CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

RADULPHUS [6] Baldocus Episcopus Londinensis, A. C. 1313. Auctor Historiae Anglicae.

RADULPHUS [8] Coggeshalus Cisterciensis, A. C. 1228. Scripsit Chronicon Torrae sanctae, etc.

RADULPHUS [9] de Diceto, Decanus Londinensis, A. C. 1210. Scripsit de Synodis, de Temporibus mundi, de Regibus Anglorum, etc.

RADULPHUS [10] Eleemosynarius Benedictinus, A. C. 1160. Homiliarum Scriptor.

RADULPHUS [11] de Fresburno, itinere in Orientem suscepto [orig: susceptô], Carmelitas in Angliam introduxit. Scripsit varia A. C. 1240.

RADULPHUS [12] Marrhamus Augustinianus. Condidit A. C. 1380. Manipulum Chronicorum.

RADULPHUS [17] Spaldingius, Carmelita. Scripsit Determinationes S. Scripturae.

RADULPHUS [18] Strodus, Poeta, A. C. 1370. Itinerarii Terrae S. auctor, etc. Omnes laudati Pitsaeo, de Scriptor. Angl. Vide Rodolphus.

RAETIARIA Mysiae superioris oppid. Ptolem. Nicolpoli Nigro. Alias Daciae Rigensis Metropolis, nunc etiam Arezar bulgatis.

RAGA urbs Mediae fuit, in Atropatiana regione et ora maris Caspii, prope Sinum Caspium, versus confinia Hyrcaniae, 100. circiter mill. pass. ab Arsacia in Boream et 140. ab Ecbatana in Ortum. forsan nunc Rast.

RAGABA castrum ultra Iordanem, in Gerasinorum finibus situm, in tribu Manasse, quod Alexander Iannaeus, Iudaeorum Rex, obsidens, naturae concessit. Ioseph. l. 13. Iude. Ant. c. 21.

RAGAU fil. Phaleg. 1. Paral. c. 1. v. 25. qui Reu, Gen. c. 11. v. 19. Latine socius, aut pastor, malum. vel confractio eius.

RAGEJA Mediae oppid. a Nicanore conditum, Strab. Vide Bochart. Geograph. p. 106.

RAGINBERTUS Dux Taurinensis, Luitperto adhuc infanti, regnum Longobardorum eripuit, A. C. 701. ab Ariperto II. tertio [orig: tertiô] post mense depulsus. Paul. Diaconus, Histor. Long. l. 6. c. 18. Unde nonnullis in serie illorum Regum non collocatur. Item Abbas Floriacensis, A. C. 660. Auctor Vitae S. Walerlci, etc.

RAGINERUS [1] I. fil. Giesleberti, Mansuariae Comitis, generi Lotharii Imperatoris, celebris Lotharingiae Ducis, itidem Gisilberberti (quem cum Carolus Simplex Galliae Rex pepulisset, restituit socer Henricus Imperator) pater, hasbaniae et Hainaci Dux fuit: Eodem [orig: Eôdem] geniti sunt. Lambertus Comes Lovaniensis, Baldericus Episcopus Leodicensis, et

RAGINERUS [2] II. cognomine Longicollus, quem Bruno Archiepiscopus Coloniensis, Dux Lotharingiae, expulit. Huius, et Adelae Dagsburgiae, filii, aliter Raginerus IV. Hannoniam recuperavit, et ad filium Raginerum V. (a cuius filia Richildi maritus eius Balduinus Comes Flandriae Comitatum nactus est suisque iunxit) transmisit: sed alter, Lambertus dictus Barbatus, Lovaniensem Comitatum ex hereditate propioris sobrini Ansfridi, qui dein Episcop. Ultraiectinus, obtinuit, proelioque [orig: proeliôque] ad Florinas, adversus Godofredum Gibbosum, commisso [orig: commissô] A. C. 1015. cecidit. Vide Phil. Iac. Spenerum, Syllog. Genial. Historica, in Famil. Hassiaca.

RAGLORIUS apud Wallos, idem quod Praefectus. Vide Seldenum, de Titulis Honorar. p. 597.

S. RAGNEBERTI oppid. Segusianorum, ad Ligerim, olim Occiacum, ponte ac Monasterio [orig: Monasteriô] illustre, vulgo S. Ramberti. Fuit is Radeberti, provinciarum inter Ligerim et Sequanam Ducis fil. Ebroini iussu occisus. Item oppid. Brexiae, 3. leucis a Rhodano, ad amniculum, qui Indim auget. olim Vallis Vebronna dictum. In ipso agri Lugdunensis montisque Iurae confinio, in eremo, cum Monasterio. Hadr. Vales. Notit. Gall. Prius S. Rambert en Fores; posterius S. Rambert de Beugy, Gallis, olim Bredo quoque, apud Henricum Valesium.

RAGNITIA urbs Prussiae Ducalis ad Rusnam fluvium, in limite Samogitiae et Sclavoniae tractu, 16. leucis Polon. a Regiomonte in Ortum. Sub Electore Brandeb.

RAGONIUS [1] Clarus Praefectus Illyrici et Galliarum, sub Valeriano, cuius ad illum Epistolam Vita Balistae inseruit Pollio, c. 18.

RAGOZIUS [1] seu RACOZIUS Georgius I. Princeps Pacificus et egregius, successit Betleemo Gabori, A. C. 1629. postquam praecedente anno [orig: annô] Moravis Bohemisque exulibus, in ditione Raccohoviensi et Lednicensi, in Ungaria, locum benigne

concessisset. Quo proin tam ex Baronum, Nobilium Plebeiorumque, quam Ecclesiastico ordine, innumeri sese receperunt. Ecclesiasticorum capita tum Henricus Euanovius, Paulus Hladicius, Ioannes Chodnicius, Matthias Polydorus, Tobias Iunius, Conseniores: cui coetui, post Laneii obitum, Senior datus est Laurentius Iustinus. Vide Ioh. Laetum ad annos praedictos.

RAGOZIUS [2] Georgius II. fil. prioris et successor, cum bello Suedico-Polono fortiter magis, quam prudenter, se immiscuisset, caesus a Polonis, et a Turcis (quorum Sultana tum Polona fuerat) Principatu pulsus est, A. C. 1658. Cui post varias rerum vices successit Ioannes Kemenius, qui, exercitus [orig: exercitûs] Rakoziani in Polonia Generalis, inde ion carcere Crimensi aliquandiu fuerat detentus. Hunc vero excepit Michael Apafius A. C. 1661. qui hodieque Principatum tenet. Vide Georg. Hornium, in Orbe Polit. et Aucotrem Anonymum, Histor. Orbis Terrar. c. 9. ubi de Regno Hungariae.

RAGUEL [1] sacerdos in urbe Madian, socer Mosis, Exod. c. 2. v. 19. qui Exod. c. 3. v. 1. Iethro dicitur. Latine, pastor, amicus, aut confractio Dei. Vide Iethro.

RAGUEL [3] Cordubenmsis, scripsit vitam S. pelagii Martyris. A. C. 925. Ambrosius Moralis edidit, T. 4. Script. Hispan.

RAGUNDONA Antonin. Robisch Lazio, oppid. olim nunc pagus cum coenobio Pannoniae superioris in Stiria, medius inter Celeiam et Poetovionem, 18. mill. pass.

RAGUSIA seu UM Civitas libera Dalmatiae; destructo [orig: destructô] Epidauro [orig: Epidaurô], cuius rudera 6. milliar. inde in Ortum, vulgo Ragusi vecchio, ab Epidauritanis, in rupe maritima lau= dicta conditum, unde Lausium primo, Porphyrog. Fere tota conquassata est horrendo [orig: horrendô] terrae motu, A. C. 1667. Cum arce munita, et portu in ora maris Adritici, Emporium est celebre, et caput ditionis Ragusinae, cuius longitudo maior a Circio in Eurum est 60. mill. pass. sed latitudo vix 50. mill. pass. In qua etiam Stagnum, Hyllis peninsul. et Melita Insula in ora adiacenti. Amor libertatis efficit, ut Ducem singulis mensibus, et Praefectos singulis 6, hebdomadibus mutent: ut Nobiles gladios non gerant, neque foris inscio [orig: insciô] Magistratu pernoctent, prtae sero admodum aperiantur: ut Turcis, Venetis, Papae, Imperatori, Hispano Regi tributa pendant, etc. Dalmatis Dabrounich. Sub clientela Turcarum.

de RAGUSIO Iohannes Episcopus Argentinensis, a Felice V. ob singularem cruditionem Cardinalis creatus, permultis Graecis codicibus chartaceaque [orig: chartaceâque] sua [orig: suâ] supellectile Bibliothecam Dominicanorum olim Basileae auxit, qui thesaurus publico Universitatis armario illatus est, A. C. 1559. Christ. Urstis. Epit. Hist. Basil. Vide et Iohannes.

RAHABIA nomen viri, 1. Paral. c. 26. v. 25. Latine, latitudo, vel platea Domini.

RAHALAJA nomen viri, Esdr. 2. v. 2. Latine, sopor, socius, vel pastor Domini.

RAHAM nomen viri, 1. Paral. c. 2. v. 9. Latine vulva, sive misericordia.

RAHUEL fil. Esau ex Balemath, Gen. c. 36. v. 4. Item fil. Iehaniae, 1. Paral. c. 9. v. 8. Idem significat quod Raguel.

RAJA [1] fil. Esrom, 1. Paral. c. 4. v. 2. Filius Ierameel, ibid. Latine excelsus, sublimis, aut proiciens.

RAJA [2] seu ARGILLA piscis ex mera cattilagine, excepta [orig: exceptâ] spina [orig: spinâ] dorsi, absque ossibus et squamis, a natura compactus, forma [orig: formâ] a reliquis piscibus plane diversus est: cum omnibus suis partibus, sola [orig: solâ] modica [orig: modicâ] caudula [orig: caudulâ], quae longa, tenuis, rotunda est, excepta [orig: exceptâ], in plavum corpus abeat, undique tenui pellicula [orig: pelliculâ], quae subtus albicat, superius vero aliquantulum nigrescit, circumvestitus; pedibus caret, nec pinnis scatet, nisi in extremitate caudulae, quibus se in quasvis partes natando flectit. A caudae extremitate, usque ad corporis initium, in medio dorsi, acutissimorum aculeorum seriem habet, quae etiam per totum corpus ad caput usque excurrit, sed ita diminuti, ac in medio dorsi sunt, ut potius noduli, quam aculei, videantur. Caput itidem planum, nullo [orig: nullô] collo [orig: collô], eminens tamen quamtum satis est. Oculos duos habet parvulos et rotundos, in superiori corporis parte, os vero latum ac denticulorum minimorum infinita [orig: infinitâ] serie instructum, quae circa cartilagineam pellem in unum quasi officulum, multis denticulorum acuminibus refertum, concrescit. Corporis moles non eadem omnibus; sunt enim quos palma [orig: palmâ] contegas, alii ad 2. et ultra palmos excrescunt in latitudinem; 3. et ultra, in longitudinem. Cuiusmodi, sed factitios, nec descriptioni huic apprime convenientes, servat Musaeum Kircherianum Romae, ut videre est in Collegio Rom. Soc. Iosu, edito Amstelodami A. C. 1678. p. 26. et 27. Quia vero pinnis Raia caret, ut quae solo [orig: solô] corporis flexu natat, hinc inter immundos pisces fuit in Vet. Testam. uti docet Bochartus, Hieroz. Part. prior. l. 1. c. 6. Coeterum Oxyrynchum piscem, qui Oxyrynchitis, Aegypti populo, olim in veneratione erat, e raiarum genere esse, Hadr. Iunius contendit, Nomenclatore c. de Piscibus, apud Iac. Ouzelium, ad Minuc.

RAIMUNDENSIS dicta olim moneta Comitum Tolosae, in Gallia, apud quos admodum frequens Raimundi nomen fuit. (nam ad septem in eo stemmate recensentur) Occurrunt Raimundenci solidi, sub Henrico et Philippo I. Regibus Franciae quod nomen. etiam exstincta [orig: exstinctâ] praefatorum Comitum stirpe, ipsoque [orig: ipsôque] Comitatu ad Regiam coronam devoluto [orig: devolutô], mansisse Tolosanae monetae, docet Car. du Fresne. Sed et sic dicta est

moneta Vicomitum Turenensium, apud quos Raimundi nomen non minus in frequenti usu fuit, cum ad sex recenseantur hoc [orig: hôc] nomine insignes. In eius facie altera crux, cum voce RAYMUNDUS, describitur; in altera binae cruciculae, cum voce TURENNE. Alia Vicecomitum Turenensium insignia praefert, cum voce RAYMUNDUS; in altera facie crucem, cum hisce characteribus, MON. VICECOM. apud Iustellum Histor. Turenn. l. 1. c. 14. qui hasce monetas Raimundo I. Vice-Comiti, qui expeditioni Hierosolymitanae interfuerat, adscribit. Sed non assentitur Vir eruditus praedictus, cum familiarum insignia monetis ea [orig: eâ] tempestate, qua [orig: quâ] et forte neque fixa erant, nondum apponi consueverint. Eiusdem fuisse ponderis, quo [orig: quô] Cadurcensis, et 20. solidos cum semisse confecisse Raimundensem Marcam, idem docet in Glossario. Vide quoque eum in Appendice.

RAIMUNDUS [1] I. dictus Berengarius et Arnolphus, Comes Provinciae, etiam quartus huius nominis Barcinonis Comes fuit. Raimundus I. enim Borellus, regnavit. Ann. 24. Pater Berengarii Borelli. Hic genuit, Raimundum II. Senior. qui regnavit Ann. 41. Raimundus III. Iunior. huic successit: Pater Raimundi IV. Arnolphi, qui Comes Provinciae evasit, ducta [orig: ductâ] Dulci, filia [orig: filiâ] et herede Gilberri Felicis. Obiit A. C. 1131.

RAIMUNDUS [2] Berengarius II. Senior obiit A. C. 1162. cum ipsi ius dubium faceret nepos.

RAIMUNDUS [5] Berengarius V. fortitudine et prudentia [orig: prudentiâ], apud omnes sui saeculi Principes, inclitus. In bello contra Albigenses notus. Coercuit Proceres quosdam rebelles, et civitates nonnullas ad obsequium redegit. Obiit A. C. 1245. Ex Beatrice Sabaudica, pater Ludovicae, quae nupsit Ludovico IX. Eleonorae, quae Henrico III. Angliae Regi, Sanctae, quae Richardo Imperatori iuncta est, et Beatricis Comitis Prov. quae Caroli I. Andegav. Neapol. Hierosolym. et Siciliae uxor fuit. Zurita l. 1. et seqq. Nostradamus et Bouchaeus, Hist. Prov. Rufius, Hist. Com. Prov. etc.

RAIMUNDUS [6] I. Comes et Marchio Tolosanus, A. C. 855. a Carolo Calvo creatus. Obiit A. C. 863. Pater Bernardi Il.

RAIMUNDUS [8] IV. S. Aegidii dictus, fil. Pontii II. aut III. Obiit in obsidione Tripolis, A. C. 1105.

RAIMUNDUS [9] V. patri Alphonso successit: contra Henricum II. Anglum, propter Tolosam, a Ludovico Iunior Rege defensus. Obiit Nemausi, A. C. 1194. Pater ex Constantia, filia Ludovici Crassi, Raimundi VI. Senioris.

RAIMUNDUS [10] VI. Albigensium, qui ob religionem, ab Innocentio III. praedae omnium expositi erant, hyperaspistes, a Papa excommunicarus est, ditionibus eius Simoni Montfortio, persecutorum Antesignano, adiudicatis, ex Concilii Lateranensis sententia, A. C. 1215. Unde gravissimi et diuturni belli origo. Hunc Papyrius Masson. Hist. Gall. l. 3. scribit, submisisse se Papae legato, qui stola [orig: stolâ] collo eius iniecta [orig: iniectâ] tractum in Ecclesiam flagris compulerit, in templo vero Aegidii vestenudatum frequentissimo [orig: frequentissimô] hominum coetu virgis caeciderit: Morerius vero Diction. Hist. citra absolurionem mortuum refert, adeo que in semel agnita et fortiter defensa veritatis professione perseverasse [orig: perseverâsse] innuit. Obiit A. C. 1222. Ei ex Iohanna Anglica, filia Henrici II. natus est.

RAIMUNDUS [11] VII. Iunior. qui Avenione potitus, contra Almericum Simonis Montforti filium, bellum paternum strenue diu continuavit, tanden pace cum S. Ludovico Galliae Regi facta [orig: factâ], ad sacrum bellum accinctus, Obiit A. C. 1249. Ex Sanctia Arragonia, pater Iohannae, quae nupsit Alphonso Comiti Pictav. fratri S. Ludovici. Catel. Histor. Tholos.

RAIMUNDUS [13] Rogerius Comes Fuxensis, fidelium, qui tum Albigenses diocti, partes strenue tutatus, Carcassona [orig: Carcassonâ] capta [orig: captâ], in manus hostium devenit. Obiit A. C. 1222. Vide Othagary et marcam, Hist. Benearn. l. 8. Idem nomen plurimis Provinciae, Aquitaniae, Foxii, Barcinonis, Arragoniae, etc. Principibus commune fuit.

RAIMUNDUS [14] Agilius seu de Podio, auctor Historiae Francorum, qui ceperunt Hierosolymam. Comes Raimundi IV. S. Aegidii, in expeditione sacra: eius Sacellanus.

RAIMUNDUS [15] de Alto Ponte Augustinianus Gallus. Explicuit sacram Scripturam Parisiis, A. C. 1420. et scripsit Commentar. in Epist. Paulinas, etc.

RAIMUNDUS [16] Feraldus nobilis Provincialis, Prior. Versu plurima scripsit A. C. 1300. Nostradamus.

RAIMUNDUS [17] Iordanes Abbas, floruit saeculo [orig: saeculô] 14. tractatibus suis 16. Idiotae nomen praeposuit: Editi A. C. 1654. Vide theophilius Rainaldus. Ietem Poeta Cadurcensis, A. C. 1206.

RAIMUNDUS [18] Lullius Catalanus, in Maiorica natus, Philosophiae Arabum, Chymiae et Medicinae peritissimus. Scripsit, Generales Artium libros, Logicales, Philosophicos et Metaphysicos Variarum item Artium libros, Medicinae et Iuris utriusque, Libros spirituales, Praedicabiles, Quodlibeticos, et Disputationum. Anno [orig: Annô] aetat. 40. Franciscano habitu sumpto [orig: sumptô], Saracenis in Africa Euangelium annuntiavit, in Mauritania lapidibus propterea obrutus, A. C. 1351. aetat. 80. Velut martyr in patria cultus.

RAIMUNDUS [19] Lullius Iunior de Terraga, cognomine Neophytus, ex Iudaeo Christianus, Dominici habitum induit in Arragonia. Interim Iudaizare pergens, credidit Daemonem aliquando cultu latriae adorari posse, vi tormentorum abnegare Deum licere, omnem peccatorem heredicum, Legem Mahometis aeque orthodoxam, ac Legem IESU CHRISTI esse, Deum malum non

minus, ac bonum amare, etc. Vide de utroque! Carol. Bouvillanum, in vita Raimundi Lullii. Wading. in Annal. et Bibl. Min. Andr. Schottum, in Biblioth. Hispan. etc.

RAIMUNDUS [20] Penafortius vel Rupifortius Dominicanus Barcinonensis, IC. eximius, a Gregorio IX. compilationi Decretalium, libb. 5. adhibitus est. Generalis sui Ordinis factus, Obiit A. C. 1275. Sanctis annumeratus, a Clemente VIII. A. C. 1601. Scripsit quoque Sumimam Raimundinam, Moret. in Dict. Hist.

RAIMUNDUS [22] Puteanus M. Magistet. Hierosolymitanus, nobilis Delphinas. Cum Godofrido Bullionaeo in Orientem profectus, post varia fortitudinis specimina edita, pauperum et peregrinorum curae se Hierosolymae consecravit. Successor Gerardi, praescripsit ordini regulam Castitatis, Paupertatis, et Oboedientiae: et equites armis instruxit, ad peregrinos defendendos. Obiit A. C. 1160. Bosius et Balduinus, Hist. Melit. l. 1. etc.

RAIMUNDUS [24] Sebunde Hispanus. Philosophus, Medicus et Theologus, floruit, A. C. 1430. Egressus e patria, ut Lutetiae doceret, Tholosae a studiosis praeter voluntatem defensus, ibi postm odum obiit. Scripsit Theologiam naturalem, seu Librum Creaturarum, titulis 330. quod opus Mich. Montanus Gallice vertit. Trithem. de Script. Eccles. Gesner. in Biblioth. etc.

RAINA [1] oppid. Bavariae, prope confluentes Lichi in Danubium, in limite Sueviae. Vix 2. leuc. a Donaverta in Ortu. Neoburgum versus paulo plus. Pluries captum et direptum.

RAINA [2] oppid. Stiriae, in Comitatu Cilliensi, ad Savum fluv. in limite Carniolae, alias Collis quibusdam 25. mill. pass. a Cilleia in Ortum, 22. a Metulo in Boream.

RAITHI regio cuius populi Ratheni Ptol. apud Arabiae Petraeae plagam meridionalem ad montana Arabiae Felicis circa Sinai montem Occident. versus: In mari Rubro, Basil. hinc in Aegypto fuisse, probat Aug. Lubinus.

RAIZ sive REZ nomen illustris in Gallia Familiae, quae, origine Florentina, ab Antonio Gondio descendit, qui Magister Aulae Deltini fuerat. Huius filius Albertus, apud Regem gratia [orig: gratiâ] valens, Ducis de Rais sive Rez. titulum ac dignitatem obtinuit: auctor ex filiis Carolo Marchione de Bellisse ac Philippo Emanuele Comite de Ioigny, duarum linearum; quae tamen iterum in unam coaluere [orig: coaluêre], cum huius filius illus neptem ac heredem sibi matrimonio iunxisset. Ex eadem Familia IV. Episcopi seu Archiepiscopi Parisiorum fuere [orig: fuêre]. Vide supra ubi de Famill. Gondia, ut et in vode Ratiatensis Pagus.

RAKOCIUS [1] Georgius in ditione Pauchoviensi et Lednicensi, in Hungaria, Euangelicis e Moravia eiectis locum, A. C. 1628. concessit. Transylvaiae postea princeps creatus, rebus gestis, toto [orig: totô] orbe inclaruit.

RALEGUS Walterus navigationibus Indicis clarus, in Iacobum Britanniae Regem coniuravit, A. C. 1603. infelici successu. Vide Thuan. l. 129.

dicta est pellucida, a raritate: prion rara et iam Ovidio. Glossae tamen veteres rallam, pro rasa accipiunt, de qua Vide infra.

RAMA [1] nobilis civitas in tribu Beniamin, in monte fira, haud procul a Gabaon, Ios. c. 18. v. 25. quam reaedificavit Baasa, rex Israel, 1. Reg. c. 15. v. 17. Latine, sublimis, vel proiecta. Nunc pene excisa. Item, civitas in tribu Aser. Hieron. de Locis Hebr.

RAMA [2] vicus in tribu Nephtalim, haud procul ab urbe Sepher in excelso collo: Item Villa, in excelso colle, iuxta Thecoam, in via, qua [orig: quâ] itur Hebron, ex qua videripoterant Iordanis, mons Abarim et mare Mortuum. In tribu Iuda. Item, villa sub monte, qui a nazareth protensus includit vallem Carmeleon, iuxta viam, quae Sephoro ducit Tiberiadem. Aliaeque villae, omnes in colle.

RAMATA apud Seriptores Ecclesiae Romanae dicitur ramalium umbraculum, cuius in processionibus Ecclesiasticis usus, dum eae per plateas urbanas peraguntur, Car. du Fresne Glossar. Sed et piscationis speciem, proiectis in aquam ramalibus, intra quae pisces se recipere solent, sic vocari, docet idem ex Tabulario Prioratus de Paredo.

RAMATHA urbs Syriae in monte Ephraim, 1. Sam. c. 15. v. 15. Hieronymus in Tamnitica [orig: Tamniticâ] regione iuxta Diospolim sitam scribit. Vocatur etiam Ramathae, et Ramathaim. Levitis data.

RAMBAM contracte ex R. Moses ben Maimon, auctor Commentarii Misnae, inter recentiores Hebraeos, etiam iudicio [orig: iudiciô] hodiernorum Rabbinorum, facile princeps. Nihilominus infensioribus Christianae religionis hostibus non magnopere probatur, cum videatur thalmudis quoque auctoritatem convellere et Christianorum interpretationes, in locis quibusdam Propheticis statuminare. Unde factum, ut liber eius More Nebuchim. Passim in Gallia flammis fuerit adiudicatus. Vorstius Observation. ad

Chronologiam Rabbi Dav. Ganz, ann. 4927. plura supra voce Moses Ben Maiemon. De eo notus versiculus, Primus Iudaeos nugari desiit mter.

RAMBAN contracte ex Rabbi Moses ben Nachman, docuit Hierosolymis, aucior commentarii in Legem, sub initium Millenarii VI. iuxta praefati Rabbi Ganzii Chronologiam. Vide supra Moses.

RAMBERTI Pratum oppid. Comitatus Forestii, Merula. Vulgo Rubempre, suos quondam ac domesticos dominos Marte claros habuit. In Ambianis ponit Ioh. de Albineio Episcopus Tricassinus, apud Hadr. Vales. Notit. Gall.

RAMBERVILLERIAE oppid. Lotharingiae, ad Mortanam fluv. 7. leucis a Mirecurtio in Ortum, Argentinam versus, et 9. a Marsalio in Meridiem, totidem fere a Nanceio.

RAMBURELLI vulgo RAMBURES, locus Galliae in Ambianis, memoratus Guarino Episcopo Ambianorum, in Literis A. C. 1138. ubi habet, altare de Balliolo, altare de Ardicuria et altere de Ramburellis. Hadr. Vales. Notit. Gall.

RAME seu RAMA pagus Delphinatus, ad Druentiam fluv. iuxta Alpes Cottias, prope montem le Pertuis Rostan, i. e. foramen Rosanense, fauces Rosanenses. Est enim iter angustum inter duos montes, a loco proximo Rosana: Simlero. 4. leuc. infra Brigantium in Meridiem, Ebrodunum versus 2. crciter. Secundum Valesium Rama, vel Roame hodieque nomen servat, et dicitur Rame, vicus inter Brigantionem et Ebrodunum, sola [orig: solâ] vetustate notabilis: inter Fraxinariam. Froissiniere, Cantumlupae, Chantelouve medius, hinc pede montis, inde flumine angustatus, Notit. Gall.

RAMELOS e Ducibus auxiliaribus Persae, contra Aeeten, apud Val. Flacc. l. 6. v. 530.

RAMENTA Auri capitiolim aspersa, memorantur Capitolino in Vero, c. 10. et Lampridio in Commodo, c. 17. yh/gmata Graecis, et ce/smata, item tri/mmata xrusou= dicta, unde et Latini trimmam auri fecere [orig: fecêre], uti discimus ex Anastasio Bibliothecar. in Silvestro: de qua xruseiw/sei capillorum supra passim, inprimis voce Flaventes.

RAMERUDUM vulgo RAMERU, castrum Galliae, 7. leuc. a civ. Tricassium, 1. ab Artiaco, vel Arceiis ad Albam flumen: Eius cella seu Prioratus servat reliquias S. Balsemi, a Vandalis trucidati. Had. Vales. Notit. Gall.

REGES AEGYPTI VETERES.

RAMESSES [1] Regum in inferiore Aegypto XVIII. successit Usi, dum Musthis in Thebaide, Sesochris apud Thinitas, apud Memphitas Bi-cheres imperarent, Abrahamus vero Patriarcha paulo ante obiisset. Regnavit annos 29. successore Ramesse-Mene. Ioh. Marshamus, Canone Chron. ex Syncello. Item Regum in Thebaide LII. de quo vide Achenchres. Item in eadem Regum serie Rex LV. Amenophis IV. successor, antepenultimus eorum Aegypti Regum, qui Imperium in Asia obtinuerunt; in Oberlisco proin suo omnium maximo, tam illorum qui Romae, quam in Aegypto visuntur, cuiusque Plinius meminit l. 36. c. 8 et 9. a)na\ pa=san oi)koume/nhn basileu/wn, Totius universi Rex dictus o(/s2 e)fu/lacen *ai)/gupton, tou\s2 a)lloeqnei=s2 nikh/sas2, qui servavit Aegyptum, extraneos superans, ob servatam patriam victoria [orig: victoriâ] laetissimus. Eum excepit Ammenemes: sed post Ramessem hunc, nemo e Sesostris posteris in gloria fuit, nullus ultra Thebani nominis splendor. Ioh. Marshamus, d. l. ad Sec. XVI. ubi de Regis huius obelisco praef. verissimo ac illustrissimo Aegyptiacae magnitudinis monumento, prolixe agit.

RAMESSE-MENES [1] I. in Aegypto inferiore Rex XIX. Pammo-Archonde apud Thebanos, Chenere apud Thinitas, Thamphthe apud Memphitas, regnatibus, circa tempora Iacobi Labano servientis; praefuit ann. 15. Ei successit Thusi-Mares. Vide supra.

RAMESSE-MENES [2] II. Rex eiusdem seriei XXII. dum Apappus Max. Thebanis, Thinitis et Memphitis imperaret unus, Iosephus autem in Aegypto serviret. Regnavit ann. 19. eum excepit Ramesse Tubaetes de quo infra.

RAMESSE-SEOS Rex inferioris Aegypti XXI. post Thusi-Marem, praefuit ann. 23. dum Ioseph Patriarcha nascitur. Ei successit Ramesse-Menes II.

RAMESSE-TUBAETES Rex XXIII. in eadem [orig: eâdem] serie, post Ramesse-Menem II. praefuit ann. 39. Sub eo Iacobus Patriarcha a filio Iosepho, paulo ante ad summam post Regem Aegypti praefecturam evecto, invitatus in Aegyptum venit, et habitare coepit in Goshen, in terra Ramessis, Gen. c. 47. v. 11. ibidem mortuus anno [orig: annô] post 17. Successit illi Ramesse Vaphres.

RAMESSE-VAPHRES in eodem regno XXIV. Rex, post priorem praefuit ann. 29. dum Israelitae valde in Aegypto multiplicarentur, in Thebaide vero Nitoris, et post eam Myrtaeus regnarent. Illum excepit Concharis, ultimus huius Dynastiae, a Pastoribus subversus. Ioh. Marshamus ubi supra.

RAMESSES [2] i. e. tonitru, vel exprobratio tineae, aut malum delens, sive dissolvens, aut confractus tineae, civitas in extremis finibus Aegypti, ab Israelitis condita, olim pagus Arsenoitis dicta. Hieronymus. Eversa. Iskaal Lein Alschemes Tudelensi. Vide Ioh. Marshamum.

in colonarum olim usu. Nempe aut duo ramuli invicem nectebantur, ut in laurea corona, aut e fronde frondi su perinducta et consuta corona texebatur, ut in aliis coronis, aut unico [orig: unicô] ramo [orig: ramô] confiebat omnis ille coronae cirlcuitus, ut in corona Olympionicarum, quae ex oleastro seu cotino erat. Aliquando vero et diversarum arborum ramuli sociabantur, uti de hedera et lauri ramis habet Virg. Ecl. 8. Interdum ramuli floribus quoque sociabantur, uti apud Theocritum, Eidyll. 1. elichryso flori hedera: nonnumquam ramuli, foliculi et flores miscebantur, ut apud eundem hedera, foliculi et apium, Eidyll. 3. Qua de re vide Car. Paschalium, Coronar. l. 3. c. 1. etc. Inprimis vero de coronis Olympicis vox frequens: quas e)/rnea *)alfeou=, ramos Alphei, Pindarus, Isthmior. Od. 1. ramos Olympiacos, Statius, Thebaid. l. 6. et ramos simpliciter, idem vocat, Thebaid. l. 4. Sed et in supplicando rami adhibiti. Non enim Ephesi solum stefa/nois2 dia\ qallw=n ta\s2 i(kesi/as2, e)poi/hsan, coronis per oleae ramos supplicationes faciaebant, uti ait Etymol. quo [orig: quô] habutu ad aliorum quoque Numinum aras supplices consedisse olim legimus passim: Verum etiam manu sinistra [orig: sinistrâ] ramos leukostefei=s2, alba [orig: albâ] lana [orig: lanâ] coronatos, capiebant, dextra [orig: dextrâ] statuas Numinum tenentes, uti docet Aeschylus, Supplic. Plut. Theseo, Alii. Eosdem nonnumquam movebant seu quatiebant, ut eo [orig: eô] vehementius obtestarentur, Appuleius Metamorph. l. 3. Cum vero aedes sacra adibatur, Sacerdos eos sumebat et ponebat in Altari, Aeschylus ubi supra etc. Cuiusmodi ramos ferebant quoque Athenis in pompa Panathenaica Seniores, unde qallofo/roi appellati, de quibus alibi. Vide iterum superius laudatum Paschalium, l. 4. c. 12. supra voce Oschophoria, et de Festo Ramorum, apud Christianos itidem supra ubi de Dominica, Ramispalmarum vulgo dicta [orig: dictâ], item in voce Osanna. Recentiori aevo [orig: aevô]. per Ramum Investitura frequens fuit, ut et per Cespitem et Wasonem, uti videre est supra voce Cespes, item ubi de Investitura. Et quidem infigebatur ramus cespiti (cum ager tradebatur) qui sic infestucatus dabatur in manus Domini seu Maioris, certa [orig: certâ] verborum formula [orig: formulâ] adhibita [orig: adhibitâ]; hicque dein eum emptori vel donatario offerebat, certis iterum verbis pronuntiatis. Atque possessionem hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] conferre Gallis dicitur par rain de baston. Non raro tamen investitura per ramum solum occurrit, uti docet Car. du Fresne pluribus, voce Investitura: adde quae infra dicemus voce Servus. De ramo utrinque praeciso, vide supra in Clava, infra in Tomus.

RAMIRUS [1] I. Legionis Rex successit Alphonso II. Casto, A. C. 824. Fil. Vermundi I. Contra Mauros insigni praelio [orig: praeliô] victor, regnavit ann. 26. Obiit A. C. 850.

RAMIRUS [2] II. fil. Ordonni II. fratre Alphonso [orig: Alphonsô] IV. in monasterium detruso [orig: detrusô], thronum conscendit. Saracenorum 80000. stravit, A. C. 930. iterumque decennio [orig: decenniô] post eosdem vicit, Obiit tamen paulo post.

RAMIRUS [3] III. fil. Sanctii I. ipsi successit, A. C. 967. Iuvenis admodum, sed ob saevitiam, et luxum mox pulsus, A. C. 980. surrogato [orig: surrogatô] Vermundo [orig: Vermundô] II. Obiit biennio [orig: bienniô] post. Tutquetus Hist. Hispan.

RAMISES Rex Aegypti (cuius aetate captum est Ilium) Obeliscum fecit 49. cubitorum, et alium longitudine undenis pedibus, per latera cubitis quatuor, quem fecisse dicuntur viginti hominum milia. Cuius operis admiratione factum est, ut cum Syenen oppid. expugnaret Cambyses rex, ventumque esset incendium ad crepidines Obelisci, exstingui ignem iuberet, molis reverentia [orig: reverentiâ]. Rhamses, legendum, vel Ramses, ut est apud Plin. l. 36. c. 8. Hunc forsan intelligit Cornel. Tacitus, Annal. l. 2. c. 60. ubi sacerdos Aegyptius Germanico narrat. regem Rhamsen, Libya [orig: Libyâ], Aethiopia [orig: Aethiopiâ], Medisque et Pdersis ac Bactriana [orig: Bactrianâ], et Scythia [orig: Scythiâ] potitum, quasque terras Syri, Armenii, et contigui Cappadoces colunt, etc. haec literis Aegyptiis ibi scripta in Obeliscis: de quibus Amm. Marcellin. l. 17. Idem forsan est Rampsinitus apud Herodotum in Euterpe. Vide supra ubi de Lateranensi et Pamphilio Obelisco.

RAMNES vel RHAMNES pro equitibus Romanis usurpat Horat. in Art. v. 342. Eos sic vocat ab illis equitibus, quos cum Luceribus ac Tatiensibus instituit Romulus. Varro, l. 4. de L. L. p. 16. Ager Romanus primum divisus in partes tres, a quo tribus appellatae, Tatiensium, Ramnium, Lucerum. Nominatae, ut ait Ennius, Tatienses a Tatio, Ramnes a Romulo, Luceres, ut ait Iunius, a Lucumone. Sed omnia haec vocabula Tusca, ut Volumnius, qui Tragoedias Tuscas scripsit, dicebat. Ascon. Pedian. in 3. Verr. Tribus principio tres fuerunt. Tatiensis una a Tatio rege, Ramnensis altera a Romulo, Luceres altera a Lucumone, sive a Lucretino, sive a Luco, quem lucum asylum vocaverat Romulus. Plin. de viris Illustribus: c. 2. Tres equitum centurias instituit, quas suo [orig: suô] nomine Ramnenses, a Tito Tatio Tatienses, a Lucumone Luceres, appellavit. Plutarchus in Romulo: *fula\s2 de\ trei=s2 katash/santes2, w)no/masan tou\s2 me\n a)po\ *(rwmu/lou, *(ramnh/nshs2) tou\s2 de\ a)po\ *tati/ou, *tatih/nshs2) tri/tous2 de\ *loukernh/nshs2, dia\ to\ a)/lsos2, ei)s2 o(/ polloi\ katafugo/ntes2, a)suli/as2 didome/nhs2, tou= politeu/matos2 mete/xon' ta\ de\ a)/lsh lu/kous2 o)noma/zousi. A Romulo nempe Ramnes dictos volunt. Robertus Titius vero putat esse a r(a/mnos2, quod exponitur sofo\s2, kai\ e)llo/gimos2. Sed corruptus eum decepit locus, quia legendum illic *(ramnou/sios2. Vide Yvonem Villiomarum adversus Titium, l. 5. c. ult. et Casaubon. in Athen. l. 15. c. 5. voss. Etymol. Propert. l. 4. El. 1. v. 31.

Quinetiam partes totidem Tatiensibus ille,
Quosque vocant Rhamnes, Luceribusque dedit.

Nic. Lloyd. Fuere [orig: Fuêre] autem Ramnenses, qui cum Romulo primo Urbem condiderunt, Pastores Albani, et Graecanici generis aliquot, qui ante Urbem conditam illa loca tenuerant; atque hi omnes habitarunt [orig: habitârunt] Palatinum et Caelium montes. Tatienses vero Sabinifuerunt; coeteri adventitii: quorum illi Capitolinum et Quirinalem, isti loca coluere [orig: coluêre], inter Palatium et Capitolium plana, atque circum Forum. Permanseruntque hae Tribus, usque ad Tarquinii Prisci tempora. Cum enim sub Tullo Hostilio Alhani victi in Ramnensium Tribum ascripti, ceterique omnes populi, qui sub Regibus Romam ad habitandum venerant, praeter Sabinos, Lucerum tribu inclusi fuissent, urbeque multum adaucta [orig: adauctâ], tres hae Tribus neutiquam sufficerent: L. Tarquinius Priscus numerum earum augere et de se et aliisamicis, nominare volens, cum ne id faceret ab Augure Navio prohiberetur, veteres illas sub iisdem, quibus inauguratae a Romulo erant, nominibus duplicavit, primosque et secundos Tatienses, Ramnenses et Luceres constituit, quod ex Sext. Pompeio manifestum est, cum scribit. Sex Vestae sacerdotes constitutae erant, ut Populus pro sua quaque parte haberet Ministram sacrorum. Quia civitas Romana in sex erat distributa partes, in primos secundosque Tatienses, Ramnenses et Luceres. Eodem [orig: Eôdem] modo [orig: modô] centurias etiam Equitum Tarquinium duplicasse [orig: duplicâsse] tradunt, Dionys et Livius, l. 1. Postea, sublato [orig: sublatô] filiorum Anci Martii insidiis Tarquinio [orig: Tarquiniô], aliam Tribuum divisionem instituit Servius Tullius, sextus Roman. Rex, quatuorque earum constituit, Palatinam, Suburanam, Collinam et Esquilinam: qua de re vide Dionys. l. 4. Car. Sigonium, de Antiq. iure Civ. Rom. l. 3. c. 3. Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 6. c. 15. etc.

RAMOTH civitas sacerdotum, atque fugitivorum in tribu Gad, non procul a monte Galaad. Ios. c. 13. v. 26. Habuit et suburbana in tribu Isaschar.

RAMSTENIUM arx agri Basiliensis, sub Baronibus olim cognominibus, quorum familia nobilissiam defecit in Rodolfo, Thuringi, A. C. 1390. florentis filio; qui cum legitima [orig: legitimâ] prole careret, mortuus A. C. 1459. filio eius naturali Ioh. Bernardo a Gilgenberg, permissu Episcopi, arces Gilgenberg et Landscron cesserunt, castrum Zwingen ad Episcopatum rediit: Ramstenium, cum pago Breitenbach, ad Basilienses; Gilgenberg denique seu Liliomontium ad Solodurenses emptionis titulo [orig: titulô] pervenit. Vide Christ. Urstisium Epit. Hist. Basil.

RAMUS [1] pro Numine Thespiis olim, memoratur Arnobio, adv. Gentes, l. 6. Ridetis temporibus priscis Persas fluvium coluisse --- - ramum pro Cinxia Thespios etc. Clementi item Alex. *kai\ th=s2 *kiqai/rwni/as2 h(/r as2 e)n *qespi/a| pre/mnon e)kkekomme/non. Reliqua vide supra in Rami.

RAMUS [2] Petrus Veromanduus, Vir doctissimus. Filius agricolae, nepos carbonarii, qui ex nobilissima in Burgundionibus familia ortus, bellicis turbis solum vertere, et vitam carbonariam faciendo, sustentare se coactus est. Ingenio [orig: Ingeniô] ad studia factus, Parisios venit, ubi brevi tantopere in illis profecit, ut Professor Eloquentiae regius, et celeberrimus Orator evaderet. Magnoapud [orig: Magnôapud] omnes pretio [orig: pretiô], nisi quod animadversiones eius in Aristotelem non paucos illi in Universitate Parisiensi hostes, inprimis Iacobum Carpentarium, Bellovacens. Anton. de Govea, Hispan. et Ioach. Perionium excitarunt [orig: excitârunt]: Alii quoque, quibus gloria eruditionis eius officiebat, hinc praetextu sumpto [orig: sumptô] scribere contra ipsum conati sunt. Interea et Mathematicae eruditionis apicem nactus, partem stipendii sui decidit, ut egregiae hae artes peculiari in cathedra in posterum docerentur: Accessit laudum cumulo purae religionis cultus, ob quem cum tutum se non satis in Gallia videret, Genevam se recipere cogitaverat, ut videre est ex Bezae, ep. 34. et 36. Sed aliter volente Deo [orig: Deô], in egregia illa martyrum panegyri, quos Parisiensis laniena cruore suo [orig: suô] tinxit, caelebs A. C. 1572. et ipse tot adoreis iam mactus, hanc quoque coronam caelitus impetravit: occisus a percussoribus, quos ipsi Carpentarius aemulus immiserat, Cadaver eius a studiosis scuticis primo caesum, dein in Sequanam proiectum est. Thuanus Histor. Scaevola Sammar. l. 2. elog. ipse Ramus Orat. initio [orig: initiô] Professionis suae hab. Scaligeran. du Verdier Prosopogr. Theod. Banosius, Vita [orig: Vitâ] Rami, Zuingerus, Theatro Vitae Hum. Keckermannus, Praecognit Logic. Freigius, Vita [orig: Vitâ] illius, inprimis Anton. Teissier, Elog. Part. I. ubi et catalogum scriptorum Rami, quae complura, habes. Ab eo Ramaea secta Philosophorum dicta est, non quod ab illo sumpserit initiium, iam olim enim a Peripateticis non pauci dissenserunt; inter quos Laur. Valla, et Lud. Vives, e quibus plurimas Ramus deprompsit; sed quod ille melius de rebus cogitandi hinc occasione sumpta [orig: sumptâ], sententiam illorum in lucem produxit, fortiterque propugnavit. Qua de re sic Hornius: Ansam ei, inquit, dederunt Pseudoperipatetici Sophistae Parisiis alibique, Scholiastica [orig: Scholiasticâ] barbarie et corruptissima [orig: corruptissimâ] Philosophia [orig: Philosophiâ], in media literarum luce, delectati, nec non Interpretes Aristotrlis pravi ac rudes. Quorum furias non tolerans primo in illos, mox in ipsum Aristotelem acriter invectus est et Adversariorum calumniis divexatus, longius processit, novamque sectam de suo nomine, plurimos in Anglia, Gallia, Germania, sectatores nactus, condidit. In Italia vero et Hispania obscurum et pene ignotum eius nomen. Opposuerunt se plurimi, praesertim Lutetiae Ioach. Perionius: Tubingae Iac. Schekius: e Theologis Beza et Ursinus: a quibus tria ei potissimum obiecta, a)meqodi/a, a)ntilogi/a et yeudologi/a. Sectatores aristoteli infensissimi sunt, a cuius etiam lectione illorum rigidiroes abstineri volunt. Interim pomoeria Philosophorum protulerunt, eam ad usum revocando:

Metaphysicam exterminant prosus, praeceptorum paucitatem et usum urgent: hanc ob causam a quibusdam Philosophissimi, qua [orig: quâ] voce Iustinianus alicubi utitur, appellati. Hactenus Georg. Hornius, Hist. Philos. l. 6. c. 11.

RANA in sigillo Maecenatis. Gemmarum certe icones plurimum fuisse hieroglyphica virtutum, indicare Quintilianus videtur: dum Oratorem nulla [orig: nullâ] virtute praeditum, figillum appellat rasum atque tersum; inde significans, aliquam semper virtutis tesseram insculpi solitam annulis signatoriis. Sic itaque Maecenas, Hetruriae e Regibus ortus, praecipuusque Augusti amicus, usus sigillo [orig: sigillô] legitur, cui Rana rubeta seu Seriphia insculpta erat: forte ad taciturnitatis indicium et ad Augusti captandam gratiam. Hinc Pierius, Hieroglyph. l. 29. Invenias, inquit, silentium significari etiam per rubetam Ranam illam grandissimam, quae geminis veluti cornibus insignita est, propterea quod observarunt [orig: observârunt] Magi, si ea in multitudinem vociferationibus obstrepentem inferatur, silentium fieri: Eoque spectare nonnullis putant Ranam illam Maecenatis celebratissimam; qua [orig: quâ] is literas et tabellas obsignare solitus erat. Sed enim, quum Rana, non rubeta, in omnium sermone; ego eo potius rem spectare dixerim, quasi Maecenas id in Augusti gratiam factitarit [orig: factitârit], de quo etiamnum infantulo illud fertur, quod in avito suburbano ranas forte obstrepentes silere iusserit: cui quidem commento adeo favit Vetustas illa, ut ex eo negentur ibi ranae coaxare, quasi etiam adhuc tanti Principis imperio obsequantur. Voluisse igitur Maecenatem eo [orig: eô] schemate taciturnitatem polliceri, in iis quae Augustus eius fidei credidisset, non secus ac Ranae ipsae, morosa [orig: morosâ] adeo garrulitate insignes illi adhuc infantulo paruere [orig: paruêre]. Nam Sext. Aurelius et Eutropius scribunt Maecenatem Augusto ob taciturnitatem praecipus gratum fuisse: quam tamen in eo nonnumquam desideratam, ab Imperatore Tranquillus ait, etc. Mutas autem Ranas esse in Seripho Insul. notum, idem de Cyrenaicis Plinius tradit, l. 8. c. 58. cum ait: Cyrenis mutas fuisse ranas, illatis e continente vocalibus durare genus earum. Mutas etiamnum esse in Seripho Ins. easdem alio translatas canere; quod accidere et in lacu Thessaliae Sicendo tradunt. Cuius rei causam, nimium esse aquae humorem, vel amaritiem, proin in aquas crassiores dulcioresque translatas vocem recipere, docet Voss. de orig. et progr. Idolol. l. 4. c. 77. ex Theophylacto Simocatta, Probl. phys. 18. Etiam in frigidiores coniectas fontes obmutescere, translatas in tepidiorem paludem loquaces iterum evadere, tradit laudatus supra Pierius, loc. cit. etc. Sicut vero Rana Maecenas, pro symbolo, usus est, sic Plinius iunior, qui fuit apud Traianum eodem [orig: côdem] auctoritatis ac gratiae loco [orig: locô], usus in sigillo Quadriga [orig: Quadrigâ] traditur. Vide de utroque erudite disserentem Fortum. Licetum, de Gemmis Annular. Schemate 27. c. 114. Coeterum Ranae, Mahometanis in pretio: unum enim hoc est ex quinque animalibus, quae apud illos occidere non licet. Ea nempe sunt, formica et apis et rana et upupa et surad, i. e. lanius minor, qui passeres venatur. Cur autem ranas tanti faciant, causa [orig: causâ] nituntur duplici; Una [orig: Unâ], quod, Abdalla [orig: Abdallâ] teste, illarum coaxatio est Dei laudatio: altera [orig: alterâ], quod ranae ad Abrahamum se contulerunt (cum scil. in ignem a Chaldaeis coniectus est) et ore suo [orig: suô] aquas attulerunt, quibus illum in igne aspergerent, ut Alkazuinius fabulatur ex Mahomete. Pari stultitia [orig: stultitiâ] iam ante Christum, si Philastrio credimus, nonnulli ranas coluerunt, quas sub Pharaone per iram Dei tunc temporis Aegyptiorum terra emanavit, ut putore Aegyptios defatigarent, inque eo scelere (inquit) adhuc perseverant, putantes Dei iram ex hac vana ebservantia posse placari etc. Ubi plagam illam Aegypti respicit, qua [orig: quâ] Deus inter alia Pharaonem populumque eius afflixit, in ultionem inprimis infantum Israeliticorum in aquis misere suffocatorum. Unde non desunt, qui ranas per domos reptitantes, coaxantes atque in stratis iacentes, infantum incessum, vagitum atque in cunis quietem volunt aliquo [orig: aliquô] modo [orig: modô] adumbrasse [orig: adumbrâsse], ut ipsa poena crimen admissum illis in memoriam revocaret, de quo consule inprimis Theodoretum in Exodum, Quest. 16. Utut sit, etsi rana non videatur animal usque adeo maleficum, cum neque morfu, neque veneo [orig: veneô], noceat, gravis tamen fuit haec plaga. nec sensus corporis ullus est, cui molesta non fuerit ranarum tanta multitudo. Horrendum enim erat spectaculum, non solum agros, sed et urbium plateas, atque ipsas domos videre tam turpi agmine scatentes. Et aures fatigabat continua coaxatio. Nec palato sapiebant cibi illarum contactu foedatl. Nocturnam tandem quietem interturbabant tam importuni contubernales; et teter mortuarum odor saevam mephitim exhalbat. Quae incommoda graphice describunt Iudaei duo, sermonis elegantia [orig: elegantiâ] Graecis neutiquam inferiores, Philo, de Vita Mosis, l. 1. et Iosephus, Iud. Antiqq. l. 2. c. 5. quos vide, praeter Historiam sacram, quae in Exodo continetur. Sed et allis gentibus, ab hoc reptili, gravissima incommoda. Ab ranis enim civitatem in Gallia pulsam, Marcus Varro auctor est, apud Plinium, l. 8. c. 29. Et de Abderitis, scribit ex Trogo Iustinus. l. 15. c. 2. Cassander ab Apollonia rediens, in Abderitas, qui propter ranarum muriumque multitudinem, relicto [orig: relictô] patrio [orig: patriô] solo [orig: solô], sedes quaerebant. Ubi lege, rediens incidit in Abderitas, ex Orosio, l. 3. c. 13. Abderitae nempe fuerunt vere batraxomuoma/xoi. Sed inprimis memorabile est et Mosis historiae de ranis prosemfere\s2, quae de Paeonia et Dardania referuntur a Scriptoribus pervetustis, Phoenia et Heraclide Lembo, quorum ille Aristotelis fuit discipulus et amicus Theophrasti, hic sub Ptolemaeo Philometore vixit, circa Olymp. 150. Et Phoenias quidem scripsit, Deum ranarum pluviam immisisse circa Paeoniam et Dardaniam, quarum tanta fuerit copia, ut vias impleverint, cumque adeo eas occidendo et domos occludendo nihil proficerent, ut omnia vasa implerentur et cum cibis ranae sequerentur, neque aquis ut; liceret, neque pedes uspiam in terra figere, et mortuarum foetor admodum gravis esset, ex ea regione homines se

subduxisse: quod forsan de Autariatis populis intelligendum, quos circa Paeoniam et Dardaniam aliquando habitasse, Strabo refert l. 7. De Heraclide Lembo Vide Athenaeum, l. 8. c. 2. etc. et plura hanc in rem, praeter Plinium, apud Sam. Bochartum, l. 2. Part. poster. c. 1. et seqq. ubi hoc animal superbiae, propter inflatas buccas; impudentiae, propter sanguineos oculos et maledicentiae, ob notam loquacitatem, symbolum esse addit. Ab eo, Persidis vel Susianae fluvio maximo nomen *batraxi/tou inditum habes supra, voce Oroatis ut succino inclusam Ranam, iucunda [orig: iucundâ] oculorum admiratione, videbis infra ubi de Succino.

RANCO castrum Galliae, vulgo Rancon, in alta rupe, ad Tardueram flum. in agro Encolismensi. Quibusdam Ranconium, aliis Rancona. Hadr. Vales. Notit. Gall.

RANCONETUS Aemarus Petrocoriensis Gallus, eruditione Iuris praesertim et Antiquitat. inclitus. Duareno in variis Iuris nodis endoandis magno usui fuit, ut cuius veris fontibus resolvendis, ut et elegantioribus studiis, primus viam aperuit. Praeterea Philosophus ac Mathematicus pereximius, magnisque muneribus tum Burdigalae, tum Parissis, defunctus; ad studia semper ante lucem surrexit, postque lectionem ac meditationem rursus indormiit, et valetudini et studio multum id conducere affirmans. Obiit A. C. 1559. aetat. 60. a Guisiis, hostibus suis, in publico tumultu, ad mortem adactus. Eius nihil exstat, praeter librum cui tit. Tresor de la Langus Francoise, tant ancienne que moderne: aliis vero amplam scribendi materiam reliquit, Notis, in varios Auctores, sua [orig: suâ] manu ad marginem additis nitideque ad scriptis. Vide Thuanum, Histor. Sammarth. Elog. Anton. Teissier, Elogior Part. I.

RANDA vicus Persiae, ad quem Chiles 3000. Persarum, novas res cogitantium concidit, Polyaen. l. 7. c. 39.

RANDAN nomen illustris in Gallia Familiae, quae Rupifulcaudiae Stirpis ramus est. In hac enim, cum Franciscus II. filius primogenitus Francisci I. duos genuisset filios, Franciscum et Carolum; ille Comites reliquos (qui nunc Duces) de la Rochefaucaud, nec non Comites de Roucy; iste Comitis de Randan, prosevit, quorum haec series est. Ioannes Da. de la Rochefaucaud, ex Margaretha (filia Ioannis Rupifulcaudii Dn. de Barbesieux ) gen vir Francilscum I. Comitem Rupifulcandium; maritum Ludovicae Crussoliae, et ex ea patrem Francisci II. quo [orig: quô] et Anna [orig: Annâ] de Poligniac Dn. de Randan, genitus Carolus Rupifulcaudius Comes de Randan, iunxit sibi Fulviam Picam (Galeacii Pici Comitis Mirandulae filiam) atque ex ea suscepit Ioannem Ludovicum Rupifulcaudium Comitem de Randan: cui Isabella agnata filia Francisci III. Comitis Rupitulcaudii) peperit Mariam Catharinam de Randan, uxorem Henrici de Beaufremont March. de Senecey, lineae suae ultimam. Vide Philipp. Iacobum Spenerum, Theatr. Nobilitatis Europeae, Part. II. p. 18. et in Indice, ubi de Rupifulcaudiis.

RANDERSIUM oppid. amplum Iutiae Septentrional. ad Cutium fluv. in Dioecesi Arhusiensi. 3. leuc. Danic. ab Arhusia in Boream, Alburgam versus 5.

RANGIFER animal Septentrioni proprium, Finnis, Lapponibusque quasi peculiare. Locis delectatur perpetua [orig: perpetuâ] nive et glacie horridis, ac peculiari musci in petris nascentis alimento [orig: alimentô] gaudet: alio [orig: aliô] autem a natalibus istis suis translatum diu non vivit. Ad figuram cervi quam proxime accedit, sed tenerius aliquantum est ac membris gracilioribus, pilis curtis, colore griseo [orig: griseô], duobus praeditum cornibus. Eorum multa et numerosa armenta Finni possident, maximo [orig: maximô] suo [orig: suô] commodo [orig: commodô]. Lac ex iis mulctum suave est, e quo caseos quoque conficiunt non ingrato [orig: ingratô] sapore. Sed butyrum non praeparant, carntbus eorum vescuntur, quas sale quandoque condiunt, et vento [orig: ventô] siccant; pellibus vestiuntur, pilis sellas suffulciunt, nervis vestes consuunt, atque es iis habenas et vincula conficiunt, quibus naviculas suas quandoque colligant, absque ullo ferramento, quo [orig: quô] destituuntur. Ex cornibus manubria cultrorum, et alia utensilia, conficiunt, sed praecipue trahendis vehiculis suos aptant Rangiferos, atque celerrime maximum conficiunt itineris spatium. Unus eorum vehiculum trahens praecedit, habenis ad cornua alligatis, rectore baculo [orig: baculô] totum negotium dirtgente, alter vehiculo alligatus subsequitur, et cum prior trahendo defatigatus fuerit, in eius locum substituitur posterior, subsequente illo [orig: illô] atque ita operas partiuntur, donec pensum absolverint: Lassitudinis dant signum, gradum sistendo, et linguam cum anhelitu exserendo. Duodecim horarum spatio [orig: spatiô], ultra centum mill. passuum confictunt, Plura in Museo Wormiano, l. 3. c. 26. Veteres Gothos ex ipso hoc animali rhenones suos, inde dictos, Reen enim id incolae vocant, confecisse probat Loccenius, c. 20. iisque Sidonii locum, Epist. 29. l. 4. prolixe illustrat. Vide infra Rheno. Coeterum inter animalia, quae e remotissimis locis sibi adduci curaverat Galliae Rex Ludovicus XI. ut aegritudinis suae mortisque imminentis famam falleret, Rangiferos quoque fuisse, legimus. Inter Suecica Insignia, Rangifer excelsis cornibus, in solo stellis sparso, Bothniae provinc. gradiens in parma plinthidibus sparsa, Wermelandtae provinc. digma est. Sed et Rangiferi 3. aurei gradientes in coruleo, Familiae in Gallia Grangeae Dride Montigny insignia conftituunt, vide Phil. Iac. Spenerum, Oper. Heraldici Parte II.

RANI populi Scythiae Caucasi accolae, in Colchorum confinio. Plin. l. 6. c. 7.

RANIMIRUS undecimus Aragonum Rex crudelissimus: Barones regni potentissimos, se contemnentes, uno [orig: unô] Convivio [orig: Conviviô] trucidavit. etc. Vide Ramirus.

RAPA [1] su RAPORA urbs Episcopalis Hiberniae, in Ultonia et Comitatu Dungalensi, ad lacum Suvellium, cui unita est sedes

Derriensis. Nunc vicus, 40. mill. pass. a Dungala in Caeciam, 12. a Derrio in Occasum, 45. ab Armacha in Boream, 20. a Banchorensi coenobio in Occasum. Rapoe. Alias Rapus, in Anglia, est Comitatus [orig: Comitatûs] portio maior. laesti instar, quae plures in se continet hundredos seu centurias. Omnis fic Sussexia in VI. rapos dividitur, Henr. Spelmanno in Glossario.

RAPA [2] inter hortensia, pluribus memorantur Plinio, qui a frumento protinus, aut certe faba, illa dicenda esse, quando alii usus praestantior ab his non est, ait l. 18. c. 13. Ubi, postquam quadrupedes alitesque ex iis commodum aliquod capere, dixit, addit: In cibis quidem nostris pluribus modis commendantur, durantque ad alia, sinapis acrimonia [orig: acrimoniâ] domita, etiam coloribus picta, praeter suum, sex aliis, purpur eo [orig: eô] quoque: neque aliud in cibis pingi decet. Ibidem palmam in Nursinoagro nascen tibus, et eorum nonnullis 40. librarum pondus tribuit etc. Coeterum Rapis, aut milio, aut panico, restibilem agrum faciebant Veteres. Plinius, Si fuerit illa terra, quam appella vimus teneram, poterit sublato [orig: sublatô] hor deo [orig: deô] milium seri. Eo [orig: Eô] conidito [orig: coniditô] rapa: his sublatis hordeum rursus veltriticum, sicut in Campania. Sublecto [orig: Sublectô] nempe hordeo [orig: hordeô], quod est ex genere farrei spici, milium serebatur sequente anno [orig: annô]; iterum sequente, rapa; quibus sublatis et praeparato [orig: praeparatô] per annum novali rursus hordeum vel triticum. Sic quadrienn ium int ererat inter farrei spici utramque sationem: qui ordo obtinebat, in optimis ac pinguissimis arvis, qualia erant Campaniae. Qua [orig: Quâ] porro superstitione seri rapa con sueverint, docet idem, c. 13. l. cit. Ferunt subtili observatione, quot a [orig: â] Luna [orig: Lunâ] praecedente hieme nix prima ceciderit, si totidem luminum die intra praedictum temporis spatium serantur, mire provenire. Vide de conditura illorum Columellam, l. 12. c. 54. et Dioscoridem, qui muria [orig: muriâ] condiri scribit etc. Nec omittendum, quod rapa in Vespasianum, ius in Foro dicentem, Adrumetis seditione oborta [orig: obortâ], iacta legimus, apud Suetonium, in eo, c. 4. de quo contumeliae genere supra passim: uti de rapo e plumbe Apollini Sacrato, infra Raphanus.

RAPALLUM oppid. ditionis Genuensis, in ora maris Ligustici, cum portu, 23. milliar. circiter a Genua in Ortum, Spetiam versus, 3. a portu Delphino. Hinc Sinus parvus adiacens Golfo di Ripallo; est que pars orae Orientalis Ligusticae, inter Lavaniam ad Ortum et portum Delphinum ad Occasum. Item urbs Episcopalis Basilicatae cum titulo Ducatus.

RAPATO sive RATBODUS, filius maior natu Lanceliai vel Kancelini vel Cuonzelini, (quem alii quoque Bezzonem vel Landolum vocant) Guntramo [orig: Guntramô] cognomine Divite, Hapsburgiorum satore, geniti, Hapsburgios continuavit. Eius enim ex Ita Lotharingica, Friderici Ducis filia Hugonis Capeti ex sorore nepte, filius praeter alios Wernerus I. fuit, nepos Otto, ab Hessone de Ussenberg A. C. 1110. caesus. Ottone natus Wernerus II. hoc [orig: hôc] Wernerus III. Adelberti cognomine Divitis pater, qui primus, Landgravii Alsatiae titulo [orig: titulô] insignis, Rudolfum edidit, patrem Alberti Sapientis, quo [orig: quô] natus est Rodolfus. I. Imper. Frater vero Rapatonis iunior Landolus, qui etiam Bozelinus et Lancelinus quibusdam dictus est, Duces Zeringiae, e quibus Duces Teccii et Marchiones Badenses orti, progenuit. Phil. Iac. Spenerus in Fam. Austr.

RAPERSUILA oppid. Helvet. ad lacum Tigurinum, cum ponte oblongo. Sub quinque minorib. pagis, pluries sed frustra obsessum. 5. milliar. German. a Tiguro in Eurum, Curiam versus 12. Vide Rupertivilla.

RAPHA [1] fil. Beniamin. 1. Paral. c. 8. v. 2. qui et Echi. Gen. c. 46. c. 21. Filius item Biana. 1. Paral. c. 8. v. 37. Latine medicina, vel medicus, aut relaxatio, vel Gigas.

RAPHAEL [2] Cumanus ICtus insignis scriptis celebris. Floruit Patavii, A. C. 1419.

RAPHAEL [3] Fulgosus Placentinus, eodem [orig: eôdem] tempore ICtus celebris, itidem varia edidit.

RAPHEL Volateranus Volaterra [orig: Volaterrâ] Tuscus vixit usque ad initium Saeculi praeteriti. Scripsit Commentarios Urbanos, ad Iulium libris 38. qui in tres divisi partes, continent Geographiam veterem, Anthropologiam seu vitam Virorum illustrium, et Philologiam, seu principia artium. Quidam ipsum Maffaeum appellant et alia quoque scripsisse volunt. Paul. Iov. in elog. c. 118.

RAPHAEL [5] Urbinus a patria dictus, Pictor excellentissimus saeculi praeteriti. Fil. Iohannis Sanctii, similiter Pictoris, qui cum mature deprehenderet, se institutioni filii parem non fore, illum Petro Perusino magna [orig: magnâ] cum laude eandem artem tum factitanti commisit. Sed et hic mox a discipulo superatus est, qui hinc plerisque Italiae urbibus obitis, tandem Michaelis Angeli opera imitando peritiam suam consummavit. A Iulio II. et Leone X. adhibitus ea pinxit Romae, quae praecipui thesauri loco [orig: locô] ibi hodieque habentur. Coeterum fuit forma [orig: formâ] virum decente, comis, affabilis. globo [orig: globô] artis amantium perpetuo [orig: perpetuô] stipatus. Fidem matrimonii quidem dederat nepti cuidam Cardinal. Bibiani, sed partim Cardinalatus spe lactatus, partim pro saeculi locique more, Romae enim plerumque vixit, vagis amoribus magis delectatus, morbo [orig: morbô] hinc contracto [orig: contractô], obiit A. C. 1520. aetat. 37. die suo [orig: suô] natali. Vasarius hist. Pict. Felibien. de Pict. Part. I.

RAPHAJA fil. Iesaiae. 1. Paral. c. 3. v. 21. Fil. Thola. 1. Paral. c. 7. v. 2. Fil. Baana. 1. Paral. c. 9. v. 43. Latine medicina, vel relaxatio Domini.

RAPHAIM populi, quos Moabitae Enim, Ammonitae, Zanzummim vocant. Deuteron. c. 2. v. 12. In tribu Manasse. Item vallis Iuxta Ierusalem, Ios. c. 15. v. 8. Latine Gigantes, medici, aut relaxati.