December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: s0001

[gap: illustration]

page 5, image: s0005b

RADIS insula sinus Aquitanici, vulgo l'Isle de Re. Undecim circiter vicos continet, quos inter eminet Abbatia, l'Abbaye, a Duce Aquitanorum Hunoldo A. C. 744. post nonum principatus sui annum, exstructa, et magnus vicus S. Martini, munimento [orig: munimentô] et adcyrobolio eiusdem nominis notabilis; quorum alterum Fort S. Martin, alterum Rade St. Martin dicitur. Mare, quo [orig: quô] Radis alluitur, nautis mare Ferum, aut Silvaticum, la mer Souvage appellatur. Est autem illa, ut et Uliarus, insula in finibus Santonum: ex quibus Olario dioecesi Santonica [orig: Santonicâ] hodieque continetur, at Radis ei detracta est, postquam Malliacensis Episcopatus Rupellam est translatus. Hadr. Vales. Notit. Gall.

RADIUS apud Virgilium, de Conone et Archimede, Ecl. 3. v. 41.

In medio duo signa, Conon: et quis fuit alter,
Descripsit totum radio qui gentibus orbem:

Servio, est virga Philosophorum, qua [orig: quâ] Geometra lineas indicant. Inventa autem haec Ars est tempore, quo [orig: quô] Nilus plus aequo [orig: aequô] crescens confudit terminos possessionum, ad quos innovandos adhibiti sunt Philosophi, qui lineis drviserunt agros. Inde Geometria dicitur, cum non tantum terrae, sed et maris et caeli et aeris, spatia metiri consueverit. Sed quid ille radius facit, quo [orig: quô] lineas in abaco ductas indicant Geometrae, ad spatia caeli metanda? Virga [orig: Virgâ] quoque sive radio [orig: radiô] circuli in sphaera solida, quam krikwth\n dixerunt, indicantur. Marcianus Capella, de Astronomia, Et cum dicto prospicio quandam feminam luculentam, radium dextra [orig: dextrâ], altera [orig: alterâ] sphaeram solidam, gestantem. Verum nec hic radius siderum intervallis ac magnitudinibus signandis valet. Totum nempe Orbem, pro Caelo Poeta dixit, ut l. 3. Aen. v. 512. Idem.

Nec dum orbem medium nox boris acta subibat.

I. e. caelum medium. Et medium caeli orbem, l. 8. Aen. v. 97.

Sol medium caeli conscenderat igneus orbem.

Descripsit autem Archimedes totum Orbem radio [orig: radiô], quum totum Caelum descripsit, qui descriptus radio [orig: radiô] possit indicari. Nec enim hic Radius, dioptricum organum, sed Radius Mathematicus. Cicero, ex radio et pulvere excitare. Atque haec Caeli descriptio Archimedea ad parapegmatum disciplinam referenda est, de qua vide supra. Ovidius hoc, metari caelum dixit, l. 1. Fast. v. 309.

Nos quoque sub Ducibus caelum metabimur istis.
Ponemusque vagos ad sua signa dies.

Leon Philos. metrei=n po/lon,

*pro/klos2 me\n ou)=n gh\n, kai\ *qe/wn metrei= po/lon
Proclus quidem terram, sed Theon metitur polum.

Qui terram metabantur, etiam metiebantur, et Mensores Metatoresque iidem; metam namque vocabant, unde auspicabantur metiri etc. Salmas. ad Solin. p. 821. et seqq.

RADIX Pontica vide infra Rha.

RADNORIA provinc. seu Comitatus Angliae in Wallia Meridionali inter Herefordiam et Salopiam ad Ortum, et Cereticam Brechochiamque ad Occidentem parvi circuitus. Cum urbecula cognomine, quae ad amnem Somegill, 15. milliar. Angl. ab Herefordia in Circium, et 20. a Salopio in Meridiem abest.

RADOLIUM Monasterium Galliae, ad Matronam, in Meldis, sesquimilliari distans a Monasterio Iotro, vulgo Revil: hodieque Cluniacensis Ordinis Prioratus. Hoc Rado, frater Adonis et Dadonis, Dagoberti Thesaurarius, condidit, si fidem Aimoinus et Sigebertus merentur. Petri et Pauli patrocinio [orig: patrociniô] gloriatur, estque Caritati subiectum. hadr. Vales. Notit. Gall.

RADOMIA oppid. amplum Sandomiriensis Palatinatus in Polonia superiore 20. leuc. Polonic. a Varsavia in Meridiem Sandomiriam versus 15. circiter. Caput territorii adiacentis.

RADTZIVILIUS [1] Nicolaus Palatinus Vilnensis, Euangelium amplexus, in aula sua Fano S. Iohannis opposita sacris locum concessit: Fautor literatorum: Apostasiae a Lippomano Pontifice Legato accusatus, docta [orig: doctâ] apologia [orig: apologiâ] ei respondit. Vide Chytr. Saxon. l. 11. Ioach. Bielscium in Chron. l. 5. Missus a Sigismundo August. iuramentum fidelitatis a Valthero Pletembergio Ordinis Livonici M. Magistro exegit, privilegiique et religionis Augustanae usu confirmato [orig: confirmatô] eum Ducem Curlandiae et Semigalliae pronuntiavit, A. C. 1561. mox Moscum talia aegre ferentem, magna [orig: magnâ] clade affecit, A. C. 1564. Laetus.

RADTZIVILIUS [2] Christophorus Palatinus itidem Vilnensis, templo [orig: templô] celeberrimo [orig: celeberrimô] in urbe, Euangelicis hostium fraude erepto [orig: ereptô], exercitioque [orig: exercitiôque] in suburbium relegato [orig: relegatô], novam Ecclesiam erexit: Vir arte et Marte summus, obiit A. C. 1640. senio [orig: seniô] curisque confectus. Laetus, Comp. Hist. Univ.

RADULPHUS [1] Flaviacensis Monachus, in dioecesi Bellovacensi, obiit. A. C. 1157. Scripsit libros 20. in Leviticum, etc. Alberic. in Chron. Trithemius et Bellarmin. de Scriptorib. Eccles. Possevinus, Sixtus Sen. Eisingrenius, Miraeus, etc.

RADULPHUS [2] cognomento [orig: cognomentô] de Rivo, Decanus Tungrensis, saeculo [orig: saeculô] 14. Theologiae, Iuris Canonici et Linguarum probe sciens. Scripsit de Canonum observantia, de Psalterio observando, Historiam Episcoporum Leodicensium, Calendarium Eccles. etc. Valer. Andr. Biblioth. Belgic. Obitt A. C. 1403. Possevinus, Miraeus, etc.

RADULPHUS [3] Actonus, Presbyter Anglus, A. C. 1320. scripsit in Epistolas Paulinas, in Magistrum Sententiarum Homilias, etc. Lelandus et Pitsaeus, de Scriptor. Angl.

RADULPHUS [4] de S. Albano, Abbas Benedictinus Anglus, scripsit A. C. 1150. vitam S. Albani et Alexandri M. Pitsaeus de Scriptor. Angl.