CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

QUINDECIMVIRI sacris faciundis a Sulla Felice institut sunt, Decem viris sacris faciundis (cum antiquitus Duum viri solum essent) aliis quinque additis. Officium eorum, quod prius Decemvirorum, et ante hos Duumvirorum, erat custodire libros Sibyllinos, et in rebus Reip. dubiis illos inspicere ac consulere. Lactantius, de fals Relig. l. 1. c. 6. Harum omnium Sibyllarum carmina et terunter et habentur, praeterquam Cumaeae, cuius libri occuluntur, nec eos ab vilo nisi a Quindecim viris inspici, fas habent. Imo nec ipsi XV. Viri in iussu Senatus id facere audebant; uti discimus ex Dionysio Halicarn. Antiqq. Rom. l. 4. ubi de usu Sibyllinorum carminum apud Romanos multa. Iussi igitur, inspiciebant libros ac referebant ad Senatum, quid in iis, Dis Deabusve hisce vel illis placandis, factu necessarium contineretur: aut potius, quae ibi, inveniri perhibebant, interpretabantur. Unde eos Carminum Sibyllae ac fatorum populi Interpretes Livius apposite vocat, l. 10. Interpretabantur quippe illa, prout summo Romanorum Magistratui, Senatui aut Caelaribus, id placere sciebant: cuius rei exempla habemus in Caesare, apud Suetonium ac Plutarchum; et Maxentio, apud Zosim. l. 2. e quo posteriore inprimis versutiam horum Interpretum, callide per ambiguitates verborum et Maxentium ludentium et sibi ipsis, in tam lubrico atque ambiguo Reip. statu, probe consulentium, optime discas. Nec vero Orculi seu tentiam iisdem populo enuntiare, nisi id Senatus itidem decrevisset licebat, uti ex Dione, ubi de Aegypti Rege in libris Sibyllinis promisso, discimus. Unde Cicero apud Augustin. de Civ. Der, l. 3. c. 17. In eo genere oraculorum, magis Interpretibus, ut possunt sive volunt, dubia coniectantibus, credi solere: vel potius, omnia ab ipsis seu confingi ad lubitum dommantium, sentit. Certe Senatus [orig: Senatûs] iussu aut instinctu (saltem praecipuorum ex ipsorum numero) solituminiungi Decemviris, quid ex iis proferrent, haud obscure elicitur ex verbis Ciceronis de Divinat. l. 2. Cum Antistitibus agamus, ut quidvis potius ex illis libris, quam Regem proferant. Nempe ubi aliae gentes, sic rerum Domini Romani gensque illa togata, oracula sibi volebant esse propria atque in illa plenum sibi reservabant dominium, Carmina videl. Sibyllina appellata, et pro talibus a plebe habita, quorum auctoritate satis com mode populum per longum tem pus rexere [orig: rexêre]; atque inde rerissime permittebant. Reip. cansa [orig: cansâ] externa adiri consulique xrhsth/ria, ne exteri, vel minus Romanis faventes, vel ab hostibus corrupti perniciosis resonsis turbas excitarent. Ipsi vero carmina haec accuratissime per Duumviros primo, dein X. Viros, tandem XV. Viros, magnae auctoritatis viros, custodiri, rarissime, nec sine praevio SC to et ceremoniis variis, sub capitis poena [orig: poenâ] inspici, nec denique aliud quid, quam quod ipsi Reip. utilissimum rati iussissent, in vulgus inde enuntiari voluere [orig: voluêre]. Unde Oraculorum horum ingens apud populum auctoritas fuit, donec per motus intestinos Caesaris et Pompeii occasio data, qua [orig: quâ] horribile hoc imperii arcanum cordatioribus detegeretur, uti pluribus docet Ant. van Dalen de Oraculis, Dissertation. II. p. 454. et seqq. Mansit nihilominus libros praefatos consulendi mos, et XV. Virorum Sacerdotium usque ad Theodosii Imperatoris tempora, quibus meliore Senatus [orig: Senatûs] parte ad fidem conversa [orig: conversâ], cum coeteris priscae superstitionis sacris penitus, abolitum ipsaque dein camina, sub Honorio Principe, a Stilicone, combusta sunt. Ex 4. Caelii ad Cicer. Epist. populi suffragiis Sacerdotes huius Collegii aliquando, idque per legem Domitiam, fuisse creatos colligitur; cum antea a Collegis cooptari fuisse solitos, Livius passim dicat. Vide Io. Rosin. Antiqq. Rom. l. 3. c. 24. cum Paralip. Thom. Dempsteri. Quia autem iidem sacra quoque procurabant, a Fl. Vopisco Pontifices videntur appellati, qua de re Salmasius, in Vopisc. Aurelian. c. 20. consulendus est. In eorundem Collegium receptum Catonem fuisse Plut. refert, o( de\ *ka/twn, inquiens, e)peidh th\n i/erosu/nhn e)/laben *)apo/llwnos2, Cato autem, accepto [orig: acceptô] Sacerdotio [orig: Sacerdotiô] Apollinis. Sacerdotes enim Apollinis Quindecimviros fuisse, adeo certum est, ut et laureati in spectaculis publicis sederent, teste Arnobio [orig: Arnobiô], adv. Gentes, l. 4. et insigne Sacerdotii tripodis instar domi haberent. Unde intelligitur facile illud Valerii Flacci, l. 1. v. 5.

------ Si Cymaeae mihi conscia Vatis
Stat casta [orig: castâ] cortina domo: ------

in quo mire laborarunt [orig: laborârunt] Barthius, in Advers. aliique. Significat autem Valerius se Quindecim virum esse, et Phoebum ita sibi propitium optat, ut ipse domi cortinam eius religiose castus habeat Sacerdos. Quam interpretationem egregis firmat Servius, ad Aen. l. 3. v. 332. Patriasque obtuncet ad aras. Hinc ergo et Delphinum aiunt inter sacrata Apollinis receptum: cuius rei vestigium est, quod hodieque XV. virorum cortinis Delphinus in summo honore ponitur et pridie quam sacrificium faciunt, velut symbolum Delphinus circumfertur, ob hoc scil. quia Quindecim viri librorum Sibyilinorum sunt Antistites. Sibylla autem Apollinis vates et Delphinus Apollini sacer est. Quia itaque Apollinis Sacerdos fuit Cato, stipes autem Diis infundi solitas, atque adeo etiam Apollini, certum est (quas Sacerdotes accipiebant atque inter se partiebantur) per pedissequum nescio cuius, aut suae aut domini religionis causa [orig: causâ], denarium in stipem Apollini sollenni die dedisse, et Catonem Sacerdotem cava [orig: cavâ] manuaccepisse, refert ex Varrone Appuleius, in Apolog. Neque enim id soli Augusto usitatum, quod scribit Sueton. c. 91. Exnocturno visu etiam stipem quotannis die certio [orig: certiô] emendicabat a Poplo cavam manum asses porrigentibus praebens. Vide Io. Frid. Gronov. de Pecunia vet. l. 4. c. 11. sub fin. et supra Duumviri.

QUINDENNIUM in Aula Romana, Datariae, ut vocant, Apostolicae terminus, significat quandam unius annatae integrae pensionem, seu ad minimum semiannatae, quae solvitur Datariae de beneficiis unitis alicuis Capitulo seu Communitati, quae in

QUINGENARIA Cohors apud Spartian, in Hadriano, c. 17. Hiberorum Regi elephantum et quingenariam cohortem, post magnifica dedit dona: pro Quinquagenaria legit Salmasius. Nullae enim cohortes quin quagenariae, n. e. quae quinquaginta hominibus constarent; sed Quingenariae omnes, ex quingentis, scil. hominibus. Erant quidem et miliariae, ut primae quaeque in legionibus, sed coeterae cunctaequingenariae, quae quingentenariae dicuntur in editionibus Veget. etc. Sic Quingentenarii, in L. Wisigoth, l. 2. tit. 1. §. 26. qui quingentis militibus praeerant. Car. du Fresne Glossar.

QUINGENTI Graece *pentako/sioi, Senatus Atheniensis. Postquam enim Solon constituisset, ut quotannis summae praeesset Rei public. Quadringentorum Senatus, aucto [orig: auctô] deinde, sive in ordinem redacto [orig: redactô] Tribuum, quae decem fuere [orig: fuêre] (cum antiquitus quatuor solum essent) numero [orig: numerô], e Quadringentis facti sunt Quingenti Senatores, qui dicti sunt h( tou= pentakosi/wn boulh\, vel oi( *pentako/sioi. Ex unaquaque autem Tribu quin quaginta Viri sorte ducebantur, teste Ulpiano [orig: Ulpianô] in Androtianam: Sortiebantur vero [orig: verô] qui aetate essent Senatoria [orig: Senatoriâ], quam an. 30. definitam fuisse, hinc colligitur, quod tot annos natum fuisse Iudicem oportuerit, ex iureiurando Heliastarum, Quingenti autem inter Iudices erant; Praeterea hae Senatu moti poterant sorte capi in Iudices, ut legimus in Graecorum Commentar. non potuissentautem, nisi annos minimum 30. nati etc. Neque vero solum sorte ducebantur Quinquaginta ex unaquaque Tribu Viri, sed etiam praeter eos, quinquaginta alii succedanei, in hunc finem, ut si primi illi Quinquaginta sorte lecti qui ex illis unus aliquis, vel probaretur minus. vel intra suae politei/as2 annum moreretur, in illorum locum sufficerentur isti, quibus sors obvenerat. Admittebantur in hunc Senatum etiam adscripti cives, ut e Lege tw=n *dhmopoihtw=n colligere est, fiebatque sortitio haec quatuor ultimis diebus de trecentis quinquaginta quatuor anni Lunaris, ut docet Ulpianus iterum in Androt. Quinquaginta hi ex unaquaque Tribu sorte capti atque approbati Senatores *pruta/neis2 dicebantur, de quibus vide supra in voce Prytaneia. Ex his, qui suum diem imperaret, Epistates, reliqui novem (quamque enim Prytaneiam in 5. hebdomadas fuisse divisam ibi vidimus) Proedri dicebantur: a quibus alios quoque fuisse Proedros atque Epistatas notant Eruditi. Nam quotiescumque habebatur Senatus quotiescumque aut concio, o( e)n th=| e)fhmeri/a| a)/rxwn: legebat novem Proedros, e singulis unum Tribubus, excepta [orig: exceptâ] Tribu, penes quam erat Prytaneias imperium, ut docet Arist. de Rep. Athen. e quibus novem Proedris uns Epistata quoque dicebatur, sorte ex illis ductus, ab Epistata, penes quem eius diei regnum erat. Suid. Harpocrat. etc. Atque hi Proedri Senatui et Populi contioni praesidebant, unde iis nomen: sicque per eos curabantur ea quae peri\ th\n boulh\n kai\ th\n *)ekklhsi/an erant. Iidem relationem faciebant eorum, quorum causa [orig: causâ] con venerant; sistebantque in Iudicium coram Populo: quas tamen partes fuisse praecipue Epistatae Proedrorum, ex Suida discimus. Ubi vero sorte capti fuerant Quingenti, qui Reip. praeessent, inquirebatur in eorum vitam moresque, qui cum probati erant, iusiurandum dabant, cuius aliquot capita haec sunt: *t\a be/ltista bouleu/sein tw=| *dh/mw| tou= *)aqhnai/wn, Optima quaeque consulam Atheniensium Pepulo, apud Demost. contra Neaer. *kata\ tou\s2no/moustbouleu/sein, Secundum Leges consulam, Xenop. *)apomnhm. l. 1. *ou)de\ dh/sw *)aqhnai/wn ou)de/na w(s2 a)\n e)gguhta\s2 trei=s2 kaqi/sth to\ au)to\ te/los2 telou=ntas2 plh\n e)a/n tis2 e)pi\ prodosi/a| th=s2 po/lews2, h)\ katalu/sei tou= dh/mou suniw\n a(/lw, h)\ te/los2 pria/menos2, h)\ e)gguhsa/menos2, h)\ e)kle/gwn mh\ kataba/lh|, Neminem vinciam, qui vades dederit tres eiusdem census, nisi qui ad Urbem prodendam, aut popularem statum evertendum coniuraverit: aut emptor vectigalium, aut sponsor aut coactor, pecuniam non numeraverit, Vide Demosthenem in Orat. Timocratea. *kaqedei=sqai e)n tw=| gra/mmati w(=| a)\n la/xwsi, Assidebo eo [orig: eô] ordine, quem literae sors attribuerit Philochor. *kai\ ou) de\comai e)/ndeicin ou) de\ a)pagagw\n, e(/neka tou= pro/teron gegenhme/nwn plh\n feugo/ntwn. Neminem nisi exsulum deferri ducive sinam, praeteritorum causa [orig: causâ], apud Andocidem de Myster. quod caput additum esse, post exactostriginta Tyrannos, cum [orig: cûm] th=s2 *)amnhsikaki/as2 Lex sapientissimo [orig: sapientissimô] consilio [orig: consiliô] sanciretur, ex eodem constat. Habendi proin Sentum Populumque in contionem vocandi ius cum penes Prytanes esset, si quid novi in Rep. accidebat, prytanibus referebatur, ut providerent indicto [orig: indictô] Senatu vel contione: Neque quisquam admittebatur petitor in Senatum, nisi ab his; quorum proin avaritiam carpit Comicus Pace, ut quigratis nulluto admitterent, induciarum forensium praetexentes nomen. Vulgo enim e)kexeiri/a e)sti\n, dicebant, ou) duna/meqa th/miron ei)sa/gein, etsi non tam amarent e)kexeiri/an, quam tou\s2 e)/xonta/s2 ti e)n tai=s2 xersi\n, Vet. Interpr. Senatus habebatur quottidie, nisi dies esset a)/fetos2, quales festi fuerunt, cum universa civitas feriaretur, ut habet L. de Festis. Imo cautum Psephismate. anno [orig: annô] 3. Olymp. 103. Cephisidoro [orig: Cephisidorô] Athenis Praetore, ut Senatus Quingentorum dies quinque feriaretur; cum agebantur Apaturia. Porro de publico pecuniam Senatores accipiebant, honorarium eius operae, quam Reip. impendebant, Ulpianus in Timoorateam: quod in diem erat drachma, ut Hesychius docet. Senatum cum ingrederentur Senatores, Iovi atque Minervae faciebant sacra: quod to\ ei)shth/ria i(eropoih=sai, Ulpian. in Mid. dictum: Proscribebantque Prytaneis, de quibusnam futura esset relatio in Senatu, Pollux, l. 8. c. 9. et sumebant hi una quottidie cibum, singulis fuae *prutanei/as2 diebus, Idem, l. 8. c. 15. Cum vero Quingenti in decem classes distribuerentur, quarum unaquaeque erat 50. virorum ex qualibet Tribu, Quinquaginta isti Viri in sua clasfe singuli sedebant et sententiam dicebant, non confuse, sed in sua Tribu quisque: sedebantque classes et sententiam dicebant, eo [orig: eô] ordine, quem sors ab ipso anni principio unicuique attribuerat, sic ut principem locum obtineret Tribus illa quae tunc e)pruta/neue. In unaquaque autem Tribu, Praesedisse videntus Proedri Prytanum et Proedri illinovem, ab unaquaque Tribu

electi, excepta [orig: exceptâ] illa [orig: illâ] quae eo [orig: eô] die imperabat: ad coeteros quod attinet, ratio aetatishabita et illi sententiam primo rogati esse videntur, qui aetate erant provectiores, Plut. In Nicia; quemadmodum in Contione, pro aetatis ratione primi, secundi, tertii et ita deinceps, orationem habebant ad Populum. Donec Glaucippo Athenis Praetore, anno [orig: annô] 3. Olymp. 92. alio [orig: aliô] ordine instituto [orig: institutô], uniuscuiusque Tribus Senatores ab illo tempore, praeter Proedros sederunt et sententiam dixerunt in sua Tribu, eo [orig: eô] ordine, quem sors unicuique adsignavit. Unde, ut visum supra, relatum inter Capita iusiurandi, eo [orig: eô] ordine quem literae sors (per literas enim illa fiebat A. B. etc.) attribuisset, in Senatu sessuros. Vide Graecum Aristoph. Interpretem Pluto, ad vers. hunc.

Sed et Populum in contionem cogebant Prytaneis statis diebus, singulis nempe Prytaniis quater: et quidem prim tou= kuriw=n e)kklhsiw=n cogebatur, d. 11. Prytaneiae, secunda die 20. tertia d. 30. quarta d. 33. Equibus haec agebat, peri\ i(erw=n kai\ o(si/wn: ista, Praecones et Legatos expediebat: Illa toi=s2 boulome/nois2 i(kethri/an qeme/nois2, le/gein a)dew=s2 peri/ te tou= i)di/wn kai\ tou= dhmosi/wn, vacabat: In prima vero e)pexeiroto/nou/n ta\s2 a)rxa/s2, kai\ a)pexeiroto/noun: ei)sh/ggelon ta\s2 ei)saggeli/as2, kai\ ta\s2 a)pografa\s2 tw=n dhmeuome/nwn a)negi/nwskon oi( pro\s2 tai=s2 di/kais2, kai\ ta\s2 lh/ceis2 tw=n klh/rwn, Vide Pollucem, l. 8. c. 9. etc. Mulctas quod attinet, non nisi quingentis drachmis multandi ius erat, Quingentorum Senatui, ex Lege memorata Demostheni contra Eureg. et Mnesib. quod si gravior mulcta irroganda esset, tradebant reos a se condemnatos tw=| *dikasthri/w|: quod quando fiebat, Thesmothetae in iudicium introducebant. Quia vero maximum fuit apud Athenienses rei nuticae studium, quotannis Senatus Quingentorum lege tenebatur naves aedificare novas, Libanio [orig: Libaniô] teste in Hypothesi Androtiana; quam in rem pecuniam e publcio accipiebat: Idque institutum videtur a Themistoclis temporibus, vel certe factitatum, post nobilem illam Salaminiam victoriam, Demosth. in eadem Orat. Quod ut Senatus promptius faceret, munere invitabatur, Corona [orig: Coronâ] videl. ut annotavit Ulpianus ad Androtianam. Tandem (ut reliqui omnes, qui Magistratu exibant, intra 30. ab abdicato Magistratu dies, rationes administratae Reip. reddere tenebantur) ita et Quingentorum Senatus u(peu/qunos2 h)=n, reddendis rationibus obnoxius fuit, ex lege, cuius meminit Aeschines contra Ctesiph. Quare, ne Senatus paucorum scelere damnaretur, quando rationes suas referebat, vertente Magistratus sui anno [orig: annô] severe in suos animadvertebat, et si qui munus suum bene non fungerentur, Senatu movebat, latis per folia, calculorum vicem, sententiis: unde to\ e)kfulloforei=n ortum. Si itque munus suum egregie obiissent Quingenti, corona [orig: coronâ] Senatus cohonestabatur: bona [orig: bonâ] autem fide Remp. ad ministrasse [orig: ministrâsse] non iudicabatur, nisi triremes fecisset. Rationes vero apud Scribam et Logistas referebantur, vide supra in voce Logistae, et plura hanc in rem, apud Sam. Petitum, Comm. in LL. Atticas l. 3. tit. 1. cui adde Franc. Rossaeum, Archaeol. att. l. 3. c. 3. Sect. 1.

QUINGENTIANI in Africa tumultuantes repressi A. C. 295. a Maximiliano Diocletiani collega.

QUINGIUM oppidum Comitatu Burgundiae, ad Lupam fluvium, 6. leucis a Dola in Ortum, 3. a Salinis in Boream, Vesuutionem versus. Quingey.

QUINIONES penta/noummoi, sicut Biniones, Terniones, Quaterniones. Vide supra.

QUINISEXTA Graece *penqe/kth, dicta Synodus Trullana secunda, habita Constantinopoli sub Iustiniano Rhinothmeto; quod quintae et sextae Synodi defectum suppleverit, o(/ti t)o\ u(ste/rhma th=s2 pe/mpths2 kai\ th=s2 e(/kths2 suno/dou a)neplh/rwse, th\n tou= i(erw=n fhmi\ kano/nwn, verba sunt Macarii Ancyrani. De ea pluribus agit Io. Forbesius, Instructionum Hist. Theol. l. V. c. 5. toto. Vide et Cl. Suicerum, Thes. Eccl. voce *penqe/kth. Addo, quod in Trullo palatio habita, unde nomen. Coeterum Reformatis est Oecumenica ultima, sed quod Clericorum permisit coniugium, fastum Ecclesiae Romanae notavit, Honorium Papam cum reliquis Monothelitis anathemate feriit, in hac Communione non admittitur: cum eam tamen Concilium Nicaenum II. quod pro authentico habent, et Hadrianus Papa confirmaverit. Vide Maegdeburgenses ad Sec. VII. Georg. Hornium, Historia [orig: Historiâ] Eccl. et M. Leydeckerum, Notis ac Observation. ad eam, p. 254. num 50. 55.

QUINQUAGENARII in re militari, qui 50. militibus; in re civili, qui 50. familiis; in re monastiea, qui 50. Monachis praeerant; penthko/ntarxoi, apud Guilielmum Tyrium, l. 2. c. 20. Cathwylphum, in Epist. ad Carolum M. et Auctorem vitae S. Alexandri Acoemeti Abbati, vide quoque supra Quingenariae.

QUINQUAGESIMA [1] apud Ferrarium Diac. c. 214. ex Synodo Sardicensi, tit. Ut diebus Quinquagesimae genua non flectantur: et apud Cassianum, de Coenob. Institut. c. 6. 18. et Collat. 21. c. 8. ubi observat, in ea non custoditam a strictioris vitae Monachis ieiuniorum Regulam usque ad vigiliam Pentecostes: est quae alias Pentecoste dicitur, ex Graeco *penthkosth\. Spatium videl. dierum, a Paschatis die usque ad ipsum diem festum Pentecostes. Quinquagesima Paschalis, Rabano, de Institut. Clericorum l. 2. c. 41. et 34. ad discrimen alterius Quinquagesimae, quae Quadragesimam praecedit. Aliquando et de ipsa [orig: ipsâ] die Pentecostes etc. Car. du Fresne in Glossar. Quod vero attinet Quinquagesimam, quae Pascha praecedit, sic dicta est Dominica, ut habet Dominic, Macer, quae Dominicam primam Quadragesimae praecedit, quod ab ea usque ad Resurrectionis Pascha quinquaginta dies numerentur. Ordo Rom. Quinquagesima vero, quia decurrit usque in diem

Resurrectionis Dominicae. Ab hac Dominica antiquitus ieiunium incipiebat, ut adhuc Orientales Christiani et inter Latinos nonnulli Ordines faciunt: unde Dominica Carnisprivium aliis appellata est. A Telesphoro Papa institutam hanc Quinquagesimam, sed ad ieiunium eius Clericos tantum obstrictos fuisse, idem ait: qui etiam Quinquagesimam paenitentiae vocat, et a Quinquagesima laetitiae, h. e. Pentecoste, distinguit, in Hierolex.

QUINQUAGESIMA [2] nomen Dominicae, in Eccles. Romana, de qua vide aliquid supra voce Dominica, it. Planetae.

QUINQUATRUS sive QUINQUATRIA sunt dies festi Minervae, quos Graeci *panaqhnai=a vocant. Sosipater, l. 1. quinquatrus pluraliter, non Quinquatria. non enim dicti sunt quinque dies atrus (f. atri:) sed quod quinque dies Iduum, quas atrum antiqui dicebant: sive a quinquando, hocest, lustrando: quod eo [orig: eô] die arma ancilia lustrari siut solita. Ego (inquit Voss.) nec priorem opinionem sequor) omnino enim atrus est vocis kata/lhcis2, ut simus in vigesimus ) nec posteriorem, cum ita dicantur a quinque: nempe quod sint post quinctum diem Iduum Martiarum: quod tamen de maioribus tantum Quinquatribus verum est. Nam quinquatrus minusculae erant Idibus Iuniis. Hanc sententiam sequitur Varro, l. 5. de LL. Ab Tusculanis post diem sextum Eidus vocatus sextatrus; et post diem septimum septimatrus: sic hic quod erat post diem quinctum Eidus, quinquatrus. Item Gellius, l. 2. c. 21. In septentriones triones per sese nihil significare aiunt, sed vocabuli esse supplementum: sicut in eo quod quinquatrus dicamus, quod quinque ab Idibus dierum numerus sit, atrus nihil. Eadem sententia Festi, cuius haec verba: Quinquatrus appellari quidam putant a numero dierum, qui fere his celebrantur: qui scilicet errant, tam hercule quam qui triduo Saturnalia, ac totidem diebus CompItalia: nam omnibus his singulis diebus fiunt sacra. Forma autem vocabuli eius, exemplo [orig: exemplô] multorum populorum Italicorum, enuntiata est, quod post diem quinctum Iduum est is dies festus; ut apud Tusculanos triatrus, et sexaturs, et septenaturs, et Faliscos decimatrus. Minervae autem dicatum eum diem existimant, quod eo [orig: eô] die aedes eius in Aventino consecrata est. Hactenus Festus. Opinionem autem quam is damnat, secutus est Ovid. Fast. l. 3. v. 809.

Una dies media est, et fiunt sacra Minervae:
Nominaque a iunctis quinque diebus habent.
Sanguine prima vacat, nec fas concurrere ferro [orig: ferrô]
Causa, quod est illa [orig: illâ] nata Minerva die.
Altera, tresque super rasa [orig: rasâ] celebrantur arena [orig: arenâ]:
Ensibus exsertis bellica laeta Dea est.

Secundum quinquatruum diem natalem fuisse Ovidii, ait ipse, Trist. l. 4. El. 10. v. 11.

Lucifer amborum natalibus adfuit idem,
Una celebrata est per duo liba dies.
Haec est armiferae de festis quinque Minervae,
Quae fieri pugna [orig: pugnâ] prima cruenta solet.

Natus ergo est sexto [orig: sextô] post Martias Idus. Sed et moris erat, ut ii dies iucunde, hilariterque traducerentur. Augustus ad Tiberium, c. 71. apud Sueton. Nos miliberi, Quinquatrus satis iucunde egimus: lusimus enim per omnes dies forumque aleatorium calefecimus. Lipsius, Lloydius. Cicero pro uno die posuisse videtur, l. 12. Ep. 25. Vetus Kalendarium Martio [orig: Martiô] mense festum hoc ponit et Quinquatria appellat: celebrabantur autem 14. Kal. April. eoque [orig: eôque] tempore publica erant Oratorum ac Poetarum certamina, teste Xiphilino [orig: Xiphilinô]. De pueris Iuvenalis, Sat. 10. v. 115.

Eloquium ac famam Demosthenis aut Ciceronis;
Incipit optare et totis Quinquatribus optat.

QUINQUE [2] Certamina in Ludis olim Graecorum Gymnicis, certari solita, fuere [orig: fuêre] Cursus, Lucta, Saltus, Iactus, Pugilatus, iuxta versum Simonidis, apud Pollucem, l. 3. c. 30.

Inter quae quis ordo fuerit, non adeo liquet. Pugilatum primo [orig: primô], luctam secundo [orig: secundô], iaculum tertio [orig: tertiô], cursum quarto [orig: quartô] loco [orig: locô], Veterib. numeratum esse, docet ex Homero Il. y. ubi de funere Patrocli, et Odyss. q. ubi Ulysses provocat Phaeacas, Car. Paschalius Coronar. l. 6. c. 14. Scaliger, pro motus ratione statuens, Luctam putat fuisse postremum omnium inventum; utpote compositum situmque in duobus motum: Cursum autem primum, mox Saltum. Pedumque initio [orig: initiô] (a Pastoribu, hinc enim et horum ludorum originem arcessit) iactum arbitratur, mox lapidem crassum ac gravem. Qui motus fuit quasi introrsum, contrarius autem huic iactus extrorsum, quem in disco iaciendo exercebat etc. Vide eum, Poetic. l. 1. c. 22. Hoc certum, Certaminum horum ordinem saepe in versum fuisse, quo [orig: quô] minus certi de eo quidquam tradi potest. In omnibus vero illis qui victoriam obtinuit, pe/ntaqlos2 Graecis, Quinquertio Latinis dictus est, vide infra in hac voce.

QUINQUE-COLLES Graece pentalo/fos2, locus Laconicae, a Lacedaemone 7. stad. ubi vinum generosum, Athen. Monti di Misitra vulgo

QUINQUE-DIGITUS Graece pentada/ktulos2, mons Aethiopiae sub Aegypto, ad Bazium promontor. desinens, apud Berenicen urbem, vulgo Montagne di Ceser dici videtur. Ptol. Ferrar.

QUINQUE-ECCLESIAE Hungariae inferioris urbs, quae a Turcis Petscheu, a Germanis Funfkirchen appellatur. Ad amnem Keoriz non longe a Dravo fluvio. Sub Turcis ab A. C. 1543. In Comitatu Tolnensi. Hic [orig: Hîc] obiit Solimannus Imperator Turcicus die

4. Sept A. C. 1566. Arcem habet munitam, 6. milliar. German. a Danubio in Occasum, 23. a Tauruno in Circium. Otegiazac, Hungaris.

QUINQUEPAGICI ex Helvetiis illi inprimis dicuntur, non qui primi soedus fecerunt, hac [orig: hâc] enim ratione Urania, Suitia, Underwaldia, Lucerna et Tigurum quinque pagi essent: Sed quinque illi, Lucerna, Urania, Suitia, Underwaldia et Tugium; qui Latinorum rituum mordicus retinentes, arctissima [orig: arctissimâ] inter se familiaritate, forsan et peculiari foedere, coniuncti sunt. Hi, a quo Helvetii ob religionem divisi, peculaires conventus instituunt, frequentissime omnium conveniunt et proprium quendam Senatum habent. Vide Ioh. Simlerum de Rep. Helvet.

QUINQUE-PORTUS regni Angliae gaudentes immunitatibus, quas alii Portus dicti regni non habent, sunt Hastingus, Romene, Hethe, Doveria, Sanduicus. De quorum servitiis, quae Regi debent, vide Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol. Coeterum, In his, villisque aliis ad eos pertinentibus, Rye praesertim et Winckelsey, qui degunt, Barones de Quinque Portubus dicuntur, praeter antiquam nobilitatem gloriamque in Regni defensione reportatem, non Baronum solum appellatione, sed amplissimis insuper privilegiis, insignes. In Regis namque coronatione quatuor ex numero suo electos mittunt, qui umbraculum supra ipsius caput deferunt, eademque [orig: eâdemque] die sollennibus epulis coram ipso a dextris accumbunt. In Parlamentis porro, proximum olim a Baronibus Regni obtinuere [orig: obtinuêre] locum sed hodie Communibus immiscentur, quod fieri coeptum an. 4. Iacobi I. Regis etc. Quorum omnium auctor guilielmus Nothus, qui, ut Cantium, Angliae clavem, tanto [orig: tantô] firmius retineret, Connestabilem Castro Doverensi, eundemque Limenarchum, ex veter. Romanorum instituto, Quinque-Portubus praefecit. Henr. tamen Knyghton A. C. 1207. Ioanni Angliae Regi id instituti tribuit. Quorum utrum sit, etiamnum privilegia illa vigent et Limenarcha semper est e fidei spectatissimae Proceribus; habetque in sua iurisdictione, in plurimis, Admiralli auctoritatem aliaque iura. Car. du Fresne in voce Baro.

QUINQUE [4] Primi in 3. Verrin. Cieron. c. 28. sunt Quinque-Viri, qui principem in Senatu locum habebant. Hi, ut et Decemprimi (de quibus vide supra) muneribus quibusdam ac functionibus obnoxii erant, ut a Iureconsultis traditur. Prateius apud Iohann. Calvinum, Lexico Iuridico.

QUINQUENNALES Ludi in honorem Homeri a Chiis olim editi sunt, exacto [orig: exactô] quolibet [orig: quôlibet] quadriennio [orig: quadrienniô], quibus Rhapsodorum agonem clebrabant, cum scarificiis et nummis eam in rem percussis. In nummis autem *w*m*h*r*o*s est sedens barbatus, diademate redimitus et plectrum manutenens: in aversa parte *x*i*w*n nomen, et Sphinx, notissimum eorum insigne. Etiam ex Hipparchi instituto, Athenis mos erat, kaq' e(ka/sthn *pentaethri/da tou= *panaqhnai/wn, Quinquennali Panathenaeorum festo, solius Homeri carmina r)ayw|dei=sqai, Lycurgus Orat. contra Leocratem. Occurrunt porro Quinquennales Ludi, apud Spartian. in Hadriano c. 19. Vide supra Pialia. De Quinquennalibus et Ludis Neapoli actis, quae indigitat Papinius, l. 2. Sylv. 2. v. 6.

Vide Interpretes; iisque adde Petrum Fabrum, Agonist. p. 645. et Marcellum Donatum ad Suetonii Augustum, c. 18. Sacra certe fuerunt illa, et Musica: quem agonem Strabo e)na/millon toi=s2 e)pifanesta/tois2 tou= kata\ th\n *(ella/da; conferendum cum quolibet clarissimo certamine eorum, quae in Graecia celebrantur, dicit, l. 5. Aliud certamen Quinquennale, cui proprium nomen *pentaethriko\s2 a) gw\n, memoratur Plutarcho, in Aristide, ubi, pompam horum ludorum sigillatim recensens, inter alia ibi fuisse ait currus plenos myrti et coronamentorum. Quo referas etiam Quinquennales Coetus, quos Plinius, Traiano scribens, Traianos appellariposse, ait l. 10. Ep. 79. etc. De quibus omnibus vide Car. Paschalium, Coronar. l. 6. c. 30.

QUINQUENNALIS apud Ael. Spartian. in Hadriano, loc. cit. Apud Neapolim Demarchus, in patria sua Quinquennalis; et item Hadriae Quinquennalis, quasi in altera patria; nomen est Magistratus, quem *pentaethriko\n exponunt. Glossae in cap. de Magistratibus, Magister equitum, Flamen, publicus, Quinquennalis. Sic dicti, quod functio toto annos duraret. Cuiusmodi Quinquennales in plerisque Coloniis et Municipiis fuisse, constat, sic varia corpora et Collegia similiter suos Quinquennales habuere [orig: habuêre]. Absens autem gessit hunc Magistratum Hadrianus, uti notat Dio, vide Casaubon. et Salmas. Not. ad locum: uti de Quinquennio relegatorum, infra voce Relegatio; de primo natorum festive celebrato. supra in Lustrum.

QUINQUERTIO Graece pe/ntaqlos2 dicebatur olim, qui omnibus quinque Artius, seu exercitationibus Gymnicis, valebat, cursu videl. saltu, disco [orig: discô], iaculo [orig: iaculô], lucta [orig: luctâ]: quae Simonides, Antholog. l. 1. c. 1. complexus est hoc [orig: hôc] versu,

Quemadmodum, qui in singulis polleret, Cursor, Saltator, Discobolus, Pugil etc. qui in luctu simul et pugilatu excelleret, Fancratiastes vocitatus est. Livius tamen Andronicus Quinquertiones appellavit Athletas, ut Festus testatur: apud quem etiam periodon vicisse dicebatur is, qui Pythia, Isthmia, Nemea et Olympia simul vicisset, nomine a circuitu eorum spectaculorum accepto [orig: acceptô]. Apud Laertium, Democritum legimus Philosophum pe/ntaqlon seu Quinquertionem dictum esse, quod in Iuventute forte vicisset, ut vult Mercurialis: Vossius tamen per

tralationem illum sic vocitatum fuisse contendit: Siquidem vere erat in Philosophia Quinquertio. Nam et rerum naturalium, et Matheseos et Liberalium disciplinarum Orbis et Artium omnium peritiam habuit, longo [orig: longô] usu firmatam, ut inquit Laertius. Fuere [orig: Fuêre] autem et plura certaminum genera, quibus Athletae olim inter se contenderent, sed quinque praedicta praecipua erant, in quibus plerumque, tam in sacris Certaminibus, quam in Ludis, Amphitheatris et publicis Spectaculis, sed praesertim in Stadio, quod fere solis Athletis proprie destinatum erat, certabant. Postea quoque hlateres, atque nonnulla alia in usum veniebant, ab Athletis obiri solita, sed et illa in publicis Ludorum et sacrorum Certaminum Spectaculis raro peragebantur, una [orig: unâ] excepta [orig: exceptâ] Monomachia [orig: Monomachîa], quam Graecos Sacerdotes aestivo [orig: aestivô] tempore in Pergamo exercere consuevisse, memoriae prodidit Galenus, l. 3. de Arte, c. 13. Quamquam Monomachos ab Athletis diversos fuisse apud Veteres indigitet Cicero, l. 7. Ep. 1. Nisi dicamus, quod memoriae proditum est a Dionysio Halicarnasseo, Antiqq. Rom. l. 7. Athletas alios fuisse leviorum, alios graviorum certaminum, atque hos posteriores fuisse Gladiatores, Vide Hieron. Mercurialem de Arte Gymn. l. 1. c. 14. Voss. de 4. Artibus Popul. c. 3. §. 36. et 78. ut et supra Pentathlus.

QUINQUEVIRI [1] cis et ultra Tiberim Magistratuum fuerunt, apud Romanos, Vicarii, de quibus ita Pomponius ICtus et eum sequutus Dominicus Floccus: Et quia Magistratibus vespertinis temporibus in publicum ire inconveniens erat, Quinqueviri constituti sunt, cis et uls Tiberim, qui pessent pro Magistrantibus fungi. Alias mentio eorum rara, nisi quod et Livius eorum meminit, loco [orig: locô] iam citando [orig: citandô]. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 7. c. 29.

QUINQUEVIRI [2] Coloniae deducendae Curatores erant, quibus coloniae deducendae, agrorumque dandorum cura incumbebat. Cum enim aut lege aliqua [orig: aliquâ] a Plebe scitum, aut Senatusconsulto [orig: Senatusconsultô] decretum esset, Coloniam aliquam deduci, numero [orig: numerô] Colonorum scripto [orig: scriptô], creabantur Comitiis Tributis, modo per Consulem, modo per Praetorem Urbanum, Curatores, qui Coloniam deducerent, interdum tres, interdum Quinque, septem, decem, viginti etiam; qui inde Triumviri, Quinqueviri etc. Coloniae deducendae, aut agris dandis attribuendisve, appellabantur. HI postquam creati erant, Colonos, qui vel sua [orig: suâ] sponte nomina dederant, vel forte exierant, in agros lege definitos atque in Coloniam sub vexillo, quasi Exserictum aliquem, deducebant: eratque deductionis Dux e Curatoribus Agrariis unus, vide Appianum, Plut. Ciceronem. Alios. Ubi vero Colonos in agris collocarant [orig: collocârant], tum aratro [orig: aratrô] Urbem et agrum circumscribebant, uti ex iisdem ut et Dionysio ac Varrone, discimus: nummis item, quales in Fastis, Iulio et Augusto, Huberti Goltzii multi cernuntur; in quorum uno vexillum, aquila, et signum cohortis: in alio vexillum item, aquila, aratrum, decempeda, sive pertica agri mensoria, in alio sacerdos agens iugum boum et sulcum aratro [orig: aratrô] ducens, repraesentatur. Tum vero agri divisionem ac suae cuique parti assignationem aggrediebantur: quod proin munus difficultatis ac molestiae plenum videtur fuisse, cum in odium Colonorum facile, divisionis istiusmodi causa [orig: causâ], incurrere possent. Atque haec omnia fiebant auspicato: qua [orig: quâ] fini Curatoribus illis Pullarius attribui solebat. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 7. c. 47.

QUINQUEVIRI [3] Epulonum cum prius triumviri essent, epulorum sacrorum apud Romanos agebant curam: lis postea duo additi, septenarium expleverunt, unde Septemviri Epulonum dicti. Vide Lazium de Republ. Roman. l. 3. et supra in voce Epulones.

QUINQUEVIRI [4] Mensarii a dispensatione pecuniae dicti, nomen Magistratus [orig: Magistratûs] apud Romanos. Creat illi sunt, ut Livius tradit l. 7. an. Urb. Cond. 301 Consublib. Valerio [orig: Valeriô] Poplicola [orig: Poplicolâ], C. Marcio [orig: Marciô] Rutilio [orig: Rutiliô], ex plebe. Cum enim foeneratorum improbitati et aeris alieni magnitudini, qua [orig: quâ] Plebs premebatur, Principes Plebis succurrere saepenumero, sed frustra, tentassent [orig: tentâssent], hoc [orig: hôc] anno [orig: annô], verba sunt Livii, inclinatis semel in concordiam animis, novi Consules foenebrem quoque rem, quae detinere unanimos videbantur, levare aggressi, solutionem alieni aeris in publicam curam verterunt, Quinqueviris creatis, quos Mensores a dispensatione pecuniae apellarunt [orig: apellârunt]. Meriti autem aequitate curaque sunt, ut per omnium Annalium monumenta celebres nominibus essent. Fuere [orig: Fuêre] C. Duilius, P. Decius Mus, M. Papirius, Q. Publius et T. Aemilius, qui rem difficilimam tractatu et plerumque parti utrique, semper certe alteri gravem, cum alia [orig: aliâ] moderatione, tum impendio [orig: impendiô] magis publico [orig: publicô] quam iactura, sustinuerunt. Tarda enim nomina et impedita tam inertia [orig: inertiâ] debitorum, quam facultatibus aut Aerarium mensis cum aere in foro positis dissolvit, ut Populo prius caveretur: aut aestimatio aequis rerum pretiis liberavit, ut non modo sine iniuria sed etiam sine querimoniis partis utriusque exhausta vis ingens aeris alieni sit, l. 7. c. 21. Idem alibi tradit, anno [orig: annô] 537. tempore primi belli Punici Triumviros Mensarios, propter penuriam argenti, creatos fuisse etc. Creabantur autem hi Comitiis Tributis, vide Ioh. Rosin. Antiquit. Rom. l. 7. c. 39. Alex. ab Alexandro Genial. Dier. l. 3. c. 16. et Ioach. Camerarium in Orat. Cic. pro Flacco, nec non supra ubi de compositis ex Graeco pe/nte.

QUINSAEUM urbs ampla Sinensium, Tantae magnitudinis Mendeyio Ponto, Herrerae, Maldonato et Trigaltio, ut expedi tus eques intra diei spatium vix illam circumdare cursu possit, utpote ambit. leuc. 30. longitud. 10. latitud. 5. Ibi portae 470. tantaeque spissitudinis muri, ut duodeni equi commode illos transmittere queant. Hornio est Cambalu hodie: Sed videtur nunc M. Martinio esse Hangcheum, provinciae Chequinensis primar. alias Kingsu, seu Kingsay indoctis, i. e. urbs vere regia, fuit enim Regum sedes versus A. C. 1300. et postea Lingan etiam dicta fuit. Ad fluv. Cientang, vix 40. mill. pass. ab ora maris Eoi in Occasum. Etiamnum perampla, sub se habens 7. urbes minores. M.

Paulus l. 2. c. 67. Horn. l. 4. de orig. Gent. Americ. c. 3. Martin. Atl. Sin. M. P. Veneti temporibus regia Sinensium fuit, quam decimus Imperator familiae Sungae Koacungus Kin, Tartaros fugiens, hic [orig: hîc] statuit, atque icirco Kingsu, corrupte Quinsai vocata est. Nec abscedit pontium numerus, quorum 12000. Venetus refert in Urbe reperiri; inprimis si pontibus Arcus iungantur Triumphales, quos ob fornicis similitudinem pontium loco [orig: locô] Auctor is habere potuit: quemadmodum idem tigrides Leones dixit, cum tamen leones in iis tractibus nulli. Forte et non tantum eos pontes, qui in et extra Urbem sunt, sed qui in toto eius territorio, comprehendit, qua [orig: quâ] ratione numerum augere quoque potuisset. Auctor Anonymus Histor. Orbis Terr. Geogr. et Civ. c. 6. sect. 2. §. 6.

QUINTA [1] matrona Christiana, Alexandriae, sub Decio, pedibus per urbem rapta, A. C. 253.

QUINTA Dies cuiuslibet mensis Lunaris olim infausta; illa [orig: illâ] enim Eumenides, Erinnyes, Furias periuros in poenam quaeritare, in Theologia Graecanica creditum est. Hesiod. de diebus infaustis, in *(hme/r. v. 800.

*pe/mptas2 d' e)cale/asqai, e)pei\ xalepai/ te kai\ ai)nai/:
*)en pe/mpth| ga/r fasin *)erinnu/as2 a)mfipoleu/ein
*(/orkon tinnume/nas2, to\n *)/eris2\te/ke ph=m' e)pio/rkois2.
Quintas vero evitato (maxime coniugiis) quia difficiles sunt gravesque.
In Quinta enim aiunt Furias circumambulare,
Ut iuramentum (violatum h. e. periurium) vindicent
quod Contentio genuit, exitium Periuris.

Ubi Moschopulus tinnume/nas2 interpretatur, a)paitou/sas2 et zhtou/sas2, ut rationem exigant et inquirant. Quam disciplinam addit Ioan. Tzetzes, Hesiodum e Melampede, Poeta vetustissimo, sumpsisse, qui etiam scripserit, periurii die Quinta commissi poenam divinitus infligendam, fuisse intra quinque dies mortem. Et shmeiwsa/meno/s2 pote, inquit Tzetzes, eu(=ron tou=to a)lhqe\s2, quod ex observatione nupera comperi esse verum. Proclus autem ibi, iuxta disciplinam Pythagoricam to\n *(/ormon sumit pro eo quod est, to\n *(/orkon qeo\n kolastiko\n o)/nta tou= sugxeo/ntwn tou\s2 o(/rkous2 e)n th=| pe/mpth| gene/sqai kai\ ta\s2 timwrou\s2 dai/monas2 th\n ge/nesin au)tou= pentadikh\n ou)=san perie/pein, Orcum Deum, qui punit periuros, die quinta [orig: quintâ] natum, adeo que Daemones ultrices natalitia eius quintana sic observare. Ita quidem ille, quasi natum ex Eride die quinta ille voluisset Hesiodus, ideoque die illa [orig: illâ] ita ad periurii vindictam circumambulare, ut Orco Deo Iuramentorum inservientes Erinnyes. Certe Virgilius etiam Erinnyes, i. e. Eumenides; tunc natas, velut ex Hesiod. canit. Georg. l. 1. v. 277.

Quo de loco Salmas. de Annis Climactericis, p. 828. Nempe sive per Deum unum, plures, aut omnes, aliasve res iuraretur, poenae caelitus infligendae periuriis exspectabantur; quae non omnino (iuxta illud Ciceronis de LL. l. 2. Periurii poena divina exitium, humana dedecus ) aut rarissime eo [orig: eô] nomine saeculis vetustioribus irrogatae leguntur. Postea vero, si per Principem eiusve Genium, Venerationem, Salutem, Caput, quis peierasset [orig: peierâsset], nisi ex calore quodam, nec ex sedati animi sententia id fecisset, periculum corporis aut Maiestatis crimen inferri placuit, uti Alex. Sev. l. 2. Cod. tit. de rebus cred. et Iureiur. idque ex Decessorum constitutionibus. Vide Seldenum de Syned. veter. Hebraeorum, l. 2. c. 11. n. 4.

QUINTA [2] Hora epulis tempestivis conveniens. Cicero in Pisonem, Meministin' cenam, cum ad te quinta [orig: quintâ] ferme hora [orig: horâ] cum C. Pisone venissem, nescio quo e gurgustio te prodire involuto [orig: involutô] capite, soleatum. Dicebantur autem Convivia Tempestiva, epulae festae ac sumptuosae, quae de die, h. e. solito [orig: solitô] maturius inibantur, ac in multam noctem, etiam ad galli usque cantum protrahebantur. Inde est, quod Caecilianus quidam apud Martialem, l. 8. Epigr. 67. ab ipso invitatus, ad quintam venerit, quae stata erat hora convivii sumptuosi. Iuvenalis, Sat 11. v. 204.

-------- iam nunc in balnea salva
Fronte licet vadas, quamquam solida hora supersit
Ad sextam etc.

Vide supra ubi de phrasi, de Die epulari, et plura hanc in rem, apud Salmas. ad Vopisc. in Floriano. c. 6.

QUINTADECIMA apud Henr. Knyghtonem A. C. 1219. et Matthaeum Westmon. A. C. 1227. redituum tributum singulis Civitatibus, oppidis, villis totius Angliae abantiquo impositum; auxilii vice solvendum certum autem ac definitum, quod tamen nec annuatim, nec sine Parlamentario decreto exigatur, alias Tallagium et Taxa. Gall. Quinzieme, Angl. the Tax. Originem sumpsit e Saxonum Danegeldo. Vide Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol. et Car. du Fresne Glossar.

QUINTANA [1] ludi genus, ad experiendam iuvenum rusticanorum agilitatem, equorumque pernicitatem. Gall. Quintaine, et Bersant, Angl. Quintane, et Whintane. Eius forma haec: Erectae trabi pertica incumbit versatilis, uno [orig: unô] fine peram demittens, arena [orig: arenâ] gravidam: altero [orig: alterô] tabulam affixam, quae dum a currenti equite fortius hasta [orig: hastâ] impellitur, pera violentius circumacta, impellentis collum, ni citatius evaserit, fortiter verberat. Vide Matth. Paris, in Henrico III. ad An. 1253. et Henr. Spelm. Gloss. Arch. Carolo du Fresne decursio fuit equestris ludicra, ad metam, hominis armati figuram exhibentem, ad umbilicum mobilem et versatilem, sinistra [orig: sinistrâ] clypeum, dextra [orig: dextrâ] ensem aut baculum tenentem: quae si aliter lancea, quam in pectore,

percuteretur, mox a scopo aberrantem baculo [orig: baculô] repercutiebat. Vide eum Dissertat. ad Ioinvillam l. 7. Eius loco [orig: locô] hodie viget Decursio in statarium pugilem, Gall. la course au faquin etc. Salmasio Quintanae ludus hodie dicitur Gallis, quem *kuntaio\n ko/ntaka vocat Photius Nomoc. Vide supra voce Contacopaectes. De Quintana a Nerone domi instituta, ubi partae (nocturnis grassationibus) et ad licitationem dividendeae praedae pretium assumeretur, vide Sueton. in eo, c. 26.

QUINTANAE sunt in Itinerario Antonini; oppidum quondam ad Danubium fuisse ait Aventinus, quod in pagum evanuit, et Kyntzen hodie vocatur. Item Latii locus, in via Lavicana.

QUINTANICA fluv. Vindeliciae, in Bavaria ad Quintanas et Vilshovium oppid. in Danubium fluens; Vilss.

QUINTIA [1] Prata locus erat Romae, trans Tiberim, apud navalia, 4. iugerum, Quintii Consulis seu Dictatoris, Liv. l. 3. c. 26. Ibi Papiniana regiunc. seu Papinius ager.

QUINTIA [2] Via Roma [orig: Româ] in Sabinos ducens, Salariae proxima, Onuphr.

QUINTIACUM vulgo QUINSAY, locus Galliae, in finibus Pictonum diae cesique Pictaviensi, monasterio [orig: monasteriô] veterrimo [orig: veterrimô] eiusdem nominis nobilis. Hoc Filibertus Abbas Gemeticensis, multorum monasteriorum pater, regnante Theodorico [orig: Theodoricô] Chlodovaei filio [orig: filiô], monachis replevit. Item alia in Gallis loca, quibus est vulgare nomen singulis, Quincy. Hadr. Vales. Notit. Gall.

QUINTIANUM Ortelio Quintiana, pagus agri Brixiensis: sed Quintianum locus erat Episcopalis Atticae, Optat. Afer.

QUINTIANUS adolescens nobilis, in Commodum, cuius soror Lucilla aegre ferebat, sibi Crispinam Imperatricem anteferri, stricto [orig: strictô] pugione irruens. Hunc, inquit, tibi senatus mittit. Verum a militibus comprehensus; amentiae poenas dedit, Herodian. l. 1. c. 8.

QUINTILIANI Montani sectatores, a Quintilla, quam velut prophetissam sequebantur. Quia pane et caseo [orig: caseô] Eucharistiam celebrabant, Artotyritae dicti, feminas Sacerdotiis et Episcopatibus praeficiebant, August. haer. 27. Epiph. haer. 49. Baron. A. C. 173. etc. Iidem Baptismum quoque reiciebant, contra quem errorm ex professo disputat Tertullian. de Baptismo. Vide Ioh. Forbesium, Instruction. Historico-Theologic. l. 10. c. 5. §. 34. Sed nomine erat unum ex 3. Lupercorm collegiis olim apud Romanos, de quibus vide supra Fabiani.

QUINTILIANUS [1] Fabius Rhetor Hispanus, ex civitate Calaguritana, quamobrem ipse quoque Hispanos provinciales suos vocat. Romam cum Galba venit, brevique tempore Domitiani principis nepotes erudiit. Ludum Romae aperuit; unde Martialis; l. 7. Epigr. 90. v. 1.

Quintiliane vagae moderator summe iuventae,
Gloria Romanae Quintiliane togae.

Primus e fisco salarium tulit, eoque dives evasit; unde Iuvenalis, Satyr. 7. v. 188.

Incidit autem illius aetas in ea tempora, quibus inclinatio quaedam sermonis Romani ad barbariem fieri coeperat. Avum habuit Quintilianum, cuius dicuntur esse declamationes, quae Quintiliani nomine exstant. Plura qui volet, legat politissimi Politiani praefationem, Fabii Institutionibus praefixam. Reliquit institutiones Oratorias. Vide quoque Hieron. in Chron. Euseb. Senec. Prooem. l. 10. Contrevers. 4. Voss. Instit. Orator. l. 1. c. 11. et c. 15. de Rhetor. nat. ac Const. Declamationes Hugolinus primo, dein Pitheous edidit. Nic. Lloydius.

QUINTILIANUS [2] tribunus plebis, sub Tiberio, qui de libro Sibyllae reperto ad Patres retulerat; ob id modice a tribuno increpitus, Tacit. l. 6. Annal. c. 12.

QUINTILIS Mensis ideo dictus est quod ordine quintus esset a Martio, qui apud antiquos Romulo [orig: Romulô] auctore, primus anni mensis erat, sed postea in honorem Iulii Caes. Dictatoris, M. Antonio [orig: Antoniô] Cons. legem ferente, Iulius appellatus est. Nic. Lloydius. Nempe, retinuit etiam sub Numa hoc nomen, licet is duobus aliis mensibus additis atque Ianuario [orig: Ianuariô], anni principe constituto [orig: constitutô], septimus tum numeraretur; Donec a C. Iuli Caesare, qui eo [orig: eô] natus ferebaur, Iulii nomen accepit, Macrob. Saturnal. l. 1. c. 12. Dio, Histor. l. 44. Sueton. in eo, c. 76. etc. Eius Kalendis migrationes ex aedibus olim fiebant. Vide supra in voce Iulius.

QUINTILIUS [1] primus fuit ex his, qui Lupercalia, ante urbem conditam, celebravit, a quo Quintiliorum gens Patricia et Consularis manavit. Vide et Quintus: ita. voce Caius.

QUINTILIUS [3] Cardinaus seu potius Condianus, et Maximus, fratres nobilissimi et magnae dum viverent optimaeque famae, sub Commodo perierunt. Ael. Lamprid. in Commodo, c. 4. Et Paternum et Iulianum ------ interfecit. Domus praeterea Quintiliorum omuis exstincta; quod Sextus Condiani filius specie mortis ad defectionem diceretur evasisse. Dio occisos ait, quod magna florerent gloria [orig: glorîa] propter eruditionem, scientiam regendorum exercituum, concordiam inter se et divitias. Omisit honores,

quibus erant functi maximis. Consules enim fuisse, et quidem annis circiter tiiginta, priusquam occiderentur; discimus ex Fastis. Sed et provinciarum simul ambo Praesides fuere [orig: fuêre], eodem [orig: eôdem] Dione auctore in Vita Marci, ubi fortitudinem ipsorum iterum praedicat. Ac Xiphilini quidem ex verbis Pannoniae eos praefuisse videtur colligi: Philostratus tamen Achaiae ait. Eruditio, quam Dio illis tribuit, utcumque apparet etiamnum in Fragm. librorum de Re Rust. quos sub Quintilorum nomine toties laudatos videmus in Eclogis Rei Rusticae sive Geoponicorum libro: in quod corpus multa e libris Quintiliorum fratrum sunt relata. Opes vero domus magnas fuisse, etiam illa historia docet, quam narrat Dio, de illo plano, qui, imperante Pertinace, in Sexti Condiani nomen invasit, fortunis inhians, quae illius fuerant. At concordia horum Fratrum plane aeterna [orig: aeternâ] laude dignissima. Putes unum fuisse, non duos: ita semper coniunctim Quintilii nominantur a Veteribus, Consulatum simul gesserunt, provincias simul rexerunt, libros simul scripserunt, simul ediderunt; ad Marcum Imp. simul literas dederunt; Marcus quoque ambobus simul rescripsit, ut est in l. 15. Dig. de bonis Libert. Postremo, qui ita coniuncti longam egerant vitam, una simul Commodi iussu perierunt. Porro non fuisse Quintilios ab antiquo cives Rom. sed Troianos, scribit Philosotratus in Vita Herodis Soph.

QUINTILLA nomen soeminae luxuriosae. Ita enim Rigaltius, Notis in Phaedrum, l. 1. Prolog. Satyrici, inquit, nomina scriptis suis convenientia producunt; puta si in mulieres luxuriosas invehutur, nomina inserunt, Migeles, Medullinae, Tryphaenae, Quintillae, Lyciscae, Phiales, Tibiae, Florae: Si in molles semiviros, Trypheri, Trimalcianis, Hedymeles et sic deinceps. Fabulatores quoque moribus hominum notandis bestias introducunt etc. Vide quoque in voce Quintiliani.

QUINTILLUS Marcus Aurelius frater Claudii Imperatoris huic successit, A. C. 270. ob rigorem nimium, decimo [orig: decimô] septimo [orig: septimô] imperii die a militibus occisus. Alii dicunt, eum, cum Aureliano imparem se animadverteret, venas incidisse. Tribellius Poll. in Claudio, c. 12. Vopisc. in Aurelian. c. 16. Euseb. in Chron.

QUINTINI Fanum oppid. Piacrdiae, ubi tanta [orig: tantâ] clade Galli affecti sunt ab Hispanis, A. C. 1557. ut Lutetiae cives passim diffugerent, tamquam ad portas osset Annibal. Vide Thuan. Hist. l. 19. et in Quinctinopolis.

QUINTINUM oppid. Britanniae minoris, 4. leuc. a Fano S. Brioci in Meridiem, 5. a Lambalio in Occasum.

QUINTINUS Iohannes Picardus, Sartor; iunctus Copino, Libertinismum in Hollandia et Brabantia professus dicitur: tornaci cum illo punitus A. C. 1530. Vide Libertini.

QUINTIUS [1] cognomen; unde Quintia porta, trans Tyberim, a Qu. Cincinnato dicta. Quintiorum autem familia Romae multiplex fuit, in qua Cincinnati, Flaminii, Crispini, Martii, diversis temporibus claruere [orig: claruêre], Volaterr. Vide Quinctii.

L. QUINTIUS Praetor, de provincia reversus, observata [orig: observatâ], quod mirum, Domitiani temporibus, praeturae maxima castitate, cum aeger assidenti amico diceret, frigidas se habere manus, et renidens ille dixisset: Atquin eas de provincia calidas paulo ante revocasti [orig: revocâsti]: risit, delectatusque est, quippe alienissimus a suspicione furtorum. Contra, si hoc diceretur male sibi conscio, et sua furta recolenti, exacerbasset [orig: exacerbâsset] auditum. Macrob. Saturn. l. 7. c. 3.

QUINTIUS [3] Barbatus Capitolinus, it. Cincinnatus Poenus, Crispinus, Flaminius, Crulo, vide ibid.

in QUINTO vel QUARTO Advocati Ecclesiarum olim constituti leguntur, quibus quinta vel quarta pars emolumentorum et commodorum Ecclesiarum ex pacto dabatur, in Chronico Mosomensi, apud Car. du Fresne in Glossar.

QUINTUS [1] melius Consul, cum Commodo Imperatore, an Urb. Cond. 930. Item Consul, cum Prisco, an. Urb. Cond. 911.

QUINTUS [4] Aemilius Barbula consul cum C. Iun. Bruto Bubulco, an Urb. Cond. 437.

QUINTUS [6] Antistius Verus divortium fecit cum uxore, quod cum Libertina quadam vulgari secreto fuisset collocuta. Sic Sulpitus Gallus, quod uxorem foris capite nudo [orig: nudô] conversatam, comperisset: et Sempronius Sophus, quod uxor se ignorante ludosspectasset [orig: ludosspectâsset], idem fecisse leguntur. Vide A. Gellium, l. 17. c. 21. apud Thom. Dempster. Paralipom. in Ioh. Rosini Antiqq. Rom. l. 5. c. 38.

QUINTUS [7] Antonius Merenda Tribun. Milit. Consulari potestate, an. Urb. Cond. 334.

QUINTUS [8] Apuleius Pansa consul, cum M. Valer. Corvino, an. Urb. Cond. 453.

QUINTUS [10] Caecilius Metellus consul cum L. Veturione Philone, an. Urb. Cond. 548.

QUINTUS [11] Caecilius Metellus Achaeos ad Thermopylas devicit, Pseudophilippum in suam potestatem redegit, Macedoniam

recepit, unde et Macedonicus dictus est. Secundo [orig: Secundô] consulatu, primum a Gallis victus, postea eos vicit, caecitique ex iis 5000.

QUINTUS [12] Caecilius Metellus consul Baleares vicit, unde Balearicus dictus est, an. Urb. Cond. 631.

QUINTUS [13] Caecilius Metellus Celer consul, cum Afranio, an. Urb. Cond. 694.

QUINTUS [14] Caecilius Metellus Neos consul. cum P. Lentulo, quibus referentibus Senatusconsultum de Ciceronis reditu factum est, an. Urb. Cond. 697.

QUINTUS [15] Caecilius Metellus Numidicus dictus a Iugurtha [orig: Iugurthâ] Numidiae rege devicto, tantae constantiae fuisse perhibetur, ut in exilium abire maluerit, quam in leges per vim a Mario rogatas iurare; unde postea est a populo commoto, ob filii eius Qu. Metelli lacrimas, (qui ob eam rem Pii cognomen tulit) revocatus.

QUINTUS [16] Caeditius Longus consul cum L: Manlio Regulo; ann. Urb. Cond. 497. Alius consul cum M. Valerio Corvino, an. Urb. Cond. 468.

QUINTUS [17] Calphurnius Piso consul, cum Fulvio Flacco, an. Urb. Cond. 619.

QUINTUS [18] Cassius Longinus consul, cum A. Manlio Torquato, an. Urb. Cond. 590.

QUINTUS [19] Catulus primus omnium vela in Theatris, umbrae taciendae, invenisse legitur, apud Plinium, l. 19. c. 1. ubi ait: Postea in Theatris tantum umbram fecere [orig: fecêre] (vela) quod primus omnium invenit Quintus Catulus, cum Capitolium dedicaret; carbasina deinde vela primus in Theatrum duxisse traditur Lentulus Spinter Apollinaribus ludis. Sext. Propert. l. 4. Eleg. 1. v. 15.

QUINTUS [20] Cervidius Scaevola laudatur Ulpiano, in l. 3. ante haer. ff. de libertis et posth. et Paulo, in l. cum quidem ff. eod. Vixit temporibus Marci Antonini Phil. l. 39. ff. de leg. ff. ad Sc. Trebell. Vide in voce Cervidius supra.

QUINTUS [21] Coponius quod amphoram vini cepisset ambitus [orig: ambitûs] damnatus est.

QUINTUS [22] Curtius Historicus Latinus Auctor vitae Alexandri M. Ob excellentiam styli, quibusdam Livio Velleioque antiquior, et ille omnino creditus, cuius Cicero meminit, l. 3. epist. 2. ad Quinctum. Aliis tamen potius vixisse vietur, sub Vespasiano, imo sub Traiano: utrilque pro sua sententia adducentibus, locum l. 4. c. 4. ubi de Tyro, et l. 10. c. 9. ubi de saeculo suo loquitur. Nonnulli etiam longaevum admodum illum facientes, vel eundem, vel saltem filium eius esse credunt, de quo Suetonius, tamquam de insigni Oratore loquitur, in Tiberio, et Tacitus, l. 11. Ann. c. 20. 21. tamquam Praetore et Proconsule Africae: cui spectrum quoddam apparuisse, refert Plin. l. 7. epist. 27. Quidquid horum, egregius plane auctor est. Opus eius constat libris 10. quibus quae desunt, supplevere [orig: supplevêre] Christ. Bruno et Freinhsemius. Vide Voss. de Hist. Lat. l. 1. c. 28. Raderum in Prolus. ad Qu. Curtium, c. 1. etc.

QUINTUS [23] Fabius Aemilianus fil. Aemilii Pauli Macedonici, frater Africani inferioris, in Fabiorum familiam adoptatus.

QUINTUS [24] Fabius Labeo consul, cum M. Claudio Marcello: an. Urb. Cond. 557.

QUINTUS [25] Fabius Maximus Magister Equitum, quod contra praeceptum L. Papyrii Dictatoris pugnasset [orig: pugnâsset], ab eo pene securi percussus, vixque tandem populi precibus dimissus est.

QUINTUS [26] Fabius Maximus consul Allobroges et Bituitum eorum regem perdomuit, an. Urb. Cond. 613.

QUINTUS [27] Fabius Maximus Servilianus consul Lusitanos devicit, sed fidem eis datam violavit, an. Urb. Cond. 612.

QUINTUS [28] Fabius Maximus Verrucosus vel Ovicula, vir tantae prudentiae, ut primus ex Romanis ducibus Annibalem armis invictum vicerit, non alia [orig: aliâ] magis re, quam abstinendo a pugna [orig: pugnâ], adeo ut inde Cunctatoris cognomen tulerit., Hinc Ennius:

QUINTUS [29] Fabius Rutilianus vir egregiae virtutis, Dictaturam et 5, Consulatus gessit, de Etruscis, Samnitibus, Umbris, et Gallis saepius triumphavit. Gessit autem quintum Consulatum cum P. Decio filio, qui eo [orig: eô] se anno [orig: annô] devovit, an. Urb. Cond. 458.

QUINTUS [30] Fabius Vibulanus consul, cum Sexto Corn. Maluginensi, an. Urb. Cond. 269. Iterum cum C. Iulio Tullo, an. Urb. Cond. 272. Alius, consul cum T. Aemilio Maerco, an. Urb. Cond. 287. Iterum biennio [orig: bienniô] post cum T. Quinto Capitolino Aequos devicit. Alius Tribunus Milit. Consulari potestate, an. Urb. Cond. 341. Iterum an. Urb. Cond. 349.

QUINTUS [31] Fulvius Flaccus consul cum Appio caudice, an. Urb. Cond. 489. Alius consul an. Urb. Cond. 575. Ligures vicit, ac de iis triumphavit. Alius consul cum L. corn. Lentulo, an. Urb. Cond. 516. iterum cum Torquato, an. Urb. Cond. 530. Boios in deditionem accepit. Tertio cum App. Pulchro, Poenos ad Beneventum caecidit. Quarto cum Fabio Maximo Tarentum recepit, an. Urb. Cond. 545.

QUINTUS [32] Fulvius Nobilior consul cum T. Annio Fusio, an. Urb. Cond. 601.