate, primatios ex quaque nobili familia adolescentes, sibi devincire, quorum hospitium usui sibi et voluptati foret. Philostratus. Addunt Scholia in Nubes, illum ob mollitiem pathicam male audisse. Suidus autem dicit, eum Chium fuisse, Georgiae ac Democriti temporibus, librumque edidisse, qui inscribitur *(=wrai, in quo finxit Herculem, virtuti pariter ac voluptati congressum, utraque [orig: utrâque] hunc ad se trahente, tandem a virtute persuasum, alteram sprevisse. Prodicus orationem ipsam, quae soluta erat, primus pedibus construxit, et commuunes locos tractavit, ut Pythagoras. Vide Xenoph. l. 2. Cicer. l. 1. Offic. Sil. Ital. l. 15. Quintil. l. 9. c. 1. Prodicus quoque Medicus fuit, auctore Plinio [orig: Pliniô], l. 29. c. 1. Aesculapii discipulus, Selybriae natus, qui medicinam instituit, quam latralepticen vocant. Nic. Lloydius.

PRODICUS [2] Phocaeensis Poeta Epicus. Pansan. in Phocic. Suid. Item, Haereticus, Clem. l. 7. Strom. Vide Adamitae.

PRODIGIA et Monstra apud Romanos hostiis solebant procurari; idque ex praescripto et consilio Augurum atque Aruspicum, Quindecimque Virorum, qui libros Sibyllinos super hac re inspiciebant, ut averruncaretur, quod illa minabantur, malum. Et quidem de Aruspicibus Auguribusque; Liv. Dic. 1. l. 1. ubi de Tarquinio Superbo, anguis, inquit, ex lignea columna lapsus: cum ad publica predigia Hetrusci tantum vates adhiberentur, ob hoc unum Prodigium Aruspices in senatum vocati, atque ex responso eorum supplicatio Populo, in unum diem indicta. Vide eund. Der. 4. l. 2. in lim. Dec. 3. l. 7. Dec. 4. l. 10. princ. et Ciceronem de Divin. l. 1. et 3. Lucan. l. 1. v. 584.

Postea, et quidem frequentius, inspici coepere Sibyllina Oracula. Liv. Dec. 4. l. 1. Marco Claudio M. Livio Consulib. deportatus similis Prodigii fetus, nihilominus Decemviros adire libros de Portentis iusserunt; Decemviri ex libris res divinas easdem, quae proxime secundum id Prodigium factaeessent, impetrarunt [orig: impetrârunt]. Vide eundem Dec. 1. l. 3. Dec. 4. l. 6. et l. 7. 8. et 10. Utrumque coniunxit Claudian. in Eutrop. l. 1. v. 11.

Pandite Pontifices Cumanae carmina Vatis
Immensumque nefas fibris exploret Aruspex,
Quae nova portendant Superi? ----

Et hoc proprie Procurare dictum est: Unde roties apud Livium, Prodigia procurare, vel maioribus hostiis procurare etc. quae superstitio etiam ad somnia paulo tristiora sese extendebat, in quibus procurandis expiandisque Veteres mire sollicitos fuisse, indicat Tibullus, l. 3. Eleg. 3. et l. 1. Eleg. 5. etc. Rationem nominis exponit Festus, cui quasi prodita et porro dicentia, aliquid futurum esse, appellata sunt. Differentiam inter Ostenta et Prodigia hanc facit Ulpianus, quod Ostentum dicit, quoties naturalis forma in eo quod nascitur, non immutatur, sed solummodo interpoiatur aut amplificando, aut detrahendo, aut mutilando: Prodigium vero, cuius forma in aliam speciam est mutata et quasi pridigium naturae, qui sui ipsius oblita et prodiga adeo facta, ut interdicto [orig: interdictô] fere opus habuisset. Vide Ioh. Calvinum Lexic. Iurid. At Hostiae prodigiae dicebantur, quae consumebantur penitus, Io. Rosin. Antiqq. Rom. l. 3. c. 33. Vide plura de Prodigiis, illaque etiam humanis hostiis procurandi ratione, apud Casp. Barthium, Theb. l. 10. v. 787. nec non supra ubi de Veterum Lustrationibus, et voce Mola. Addam saltem, ex superstitione Veter. ipsos prodigiosos homines occidi, ut sic iram Daemonum expiarent, consuevisse. Cuius rei exempla sunt multa, in Andtogynis mari mersis, aliisque apud Livium, talibus notandis, bene superstitiosum, Iul. Obsequentem, Alios. Unde Claudian. l. 1. in Eutrop. v. 21.

Hinc Prodigialis Iuppiter idem cum Averrunco; *fu/ciostqeo\s2 Lycophroni de quo vide Iohann. Meursium Comment. ad illum.

PRODIGIUM a Praeceptore dictus est Franc. Toletus, qui postmodum Cardinalium ordini insertus est. Vide Toletus.

PRODITOR apud Athenienses morte multatus est, neque intra Articae fines sepultus et bona illius publicata: ex Lege, *)ea/n tis2 h)\ po(lin prodidw=, h)\ ta\ i(era\ kle/pth|, kriqe/nta e)n dikasthri/w|, an

katagnw/sqh|, mh\ tafh=nai e)n th=| *)attikh=|: ta\ de\ xrh/mata au)tou= dhmo/sia ei)=nai, memorata [orig: memoratâ] Xenophonti, *(ellhn. l. 1. Unde Lycurgus contra. Leocr. Athenien ses fuisse solitos eos qana/tw| zhmiou=n eorumque cadavera e)cori/zein e)/cw th=s2 *)attikh=s2, inquit: Thucydidesque propterea Themistoclis ossa clam in Articam illata refert. l. 1. *ou) ga\r e)ch=n qa/ptein, w(s2 e)pi\ prodosi/a| feu/gontos2. Cenotaphia tamen poterant iis exstrui, intra Articae fines, sed imposita [orig: impositâ] tumulo cruce: observante Marcellino [orig: Marcellinô] in vita Thucyd. quod in hostium tumulis in usu habuisse videntur Graeci, ut apparet ex Epigramm. Graeco ubi T. Quintus Flaminius Alcaeo Poetae, qui gloriam fugati Philippi Maced. Regis suis adscribebat Aetolis, rescripsit, in his tumulis ei crucem paratam esse; nempe propter illa i)kri/a, quae hostium tumulis imponebantur et crucis vicem praestare poterant. Ita autem Flaminii verba sonant,

*)/afloios2 kai\ a)/fullos2, o( doipo/re, tw=| d' e)pi\ nw/tw|
*)alkai/w| stauro\s2 ph/gnutai h)li/batos2.

Eadem [orig: Eâdem] multabatur poena [orig: poenâ], qui suppetias vel verbulo [orig: verbulô] Proditori tulisset. Similiter capite sanctum est in Proditores castelli aut navis, aut exercitus, ex Lege Lysiae e)n tw=| kata\ *fi/lwnos2 do\kimasi/as2 non indicta [orig: indictâ]. Quinetiam Proditores aliarum Civitatum Atticae finibus arcebantur: si intrassent [orig: intrâssent], non secus ac in homicidas animadv ertebatur et capite plectebantur iuxta legem, cuius meminit Dinarchus contra Demosth. Imo cum accusatus quis esset Proditionis, quamquam nondum con victus, habebatur in vinculis, ut constat e iureiurando Senatus Quingentorum, apud Demosthenem in Timocratea: Unde tales in vinculis causam dicebant, utidem ibid. paulo post docet, et ex Canoni Psephismate, quod legitur apud Xenophontem loc. cit. patet. Vide Sam. Petitum, Comment. in LL. Attic. l. ult. et supra voce Praeco. Apud Romanos eodem [orig: eôdem], quo [orig: quô] reliqua Maiestatis crimina, Proditio vindicata est supplicii genere. Vide Rosin. Antiqq. Rom. etc. uti de posteris eorum, supra aliquid voce Honor. Virilitatem iis Moscos adimere solitos, dicemus infra, voce Virilitas: inuncare, Hungaros Turcasque Lemmate Uncae manus.

PRODOMUS Graeca vox pro/domos2, aliter pro/naos2, pro/stoos2 et pro/stulos2, in Graecorum aedibus sacris, dicebatur frons aedis cum columnis et fastigio, seu porticus ante aedem: erat enim haec pars Templorum, parietibus antarum vel columnis aedificata, cum fastigio. In Templis Christianorum, *na/rqhc dicebatur, vide supra Narthex. Hanc partem sequebatur *pulew\n, dein *shko\s2, seu ipsa Aedes, tandem *)opisqo/domos2, seu Posticum. Sed et prodo/mos2, ac prosta/das2 habuere [orig: habuêre] Graecorum privata aedificia, Procerum scil. seu Principum, ut videre est apud Salmas. ad Solm. p. 1216. ubi *pro/domon. cum atrio male nonnullos confundere addit. Vide quoque infra in voce Pronaus. Latine Anticum dici potest.

PRODROMEI Dii prodrome/oi *qeoi\, Dii, qui in praestructionibus aedificiorum ab antiquis colebantur, hinc et Prodromia Iuno.

PRODROMI venti dicuntur, qui in ortu Caniculae, statis anni temporibus spirare solent.

PRODROMUS Coptus in quo tum linguae Coptae sive Aegyptiacae quondam Pharaonicae origo, aetas, vicissitudo, inclinatio, tum, Hieroglyphicae literaturae in stauratio, nova [orig: novâ] merhodo [orig: merhodô] exhibetur; nomen libri Athan. Kirchero [orig: Kircherô] Auctore, editi Romae A. C. 1636.

PRODUCERE Ciceroni, Plinio, aliis, lenonium verbum, uti Graecum pragwgeu/ein: vide quoque Sueton. Tiber. c. 45. et Vesp. c. 22. nec non supra voce Leno, it. Perducere. At apud Statium, Theb. l. 2. v. 313.

---- ---- trepidoque tumultu
Dilapsos comites, nudum latus omne fugamque
Fortunae, una soror producere tristes
Exulis ausa vias ----

est comitari, simul ire, aliter decucere. Sic Euryali mater apud Virg. Aen. l. 9. v. 487.

Heu terra ignota canibus data praeda Latinis
Alitibusque iaces; nec te tua funera Mater
Produxi, pressive oculos ----

Unde produx, cum quo tuto eas, apud Tertullian. de Carne Christi, l. 20. Alias producere est, prolongare: ut Producere stupas, apud auctarem Moreti de Lucerna,

Graece est to\ e)llu/xnion prowqei=n, probu/ein. Pollux, to\ de\ promu/cai to\n lu/xnon, probu/sai le/gousin. Et Aristophanes,

Hinc apud Heronem ratio in Pneumaticis redditur, qua [orig: quâ] Lychnus fieri queat, e(auto\n probu/swn, cuius ellychnion spente promoveatur et producatur. Cuiusmodi lucernam Cassiodorum habuisse legimus. Plut. promu/ttein vocat: mu/ca enim ellychnium; a cuius longitudine dicitur Myxae fructus Aegyptiae, cui Musa hodie nomen est, ex antiquo illo nomine mutuatum. Vide Salmas. ad Solin. p. 1325. etc.

PROEDRI nomen Magistratus apud Athenienses, de quo vide supra voce Epistates: uti de proedri/as2 iure, interpraemia Veterum militaria, ubi de Militibus, nec non Opifices, it. voce Praemia.

PROERNA Phthiotidis urbs, Liv. l. 36. c. 14. Strabo, l. 9. Stephano Proarna neutro [orig: neutrô] genere: *pro/arna, po/lis2 *mhlie/wn, ou)de\te/rws2.

PROETIDES Proeti Argivorum Regis filiae, quae cum forma [orig: formâ] essens praestantissima [orig: praestantissimâ], se Iunoni ausae sunt praeferre. Quare irata Dea, talemiis immisit furorem, ut vaccas se esse arbitrarentur, ut in silvas confugerent, postea autem hellaboro [orig: hellaborô] sanatae a Melampode dicuntur. Virg. in Sileno, Ecl. 6. v. 48.

Clitorio quicumque sitim de fonte levarit [orig: levârit],
Vina fugit; gaudetque meris abstemius undis,
Seu vis est in aqua [orig: aquâ] calido contraria vino;
Sive, quod indigenae memorant, Amithaone natus
Proetidas, attonitas postquam per carmen et herbas
Eripuit furiis; purgamina mentis in illas
Misit aquas, odiumque meri permamsit in illis.

Quidam, inquit de la Cerda, has Proetidas tres faciunt, Lysippen, Hipponaen, Cyrianassam. Alii duas, Elegen, Caelenen. Proetus pater fuit, rex Argivorum. Matrem faciunt Sthenoboeam; Homerus Antiam, Il. z. Est apud Vitruvium, l. 8. c. 3. elegans epigramma, quod inscriptum erat in lapide, apud eum fontem, ubi Melampus sacrificiis purgavit rabiem filiarum Proeti. Eudoxus apud Stephan fontem hunc in Azania constituit, additque Melampodem in eum a)pokaqa/rmata e)mbalei=n, quibus Proetidas expiaverat; cui fonti hanc dat virtutem, ut gustantes illius aquam, nequeant deinceps vel odotem vini tolerare. Clem. l. 7. Strom. c. 3. adducit, quibus rebus Proetides fuerint expiatae a furore, nimirum taeda [orig: taedâ], scilla [orig: scillâ], sulfure, bitumine. Adiungit Hervetus Aelianum, qui caprino [orig: caprinô] lacte; et Plinium, qui nigro [orig: nigrô] helleboro [orig: helleborô]. Lege Politian. Miscell. c. 50. ubi late de Proetidibus. Nic. Lloydius. Consenrit de lactecaprino Plin. l. 25. c. 5. inquiens: Melampodis Fama divinationibus cognita est. Abhot appellatur unum ellebori genus Melampodium. Aliqui Pastorem eodem [orig: eôdem] nomine invenisse tradunt, capras purgarss pasto [orig: pastô] illo [orig: illô] anim advertentem, datoque [orig: datôque] lacte earum sanasse [orig: sanâsse] Proetidas furentes. Unde morbo [orig: morbô] lukanqrwpi/as2 (quo [orig: quô] nomine intelligenda ea melancholiae species, cum quis non solum in lupum, sed etiam in vaccam, vel aliud conversum se putat) Medicinam a lacte caprarum esse, annotavit Gerh. Ioh. Voss. de orig. et pragress. Idolol. l. 3. c. 68.

PROETUS Abantis Regis Argivorum filius, de quo vide Homer. Il. z. cum fratre Acrisio iam in utero dissedit: qui ambo. postmodum de regno belligerantes, primi clypeum in venerunt: Successit patri, in serie Argivorum Regum XII. post 17. vero annos a fratre pulsus, Lyciorum auxiliorum ope Tirynrhem occupavit, ibique reliquum vitae regnique exegit, Apollodorus, Biblioth. l. 2. Erechtheo [orig: Erechtheô] adhuc Atheniensibus imperante. Pater Megapenthis, quem vide. Quomodo in saxum a Perseo mutatus fuerit, docet Ovid. Met. l. 5. v. 236.

Victor Abantiades patrios cum coniuge muros
Intras: et immerita vindex ultorque parentis
Aggreditur Proetum. Nam fratre per arma fugato
Acrisioneas [orig: Acrisionêas] Proetus possederas arces.
Sed nec ope armorum, nec, quam male ceperat, arte
Torva colubriseri superavit lumina manstri.

PROFANATIO Nominis Hebr., [gap: Hebrew] , ubi to\ [gap: Hebrew] seu Nomen absolute positum, pro Sanctissimo Numinis Nomine, seu ipso Numine, prohibetur Levit. c. 22. v. 32. Custodite mandata mea ac facite: Ego Dominus, ne profanetis nomen meum sanctum, ut sanctificer in medio filiorum Israel. Cuius cum triplex faciant genus Hebraeorum magistri, de omnibus illis singulare hoc tradunt, quod remissio Profanationis huiusmodi divina ab aliorum omnimodorum peccatorum remissione perquam diversa sit. Ubi enim de Sacrificiis, Confessione, Paenitentia, Castigationibus, die Expiationum. Hirco apopompaeo, adeo que de peccatorum aliorum quorumcumque ex hisce Remissione plena ac perfecta, sive ante diem illum, sive in illo die (pro specierum atque actuum varietate) agunt, de Nominis Profanatione seorsim aiunt, eam nemini plene remissam, ante mortem, sed solummodo in ipso mortis momento, idque licet praecesserint, quae omnium remissioni necessario praevia. Hinc Gemara Babyl. ad tit. Ioma. c. 8. fol. 86. a. Sed vero, qui reus est profinationis nomluis, ei neque potestas est per Paenitentiam peccatum (usque ad diem Expiationum) suspendere, nec in die illo expiare, nec per castigationem sui abstergere. Sed omnino in suspense manet, nec ante ipsum mortis momentum deletur. Iuxta etiam illud (Iesaiae c. 22. v. 14.) Et revelatum est in auribus Dommi exercituum, si expiabitur iniquitas haec vobis, donec moriemini. Vide Seldenum, de Iure Natur. et Gentium iuxta Disciplinam Ebraeor. l. 2. c. 10. Est autem Profanum, Auctori Onomastici a)no/sion, non omne sacro contrarium, sed quod fuerit et esse desterit sacrum, uti habet Servius. Aeneid. l. 12. ubi plurima de hac voce.

PROFESSIO Natalis Modestino paidografi/a; apud Romanos. hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] olimperagebatur. Postquam, octavo [orig: octavô] a Nativitate die, Nominalia essent celebrata, profitebantur deinde Patres pueroram nomina publica [orig: publicâ] contestatione, quo alludens Appuleius dixit, Pater natum sibi filium coeterorum more professus est: simulque in Aerarium Ilithyiae nummum inferebant. Mox intra tertium ab imposito nomine diem, in Actis publicis referebantur a Praefecto Aerarii, non nomina canrum tam legitimorum, quam spuriorum, sed ad confusionem vitandam, etiam cognomina, nec non dies nativitatis et Consul, quod et Iudis olim et Europaeis hodie quoque haud infreqvena: quae Acta, Fasti alias dicta. Tabularia item et Charta in Saturni templo asser vabantur. Unde Iul. Capitolin. in Gordianis, c. 4. Cum apud Prafectum aerarii, more Romano [orig: Romanô], professus filium publicis Actis eius nomen insereret. Vide quoque Brissonium, Antiqq. l. 1. c. 5. Servium, Georg. l. 2. et Thom. Bartholinum, de Puerp. Vett. Apud Athenienses Filiorum professio triplex in usu fuit: Primo enim liberos, sive legitimis e nuptiis susceptos, sive secundum Leges adoptatos, Patres Lege iuhebantur referre in fra/toras2, iurati profitentesque apud frato/rwn acta, eos esse a se legitimis e nuptiis susceptos aut secundum Atheniensium iura adoptatos: quo [orig: quô] facto [orig: factô] tales tw=n frato/rwn albo, quod koino\n grammatei=on vocabatur, inscribebantur

paterno [orig: paternô] nomine, hoc [orig: hôc] modo [orig: modô], o( dei=na. Fiebat id tertio [orig: tertiô] festi Apaturiorum die, qui *kourew=tis2 dicebatur, a)po\ tou= tou\s2 kou/rous2 kai\ ta\s2 ko/ras2 e)ggra/fein ei)s2 ta\s2 fratri/as2: idque intra septimum, ut plurimum, annum. Cum dein adolevissent. inscribebantur in Epheborum album, quando nomina sua inter Ephebos profitebantur, anno [orig: annô] aetatis decimo [orig: decimô] octavo [orig: octavô]. Polluce test, l. 8. c. 9. exploratis prius eorum virilibus, ut pateret, peraetatem ad publica munia, ei)s2 to\ peripolei=n ta\ peri\ po/lin frou/ria, utiles esse: cuius dokimasi/as2 meminit Aristophanes, Vespis. Tertia demum Professio fiebat apud populares, anno aetatis vicesimo [orig: vicesimô], quo [orig: quô] Lexiarchico inscribi soliti, abhinc sui erant iuris, mittique ad negotia poterant, Pollux, l. 8. c. 9. Vide Sam. Petitum, Comm. in LL. Atticas, l. 2. tit. 4. Candidatorum Professio apud Romanos in quo constiterit, vide apud Ioh. Rosin: Antiquit. Rom. l. 7. c. 8. et supra, suo [orig: suô] loco [orig: locô]. De Professione in Ludis Sacris, infra ubi de Prefitendi ritu. In Christiana Ecclesia Professio Christianismi Christianum facit. Hinc in Ecclesiis Orientalibus olim ut plurimum prima [orig: primâ] die fiebant et dicebantur Christiani, qua [orig: quâ] crediderant et se credere Professi erant, sequenti die in Catechumenos conscribebantur; tertia [orig: tertiâ] exorcizaban ur et insufflabantur; postea inter Catechumenos diu manebant, audientes Scripturas; postremo baptizabantur et ungebantur, uti patet ex can. 1. Concilii Constantinopolit. Similiter in Occidente prima [orig: primâ] credendi professione Christiani fiebant, quam fidem primam credulitatis appellat Concilium Eliberinum, Can. 42. Recipiebantur autem in Catechumenos, praevia [orig: praeviâ] manus impositione, ac benedictione: quemadmodum post Baptismum, ultima [orig: ultimâ] manuum impositione, consummabantur, ac Fidelium seu Iustorum nomen accipiebant etc. Vide Cl. Suicerum Thes. Eccl. in vocibus *xri/sma, et *xristiano\s2, item hic [orig: hîc] passim, ubi de Baptismo, Catechumenis; alibi, etiam paulo infra.

PROFESSORES iam etiam Philosophi Literatique, sicut et Doctores, et Magistri appellati sunt; sed Professorum recentior appellatio. Quintilian. l. 2. c. 11. Geometriae, Grammatices coeterarumque Artium Professores. Vide Georg. Hornium, Histor. Philos. l. 7. c. 4. ut de Salariis eorum infra suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Addam hic [orig: hîc] saltem ex Ioh. Frid. Gronovio, de Pecun. vet. l. 4. c. 11. ab Traiano Imperatore honorem et dignationem tantam dicendi Magistris et Sapientiae Professoribus fuisse, ut per eum spiritum et sanguinem et patriam recepisse studia, praedicent Plinius et Iuvenalis: Hadrianum omnes Professores honorasse [orig: honorâsse], ac divites fecisse; in summa familiaritate Episctetum et Heliodorum Philosophos, tum Grammaticos et Rhetores habuisse; Doctores insuper, qui Prosessioni suae inhabiles videbantur, ditatos honoratosque a Professione dimisisse, etc. Similiter Antoninus Pius Grammaticis, et Rhetoribus et Philosophis, per omnes provincias et salaria et honores detulit finivitque numerum, quot quibus in civitatibus exhiberi publice deberent. Honorum loco fuere [orig: fuêre], Immunes esse Gymnusiis, Sacerdotii stantes et neque ad frument: et vini et olei emptiones et praepositiones, et neque ad alium famulatum cogi, quae verba sunt leg. 6. ff. 8. de excusat. sed haud dubie corropta. Cuiacius a)telei=s2 gumnasiarxiw=n, a)goranomiw=n, i/erwsunw=n, e)pistaqmiw=n, recte interpretatur: proin Gronovius legit, Sacerdotiis, stathmis, quae vox quid sibi velit, exponit Eustathius, Il. 2. Interim complures et annonam procurasse [orig: procurâsse], et legationes obiisse, et aliis, quae ex cusare poterant, muneribus ultro functos legimus. Neque enim aliud voluit Antoninus. quam quod exprimit Constantinus, l. 1. Cod. Theod. de Medicis et Profess. Fungi eos honoribus volentes permittimus, invitos non cogimus. Vide omnino Gronov. loc. praef. adde Marcilium et Casaub. ad Suet. Otton. c. 5. et Vesp. c. 18.

PROFESSUS in Ecclesia Romana dicitur, qui in Monasterio votum emisit, Gallis Religieux Profex. Votum autem Monasticum triplex esse, Paupertatis, Oboedientiae et Castitatis, notum: quibus Iesuitae quartum addunt, Missionis. Cat. du Fresne Glossar. et Macros Fratres Hierolex. Apud veteres Romanos vero vox eum denotat, qui nomen suum aliorum catalogo inseri, alicuius rei gratia [orig: gratiâ], curabat, ut Professus bonorum, censuum, nominis etc. Cicer. pro Archia Poeta, Cum hic domicilium Romae multos iam annos haberes, porfessus est apud Praetorem Q. Metellum, familiarissimum suum, i. e. se in civium Romanorum catalogum inscribi fecit. Liv. l. 2. c. 24. Hoc [orig: Hôc] proposito [orig: propositô] edicto [orig: edictô], et qui aderant nexi, profiteri extemplo nomina etc. Ut de iis, quae licentiam stupri apud Aediles vulgabant, sicque sciri et publicari se impudicas esse, ex ipsa flagitii professione, avebant, professae hinc Ovidio dictae, Fastor. l. 4. v. 865.

Mumina vulgares Veneris celebrate puellae,
Multa professarum quaestibus apta Venus,

PROFESTI Dies iisdem dicti sunt, qui hominibus ad administrandam rem privatam publicamque concessi erant, quasi procul a religione Numinis divini, ut ait Festus. Dividebantur in Fastes, Comitiales, Comperendinos, Statos et Proeliares, de quibus omnibus vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 4. c. 3. et supra, voce Dies. Angli vocant Working days, Godwyn. Antholog. Rom. l. 3. sect. l. c. 1.

PROFITENDI nomen suum ritus in Ludis olim Sacris memoratus Plutarcho, Sympos. 7. Problem. 5. In omnibus enim Agonibus id observatum est, utad illos ad mitteretur nemo, qui non prius apud Ludi praefectos nomen suum esset professus: unde Callistratus Amphictyonibus impositus Auloedum quendam hoc [orig: hôc] nomine Ludo [orig: Ludô] arcuit, Ibid. Qui vero inter Athletas nomen suum erant semel professi, iis recedere non amplius licebat, sed fortiter et animose certamen obire cogebantur. Sed nec cuivis permissum erat nomen profiteri; non certe pueris, nec hominibus scelestis, imo nec illis, qui nondum rationes administrati

muneris retulissent, cum lex eos coronari vetaret, Demosth. de Cor. Postquam autem nomen datum esset, sacra peragebant etc. Quam in rem vide Car. Paschalium, Coronar. l. 6. c. 10. Apud Romanos porro, post rem fortiter feliciterque gestam, coronis ab Imperatore in edito loco constitutis, qui se iis dignos ducerent, in omnium oculis id apud ipsum profiteri iubebantur. Liv. l. 26. c. 48. Idque quamquam omnibus omnia deberent, praetipuum tamen muralis coronae decus eius esse, qui primus murum ascendisset. Profiteretur, qui se dignum eo [orig: eô] duceret dono [orig: donô]. Duo professi sunt. Vide quoque Val. Max. l. 1. c. 8. ex 6. Quod ideo factum, ne ulla fraus subreperet: tot enim testibus profiteri nomen suum nemini falso licebat. Quod si vero res in ipsius Imperatoris conspectu esset gesta, neque testes, neque professio exspectabatur: verum Imperator milites eo [orig: eô] honore dignos nominatim appellabat. Quemadmodum Cyrum, apud Xenoph. Paed. l. 4. Chrysantam ordinis ductorem ait strenue fecisse, proximum sibi et in conspectu suo etc. Vide iterum Paschalium, ubi supra, l. 2. c. 2. et 3. Alias Profiteri, Comitiale verbum, in lege Silvano et Carboni Tribun. Pleb. lata [orig: latâ], Ut, qui foederatis civitatibus adscripti essent, si tum, cum lex ferebatur in Italia, domicilium habuissent, ac sexagima diebus apud Praetorem professi essent, cives Romani essent, Cic. pro Archia. Idem, quod profiteri nomen. P. Ramus in Orat. Cic. Agr. 2. Vide supra: uti de profitendi Christum kata\ par)r(hsi/as2 pa/shs2, it. lamprota/th| fwnh=|, officio, Christianis incumbente, supra aliquid voce Negatores.

PROFUNDUS apud Vopisc. in Aureliano, c. 13. Cape tunicam palamatam, togam pictam, subarmalem profundum, sellam eboratum, nam te Consulem hodie designo: color est intensior et sa turatior Car. du Fresne, quem Scriptores medii aevi Fundatum, Glli Fonce vocant. Unde subarmalem profundum sic dictum, quod non modo purpureus fuerit, sed purpura [orig: purpurâ] subfusca [orig: subfuscâ] intensiore ac improbiore intinctus: adeo que eundem fuisse cum eo, quod Trebellius Pollio in Claudio, c. 14. vocat, Subarmalecum purpura Maura, contendit. Hesychius, to\ baqu\ kai\ to\ me/ga kai\ u(yhlo\n kai\ me/lan, Profundum et magnum et altum, et nigricans seu subfuscum. Est igitur ei subarmalis profundus u(sgenobafh\s2, hysgino tinctus, vide illum in Glossar. Ita ergo profundus, pro copioso, uti apud Poetas passim. Sic profunda cades, apud Stat. Theb. l. 10. v. 837. profundus clamor, apud eundem supra, v. 760. etc. Alias profundus, pro infero. Ut profunda Iuno, Proserpina dicitur Claudiano initio Rapt. profundus Dis, Piuto, Lucano l. 1. v. 455. qui idem profundus Iuppiter, Statio, Theb. l. 1. v. 615. ficut profunda Ceres iterum Proserpina, eidem, l. 4. v. 460. quam inferam Iunonem alibi vocat etc. Vide Barthium, ad loc. cit.

PROGNOSTICON apud Scriptores recentioris aevi fere semper appellatur id divinationis genus, quod alias Sortes Sanctorum dicitur. Sic autem appellatum est Euangelii aut cuiuslibet Libri sacri inspectio, speciesque est *(rayw|domantei/as2: cum scil. aperto [orig: apertô] libro [orig: librô] quidquid oculis se subiciebat, pro sorte i. e. oraculi loco, habebatur; origine e Paganismo, in quo Sortes inprimis Virgilianae celebres, hansta [orig: hanstâ]. Sortes Apostolicas seu Apostolorum vocat Petr. Blesensis, de Praestig. Fortun. vel quod Pauli Apostoli Epistolae vel quod Euangelii ab Apostolis descripti codices inspicerentur: vel denique, quod ab Apostolis missae sortes. Divinationis huiusmodi exemplum suggerit Greg. Turonensis, Histor. l. 4. c. 16. Positis Clerici tribus libris super Altarium, i. e. Prophetiae, Apostoli, atque Euangeliorum, oraverunt ad Dominum, ut Chrammo quid evenires; aut si ei felicitas succederet, aut certe, si regnare posset, divina sententia declararet: simulque unam habentes convenientiam, ut unusquisque in libro, quem primum aperiebat, hoc ad Missas etiam legeret. Aperto [orig: Apertô] ergo primum [orig: primûm] omnium Prophetarum libro [orig: librô], reperiunt etc. Atque inde fluxit mos ille in ecclesia Romana ut, dum eligerentur Episcopi, per inspectionem Euangelii, quid de eius moribus vel conversatione, in administratione futurum esset, inquireretur. Auctor Vitae S. Aniani Episc. Aurel. Cumque varia electio Propuli --- fieret dixit--Anianum in meo constituiloco. Atque ut id ipsum divinae electionis claresceret, cum triduanum ieiunium more Ecclesiastico [orig: Ecclesiasticô] indixisset, Brevibus et Libris super Altare posttis, nec dum loquentem parvulum afferri praecepit, ut ipse Brevia ab Altari sublevaret. Tunc vero cum puer manum iniecisset Altari, mox ut Breve tetigit; vox inconsueta novella verba prodidit testeque Populo [orig: Populô] proclamavit, Anianus, Anianus, istius Civitatis a Deo Pontifex est institutus - Sed ut votis omnium fieret satisfactum, aperto [orig: apertô] Psalterio, quem versum primum in venerunt legentes, dixerunt, Beatus quem elegisti etc. Prolato [orig: Prolatô] quoque Apostolico [orig: Apostolicô] Codice, in primo repererunt sermone, fundaniemum aliud nemo potest ponere etc. Sed et in Euangelii pagina hanc primam repererunt sententiam: Super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam etc. Ubi binas observare est divinationes seu prognostica, primum per Brevia, alterum per inspectionem sacrorum librorum, Psalterii scil. Apostoli et Euangelii. Sed postmodum sola Euangelii in spectio obtinuit, non quidem ad explorandum Dei iudicium, an quis eligendus esset ad Episcopatum, sed quid de eo futurum esset in Episcopatus adminsitratione, qui eius mores, qui finis aut obitus. Quae quidem divinationis species Prognosticon proprie dicta. Libellus supplex Capituli Aurelian. ad Alexandrum III. Apertae sunt cataractae caeli, ut credimus, et de caelestibus stillat indignatio; et Apostolicae manus fortitudinem induantur, ut denudetur iniquitatis fundamentum usque ad collum, et finem iniquitatis sortiatur, quem in die suae prometionis sermo divinus ei prognostica [orig: prognosticâ] significatione proposuit: aperto [orig: apertô] enim sicut moris est, Euangeliorum libro [orig: librô], sermo qui primus occurrit, sic erat: Adolescens autem relicta syndone nudus profugit ab eis. Guil. Malmesbur. de Pontif. Angl. l. 1. p. 214. de Lanfranco: Aiunt eius prognosticon, Date eleemosynam et ecce omnia munda sunt vobis. Quo [orig: Quô] ille ab acclamantibus hilari vultu ad Dominum direxit; Certemus ergo mutua [orig: mutuâ]

vicissitudine, tu dando, ego dispertiendo etc. Quam in rem vide plura apud Car. du Fresne in Glossar. ubi et id genus Episcopalis prognostici obtinuisse etiam apud Graecos, ostendit ex Pachymere; et in canonicorum quoque installationibus idem observari consuevisse, addit in voce Sortes sanctorum. Coeterum Prognosticorum in Auctoribus priscis explicationem non ineptam edidit Iodocus Willichius. Veteres vero Prognosticis docendis certas habuisse tabulas, discimus ex Gemino, scriptore utili ac docto. c. 14. et Prognosticon merum, est liber Ptolemaei cum eo, a Petavio promulgatus, collectum ex variis antiquis Auctoribus, ut sunt Metrodorus, Euctemon, Calippus, Hipparchus, Eudoxus, Gonon, Philippus, Dosithens, Caesar, Democritus et Meton. Vide Casp. Barthium, Animadvers. ad Stat. Theb. l. 1. v. 342. et plura hanc in rem apud Gerh. Ioh. Voss. de Idolol. l. 3. c. 14. et 15.

PROGNE [1] Pandionis Regis Atheniensium filia, uxor Terei Thracum Regis, qui cum Philomelae, alteri Pandionis filiae, sub praetextu visendae sororis a patre abductae, vim intulisset, vitiataeque linguam abscidisset: tam impotenter id tulit Progne. ut Itym, communem filium dilacerarit [orig: dilacerârit], patrique epulandum apposuerit. Qua [orig: Quâ] re tandem cognita [orig: cognitâ], ex pueri capite sub finem cenae in convivium illato, Tereus furore correptus, gladium strinxit, uxoremque iam occisurus, in hirundinem eam videt conversam. Philomelam autem in avem sui nominis: Itym vero in Phasianum. Quinetiam ipse, dum novas hasce suorum transformationes admiratur, in upupam mutatus est. Iuvenal. Sat. 6. v. 643.

Credamus tragicis quicquid de Colchide torva [orig: torvâ]
Dicitur et Progne. ---- --

PROGRAMMA apud Vulcatium Gallic. in Avidio Casso, c. 6. Statim ad signa edici iussit et programma in parietibus fixit; ut. si quis cinctus inveniretur apud Daphnen, discinctus redires. Edictum est; qua [orig: quâ] notione vocem et Imepratores usurpant in Cod. Cassiodorus in Formulis.

PROJECTA Tecta et Protecta, Latinis dicuntur meniana vel solaria illa, quae in planis tectis struebantur, Graecis h)liasth/ria et h)liastika\ et h)lioka/minoi. In veterib. Glossis, Proiecta tocta, a)natetame/nh, a)na/tasin e)/xousa e)p' oi)ki/as2. *)ana/tastis2 tamen et a)natetame/nh oi)ki/a, videntur de illo genere tectorum accipienda, quae fastigiata erant et culmen habebant, ta\ ei)s2 u(/yos2 a)natetame/na; haec autem etiam ad stillicidia arcenda suas pro iecturas habuere [orig: habuêre]. Vide supra Meniana, et infra in vocibus Prophorum, Protecta, Provolons, ac plura hanc in rem, apud Salmas. ad Spartian. in Pescennio Nigro, c. 12.

PROLETARII Nonio cives dicebantur, qui in plebe tenuissima erant, et non amplius quam mille et quingentos aeris in censum deferebant. Quod ex A. Gellio hausit, l. 16. c. 10. ubi is Proletarios a capite censis distinguens, pergit: Quivero nullo [orig: nullô] aut perquam parvo [orig: parvô] aere censebantur, capite censi vocabantur; extremus autem census caepite censerum aris fuit trecenti, septuaginta quinque. Rosin. etiam Antiqq. l. 6. c. 8. postquam docuit ex Dionysio, Floro, Livio, Eutropio, Aliis, a Servio Tullio Rege cives Romanos omnes, pro ratione census in 6. Classes fuisse distributos, de ultima classe loquens: Reliquos, inquit, cives, quorum census minor fuit duodecim minis cum dimidia, sed numero [orig: numerô] non cedebant quinque classibus, aut superabant etiam, in unum ordinem congestos immunes fecit a tribut is simul et militibus. Sed falsum esse, quod apud Gellium, cuiuserrorem dein reliqui sequuti, Iulius Paulus ait, tantulam summam, ut est mille quingentum aeris, quae efficiunt in auro illius aevi, tres aureos cum tribus aurei quartis, in censum delatam fuisse, notavit Salmas. de Foen. Trapezit. Nemo enim, qui minus, quam quin quaginta aureos in bonis haberet, aliquid in censu deferre solebat, quia nec in una classe erat. Minimus quippe census ultimae et quintae classis fuit illorum, qui duodecim milibus aeris et quingentis censebantur, infra quem censum positi extra classes fuere [orig: fuêre]. Quare quamvis inter hos etiam quidam fuerint gradus, ut inter divites, omnes tamen Proletarii et Capitecensi dicti sunt. Unde alio [orig: aliô] loco [orig: locô] meliorem Auctorem sequutus Nonius, Proletarii, scribit, dicti sunt Plebeii, qui nihil Reip. exhibebant, sed tantum prolem sufficiebant: unde et nomen. Quod confirmans Festus, Proletarium, inquit, censum dictum, quod ex his civitas constes, quasi prolis progenie: uti legit Iac. Oiselius IC. Notis in Gell. loc. cit. Ex infiam itaque plebe Capitecensi dicti, qui nihil praeter caput suum in censum deferebant: Iidem quod prolem Reip. progignerent, Proletarii inde vocati sunt, et non amplius a capitis censione, sed prosperiore vocabulo [orig: vocabulô], munere officioque [orig: officiôque] prolis edendae, appellati. Hi omnes, secundum Rosinum loc. cit. in unam congesti Centuriam, cuius nulla fere ratio habita, ius habebant quidem suffraginrum in Comitiis interim a tributis et militia erant immunes. De iisdem ex XII. Tabul. haec verba Q. Ennius affert, apud A. Gellium, ubi supra, Assiduo. Vidnex. assidius, esto. Proleta. vic. quoi. quis. volet. Vindes. esto. quorum sententia est, Homini assiduo sive locupleti solum assiduum, sive locuplerem posse fieri Vindicem; at Proletario ac nullius classis homini, quisquis velit, h. e. non assiduum tantum, utpote meliorem, sed etiam Proletarium, quamvis parem, I. Gothofredus Nov. ad Leg. XII. Tabular. Vide quoque supra, in voce Plebeii, ubi Proletarios, faecem Plebeiorum, non semel cum Plebeiis

mixtim tractavimus, cum alias ab iis distinguendi. Apud Athenienses, quae Proletariorum sors in pace, diximus ibid. ubi et de iure militandi, terrestri praelio [orig: praeliô] divitibus fere omnibus a Lacedaemoniis occisis, iisdem concesso aliquid innuimus, ex Petito, Comm. in Legg. Attic. l. 8. tit. 1. qui alias quoque eos militasse [orig: militâsse], ex Antiphonte contra Philinum, sed evocatos, aut tumultuarios, non sacramtento [orig: sacramtentô] rogatos, ait. Quemadmodum apud Romanos, ubi in Legione nemini militare licebat, nisi civi ingenuo et qui in quinque classius census, atque ludicrae Artis expers esset, cogente tamen necessitate, in dubiis Reip. rebus, etiam Proletarios seu Capitecensos, servos, libertinos, pueros, seniores ac histriones, ad arma vocatos esse legimus. Vide Rosin. Antiqq. Rom. l. 10. c. 4. cum para lipomenis Thom. Dempsteri, et supra Eques, it Plebeii, ac infr aThera.

PROLOGUS pars Dramatis, ex accessoriis ac secunda tiis praefatio erat praeparans Spectatores, vel excusatione Poetae, vel commendatione fabulae, vel expositione totius summae: cum Argumento ac Mimo, Comoediae fere propria. Prologo enim Argumentum i. e. perioxh\, paucis versibus comprehensum, praemitti solebat; sed in veteri Comoedia, neque Argumentum neque Prologum fuisse, ex Aristophanis ac Plauti collatione apparet. Genera eius quatuor, *)anaforiko\n, *sustatiko\n, *u(poqetikon et *mikto\n, recensent Auctores Poetitae Giess. l. 2. c. 9. quos vide. Coeterum monopro/swpos2, i. e. unius tantum personae, esse consuevit, apud Plautum tamen in Trinummo dipro/swpos2 reperitur: Neque legitima pars fabulae habita est, quam vis in eiusdem Amphitryone, Mercurius et Prologum agat et magnam fabulae partem expediat. Quidam porro, Prologum Latinis tantum vendicantes, unum Galliam Atheniensem aiunt. Tragoediae eum addidisse, et Euripidem saepe Prologi aliquid habere simile, quem per plures personas introducat. *u(poqetiko\n inprimis Prologum a Tragoedia omnino esse alienum, propter notam materiam ex conditione illustrium, observant Eruditi. Vide quoque Io. Rosin. Antiquit. Rom. l. 5. c. 9. et Scaligerum inprimis de Arte Poct. Hinc Prologus Galeatus, nomen Praefationis, quam D. Hieronymus versioni Bibliorum praemisit, ubi inter alia, Hic Prologus, ait, Scripturarum, quasi galeatum principium omnibus libris, quos de Hebraeo vertimus, convenire potest. De eodem Sulpitius, Quod idem galeatum a quibusdam vocatur, quoniam ita eommune esse possit, ut in omnibus causis, quemadmolum galea suo galeato, omnibus possit indigis esse commune. Alii vero autumant sic dictum, quod, sicut galea caputdefendit, ita Prologus in principio libri appositus, totum eum ab Adversariorum detractionibus tuetur, vide Dominic. Macrum Hierolex.

PROLUSIONES Diomedi dicuntur Culex Virgilii et quae eum comitantur opuscula, quod iis magno suo operi proluserit, et praeluserit: voce a Militibus an Musicis mutuata [orig: mutuatâ]. Vide supra in voce Praeludium.

PROMACHUS Macedo, et Nuvelius Tricongius, raraegloriae imer bibacissimos fuerunt; ille enim, quod quatuor ingurgitasset [orig: ingurgitâsset] cantharos uno [orig: unô] haustu, ab Alexandro corona [orig: coronâ] donatus est. Hic tres vini congios prandidio [orig: prandidiô] uno [orig: unô] ebibisse commemoratur. Promachum vero triduo post vini suror eneravit. Alex. ab Alex. l. 5. c. 11.

PROMATHIDAS [1] Heracleotes Historicus, citatur ab Athenaeo, l. 7. Vide Voss. de Hist. Graec. p. 408.

PROMENAEA Sacerdos Dodonaea una ex tribus illis, a quibus Herodotus fabulam accepit de duabus Columbis, Oraculi Dodonaei ac Iovis Hammonis, primis auctoribus, l. 2. c. 55. Quod de Sacerdotibus Iovis, Thebis Aegyptiis culti, unde columbae hae advolasse [orig: advolâsse] ferebantur, c. praec. traditur: Narrabant Sacerdotes Iovis Thebani, du/o gunai=kas2 i(rhi/+as2, duas feminas Sacerdotes Thebis abductas a Phoenicibus, quarum unam in Lybia, alteram in Graecia venundatam fuisse; quae prima oracula in illis gentibus constituerunt. Sacerdotes sane in fabulis Graecis Columbas nuncupari, ex Phoeniciarum vocum allusione, docet C. Bochartus, Phoenic. l. 2. c. 11. Vide quoque supra, voce Nicandra.

PROMERUS regius quidam ministerfuit; is Euripidem tragicum supra modum exosum habuit, delatus ab eodem aliquando nescio quo [orig: quô] nomine apud Regem. Quare postea canes quosdam feros in poetam solvit, a quibus devoratus interiit. Vide proverbium: Promeri canes.

*kou/rhn d' *)ia/petos2 kalli/sfuron *)wkeani/nhn
*)Hga/geto *Klume/nhn, kai\ o(mo\n le/xos2 ei)sane/bainen,
*(hde\ oi) *)/atlanta kratero/frona gei/nato pai=da.
*ti/kte d' u(perku/danta *Menoi\tion, h)de\ *promhqe/a
*poiki/lon, ai)olomh=tin. ---- ----

---- ---- *)/enqa *promhqeu\s2
*)iapetioni/dhs2 a)gaqo\n te/ke *deukali/wna,
*(/os2 prw=tos2 poi/hse po/leis2, kai\ e)dei/mato nhou\s2
*)aqana/tois2. ---- ----

Hic fertur homines primum e luto finxisse, et universi generis hominum fuisse parens, vel potius artifex. Ovid. l. 1. Met. v. 80.

Sive recens tellus, seductaque nuper ab alto
Aethere, cognati retinebat semina caeli:
Quam satus Iapeto [orig: Iapetô], mixtam fluvialibus undis
Finxit in effigiem moderantum [orig: moderantûm] cuncta Deorum.

---- Aetheriis miscens terrena Prometheus
Sinceram patrs mentem furatus Olympo:
Namque ferunt geminos, uno de semine, fratres
Iapetionidas generis primordia nostri
Dissimili finxisse manu, quoscumque Prometheus
Excoluis, multumque innexuis aethera limo.

Nam fma est, Prometheum, cum hominem fingeret, portiones captas e singulis elementis suo operi admiscuisse, atque pro ipsorum elementorum temperamentis non solum rires singulis corporibus addidisse, sed etiam motus animorum et mores. Qui vero etiam magis fabulose rem aggressi sunt explicare, dixerunt, timorem leporis, astutiam vulpis, pavonis ambitionem, tigridum feritatem, leonum iracundiam, et magnitudinem animi fuisse hominibus ab ipso Prometheo iniunctas: unde Horat. l. 1. Od. 16. v. 13.

Fertur Prometheus adders principi
Limo coactus particulam undique
Desectam, et insani leonis
Vim stomacho apposuisse nostro,

Huius ingenium admirata Minerva, se illi daturam promisit, quicquid apud superos esset, quod ad operis perfectionem pertineret: cumque respondisset Prometheus. conicere se non posse, quae apud superos essent operi suo utilia, nisi praesens singula esset intuitus, Minervae opera [orig: operâ] in caelum sublatus est, ubi cum corpora omnia caelesti igne videret animata, operi suo id utilissimum fore ratus, ferulam, quam secum artulerat, rotae Solis admovit, eaque [orig: eâque] accensa [orig: accensâ] ignem detulit in terras, luteumque suum hominem eo [orig: eô] animavit. Quod Promethei furtum aegre serens Iuppiter, Pandorae, Epimether uxori, pyxidem tradit ad virum perferendam, quam cum ille aperuisset, mille morborum, aliarumque calamitatum generibus genus humanum implevit, quae omnia tradit Hesiodus, l. 1. *)/erg. v. 47. Horatius, l. 1. Od. 3. v. 28

Post ignem atherea [orig: athereâ] domo [orig: domô]
Subductum, macies, et nova febrium
Terris incubuit cohors. ----

Vide Platonem in Protagora. Porro hunc ignem furatus est laqw\n *di/a terpike/raunon, uti loquitur Hesiodus, l. 1. *)/erg. v. 52. quod cum rescivisset Iuppiter, Vulcano imperavit, ut forminam e luto componeret, quae cum astutissima esset, et omnibus artibus a Diis donata, vocata fuit Pandora; neque ante illam exstitisse femineum sexum crediderunt, uti testatur Pausan. in Atticis. hanc fabulantur missam fuisse a Iove ad Prometheum, cum omnibus malis in vasculo inclusis, quod munus cum sprevisset Prometheus, illa ad Epimetheum contendit, qui, dempto [orig: demptô] vasculi operculo [orig: operculô], omnia mala evolare sentiens, vix ultimam et in imo residentem spem occlusit, cum qua [orig: quâ] vas illud servavit. Cum vero Prometheus Iovis munus reiecisset, quod insidias formidaret, dicitur a Mercurio, Iovis iussu, ad Caucasum montem adductus, et in spelunca [orig: speluncâ], quae erat apud paropamisadas, vinctus, uti testatur Strabo, l. 15. Dicunt praeterea huic additam fuisse Aquilam, Typhonis filiam, ut ait, l. 2. histor. Pherecydes, et Echidnae Phorbantis, quae iecur illius assidue renascens laniaret ac deglutiret. Apollon. l. 2.

*kai\ dh\ *kaukasi/wn o)re/wn a)ne/tellon e)ri/pnai
*)Hli/batoi, to/qi gai=a peri\ stufeloi=si pa/goisin
*)illo/menos2 xalke/h|sin a)luktope/dh|si *promhqeu/s2.
*ai)eto\n h)/pati fe/rbe palimpete\s2 a)i/+ssonta.

Erat enim columnae aliigatus, neque ullo [orig: ullô] pacto [orig: pactô] se movere poterat: cui quantum iecinoris per diem ab aquila consumebatur, tantundem per noctem exserescebat, ne unquam doloris materia deficeret. Hesiod. in Theogon. v. 521.

*dh=se d' a)luktope/dh|si *promhqe/a poikilo/boulon
*desmoi=s2 a)rgale/oisi, me/son dia\ ki/on' e)la/ssas2.
*Kai\ oi( e)p' ai)eto\n w)=rse tanu/pteron: au)ta\r o(/g' h)=par
*)/hsqien a)qa/naton: to\ d' a)e/ceto i)=son a(pa/nth
*nukto\s2, o(/son pro/pan h)=mar e)/doi tanusi/pteros2 o)/rnis2

Valer. Flaccus eum a vulture cruciari scribit, l. 7. v. 355. Vide Philostr. l. 2. de Vita Apollonii. Duris autem Samius scriptum reliquit, non ob ignem raptum, sed quia Palladem amaverit, Prometheum coniectum fuisse in vincula, et ita excruciatum: cuius rei facit argumentum, quia ad montem Caucasum habitantes populi soli Iovi et Minervae non sacrificabant, ut illius supplicii auctoribus, cum eximie colerent Herculem, qui Prometheum e vinculis liberasset [orig: liberâsset]. Prometheum enim ab Hercule liberatum fuisseconstat. Philostratus negat id a Thebano factum: Hesiodus omnino affirmat. Aeschylus modo [orig: modô] ab Hercule, modo a Iove liberatum narrat, et fabulam prorsus consundit. Alii a Vulcano solutum fabulantur. Fabulam quandam attigit Nicander in Theriacis, quae apud antiquos circumferebatur, quod ingrati homines, ad quos ignem Prometheus detulerat, furtum Promethei Iovi indicarint [orig: indicârint], pro qua accusatione praemium perpetuam iuventutem a Iove impetraverint. Hanc igitur quum suo asello clitellario imposuissent redeuntes, asinusque gravi siti in itinere laboraret, ad fontem quendam pervenit, ubi serpens, ne ad aquam accederet, prohibuit, nisi prius peracto [orig: peractô] precio [orig: preciô].

Tum vero pactus est asinus, se, quodcumque haberet, esse daturum, ne siti periret. Inde senectutem exuunt quotannis serpentes, ac fiunt iuvenes. Verba Nicandri sic se habent:

*)wgu/gios2 d' a)/ra mu=qos2 e)n ai)zhoi=si forei=tai,
*(/ws2 o(po/t' ou)rano\n e)/sxe *kro/nou presbu/tatos2 ui/o\s2,
*neima/menos2 kasi/essin e(ka\s2 perikude/as2 a)rxa/s2
*)idmosu/nh|, neo/thta ge/ras2 po/ren h(meri/oisi
*kudai/nwn, dh\ ga\r r)a puro\s2 lhi/+stor' e)/ripton
*)/afrones2, ou) me\n th=s2 de\ kakofradi/hs2 a)po/nanto.
*nwqei= ga\r ka/mnontes2 a)morbeu/onto lepa/rgw|
*dw=ra, polu/skarqmos2 de\ kekaume/nos2 au)xe/na di/yh
*(rw/eto, gwleioi=si d' i)dw\n o(lkhre/a qh=ra
*ou)loo\n, e)llita/neuse kakh=| e)palalke/men a)/th
*sa/rwn, au)ta\r o( bri=qos2, o( dh\ r() a)nede/cato nw/tois2
*)/hteen a)/frona dw=ron, o( d' ou)k a)panh/|nato xreih=|.

Menander vero, suavissimus poeta, merito torqueri Prometheum inquit, non quia ignem, sed quia multo [orig: multô] gravius malum, feminam scil. invenerit:

*ei)=t' ou) dikai/ws2 prospepattaleume/non
*gra/fousi to\n *promhqe/a pro\s2 tai=s2 pe/trais2,
*kai\ gi/net' au)tw=| lampa\s2, a)/llo d' ou)de\ e(\n
*)agaqo\n; o(\ misei=n oi)=m' a(/pantas2 tou\s2 qeou\s2,
*gauai=kas2 e)/plas) w)= poluti/mhtoi qeoi\,
*ge/os2 a)niaro\n. ---- ----

Vide Hyginum et Lucianum in Prometheo, Verulamium item, de Sapientia Veter. Fuit autem vir prudentissimus, qui Astronomiam primus Assyriis indicavit, et rationem fulminum deprehendit; quamobrem ignem caelestem Iovi suffuratus, et in Caucaso ad saxum religatus fingitur. Hunc inter Deos recenset Catullus in Argonaut. Epigr. 65. v. 294.

Post hunc consequitur sollerti corde Prometheus;
Extenuata gerens veteris vestigia poenae;
Quam quondam, silici restrictus membra catena [orig: catenâ],
Persolvit, pendens in verticibus praeupcis.

Unde sugtenh= *qew=n eum vocat Aeschylus, et purofo/ron *qeo\n Sophocles in Oedip. Colon. Propert. l. 2. el. 1. v. 69.

Idem Caucasea [orig: Caucaseâ] solvet de rupe Promethei
Brachia, et e medio pectore pellet avem.

Qualiter, in Scythica religatus rupe, Prometheus
Assiduam nimio pectore pavit avem.

---- Hic volucrem vivo sub pectore pascit
Infelix Scythica [orig: Scythicâ] fixus convalle Prometheus.

Unde Prometheo de corpore sanguineus ros
Aspergit cautes, et dira aconta creat cos.

E Caucaso enim legebantur a veneficis herbae ad incantationes. Seneca in Medea, v. 706.

Congerit in unum frugis infaustae mala,
Quacumque generat niveus saxis Eryx,
Quae fert opertis hieme perpetua [orig: perpetuâ] iugis
Sparsus cruore Caucasus Promethei.

Nomen habet Prometheus, a)po\ th=s2 promhqei/as2. i. e. a providentia. Unde Hesiodo, in e)/rg. v. 48. a)gkulomh/ths2, ai)olo/mhtis2, in Theogon. v. 521. et 616. poikilo/boulos2, et polui/dris2 dicitur. ai)pumh/ths2 eum vocat Qu. Calaber. *polumh/ths2 ab Oppidano vocatur, ai)pumh/ths2, et sofisth\s2 ab Aeschylo. Callidum eum vocat Horatius, l. 2. Carm. Od. 18. v. 35.

Ceterum in Historia veteri aliquantisper versatis (inquit Caestus ) haud adeo operosum erit distinguere, quid poetica [orig: poeticâ], et quid historica [orig: historicâ] fide a poetis de Prometheo sit dictum. Non enim res ipsas gestas finxerunt poetae, ut loquitur Lactantius, l. 1. de Falsa Relig. c. 2. sed rebus gestis addiderunt quendam colorem. Et hoc [orig: hôc] detracto [orig: detractô], et quasi de decorata [orig: decoratâ] fabula [orig: fabulâ], nuda nobis apparebit historiae veritas. Apud Herodotum legere est in eo libro, quem composuit de vinculis Promethei; quod Scythia [orig: Scythiâ] fluvio [orig: fluviô] Aquila [orig: Aquilâ] inundata [orig: inundatâ], Prometheus, Scitharum rex, populis sibi subiectis res victui necessarias non suppeditare potuerit, atque ea [orig: eâ] de causa [orig: causâ] a Scythis in vincula coniectus sit. Quem tamen haud ita longe post Hercules in illas veniens regiones, a vinculis liberaverit, fluvio [orig: fluviô] Aquila [orig: Aquilâ] in Ocenum ducto [orig: ductô]. Agroetas quoque Rerum Scythicarum l. 13. eadem fere scripsit. Verum uterque non nudam, et sieuti gesta erat. sed adhuc fabulis et commentis quibusdam contaminatam recitant historiam. Audiamus igitur Polycharmum, in Rebus Lyciis, et Diodorum Siculum; qui scribunt, Nilum Aegypti fluv. aliquando, Sirio [orig: Siriô] exorto [orig: exortô], adeo intumuisse, ut, aggeribus ruptis, Aegyptum aqua [orig: aquâ] obruerit; imprimis autem illam partem, cui cum imperio praefuerit Prometheus: Et hunc fluvium, sive potius alveum Nili, ob aquae violentiam et celeritatem (unde etiam viscera Promethei exedisse fabulantur) postea Aquilam esse nuncupatum. herculem autem obturatis, quibus irruperat, locis, eum intra ripas coercuisse, et sic Prometheum liberasse [orig: liberâsse]. Videtur Magog esse Prometheus, inquit Vir doctissimus, in Phaleg, l. 1. c. 2. Quia, ut Iapheti filius Magog, ita Prometheus Iapeti. 2. Et Caucaso Prometheus afsixus fuisse singitur, quia vel ipse, vel gens Scitharum ab illo

oriunda in Caucaso sedes sixit. 4. Et ignem e caelo in terram detulisse, quia metallis omnigenis in Soanis, Colchide et Iberia [orig: Iberiâ] etfossis, artem metalla igne excoquendi, aut invenit, aut a Tuhalcaino inventam restituit. Id non latuit Aeschylum, poetam vetustissimum, qui Prometheum inducit ita loquentem in eo.

*xalko\n, si/dhron, a)/rgoron, xruso/n te tis2
*fh/seien a)\n pa/roiqen e)ceurei=n e)mou=;

4. Et tota fabula de Promethei corde vel hepate, quod ab aquila corrosum contabescit, videtur niti nomine Magog; quod ab Ebraeo [gap: Hebrew word(s)] mug, vel [gap: Hebrew word(s)] magog, cuius Hithpael [gap: Hebrew word(s)] hithmaggeg, quod de anima [orig: animâ] et corde usurpatum, dissolvi et contabescere significat, atque animo [orig: animô] frangi et cruciari. Vide Lactant. loc. cit. Al. Rossaeum, in mystagogo Poetico, etc. Nic. Lloydius. Addo, quod in eius, vinculis exsoluti honorem, coronas olim gestari consuevisse, tamquam eius indignatio ex eo concepta, quod hominum causa [orig: causâ] indita illi vincula essent, hoc [orig: hôc] cultu minui et placari posset, docet. Athenaeo [orig: Athenaeô] teste, l. 15. Aeschylus in eo. Idem, inquit Athenaeus, in ea Fabula, cui nomen Sphinx,

*tw=| de\ ce/nw| ge ste/fanon a)rxai=en ste/fos2
*desmw=n a)/ristos2 e)k *promhqe/ws2 lo/gou.
Hospiti corenam priscum coronamentum (circumdo)
Vinculorum optimum e Promethei ratione.

Qua de re vide Car. Paschalium. Coronar. l. 4. c. 3. et plura de Prometheo, apud Voss. de Idolol. l. 1. c. 18. ubi fabulam hanc ad Nuachum trahit, coeterum plures hoc [orig: hôc] nomine videri fuisse, celebratissimumque apud Graecos Atlantis patrem, et in Prometheis (quod ludo nomen) nocturnum ignem, qui in ara Academiae accendebatur, adhibitum: cum Scaligero Poct. l. 1. c. 32. inter alia, addit.

PROMITTERE Fatorum simul et Sponsaliorum verbum est. Iuppiter ad Venerem Aen. l. 1. v. 262.

---- manent immota tuorum
Fata tibi: cernes urbem et promissa lavini
Moenia ---- ----

Hinc Promissio, in vet. Chron Elnonensi A. C. 818. Teutingus promissionem faecis; idem quod professio Monastica, vide supra. Promissa Coma vero quid sit, vide ubi de Cusarie, Capillo, Coma etc.

PROMONA Liburnorum urbs, Appian. In Illyrico hodie Mons ita vocatur, Slave Promina, ubi vestigia antiquae urbis, Ioan. Lucius.

PROMONTORIUM Acutum Cap. Pointu, promontorium est Americae, in nova Francia et in parte occidentali insulae Terrae novae, versus sinum S. Laurentii.

PROMONTORIUM Album [1] Cabo bianco, est in America, et in parte Boreali Californiae insulae, supra promontorium Mendocinum.

PROMONTORIUM Album [2] Cabo bianco, est in America se ptentrionali et in Nicaragua provincia novae Hispaniae, prope sinum Salinarum, in ora maria Austrini.

PROMONTORIUM Album [3] Cabo bianco, est in America meridionali, in regno Peruviae et in Quitoa provincia, inter fanum S. Michaelis, et Punam insulam, in ora maris Austrini.

PROMONTORIUM Album [4] Cabo bianco, est in eadem America meridionali, in Brasilia regione, et in praefectura Paraibae, ad mare Boreale.

PROMONTORIUM Ancytaeum Romion, ad Bosphorum Thracium, ubi in Pontum Euxinum cadit a parte Asiae.

PROMONTORIUM Antivestaeum The lands End, in Anglia, et in Cornubia provincia.

PROMONTORIUM Alphrodisium Cap. de Creux, in Hispania, ad radices montium Pyrenaeurum, in limite Galliae Narbonensis.

PROMONTORIUM Aromata Cap de Guardafuy, in Africa, et in ora maris Arabici.

PROMONTORIUM Artabrum seu Netium et Celticum Cabo de Finisterra, Hispaniae, in ora Gallaeciae.

PROMONTORIUM Boiadorum Cabo Boiador, est in Luzonia insula, Philippinarum praecipua, in eius parte septentrionali, ubi magis versus Sinas extenditur; 180. mill. pass. a Manilla urbe distans in Boream.

PROMONTORIUM Bonae spei Cap de bonus Esperance, in Africa. Vide Capus Bonae spei.

PROMONTORIUM Boni desiderii Cabo debveno Deseo Lusitanis, est in parte Boreali novae Guineae, prope terram Nigrorum.

PROMONTORIUM Boreale Cap de Nort, in America meridionali. Vide Caput Boreale.

PROMONTORIUM Carambis Capo Pisello, in Asia minori et in ora Ponti Euxini.

PROMONTORIUM Carolinum [1] Cap Charles, est in terra Arctica, et in Estorilandia regione, prope sinum Hudsonium; sicque dictum fuit ab Anglis, dum illas partes lustrarunt [orig: lustrârunt] hisce ultimis temporibus.

PROMONTORIUM Carolinum [2] Cabo Carlos, est in Florida regione Americae, et in eius parte occidentali, versus sinum Mexicanum.