CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

R Litera, cuius pronuntiatio paulo asperior est, canina est, dicta quia horum animalium latratum imitari eius pronuntiatio videtur. Hinc Pers. Sat. 1. v. 109.

In S. quandoque abit, ut Arbos, pro Arbor: Odos, pro Odor. Aliquando in L. vertitur. Ut a Frater, Fratellus: a Caper, Capella. Quo sine dubio allusit Ovid. Fast. l. 5. v. 481.

Aspera mutata est in lenem tempore longo
Litera, quae toto [orig: totô] nomine prima fuit.

A Romanis saepe sola posita est, ut Romam urbem indigitaret, ut in nummis Constantii et Iuliani. Sed et Nota erat, quam Veteres adponebant, ad locum, cui aliquid deesset ad sententiae integritatem, quod requiri deberet et investigari: unde Require significat, aut requirendum, atque ita notatur in veterum libris. Huic respondet apud Graecos nota ex fi= et rw=, quam adscribebant, quoties locus aliquid difficultatis haberet et fronti/dos2 a)/cion. Quod proin R. cum e margine nonnumquam irrepsit in textum, Scriptorum loca varia non parum reddidit depravata. Sic apud Plinium, l. 9. c. 17. ubi de mullo ingentis pretii, in antiquissimis et optimis codicibus, ita scriptum legitur, Asinius Celer e consularibus, hoc [orig: hôc] pisce prodigus, Caio [orig: Caiô] Principe unum mercatus R. VIII. mullum. Quod et in omnibus ferme manu exaratis libris eo [orig: eô] loco [orig: locô] comparet; unde et in quibusdam reperitur, mercatus Romae, quod ineptum est. Nempe R. ex ora libri in contextum irrepsit. Cum enim ita in libris locus ille mendose conceptus esset. Mercatus VIII. mullum, aliquis in margine adscripserat hanc R. notam, qua [orig: quâ] significabat et monebat, requirendum esse, quid vellet ille numerus VIII. quomodo, aut de quo genere nummorum intelligendus esset; nomen quippe nummi aut sestertii deest. aliquando vox requirendum integra sic in textum transiit. In Fragmentis Hilarii, Perfidiam autem apud Sirmium descriptam, quam dicit Liberius Catholicam a Demophilo sibi expositam, hi sunt qui conscripserunt: Narcissus, Theodorus, Basilius, Bassus, Gaudentius, Macedonius, Marthus, Atticus, Iulius, Surinus, Simplicius et Iunior, requirendum, omnes haeretici. Ubi illud requirendum notaverat ad marginem aliquis, qua [orig: quâ] requirendum admonebat, quinam illi essent, quorum ibi nomina exposita habentur, quive inter eos Presbyteri, qui Episcopi et quarum civitatum? Vide Salmas. Not. ad Tertullian. de Pallio, c. 5. R. C. in notis antiqq. Romana Civitas. R. D. Regis domus etc. denotat, Fr. Gouldmannus etc. Coeterum crepitus in lit. R. notus, ut in Aen. l. 11. v. 296. per quatuor fere versus, observante Barthio [orig: Barthiô]:

---- variusque per ora cucurrit
Ausonidum turbata fremor, ceu saxa morantur,
Cum rapidos amnes, clauso [orig: clausô] fit gurgite murmur,
Vicinaeque fremunt ripae, crepitantibus undis.

Vide eum Animadversion. ad Pap. Statium, Thebaid. l. 1. v. 1. et Adversarior. l. 121. c. ult. ubi varia ex Auctore Latino Parvae Iliados. Ennio, Tibullo, Val. Flacco, Guil. Britone, Aliis, collisu literae huius ingeniose utentibus, exempla depromit.

RAAB [1] meretrix Chananaea, in Ierichuntis urbis devastatione, sola servata cum tota sua familia, et omnibus quae possidebat, quod absconderit nuntios, quos eo miserat Iosue, Ios. c. 6. Torniel. An. M. 2584. n. 8. 15. etc.

RAAB [2] Aegyptum esse quidam memorant. Latin. superba, aut fortis, vel tumultuans.

RAAMIAS nomen viri, Nehem. c. 7. v. 50. Latin. tonitru Domini, sive malum a Domino, aut socius, vel pastor a Domino.

RAB [1] seu RIBI RABBI et RABBAN tituli apud Hebraeos Literatorum Doctorumque, a radice [gap: Hebrew word(s)] Rabab, i. e. multiplicatus fuit; ut iis denotarentur oi( polumaqe/statoi, cognitione ac doctrina [orig: doctrinâ] multiplici instructi et prae reliquis eminentes. De his scribunt, Rabbi plus esse, quam Rab, et Rabban quam Rabbi; sed nomen Doctoris absque ullius tituli adiectione, ut Haggai, Zacharias, Malachias, adhuc magis esse, quam Rabban, Aruch in voce [gap: Hebrew] . Alii observant, titulum Rab iis fuisse attributum, qui in Babalonicis Academiis Magisterium consequuti essent: Rabbi autem illis, qui in regione Israel per impositionem manuum, Sapientes essent declarati: titulum denique Rabboni, peculiarem fuisse Sapientibus domus David. Beza ad Matth. c. 23. v. 7. Syris Ribbon vocabatur vel Rabboni, quod Iohannes, c. 20. v. 16. *dida/skalon interpretatur: Lucas autem *)epista/thn, c. 5. v. 5. vocat eum, qui apud Danielem, c. 2. v. 48. est Rab. Tempore Christi, cum Eruditiorum inter hebraeos tituli supra modum crescerent, etiam hic frequens admodum, sed in plerisque non nisi vanae ostentationis erat argumentum: unde toties a Christo atque Apostolis reiectus. Modestius aliisa [gap: Hebrew] , licet alios docerent, vocarunt [orig: vocârunt]: uti Philosophi, pro Sophis diciti sunt, L´Empereur Notis ad Beniamin. Hodie rursus, tanta Iudaeorum ambitio est, ut favore et pecunia [orig: pecuniâ] titulum Rabbini sibi conciliare omnino annitantur, Munsterus, ad Genes. c. 21. quos, barbaro [orig: barbarô] saeculo [orig: saeculô], Scholastici aemulati, non nisi Magister noster appellari voluerunt: hoc [orig: hôc] nomine, sub renascentis literaturae initia, a Reuchlino, Erasmo, aliisque vehementer exagitati. Vide Georg. Hornium, Histor. Philos. l. 7. c. 1. Ad veteres Hebraeorum Rabbinos ut redeam, is in eorum Academiis Scholisque mos obtinuit, ut Auditor vocaretur [gap: Hebrew] , i. e. Discipulus; item [gap: Hebrew] , Katan, i. e. Iunior: [gap: Hebrew word(s)] Bachur quoque, i. e. electus seu cooptatus: illud, quod disceret, istud, quod aetate minor: hoc, quod electus seu cooptatus esset in numerum Discipulorum. Cum aliquos iam profectus fecit, dignusque habitus est gradu aliquo [orig: aliquô], factus est, per impositionem manum [gap: Hebrew word(s)] Chaber, i. e. Rabbini socius: vocabant autem hanc ceremoniam [gap: Hebrew] vel [gap: Hebrew word(s)] Semicha, vel Semicuth, eumque ad exemplum Mosis Iosuam inaugurantis adhibebant, Numer. c. 27. v. 18. hac [orig: hâc] verborum formula [orig: formulâ] uti soliti: Ego Tibi impono manum, et manus tibi imposita esto, Scalig. Triboeres. c. 3. Cunaeus, de Rep. Hebr. l. 1. c. 21. Postea, cum talis idoneus habebatur, qui alios doceret, Rabbi vocatus est. Et quidem, quemadmodum, cum adhuc esset Katan, nomine proprio [orig: propriô] suppresso [orig: suppressô], Patris solum nomine est appellatus: dein, postquam factus esset Chaber, nomnen eius nomini Patris addi coepit: sic Rabbini iam axiomate aucto [orig: auctô], titulus hic utrique nomini praefigi est solitus, hoc [orig: hôc] modo [orig: modô]: Maimonides primo Ben Maimon, postea Moses Ben Maimon; tandem [gap: Hebrew word(s)] Rambam, i. e. Rabbi Moses Ben Maimon, vocitatus est. Similiter Rabbi Levi, Primo Ben Gerson, exin Levi Ben Gerson, postremo [gap: Hebrew word(s)] Ralbag, i. e. Rabbi Levi ben Gerson, est appellatus. Ab hoc graduum discrimine, ortum apud Hebraeos proverb. est, Rabbino [orig: Rabbinô] quodam [orig: quôdam] Auctore, qui saepedicere solitus: Multa a Rabbinis, plura a Sociis, sed plurima a Discipulis mei dici, apud P. Fagium in Schliis ad c. 4. Pirke Aboth. In publicis Actibus, Rabbini sedebant in peculiari Cathedra, Matth. c. 23. v. 6. Socii in scamnis humilioribus erant dispositi, Discipulis ad pedes Doctorum suorum, humi sedentibus, Actor. c. 22. v. 2. Vide quoque Lucae c. 10. v. 39. Corporisetiam situs, pro graduum ratione, diversus erat. Rabbinus enim vocabatur a suo situ, [gap: Hebrew word(s)] Joscheb, i. e. sedens: Socius [gap: Hebrew word(s)] Muteth, se reclinanus (in alterius sinum, qui accumbentium olim in mensa ritus) discipulus [gap: Hebrew word(s)] Mithabek, i. e. in pulvere iacens: quem morem

in Christianam Ecclesiam introducere voluisse, Paulus, 1. Corinth. c. 4. videtur Ambrosio. Vide de his Philonem Iud. Quod omnis probus, p. 679. Scaligerum, in Trihoeres. c. 5. Ecc. c. 1. Beracoth. Pirke Aboth, c. 4. Nec omittendum, in quatuor classes Discipulos suos distinxisse olim Iudaeorum Magistors. Quosdam enim dixerunt, habere conditionem spongioe, qui absque iudicio mala aeque ac bona imhiberent: nonnullos Clepsydroe, qui salutaria monita effluere rursus facile paterentur, aliquos sacci foecinacei, qui, vino [orig: vinô] percolato [orig: percolatô], faeces tantum retinerent: reliquos vero cribro similes esse, qui paleis excussis bonum solum triticum pietatis ac doctrinae servarent, Pirke Aboth. c. 5. Vide Thom. Godwyn. tr. Angl. de Ritibus Hebr. l. 1. c. 7. ubi de tit. Rabbi. Addam, quod Casaubonus monet, Rabbinis, praeterquam in Grammatica, parum fidendum. Unde is Exercit. 1. ad Appar. Annal. Baronnii, num. 3. Rabbinis, inquit, etiam in Historia sacra (nam in omni alia talpis ut plurimum coeiores unt) quam parum fidei sit tribuendum, ignorat Eruditorum nemo. Et Exercit. 16. num. 8. Rabbinis, ubi de lingua Hebraica agitur, et vocia alicuius proprietate, vel aliquo Thalmudico instituto, merito a Christianis tributur non patum: ubi vero a verbis ventitur ad res, aut ad historiam, vel rerum antiquarum veteris populi explicationem, nisi falli et decipi volumus, nihil admodum est fidei habendum. Hactenusille.

RAB [2] et Schemuelduo discipuli Rabbenu a Kodesch. clari sub finem Millenarii IV. iuxta calculum Rabbi Ganz, quorum hic Naehardeae, illae Sourae, qui locus est Damasiae, docuit. Eorum tempore quoque Rabbi Iosua Fil. Levi, et Rabbi Sila floruere [orig: floruêre], e quibus prior praeceptor fuit Iohannis, qui Thalmud Hierosolymitanum congessit. Vide praefatum Ganz in Chronologia Rabbinorum.

RABANUS Maurus Magnentius, Archiepiscopus Moguntinus, Scriptor saeculi 9. celeberrimus, Fuldensis creditur. Philosophus ingens, Theologus summus, Poetarum sui saeculi facile princeps. Alcuino [orig: Alcuinô] praeceptore usus, primo Abbatiae Fuldensi adhibitus est, cuius reditus cum negligentius, sacris curis studiisque intentior, curasset [orig: curâsset], Monachorum importunis querelis cedens, ad Ludovicum Germaniae Regem se contulit, a quo Moguntina [orig: Moguntinâ] Infula [orig: Infulâ] ornatus est, A. C. 867. Synodos complures celebravit, Arbiter negotiorum sui temporis. Sententiae de Orali Manducatione Corporis Christi in cena Domini, iam tum spargi coeptae, acriter restitit. diligens Augustini sectator, eius sque sententiam Bertra. mus Presbyter, iussu Caroli Calvi. scripto [orig: scriptô] edito [orig: editô] defendit: eodem [orig: eôdem] tempore et Iohanne Scoto [orig: Scotô], de Eucharistia dogma Augustini egregie tuito [orig: tuitô], Hospin. in praef. ad libr. Conc. Sub eo tamen Godescalcus Monachus, quod Praedestinationem et reporbationem dari, nec Christum pro omnibus mortuum esse, ex S. Scriptura, doceret, duriter habitus, est. Obiit a. C. 856. Opera eius volumnib. 6. prodierunt Coloniae A. C. 1627. in quorum fronte Vita eius, a discipulo Rodolpho, et l. 3. alia a Trithemio conscripta habetur. Trithem, in Czt. lib. de. Scr. Eccl. et in Chron. Annales Fuld. Lupus Ferrerius, epist. 40. Hermann. Marian. et Lambert. in Chron. Serarius in Mogunt. Proesul. Voss. l. 2. Hist. Lat. c. 35. Gesnerus, Biblioth. Christ. Brouverus, in Fuld. Hist etc.

RABATH seu RABBAT Moabitis, urbs Terrae S. Archiepiscopalis sub Patriarcha Hierosolymitano, hodieque Rabath, trans Iordanem, p. de via.

RABBA licet diverse a Rabbath scribatur, videtur tamen eadem esse civitas, in tribu Iuda, Ierem. c. 49. v. 2. latine, multa, sive magna, aut iurgium, vel impugnatio.

RABBAH F. Nachmanis, praeses Pumbeditae, auctor Beresit Rabba, floruit ann. 4060. iuxta calculum Rabbi Ganz.

RABBATH quae et rabba filiorum Ammon, ob magnitudinem sic appellata, dicta et Ammon, Amman, postremum Philadelphia, rege Aegypti Ptolemaeo Philadelpho, qui Arabiam tenuit cum Iudaea. Urba potens, regia et metropolis terrae Ammonitarum, Urbem hanc expugnavit Og. rex Basan, gigas, in qua monstratur lectus eius ferreus, longitudinis novem, latitudinis quatuor cubitorum, est in tribu Gab.

RABBATAMMANA urbs montanae Arabiae: profertur etiam in neutro genere. Steph.

RABBOTH civitas in tribus Issaschar. Ios. c. 9. v. 20. Latin. foenus, aut multitudo, vel iurgium, sive impugnati.

RABELAESIUS Francisus Medicus eruditus ingenio [orig: ingeniô] ad iocos nato [orig: natô], sed plus aequo [orig: aequô] liberiori, chinonio [orig: chinoniô] Turonensis. Habitum Franciscanorum primo Pictavii sumpsit, mox illo [orig: illô] abiecto [orig: abiectô], Medicinae se applicuit, insignem in illa eruditionem adeptus. A Iohanne Bellaio, Cardinal. cuius sanitatem curabat. Romam deductus, et in Pauli III. conspectum venire iussus, ne ipsi quidem pepercit. Scaevola Sammart. l. 1. elog. Obiit dein, in loco prope Parisios, ubi praediolum aliquod munificentia [orig: munificentiâ] Patroni possidebat, ridens et iocatus, cum enim ut in Domino moreretur, adstantes hortarentur, afferri sibi cucullae quoddam genus, quod Domino vocant, iussit illoque [orig: illôque] capiti inducto [orig: inductô], in domino se obiturum dixit, Ann. 1560. Iustus in Chron. Med. Vander Linden. de Script. Med. et Paul. Freherus Theatro [orig: Theatrô] Virer. erusdit. claror. e quo lingua [orig: linguâ] patria [orig: patriâ], librum facetiis repletu, Pantagruelis nomine, edidisse, et Hippocratis Aphorismos casta [orig: castâ] side in Latium traduxisse. Epsitolas it. aliquot nitido [orig: nitidô] stylo [orig: stylô] exaratas in publicum emisisse, discas. Domus eius in tabernam vinariam postmodum, conversa, quod erudito [orig: eruditô] Epigrammate Iac. Aug. Thuanus exsequitur, quo illum *gelwtopoio\n loquentem in troducit, apud Ger. a Stocken Thuano Enucleato.

C. RABIRIUS [1] eques Romanus, perduellionis, i. e. laesae maiestatis accusatus a T. Labieno tribuno plebis, quod Saturninum

virum sceleratum, et hostem patriae in tumuitu occidisset; de quo exstat oratio Ciceronis.

C. RABIRIUS [2] Poeta grandiloquus, usque adeo, ut hac [orig: hâc] parte proximus a Virgilio crederetur. Descripsit bellum Actiacum inter Antonium et Octavium. Vellei. Paterc. l. 2. c. 36. Meminit quoque eius Ovid. Pont. l. 4. eleg. ult. v. 5.

Itemque Seneca. l. 6. de Benef. c. 3. Egregie mihi videtur M. Antonius apud Rabirium poetam, cum fortunam transeuntem alio videbat, et sibi nihil relictum praeter ius mortis, id quoque si cito [orig: citô] occupaverit. exclamare:

Maxme nostri oevi eminent, princeps carminum Virgilius, Rabiriusque. Quintilianus tamen. l. 10. c. 1. satis ieiune laudat: Rabirius ac Pedo, non indigni cognitione, si vacet. Citat Fulgentius Planciadese Rabirii Satyra:

Ubi mirum secundam in abstemius corripi: nisi placet sunizhsin esse. Sed. credo, diversus ille Rabirius. Imo fortasse ne Rabirius quidem. Nam in libris aliis est Rubrius, sed quis iste Rubrius, aeque incertum. Unde aliqui Rutilius emendant. Quibus quo minus subscribam, in causa [orig: causâ] illud est, quod Rutulii Satyrographi veterum nemo meminerit, Voss. l. 1. Hist. lat. c. 21. Nic. Lloyd.

RABLATA Hieronymo, l. 2. in Eyech. c. 6. civitas est, quae alias theopolis, vide ibi.

RAB-MAG princeps quidam, Ierem. c. 39. v. 3. Latin. magister, vel princeps exscindens, vel demergens, aut liquefaciens.

RABOINIUS seu RABUINUS apud Guil. Tyrium, l. 22. c. 23. ubi de forma colligendi census, pro Regeno Hierosolymitano. Si vero praedicti 4. selecti, qui ad hoc deputati sunt, cognoverint pro certo, quod alicuius substantia non valeat centum Byzantios, accipiant super eum foagium, i. e. pro foco Byzantium unum: quod si non poterint integrum, accipient dimidium, et si dimidium non poterint, accipient rabuinum: Monetae species est in regno Hierosolymitano et Cyprio. Vide Car. du Fresne in Glossario.

RABSACES i. e. magister vel proepositus bibentium, aut magistri osculum, vel sacculus sive multum bibens, aut osculans, vel magnus saccus. Princeps in exercitu Senacherib. 2. Reg. c. 18. v. 17.

RABSARES vel RABSARIS magister vel praepositus Eunuchorum; princeps Babylonicus, Ierem. c. 39. v. 3.

RABULA proprie dicitur multis intentus negotiis. paratusque ad radendum quid et auferendum: vel, qui acrior in negotiis agendis, et quali rabiosus, Fest. vel, qui radit, i. e. offendit aures ac nimia [orig: nimiâ] verbositate ferit, Nonio olim hodieque Fori opprobrium: Proclamator et clamator Ciceroni appellatus, quia Rabulius forensibus in more positum, vociferationibus implere Forum magnisque clamoribu ad ravim usuque (nam et hinc quidam nominatos volunt) Iudices obtundere. Ita autem Cicero, de Orat. l. 1. Non enim Causidicum nescio quem, neque Proclamatorem, neque Rabulam hoc [orig: hôc] sermone nostro [orig: nostrô] conquirimus et l. 3. ubi de Pericle: At non hunt Clamator aliquis ad clepsy dram latrare docuerat. Eosdem latratores Quintilianus vocat Institut. Orator. l. 12. c. 9. Super omnia perit illa, quae plurimum Oratoris et auctoritatis et fidei affert, modestia, si a viro bons in Rabulam Latratoremque convertitur. Iac. Oiselius, Nitis in Gelli verba. l. 14. c. 2. Is tamen, cum suis multis Patronis clamitabat, probari apud me debere etc.

RACA Matthaei, c. 5. v. 22. *(\os2 d' an ei)/ph| tw=n a)delfw=| au)tou= r(aka\, e)/noxos2 e)/stai tw=| sunedri/w|, Qui vero dixerit fratri suo Raca, obnoxius erit Synedrio: Hieronymo denotat hominem vanum et absque cerebro, adv. Pelagium, l. 2. Sic Hilarius in Matth. Raca fatuitatis opprobrium est. Quod confirmat Eman. Tremellius Hebraeus christianus, vir linguae suae peritissimus, qui in talmud saepe legi ait [gap: Hebrew] , pro quo Syri dicant [gap: Hebrew] et significare hominem cerbro [orig: cerbrô] vacuum, quem etiam Galli lingua [orig: linguâ] sua [orig: suâ] follem ab inanitate voant. Quod convitium aliquanto levius est, quam si quempiam mwro\n, i. e. stultum, vocaveris, Nam [gap: Hebrew] unde illud deductum est, vacuum et inane significat. Castellio balatronem est interpretatus, quam recte, ipse viderit, Matthaei Hebraica interpretatio legit [gap: Hebrew] , i. e. malum, quod non probant Eruditi. Maius enim est convitium, vocari malum, quam stultum: de quo tamen postea agitur, tamquam de atrocrore iniuria, quam haec sit. Beza vocem Raca in versione sua retinet et assentitur iis, qui volunt esse voculam inconditam hominis indignantis: ita ut res d. l. constitutur gradus eorum, qui contra hominum opinionem pro homicidis apud Deum censentur. Unus eorum, qui intus duntaxat adversus proximum commoventur; alter eorum, qui eousque effervescunt, utiracundum aliquid evomnat; Tertius denique eorum, qui in apertum aliquod convitium erumpunt, etc. Vide Theod. Bezam, Annotat, in N. Testam. Spanhemium, in Matth. Alios. Uti autem Iudicium seu *kri/sis2, in primo gradu, de consessu Triumvirali, qui de pecuniariis et minoris momenti causis cognoscebat, exponitur: Ita Consessus seu Synedrium, de quo in verbis praedictis, ubi de secundogradu homincidarum agitur, de Synedrio XXIII. Virali accipi solet. de quo infra.

pretiosioris speciem notat, olim multo in usu. Unde Hispatti Recamar, Galli Recamer, h. e. Border, pro opere phrygio aliquid exornare ac acu pingere ulurpant. An ab Hebraeo racam, quod est acu pingere seu intexere varia filia diversorum colorum; Car. du fresne in Glossar.

RACANA apud Anastasium Bibliothec. in Silvestro, Oleum Cyprium libr, centum, papyrum rancanas libras mille, ubi Salmasius ligit, papyrum, racanas mundas mille. Et infra, possesssio insula Mathabeo prostans solidos quingentos et decem, papyrum mundium racanas quingentas, linum saccos trccentos: significat papyrum mundum seu mundas papyri philyras, quae ad chartas erant paratae et in fasciculos collectae colligataeque. Nam racana, est fasciculus, Graecis r(axa/nh, a voce r(a/xos2, quae fascem et fagma vel sarcinam significat. Hesychius, r(a/xos2, xara/des2, stoibai\, sa/gmata, e)/nioi tou\s2 fake/lous2 tw=n cu/lwn. Hinc lanae racanas, dixit Ennodius, pro lanae glomis vel fasciculis, Epist. l. 19. Lanae racanas, cuius vos volueritis coloris, rubei aut fusci, mihi sub celeritate dirigire. Quas proin papyri racanas vocat Anastasius, vel auctor, unde is sumpsit, veter. Glossae papyrinas fasces vocant: Resuum opus, papyrinae saces, bargoi\; ubi forte r(a/xoi legendum. Sed et bargoi\ retineri potest. Significabat enim bargus ramum arboris vel scapum: in L. Sall. de bargo suspendere. Itaque faseces papyri sic colligatas, ut baculi vel scapi figuram referrent, bargos dixere [orig: dixêre] etc. Vide Salmas. ad Flav. Vopisc. in Firmo, c. 3. Sed et Racana significat fasciculos de papyro seu scirpo, qui cervicalium vicern praebebant, Monachis praesertim et Ascetis. Papyro [orig: Papyrô] enim seu scirpo [orig: scirpô] (nam non semper proplanta Aegypti peculiari hoc nonmen) toros pauperes ac stramenta facriri consuevisse, diximus supra, ubi de Phleo. Idem Anastasius in Vita Ioannis, Eleemosynarii, Illic enim eos fecerunt, quasi tholos quosdam prodixos, ligneis tabulis paviment1o strato [orig: stratô], ad requiescendos eos et simul cum stories et rachanis per totam hyemem. Vide eundem Salmas. ad Solin. p. 1004.

RACATAE populi Germaniae sub Quadis, ubinunc pars Austriae, ad Danubium. Sanseni autem erant, ubi pars Hungariae Septentrionalis ad Danubium, versus Tirnam et Neoselium.

RACEBURGUM urbs Saxoniae inferioris, alias sub proprio Episcopo inter Ducatus Megalopolitanum et Lavemburgicum iuxta lacum. Nunc sub Duce Megalopolitano pace monasterlensi, sed eius castrum est Ducis Lavemburgici, ubi saepe moratur, 6. milliar. German. a Suerino in Occasum. Hodie Eridos pomum inter Daniae Regem, et Electorem Brunsvico-Hanoveranum, cui subest. Coeterum eadem orgio huic Episcopatui, idemque finis, qui Suerinensi fuit. Godescalci Obotritorum Principis opera [orig: operâ], vertendis ad christiana sacra popularibus, constitutum, certa [orig: certâ] agri parte aliisque reditibus auxit Henricus de Badewide, Polaborum (ita tum incolae appellati) Comes, cui paulo ante ea provincia obvenerat, proprio [orig: propriô] ausu, ut videtur, per temporum Henriclanorum (quibus ab Henrico Leone nomen) turbas occupata, inde ab Henrico Leone confirmata, in vicem Wagriae (Oldenburgiae terrae) Adolfo Holsatiae Comitae cessae, postquam Henricus Leo, cuius invidia [orig: invidiâ] Adolfus Holsatia [orig: Holsatiâ] pulsus, suam suroumque rem restituisset. Henrici autem Comitis prosapia [orig: prosapiâ] in pronepote emortua [orig: emortuâ], comitatus ad Bernardum Saxoniae ex Gente Ascania, ducem (cuius clientelam, post supremum Henrici Leonis casusm, Bernardus fil. Henrici subierat) Feudi, ut vocant, aperti iure pervenit. Num vero Episcopatui is postea accesserit, incompertum, Coeterum hic sacris Euangelicis et Meckelburgiae stirpis Praesulibus iam pridem adsuetus, aequali cum Suerinensi sorte, ademptae Wismariae iacturam, Westphalicae Pacis lege pensavit. Vide To. Pfannerum, de praecipuis Germaniae Principp. Gentibus, c. 6.

RACEMUS ab exploratoribus terrae Canaan, a Moyse emissis, portatus, de quo vide Numer. c. 13. v. 24. quantae fuerit magnitudinis, exponit Philo, de Vita Mosis, l.1. ubi Interpres, Maxime autem admirationi iis fuit fructus vitis: Nam praegrandes erant uvoe, de palmitibus pendentes, vix credibile spectaculum. Nam unam cum resecuissent. suspenderunt de medio vecte; cuius extrema cum duo iuvenes hinc et inde sibi imposuissent, deportarunt [orig: deportârunt] eam, aliis post alios succedentibus, propter pondus Ita is non a duobus tantum palmitem hunc. cum unv abscissum sua, deferri necesse habuisse statuit, sed et arbitratur, his pondere fessis baiulos successisse alios atque alios. Sed metuit Vossius, ne kaq' u(perbolh\n ista dixerit Philo: vel si sic alios aliis succedere opus erat, id credit fuisse, non tam ob pondus uvae, quam ob vectis molestiam, et longitudinem viae. Interim ingens illa ac pulchra fuit, cuius de vecte pendentis aspectu accendere volebat Moses Israelitae suos adversus eos, unde nobilis ille botrus afferentur: hinc quoque Liberi nomine Gentilibus cultus. Quousque vero nonnullis uvae terris excrescant, docet nos egregius naturae Mystes Phinius. l. 14. c. 1. Uvae magnitudinem infantium puerorum in interiore Africae parte exsuperant. Quod enim apud Steph. Byzantinum Metrophanes refert, in *eu)karpi/a, Racemum generari eius magnitudinis, ut ab eo currus in medio saepe rumpatur, fidem non impertrat, nisi vel de papyro currum istum oetas fecerit puerilis, vel non magnitudine uvoe, sed mendacii huius, crepuerit medius, Voss. de Idolol. l. 1. c. 30. sub sin. Coeterum racemi, coronamentum Bacchi sunt apud Virgilium, in Epigr.

Unde eum non kerasfo/ron, cornutum solum, verum etiam e(stefanwme/non botru/ois2, coronatum racemis, pingi ait Lucianus, Bacch. Quo spectant coronae illae vitigineae, i. e. ad pampinorum vitis similitudinem effectae, de quibus ex Horatio, Tibullo, Silio, varia congessit Car. Paschalius, Coronar. l. 4. c. 1. Hinc

Racemario, inter pauperum apud Hebraeos privilegia, vide supra voce Pauperes, ubi et deracemis deciduis.

RACHA iis qui Hebraice callent, interiectio videtur fuisse, animi indignantis: quasi dicatur, malum tibi, scil. eveniat, distortus et iniquus es, August in. Tract. l. in Ioannem Chrysostomum, latius in Matthoeum 5. Homil. 11. c. D. Basilius ait esse hoc verbum suae regionis populo peculiare, levioris convicii gratia [orig: gratiâ] ad versus familiares usurpatum etc. Vide supra Rara.

RACHAL civitas, quam David suorum spoliorum participem fecit, 1. Sam. c. 30. v. 29. Latine susurro, aut aromatarius, sive negotiator.

RACHAM Hebr. [gap: Hebrew] seu Rachama, [gap: Hebrew] , cuius mentio Deutereon. c. 14. v. 17. Vultur, est, apuilae similis, seu *gupai/etos2, vulturina [orig: vulturinâ] specie aquila; cuiusmodi avem sic describit Phile,

*ou(= th\n te kefalh/n ge, basileu=, kai\ to\ sto/ma,
*ka)n\ makro/qen ble/ph| tis2, ai)eto\n le/gei.

Cuius caput, o [orig: ô] Rex, et os
Si quis eminus videat, aequilam esse dicit

Maxime certe in aqularum genere percnopteri eiusmodi speciem habent, unde *gupai/etoi vocantur, apud Aristottelem, Histor. l. 9. c. 32. Plinium, l. 10. c. 3. Aelian. Histor. l. 2. c. 64. Alios. Sed et Aquilas ex diverso coitu tandem in vuktrues degenerate, volunt magni Scriptores. Inter quos Arstorteles, Mirabil. *)ek tou= zeu/gous2 de\ tw=n a)etw=n qa/teron tw=n a)gennw=n a)liai/etos2 gi/netai paralla\c, e(/ws2 a)\n su/cuga ge/nhtai, e)k tw=n a(liaie/twn fh/nh gi/netai. e)k de tou/twn oi( perknoi\ kai\ gu=pes2. ou(toi de\ ou)ke/ti diori/zousi peri\ tou\s2 gu/pas2, a)lla\ gennw=si tou\s2 mega/lous2 gu/pas2, ou(toi d' ei)si\n a)/gonoi, Ex paribus apuilis unam aquilam ignobilem alternis nasci, baltoeetum scilicet Et cum binae aquilae degeneres natae sunt, h. e. bini haliaeeti; ex iis nasci ossifragas, ex ossifragis percnes et vultures: quorum genus non mutatur amplius. Hi enem alios vultures generant. sed maiores et steriles. Ob quam harum avium conationem, saepe eas a Scriptroibus consundi atque unam pro altera sumi videmus. Sic Promethei iecur ab aquila fuisse exesum, tradunt Hesiodus, Aeschylus, Apollonius, Actius, Apollodorus, diodorus, Philostratus, Plutarhchus, Lucianus, Alii. Fulgentius vero, Mytholog. l. 2. nobis describit Prometheum vulturi fero iecur perenne praebentem: et Auctores citat Nicagoram de Prometheo, Ari stoxenum, in Epimetheiorum libro, et Petronium Arbitrum, in his Hendecasyllabis,

Cui vultur iecur intimum pererrat,
Et pectus trabit, ultimasque fibras,
Non est, quem lepidi velunt Poetoe,
Sed cordis mala, livor atque luxus.

Valerius quoque Flaccus, de herba Promethea, Argonautic. l. 7. v. 357 sic canens.

------ Promethea florem de sanguine fibroe,
Caucaseum tonitur, nutritaque gramina, promit
Quae sacer ille, nives inter, tristesque pruinas,
Durat editque curor, cum gutture vultur adeso
Tollitur e scopulis et rostro irrorat aperto:

Vulturem facit, quem aquilam vocat Apolonius, de eadem herba verba faciens Argonautic. l. 3. v. 850. Quomodo e nostris Theophylactus, cum aquilas, de quibus Christus Matthaei c. 24. v. 28. vult pro vulturibus haberi: *)epi\ nekro\n sw=ma, in quiens, suna/gontai o)ce/ws2 oi( a)etoi\, oi( gu/pes2 dhladh\, Ad cadaver aquilae, id est, vultures, statim congregantur etc. Quam in rem vide plura apud Sam. Bochart. Hieroz. Part. poster. l. 21. c. 27. et infra in Vultur.

RACHEL i. e. ovis, filia Laban, altora uxor Iacob, e qua Iosephum et Beniaminum sustulit, Gen. c. 29. v. 6. Sic autem dicta est, vel ob mansuetudinem, quemadmodum quintus Fabius Maximus, Ovicula a clementia morum, appellatus est, apud Plinium, l. de Viris illustr. vel propter curam pecoris, Gregem enim ipsa pascebat, Gen. c. 29.v. 9. Ita Varro Rei Rustic. l. 2. c. 1. Multa nomina, inquit, habemus ab utroque pecore, a minore, Porcius, Ovinius, Caprilius; sic a maiore, Equitius, Taurus etc. In Lexico Cyrilli MS. *(raxh\l, a)mna\s2 h)/ poimai/nousa, Rachbel agna. vel pascens, apud Sam. Bochartum, Hieroz. Part. prior. l. 2. c. 43. Super sepulchrum eius statuam, quae statua sepulchri Rachelae dicta est, statuisse legitur Iacobus, Gen. c. 35. v. 20. i e. columnam, ut interpretatur Ambrosius. Illud enim in tumulis olim frequens. Unde 1. Maccab. c. 13. v. 27. Simon super monumenta Partis sui et fratrum, statuisse septem Pyramidas et circumposuisse columnas magnas, quibus ad oeternum nomen eorum arma imposita, legitur. Sic. in sepulchro Toxaris, super columnam vir ornatu Scythico [orig: Scythicô] sculptus fuit, apud Lucianum, in Ho spite: in Iscoratis. Siren cippo imposita stetit etc. Triplex enm erarum in sepulchris usus, vel ut fulcirent aliquid, vel ut cadavera intra se continerent, vel ut simpliciter illa exornarent. Sustinebant autem vel ardentes lucernas, vel arma defunctoru, aut illorum iconas; frquenter apud Gentiles Mercurii in illis imago visebatur: in columna diogenis sepulchrali, canis e Pario marmore excubabat. Aliquando ipsa intra se continebane cadavera, ut Dio Cassius, ubi de Domitiano, habet. Nonnumquam nuda erant ornamenta, qualis illa Rechelae. Vide Fortun. Licetum, de Lucernis antiqq. l. 6. c. 6. ubi multa praeclara de Columnis Sepulchralibus.