CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

RACHELSPURGUM seu RACLITANUM urbs Stiriae inferioris ad Muram fluv. permunita, 4. leuc. a confinio Ungariae in Occasum, 6. a Graecio in Ortum, sub Austriacis.

RACHEMBURGII item REGENBURGII vulgo RACHEN-BURGERS, Iudices erant apud Salicos Ripuarios nonnullosque alios Germaniae populos, Comiti in curia sua, quam Mallum vocabant, assidentes, et in rebus pluribus semper adiuncti: Numero [orig: Numerô] non definiti, plerumque tamen septeni. An quasi Sagibarones, mutato [orig: mutatô] S. in R. ut sit Racha. pro Sacha. Vide Alex. ad Alex. p. 34. Dicti a German. Racha, hodie Racht, i. e. causa, res. argumentum: unde Rachten, causam agere, et Burgus civitas, quasi causarum civitatis iudices. Aliis quasi Rechtores civitatis, a prisco Saxonico Raccen, regere: Bignonio iidem cum Scabinis videntur. Vide illum, et Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol.

RACHESIS in locum Hildebrandi, Langobardorum in Italia Rex XIX. electus, cum contra foedus provinciam Romanam vexaret, Zachariae Pontificis oratione motus, non solum humi prostratus, eum adoravit, sed una cum filio et uxore coenobium ingressus est, A. C. 752. alii 750. quod tum a Carolomanno quoque, childerico, sed invito, aliisque factitatum. successit frater Aistulphus, qui Exarchatui finem imposuit. Vide Rachis.

RACHIS foro-Iulii Dux, fil. Remnonis, in locum Aldebrandi seu Hildebrandi, quem vide, nepotis Luitprandi, Longobardorum Rex electus, A. C. 744. Perusium obsedit, A. C. 750. precibus Zachariae Pontificis inde aversus. Postea in gratiam Aistulphi fratris regno [orig: regnô] se abdicavit. Paul. Diaconus, Histor. Langobard. Vide Rachesis.

RACILIA [1] uxor fuit L. Quintii cincinnati. Haec togam propere e tugurio viro postulanti praetulit: cum mandata Senatus, togatus ut audiret, rogaretur a Legatis, qui tum operi agresti intentum, nomine Senatus salutabant, Tit. Liv. l. 3. c. 26.

RACILIA [2] prima [orig: primâ] nocte cum marito, in coniugali amplexu, ruina [orig: ruinâ] thalami exstincta. Vide Inscript. Antiq. p. 268.

RACILIUS [1] Tribun. plebis, qui de Clodianis facinoribus questus est in Senatu. Cicer. in Epist. ad Qu. fratrem.

RACONICUM urbs Bohemiae, prope Mizam fluv. 7. milliar. German. a Praga in Occasum, Egram versus 13. et 7. a Litomeritio in Meridiem. de RADA Iohannes, vide Iohannes.

RADACOPHANUM oppid. agri Senensis, versus montem Tuniatum, in monte excelso, cum arce permunita, sub Magno Duce Hetruriae, 7. milliar. a confinio ditionis Pontific. Alias Castrum S. Petri; a Friederico l. exstructum; Radicofani.

RADAGISUS Scytha, Gothorum Rex, A. C. 405. cum immenso exercitu Italiam ingressus, omnia longe lateque vastavit: cui Honorius se imparem sentiens, alios Gothos Hunnosque, sub Haldino et Saruso, conducere necesse habuit. Sed, antequam ad manus ventum, Radagisus panico [orig: panicô] terrore consternatus, qua [orig: quâ] venerat, rediit, in fuga amissis capitsque suis, tanto [orig: tantô] numero [orig: numerô], ut gregatim venderentur, occisus. Prosper et Marcellin. in Chron. Augustin. Erm. 29. in Luc. et l. 5. de Civ. Dei, c. 23. Oros. l. 7. c. 37.

RADALUS Duxauxiliaris Persae, contra Aeaeten, frater Fidonis, apud Val. Facc. l. 6. Argon. v. 70.

RADAUNUS seu RODAUNUS amnis Germaniae, qui, Dantiscum praeterlapsus, sub ipsis oppidi moenibus, tertio [orig: tertiô] a mari milliari in Vistulam fluv. influti. *)hridano\n, iudice Cluverio [orig: Cluveriô], vocat Herodotus, qui ait, in extremis Europae finibus, *)hridano\n kale/esqai pro\s2 barba/rwn potamo\n, e)kdido/nta e)s2 qa/lassan th\n pro\s2 bore/hn a)/nemon, a)po\ teu to\ h)/lektron foita=|n lo/gos2 e)sti, fluvium quendam, Eridanum nomine, in Septentrionalem Oceamum exire, unde electrum venire fama est. Nempe Graecos, vocis barbarae sonum emollientes, ex Radauno, vult Eridanum fecisse, quod Attici fluvio nomen fuit. Atque id quidem poterat ferri. Sed in eo errarunt longe gravius Veteres, quod flumen Germanicum e Venedico sinu in Veneticum transtulerunt. Quid quod Veneticum illud flumen asserit Philostratus, in Phaeth. a)pa/gein toi=s2 e)n *)w keanw=| barba/rois2 ta\ tw=n ai)gei/rwn yh/gmata, deferre ad barbaros Oceani accolas populorum ramenta, i. e. electrum, quod Phaetontis sorores in arbores populos mutatas, lacrimas fundere finxerunt. Sic apud Appolonium, Argonautic l. 4. Rhodanus, cum Eridano, fluvio electrifero, confluens.

------ th=| me/n t' e)pereu/getai a)kta\s2
*)wkeanw=|, th=| d' au)=te met' *)ioni/hn a(=la ba/llei,
*th=| d' e)pi\ *sardo/nion pe/lagos2, kai\ a)pei/rona ko/lpon,
*(epta\ dia\ stoma/twn i(ei\s2 r(o/on ------
------ magno hinc se murmure miscet
Oceano, Ionioeque illinc defertur in orae
Littora, Sardoumque aliunde per ostia septem
In mare praecipites fluctus ------

Ad quae verba Scholiastes, *(rodano\s2 potamo\s2 th=s2 *keltikh=s2 tw=| *)hridanw=| summiguu/menos2 kai\ xizo/menos2, th=| me\n ei)s2 *)wkeano\n fe/retai) th=| de\, ei)s2 to\n *)io/nion ko/lpon, th=| de\ ei)s2 to\ *sardo/nion pe/lagos2. Quod idem est, ac si Rodanum et Vistulam, germaniae fluvios, in Oceanum, Erdanum Italiae in Ionii maris partem Adriam, et Rhodannum Galliae, in Dardorum mare exeuntes, in unum conpegisset. Quam fabulam ex parte Diolscides sequitur, ex quo Avicenna, l. 2. cap. de nuce Rom. haec habet, Dicitur populus Romana crescere ad fluvium, Eridanum nomine, et ex illa arbore gummi fluere, quod, quamprimum exiit, prope amnem illum concrescit et hoc esse, quod a Graecorum aliis h)/lektron, ab aliis xrusofo/ron et a nobis carabe etc. Quae omnia non nisi de Radauno

Germaniae; ubi ambarum seu succinum, intelligi possunt. Quamvis enim alibi quoque succinum proveniat, Germanici tamen succini, quod in mari Balthico, in Aestiis, circa Dantiscum et Regiomontem colligitur, ea est copia et nobilitas, ut aliorum famam facile obscuret. Unde e Veterib. non pauci, praeter Germanicum, succinum aliud nullum agnoscunt, Tacitus, de Mor. Germ. c. 45. Cassiodorus, Variar. l. 5. Epist. 2. Diodorus, Alii. Vide Sam. Bochart. Hieroz. Part. poster. l. 6. c. 15. et hic [orig: hîc] passim, inprimis in vocibus Ambarum et Succinum. FRISONUM REGES:

RADBODUS [1] I. Frisonum Rex, post Adgillum Patrem, A. 679. regnavit Ann. 40.

RADBODUS [2] II. successit A. C. 749. fratri Gundewaldo, per Ann. 26. Annales Frisii.

RADBODUS [3] Episcopus Ultraiectinus, nepos Frisonum Regis, in aula Caroli Simplicis educatus, ibi Nannonem, celebrem eius aevi Philosophum, Praeceptorem nactus est. Ab Arnolpho Imperatore invitus infula [orig: infulâ] donatus, Daventriae plerumque, quod Ultraiectum Danorum incursionibus pateret, commoratus est. Obiit A. C. 917. Scirpsit vitas aliquot Sanctorum. Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. 39. Trithemius, de Script. Eccl. et l. 2. c. 38. ac l. 3. c. 255. Valer. Andr. Biblioth. Belg. Ioh. Beka et Guil. Heda, de Episc. Ultrai.

RADDAI quintus filius Isai., 1. Paral. c. 2. v. 14. Latine, descendens, vel dominans.

RADEGONDIS Galliae Regina, forma [orig: formâ] et virtute inclita. Filia fuit Berthani, Thuringiae Regis a Clothario I. abducta, bello [orig: bellô], quod cum Childeberto gessit. Singulis annis solita legitur, integrum mensem in angusto et abiecto loco ad Deum preces fundere, A. C. 587. Gregor. Turonens. Fortunatus, etc.

RADENDI genas ritus olim in funeribus a sequiore usurpatus sexu, a Solone apud Athenienses, atque hinc a Decemviris apud Romanos sublatus est: Ita enim XII. Tabb. Mulieres genas ne radunto: neve lessum funeris ergo habento, de quo more sic Servius, ad illud Aen. l. 12. v. 606.

Moris, inquit, suerat, ut ante rogos humanus sanguis effunderetur, vel captivorum, vel Gladiatorum: quorum si forte copia non esset, laniantes genas suum effundebant cruorem, ut rogis imago illa restitueretur. Quid autem sit, Radere genas, explicat Festus, unguibus eas cruentare et scindere. Quod quamquam hac [orig: hâc] lege vetitum esset, tamen id Varronis temporibus etiam factum fuisse, docet ex Servianis schedis Iosephus Scaliger, Castigat. ad Festum, ubi eum sic scribentem adducit Servius: Varro dicit, Mulieres in exsequiis et luctu ideo solitas ora lacerare, ut sanguine ostenso [orig: ostensô] Inferis satisfaciant. Adrianus Iunius, Comm. de Coma, c. 2. XII. Tabb. interdicto [orig: interdictô], ne Mulieres genas raderent, cautum fuisse, ne diutino [orig: diutinô] radendi usu succrescentibus pilis, a natura non datis, sub ementito virilis oris honore fallerent. contendit: Sed assensum non impetrat, Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 8. c. 6. *)amuxa\s2 ko/ptesqai, id reddit Plut. in Solone etc. Caput vero radebant, e naufragio emersi. Iuvenalis, Sat. 12. v. 81.

Ad quorum similitudinem, servi qui manumittebantur, tamquam e servitutis fluctibus liberati, radebantur, teste Nonio [orig: Noniô] in voce Pileus: sicque rasis Pileus imponebatur, vulgata apud Romanos libertatis tessera. Unde votum mancipii, apud Plautum, Amphitruone, Actu 1. Sc. 1. v. ult.

---- ---- Quod ille faciat Iuppiter,
Ut ego hodie raso [orig: rasô] capite calvus capiam pileum.

Hinc quoque Prusias Rex apud Diodorum, ut se Romanorum profiteretur Libertum, Legatis eorum raso [orig: rasô] capite et pileatus occurrisse legitur. Contra, quos in servitutem asserere volebant Graeci, eorum radebant capita, Appuleius, Milesiar. l. 6. Briseis ad Achillem, in Ep. 3. Ovidiana Heroid. v. 79.

Ipsi enim promissas alebant comas, karhkomo/wntes2 propterea toties Principi Poetarum dicti: Neque hunc capillum, nisi urgente maximo [orig: maximô] periculo [orig: periculô] exuebant, Petron. Sat. p. 60. Similiter victi Duces, apud Romanos, in signum servitutis, radebantur: veteresque olim Romani, Franci, Gothi, ut de Graecis diximus, intonsi fuere [orig: fuêre]. Vide Thom. Dempster. Paralipom. in Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 10. etiam rasa Mimorum et gelwthpoiw=n Capita. Arnob. adv. Gentes, l. 7. Delectantur, ut res est, stupidorum capitibus rasis. Unde mwro\s2 falakro\s2 crebro apud Epigrammatarios. Artemidorus, *)oneirokr. l. 1. c. 22. cura=sqai de\ dokei=n th\n kefalh=n o(/lhn, plh\n *ai)gupti/wn qew=n ie(reu/si kai\ gelwtopoioi=s2 kai\ toi=s2 e)/c e)/qous2 e)/xousi cura=sqai a)gaqo\n pa=si de\ toi=s2 a)/llois2 ponhro/n. Vide quoque infra Stupidi. Pignorius, Fossores. Ustores et Pistrinarios semirasos fuisse docet, fugitivos omnino rasos: Quem in finem exhibet antiquam aeream icunculam Fossoris, in qua caput coetera glabrum, nisi qua a vertice in occiput capilli, in geminum nodum constricti, dependere videntur. Unde et Cyprianus, Ep. 77. ad Martyres in metallo constitutos, Semitonsi capitis capillus horrescit, sed cum sit caput Christus, qualecumque illud caput deceat necesse est, quod ob Domini insigne est. Vide quoque Artemidorum, Onirocr. l. 1. c. 22. Columellam. l. 11. c. 1. Catullum. Appuleium, Petronium et Aeneam in Tacticis, apud modo laudatum Laur. Pignorium, Comm. de Servis, ut et infra in voce Tondeo, nec non retro ubi de Capillis, et voce Mesocuros. Sed et Radere Tornatorum est et Caelatorum, radunt enim utrique. Poeta, l. 2. Georg. v. 449.

cum terere omnium commune sit, Tornatorum, Sculptorum, Caelatorum et Rasorum. Graeci glu/yai et cu/sai dicunt. Verum proprie loquendo, cu/sai vel ce/sai, glu/yai et torneu=sai differunt: Rasoresque ac Interrasores a Caelatoribus ac Tornatoribus sunt diversi, ut suo [orig: suô] loco [orig: locô] videre est. Porro et in nauticis apud Poetas vox frequens. Virg. l. 3. Aen. v. 300.

Papinius Statius, Achilleid. l. 2. v. 3. Alii: ubi semper vicinitas loci intertur, et radi dicitur, prope quod navis devehitur. Hinc de columba, aerem sulcante, idem modo laudatus Maro, l. 5. Aen. v. 216.

Imo et radi dicta Tellus Romanis, quum occabatur, uti diximus supra, voce Polire.

RADESIA vulgo RETZ, tractus Britanniae minoris in provinc. Nannetensi, et limite Pictavensi, cum titulo Ducatus, ubi oppid. praecipuum Machicolium, versus ostia Ligeris, in Oceanum Aquitanicum.

RADEVERUM vicus Galliae in agro Baiocassino, vulgo Raviers: clarus olim Monasterio [orig: Monasteriô] cognomine, quod pridem dirutum est, Hadr. Vales. Notit. Gall .

RADEVICUS Canonicus Frisingensis, Sacellanus et amicus Ottonis Episcopi. Huius vitae Friderici Barbarossae libros duos superaddidit. Sed illo [orig: illô] ante Ottonem mortuo [orig: mortuô], alius quidam illam continuvavit. Ab an. 1160. usque ad 1190. Addita quoque Epistola, de itinere Friderici sacro. Bellarmin. de Scriptor. Eccles. Possevin. in Appar.

RADIANTIA [1] fluv. Franconiae, Rednitz. Oritur in limite Palatinatus superioris prope Visseburgum; dein aliquot auctus amnibus, prope Norimbergam, recipit Pegnitium; hinc per ditionem Bambergensem fluens, paulo infra Bambergam Moeno miscetur.

RADIATUS apud Treb. Pollionem, in Gallienis, c. 16. Crinibus suis auri scobem aspersit, radiatus saepe processit; idem est ac cinctus corona [orig: coronâ] radiata [orig: radiatâ], quae Numinum propria: quorum imitatione Principes Romani id capitis decus assumpserunt. Certe C. Iulii Caes. simulacrum criniti sideris ------ insigni in Foro consecratum est, apud Plinium, l. 2. c. 25. Unde coronam ei stellatam tribuit Silius. l. 13. forte Iovis exemplo [orig: exemplô], quem Lycophron, in Pleiade Lyricorum celeberrimus, *krh/ths2 a)ste/rion strathla/thn, Cretae Imperatorem stellatum, vocat in Cassandra: vide quoque supra voce Iuno. Sed et Latino Regi tempora circum Auratos bis sex radios Virgilius adscribit, l. 12. Aen. v. 162. Certe istiusmodi stefa/nw| a)ktinwtw=|, corona [orig: coronâ] radiata [orig: radiatâ], praeter lauteam, mire Romani Principes delectati sunt, omni diadematum genere abstinentes, usque ad Aurelianum, qui primus diadema capiti innexuit, gemmisque et aurata [orig: auratâ] omni veste, quod adhuc incognitum fere Romanis moribus videbatur, usus est, Victor in eo. Hodie laureas coronas Principes retinuerunt; radiatam vix quisquam, praeter Magnum Hetruriae Ducem, usurpat etc. Quam in rem vide Car. Paschalium, Coronar. l. 9. c. 13. et infra in voce Umbella. Aliter Carmelitae Monachi olim Radiati dicti sunt, quod videl. vestibus radiatis. quae ex panno segmentis versicoloribus distincto conficiebantur, uterentur. Vetus Scheda, ex Bibl. Cottoniana, edita [orig: editâ] initio [orig: initiô] Tom. I. Monastici Anglic. A. C. 1045. Albertus Patriarcha fecit regulam fratribus, qui Stragulati, Radiati, Birrati vocabantur. Et ex post anno [orig: annô] Christi 1279. Martinus Papa ad instantiam dictorum fratrum et nomen eorum mutavit et habitum, convertens vestes stragulatas in capas albas, dans eis nomen novum vocans eos videlicet Carmelitas, apud Car. du Fresne, in Glossar.

RADICULA Graece *(rizi/on, absolute, aliter *suriako\n a)/nqos2, quod in Syria tantum nasceretur, fu/kous2 et xrw/matos2 nomine veteribus Graecis nota fuit, quod ex ea mulieres genis rubro [orig: rubrô] fucandis medicamentum conficerent. Plin. l. 19. c. 3. Trans Euphratem laudatissima, caule ferulaceo [orig: ferulaceô], tenui, et ipso cibis indigenarum expetito [orig: expetitô] et tingenti quidquid sit, cum quo decoquatur. Ubi tamen Radiculam male confundit cum struthio seu radice lanaria, quam hodie Saponariam vocant; haec enim minime bafikh\ est, et candorem tantum lanis, non fucum, conciliat. Meliori iure Graecus Auctor hanc Radiculam cum rubia confundit, quia utraque radix tingit; quamvis et a rubia terrestre hoc fu=kos2 fuerit diversum. Interim fu=kos2 tam marinum, quo [orig: quô] lanae tingebantur, quam terrestre ex Syriaca hac Radicula, quo [orig: quô] genas fucabant mulieres, rubrum fuit ac puniceum. Unde parafukismo\s2 et yimmuqismo\s2 Clementi Alex. et Plutarcho gunai=kes2 fukou/menai/te kai\ murizo/menai. Salmas. ad Solin. p. 1162. ut et seqq. et supra in voce Phucarium.

RADIPONS Castrum olim Galliae nobile, ad Indellam fluv. in veliocassibus dioecesique Rotomagensi, proximum Floriaco Fleury. Hoc expugnavit Philippus Augustus A. C. 1202. Vulgo Ratepont, prope castrum Gaillardum, Hadr. Vales. Notit. Gall.