CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

RASOPHORI Graeci *(rasofo/roi, novitii Monachi dicuntur, apud Balsamonem in Syn. Constantinopolit. can. 5. a voce rasum, r(a/son Graecis recentioribus; quo [orig: quô] nomine indumentum indigitatur detritum et usu defloccatum, o( tri/bwn e)klipw\n kroku/das2. Althelmus de Laude Virgin.

Nec lacerna tibi vilescat vitrea, Virgo,
Tergore vel raso [orig: rasô], et lignis compacta salignis,
Seu membranarum tenui velamine facta.

Itaque *(rasofo/roi seu *(rasoforou=ntes2 Monachi sunt, oi( *(rakendu/tai, qui *)ra/kos2 gerunt. Qua [orig: Quâ] voce citimae aetatis Graeci proprie notant Monachicum pallium, i. e. tribw/nion: quod olim Philosophorum erat. Unde *(rakodu/tai et *(rakendu/tai Monachi. Quamvis Graecis quidam inter tri/bwna et tribw/nion distinguentes, tri/bwna, Philosophi vestem exponunt, tribw/nion vero to\ r(a/kos2. Sed hoc discrimen passim confundunt Auctores. A Philosophis igitur Christiani Ascetae pallium acceperunt; cumque procedente aevo [orig: aevô] a)/skhsis2 ad certum genus hominum rediit, Monachos videl. exinde eorum proprium pallium esse coepit. Unde *(ra/kos2, i. e. tri/bwn seu tribw/nion, pro pallio Monachico, apud Zonaram ad Can. 12. Synodi Gangrensis. Sed et Monialium *(ra/kos2, Nicephorus Xanthopulus in Catalogo Patr. Constantinopolit. de Basilio Diac. Ubi *gunh\ r)i/yasa ta\ r(a/kh, est mulier quae habitum monialem eiuravit et abiecit. Et Palladius, de Taor Virg. in Lausiaca, *)ekei/nh de\ r(akodutou=sa a)dialei/ptws2 e)n th=| monh=| e)n e)/rgw| kaqezome/nh etc. Salmas. ad Tertullian. de Pallio, p. 89. et seqq. Cl. Suicero *(ra/sa sunt interius velamen corporis, cui toga talaris superinducebatur, Monachis, Sacerdotibus, Militibus etiam in usu, voce *(rasoforei=n Facili videl. significationis prioris in istam flexu.

RASORES et Interrasores Graece *diarhnhtai\, Artifices quinam dicti, vide supra Radere. Horum opus rasile. Papinius Statius, Theb. l. 7. v. 658.

------ et fibula rasilis auro
Tanariam fulva [orig: fulvâ] mordebat iaspide pallam.

Ubi Lutatius, ad luxuriem retulit pulchritudinem fibula. Erat enim torno diseriminibus multis exornata. quas vulgo interrasas vocant. Vide Barthium ad h. l. ut et supra in coce Interrasile.

RASTA milliare German. leucas duas, tria milliaria continens: eo [orig: eô] forte sensu dictum, quo [orig: quô] hodie apud eosdem Raste, quietem, pensumque denotat, sic sta/dion Graecis, a)po\ th=s2 sta/sews2, a statione, vide Hieron. Comment. in Ioel. c. 3. v. 18. Henric. Spelmannum. Glossar. Archaeol. etc.

RASTICES Sclavorum Rex in angustias est redactus, a Ludovico II. Imperatore qui Suenteboldo, eius nepoti, regnum dedit, A. C. 870. Aventin. l. 2.

RASTRUM quibusdam ex veterib. Grammaticis ska/fion et skapa/nh, sed hocrutrum potius, qumam rastrum: Rastri enim eradendae potius et poliendaeterrae, quam fodiendaefacti sunt. Hinc rutra a rastris secernit Cato; quae perperam hodie confunduntur. Erant autem rastri dentati, unde a radendo dicti. Hinc Catoni rastri quadridentes. Ennius,

Primum nempe in agricultura erat arare et fodere, deinde rastris glebas imminuere, quod et occare proprie dicebatur. Virg. l. 1. Georg. v. 94.

In vinea pulverationem id dicebant, uti vidimus etc. Interim, pro fossorio instrumento vocem hanc tum Poetae, tum coeteri Auctores, non raro ponunt. et rastros, lignaes, bidentes, confundunt. Sic Plinius ex Virgilio tradit, oleam non desiderare rastros, ut vitem: ubi per rastros intelligit fossionem. Idem inimicos pubescenti uvae rastros esse dictitans, id ipsum vult. Et Theophrastus, *barei=an kai\ th\n pi/eiran qe/rous2 e)rga/zesqai kai\ toi=s2 a)ro/trois2 kai\ th=| skapa/nh|. i. e. vomeribus et rastris. Et quidem rastri quadridentes, seu qui pluribus dentibus instructi erant, occandae magis terrae apti fuisse videntur; bidentes, fodiendae. Quae duo genera rastrorum tangit Varro, non tantum eradi terram rastris, sed et erui, docens: unde Rastri alii Occatorii, alii Fossorii. Quorum hos intelligit Solinus quoque, c. 38. cum Balsamum rastris mitescere, dicit, h. e. tai=s2 skapa/nais2, fossionibus. Vide Salmas. ad Solin. p. 515. et 587. et supra quoque, ubi de Ablaqueatione, et Occatione. Inter insignia Comitum de Schwartzenburg videtur quoque Rastrum seu pecten et furca miniata, in solo argenteo: quod hodierni Comites a Schwartzenburgicis Leutenbergicis, qui superiore saeculo [orig: saeculô] in Philippo defecerint, accepere [orig: accepêre]. Eo [orig: Eô] designari aiunt Imperii Stabulo Praefecti seu Archippocomi (Reichs Stall. Meister) dignitatem, quam illi habuerint. At Rastra 2. aurea decussata, in rubeo, Baronum de Neuhauss in Austria gentile symbolum est, forte Liberi praedii (Freyhoff ) in Haggenburg, quod inter alia Familia e Bavaria illuc profecta acquisivit. Sed et Rastela 3. rubea dentata sexies in arca aurea scuti Mantuani comparent, Retelanae Familiae emblema, Phil. Iac. Spenerus, Oper. Herald. Parte II.

RASURA in Ecclesia Romana est in cisio capillorum in modum coronae facta, qua [orig: quâ] Ecclesiastici insignes sunt: Germanus Patriarcha Constantinopolit. Raditur captu medium in gyrum, ut ea corona sit pro corona Christi. Beda Histor. Anglic. l. 1. c. 22. Abrasio capitis Ecclesiasticorum, in coronaeforma, coronam Salvatoris nostri spineam significat etc. Et quidem Episcopi ac Cardinales prae coeteris ampliorem rasuram deferunt: Pontisex autem totum caput rasum habet,

praeter circulum capillorum brevem, ad formam Monachorum Benedictionorum, de quo ritu, in Concilio Toletano IX. can. 40. ita disponitur: omnes Clerici vel Lectores, sicus Levitae et Sacerdotes, detonso [orig: detonsô] superius capite toto [orig: totô], inferius solum circuli coronam relinquant. Hodie vero rasura tam exigua in plerisque, ut vix cerni possit. Sed et Maronitae aliique Monachi Orientales, ita radunt caput, ut relinquant capillorum circulum in vertice, verum subtiliorem Monachis Occidentalibus. Quosdam tamen in modum crucis capita rasisse, Osorius testis est l. 3. rer. Eman. Quod hodieque observat Episcopus Carangor. Dioeces. Indiarum Oriental. uti legitur in libro, cui tit. Novus Orbis c. 133. De Christianis Georgianis memorat Roraldus Episcopus, qui floruit A. C. 1300. ac de Successibus Terrae S. scripsit, Clericos eorum in orbem, Laicos in quadrum, comam radere. Neque vero Clerici solum, in praefata Ecclesia sed et Moniales raduntur, uti docent Macri Fratres in Hierolex. voce Tonsura. Olim vero etiam Serapidis et Isidis Sacerdotes radebantur: Hodieque Mahometani totum caput radunt, floccum solum in vertice relinquentes, quod etiam, a Christianis sibi subditis, observari volunt etc. Vide supra passim, inprimis in voce Capillus seu Coma, ut ut ubi de Radendi ac Tondendi ritu.

RATAE Antonino. Raga Ptolemaeo, Coritanorum urbs in Britannia, Vulgo Leicester, ut putat Camdenus. Ratiford vero Talboto.

RATAESIS Memphitarum Rex XIII. post Men-Cherem, ante Bi-Cherem, Use in inferiore Aegypto regnante, circa tempora Iacobi Patriarchae nati. Ei successit, ut dictum Bi-Cheres, quem vide.

RATANEUM oppid. Illyrici, apud Onaeum promontor peguntio finitimum, Plin. l. 3. c. 22. Rat.

RATENOVIA oppid. in media Marchia Brandeb. ad Havelam fluv. 11. milliar. German. a Berlino in Occasum 10. a Magdeburgo in Caecram sub Electore Brandeburg.

RATES olim ad navigandum adhibitae. Plin. l. 7. c. 56. Nave primus in Graeciam ex Aegypto Danaus advenit: ante ratibus navigabatur, inventis in Mari Rubro inter Insulas, a Rege Erythra. Reperiuntur, qui Mysos et Tyoianos priores excogitasse [orig: excogitâsse] in Hellesponto putent, cum transirent adversus Thracas etc. Vide supra Navis. Sic autem dici consuevere [orig: consuevêre] connexarum trabium compages, an a Graeco r(e/w, i. e. fluo, quod in aquis fluant; an a radendo, quod aquas radant; an quod ratae ac sirmae sint? Graecis xedi/ai, a facili ac tumultuaria structura. Sed et sequenti aevo [orig: aevô] earum, in exercitibus inprimis traiciendis, usus frequens, Ita Rhodanum Annibal cum exercitu superavit, apud Livium, l. 21. c. 27. Raptim caesa materia, ratesque fabricatae, in quibus equi virique et alia onera traicerentur. Hispani sine ulla mole in utres vestimentis coniectis ipsi cetris suppositis incubantes flumen transnatavere [orig: transnatavêre]. Et alius exercitus ratibus iunctis traiectus. Et pro longa nave nonnumquam. Vide multa apud Lil. Gyraldum voce Schedia, ut et infra aliquid in eadem etc. Hinc Ratitum seu Ratitus, veteribus Romanis quadrans appellatus est, quod in illo ac triente ratis, sicut in asse navis, figura expressa esset.

RATHERIUS Monachus Lobiensis in Dioecesi Cameracensi; Simplicitate, prudentia [orig: prudentiâ], eurditione nulli secundus. Ab Hilduino Abbate in Italiam deductus, Hugonis Regis favore Episcopatum Veronensem accepit: Unde paulo post, quasi hostibus eius faveret, pulsus, revocatusque, secunda [orig: secundâ] quoque vice deturbatus, in Belgium rediit, Leodinsis Ecclesiae curam ab Archiepiscopo Coloniensi nactus: sed et hinc civium morositate expulsus, Veronam rursus venit, inde tertium deiectus, rediit unde primitus venerat. Obiit A. C. 974. Scripsit de Incarnatione Christi, de corpore et sanguine eius, Opus Grammat. cui mirabilem induxit titulum, Sparadersum, etc. quae a Luca Acherio edita. Sigebert. in Cat. c. 128. et in Chron. ad A. C. 928. et 933. Luitprand. l. 3. Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. 29. et 39. Gesnerus, Valer. Andr. Biblioth. Belg. Chapevill. de Gestis Ratheri in Eipisc. Leod. Ipse sibi hoc Epitaphium fecit:

RATIASTUM Leomovicum urbs. Ptol. vulgo Limoges. Rais vero Bertrando. Agesinatum caput, ad Carantonium fluv. Hodie Inculisma Baudrand. Vide ibi. Caput fuit Lemovicum, uti docet Claud. Ptolemaeus, e)n th=| mesogai/a| *)akutani/as2 toi=s2 *ph/ktosin u(po/keintai *limou/i+koi kai\ po/lis2 *(rate/iaston. Greg. quidem Turonensis l. de glor. Confess. intra Pictavorum terminum, qui adiacet civitati Namneticae, vicum Ratiatensem, sive Ratiatum, qui pago circumiacenti nomen suum dedit, et in vetere nummo Raciate inscribitur, commemorat: et Adelphius Episcopus Ecclesiae Pictavorum in veterib. codicib. nonnullis Adelphius de civit. Ratiatica, et Adelphius Episcop. de Ratiate, nuncupatur, a Ratiaro illo vel Ratiate Pictonum; Magno quoque, quem quidam e recentioribus sequuntur, caput Lemovicum Augustoritum facit. At hoc quidem Pictonum, Ratiastum vero Lemovicum caput esse Ptolemaeus asserit, cui, utpote Auctori gravi ac diligenti, haud dubie sides adhibenda est. Postea Ratiastum deposita [orig: depositâ] propria [orig: propriâ] ac vetere appellatione, nomen Gentis, cuius caput erat, ut in aliis quoque factum, accepit, ac dici coepit Lemovicae. Hinc Audoenus de vita Eligii, vocat Lemovicas civitat. Fredegarius Lemovicas: Fortunatus Lemovicinam urbem. Alii aliter: Lemovicas inprimis veteres nummi et Annales et Robertus quoque in Chron. hodie Limoges, quasi Lemocas, mutilato [orig: mutilatô] Lemovicarum nomine. In veterib. Notitiis provinciarum et civitatum Galliae Civitas Lemovicum vocatur, et inter provinciae Aquiranicae primae ciutrates octo sextum obtinet locum, Rutenis, Albiensibus Caducisque post posita, quibus tribus populis Lemovices olim multo superiores fuere [orig: fuêre]. Sextum locum tenet et

in Bituricensi provinc. civitas Lemovicae, apud Robertum in Chron. at apud Gervas. Tisleberiensem et in Notitiis ipsius aetate recentioribus, quinta locatur, Albiensibus vel Albigensibus in septimum locum reiectis. Eius Episcopus Rauricius Consilio Aurelianensi IV. Basilio [orig: Basiliô] V. Consule, Indict. 4. A. C. 541. per se, et Synodo Aurelianensi V. per Bantaredum interfuit. Habuit olim Amphitheatrum suum extra muros, quod Arenas, nomine apud Gallos usitato [orig: usitatô], appellavere [orig: appellavêre]; unde Ecclesia S. Mariae de Arenis, cuius mentio in Concil. Lemovicensi II. habito A. C. 1034. quod Amphitheatro huic proxima esset, dicta est. Stephanus certe Abbas Monasterii S. Martialis VII. Turres in Gastello Martialis duas, unam contra Scutarios, nomine Orgelotum; alteram contra Arenas, nomine Fustiniam, praecipiente Rege Carolo [orig: Carolô] minor. ad repellendum Guilielmum A. Ducem, Pictavinum Comitem, fecisselegitur in Histor. Abbatum Lemovic. Hodieque inter septem portas, quarum duae obstructae sunt, una est Lemovicis, porta Arenarum vel porta ad Arenas, vulgo la porte des Arenes, appellata, quod ea [orig: eâ] Amphitheatrum suburbanum ei proximum peterent Lemovicini. Ibidem est et Coemeterium Arenarum, le Ctmeriere des Arenes, locus incolarum ambulationibus celebratus. Monetarium Regum Galliae, Merovingorum Principatu, hic [orig: hîc] fuisse, et Monetam percuti, aurumque fiscale purgari fornace consuevisse, docet Audoenus, l. cit. nummi item veteres inscripti Lemovicis: et Lemovecas F. i. e. Lemovecas fit. Vide Hadr. Vales. in voce Lemovices Aquitani et supra Raiz.

RATIATENSIS vel RATENSIS pagus a vico Ratensi in finibus Pictonum, prope Namnetas, nomen habet: hic Ligere amne a Britannia, cui tamen attribuitur, divisus est, et titulo [orig: titulô] Ducatus gaudet, vulgo le Duche de Raiz, alias Retz. A vico Ratiato, intra terminum Pictavorum. Pictavienses Episcopi etiam Ratiatenses dicti sunt, quia ibi aliquando sunt commorati. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

RATIBORIA urbec. Stlesiae superioris culta, caput Ducatus cognominis ad Oderam fluv. alias Poloniae Regi oppignorata. 4. leuc. a Carnovia in Ortum, versus limites Poloniae superioris, 7. supra Oppolium in Meridiem. Hoc [orig: Hôc] ut et Oppoliae ducatu, placatus a Ferdinando II. Betleem Gabor, arma deposuit, A. C. 1619. VIRI ILLUSTRES.

RATIBORUS [1] fil. fuit Mistaevonis, Herulorum Regis, frater Udonis Vandaliae et Megapolis Principum Auctoris, a quo et Boguslao, fratre eius, Pomerani Principes ortum traxere [orig: traxêre]. Filios illius octo, Magnus Rex Daniae in Ducatu Slesvicensi occidit, A. C. 1048. Boguslao [orig: Boguslaô] vero genitus Suantiborus, filios reliquit quatuor, e quibus Wartislaus et Ratiborus citeriorem; Suantopulcus et Bogislaus ulteriorem fortiti sunt Pomeraniam.

RATIBORUS [2] fil. Suantibori praedicti, una cum Wartislao fratre, Pomeraniae citerioris Principum fuit conditor: Rugiis Bartum. Tribsesiam et Grimmium eripuit. Pater Wartislai et Suantopulci, qui relicta [orig: relictâ] patruelibus ulteriori, Principatum citeriorem, cum Stetino sibi sumpsere [orig: sumpsêre]. Ex his inprimis Wartislaus Princeps fortissimus cum Danis et Henr. Leone pro libertate sua et Megapolitanorum, gessit diuturna bella: Quatuor Comites, Adolfum Holsatum, Christianum Oldenburgicum, Reinaldum Dietmarsum et Gunzelinum Suerinensem, obsidione Demmini depulit. Adolfo [orig: Adolfô] caeso [orig: caesô]. Inde tamen se recipere coactus, cum Leo Demiminum et Wolgastum diriperet, hoc [orig: hôc] digresso [orig: digressô], sua recuperavit. Verum in eius filio Bartholomaeo linea defecit A. C. 1224.

RATIBORUS [3] fil. minimus natu Bogislao praefato geniti Subislai, cum fratribus Wartiflao et Samboro, sua dicitur Cruciferis Borussiae legasse [orig: legâsse], quae gravium bellorum origo. Vide in voce Pomerania.

RATIO Patrimonii in vetere Saxo, SUPERPOSITO. MEDICORUM. EX. RATIONE. PATRIMONII. idem quod Rationalis. Unde ex Ratione Patrimonii, qui Ratio fuit patrimonii; quemadmodum ex Consule, qui Consul fuit. Dicebant autem, Ratio patrimenii, pro Rationali; sicut Cura Praetorii vel Palatit, pro Curatore Praetorii Palatiique. In Vita Claudii, curam Praetorii unum, apud Trebell. Pollionem. c. 14. Ovidius, l. 1. Heroid. Ep. 1. v. 104.

Hinc i)/dios2 lo/gos2, Ratio privata, Straboni pro *logisth/s2 Rationalis etc. Vide Salmas. ad Spartian. in Severo, c. 12. uti de Veterum more rationem domesticam totius vitae per dies singulos scribendi, Casaubon. ad Vespas. Suetonii, c. 22.

RATIONALE quod et Logium, in V. Test. quid fuerit, diximus supra, im voce Ephod. In Ecclesia Romana quoque inter vestes seu ornamenta Episcoporum occurrit, quod cum Pallio idem facit Car. du Fresne, qui addit, haberi in Missa ab Illyrico edita [orig: editâ] hanc orationem ad Rationale, cum scil. illud Episcopus induit, sacra facturus: Da nobis Domine virtutem tuam firmiter retinere, et doctrinam veritatis plebi tuae digne aperire, in Glossario. Interim quibusdam tantum Episcopis, non vero omnibus, Rationale hoc a Pontificibus Romanis concedi consuevisse, refert Ivo Carnutensis, Serm. 3. et certis aliquando sedibus, aliquando certis personis. De Sede Eystettensi, vide Philippum Episoopum Eystettens. in Vita S. Willibaldi, c. 23. De Archiepiscopo Montis regalis in Sicilia, Margarinum, in Bullario Casin. Tom. II. p. 199. Chappeavillus ad caput 40. Aegidii Aureaevallis Mon. Chartam Innocentii II. qua [orig: quâ] Adelberoni II. Episcopo usum

Rationalis certis diebus concessit, descripsit, in qua inter alia haec habentur: Et quoniam tamquam Aaron et loco [orig: locô] Moysi es consitutus, eorum quoque dignitate participem constituimus, et usum Rationalis, postquam in Episcopum consecratus fueris, personae tuae concedimus: statuentes us eodem [orig: eôdem] sacro [orig: sacrô] ornamento [orig: ornamentô] intra Ecclesiam dunxtaxat his diebus utaris, qui in praesentis scripti serie praescribuntur, id est, Coena [orig: Coenâ] Domini, Pascha, Ascensione, Pentecofle, in Festo B. Ioannis, in sollennitatibus Apostolorum Petri et Pauli, Assumptione B. Mariae, in Festo B. Lamberti, omniumque Sanctorum, Natali Domini, in Octavis eiusdem et Epiphania, in Purificatione B. Mariae, in Dedicationibus Eccl. intra tuam Parochiam, et ordinationibus Clericorum, et in anniversario die Dedicationis Leodiensis Ecclesiae, apud eundem in Gloss. cit.

RATIONALIS in veterib. Inscriptionibus, apud Ammianum, aliosque medii aevi Scriptores, idem cum Procuratore: uti discimus ex Ael. Lampridio, in Alexandro Sev. c. 45. Ubi aliquos voluisse Rectores provinciis dare, vel Praepositos facere, vel Procuratores, id est, Rationales: et Commodo in Epist. ad Albinum, apud Capitolin. in Claudio, c. 2. Super hoc ad Procuratores meos literas misi, quas ipse signatas accipies signo [orig: signô] Amazoniae, et cum opus fuerit, Rationalibus dabis. Nempe quos primi Procuratores Principum, eos equens aetas Rationales dixit. Vide infra in voce Rationes. Horum cum duo genera essent, Procuratorem Rei privatae seu Rationis privatae, qui etiam Dispensator rationis privatae dicitur in vetere Inscr. item Ratio privata, Graecis i)/dios2 lo/gos2; a Severo Imperatore primum constitutum vult Spartianus; cum constet, iam sub Augusto rei vel rationis privatae Procuratorem fuisse cognitum, ut superius ostendimus. Quod enim Strabo, l. 17. munus *)idi/ou lo/gou hoc fuisse narrat, e)ceta/zein ta\ a)de/spota kai\ ta\ ei)s2 *kai/sara pi/ptein o)fei/lonta, curare, ut bona caduca ac vacantia fisco Caesaris adnecterentur; hoc omnino officium fuit eius, qui Procurator rei privatae dictus est, etiam posteriorem Imperator. aevo [orig: aevô]. Habuit autem hic Procurator vel Comes Rei privatae, ut postmodum dictus est, sub se Rationales et Magistros Rei privatae, qui in singulis provinciis rem Principis privatam curabant. Unde Rationalis Aegypti, Rationalis Africae et reliqui provinciarum Rationales, quos i)di/ous2 lo/gou\s2 vocat Strabo, suberant Comiti et Magistro rerum privatarum; qui etiam privati Principis Aerarii administrationem obibat. Procuratores vero rei privatae, Advocatos Fisci. Rationales rei privatae, non diu in officio mansisse, sed cito mutatos fuisse, docet idem Spartian. ibid. c. 46. Rationales cito mutabat, ita ut nemo nisi annum compleret etc. Vide Salmas. Not. ad loca cit. qui ad Spartianum in Hadriano etiam Consularem rerum privatarum, in vetere Inscr. occurrere pro Rationali rei privatae, eosdemque *kaqolikou\s2 et horum officiales *kaqolikianou\s2, dictos esse, addit. Plura hanc in rem congessit Iac. Gothofredus in Notitia Dignitatum Cod. Theodosiani. Sed et Rationalis, de Monetariorum Praefecto; it. parte Mechanices, vide supra.

RATIONARIUM Imperii ab Augusto institutum, descriptum habebat accuratissima diligentia [orig: diligentiâ], qui agri quibus colonis essent divisi, et quae subseciva agrorum superessent, quae dividi aliis possent. Hygenus de Limitib. constituendis. Vide quae de Tabulario Caesaris, et Libro Beneficiorum, qui pars huius Rationarii erat, Suetonius habet et nos supra diximus. Proin, quod diligenti Patrifamilias privatarum Rationum libri fuerunt, id sobriis et frugi Caesaribus, quales inprimis Octavius, Vespasianus, Hadrianus, hi Commentarii fuere [orig: fuêre]. De Hadriano certe Spartianus, c. 20. Omnes publicas rationes inquit, ita complexus est, ut domum privatam quivis paterfamilias diligens non satis novit. Sic de Antonino Pio Capitolin. c. 7. Omnium provinciarum rationes apprime scivit et vectigalium. Alexander vero Severus non agros tantum, verum et alia, quae largiri Principes solent, habuisse descripta legitur, apud Ael. Lamprid. c. 46. etc. Vide infra in voce Rationes. Simile quid in Anglia liber Domesei de quo supra.

RATIONATORES apud Belgas dicuntur, qui tam civiliter, quam criminaliter, in tribunali Praepositi ius dicunt, vulgo Redenaers. Vide Miraeum in Donationibus Belgic. p. 549.

RATIONES olim a Dispensatoribus diligenter exactae. Petrus Chrysologus, Serm. 23. De caelestibus conditis, de horreis divinis rationem reddit. Cicero in Hortensio, Quid tu inquam soles, cum rationem ab Dispensatore accipis, si aera singula probasti [orig: probâsti], summam, quae ex his confecta sit, non probare. Nec diligenter solum, sed et immaniter nonnumquam. Seneca Ep. Audio circa horam tertiam noctis, flagellorum sonos, quaere quid faciat? dicitur rationes accipere. Iuvenalis, Sat. 6. v. 483.

Ubi antiquus Grammaticus diurnum, interpretatur ratiocinium. Nec alio forsan respexit Christus Dominus, Matth. c. 18. v. 34. parabola [orig: parabolâ] usus servi, quem herus tradidit tortoribus, quoad usque redderet universum debitum. Quod autem Seneca nocturni temporis facit mentionem, hinc est, quod Arcarius seu Dispensator singulis noctibus Domino seu Patrifamilias, totius diei expensas offerre tenebatur. Unde ad Iuven. loc. cit. Scholiastes vetus, Rationcinum, inquit, diurnaum accipit, in transversa charta scriptum. Ut igitur constaret, rationes esse redditas, antequam cubitum iret Dominus, iis a servo sibi oblatis subscribebat, computatis diligenter singulis et expunctis. L. Appuleius Apolog. l. 2. neget eam rationibus villicorum, opilionum et equisonum sollertissime subscripsisse. Quod usque adeo religiose observatum, ut servus, qui a rationibus Domino fuisset, testamento [orig: testamentô] ab eodem moriente manumissus, potuerit ab herede in servitutem retrahi, nisi subscriptione probatas rationes ostendere potuisset. Scaevola IC. l. 4. ff. de statu lib. et l. 41. ff. de fideicommiss. libertat. Et hic quidem, ut modo dictum, a Rationibus, item Procurator, sequiori aevo [orig: aevô] Rationalis dictus est, qui a coeteris servis rationes ipse capiebat. Petronius

Satyr. Iam ad Triclinium veneramus, in cuius parte (Cella) procurator rationes accipiebat: reique adeo domesticae gerebat curam, quem proin male Ioh. Saresberiensis, Policr. l. 3. c. 12. cum Secretario confundit; rectius cum Dispensatere. Ita enim Suetonius, in Galba, c. 12. Dispensateri breviarium rationum adferenti, paropsidem leguminum pro sedulitate ac diligentia porrexisse etc. Transeo ad Principes, apud quos duplex horum hominum usus erat: Nam vel privatum Imperatorum censum administrabant, vel publicum provinciarum proventum. Unde notus in Historiis Procurator Caesaris seu ut posteriores loqui amaverunt Rationalis: Constantinus Aug. scribit Callepio Rationali trium provinciarum, l. 5. Cod. Theodos. de petit. et ultro datis: Plin. rationes Belgicae procurare, dixit: Ael. Lamprid, in Alex. c. 45. Recteres provinciis dare, vel Praepositos facere vel Procuratores, i. e. Ratienales ordinare. *(upeu/qunoi isti, quasi reddendis rationibus obnoxii, l. 4. C. de Cleric. et Episc. quorum institutio prima a Constantino Caesare, qui in universum ngeotiis fiscalibus eos praeesse voluit, seu criminis illa seu rei pecuniariae, ex Martiano colligitur, l. 8. C. adl. Iul. Mai. et Iul. Capitolino, in Maxim. Ausonius corundem meminit in parental. Carm. 24. v. 9.

Atque isti quidem provinciis praeerant: de privatarum facultatum Rationalibus Corippus, ubi de laudibus Iustmi Minoris, l. 1. num. 1. agit, sic:

Et licet Rationalis appellatio, ut dictum, non nisi sequiore reperiatur aevo [orig: aevô], res tamen vetustissimo in usu fuit. Antiquum marmor. D. M. Abascano. Augusti. Lib. Aedituo aedis. Neptuni qui. est in. Circo. Flaminio. Flavius. Abascantius et Pallas. Coss. N. Ser. Adiutor. a Rationibus. Patr. piissimo. fecit. Nempe in domo Caesarum Libertus pro more huic muneri praeficiebatur; ut ex veteri quoque marmore Lanuvino patet, cuiusinscriptio T. Aurelio, Aug. Lib. Aphrodisio. Proc. August. a rationibus. Vide quoque Inscript. aliam in hortis Carpens. apud Manutium Orthogr. p. 683. Hinc Sueton. Claudio, c. 28. Sedante omnes (Libertos) Narcissum ab Epistolis et Pallantem a rationibus; quos decreto [orig: decretô] queque Senatus, non pramiis mode ingentibus, sed et Quaestoriis Pratoriisque orunmentis ornari libenter passus est. His inserviebant Calculatores servi, a calculis seu minutis lapillis dicti, quos antiqui in manu tenentes numeros componebant, de quibus, ut et tota Veterum computandi ratione, prolixe Pignorius, Comm. de Serv. Sed et eorum qui provinciis praeerant, originem haud paulo antiquiorem esse, quam credidit Spartianus supra laudatus, suetonius indigitat, cum Augustum Principem, depositurum Imperii administrationem, reddidisse Rationarium ait, c. 28. Imo et stante adhuc Rep. sumptus annuos seu census Civitatis, posita [orig: positâ] in Foro hasta [orig: hastâ], a Consule exigi fuisse solitos, docet Ovid. de Pento, l. 4. Eleg. 5. v. 19.

At Populi censum positam componet ad hastam,
Et minui magnae non sinet Urbis opes.

Vide Thom. Dempster. in Resin. l. 5. c. 28. Conficiebant vero, ut et hoc addatur, Rationes Romani ad denarium, in quibus aes excurrens partibus assis notabant et appellabant: Aliquando ad sestertium etiam, ubi aes excurrens vocabulis minutiorum quondam argenteorum nummorum circumscribebant. Erat, ubi ad victoriatum quoque conficerent: in quibus nunc aeris partibus, ut ad denarium; nunc argenteolorum nominibus, ut ad sesteritum, aes excurrens nuncupabant. Quae omnia Negatiatores, Nummularii, Dispensatores, imo omnes libere educati, tam parara habebant ac prompta, ut etiam multo citius, quam nos forte simplices assium numeros, vel scriberent vel computarent. Etiam pueri ediscebant, cum primis iam literarum elementis; unde de Helvio Pertinace Imperatore Iul. Capitolin. c. 1. Puer, inquit, literis elementariis et calculo [orig: calculô] imbutus. Et Isidor. l. 1. Orig. c. 3. Primordia Grammatica Artis, literae communes exsistant, quas Librarii et Calculatores sequuntur, quorum disciplina velut quaedam Grammaticae Artis infantia est. Horatius lepide de Arte, v. 325.

Romani pueri longis rationibus assem
Discunt in partes centum diducere. Dicat
Filius Albini, si de quincunce remota est
Uncia, quid superest? poteras dixisse, triens. En.
Rem peteris servare tuam. Redit uncia, quid fit?
Semis,

Quamin rem, praeter Pignorium praefatum consule inprimis Ioh. Frid. Gronov. de Pecunia vet. l. 3. c. 12. Vide quoque supra voce Poliptici, it Polyptycha, in quae omnia ad rationes publicas spectantia regeri consuevere [orig: consuevêre].

RATISBONA vulgo REGENSPURG, ad fluv. Regen, urbs Vindeliciae Episcopalis sub Archiepiscopo Salisburgensi in Bavaria inferiore ad Danubium, libera, pervetus, populosa et ampla, ubi Imperii Comitia fiunt. Olim Angusta Tiberii, testa Aventino [orig: Aventinô], utpote a Tiberio Caesare condita, et Colonia Quartanorum dicebatur, quod quarta legio Italica hic [orig: hîc] stationem firmam haberet. Paruit olim Boiorum regibus, quorum etiam sedes fuit, sed imperante Friderico [orig: Fridericô] I. libera facta, post Henricum Leonem proscriptum et Bavariam Ottoni Wittelspachio concessam, vectigalia tamen portoria non asseruit, quae hodieque partim Boiorum Principes, partim cives ex pacto obtinent. In limite est Palatinatus superioris 15.

milliar. German. a Monachio in Boream, 17. supra Patavium in Occasum 16. ab Augusta Vindelicor. in Caeciam S. Petrum Patronum agnoscit, unde etiam insignia habet Claves decussatim positas. Ponte danubium hic [orig: hîc] iunxit Henricus V. Imperator, A. C. 1135. cui, quoad pilas altosque fornices, similem alium neque Danubius, neque Rhenus habet. Privilegiis insignibus donata est, a Friderico II. Carolo V. Rodolfo II. Imperatorib. Hic [orig: Hîc] quoque Primislaus Bohemiae Princeps, sordido [orig: sordidô] amictu victum ex gestatione lapidum, in fabrorum murariorum usum, quaesiisse, postquam duplici praelio [orig: praeliô] victus esset, A. C. 1197. refert Dubravius, Hist. Boh. Matthias vero Imperator, Comitiis habitis, Protestantes, ob gravatnina inprimis Consilii Aulic. et Camerae Imperial. non sublata, offendit, A. C. 1613. A Lucio Cyrenaeo, Pauli Apostoli discipulo, Christianismum est edocta circa A. C. 69. dein Episcopatus hic [orig: hîc] institutus fuit, a Carolo M- de cuius in civitatem iuribus, Vid. Limnaeum Enucl. l. 4. c. 46. Ibidem Concilium a Carolo M. celebratum est A. C. 792. contra Felicem Urgelitan. Elipandi socium. Vide Hundium, in Metrop. Salisburg. Cluver. descript. Germ. etc. Colloquium ibidem inter Augustanae Confessionis Pastores et Iesuitas, institutum est a Maximiliano Bavaro, A. C. 1601. ubi ex parte illorum Aegidius Hunnius et Iac. Heilbrunnerus; horum Albertus Hungerus et Iac. Gretserus collocutores fuere [orig: fuêre]: Absolutum id 16. sessionibus, actumque tantum de auctoritate S. Scripturae: Sed, cum Augustani non aliam fidei normam, aliumque controversiarum Iudicem, quam Scripturam agnoscere vellent, re infecta [orig: infectâ] discessum est. Vide Thuan. Hist. l. 126. Augustana hic [orig: hîc] Confessio floret.

RATOMAGUM oppid. Galliae Celticae in finibus Biturigum, Romorantin Ortelio. 11. leuc. ab Aurelianis Lemovicos versus, inter Bituricas et Blesas 12.

RATRAMNUS seu BERTRAMUS vel INTRAMUS Monachus Corbiacensis, et Presbyter, floruit Saeculo [orig: Saeculô] 9. sub Carolo Calvo. S. Scripturarum scientissimus, et in humanioribus quoque literis probe versatus, Trithem. Catal. Script. Ill. iudicio [orig: iudiciô] acri, eruditione, ac pietate inclitus, Scripsit de Praedestinatione, de Corpore et Sanguine Domini Nostri Iesu Christi quo [orig: quô] opere, Rabani Mauri sententiam, contra Oralem Manducationem in S. Cena iam tum doceri coeptam, Imperatoris iussu tuitus est, etc. Vide scripta hac de re insignis Theologi, Claudii, Reformatae Eccles. Parisiensis Administri, etc. Item Hospinian. in praef. ad libr. Concord.

RATUMENUS auriga, qui cum in ludis Circensibus excussus fuisset, equi eius cum corona et palma in Capitolium pervenerunt, sedemque ter lustrarunt [orig: lustrârunt]. Ex quo factum est, ut porta, per quam intraverunt, Ratumenia diceretur.

RAV in nummis Heraclii et Constantini, Ravennae nota, Car. du Fresne de infer. aevi Numismatibus.

RAVA urbs et Palatinatus Poloniae maioris tota lignea, cum arce. 11. leuc. Polon. a Ploczca in Meridiem, 15. a Varsavia in Occasum. Probe culta cum arce ad Ravam amnem.

------ summos nec praepetis alae
Plausus adit colles, nec rauca tonitrua pulsant.

sunt ingentem inconditumque fragorem excitantia. Omnis enim sonus inconditus ac ingratus Poetis raucus est. Rauci fluctus, apud Horatium, l. 2. Carm. 14. v. 14. rauca saxa maris, apud Virg. Aen. l. 5. v. 866. rauca flumina, apud Lucanum, l. itidem 5. v. 218. raucus Aquilo, apud Martialem, l. 1. Epigr. 50. v. 20. magis proprie rauci ursi, apud Statium eundem, Theb. l. 11. v. 29. etc. Vide Barthium, Animadvers. ad eum d. l. uti de raucedine a Veterib. curato [orig: curatô] supra Fauces.

RAUCIACUM vulgo RAUCI, locus Campaniae Gallicae cum titulo Comitatus, a Ragenoldo Comire olim munitus. Villa quondam regia, ubi Carolus Rex dona annua suscepit, A. C. 851: Sedet ad fluv. Axonam, eiusque Comes quartus fuit de septem Comitibus Paribus Campaniae, Hadr. Vales. Notit. Gall.

RAUDA oppid. praeclarum Hispaniae Tarraconensis in Vaccaeis, ad Durium fluv. in Castella veteri. Vulgo Aranda di Duero. Inter Uxamam ad Ortum 10. et Vallisoletum in Occasum 16. leuc. a Burgis 14. in Austrum.

RAUDUM Aes imperfectum Veteribus dicebatur ac rude. Unde in venditionibus mancupi scriptum erat, Raudusculo libram ferito Festus; ad quem vide Scaligerum.

RAVENNA urbs Galliae Togatae, Aemiliae archiepiscopalis et metropolis apud oram litoream, ubi rhombus laudatissimus, Plin. l. 3. c. 16. inter Ferrariam 50. et Ariminum in ortum 35. mill. pass. a Bononia [orig: Bononiâ] 45 ab Ancona [orig: Anconâ]. 102. *)arxai/an po/lin vocat Geographus, l. 5. Unde Claudian. de 6. Cons. Honorii, v. 494.

Dixit, et antiquae muros egressa Ravennae
Signa movet, iamque ora Padi, portusque relinquit
Flumineos, certis ubi legibus advena Nereus
Aestuat, et pronas puppes nunc amne secundo [orig: secundô].
Nunc redeunte vehit, nudataque litora fluctu
Deserit, Oceani lunaribus aemula damnis.

Quique gravi remo limosis segniter undis
Lenta paludosae proscindunt stagna Ravennae.

Nempe inter marinas paludes dulcibus aquis destituebantur Ravennates: Martialis, l. 3. Epigr. 56.

Sit cisterna mihi, quam vinea, malo Ravennae:
Cum possim multo [orig: multô] vendere pluris aquam.

Ranarum, culicumque multitudinem in his paludibus, adnotavit idem Martialis, l. 3. Epigr. 93. v. 8.

Strabo, l. 5. *)en de\ toi=s2 e)/lesi megi/sta me/n e)sti *(rabe/nna. Condita a Sabinis, Plin. anno [orig: annô] post diluvium 480. Hic [orig: Hîc] desidi Honorio, pugnacemque gallum urbi Romae, tum ab Alarico captae, praeferenti, imperium victor abrogavit, A. C. 410. Dein sedes Theodorici Gothorum Regis, qui post triennii obsidionem Odoacrum ad deditionem coegit, A. C. 490. Exin postquam Vitiges Gothorum Rex, victus a Bellizario, et expugnata [orig: expugnatâ] urbe captus est, A. C. 540. Exarchorumfuit, quos in Italiam Imperatores orientis miserunt. Horum primus Longinus, a Iustino missus huc venit, A. C. 568. Huic sucessere [orig: sucessêre] Smaragdus, Romanus, Callinicus, Smaragdus iterum, Iohannes Remigius, Eleutherus, Isaacus, Theodorus Calliopas, Olympius, Theodorus Calliopas iterum, Alius Theodorus, Iohan. Plato, Theophylactus, Iohannes Rhizocopus, quem cives a Papa, qui Philippicum Bardanem excommunicaverat, excitati interemerunt, A. C. 712. Scholasticus et Paulus: Sub quo, ductu Luitprandi Regis urbsa Longobardis capta, sed recepta est, A. C. 727. Venetorum ope. Eutyches, ultimus Exarchus Paulo successit, quem tota [orig: totâ] Italia [orig: Italiâ] pepulit Aistulphus, Longob. Rex A. C. 752. quo [orig: quô] victo [orig: victô], Pipinus Exarchatum sub Stephano II. Pontificiae sedidonavit, A. C. 756. Proin hodieque Romandiolae caput est. Sensim deficit, insignis victoria [orig: victoriâ] Ludovic. XII. A. C. 1512. Sub Pontifice, alias in littore, nunc 3. milliar. ab ora recedit. Baudrand. Ravennates ob Fanenses cum Venetis bellum gesserunt, A. C. 1140. Episcopus urbis, quod a Valentiniano Imperatore laneo [orig: laneô] donatus esset pallio [orig: palliô], quali solus utebatur Imperator, Celestino Leonis M. successori, qui Primatum Papae acriter propugnabat, eum dubium reddidit. Verum Constantinus Pogonatus Imperator. Benedicti II. sanctitate Permotus, non solum Clero Romano pecuniam pro ordinatione Episcopi debitam remisit, sed Ravennatem etiam Episcopum, ut se ei subiceret, iussit, A. C. 684. Vide Sigon. Histor. Laetum Comp. Histor. Univers. etc. Hic [orig: Hîc] porta ex marmore, et templum praecipuum quatuor istiusmodi columnarum ordinibus innixum: Concilium quoque habitum A. C. 901. quo [orig: quô] Lambertus Imperator, seu Italiae Rex confirmatus est, et A. C. 967. quo [orig: quô] collapsum Ecclesiae statum instauraturus Otto M. Iohannem XIII. gravissimorum criminum reum, deposuit, substituto [orig: substitutô] Leone VIII. Luitpr. l. 3. c. 12. et l. 6. c. 7. Sigon. l. 7. etc. Adde Leandr. Alb. descr. Ital. Rubeum, Histor. Rav. Ughel. ital. sacr. Eiusdem in veterib. nummis mentio, in quibus RA. vel RAV. it. RUPS. occurrit, quod Ravennae illi cusi, ut videre est supra.

RAVENSBERGA oppid. Westphaliae, Comitatus cognominis Caput, sub Electore Brandeburg. In colle, 18. mill. pass. ab Osnabrugo in Meridiem, Padebornam versus 32. circiter, 30. a Monasterio in Ortum, Mindam versus. Extenditur hic Comitatus ad 20. mill. pass. inter Dioeceses Monasteriensem Osnabrugensem et Mindensem, ac Comitatum Eemgoviensem. Ditionem, olim hanc proprii Dynastae Comitesque habuere [orig: habuêre]. Meminerunt enim Iuliacens. Annales praeter Ludovicum Osnabrugensium Antistitem, ex Raven spurgiis Comitibus, Eberhardi atque Ottonis eiusdem gentis Dynastarum quorum iste exercitum Henrici Aucupis, contra Hunnos, secutus, institutis post Magdeburgi A. C. 935. ab iso Equestribus ludis; alter similibus ludis Coloniae celebratis A. C. 1179. interfuerint. Ab hisce, defuncto [orig: defunctô] sine filiis Ottone, ad Iuliacenses Bergensesve devenisse referunt, Margaritae Ottone prognatae sive beneficio [orig: beneficiô], sive occasione saltem, ad domum istam, cui illa innupserat, Caesaris sponte translatam. Sed alium hunc Ottonem fuisse, inde conicere licet, quod Elisabetham, eadem [orig: eâdem] familia [orig: familiâ] ortam, Henrico Comiti Hennebergico Iuliacensium Annales sociant, qui mortalitati anno [orig: annô] demum 1261. paruerit, quod ab Ottonis istius aetate nimium distare videtur. Quidquid eius sit, ab Ottone quodam ad Bergenses abiisse ditionem hanc certum est; quam postea a Guilielmo Bergensi, adeo que antequam Iuliaci quoque Bergensemque Ducatum Clivensis familia adipisceretur, Adolphus Clivensium Ducum primus obtinuit, pretium libertatis, quod victus iste, captusque ab Adolfo, victori obtulerat. Hodie cum Marcae Comitatu et Dominio Ravenstenio, subest Electori Brandeburgico, ex formula pacti cum Principe Neoburgico initi A. C. 1666. Tob. Pfannerus, de praecip. Germ. Principp. Gentibus, c. 2. etc. ubi inter Saxoniae Ducum titulos etiam hos comparentes erudite exponit.

RAVENSBURGUM urbs parva Imperialis, in Suevia, ad amnem Schuss, in valle amoena, 6. milliar. German. a Constantia in Ortum, Memmingam versus totidem, 3. a Lindavia in Boream, uti 3. a Vagena, in Algea tractu. Vide Limnaeum Enucl. l. 4. c. 48.

RAVESTEINUM oppidul. Brabantiae, ad Mosam, cum regiuncula adiacente, in limite Geldriae, iuris neoburgici: Sed a Batavis servatur, 1. leuca [orig: leucâ] a Gravia in Occidentem, 4. a Sylva [orig: Sylvâ] Ducis in Ortum, Neomagum versus.

RAVENSTENIUM German. Ravenstein, nomen Dominii seu Dynastiae, in Germania, quae quo [orig: quô] tempore, qua [orig: quâ] ratione et cuius

primum Ducatus accessio facta sit, ignoratur. Memorantur saltem in Historiis Adolphus, et inprimis Philippus Ravensteinius, Cominaeo maxime celebratus, at uterque ex Clivensium familia orti; quibus terra ista, ut verosimile, a patribus, fratribusque natu maioribus, sustentandae vitae forte concessa. Iam cum Marcae ac Ravenspergae Comitatibus Electori Brandenburgico, uti modo dictum, paret. Quamvis enim post varias dissensiones, et resumpta aliquoties arma, re inter Electorem Brandeburg. et Ducem Neoburgicum compositis, A. C. 1666. Ravenstenia causa ad arbitros remissa esset postea tamen et de hoc conventum, vide supra.

RAUGA vulgo ROYE, castrum dioecesos Ambianensis in Gallia. In tabul. Theodos. videtur Rodium dici. Certe et Rodium, alias Rode, oppid. Hainaensium in silva Carbonaria dicitur, vulgo Reux, Comitivae titulo [orig: titulô] illustre, in Camaracensi dioecesi, extramurana [orig: extramuranâ] Abbatia [orig: Abbatiâ]. Foillani illustre. Hadr. Vales. Notit. Gall.

RAVIUS lacus Hiberniae, fluvium cognominem emittens in Occident. per Connaciam fluentem, et inter Dumbrosam, ac Dungallam urbes in Oceanum labentem, Ptol. Erne ex tabulis recentiorib.

RAVOLI Versus a raucitate Latinis scitissima [orig: scitissimâ] vocedicti sunt, qui alias streperi, Graecis minuroi\, quasi queruli aut querqueri, sunt appellati. Ut,

RAURACI qui et Raurici, et Rauriaci, populus fuere [orig: fuêre] Galliae Lugdunensis, nunc German. Helvetiis finitimi. Caesar, Comm. l. 1. c. 5. de Helvetiorum expeditione loquens: Persuadent Rauracis, et Tulingis, et Latobrigis, finitimis suis, etc. Plin. l. 4. c. 12. ubi de Danubio: Ortus hic in Germaniae iugis montis Abnobae, ex adverso Rauraci Galliae oppidi, et c. 17. eiusdem libri: Mediomatrices, Sequani, Raurici, Helvetii. Fuerer [orig: Fuêrer] igitur in Rheni ripa, inter Helvetios ac Sequanos. Hi oppidis suis, vicisque exustis, una cum Helvetiis domo [orig: domô] emigravere [orig: emigravêre], capitum milia 23. quos C. Iulius Caesar in fines suos reverti, et oppida vicosque incensos restituere iussit: Eisdem a Boiis 30. mill. hominum ad Alesiam obsidione liberandam esse imperata, idem Gaesar scribit: Oppida tempore Plinii Rauracos nulla habuisse, nisi unum, testis est ipse ubi supra; nam si plura fuissent, nomen huic proprium tribuisset, quo [orig: quô] ab reliquis discerneretur. Ne Ammiani quidem aevo [orig: aevô] plura fuisse existimo. Sic enim ille, l. 14. Prope Rauracum ventum est, ad supercilia fluminis Rheni. Ptolemaeus vocat *au)gou/stan *(raurikw=n, Antoninus, ac tabula Itineraria, Augustum Rauracum, ab Augusto, Coloniae forsitan amplificatore: Plin. l. 4. c. 7. Coloniam Rauriacam, a L. Munatio Planco Consule deductam. Nomen Augustae in vulgari usu permansit. Sequanis, i. e. Provinciae Maximae Sequanorum attributa, ab Ammiano, Histor. l. 15. et quia sedes Episcopatus fuit, Crvitas Rauracensis non immerito in Notit. Veter. dicitur. Concilio Agrippinensi Iustinianus Rauricorum Episcopus interfuit: postea Basileae vicinam urbem, ab Alanis, Suevis, Burgundionibus, Vandalis et Alamannis Gallias ingressis captam prius, ac pessime habitam exhausit, atque Episcopatus Basileam translatus, aut potius ei adiunctus est. Exstat etiamnum eodem [orig: eôdem] loeo [orig: loeô] pagus admodum exiguus, vulgo Augst dictus, 6. mill. pass. supra Basiliam fitus, ad confluentem Rheni et Egertii: ubi Rhenus primum inflectitur, et ab Occasu cursum ad Septentrionem convertit. Hic [orig: Hîc] ingentis quondam urbis et clarissimae coloniae Romanae rudera visuntur, certissimum pristinae magnitudinis argumentum. Hadr. Vales. Notit. Gall. Iuliani tempore urbem destructam fuisse, patet ex Eunapii Sardiani historia; qui ita de Iuliano: *)/hdh de\ h)=n pro\s2 tou\s2 *(ranra/kous2 o(/ e)sti frou/rion. Videsis Cluver. de Ant. Germ. p. 353. Incolae hodie Bafler sunt Tschudo in territorio Bafiliensi. Baudrando inter Arolam fluv. et Iuram montem in limite Germaniae superioris ubi nunc pagus Basiliensis et 4. urbes Silvestres. Eius urbes fuere [orig: fuêre] Augusta Rauracor. et Arialbinum, seu Basilea, ad flexum Rheni, ubi in Boream tendit. Vide quoque infra in Raurici.

RAURANUM seu RARAUNUM oppid. Pictonum, in Aquitania, nunc Rom; oppidul. ad Divam amnem, fere 35. mill. pass. ab Ingulisma in Boream, 5. leuc. a Fano S. Maxentii in Eurum.

RAURICI vel RAURACI populi veteris Galliae Celticae, quorum tractus Urichia in valle Iurassi, antiquum nomen redolet. An quasi Rauchracher, quod terra prope Rauricam August. in asperas coeat fauces? an quasi Rauchaker, a soli asperitate et tenacitate? Regio eorum, inter Helvetios et citeriores Sequanos, Rheno [orig: Rhenô] flumine terminata, provinciae Sequanorum magnae a Romanis quondam attributa est: Triquetra est, namque versus Ortum et Occidentem in binos contrahitur, et quasi fastigiatur, angulos, tertio [orig: tertiô] versus Boream protenditur. Maius Austrinae plagae obiectum latus, Iura mons repraesentat; reliqua latera, Rhenus quidem versus Septentrionem, et Ortum, Birsa vero fluv. ad Occasum claudunt. Ortivum angulum Confluentia Helvetica tenet: In Occiduo cardine, sunt Portae rupis perforatae, quae Rauricos eum Aventicis committunt: Borealem angulum Basilea occupat, sub elevatione poli 47. graduum cum besse. Terra haec omnis fere montibus obducta est, utpote a Iurasso plurimis rupibus et collibus, ramorum instar emissis, exasperata, fertilis tamen in plurimis montium atque coavallium locis et egregie habitata. Solus tractus circa Deli oppidum, vulgo Delsperg ad Portam

usque petraeam asperior est. Flumen in mediterraneis nullum praeter Aergitiam, non tamen ratium potentem. Sub Caesare Raurici, gens tum libera, una cum Helvetiis, novas sedes quaesitum, ad 23000. regione flammis vastata [orig: vastatâ] emigrarunt [orig: emigrârunt]. Victi, Romanorum passi sunt iugum: sub Augusto colonis huc missis res eorum augustiores esse coepere [orig: coepêre], princepsque urbs, iam pagus exiguus, amplior reddita est. Sequentibus saeculis, Alemanni in has partes concessere [orig: concessêre], quorum rebus Francica [orig: Francicâ] potentia [orig: potentiâ] obtritis, regio Austrasiae regno contributa est. E quorum principum posteritate, ante saecula aliquot terrae huius imperium habuerunt Comites Rinfeldenses, Habspurgii, Homburgenses, Uroburgenses, Tiersteniani, et Sogerenses. Harum familiarum quas primaeduae possederunt, ad Austriorum Archiduces: quas intermediae, ad Basilienses, devolutae sunt: reliquarum ditiones partim ad Episcopum Basileensem, ad Solodurenses partim pervenere [orig: pervenêre].

Augusta Raurica, caput olim gentis, nunc viculus, hodieque Augst. Basilea, in prioris locum successit, Basel. Birseck, Arces. Dorneck, Arces. Gilgenberg, Arces. Homburg, Arces. Lauffena, Oppida Lauffenberga, Oppida Liechtstallum, Oppida Monchenstenium, castrum cum pago. Ramstenium, arx. Rinfeldia, oppid. Sacconium, Säckingen, oppid. Telimontium, Telsperg, oppid. Sisgoia, tractus in agro Basileensi. Sougeres, vicus. Varnspergia arx, caput Comitatus cognominis Uroburgum, arcis rudera. Waldenburgum, oppid. Waldsbutum, similiter. Wartenburgum, arxeversa. Wildenstenium, castrum fossis munitum. Zuingense castrum, Birsaeimminens, etc. COENOBIA RAURICA. Bellelagium, Bellelay. Grandis vallis, Monster in Granvalt. Beinwila, Beinwiler. Lucela, Lützel. Michelveldia. Arcta vallis, Engenthal. Rothusium. Olspergium. Iglinga. Vallis speciosa, Schonthal. Seckinga, universae regionis antiquissimum et nobilissimum. E quibus Michelveldia iam Pandochium est; Arcta [orig: Arctâ] valle, Beginae expulsae sunt, A. C. 1411. Rothusii sodalitium aliquot eremiticam vitam profitentium iamdudum defecit: Iglinga solo [orig: solô] curatore hodie administratur, nomine Abbatissae Olspergensis. Vide Christ. Urstisium, Epit. Hist. c. 1. 2. 3. 4. et supra in Munative Plancus, Item Rauraci.

Bernovii, Nobiles. Bubendorfii, Nobiles. Efringii, Nobiles. Eptingenses, Nobiles. Falcostenii, Barones Habspurgii, Comites. Homburgii, Comites. Kienburgii, Barones Monachi, Nobiles Ramstenii, Barones Rigoltschwiler, Nobiles Rinfeldii, Comites. Sougerii, Comites. Tierstenii, Comtes. Uroburgii, Comites. Zilempii, Nobiles, etc.

RAUSIMODUS Sarmatarum Rex victus a Constantino M. et occisus, A. C. 321. Eutropius, l. 10. etc.

RAUWOLFIUS Leonhardus Augusta [orig: Augustâ] -Vindelicus, Medicus et Botanicus insignis, Senatus [orig: Senatûs] permissu, Orientale iter ingressus A. C. 1573. Syriam, Iudaeam, Arabiam, Mesopotamiam, Babyloniam, Assyriam Armeniamque perlustravit, nec solum mores ac sacra incolarum, sed herbas et alia ad rem Medicam facientia, observavit collegitque, edito [orig: editô] Hodaeporico [orig: Hodaeporicô] seu Itinerario Orientis. Reversus ad suos A. C. 1576. duodecennio [orig: duodecenniô] post, cum omnibus ad Romanam Ecclesiam transire nolentibus stipendia renuntiata essent, ille utpote Reformatae Religioni addictus Lincium commigravit, Poliatri ibi Archiducumque Archiatri officio [orig: officiô] functurus. Floruit circa A. C. 1588. Melch. Adami, Vitis Medicorum.

RAYME apud Peruanos, mensis est anni primus nostro Decembri respondens, quo [orig: quô] festum Catapactayme celebrare consueverunt, ut auctor est Hugo Linschottanus, Hist. Ind. Occid. Vide supra in voce Catapactayme.

RAYMUNDUS de Pennaforte GregoriiIX. Capellanus, iufsu Pontificis, ex omnibus Compilationibus anterioribus, congessit Collectionem Decretalium sextam, quae in Corpore Iuris Canonici exhibetur: insertis quoque iis, quae in praecedentibus omissa erant; item quaecumque ab ipso Gregorio sunt constituta: Quae ille multa ex iure Civili hausit et non confultus respondit; quae causa, quod eius Constitutiones saepe ad neminem dirigantur. Sed et multa detraxit Raymundus, quod particulae hae in Decretalibus, ET INFRA affatim ostendunt. Fuit autem Catalaunus, patria [orig: patriâ] Barcinonensis, ex Regibus Aragoniae oriundus, Ordinis Praedicatorum III. Magister Generalis et Gregorii

Paenitentiarius, cuius praeter Decretalium istam Collectionem, exstat Summa de Casib. Romae excusa A. C. 1603. Obiit 1275. a Clemente VIII. in Sanctorum Ecclesiae Romanae ordinem relatus. Vide Gerh. von Mastricht, Hictpr/ Kiros Eccl. §. 353. et seqq. ut et supra in voce de Pennaforte, nec non in Raimundus.

RAZENBURGUM Urbs Saxoniae inferioris, sub proprio Duce ex Familia Ducum Saxoniae inferioris et Angriae seu Lavenburgi: Nactus eam Augustus, filius Francisci Iunioris ex Elisabetha Sophia Holsata suscepit Sophiam Margaretam, (quae nata A. C. 1622.) Franciscum Augustum (qui natus A. C. 1623. obiit A. C. 1624.) Annam Elisabetham (quae nata A. C. 1624. nupsit Wilhelmo Christophoro Hassiae Landgravio) Sibyllamque Hedvigen (quae nata A. C. 1625. uxor est Francisci Erdmanni patruelis) Spenerus, in Theatro Nobil. Part. I. p. 111. Vide in voce Racenburgum.

RAZIAS ex Iudaeorum Senioribusunus, qui, postquam Antiocho aliquandiu strenue restitisset, sibi ipsi tandem, ne in hostis manum deveniret, necem conscivit, 2. Macchab. c. 14. v. 37. 41. 42. 46. Torniel. A. M. 3893. num. 5. et 6.

RAZO fil. seu angatus Critonis Augiorum Principis et Obotritorum Regis, Patrifraude uxoris Slavinae occiso successit, Razeburgum condidit, multaque bello [orig: bellô] praeclare gessit. Pater Iaromari, post Vinetam destructam, Stralsundi conditoris et Suanteviti idolo [orig: idolô] contempto [orig: contemptô], Christianae apud suos fidei Auctoris: a cuius fratribus Tetzlavo et Storislavo Putbuschii Barones derivari amant. Vide Phil. Iac. Spenerum, Syll. Geneal. Histor. in Fam. Vandalica, et de Baronibus memoratis, in Theatro Nobilit. Europ. ubi Wolfgangi Henrici, Ertmanni et Ernesti Ludovici, Fratrum germanorum, Baronum de Putbusch, Ernesto [orig: Ernestô] Ludovico [orig: Ludovicô] et Magdalena [orig: Magdalenà] Eberstenio [orig: Ebersteniô] Comitib. genitorum, progonologi/an exhibet, part. 2. p. 119.

RAZON fil. Eliad, 1. Reg. c. 11. v. 23. Latine tenuis, macilentus, vel secretum, aut secretarius, sive princeps.

RB. in nummis Constantii, Romae nota est. Ni B. pro P. percussam designet, Car. du Fresne de infer. aevi Numismat.

R.F.E.D. recte factum esse dictur: R.F.E.V. recte factum esse videtur; REG. Regi: REI. M. rei militaris: R. G. F. Regis filius etc. in notis antiquis denotat, Franc. Gouldmannus, Diction. Lat. Angl. etc.

REA Insula Galliae in Oceano Aquitan: et ora Santoniae, seu melius Alnetensis tractus, a quo 2. leucis abest, 3. a Rupella in Occidentem extensa ad 4. leucas ab Euro in Circium. Ibi locus praecipuus Fanum S. Martini, alias arx munita. Sunt et aliae in illa arces. Antiquis Reacus insula, Hollandis, S' Martin Eylant.

REAFAN vexillum paganorum Britannorum, corvi imaginem habens adpictam, qui Anglo-Saxonice raven dicitur; de quo sic Asser de Aelfredi Rebus gestis, Dicunt enim, quod in omni bello ubi praecederet idem signum, si victoriam adepturi essent, appareret in medio signi quasi corvus volitans. Sin vero vincendi fuissent, penderet divecte nihil movens. Adde Encomium Reginae Emmae p. 169. laudatum Car. du Fresne Glossar. Spelmannus Reafan emendat.

REALES Scholasticorum secta, Nominalibus oppositi. Postquam enim Guilielm. Occam Anglus, dictus primo Venerabilis Inceptor, deinde Doctor singularis, tandem Doctor Invincibilis, quartam Scholasticorum sectam, quae Occamistarum dicta, orsus esset; una cum Rucelino Universalia mera esse nomina, non res, contra Scotistas acriter contendit, hinc duae novae Scholiasticorum sectae, Nominales, qui eius sequebantur placita, et Reales, qui Scoto adhaerebant, ortae, tantis saepe inter se concertationibus desaevierunt, ut non raro a verbis ad verbera, a syllogismis ad saxa deveniretur. Id quod Heidelbergae contigisse, ubi contigua utrique Collegia habebant sive Bursas, ut tum loqui moris erat, testatur Aventinus, Annal. l. 4. Quam miserabilis id aevi Philosophiae fuerit facies, volumina ab utriusque Sectae asseclis emissa non mole minus, quam barbarie tremenda, luculenter ostendunt, verba sunt Georg. Hornii, Histor. Philos. l. 6. c. 5. Vide quoque supra Nominales.

REAMA urbs Arabiae Felicis, distans ab Adena, unius dieiitinere: Eiusager, si lignum demas, fertilissimus est. Narrant qui superioribus annis ea loca frequentavere [orig: frequentavêre], esse in eis vervecum quaedam genera, quorum cauda pondus habeat quadraginta quatuor librarum, cornibusque carere, pingues adeo, ut in cedere nequeant. Natal. Metel.

REATE oppid. alias Sabinorum, nunc Umbriae; vocabulum eius indeclinabile, ut Ateste, Tergeste, etc. nisi quod ea habeant genitivum in tis. Graecis autem o( *(re/atos2, ut Praeneste o( *prai/nestos2. Hinc Straboni, l. 5. obliquus casus est tw=| *(re/atw|, ac Dionysio, l. 1. aliquoties, a)po\ tou= *(rea/tou. At Stephani epitomator habet: *(rea/tion, po/lis2 *)itali/as2, to\ e)qniko\n *(reati=nos2. Eius meminit Silius, l. 8. v. 365.

------ Hunc Foruli, Magnaeque Reate dicatum
Caelicolum [orig: Caelicolûm] matri. ------ ------

Hinc Reatinus ager, Plin. l. 2. c. 95. Campo pendente, Baccio. Oppidi vetustissima est origo; quod Aborigines, a Sabinis urbe sua [orig: suâ] Lista [orig: Listâ] pulsos, intra sese recepisse. Dionysius, l. 1. testatur, quod ante bellum Troianum factum est. Quapropter Virgilio, Aen. l. 7. in Catalogo Sabinarum urbium, non recenseri miratur Cluverius, quem sis vide Ital. Antiquae p. 676. Nic. Lloyd. Sita est prope regnum Neapolitan. in ditione Pontificis fere media inter Narniam ad Occidentem et Aquilam ad Ortum, 25. utrinque milliar. Deficit indies, propter aeris inclementiam et adiacentes paludes, Baudrand.

REATINA Palus nunc Lago de Rieti, in Umbria, inter Reate ad Ortum et Velinum lacum ad Occasum. Parva est, et in Velinum lacum se exonerat, 5. mill. pass. infra Reate, in ipso limite Sabinae.

REATIUM oppid. non obscurum Calabriae ulterioris apud Choniam, inde 5. mill. pass. a Siberena 10. Mesuraca, Barrio.

REATUS Indumenta in Ecclesia Romana ubi Inquisitio viget, varia sunt. Gestatio crucium in vestibus paenitentialibus olim hodieque in Hispania et Lusitania frequentatur quam maxime: nec levis haec poena, tales enim omnium ludibrio et contumeliis exponuntur, cum per cruces tamquam ob haeresin notati significentur, sicque notati vitentur ab omnibus et tantum non omni humanitatis commercio [orig: commerciô] excludantur. Sed, uti carcer, ita et indumenta haec vel pecunia [orig: pecuniâ] vel aliter redimi possunt. Frequens redimendi ratio in Hispania ista est: quod Rex aulicis puellis puerisve, aliquot Sambenitorum redemptiones dono dat, qui sollerter investigant, ubi et qui ea [orig: eâ] poena [orig: poenâ] mulctatisint, quibus illam maioris redimendi et facultas et voluntas suppetat, cum quibus postea de pretio paciscuntur, prout possent commodius pluris minorisve, tum personae coementis, tum etiam ipsius Sambeniti ratione habita [orig: habitâ]. Qui enim erant irremissibiles, carius; qui cum carcere perpetuo erant adiuncti, mineris; quiad certum tempus et Inquisitoris libitum, viliori; qui ad Inquisitoris libitum tantum, adhuc minoris vendi solent. Alia vestis Samarra fuit etc. Vide Phil. a Limborch, Histor. Inquisit. l. 4. c. 32. et ubi de Cruce signatis, it. voce Santbenitum.

REBBO villa in finibus Eleutheropoleos, in tribu Iuda, ad Solis Ortum Hieronymus, in Loc. Hebr.

REBE Rex Madianitarum, Ios. c. 13. v. 21. Latine quartus, quadratus, sive accubans, vel accubatio.

REBECCA filia Bathuel, uxor Isaac, Gen. c. 22. v. 23. Latine, saginata; sive impinguata, aut contentio obtusa, vel impedita.

REBELLO oppidul. Ducatus Megapolitani iuxta lacum Muritz, in limite Brandeburg. 2. leuc. a Vara in Meridiem, uti 7. a Gustrovia; Rebel.

REBELLUM vulgo RAVELLO, urbecula Principatus citerioris in monte, 3. milliar. ab Amalphio in Boream, Noceram versus, 10. a Salerno in Occasum, Surrentum versus.

REBLATHA vel REBEA inclita urbs, in terra Emath, ac tribu Nephthalim, iuxta fluvium Iordanem sita, quae limpidissimis fontis Daphnisaquis irrigatur, Ierem. c. 39. v. 5. 6.

REBRACHIATORIUM renum cingulum, apud Cassianum, ubi de Aegyptiis ita: Gestant resticulas duplices, laneo [orig: laneô] plexas subtegmine, quas Graeci a)nala/bous2 vocant: hos vero Succinctoria seu Redimicula, vel proprie Rebrachiatoria possumus appellare. Quae descendentia per summa cervicis et a lateribus collidivisa, utrarumque sinus ambtunt, atque hinc inde succingunt, ut conctringentia latitudinem vestimenti ad corpus contrahant atque coniungant et ita conctrictis brachiis impigri ad omne opus expeditique reddantur. Isidorus Brachiale vocat, Redimiculum est, quod Sanctorium sive Brachiale nuncupamus: licenter admodum brachialia lumbis tribuens. Proprie enim armillae olim sic dicebantur, totum brachii progressum cum armis complectentes; cum dextralia tantum carpum tegerent ornarentque. Vide Thom. Bartholinum, Sched. de Armillis Veter. Salmas. ad Palliim Tertull. c. 1. Alios. Sed et quosdam putare, Rebrachiatorium Monachorum Aegyptiorum idem fuisse, quod Scapulare apud Monachos Occidentales sicque appellatum velle, quod supra brachia reiceretur, habet Car. du Fresne; qui tamen vocem a braccis censet deducendam, quae rebrachiatorio succingebantur. Vide quoque infra Redimiculum.

REBUFFUS Petrus Monspeliensis ICtus insignis, in patria primum, dein Parisiis Ius docuit. Scripsit Praxin Beneficorum, Tractatum Concordatorum, etc. Collegitque Edicta, Statuta et Senatusconsulta Supremarum Curiarum. Gesner. in Biblioth. etc. Sexagenarius iam cum esset, cupido illum Hebraicas Graecasque literas addiscendi in cessit. Obiit A. C. 1557. cum natus esset circa annum 1500. Guil. Rovillius, Promptuario [orig: Promptuariô] FCorum insigniorum, Parte II.

REBULLIUS apostata, post libellos famosos Romae et alibi contra Protestantes editos, admirabili Dei iudicio [orig: iudiciô], Pauli V. iussu, capite truncatus, illudque in Pontis S: Angeli extremo publice ostentui expositum est, A. C. 1615, A. Rivetus in Iesuita vapul.

REBURRUS vox medii aevi, gemini significatus: Valde enim hispidum significat, apud Isidor. ut simus, resimus; quemadmodum hodieque Galli hominem horridum et asperum, tetricumque et visu horrendum, reburrum vocant. Sed et notat eum, qui burrus non est, ut reprobus dicitur, qui non est probus. Inde Glossae reburrum a)nafa/lanqon interpretantur, h. e. qui capillos non habet, qui calvus est. Priore notione occurrit vox in Vitis Abbatum S. Crispini, apud Macrum in Hierolex. Nam in sua primaeva aetate habebat capillos crispos et rigidos atque sursum erectos, ut ita dicam rebursos, ad modum pini ramorum, qui semper tendunt susum: quare cognominatus est Crispinus, quasi crispus pinus. Galli dicunt tales, qui ont les cheveux rebroussez. Avoce burrus, quae inter alia et hispidum villosumque significat, Graece o( ber)r(o\s2, Hesychius bour)r(o\n, dasu\. ber)r(o\s2 autem burrus, ut *sikelo\s2, Siculus; *bre/ttioi, Bruttii etc. Hinc burra vestis, villosa et hispida. Vetus Epigramma,

Ubi burram horribilem vocat vestem villis densam et hirtam etc. Salmas. ad Vopisc. in Carino, c. 20.

RECANERE apud Plin. l. 28. c. 2. Non pauci etiam (credunt) serpentes ipsas recanere; et hunc unum ilis esse intellectum: Graecis a)nta/|dein, apud Aristotelem de Saga Thessala, *ei)=ta mimei=tai th\n fwnh\n tou= qhri/ou to\ de\ a)nta/dei kai\ pro/seisi, Deinde imitatur (Saga) vocem serpentis: serpens vero recanit et accedit: est contrario [orig: contrariô]

sibilo [orig: sibilô] incantationem repellere et retorquere. Nempe duobus modis incantationi serpens obluctari creditus est, aut cum recanit, aut cum obsurdescit ad cantum. Et quidem serpens, in quem ideo irrita incantatio est, quia cantui sic occinit, sil dicitur Arabice, h. e. tinnulus vel stridulus, i. e. qui stridore quodam [orig: quôdam] edito [orig: editô] Mago occentat et obsibilat: quemadmodum iidem asammo, i. e. surdum vocant, qui cantu non afficitur. Sive autem ad cantum obsurdescat, sive recanat serpens, non eluctari folum, sed et Mago creare periculum creditur. Sic apud Aristotelem, cum Thessalae veneficae sacer serpens occentaret, parum abfuit, quin in soporem let hiferum illa dilaberetur. Atque, ut testatur Alcimus, de Peccato Orig. l. 2.

Interdum perit incantans, si callida surdus
Adiuratoris contempsit murmura serpens.

Sive tota vis incantationis, iusto [orig: iustô] Dei iudicio [orig: iudiciô], cedat in perniciem auctoris; sive serpens incantatori letale vulnus inferat. Quo pertinet celebre exemplum Saltzburgensis illius Magi, apud Delrium, Disquisit. Magic. l. 2. Quaest. 13. qui, cum omnes ad unum milliare serpentes in quandam foveam cogere niteretur, tandem ab ingenti quodam et annoso, in eum insiliente, necatus est. Qui porro serpentes recanant, vel ad cantum obsurdescant, vel quorum serpentum virus quovis [orig: quôvis] fascino [orig: fascinô] credatur esse potentius, Graecorum nullus explicat: nisi quod Aelianus id aspidi tribuit, l. 1. c. 54. quod in illius morsum neque medicamina neque incantationes quicquam prosint. Avicenna vero, rem hanc accurate et dilucide exponens, c. de Speciebus serpentum, ad classem surdorum ac stridulorum refert, aspidem, hydrum, regulum, cerastam et chersydrum. Sed, quidni etiam regulus, aut aspis, potentia [orig: potentiâ] Daemonis tam facile evocetur, aut obtorpescat, aut veneno [orig: venenô] exarmetur, quam avivis alius serpens? Et Magis hic [orig: hîc] haerere calculum quis crediderit, cum maiora in aliis artis suae specimina videantur edere? Praeterea hos quoque serpentes incantationi esse obnoxios, multi scribunt. Itaque censet Bochartus, non esse certas quasdam serpentum species, in quas Magorum carmina nil possint, sed in eadem specie posse esse diversum successum, prout varie Deus (qui non vult ut Satanae omnia liceant) ei habenas aut adducit aut remittit. Sed nec Daemon paredrus: a quo pendet incantationis vis tota, ad Magi nutum semper sese accommodat etc. Vide Hadr. Turnebum, Adversar. l. 23. c. 10. Sam. Bochart. Hierozoici Part. poster. l. 3. c. 6. et supra in voce Aspis surda.

RECANETUM civitas Italiae, quae priscis Recinata olim appellata est. Vide ibi.

RECARANUS cognomen Herculis: Auctor incertus, de Orig. urbis Romae, ex Cassio, Tunc Recaranus, sub Aventino Inventori patri aram dedicavit, appellavitque Maximam et apud eam decimam sui pecoris profanavit sub Aventino: ad portam scil. Trigeminam, quae sub Aventino fuit- Idem ex libris Pontificalium, Cum ergo Recaranus sive Hercules, patri Inventori, aram Maximam consecrasset [orig: consecrâsset], duos ex Italia, quos eadem sacra certo [orig: certô] ritu administranda edoceret, adscivit Potitium et Pinarium. Servius Caranum vocat ex Verrio. Vide Salmas. ad Solin. p. 8. WISIGOTHORUM REGES:

Fl. RECAREDUS I. Wisigothorum in Hispania, post Patrem Leuvigidum, Rex, XIX. A. C. 586. praelio [orig: praeliô] contra Guntramum Regem prope Carcassonem, victor: ad imitationem Hermenigildi fratris, Arianismum eiuravit, variis Conciliis, Toleti, Narbonae, etc. celebratis. Obiit, A. C. 601. regni 15. Pater Liubae II. at Catholici titulo [orig: titulô] primus insignis: quem postea repetiit Alphonsus, et Ferdinandus Aragonius ad posteros transmisit.

RECAREDUS II. successit patri Sisebuto, A. C. 621. per 3. solum menses, a Suintilo pulsus. Ioh. Biclarius et Isidor. in Chron. Marian. et Tutquet. Hist. Hisp.

RECCATH civitas in tribu Nephthali, Ios. c. 19. v. 35. Latine vacuitas, sputum, aut saliva, vel tempus, quod pars capitis est.

RECCOPOLIS Morali Almonacid, urbs Carpetanorum, a Toleto 5. leucis in Ortum, Valentiam versus, a Leowigildo Rege condita, Locus apud Almonacid, oppid. quod nova Reccopolis dici potest, Ferrarius.

RECEDERE in Inscript. Ecclesiae S. Petriin Castello Veronae, apud Ludovicum Moscardum, Histor. Ven. l. 4. Hic [orig: Hîc] requiescit in pace S. Valens Episcopus, qui vixit annos p. m. XXXXV. et sedit in Episcopatu annos..... mens. VII. et dies XVII. et recessit sub diem VIII. Kal. Augustas P. C. Lampadi et Orestis VV. CC. Ind. VIII. est mori, fatofungi, vita [orig: vitâ] excedere. Sic a corpore recedere, in Scriptis Patrum et Conciliis. item de saeculorecedere, frequenter pro eodem. Solinus homine decedere, c. 52. et alibi, hominem exire, dicit. Vide Car. du Fresne in Glossar. et Salmas. ad Solin. p. 1007. Quemadmodum Astra quoque cedere, et recedere, dicuntur quae ad occasum festinant et quae occidunt. Manilius de Caniculae occasu, l. 3.

i. e. u(poxwri/zei, u(popodi/zei, occidit. Und propodismo\s2, motus stellarum, quo [orig: quô] ad ortum procedunt; u(popodismo\s2 vero, quo [orig: quô] ad occasum recedunt, ipsa vero ortuum occasuumque momenta, a). krinuxi/ai etc. Idem ibid. p. 719.

RECEM civitas in tribu Beniamin, Ios. c. 18. v. 27. filius Hebron, 1. Paralip. c. 2. v. 43. Rex item Medianitarum, Numer c. 31. v. 8. quem Iosephus, l. 4. scribit sui nominis condidisse urbem, a Graecis postea Petram dictam. Latine, vacuus, vel vanus, vel pictura varia, aut saliva eorum. Idem Ioseph. c. 7. l. 4. *(reke/mos2 ou(= po/lis2 e)pw/numos2 to\ pa=n a)ci/wma tw=n *)ara/bwn e)/xousa gh=s2. Et rursus: *)areke/mh kalei=tai *pe/tra par' *(/ellhsi legome/nh. Eusebius de locis

Hebraicis: *(reke\m au(/th e)sti\ *pe/tra po/lis2 th=s2 *)arabi/as2 h(=s2 e)basi/leuse *(roko/m. Quin tota regio indidem Recem, vel Recom est appellata. Epiphanius in haeresi Melchisedechianorum: *)en th=| *)arabi/a| th=| *petai/wn *(rwkw/m te kai\ *)edw\m kaloume/nh|. Vide Bochart. de Phoenic. Colon. p. 765. Lloyd.

RECENTATUM Vinum seu Recens, apud Alexandrum Trallianum, l. 2. et Avitum Viennensem, Ep. 65. et 77. fuit propomatis genus, quod, ut in eo [orig: eô] bibendo [orig: bibendô] magis delectarentur, peculiari quadam [orig: quâdam] arte refrigerabant Romani: sic dictum, quod vinum antiquum musto, vel lixivio, veltoritivo commisceretur, vel quasi renovaretur, ut censet Hieronymus Mercurialis, Variar. Lect. l. 1. c. 7. quod hodieque saepe fieri novimus. Recentare autem veteres Romanos pro renovare dixisse, docet A. Gelius, l. 15. c. 15. Idem Mercurialis vinum Picans et Recens memorat, l. 2. c. 13. aitque, ita populari vocabulo [orig: vocabulô] vinum conditum et mixtum appellari, quod picatum Romanisdicitur. Solebant enim illi vasa vinaria pice oblinere, resinamque ipsam vino [orig: vinô] commiscere, quod talia vasa non modo gratum quendam odorem impertirent, verum etiam vinum redderent generosius etc. Hinc Recentarium, vas in quod istiusmodi vinum infundebatur: inter vasa et ministeria sacra, apud Auctores laudatos Carolo du Fresne in Glossar.

RECEPTARORES Haereticorum iuxta Concilium Tarraconense dicuntur, qui bis vel pluries haereticos scienter in domo sua, vel in alio suo loco receperunt. Receptaculum atuem est domus, vel hospitium, ubi haeretici bis vel pluries onvenerunt ad praedicationem vel lectionem, vel ubi pluries hospitantur. Et quidem maior culpa eorum, qui errores illorum sciunt, nec ignorant Inquisitores illos persequi, et nihilominus eos latenter receptant, licet illud semel tantum fecerint. Quare hoc [orig: hôc] ipso [orig: ipsô] se haereseos suspectos reddunt, illisque ut suspectis abiuratio imponitur. Poena eorum porro est excommunicatio: quod si in crimine persistant, banno exponuntur et in perpetuum relegantur, bonis illorum in fiscum redactis. Proratione tamen graduum consanguinitatis, aut amicitiae, poena mitigatur vel intenditur. Nic. Eymericus Dominican. Directorio [orig: Directoriô] Inquisitionis, Part. 2. Qu. 51.

RECEPTI alterum genus Albigensium veter. qui Perfectis (uti vocabatur alterum genus, qui fidem et ritus eorum profitebantur) facere solebant pactum, la Convenensa illis, h. e. convenientiam, dictum, quod in fine vitae per eos recipi vellent ad sectam ipsorum: quae receptio in Theologia Inquisitorum haereticatio dicitur passim. Quibus autem ritibus receptio haec fieri sit solita, diximus non uno [orig: unô] loco [orig: locô]. Vide Bonus Finis, Consolati, Endura, Melioramentum, et ubi de Salutandi illorum ritu.

RECEPTOR [1] inter Equites Melitenses is dicitur, qui, in aliquo eorum Prioratu residens, ad recipiendos proventus et spolia pro communiaerario, deputatus est, et residentiae Conventualis provilegio [orig: provilegiô] gaudet, Dominic. Macer. Hierolex. Hinc Receptus, Gall. Recepte, proventus, reditus, apud Petrum Ioffredum, in Episcopis Niciensibus. Item ius pastus, quod vulgo Albergaria, Gall. Dreit de giste; qua [orig: quâ] notione etiam Receptum dicitur. Unde etiamnum Gallo-Belgae Receptes vocant convivia, quibus agnati, qui agnatorum nuptiis interfuerunt, eosdem novos coniuges domi vicissim recipiunt et excipiunt: qua de voce plurima congessit Car. du Fresne in Glossar. de Receptione vero in Ecclesiam vide hic [orig: hîc] passim.

RECEPTOR [2] Bonorum publicatorum, in Hispania vocatur, quem in Italia Thesaurarium S. Officii vocant: Qui videl. bona haereticorum publicata recipit, adeo que bonorum sequestrationibus adest, ea petit, defendit, vendit, pecuniamque hinc redacta intra tres dies proximos in arcam publicam tribus clavibus occludendam (sub poena excommunicationis et mulcta [orig: mulctâ] pecuniaria [orig: pecuniariâ] ) deponit ac custodit. Idem salaria et alias impensas Officii Inquisitionis solvit. Eligitur per Inquisitores, et fide iussores idoneos dare tenetur: sed nec fisci debitoribus pecunias remittere, nec transactionem facere potest. Iac. Simancas de Catholicis Institut. Tit. 41. §. 4. Tit. 43. §. 1. etc.

RECESSUS apud Solinum, c. 7. Peleponneson Pelopi regnatam nomen indicio est. Ea. ut platanifolium, recessibus et prominentiis figurata, divortium facit inter Ionium et Aegaeum mare, quatuor non amplius etc. se ko/lpoi seu sinus, quos faciunt prominentiae, vide in voce Sinus. Etiam in Aedificiis vox usitata. Trichora enim Apsis dicitur, quae tribus concavis recessibus sive sinubus recedentibus, quasi volutis, ut vulgo G alli vocant, constat. *ko/lpous2 similiter dixere [orig: dixêre] Graeci et e)/ndia. Paulus de Concha S. Sophiae.

*(ws2 h( me\n baqu/kolpos2 a)ne/ssutai h)e/ri *ko/gxh
*(uyo/qen a)nte/llousa mi/a, trissoi=si de\ ko/lpois2
*ne/rqen e)pembebaui=a.

Trino [orig: Trinô] recessu sinuatam appellat Paulinus. Epigramma vetus detemplo Polyeuchi Martyris a Iuliana condito

*ko/lpoi d' a)mfote/rwqen e)p' a)yi/dessi xuqe/ntes2
*ye/ggos2 a)eidi/nhton e)mimh/santo selh/nhs2.

Culmen nempe, quo [orig: quô] tegebatur Sanctuarium, in formam Conchae, structum erat, et Concha quoque diebatur etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 1213. et infra in voce Trichora.

RECHAB pater Ionadab, 2. Reg. 10. v. 15. Filius Remmon, 2. Sam. c. 4. v. 2. Latine equitatus, vel equitans.

RECHABITAE dicti posteri Ionadabi, filii Rechabi: Abstinentes, ex instituto avito, a vino, nihilque proprii possidentes, habitabant perpetuo in tentoriis. Sub Ioakimo Regemetu Nabuchodonosoris Hierosolymam se receperunt, ubi commorati, cum vinum a Ieremia oblatum bibere recusarent, exemplo immorigeris Iudaeis propositi, ipsisque divina benedictio promissa est, 4. Regum

c. 10. v. 15. Ierem. c. 35. v. 2. Torniel. An. M. 3151. n. 11. 3428. n. 6. et 7. etc. Vide Ionadab.

RECHESVINDUS vel Reccesicuntus, Visigothorum XXX. in Hispan. Rex, post Chindasvuinthum, vel Cidasiuntum patrem, A. C. 649. regnavit Ann. 23. in pace. Obiit A. C. 672. Isidor. in Chron. Celebravit Concil. 8. 9. et 19. Toletanum, etc. Eum excepit Vamba seu Bamba.

RECHILA Suevorum Rex, in Hispania, a patre Ermerico vel Hermerico, coronatus, A. C. 438. Vicit praelio [orig: praeliô] Andevotum, occupavit Hispalim, Emeritam, Carthagenam, etc. Obiit A. C. 447. Arianus. Pater filii Rechiarii magis Orthodoxi, qui Aquitania [orig: Aquitaniâ] vastara [orig: vastarâ], Caesaraugustam cepit, provinciasque imperio subiectas male habuit. Sed victus A. C. 456. a Theodorico II. Visigothorum Rege, cuius sororem coniugem habebat, et vulneribus gravis e fuga retractus, primo quidem in vinculis aliquandiu fuit, dein iussu victoris occisus est. Isidorus Hispal. in Chron. Mariana Hist. Hispan.

RECHINUS cognomen. Fulconis Andegavensis Comitis apud Guil. Malmesburium, l. 3. Fulco Rechin dictus, quod, germani (Gaufridi) simplicitati crebro infrendens, ad ultimum honore spoliatum perpetua [orig: perpetuâ] custodia [orig: custodiâ] coercuerit: Ob morum nempe asperitatem et morositatem sic dictus est. Rechiner enim et rechigner Galli dicunt eum, qui morosus est, rudis, vel immitis: hodieque rech Picardi vocant, quod asperum est, inprimis in pomis pyrisque. Vide Car. du Fresne in Glossar.

Quo Troici defensor et vindex soli
Recidiva ponas Pergama, et sparsos fuga [orig: fugâ]
Cives reducas? ------

Virg. l. 4. Aen. v. 344. et l. 10. v. 58. ubi eadem phrasis: idem quod renatum est, et a casuresurgens, non vero bis captum, bis eversum et concidens, ut vocem, frustratus in hac voce Lectores, Lexicographus interpretatur. Graece pali/norson, palimbion perinde ut recidivus Abel, apud Paullinum, alter ac renatus Abel Christus. Tractum id vult Servius, ad Aen. l. 11. ab arboribus, quae sectae repullulant. Quod etymon Mela monstrare videtur, l. 3. c. 6. Subinde recidivis seminibus segetem novantibus, Et Iuvenalis, quum Sat. 6. v. 363. scribit:

Sed modulus secundae Syllabae repugnat, quae a caedo longa esset. Melius Turnebus a recidendo deducit, i. e. revertendo, redeundo, ut recidiva febris: quod enim restituitur recidere ac redire videtur. Nempe to\ cadere, etsi persaepe mori ac perire significat, tamen est, ubi eam vim habet, quam nasci, provenire, oriti. Et quidem in hominibus animantibusque quum matre cadere et tellure cadere, dicuntur: in rebus, quum cadere est exsistere. Sic sorte cadere dicitur, quod sorte comparatur et exsistit. Augurum praedictis multa vera cecidisse, i. e. provenisse, Cicer. Hinc itaque Recidivum, quod iterum cadit, seu provenit ac renascitur. Atque inde Recidivatus animarum, recidivatus carnis, recidrvatus Iudaici status et similia, pro restitutione, apud Tertullianum. Maxime namque Christianis Scriptoribus haec vox placuit, commendata ipso illo suavissimo piis nostri Sacramenti dogmate et spe melioris post hanc vitae. Dracontius in Hexaemero.

Vita gravis hominum subducitur impete mertis,
Quae recidiva magis vivaci corde resurgit etc.

Io. Frid. Gronovius, ad Senecam d. l. Vide quoque Desid. Heraldum, Animadversionibus Arnob. l. 3 ad verba, Recidiva substitutio, ubi eidem Tertulliano, Recidivum annum pali/ndromon Graecis proin eniauto\n, dictum notat.

RECINETUM vulgo RECANATI, urbs est Piceni Pepiscopalis, oblonga, in colle, ex ruinis Helviae Recinae crevit, 5. milliar. a Laureto in Occasum, maceratam versus 10. prope Potentiam fluvium. Sub Pontifice Romano.

RECINUS et RECINIUM item RICINIUM dicitur servio, quod pallim muliebre vocat Lamprid. in Alexandro; c. 41. Festo Recinium (ita enim meliores libri habent) est omne vestimentum quadratum ------ vel toga, qua [orig: quâ] mulieres utebantur, praetexta clavo [orig: clavô] purpureo [orig: purpureô]. Nempe pro toga vel pallio mulieribus fuit, sub quo tunicam vel cycladem gestabant; et pallium quidem dicebatur, quod esset quadratum: toga veor etiam vocabatur, quod in modum togae a dextro latere in laevum humerum ponebatur. Unde Ricinium Varroni, quod eius dimidia pars retro reiicertur. Pallium certe et ricinium idem: Hinc riciniati plan ipedes mimi Festo, qui palliati in veter. Glossar. dicuntur. Similiter Iovem palliatum uno [orig: unô] loco [orig: locô] dicit Arnobius, quem alio [orig: aliô] riciniatum appellat. Pallium simplex interpretatur Nonius, Ricinium, quod nun mafurtium dicitur, palliolum femineum breve. Varro tafh=| *meni/ppou nihilo magis dicere nusliebre, quam de muliebri ricinio pallium simplex. Idem de vita Pop. Rom. l. 1. et quo mulieres in adversis rebus ac luctibus, quum omnem vestitum debicatierem ac luxuriosum postea institutum ponunt, ricinia sumunt. Ubi primum ricinium exponebat Nonius, palliolum femineum breve: secundo [orig: secundô] loco [orig: locô], simplex pallium, quod gestabant mulieres in luctibus etc. A reiciendo vocem deducit Varro; Servius a rica: rica autem et ricnium prope eadem res. Ricinium omne vestimentum quadratum, ut vidimus: Rica quoque

Pompeio, vestimentum quadratum, fimbriatum, pupureum, quo [orig: quô] Flaminicae pro palliolo utebantur; aliter Flammeum, item Venena, tum. Alio [orig: Aliô] loco [orig: locô] ricas et riculas, parva recinia interpretaturut palliola ad capitis usum facta. Utrumque enim et Rica et Ricinium pallium erat, quo [orig: quô] mulieres caput operiebant; nisi quod rica proprie gestamen Flaminicae diceretur. Varro tamen etiam aliis mulieribus attribuit, cum sacrificium facientes caput velarent. Vide Salmas. ad Vopisc. in Vita Aureliani, c. 45. et infra in voce Rica ac Ricinium.

RECITATIONES Veterum egregium Poematum examen, vide supra ubi de Lectione Poematum [orig: Poëmatum], item ubi de Raphsodis. Sed nec Poerar solum, verum et Oratores et Aretalogi et Historici suas olim publice recitabant lucubrationes; ut de Herodoto, inter alios, Musas suas proprio [orig: propriô] ore pronuntiante, docet Scaliger, Poetic. l. 3. c. 109. Vide quoque Casaubon. ad Sueton. Aug. c. 89. et hic [orig: hîc] passim, uti de recitationibus Psalmorum, ad paenitentiam redimendam, in Ecclesia Romana supra, ubi de Psalmis.

RECLAUSUS cognomen Caroli Simplicis Franciae Regis in Charta A. C. 937. apud Miraeum, in Not. Ecclesiarum Beigii, Actum Blandiniensi Coenobio, regnante Ludovico [orig: Ludovicô] filio [orig: filiô] Regis Caroli Reclausi: quod in carcere detentus fuerit. Vide infra in voce Reclusi.

RECLINATORIUM apud recentioris aevi Scriptores idem, quod a)naklinth/rion Graecis, de qua voce vide supra in Anaclinterium. Item, Septum inferius vel cancellus brevior, inter Cibori columnas, ubi communicabant Diaconi, Subdiaconi, alii: apud Bernardum Monach. in Consuetudinibus Cluniac. MS. laudatum Car, du Fresne in Glossario.

RECLUSI vide supra [orig: suprâ] Inclusi; item infra ubi de Virginibus reclusis.

RECOCTI Senes dicebantur Latinis, qui alias passi et retorridi. Graecis e(fqoi\ et pe/peiroi. Coctum enim iidem pro maturo dixere [orig: dixêre]: unde coctae ficus et coctae uvae, pro maturis; et coqui, pro maturescere, apud Virgilium, l. 2. Georg. v. 522.

Ita ergo et cocti senes, quos aevi maturos idem alibi vocat. Similiter pe/peira grai=a, apud Hesychium; Latini recoctam anum et retorridam dicerent. Horatius, Serm. l. 2. Sat. 5. v. 55.

Istiusmodi seni opponunt Graeci to\n w)moge/ronta, cuius adhuc viridis senectus, et nondum penitus cocta. Quia vero eiuscemodi homines, qui logno [orig: lognô] tempore vixerunt, et qui multa [orig: multâ] aetate cocti sunt, plerumque experientia [orig: experientiâ] et usu rerum valent; hinc factum, ut recoctos et retorridos pro exercitatis et multo [orig: multô] rerum usu tritis usurparent. Sic ad verba Horatii modo citata Helenius Acro, Recocti, inquit, dicuntur Scribae, qui saepius cum Proconsulibus ad privincias missi exercitatiores facti sunt usu ipso [orig: ipsô] et frequentia etc. Salmas. ad Lamprid. in Alexandro Sev. c. 59. Vide quoque infra in voce Retorridae.

RECOLLECTI regidiores Franciscani, quorum Congregatio instituta, A. C. 1530. et approbata A. C. 1531. a Clemente VII. dicti a Spiritu recollectionis, Moret. Dict. Histor.

RECONCILIATIO vox Ecclesiae, Dicebantur autem Reconciliari Paenitentes, cum tempora paenitentiae indicta adimplessent [orig: adimplêssent]; hoc [orig: hôc] enim facto [orig: factô] in gratiam recipiebantur, praevio [orig: praeviô] Manus impositionis ritu: cui divinae quoque Eucharistiae communio accedebat. Sed et, de rigore disciplinae, kat' *)episkopikh\n dia/krisin, secundum Episcoporum discretionem, ut ait Balsamo [orig: Balsamô] ad 4. Can Concilii Ancyrani, non raro remittebatur, atque maturabatur reconciliatio, si scil. tempore exomologeseos gravi morbo [orig: morbô] paenitens videretur de vita periclitari, si instaret persecutio, si cum multitudine negotium esset, aliaque censurae mitigationem suaderent, ut videre est apud Io. Forbesium, Instructionum Hist. Theolog. l. XII. c. 7. Hic [orig: Hîc] vero in duo extrema utrinque abiere [orig: abiêre] Haeretici. Uti enim pacem Ecclesiasticam paenitentibus negabant Montanistae, Novatiani, Meletiani, Apostolici, et quoad Episcopos ac Clericos lapsos, etiam Luciferiani, de quibus aliquid supra diximus, in voca Implacabiles: ita Gnostici, eosque secuti Priscillianistae ac Libertini, utpote inficiantes peccatum, tollebant paenitentiam. atque una reconciliationem, de quibus vide voce Impeccabiles etc. In Ecclesia Romana quibus ceremoniis peragatur Reconciliatio, docet Car. du Fresne ex Paenitentiali MS. Thuanaeo, In capite Quadragesimae omnes paenitentes ante fores Ecclesiae se repraesentent Episcopo Civitatis, sacco [orig: saccô] induti, nudis pedibus, vultibus in terra prostratis ------ Ibi adesse debent Decani vel Archipresbyteri Parochiarum, i. e. Presbyteri poenttentum, qui eorum conversationem diligenter inspicere debent et secundum modum culpae paenitentiam per praefixos gradus iniungunt. Post haec in Ecclesiam Episcopus reos inducat et cum omni Clero 7. Paenitentiales Psalmos, in terra prostratus, cum lacrimis pro eorum absolutione decantet. Tunc ------ manus eis imponat, aquam benedictam super eos spargat, prius cinerem mittat, deinde cilicio [orig: ciliciô] capita eorum cooperiat et cum gemitu et crebris suspiriis eis denuntiet, quod sicut Adam proiectus est de paradiso, ita et ipsi ad Ecclesia pro peccatis abiciuntur. Post haec iubeat ministros, ut eos extra ianuas Ecclesiae expellant. Clerus vero prosequatur eos cum Responsorio, In sudore vultus tui etc. --- -- In sacra autem Domini Cena, rursus ab eorum Presbyteris Ecclesiae liminibus repraesententur. Orationes vero, quae hac [orig: hâc] die, ad reconciliandos Paenitentes recitabantur ab Episcopo, habes apud Gregorium M. in Libro Sacram p. 226. et in Ordine Romano, quas Ordinem reconciliandi vocat Hincmarus. In Ordinario MS. Ecclesiae

Rothomag. apud eundem Car. du Fresne is hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] describitur: Finita [orig: Finitâ] Nona [orig: Nonâ], Archiepiscopus, vel eius Vicarius, indutus alba [orig: albâ], cum Diacono et Subdiacono indutis albis, cum Cantore, processione ordinata [orig: ordinatâ], ad Occidentales portas Ecclesiae ad reconciliandos paenitentes pergat et eo [orig: eô] sedente iuxta ianuas, Diaconus legat hanc lextionem, Adest tempus, o [orig: ô] venerabilis Pontifex. Finita [orig: Finitâ] lectione, Archiepiscopus vel eius Vicarius se erigat et dicat, Venite. Diaconus ex parte paenitentium dicat, Flectamus genua, levate. Et tribus vicibus hoc dicatur. Ad finem dicatur tota Antiphona Venite, Venite, Venite, filii. Chorus finiat et dicatur Psalmus, Benedicamus Dominum et ad quemlibet versum repetatur, Venite, Venite. Tunc Archiepiscopus vel eius Vicarius paenitentes intromittat in Ecclesiam cum baculo, et reconciliati ardentes candelas ad Altare deferant, alii autem non: Et Archiepiscopus vel eius Vicarius, manum suam ponant super capita singulorum, dans pacis osculum et dicens, Paxtecum. His ita peractis, ad chorum redeant et sermonem ad populum faciat. Quo [orig: Quô] finito [orig: finitô] Paenitentes prostratos absolvat. Primio dicantur 7i. Psalmi a Ne reminiscaris, Psalm. Domine ne in furere etc.Kyrie eleison, Pater noster. Salvos fac. Vers. Mitte eis auxil. Vers. Domine exaudi, Or. Dominus vobiscum, et cum Spiritu tuo. Orat. Monstra Domine quaesumus iis famulis etc. Alia Orat. Deus misericors. Alia Oratio, Absolutionem et remissionem. Iis ita peractis, processio procadat ad ignem benedicendum etc. Utiautem singuli paenitentes hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] reconciliantur, in Ecclesia Romana: sic tota aliqiva Ecclesia, cum scelere aliquo [orig: aliquô] polluta, velab Haereticis aut Paganis aliquandiu possessa est, reconciliari dicitur, quando rursum ab Episcopo consecratur et aqua [orig: aquâ] benedicta [orig: benedictâ] aspergitur. Qua de re vide Ordinem Roman. de Reconciliatione violatae Ecclesiae et Auctores laudatos praefato Car. du iFresne in Glossar. De Reconciliatione vero nostri cum Deo sic rem totam paucis complexus Paulus 2. Corinth. c. 5. v. 19. Deus erat in Christo Mundum reconcilians sibi, nen imputandi eis offensas eorum; posuitque in nobis sermonem illum reconciliationis. Et v. 20. Itaque nomine Christi legatione fungimur, velus Deo [orig: Deô] rogante per nos, oramus Christi nomine, reconciliamini Deo. De reconciliatione typica populi Israelitici, in veteri Tesamento, vide supra ubi de Festo Propitiationis. Addo saltem, uti duo fuere [orig: fuêre] genera koinwni/as2, communionis, scil. Minor, quae fuit omnium rerum societas et communio, excepto [orig: exceptô] Eucharistiae et Oblationum usu et potestate; et Maior, quae etiam Eucharistiae: sic duplicem *katallagh\n, i. e. Reconciliationem, occurrere in Canonibus Conciliorum. Et quidem prioris mentio est, in can. 45. Codiciis Eccl. Afric. Ut scenicis atque histrienibus ------ reconciliatio non negetur: quod et katalla/ssein ei)s2 dhmosi/an leitourgi/an Graeci dicebant. Posterioris in c. 8. Ancyrano, ubi telei/ws2 dexqh=nai, Perfecte recipi, can. 7. Carthag. ubi reconcilitari divinis altaribus tales dicti, quod versio Graeca katallagh=nai toi=s2 i(eroi=s2 musthri/ois2 reddit etc. Vide Suicerum, voce *katalla/ssw.

RECREDITI inter infames habiti, unde maximi probri loco [orig: locô] habebatur, hoc [orig: hôc] nomine notari. Recreditum certe et proditorem, synonyma facit Iohannes Villaneus, l. 7. c. 85. Recreditum et ignavum, Ioin villa, p. 38. Bractonus verbum hoc sic descripsit, l. 3. tractatu 2. c. 34. §. 2. Non sufficit, quod appellatus cognescat fuisse socium suum vel latronem vel aliquid simile adrecreantiam,nisi dicat verbum illud odiosum, quod recreantus (h. e. recreditus) sit. Ranulfus de Glanvilla illud adeo turpe iudicavit, ut ne nominare quidem voluerit, l. 2. c. 7. Significat autem vox, hominem dimicando deficientem, a verbo medii aevi Recredere, h. e. reddere, in duello seu monomachia victum se profiteri, hosti sese reddere; quod eo [orig: eô] aevo [orig: aevô] maxime turpe habitum. Ditmarus. l. 3. ubi de duello Waldonis et Geronis, Vulneratusque in cervicem bis Waldo ardentius insequitur hostem, percutiensque ictu valido [orig: validô] caput, prostravit eandem. Interrogatus autem Gero Comes ab eodem, si plus potuisset pugnare, coactus est, quod iam defecisset, profiteri-.-. Tunc Gero iustus decreto [orig: decretô] Iudicum et voce Imperatoris a carnifice quodam decollari, apud Car. du Fresne d. l. More e veteri Gladiatorum, apud Romanos, arena petito, de quibus supra diximus.

RECTA Cena Suetonio et Recta absolute in Aug. c. 74. Veter. dicta est cena, quam Clientibus, recto [orig: rectô] ordine discumbentibus, Principes Viri apud Romanos, dare solebant, o)rqo/deipnon Graec. Turnebus, Adversar. l. 5. c. 10. Rectam, interpretatur veram, sinceram, quemadmodum idem Graecum o)rqo\s2 denotat, sicque dictam ait opposite ad Sportulam, munus magis tenue ac leviusculum; cum videl. loco [orig: locô] cenae calathum dabant obsoniis plenum; et huius loco [orig: locô] tandem centum quadrantes, de quibus suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Ita enim divites miserorum Clientulorum atque Anteambulonum officia munerabantur. Utriusque meminit Martialis, in illo tralatio, l. 8. Epigr. 50. v. extr.

Et Nero quidem cenam Rectam Clientibus exhiberisolitam sustulit, atque ad Sportulam redegit, Rex proin superbus eidem Poetae dictus, l. 3. Epigr. 7. v. 5. sed Domitianus, edicto [orig: edictô] eius abrogato [orig: abrogatô], iustae cenae usum restituit. Unde idem ibid. v. ult.

I. e. nihil fraudis iam faciendum est Clienti, quem saepe invitatum, tamquam ad Cenam Rectam, dimiserunt divites tandem, cum ieiuna sportula: Iam Salarium dandum est, i. e. cena, quae Romanis o(la/rion, cibarium (annona diurna) ex pacto debitum; ut Sportula, ex placito. Namque de ipso Tiberio Sueton. c. 46. Pecuniae parcus actenax, comites peregrinationum expeditionumque numquam salario [orig: salariô], cibariis tantum sustentavit, i. e. Sportula [orig: Sportulâ] tenui. Interim ex Sportularum captatoribus, qui ex centum sportulae quadrantibus, genium suum fraudantes, cellae pensionem et vestes

subtrahere soliti erant, sublata [orig: sublatâ] Domitiani edicto [orig: edictô] sportula [orig: sportulâ], in deteriorem conditionem sibi incidisse visi sunt: cum e cena Recta iustaque nihil pecuniae ad illos redundaret. Unde ad Gargilianum idem Poeta, l. 3. Epigr. 30. v. 1.

Sportula nulla datur, gratis conviva recumbis,
Dic mihi, quid Romae, Gargiliane, facis?
Unde tibi togula est, et fuscae pensio cellae?
Unde datur quadrans? unde vires Chiones?
Cum ratione licet dicat te vivere summa:
Quod vivis, nulla cum ratione facis.

Quasi dicat: Cur non hinc migras, nihil ulterius pecuniae accipiens? Unde vivis? unde vestem comparas? unde tectum solvis, hoc enim est pretium cellae fuscae. Unde sumis, quo laves? etc. Schrevelius, Not. in locum. Vide quoque Meursium, ad Lycophr. Aliud est Recticinium, apud Messianum Presbyt. in Vita Caesarii Arelatens. colloquium videl. quod post cenam inter convivas peragitur, etc.

RECTA Tunica Festo et Isidoro, quam sursum versum stantesque texebant: quorum ille addit, Rectae vestimenta sunt virilia, quae Patres liberis suis conficienda curant, ominis causa [orig: causâ]. Et quidem, ut constat, vetus fuit texturae ratio, qua [orig: quâ] mulieres stantes texebant: sed quid sit sursum versum texere, non omnibus notum. Graeci dixere [orig: dixêre] a)/nw u(fai/nein, quem texendi modum omnibus gentibus fuisse usitatum, praeterquam Aegyptis, narrat Herodotus, l. 2. ubi hos ka/tw th\n kro/khn w)/qein ait. Nempe apud coeteras gentes, cum trama vel fila infra essent, in superioribus texebatur vestimentum, et sic trama semper pectine ad superiorem partem ducebatur et trudebatur, id quod sursum versus vel in altitudinem texere, vocabant. Contrario [orig: Contrariô] modo [orig: modô] Aegyptii, ex superioribus, ubi erant fila, vel licia, ad inferiora procedebant, ubi vestimentum, vel tela, quae texebatur, inerat. Prius illud a)nakrou/ein etiam dicebant Graeci, et hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] texta a)nakrousta\, ut videre est apud Isidorum Pelusiotam de Galilaeis. Sed posteriorum rationem omnes postea imitati Graeci, vetusque illa consuetudo et in altum texendi et quae a stantibus peragebatur (Aegyptii enim sedebant) apud solos Linteones permansit: Romanis quoque idem institutum sequutis. Utrumque genus eleganter expressit Seneca. Ep. 90. de quo infra latius. Graeci itaque o)rqo\n u(/fos2, ut Latini Rectam tunicam, dixere [orig: dixêre], spaqhto\n, spa/qh| kekrousme/non ou)kteni\ h. e. spatha [orig: spathâ] percussam, non pectine: qui enim stantes sursum texebant, non pectine sed spatha [orig: spathâ] telam percutiebant, cum recentiores, qui sedentes deorsum texebant, pectine eam ferirent, etc. Sed et Recta tunica dici potest, quam Graeci o)rqo\n et o)rqosta/dion xitw=na vocant; quae minime cingeretur: nam zwstou\s2 illi xitw=nas2 distinguunt a)po\ tw=n o)rqostadi/wn; quas etiam stadi/ous2 appellabant. Cuiusmodi fuisse Poenorum tunicas. discimus ex Tertulliano de Pallio, Sed ne cingulo [orig: cingulô] sinus dividente expeditae et quadratae in Viris stabant. Ubi sta/dion xitw=na plane expressit. Transiit vox e Latio in Graeciam, unde legimus, apud Hesychium, *(rekto\s2, a)ndrei=os2 xitw\n, Recta virilis tunica. Sic apud Vopisc. Aurelianus Imperator, c. 46. primus paragaudas vectes militibus dedisse dicitur, cum ante non nisi rectas purpureas accepissent; ubi purpureum, non blatteum aut sanguine purpureae tinctum, sed simpliciter rubrum aut russum, adeo que per rectas purpureas, militum russas tunicas, intelligendas esse monet Salmasius; addens, Rectam substantive hic isumi et idem esse quod Tunicam. Vide ibi hanc in rem plura, et supra voce Orthostadia, ac infra Regilla, it. Stare. Coeterum, recta pars in pannis hodie dicitur, quam prosam Veteres vocavere [orig: vocavêre], item pexam, politis nempe floccis. Ars enim politurae pexitatem in subtemine excitat, non in trama aut stamine; unde ab uno tantum latere pexi illi flocci: ei versa opponitur. Idem ad Solin. p. 391. Apud Lucanum vero ubi de Marsyae fluv. l. 3. v. 207.

Qua [orig: Quâ] celer et rectis descendens Marsya ripis
Errantem Meandron adit ------ ------

rectae ripae, flexuosis ac recurrentibus opponuntur. Quales sunt praecipitantium fluminum, ut Marsyas est, cui proin declives ripas Ovidius tribuit. Vide Salmas. ad Solin. p. 835. et 836.

Rector apud Luithprandum, l. 3. c. 7. Constantinum Porphyrog. de Administr. Imp. p. 199. Scylitzem, Zonaram, alios, dignitas est in Imperio Constantinopolitano, de qua Vide Car. du Fresne Not. ad Alex. Annae Comnenae. p. 233. Apud Scriptores Ecclesiae Romanae Rectores Ecclesiarum, dicuntur Praelati, Episcopi, Abbates, Presbyteri Eccles. maxime vero hoc [orig: hôc] titulo [orig: titulô] insignis est Curio: unde Rectoria, dignitas eius, vel Ecclesia Parochialis. In eadem Communione, Rectores Apostolici patrimonii, dicti sunt ii ex ordine Clericali, qui a Pontificibus Romanis subinde in provincias et Regna mittebantur, ut Romanae Ecclesiae patrimonium curarent, i. e. massas et familias Ecclesiasticas, de quibus, agit Gregorius M. l. 7. Ind. 2. Epist. 17. census item et denarios S. Petri exigerent, Romamque transmitterent, apud eund. l. 2. Ind. 11. Epist. 32. etc. quod etiam Defensorum fuisse munus, pater ex Gestis Innocentii III. p. 137. Car. du Fresne Glossar. Vide quoque supra Pharnas.

RECTOR Academicus dicitur qui in Academia inter Professores primas sibi partes vendicat, ad imitationem Ciceron. qui Rectorem Reip. appellavit eum, qui summam in Republica auctoritatem habuit. Idem Caput quoque Academiae vel Collegii appellatur, et nihilominus Collega. De quo, an Clericus, vel Laicus esse debeat, quaerunt Doctores. Im Germania uterque illius muneris capax est: ubi Rectorem Professores eligunt, vel ex suo ordine, vel Principum, Comitum, Baronumve e numero, in Academia literis operam navantium, non magno [orig: magnô] aeatis habito [orig: habitô] respectu. Neque vero delatum hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] Rectoratum temere detrectare licet; Unde in

Academia Gryphiswaldensi Statutum habetur, si quis id fecerit et in tertium usque diem in sua sententia, absque probabili ratione persistat; tres aureos pro multa persolvere, et nihilominus Rectoris munus suscipere teneri, sub poena amissionis privilegiorum. Idem de Academia Wittenbergensi legitur. Est autem munus Rectoris, Studiosos in album recipere, de negotiis suae iurisdictioni subiectorum sive per se, sive cum Assessoribus, cognoscere, et si quae alios in articulos iuravit, ea summo [orig: summô] observare studio [orig: studiô]. Ad honorem eius pertinet, quod Principis repraesentet personam indeque omnes praecedit, Episcopos etiam, in Academia illa literis vacantes. Imo et Ludovicum Galliae Regem, infra subsellia Iasonis sedisse et cum ad Collegium perventum esset sinisturm illi adequitasse [orig: adequitâsse], cum his verbis, Nunc Iason, incipit Regnum tuum, refert Piccartus in Observ. Hist. Polit. Dec. 7. c. 1. Carolum quoque V. in Academia Lovaniensi, Iodoco Ravenstenio Tiletano S. Theol. Licentiato, Academiae tum Rectori, loco [orig: locô] cessisse et latus eius rexisse, A. C. 1545. legimus. Sic Gerardus Quesbeckanus Leodiensis Episcopus et Andr. Gail, ICtus cum de pace Belgica, ex Rudolphi II. Imperatoris voluntate, acturi, Lovanio [orig: Lovaniô] Gandavum contenderent, A. C. 1576. Rectoris latera utrinque cinxerunt et inter se medium incedere voluerunt. Imprimis vero memorabile est, quod de Carolo Belliooso seu Audace, Brabantiae Duce in literas relatum est. Is A. C: 1464. mense Ianuario [orig: Ianuariô], Antverpiam provinciarum suarum ordines evocarat [orig: evocârat], et Academiae Rectorem, ut adesse una vellet, missis literis monuerat. Aderant igitur Brabantiae, Hannoniae, Artesiae, Namuri, Ordines, Praelati, item Nobiles, et quorundam Flandriae oppidorum Deputati: unaque aderat Robertus de Lacu I. U. D. Academiae Rector, quem cum aliis ex Academia Viris benignissime excepit. Cum autem coram Duce, qui tum in aula Coenobii D. Michaelis cum Consilio suo erat; comparere omnes deberent, praecepit Dux, ut Academiae Lovaniensis Rector coram se primum dicendi locum obtineret, declarans se illum, et Academiam Lovaniensem, nobilissimum honoratissimumque totius Brabantiae membrum habere: ipsum dein congregati ibidem Ordines cicendo sequerentur. Quam Ducis voluntatem Toparcha Bergae ad Zomam Rectori, ut iussus erat, significavit. Neque quisquam hunc honorem Principi Academiae invidit, quod in illo et Academicis Viris, virtutis et sapientiae moderatoribus, honorandam esse virtutem sapientiamque omnes iudicarent. Praeter locum vero honoratiorem et praecedentiam, ut vocant, Sceptri praelatio eius auctoritatem quoque commendat: et quidem aliquando unius, aliquando plurium. Im Academia Lovaniensi, cum in publicum Rector procedit, ante eum Accensus vadit, argenteum sceptrum praeferens: Cum vero ad Comitia egreditur, vel cum sollennis supplicatio indicta est, vel festus aliquis e primis dies imminet, octo ac nonnumquam plures Accensi praecedunt, singuli argenteum gestantes sceptrum, auro [orig: aurô] obductum, insignia honoris amplissimi, uti habet Vernulaeus in Descript. Acad. Lovan. l. 1. c. 6. Tandem et suus est Rectori, in plerisque Academiis, peculiaris et augustus Amictus; Nempe fere communiter epomis sive paludamenti genus, ex panno serico coloris purpurei et caputium eiusdem materiae. Sed et in Academia Iulia Rector, durante officio [orig: officiô], est sacri Palatii Lateranensis, Aulae et Consistorii Imperialis Comes, ex privilegio Maximiliani I. Imperatoris apud Sagittarium, de Comit. Palat. th. 13. lit. a. Dixi. durante officio [orig: officiô]: Academicus enim hic Magistratus, non perpetuus, sed ambulatoris; et Altorphii quidem, Basileae, alibique, annus: Wittenbergae semestris, ut et Lipsiae; apud alios trimestris est. Titulus sollennis, Magnificus est: in quibusdam Academiis Magnificentissimi elogium assumunt Comites Principesque, quibus, praeter ordinarium Rectoris munus, extraordinaria haec dignitas confertur. Vide praeter Vernulaeum laudatum supra, Cothmannum, Resp. sing. sive Academ. n. 108. Hoeppingium Tract. de iure insig. c. 6. sect. 6. membr. 1. n. 558. p. 109. alios, citatos Limnaeo, de Iure Publico, ubi de Academiis: uti de Rectore Collegiorum sacrorum apud Persas hodiernos, Mouderes dicto, supra voce Muslimi.

in RECTUM pro\s2 o)rqa\s2 apud Hyginum est normaliter, seu ad rectos angulos erectum. Norma enim ex angulis rectis componitur, et normalis linea est, quae cum alia recta linea rectos angulos facit, sive ex media erigatur, sive ex fine. Vitruvius, l. 9. c. 8. linea in planicie et ex ea media pro\s2 o)rqa\s2 erigatur, ut sit ad normam, quae dicitur gnomon. Quod forma [orig: formâ] literae L. exprimit vetus Agrimensor, apud Salmas. ad Solin. p. 669. Apud eosdem Agrimensores, Rectura limitum, aliter rigor dicitur, Vitali recta series, Graecis eu)qei=a a)kolouqi/a: vide infra.

RECUPERATA Ditio tractus est Galliae, in parto Septentrionali Picardiae provinc. ubi Comitatus Guinensis et Ostensis, cum Caleto. Sic dicta, ex quo Henricus Secundus, Galliae Rex, eam ab Anglis recepit. A. C. 1558. Separatur a Flandria Agnione fluvio [orig: fluviô], a Comitatu Bononiensi montibus arenaceis S. Ingelberti. Vide Baudrand.

RECUPERATORES quinam olim apud Romanos dicti, et quodnam illorum fuerit officium, inprimis ex Cicerone colligitur. Orat. pro Caecina, quam ad Recuperatores habuit. Sic nempe vocabantur primum Iudices, qui inter Populum Romanum et civitates peregrinas de rebus privatis reddendis, recipiendisque cognoscebant; ea enim Recuperatio dicebatur. Postea vero etiam Iudices, a Praetore, post iudicium constitutum, dati, qui praefecti erant recuperandis reddendisque; a recuperando proin, quod per eos quisque suum recuperare posset, dicti. Neque vero tantum de bonis inique ablatis, verum, etiam de aestimandis iniuriis,

cognitionem habuere [orig: habuêre], ut e Gellio discimus, l. 20. c. 1. Crebra eorum apud Veteres mentio. Plautus, Bacchid. Actu 3. Sc. 3. v. 36.

Postquam quidem Praetor Recuperatores dedit,
Damnatus demum vi coactus reddidit
Ducentos et mille Philippum [orig: Philippûm].

In Iudicio muralis coronae, post expugnatam in Hispania Novam Carthaginem, duobus se ea [orig: eâ] dignos professis, Q. Tribellio et Sext. Digitio, datos a Scipione Recuperatores tres: habes apud Livium, l. 26. c. 48. etc. Hinc Recuperatorium Iudicium, de quo vide Io. Rosinum, Antiqq. Rom. l. 9. c. 15. et plura, de variis Recuperatorum generibus, apud Marcilium, ad Sverton. Vespas. c. 3.

RECUTITI epitheton apud Scriptores frequens Iudaeorum, a circumcisione, qua [orig: quâ] praeputium illis demptum: unde non pauci illorum, ad Christianismum recens conversi, praeputium sibi attrahebant, quod Apostolus prohibet. Essicacem autem ad praeputia circumcisa reglutinanda aloen esse, scribit Dioscorides, cum ait, e)pagw/gia pai/dwn (optimus ac vetustissimus codex hanc vocem omittit) ta\ xeirisqe/nta parakolla=|. Ubi e)pagw/gia xeiresqe/nta sunt, praeputia, quae circumcisa sunt. *xei/ricis2 enim Hippocrati idem, quod xeirourgi\a, omnis operatie, quae manu fit, et proprie ea, quam Chirurgut exercet. Coeteri vero, ut circumcisionem inter Romanos tegerent, subligaculo [orig: subligaculô] seu theca [orig: thecâ] ex aluta confecta [orig: confectâ], partem illam vestiebant, ut infra dicemus cove Verpus. Atque hi quidem ex circumcisione lipo/dermoi seu recutiti sunt. Praetr hos vero reperiuntur et natura [orig: naturâ] Recutiti, ad quorum praeputia resicienda, qayi/an valere, idem Dioscorides tradit, apud Salmas. ad Solin. p. 1050. Meminit Recutitorum Iudaeorum Martialis, l. 7. Epigr. 29. v. 5.

Unde Sabbatum recutitum, Gentilibus dictum est Sabbathum Iudaeorum, per contemptum. Persius, Sat. 5. v. 184.

REDAE oppid. olim non infrequens ac incelebre Galliae, inter Carcassonem ac Narbonem, nunc locus obscurus et desertus: at pagus Redensis hodieque clarus: vulgo [orig: vulgô] le Pays et Comte de Rasez, et Electam Alet, ac castrum Limosum Limous continet. Hadr. Vales. Notit. Gall.

REDAESTUM Ptolem. Bisanthe, Sophiano Rodosto, urbs Thraciae ad Propontidem, inter Myriophytum 35. et Heracleam in Boream, 30. mill. pass.

REDARATOR inter Divos agricolas Romanorum; qui a Flamine Cereali, quum sacrum Cereri ac Telluri faciebat, hoc [orig: hôc] ordine invocabantur: Vervactor, Redarator, Imporcitor, Insitor, Obarator, Occator. Sic nempe dictus est, quem secundae arationi, quam etiam Iterationem vocabant, credenbat praeesse. Fiebat autem secunda aratio aestate; quod neou=n dictum Hesiodo: Neio\n terram scil. novalem, quae iterata est. Et sane haec etiam significatio est verbi neou=n: de novo enim fieri ac novari dicitur, quod secundo fit. Sed et offringere Latini id dicebant. Nam proscissione, h. e. prima [orig: primâ] aratione, grandes glebae excitantur, quae iteratione offringuntur et rumpuntur aequanturque etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 724.

REDDI dicebantur proprie, quae prosecta Diis porriciebantur. Unde de Pinariis, qui in sacrificio Herculis ad tempus praesto non fuerant, venerantque, e)splagxneume/nwn h)/dh tw=n i(erw=n, ut ait Dionysius, h. e. extis iam adesis, ut vertit Livius, l. 1. c. 7. Servius exponit, Extis iam redditis. Nempe, ritu a Promethae accepto [orig: acceptô], partem hostiae in ignem conicere soliti sunt Veteres, cum sacrificabant, partem ad suum victum abuti; quum antea [orig: anteâ] tota hostiarum et illibata viscera igne consumerentur. Partem igitur extorum prosicatam arae superimponebant et Diis adolebant seu in ignem inferebant (quod a)pa/rxesqai e)mpu/rwn Graecidixere [orig: Graecidixêre] ) partem vescebantur, qui sacrificio intererant. Et exta quidem prius mandebant, quam reliquam carnem. Vide supra in voce Prosiciae. Idem ad illud l. 6. Aen. v. 252.

Solida, inquit, viscera holocaustum significant: quod detractis extis arae superimponebantur, quae nonnumquam abluta, elixa etiam ipsa reddebantur. Ubi indigitat, in holocaustis carnes immolatarum hostiarum concremari solitas tantum [orig: tantûm], non etiam exta. Nam viscera sunt proprie, quidquid inter ossa et cutem est. Interdum tamen etiam exta una cum reliquis carnibus arae superimponi et comburi consuevisse. Idem alibi, Reddi exta dicebantur, cum probata (Barthius mavult prolata, tam enim de adversis,quam prosperis, cmmune verbum) et elixa arae superponebantur. Sed et Sueton. in Aug. c. 1. Cum rem divinam Marti faceret, nuntiata [orig: nuntiatâ] repente hostis incursione semicruda exta rapta foco [orig: focô] prosecun. atque ita praelium ingressus victor rediit. Decretum etiam publicum extabat, quo [orig: quô] cavebatur, ut in posterum quoque simili modo [orig: modô] exta Marti redderentur, reliquiaeque ad Octavios referrentur. Sic exta reddi et prosequi idem. Vide supra in voce Prosiciae. Lutatius ad Statium, Thebaid. l. 4. v 464. verba Aruspicinae sive Extispicii hoc [orig: hôc] ordine disponit: Primo est sanguinem libare, deinde immolare, tertio reddere, quarto litare. Rationem vocis hanc dat Barthius: Reddere dicebatur (Sacerdos) quia debita flammis ipse sumpserat, itaque

REDDINGA urbs Bercheriae, in Anglia, ad Tamesim fluvium, in limite Comitatus Buckinghamiae, 20. milliar. Anglica, ab Oxonio in Eurum distat.

REDDITI apud Scriptores Ecclesiae Romanae Monachi sunt, Eremitaeque, qui se in Monachos reddiderunt, Gall, qui se sont rend us Moines. quod Deo redderentur. Proprie vero Fratres seu Saeculares, qui abdicato [orig: abdicatô] saeculo [orig: saeculô], ut loquuntur, in Monasteria secedebant. Cuiusmodi Redditorum, qui et Laici, et Donati et Praebendarii dicuntur, crebra mentio est in Statutis Ordinis Cartusiani. Est autem ordo eorum Conversorum ordine inferior; unde, si Conversus deliquerit, in ordinem Redditorum deicitur: in eo tamen horum conditi potior, quod inter eos possit esse unus Clericus, qui tamen in habitu Redditi non possit ultra Diaconatum promoveri. Ita porro ii se Monasterio reddebant. ut in professione, quam edebant, hanc apponerent clausulam: Quod si aliquo [orig: aliquô] tempore unquam hinc aufugere vel abire tentavero, liceat servis Dei, qui hic [orig: hîc] fuerint, me plena [orig: plenâ] sui iuris auctoritate reqirere, et coacte ac violenter in suum servitium revocare, apud Guigonem, in Consuetud. Cartus. c. 74. laudatum Carolo du Fresne in Glossar. Vide quoque supra, ubi de Donatis.

REDEMTIO Altarium in Ecclesia Romana quid sit, vide supra. In eadem Redemptio Paenitentiarum, multiplex olim fuit. Interdum enim eleemosyna [orig: eleemosynâ] redimebantur, quas paenitentias deargentatas vocat Guigo Vita [orig: Vitâ] Hugonis Episcopi Gratianopol. num. 20. Nonnumquam flagellationibus, palmatis et Psalmorum recitationibus, Interdum praediorum cessione etc. Vide supra Paenitentia, alibique passim.

REDEMTIO Captivorum inter praecipua, apud Hebraeos olim Charitatis ac Munificentiae officia fuit. Unde inquiunt. Redemptio captivorum anteponenda est officio pauperes sive victu sive vestitu sublevandi. Neque (in rebus huiusmodi) habetur praeceptum aequale ei, quod de redimendis est captivis, apud Maimonidem, Halach. Mithnoth Aiaiim c. 8. Etiam officiis, erga opera publica, velut urbium muros, synagogas aut alia eiuscemodi sive exstruenda sive retinenda, anteposita. Quin ad hosce inprimis attinere volunt, praecepta de munificentia, clementia et charitate, erga inopes fratres, tradita Deuter, c. 15. v. 7. et seqq. Levitici, c. 19. v. 13. et c. 25. v. 53. Horum enim in numero primarium eos habere aiunt locum, quod non modo victu egerent et amictu, sed in horas, ex dominantium arbitrio, et vitae et honestatis periculum adirent. Habebant autem rationem sexus, dignitatis, natalium aliarumque circumstantiarum, secundum quas alii ante alios, si omnes simul commode redimi nequirent, erant redimendi. Anteponebatur namque ut plurimum femina viro, Sacerdos Levitae, Levita Israelitae, Israelita profano, profanus Mamzeri, Mamzer Nathinaeo, Nathinaeus proselyto, proselytus libertino, libertinus servo; porro sapiens Regi, Rex Pontifici Max. Pontifex Maximus Prophetae. Quod si quis cum Patre suo et Magistro suo captivus teneretur, ipsum Magistro, Magistrum Patri, sed utrique Matrem anteponendam iudicabant, vide Gemaram utramque. Certe et in veteris Romae moribus gradus fuere [orig: fuêre], iique ex disciplina et ordine huiusmodi officiorum, veluti Parentibus primo, fidei tutelaeque nostrae creditis secundo, dein hospitibus, clientibus, cognatis, affinibus, praestandorum, uti ex M. Catone, Massurio Sabino, aliis, monet A. Gellius, Noct. Atticar. l. 5. c. 13. De pretio vero redemptionis, ita statuerunt Magistri, in Misna tit. Gittin, c. 4. Non redimendos esse captivos pretio [orig: pretiô] maiori quam valerent, nec in fugam pelliciendos; utrumque, ob commodum pu. blicum. Hoc, ne alicuius fuga [orig: fugâ] irritati custodes in coeteros inde acrius saevirent: illud, ne ob grandioris pretii spem, hostes frequentius capturae assuescerent etc. Vide Ioann. Seldenum, de Iure Naturali et Gentium, iuxta disciplinam Ebraeorum, l. 6. c. 19. sub fin.

REDEMPTIO Captivorum Ordo Militaris et Religiosus, fundatus a Petro Nolasco, Raimundo Rupifortio et Petro, Arragonum Rege. Praeter tria consueta vota, quarto se tales obstringunt, redemptionis nempe illorum, qui sub Barbaris captivi detinentur: in quorum vicem etiam succedere neutiquam horrent. Vide Petrus Nolascus. Item, Trinitarii.

REDEMPTIO Poenarum Eccles. in Communione Romana varie fit. In Hispania ea redimenda ratio frequentior esse consuevit, quod Rege aulicis puellis puerisve aut aliis, quibus ob gratiosa obsequia gratificari constituit, aliquot Sambenitorum redemptiones dono dante, is qui accepit donum sollerter investigat, ubi et qui ea [orig: eâ] poena mulctati sint, quibus illam maioris redimendi et facultas et voluntas suppetat, cum quibus postea de pretio paciscitur, prout potest commodius, pluris minorisve, tum personae coementis [orig: coëmentis] tum etiam ipsius Sambeniti ratione habita [orig: habitâ]: qui enim erant irremissibiles, carius; qui inmurati, minoris etc. vendi solent. Qua [orig: Quâ] eadem [orig: eâdem] munificentia [orig: munificentiâ] consuevit Rex uti erga nonnullos, qui ad redimendos ex Turcica aut Maurica civitate fratres aut affines suos ea [orig: eâ] pecunia [orig: pecuniâ] Sambenitorum iuvari orant. Ei vero. qui Sambenito exui curat, ut vel apud Regem ipsum voti fiat compos, benevolentiam Inquisitorum atque etiam Scribarum ut sibi antea conciliet, maxime opus

est, ne res in irritum cadat etc. qua de re vide Phil. a Limborch, Historia [orig: Historiâ] Inquisit. l. 4. c. 32. ut et hic [orig: hîc] passim, ubi de paenitentiis, ut vocant, in praefata Ecclesia, reis, qui citra mortem puniendi veniunt, irrogari solitis.

REDICULUS Deus extra portam Capenam a Romanis tum excogitatus, quando Annibal, dimissa [orig: dimissâ] urbis obsidione, ex illo loco castra movit, quibusdam praestigiis perterritus. Alexand. ab Alexandro, l. 24. Hinc Rediculi campi, et Fanum Festo, locus in via Appia, Male antea Ridiculus erat, cum Rediculus scribendum esset. Festus Pomp. l. 6. Rediculi fanum extra portam Capenam fuit, quia accedens ad Urbem Hannibal ex eo loco redieit, quibusdam perterritus visis. Capenam enim portam maxime armis pulsasse [orig: pulsâsse] Annibalem, Val. Max. refert, l. 3. c. 7. ex. 10. Sunt tamen, qui non Capenam, sed Codinam portam, eum obsedisse contendant. Prudentius, in Symmachum, l. 2. v. 685.

Affirmentque Libyn Collinae a cardine portae
Hannibalem Iovis imperio Martique repulsum.

Vide quoque Sidon. Apollinarem, Carm. 7. Imo ad neutram castra illum habuisse, sed tantum Urbi fuisse vicinum, volunt alii. Vide Plinium, l. 34. c. 6. Unde Silius de obsidione illa, Punicor. l. 12. v. 565.

Nunc aditus lustrat, nunc clausas cuspide portas
Infesta [orig: Infestâ] pulsat, fruiturque timore parentum [orig: parentûm].

Vide quoque Manilium, Astronom. l. 4. Claudianus tamen de belo Gildon. mediae sententiae favere videtur, Thom. Dempsterus in Rosin. l. 1. c. 13.

REDIMICULUM Isidero est, quod alias succinctorium sive bracile, quod descendens per cervicem et a lateribus colli divisum, utrarumque alarum sinus ambit, atque hinc inde succingit, ut constringens latitudinem vestis ad corpus contrahat. Hoc vugo bracile, quasi brachiale vocant, quamvis nunc non brachiorum, sed renum sit cingulum. Idem Cingulum in lumbis vocat. cum ait. Fibulae sunt, quibus pectus feminarum ornatur, vel pallium tenetur viris in humeris, ceu cingulum in lumbis. Quod utique de cingulo Monachorum intelligit, qui a)na/labos2 Graece dicebatur, Rebrachiatorium, Cassiano. Ita enim hic de Monachis Aegyptiiis, Gestant, enim testiculas duplices, laneo [orig: laneô] plexas subtegmine, quas Graeci a)nala/bous2 vocant: nos vero succinctoria, seu redimicula, vel proprie rebrachiatoria possumus appellare, apud Salmas, ad Tertullian, de Pallio, c. 1. Vide quoque supra, in voce Mitra, item Rebrachiatorium.

REDINTUINUM Germaniae urbs habet Ptolemaeus. Tein Lazio dicitur: in Bohemia.

REDIRE a cena cum pompa honoris genus, bene meritis de Rep. viris, quoties foris coenassent [orig: coenâssent], olim apud Romanos permissum, occurrit apud Florum, l. 2. c. 2. ubi de Duillio, qui primus navalem victoriam reportavit, atque ab eo tempore, praelucentibus funalibus et praecinentibus tibiis, quasi quottidie triumpharet, semper a cena rediit. Sic Cornificius, ob rem in Sicilia bene gestam elephanto vehens redire solebat. Caesar vero, post epulum triumphale, vespere domum rediit 40. elephantis dextra atque sinistra lychnuchos gestatibus, Sueton. in eo [orig: eô], c. 37. ubi Casaubonum vide. ut et supra, voce Foris alibique. Similiter, post declamationem feliciter peractam, redire olim et speciosissimo [orig: speciosissimô] comitatu domum reduci solitos Sophistas, dicemus infra, ubi de illis.

REDITUS a pensione et mercede qui [orig: quî] differat, vide supra Pensio. Atheniensium Reip. annui, sex mille erant talenta ducentis quinquaginta minus, Polyb. l. 2. quae pecunia a Quaestoribus decem, e Pentacosiomedimnorum numero, electis. administrabatur. Accipiebant enim illi coram Senatu, et adservabant in Minervae templo, quod erat in Arce, Minervae simulacrum, victorias, alium mundum, et pecuniam publicam. Pollux, l. 8. c. 8. *tami/ai th=s2 *qeou=, klhrwtoi\ me\n, e)k pentakosiomedi/mnwn h)=san. ta\ de\ xrh/mata parela/mbanon, th=s2 boulh=s2 parou/shs2. Vide etiam Suidam et Harpocrationem, in voce *tami/as2. Sic Lycurgum Plut. scribit, Quaestorem fuisse e)pi\ trei=s2 pentaethri/das2 tala/ntwn muri/wn tetrakiskili/wn, h)\ w(/s2 tines2, muri/wn o)ktakixili/wn, e)cakosi/wn penth/konta; ubi tamen reponi vult Petitus, octoginta sex milia ducenta quinquaginta, reditus nempe annorum 15. quibus si addas e(cako/sia kai\ penth/konta ta/lanta, apud Lycurgum a privatis intra illud tempus deposita, fient octoginta sex milia et nongenta talenta, que is administravit. Vide Sam. Petitum, Comm, in Ll. Atticas, l. 3. tit. 2. De Reditib. Rei publ. Romanae diximus aliquid supra, in vocibus Aerarium, et Rationes, uti de Magistratu, rdeitibus colligendis praefecto, voce Curator.

REDIVIVA proprio [orig: propriô] vocabulo [orig: vocabulô] Architectis lapides dicuntur et Materiae, destructo aedificio, ita salvae exemptae, ut ad aliud struendum utiles sint. Cicer, 1. Verr. Utrum existimatis minus operis esse unam columnam efficere ab integro novam nullo [orig: nullô] lapide redivivo [orig: redivivô], an quatuor illos reponere? Et mox, Rediviva sibi habeto. quasi quidquam redivivi ex opere illo tolleretur, ac non totum opus ex redivivis constitueretur. Sic Leg. 19. C. Theod. de oper. publ. Non effossis nobilium operum substructionibus, non redivivis de publico Saxis etc. Vide Io. Frid. Gronov. ad Troades Senecae, Act. 3. v. 472.

REDONES una ex civitatibus Armoricis, Caesari, Comment. l. 7. c. 75. cui sex milia militum a Vercingetorige imperata. Horum caput Condate Redonum ad Vicinoniam, qui inter Namnetas et Venetos oppidum in Oceanum influit, vel potius ad confluentem fluvioli Liae vel Illae Lile, et Vicinoniae; nomine Celtico [orig: Celticô] confluentes significante appellatur, vulgo Rennes. Ab hac, quae caput Britanniae et sedes Ducum olim, Dux Britanniae Comes

Redonensis, apud Ivonem dicitur: ut Comes Provinciae a capite regionis Comes Arelatensis; Dux Nortmanniae Comes Rotomagensis; Comes Septimaniae, Comes Tolosanus, etc. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall. et in voce Rhedones.

REDUVIAE escarum apud Solin. c. 32. Trochilos avis parvula est, ea dum reduvins escarum affectat, os beluae huiusce (crocodili) paulatim scalpit etc. Sunt cibi reliquiae, quae dentibus crocodili adhaeserunt. Sic supra, reduvias conchyliorum, exuvias vel reliquias conchyliorum, ta\ lei/yana, fragmina conchyliorum dicta Melae, eo [orig: eô] loco [orig: locô], quem imitatur Solinus. Proprie autem reduvia est h( paronuxi/a, cum cutis relinquit ungues, et circa illos sese resolvit. Titinnius, de servo mastigia,

In cuius tergo sci. reduviam pellis facit flagrum. Unde et reduviosa, aspera et exstantia, apud Laevium,

*paronuxi/ai Polluci, quae utrinque exstant in unguibus et praesecantur, Latine reduviae. ut diximus. Hinc reduviae, pro reliquiis et praesegminibus: Escarum minutias dixit Ammianus, ex hoc loco. Vide Salmas. ad Solin. p. 445.

REEM seu Reim, Hebr. [gap: Hebrew] vel [gap: Hebrew] , Iobi c. 39. v. 9. (aliis 12.) animal est procerum, a(ltiko\n, validum, ferum, indomitum, cornutum, Principum in S. Scriptura typus: quod Aben-Ezra ibicem, bootius urum; Alii monocerotem, sed Arabes, Chaldaei, et veteres Hebraei communiter capreae speciem esse contendunt. Et quidem Damir c. de caprea, Diversi, inquit, coloris sunt capreae. Nempe illarum tres sunt species: Prima earum, quae vocantur aram [orig: arâm], quae sunt sincerae albedinis; cuius singulare est Rim. He in arenis habitant. Easdem aiunt capreatum esse oves, quia plurimum habent carnis et pinguedinis. A qua Arabem quendam Princivem, Zachaeum nomine, Camili Catiensis filium, qui obirt anno Hegirae DXLVI. cognominatum fuisse Rimicidam, Alasmaius resert; eo quod huius animalis venatione maxime delectaretur. Atque ita Reem esset capreae species, eaque nobilissima, tum coloris (non enim albet solum, sed et candicat) tum pinguedinis ratione, Nec improbat sententiam Bochartus, qui voce hac [orig: hâc] bicornem Capream, seu Orygem indigitari, Pluribus it probatum, Hieroz. Parte prior. l. 3. c. 27. Vide supra in voce Oryx.

REEMA regio sic dicta, a Regma, filio Chus, Ezech, c. 27. v. 22. Latine, tonitru, exprohratio, aut malum quoddam sive quaedam societas, aut confractio.

REESOIM urbec. probe munita, in Ducatu Clivensi, ad Rhenum, iuris Brandeburg. 3. leucis a Vesalia in Boream, 3. versus Schenkii arcem, vix 3. a Clivia in Ortum.

REFECTIO apud medii aevi Scriptores, pro cibo: Sed et refici stomachum, refici vires cibis, Latini dixere [orig: dixêre].Unde Refectorium, in Monasteriis, locus ubi infimul comedunt fratres vel Monachi, uti habet Ioam, de Ianua. Gregorius Turon. in Suppl. c. 36. Temerario [orig: Temerariô] conatu Rex refectorium ingressus fuerat. In cuius area, sine mappula et mensa comedere, poenae Monachicae species est. Ei curando qui praeest, Refectorarius appellatur, ad quem pertinet, tempore statuto [orig: statutô], sive ad prandium, sive ad cenam, mensas praeparare, panem et vinum et legumina apponere, et si qui fratres deforis veniant, ubi ad refectionem sedere debeant, providere et eis similiter, quae sunt apponenda, apponere etc. ut habetur in libro Ordinis S. Victoris Paris. MS. apud Car. du Fresne c. 12. Vide quoque de hoc officio Monastico, Udalricum Consuetudin. Cluniac. c. 21. aliosque eidem Glossarii Auctori laudatos. Sed et Subrefectorarii, qui videl. Refectorario in Monasteriis subest, mentio occurrit, in Libro Ordinis modo cit. Vide etiam Macros Fratres in Hierolex. et Salmas. ad Tertullian. dc Pallio c. 3. ad verba, Ieiunus scilicet semper et indefessus.

REFERENDARIUS Graecobarbar. *(raiferenda/rios2, idem qui magis Latine Relator dicitur. In palatio Romani Imperii Referendarii dicti sunt, qui supplicum desideria referunt et exponunt, iussionesque Principis Iudicibus insinuant, Novell. 10. 113. 124. Officii formulam luculentam habes apud Cassiodorum, l. 6. c. 17. qua [orig: quâ] et nominis ratio intelligitur, scilicet a referendo supplicibus responsa, Principis quasi Relator: Referenti autem, inquit, nonlicet aliquid immutare. In hoc quidem Magistris (apud Anglos) Requestarum non dissimilis, in aliis Cancellario proprior. Horum dignitas inter spectabiles fuit: numerus sub Iustiniano 14. sed is vetuit novos suffici, donec ad octavum usque demortui essent, eumque numerum postea non excedi. Excrevit deinde nihilominus. sed ab Heraclio ad 12. redigitur. Erat et Referendarius secundae pentadis, seu Classis Officialis in magna Eeclesia Constatinopolos cuius officium, ad Imperatorem mitti et ad magnum Principem, Codinus. Erat hic ex ordine Clericali. In aula Regum Francorum, Referendarius ideo dictus est, verba sunt Aimoini, Hist. l. 4. c. 41. quod ad eum universae publicae deferrentur conscriptiones; ipseque eas annulð Regis, sive ab eo sigillo [orig: sigillô] sibi commisso [orig: commissô] muniret. Sic Beatus Audoenus, qui et Dado dictus est, Dagoberti Regis Referendarius fuit: i. e. Cancellarius, ut in Aimoini margine annotatur. Quae duo diversa munera erant Constantinopoli. Sed et Bignonius refert, quod in diplomatibus primae Francicorum Regum familiae, cum macime Referendarii floruere [orig: floruêre], summorum etiam Cancellariorum mentio fiat. Sic ut forte Referendarii tum fuerint, quos supra diximus Magistros Requestarum, seu a libellis supplicum: Et habuerint forsitan proprium sui muneris Sigillum primario cuidam creditum. Sed confunduntur plerumque a recentioribus. Innotuit etiam Referendarii nomen et munus apud Reges Anglo-Saxones. Vide Curopalat. p.

5. Aimoinum, loco [orig: locô] supra citato [orig: citatô], Sigebertum ad Ann. 637. Bignonium in Marculf. l. 1. c. 25. Gregor. Turonens. Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol. etc. Adde Salmas. ad Vopisc. in Aureliano, c. 36. ubi *(raifendari/ous2, a recentioribus Graecis dictos ait, quos Apocrisiarios, h. e. tw=n a)pokri/sewn mhnuta\s2, item *)ashkrh/tas2, quos Vopiscus Notarios secretorum vocat, quoque appellarunt [orig: appellârunt]. Vide eundem in Vita Carini. Sed et in Romana Curia, Referendarius est Praelaturae munus, ad quod lites et causas in signatura Iustitiae et Gratiae coram Sanctissimo referre spectat, et ideo, utriusque Signatuturae Referendarii huiusmodi Praelati appellantur, qui ab Alexandro VI. instituti, ac multis privilegiis muniti sunt; inter quos XII. antiquiores Votantes appellantur, quia illi soli in Signatura dant vota, et in partate votorum Cardinalis iPraefectus Iustitiae Signaturae dare potest suum votum --- In Signatura autem Gratiae, quae --- semper coram Papa habetur, ibi nullus habet votum etc. uti habet Dominic. Macer in Hierolex. ubi etiam quaedam subiieit de Referendarii dignitate, in Ecclesia Constantinopolitana, item apud Longobardorum Reges, apud quos oblatione annuli, Referendarii dignitatem consuevisse conferri, narrat Auctor Vitae S. Boniti Episc. etc. In Aula Francorum Regum, qui hoc [orig: hôc] nomine illustres fuere [orig: fuêre], recen sentur Carolo du Fresne isti: S. Bonitus, Referendarius Sigeberti Regis, Siggo, Theutarius, sub eod. Marcus,sub Chilperico Rege, Flavius, Licerius, sub Guntranno: Charimeres, sub Sigeberto fil. Childeberti; ut et Gallomagnus: Otho, Referendarius Childeberti Austrasiae Regis, Baudinus, Chlotarii, ut et Charigistus: Boso: S. Audoenus, Dagoberti: Faramundus: Adoindus, seu Dudo vel Audoenus, eiusdem: H. Rotbertus, summus Palatii Referendarius: Chrodegangus, Caroli M. Stephanus Philippi I. qui plerumque Abbates, Episcopique facti. Sed et in veteri Placito, sub Chlodovaeo III. inter alios memorantur Referendarii, scil. Wlfolaicus, Aiglas, Chrodeberchtus et Waldrannus; edidit illud Ioannes Mabillonius, SS. Ord. S. Benedicti tomo [orig: tomô] IV. unde, aliam ac diversam plane fuisse Referendariorum dignitatem, a Custode annuli Regii, eruit Car. du Fresne praefatus. Verum sicut tres Praetorio Praefectos creavit simul Commodus, uni tamen solum pugionem suum credidit, pignus Imperii, uti diximus supra, in voce Pugio: ita plures potuere [orig: potuêre] esse Referendarii, quorum unus tamen annulum Regium haberet. At Referendarii Curiae, apud Senatorem passim, eidem memoratum, dicuntur, qui extra ordinem referebantur a Principe in Album Curiae et Senatoria [orig: Senatoriâ] dignitate hoc [orig: hôc] pacto [orig: pactô] donabantur. Vide quoque Cassiodorum, Var. l. 3.

REFERRE ad Deos Plinii, l. 28. c. 2. Quippe victimas caedi sine precatione non videtur, referri ad Deos, rite consuli: aliud quid est, quam consulere Deos. Non referebant, voluit dicere, ad Deos, neque consulebant eos, sine precatione. Consul quidem ad Senatum referebat de Rep. qui et Senatum consulere dicebatur: sed de Diis haec distinguit. Nempe consulebantur Dii, de rebus futuris et eventuris,ut oraoula Delphis; referebatur ad Deos, de rebus, quae iam acciderant, ut de portentis et prodigiis, aliisque eiusmodi, quomodo expianda essent, ac depellenda. Unde sequitur statim, Praeterea alia sunt verba impetriti, alia depulsorii, alia commendationis. Hoc est, alia erant verba precationis, cum Deos consulturi victimas caedebant, ut extis inquirerent, quod dicebatur impetritum: alia, cum sollemne sacrificium faciebant, ad Deos referentes, quo [orig: quô] procurabantur ostenta et prodigia, quod depulsorium hic [orig: hîc] vocat etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 585. et infra, ubi de Relationis iure.

REFLEXUS Capillus apud Iul. Capitolin. in Pertinace, c. 12. Fuit autem senex venerabilis, immissa [orig: immissâ] barba [orig: barbâ], reflexo [orig: reflexô] capille [orig: capillê], habitudine cerporis pinguiore etc. idem est cum eo, qui flexus dicitur, apud Spartian. in Hadriano, c. 26. h. e. ou)=los2 seu ou)lwqei\s2, quem in Albino, c. 13. idem Capitolin. crispum appellat, et renodem; Quitilianus, l. 12. c. 10. in annulum positum: Flexi enim capilli annulos et nodos quodammodo exprimunt. Arculphus subannellatum vocat, de Locis sacris: ubi de Christi capillo. Vide supra passim, inprimis in vocibus Annulus, Flexus, Fluxtus etc.

REFORMATI nomen prisco [orig: priscô] iam aevo [orig: aevô] in Ecclesia usitatum, quo [orig: quô] illi insigniti, quiab Ethnicismo ad fidem erant conversi. Unde de Octavio suo Minucius Felix: Caecilium superstitiosis vanitatibus. etiam nunc inhaerentem, disputatione gravissima [orig: gravissimâ] ad veram religionem reformavit. Sequentibus dein saeculis mansit usus vocis in Ecclesia, et saepius de Reformatione actum. Sic inter alia Concilio [orig: Conciliô] Lugdunensi, A. C. 1274. habito [orig: habitô], Reformatio Cleri tentata; Iterum Concillio [orig: Concilliô] Viennensi. A. C. 1311. tria tractata, de bello sacro, de Reformatione Ecclesiae, et excidio Templariorum. Rursus quaesitam Reformationem Concilio [orig: Conciliô] Constantiensi, A. C. 1417. Sigismundus Imperator, obtinere non potuit. Proin Basileae Concilio [orig: Conciliô] indicto [orig: indictô], liberius quam un quam alias: in auctoritatem Pontificis inquisitum, A. C. 1433. et Reformationis aliquod fundamentum iactum: quae saeculo [orig: saeculô] 16. sequuta est, Zuinglio [orig: Zuingliô] in Helvetia, et Luthero [orig: Lutherô] in Germania, Euangelium annuntiantibus: ipsoque [orig: ipsôque] Adriano [orig: Adrianô] VI. Reformationem Ecclesiae necessariam agnoscente. Ita prisca [orig: priscâ] appellatione Reformati dicti, quo a saeculi superstitione divina [orig: divinâ] gratia [orig: gratiâ] liberati sunt, a quibus postmodum cum illi, quo Concordiae formulae nomen dedere [orig: dedêre], Lutheranorum appellatione se discretos vellent, mansit antiquum nomen iis, qui Helveticae Confessioni sunt addicti; Cum quibus Ecclesiae Fratrum storiam semel iterumque inierunt. Vide in voce Fratres: Historiam vero Reformationis exhibet Sleidanus.

REFRIGERATIO olim in Theatro, qua aquarum per semitas decursu aestivus minueretur fervor, Pompeio [orig: Pompeiô] Auctore, memoratur Salmasio, ad Solin. p. 913. At Refrigerium, Graece a)nayuxh\, in Novellis Iustiniani, pro salario sumitur. Aliam vocis notionem, vide supra, voce Frigus: uti de peculiari arte vinum refrigerandi, olim Romanis usitata [orig: usitatâ], aliquid supra, ibidem ubi de vino Recentato. it. ubi de Nive.

REFUGIA apud Ulpianum ICti l. 13. de Usufr. sunt porticus seu cryptae; cuiusmodi loca sibi comparabant, qui inter ambulandum, exercendum aut vescendum, neque aestatis neuqe hiemis ferre poterant incommoda. Hypogaeos deambulationes vocat Vitruvius, l. 5. c. 9. item cryptoporticus: quas in castris destruxit Hadrianus Imperator apud Ael. Spartian. in Vita eius, c. 10. ad quam vide Salmasium. Sed et Refugia, Graece u(pofugai\, dicuntur portus non legitimi, quialiter stationes, et plagiae, Graece u(/formoi, a)ktai\, a)gkurobo/lia quoque. Scylax, *ei)si\ de\ ou(toi oi( lime/nes2 pa/normoi, kai\ a)/llai de\ katafugai\ u(po\ nhsidi/ois2 kai\ u(/formoi, kai\ a)ktai\ pollai\, apud Eund. ad Solin. p. 820. De urbibus Refugii apud Israelitas, diximus supra ubi de Asylis.

REGALES item Regales personae, apud citimi aevi Scriptores, Regiae stirpis Principes sunt; quos Principes Regii fanguinis non semel appellat Monstrelettus, Volum. 1. Item nummi aurei Francici, Gall. Royaux, sub variis Principibus cusi, ut videre est apud Car. du Fresne in voce Moneta. Cuiusmodi monetam, quam Ludovico IX. attribuit, descripsit Hautinus, in l. de Monetis Franc. p. 25. in qua efficta corona, cum hisce verbis supra et infra, REGALIS AUREUS; in circulo, LUDOVICUS REX FRANCOR UM; inaversa parte crux liliata visitur, cum solita inscript. XRC. etc. apud Eund. Sed et monetam auream Siciliae hac [orig: hâc] nomenclatione habent Chartae A. C. 1178. et 1180. sub Wilhelmo Rege apud Ughellum, Ital. Sacr. Tom. VII. Etiam Regales Coronatos, monetam auream veter. Provinciae Comitum, memorat idem Car. du Fresne ex variis Chartis etc.

REGALIA [1] apud Ottonem Frisingensem, de Gestis Friderici, l. 1. c. 63. Regalia Duci Friderico cum unico suo item Friderico commendans; et Sterpme, A. C. 1219. Regalia quoque Heinricus, Palatino Rheni assignanda, Regi Friderico reliquit: alias Imperialia Insignia, apud Conradum Ursperg. A. C. 1106. item Imperialia simpliciter, apud Lambertum in Vita Heriberti Archiepiscopi Colon, num. 11. et Honoriam Augustodun. l. 1. c. 73. vulgo Clinodia Imperii, praecipua sunt Imperii insignia, scil. Lancea, clavus, pars crucis Salvatoris, corona, gladius Caroli, uti ea enarrat Albertus Argentin. p. 119. globus item, cuius meminit Conradus praefatus, d. l. ut et petra brachii S. Annae et aliae reliquiae, apud Henricum Imperatorem Epist. ad Hugonem Abbat Cluniac. et Steronem, l. cit. Mappam, qua [orig: quâ] ultimo [orig: ultimô] mensa Domini strata est, addit Dubravius Histor. Bohem. l. 22. Vide quoque Aventinum, An. nal. Boior. l. 5. p. 353. Limnaeus duas Lanceas inter Regalia seu Clinodia Imperii fuisse reperit. Refert enim Sigebertus ad A. C. 929. lanceam mirandi operis, ex clavis Iusu Christi crucifixi fabricatam, quae dicitur Primi et Magni Constantini fuisse, donatam Rodolfo Burgundionum Regi, a Sampsone Comite sed ab Henrico Rege precibus, minis, muneribus, addita [orig: additâ] etiam parte provinciae Suevorum, Rudolfo extortam, et ad insigne tutamenque Imperii ad posteros transmissam esse. Eandem Lupoldus de Babenberg de Zelo Germ. vet. Princip. c. 12. arte nova [orig: novâ] et fingulari elaboratam scribit, quae iuxta mediam spinam habuerit utrobique quasi fenestram et in media spina cruces ex clavis, manibus et pedibus Salvatoris nostri affixis. Plura qui cupit, adeat Goldastum, in Politischen Reichshandlen, part. 6. tit. 1. p. 204. ubi syllabus exhibetur eorum, quae Carolo IV. Imperatori A. C. 1350. Monachii tradita sunt etc. Ex his quaedam asservantur Norimbergae, cum aliis quibusdam, ad coronationem Regis Romani pertinentibus, vide. corona Regalis, intra cuius ambitum mitra Episcopalis bicorni cacumine exsurgit; Dalmatica vestis Caroli M. pretiosis margaritis distincta; Cappa Choralis, mantus seu mantellum aut paludamentum Caesareum, cui Phrygio [orig: Phrygiô] opere intextae sunt apuiae aureae; Stola aurea; Amiculum rubri coloris; Chirothecae unionibus ornatae; Sandalia aurea; Tibialia seu ocreae eiusdem Caroli; Zona coriacea, cum retinaculo aureo; Pomum, a Comite Palatino gestandum; Sceptrum aureum et Gladius Caroli M. quorum illud Marchio et Elector Brandeburgicus, istud Elector Saxoniae, in Coronatione Regis Romani praeferre consuevere [orig: consuevêre]. Vide Limnaeum de Iure Publico, et Enucleatorem eius, l. 1. c. 12. nec non l. 4. c. 39. Sed et Regalia, apud Scriptores Ecclesiae Romanae dicuntur Iura regia, quae ab Imperatoribus, vel Regibus interdum Ecclesiasticis personis concedi consuevere [orig: consuevêre]. Unde Regalia et Patrimonia B. Petri. apud Petrum Diaconum, Chron. Casin. l. 4. c. 35. 36. et 39. h. e dominium temporale Pontificis, quod aliter Patrimonium S. Petri dicitur. Sic Regalia Gallii vocant praedia, quae ad Ecclesias pertinent, iis olim a Regibus concessa: aliter Eleemosyna Regis. Cuiusmodi cum omnia fere Ecclesiarum, Episcopatuum et Monasteriorum a Regibus dotatorum praedia sint. eodem [orig: eôdem] iure reguntur, quo [orig: quô] beneficia militaria sive feuda, iisdemque sunt, quibus ea, servitiis obnoxia. Exstinctis quippe personis Ecclesiasticis, ad Regem ipso [orig: ipsô] iure redeunt, donec alia iisdem investiatur: cuius quidem investiturae ratione iuramentum fidelitatis ei praestant Episcopi. Hominium quoque iidem faciunt, cum iis redduntur seu restituuntur Regalia; quod fit, cum consecrationem, ut vocant, aut benedictionem accepere [orig: accepêre]. Per mortem itaque Episcopi Regalia aperta dicuntur, ut contra clausa, cum ea Episcopo successori redduntur. Quod ut saepe differretur satis diu, Principes Regesque fecere [orig: fecêre], ut Ecclesiarum Regalibus diutius fruerentur quemadmodum inprimis Germanicis Augustis id obiectum, in controversia illa, quae diu inter Imperium et Sacerdotium, circa investituras, fervebat. Vide Arnoldum Lubecensem, l. 3. c. 16. Anglicis item Regibus, ut videre est, apud Ordericum Vitalem, l. 10. ubi de Guilielmo Ruffo Angliae Rege etc. Coeterum non defuere [orig: defuêre] iam olim, qui tantas Ecclesiarum Ecclesiasticorumque opes ac praedia improbarent. Libellus precum Marcellini et Faustini, p. 46. Intendite in hoc adverus Catholicos quasi quondam triumphum Haereticorum: et in miseram et quasi ultimam

et foedissimam captivitatem, in his Episcopis Condemnata [orig: Condemnatâ] pia [orig: piâ] fide et Catholicis Episcopis eorum in se dominium, delusionemque tradiderunt metu exilii, et ut Episcopale nomen apud homines retinere viderentur, quod utique iam apud Deum, post subscriptiones impias, non habebant. Sed ideo nominis istius etiam cum omni decore quaerebatur auctoritas, ne illis possessiones Ecclessiae tellerentur: quas utinam numquam possedisset Ecclesia, ut Apostolico [orig: Apostolicô] more fidem integram inviolabiliter possideret etc. At Episcopatuum, qui a iure Regalium immunes erant, regalia, sede vacante, servabant Archiepiscopi; ut de Monasteriorum Regalibus aliisque huc pertinentibus, nil addam, de quibus omnibus fuse agit praefatus Car. du Fresne in Glossario: uti de lite Ludovicum XIV. Galliae Regem hodie feliciter regnantem et Pontificem Romanum ob eadem ab aliquo tempore fervente, moderni Gallicar. Rerum Scriptores. Sed et tandem. Regaliae, dicuntur iura omnia ad fiscum spectantia: Haec perspicus enarrarunt [orig: enarrârunt] Sigon. de regno Ital. A. C. 973. Guntherus Ligurinus, l. 8. Radevicus in Frideric. lib. 2. c. 5. Vide Henr. Spelman. Glossar. Archaeol.

REGALITAS apud medii aevi scriptores, titulus est Regum honorarius, de quo vide Wittekindum Meibomii, p. 219. aliosque Auctores laudatos Car. du Fresne, in Glossario.

REGARDATORES apud Anglos, in Forestis regiis dicti sunt, quibus venationis cura demandatur: insitituti ab Henrico II. Horum officium exhibet Spelmann. Glossar.

REGEBELUS Babylonis Rex IX. Apranadio successit, Manasse in Iuda et Asarhaddone in Assyria adhuc regnantibus. Sed, anno [orig: annô] exacto [orig: exactô], Mesessu-Mordakum successorem habuit anno [orig: annô] Aerae Nabonassaris 56. Vide Ioh. Marshamum Can. Chron. Sec. XVIII.

REGARIA vulgo REGAIRES, dicuntur Iurisdictio et Feuda Episcoporum Britanniae Minoris ab antiquo, quod iam inde a Mauclerci seu Mali Clerici Ducis saeculo, ad Regium Galliae Senatum devolverentur provocationes, a profanis Antistitum Iuridicis, non ad Ducales Magistratus. Vide Cbopinum, de Sacr. Polit. l. 1. lit. 7. num. 21. aliosque laudatos Carolo du Fresne, in Glossario.

REGENDARIUS apud Senatorem, l. 11. ep. 29. ubi Regerendarius Viri docti legi volunt, dictus est, qui esset a Regestis et scripta regereret, h, e. in Codicem referret. Id. Vide quoque Pancirollum ad Notit. Imp. Orientalis, c. 18. Macros Fratres in Hierolex. ut et hic [orig: hîc] in voce Regestum.

REGENERANDI apud Leonem Episcopum Roman. in Ep. ad Flavialem Patriarcham contra Eutychetis errores scripta [orig: scriptâ], Ne ipsius quidem symboli initia comprehendit; et quod per totum Mundum omnium Regenerandorum vece depromitur, istius adhuc senis corde non labitur: dicuntur, qui proxime baptizandi erant, aliter Competentes, ad differentiam Catechumenorum. Hi, antequam ad Baptismum admitterentur, Symbolum prius Fidei publice recitare tenebantur, ut hinc videre est. C. Macer in Hierolex.

REGENNA vulgo REGEANT, locus pagi Antissidorensis, ad Episcopum Antissiodorensem pertinens, quem Bellaforestius ad Choram flum. positum esse ait.

REGENS vulgo Regent, apud Gallos Gubernator Regni dicitur, qui vel absente, vel minorenni adhuc Rege, vices eius obit. Sic post mortem Ludovici Hutini Regis Philippum M. ut, quoad Clementia Regina partum edidisset, regnum Franciae atque Navarrae ipse interea regeret et administraret, a Regni Proceribus electum, atque in magno eius sigillo haec verba fuisse scripta, Philippus Regis Francorum filius, Franciae et Navarrae regens Regna, annotavit Continuator Nangii, A. C. 1316. apud Car. du Fresne in Glossar. Eodem [orig: Eôdem] titulo [orig: titulô] et Regina vidua, Mater Regis adhuc minoris, in eodem Regno, insigniri non raro solet, quae proin tum Gallis Regente dicitur, uti exempla obvia sunt. Sed et in Lusitania, haud pridem, matrimonio [orig: matrimoniô] Alphonsi VI. Regis cum Ludovica Maria Duce Nemorosia et Aumaliensi rescisso [orig: rescissô], Regeque ad Regnum inidoneo [orig: inidoneô] declarato [orig: declaratô], et in Insulam Terceram seposito [orig: sepositô], Regnum Petro fratri eius delatum, isque Regens declaratus est, sub initium A. C. 1668. qui etiam Fratris uxorem sibi iunxit, ratum id habente Clemente IX. Occurrit vero ea [orig: eâ] notione vox, iam apud Claudianum, IV. Consul. Honor. v. 300.

REGENSES vel REGIENSES populi Galliae Narbonensis, alias Albici, quorum urbs Reii Apollinarii, vulgo Riez, in Provincia, ad amnem Aunestram, 10. leucis ab Aquis Sextiis in Ortum Sanitium versus 6. 12. a Foro Iulio in Circium; vide Reii.

REGES et REGERE, voces sunt a pastoribus mutuatae: Pastor enim proprie Hebraeis, roge; pascere raga, ut Syris rega. Et certe in Pastorali arte Politici regiminis species non obscura cernitur> ut enim Pastor se habet ad oves, ita Rex ad subditos. Unde illud in Poeta toties repetitum.

Sed et in S. Scriptura, passim Reges dicuntur pascere populos suos, et regale sceptrum confertur cum pastorali pedo, ut videre est, psalmo [orig: psalmô] 78. v. 71. 2. Samuel c. 5. v. 2. et c. 7. v. 7. Vide quoque Psalmo [orig: Psalmô] 80. v: 2. Imo sexcentis Scripturae locis,

Ecclesia cum ovili, fideles cum ovibus et verbi Divini Praecones cum Pastoribus conferuntur: quod loquendi genus in Novi Testamenti libris tam frequens est, ut Christianorum vulgus plurimis in locis Pastorum nomine vix alios intelligat, quam eos qui Ecclesiae praesunt; ac fi Metaphorica locutio propriam pene aboleverit. Sed et alterum Pastorum apud Hebraeos nomen, noked, Regibus tributum legitur. Ita enim 2. Regum c. 3. v. 4. Mosa Rex Moab dicitur [gap: Hebrew word(s)] noked; in qua voce cum LXX. Interpp. haererent, retinuerunt Hebraeam vocem in versione sua, *kai\ *mesa\ *basileu\s2 *moa\bh)=n nwkh/d. Chaldaeus vero et Arabs, Dominum pecoris; et Graeorum nonnulli *)arxipoime/na, Pastorum Principem reddunt. Quae versio non parum firmatur ex iis, quae sequuntur, Et issolvebat Regi Israelis centum mille arietes cum lana. Neque id a)su/staton, ut, qui Rex erat pastorque populorum, etiam in sensu proprio Pastor esset. Tum enim non privatorum modo, sed et Regum opes pecore constitisse notum: Sic Pastor haberi potuit Ioh, qui inter suos habitabat, tamquam Rex in exercitu, Iobi c. 29. v. 25. Abraham quoque, et Israel seu Iacobus, et Moses, quos Reges fuisse scribit Trogus, l. 36. c. 2. Et Rex Elidis Augias, quid aliud quam Pastorfuit? Adonis etiam, de quo Theocritus, Idyll. 1.

Cinyrae Cypriorum Regis autem filius fuit. Ut Sibonis Horraeorum Ducis Ana, qui pascebaet asinas patris sui, Gen. c. 36. v. 24. Proide Pallas Ulyssi apparet, apud Homerum, Odyss. v. v. 222.

*)andri\ de/mas2 ei)kui=a ne/w|, e)pibw/tori mh/lwn
*panapa/lw|, oi(=oi/ te a)na/ktwn pai=des2 e)/asin.
Viro iuveni corpore similis, pastori ovium,
Plane tenero, quales Regum filii exsistunt.

In quae verba Scholiastes, *to\ palaio\n, inquit, kai\ oi( tw=n *basile/wn pai=des2 pana/paloi (Meursius legit panai/poloi ) e)kalou=nto kai\ e)poi/mainon. Filii Regum olim et pana/palon vocabantur (h. e. plane teneri ) et greges pascebant. Quo [orig: Quô] pertinent etiam insignia haec Plinii verba, l. 18. c. 3. Etiam nunc in tabulis Censoris pascua dicuntur omnia, ex quibus Populus reditus habet, quia dius hoc solum vectigal fuerat. Sam. Bochartus, Hieroyoici Parteprior. l. 2. c. 44. Porro apud Veteres Reges absolute, non nisi de Persidis Regibus dicuntur; quomodo eos Plinius semper vocat. Hinc is, ubi depersicis, l. 15. c. 13. Falsum est, ait, venenata cum cruciatu in Persis gigni et poenarum causa [orig: causâ] a Regibus translata in Aegyptum, terra [orig: terrâ] mitigata [orig: mitigatâ]. Idenimde Persea diligentiores tradunt. Idem de nuce iuglande, l. 15. c. 22. Et has e Perside a Regibus translatas indicio sunt Graeca nomina. Ubi Reges absolute sunt Persidis Reges. Hinc ka/rua *persika\, simpliciter *basilika\, h. e. Regia dicta. Transiit vox recentiori aevo [orig: aevô] in Latium eadem [orig: eâdem] notione, uti supra diximus in voce Basileus. Cum contra minoris dignitatatis et potentiae Principes, *rh=ges2 a Graecis eiusdem aevi, ex Latino Reges, dici consueverint; quod apud Latinos Rex monor Imperatore esset: vide Salmas. ad Solin. et hic [orig: hîc] infra passim, inprimis voce Rex. Addam saltem, Reges in scenam olim introductos, cum diademate et sceptro; filios eorum cum diademate, sine sceptro: in specie, Reges Latinos cum trabea et lituo, Romanos Imperatores paludatos, cum purpura et laurea, et stipatoribus et igni, Reginas cum palla et croceo velo, ut videre est apud Iul. Caes. Scaligerum, Poetices, l. 1. c. 16. De Regum filiis, aliquid supra voce infans, it. Puer.

REGESTA apud Flav. Vopiscum, in Probo, c. 2. Usus autem sum -- libris ex Bibliotheca Ulpia --- item ex domo Tiberina. Usus etiam ex Regestis scribarum porticus Porphzreticae, Actis etiam Senatus ac populi; in Glossi Nomicis, *(regesta\, a)pografh\: libri sunt, in quibus Principum Edicta, et Commentarii ac Epistolae publicae continentur, a regerende, quod in eos regerantur. Sic Constitutio Honorii 19. in Appendice Codicis Theodos. his verbis clauditur: Regestum Ravenna XV. KL. Febr. Honorio Aug. XI. et Constantio III. Coss. Vide Cuiacium, Observationum l. 15. c. 17. Petrum Fabrum, ad leg. 92. de Regulis Iur. Iac. Gothofredum, ad l. 14. Cod. Theodos. de Indulg. debitorum, Iaudatos Carolo du Fresne in Glossar. ut et Salmasium, ad Vopisc. d. l. Inprimis autem Regestum (quod postea degeneravit in Registrum, ut videre est in hac voce) liber iste dicitur, in quo suas solebat describere Decretales quisque Pontifex. Quilibet enim peculiare Regestum habebat, in quibusintegrae scribebantur Decretales, quae in collectionibus plerumque erant truncatae, in principio, medio vel fine. Hinc ex Regestis Pontificum, Gregorius XII. qui Decretum Gratiani emendatum vulgavit, etiam Decretales emendasse [orig: emendâsse] ac restituisse legitur, apud Gerh. von Mastricht IC. Histor. Iuris Eccl.num. 394. et 395. Regestorum origo, a more referendi aliquid in volumina singularibus officiis, vel negotiis destinata, quod in ea res, uti dictum, regererentur: quod verbum hac in re proprium est. Quintilianus, l. 2. c. 12. in sin. Similisque commentariis puerorum sit, in quos ea, quae aliis declamantibus laudatae sunt, regerunt. Et, l. 3. c. 8. Sunt enim velut res regestae in hos commentarios, quos puer deduxerat Schola [orig: Scholâ] etc. Verbo [orig: Verbô], Regesta, fuere [orig: fuêre] monumenta, actaque publica diversorum officiorum et Iudicum, veluti Praefectorum Praetorio et aliorum Iudicum, qua civilium, qua militarium; imo et inurbe Roma Scribarum, de quibus agit, l. 1. Cod. Theod. de lucris Officior. in quae inter alia referebantur Constitutiones Principum, ad cuiusque officium pertinentes, uti habet Gothofredus

laudatus ubi supra. Inde Regerendarii dicti, teste Cuiacio, l. 15. Observ. 37. Quemodmodum itaque actio ipsa, regestio; Sic libri actaque, in quae regerebantur seu referebantur Regesta dicta sunt. Ab Imperatorib. Pontifices postea acceperunt, ut libros, in quos suas Decretales referebant, Regesta prmum [orig: prmûm], post Registra appellarent. Eadem vocant Pontificii Scriptores Originalia item dicunt esse in integra, nempe Decretali, i. e. Originali, cuius rei exempla vide apud Albericum Gentilem, de libr. Iur. Canon. c. 3. p. 30. et et seqq. Ex his porro Bullaria postea confecta sunt, quae exhibent integras Pontificum Constitutiones ex regestis. Quale Romae edidit Laertius Cherubinus de Nursia ICtus, quod Magnum vocavit, Romae A. C. 1588. etc. Nec valde aliena haec Regesta a Diptzchis sunt, de quibus supra diximus. Hinc Registariani, vide infra.

REGETA oppid. seu pagus Sabinorum, ab urbe Roma [orig: Româ] 35. mill. pass. distans, Ruglate, teste Blondo [orig: Blondô].

REGGIENSIS Ducatus provincia ditionis Mutinensis, inter Mutinensem Ducatum proprium ad Ortum, Parmensem ad Occidentem, Mantuanum ad Boream, ac Carferonianam ad Meridiem. Urbs praecipua Regium Lepidi.

REGIA [1] Latinis, quod *basi/leion Graecis, proprie domus Regis vel Palatium. Hinc Urbs, in qua Rex degit; seu in qua Palatium ad habitationem conslitutum habet. Solin. c. 26. Caesariensi Colonia inest, a D. Claudio deducta, Bocchi prius Regia. Plin. l. 1. c. 6. Cirtha procul mari, quondam Regum domus, et, cum foret Syphacis, opulentissima. Et paulo post, Iol ad mare aliquando ignobilli: nunc quia Iobae Regia fuit, et quod Casarea vocltatur, illustris. Strabo Cirtham tou= *su/fakos2 *basi/leion fuisse dicit. Pro quo arcem etiam aliquando Latini dixere [orig: dixêre]. Plin. l. 4. c. 11. Bizye, quondam arx Thraciae Regum. Inde et cognomina Urbium, Bulla regia, Hippo regius etc. In his autem Regiis civitatibus, quantum Regia, seu sedes Principis, spatium olim occupaverit, discimus ex eodem Plinio, ubi de Alexandria verba faciens, Metatus est, inquit, l. 5. c. 10. eam Dinchare Architectus pluribus modis memorabili ingenio XV. m. p. laxitate in sese ad effigiem Macedonicae chlanydis orbe gyrato [orig: gyratô] laciniosam, dextra laevaque anguloso [orig: angulosô] procursu, iam tum tamen quinta [orig: quintâ] situs parte Regiae dicata [orig: dicatâ]. Ubi quidam quarta [orig: quartâ] parte, corrigunt ex Strabone, sed falluntur. Plinii mens, etiam tum, cum Dinochares Alexandriam metatus est, quintam partem situs [orig: sitûs] Regiae dicatam fuisse: quibus indicat longe maiorem partem occupavisse Regias eo [orig: eô] tempore, quo [orig: quô] haec scribebat. Nam Strabonis aetate, ut ipse tradit, quartam, imo tertiam partem totius pedaturae, detinebant Regia aedificia; singulis Regibus semper aliquid addentibus de suo et sic to\ *basi/leion amplificantibus. Quomodo plures Regiae factae, quae una tantum fuit, cum Urbs conderetur, et multo plus spatii sub ultimis Regibus Regiae illae occuparunt [orig: occupârunt], quam cum primum est constituta. Vide hanc in rem plura, apud Salmas. ad Solin. p. 475. 829. et infra in Urbs Regia: uti de Regia Theatri apud Sueton. Aug. c. 31. Casaubonum.

REGIA [2] quae Im peratoris erant, appellata sunt. Etsi enim nomen Regis Imperatores Romani vitarunt [orig: vitârunt], ut notum; tamen quae ad Imperatorem pertinebant et Imperatoris erant, Regia vocaverunt: qua [orig: quâ] notione vox non semel occurrit apud Aurelium Victorem Schotti. Sic Regia animalia apud Flav. Vopiscum, in Aureliano, c. 20. Quemlibet sumptum, cuiuslibet gentis captivos, quaelibet animalia regia non abnuo, sed libens offero, non tam sunt animalia de Regibus victis capta, quam ipsius Aureliani propria, quae ut et reliquos seumtus necessarios sacrificiis, offert Imperator hic Senatui. Sed et Regillianum milites, cum Imperatorem facerent, Regem. appellarunt [orig: appellârunt], Ergo potest rex esse: ergo potest nos regere. Quam appellationem superioribus quoque Principibus aliquando haesisse, docet Vopiscus in Vita Carini, c. 17. Regem denique eum plerique Illzraeci vocarunt [orig: vocârunt]. Vide Salmas. ad Vopisc in Aureliano. Quaenam vero Regia munera olim Romanis fuerint dicta, vidimus supra voce Munus.

REGIA [3] Insula sive Regis scopulus, Insula prava in territorio Traguriensi, in ora Sinus Veneti, Slavis Kraglievac, I. Lucio.

REGIAE quoque dictae Latinis, quae Graecis polw=nes2 basilikoi\, seu pulw=nes2 simpliciter, vestibula nempe sive ingressus Templorum, qui post Narthecem seu Pronaum, unde in ipsam Templi navem, ut vulgo vocat, venitur. Anonzmus in Festum restitutionum Imag. p. 741. *kath=lqon litaneu/ontes2 me/xri tw=n basilikw=n pulw=n tw=n kaloume/nwn ktenari/wn, ubi Interpres, Ad usque Palatii portas, quae ctenariae dicuntur, supplicantes venerunt. At sermo est de Regiis aedis sacrae, quae ktenari/ai, quod can cellatae essent, et instar pectinis, seu kteno\s2, effictae, vide Car. du Fresne in Descript. Aedis Sophianae, num. 80. Nonnumquam tamen et aliorum aedificiorum primariae portae sic vocitatae occurrunt, ut idem pluribus docet. Vide quoque Macros Fratres in Hierolex. et de protis aedium sacrarum salmas. ad Solin. p. 1218.

REGIANA oppd. amplum Extremadurae, ab Emerita 10. leuc. Hispalim versus, Ellerena; Aliis Rezna.

REGIATES nunc Raggivolo, castrum Italiae, in Ductu Mantuano, in limite ditionis Mutinensis, sex milliaria a Pado in Ortum, uti a Vastalla.

REGIFUGIUM 6. Kal. Aprilis, sacrum vero 6. Kal. Iulii celebrabratur in commemorationem regum exactorum.

REGILLA apud Plautum, Epidico [orig: Epidicô], Actu 2. Scena [orig: Scenâ] 2. v. 39.

haud dubie, inquit Ferrarius, tunica fuit, quae et recta, quod sursum versus a stantibus texeretur; de qua Festus, Regillis tunicis albis et reticulis luteis, utrisque rectis, textis sursum versus a stantibus, pridie nuptiarum Virgines olim indutae, cubitaem ibant ominis causa, ut etiam, in togis virilibus dandis, observari solet. Vide praeter alios Octav. Ferrarium, de Re Vestiaria Part. 1. l. 3. c. 20.

REGILLAE Suetonio, in Tiber. c. 1. Regillus Halicarn. um, Livio, oppid. erat Sabinorum, apud Tiberim, 20. mill. pass. a Roma supra Tibur.

REGILLIANUS Quintus Nonius Imperat. Roman. miro [orig: mirô] fortunae ludibrio [orig: fortunaeludibriô] ad tantae dignitatis fastigium evectus. Nam quum forte milites aliquot apud ipsum cenarent, exortaque esset quaestio, unde Regilliani nomen deductum foret; Grammatista, qui forte aderat, deflectere hoc nomen a rege exorsus est: qua [orig: quâ] voce, veluti omine quodam, excepta [orig: exceptâ], succlamatum est protinus a milibibus: Merito itaque rex eris. Quum itaque postridie in publicum prodiisset, ab universis Imperator contra Galienum salutatus est; postquam strenue contra Sarmatas semel atque iterum pugnasset [orig: pugnâsset]: sed eodem [orig: eôdem] Fortunae ludibrio [orig: ludibriô] mox a militibus vita [orig: vitâ] regnoque [orig: regnôque] est exutus. An. 262. Trebell. Poll. de 30. tztan. c. 10.

REGILLUS [1] cum Iuliano, in locum Cleandri sub Commodo surrogatus, paulo post hivus iussu cum eodem interfectus est, apud Ael. Lamprid. in Commodo, c. 7. Vide supra Iulianus.

REGILLUS [2] est parvus lacus Plino Latii in agro Tusculano, Livius, l. 2. c. 20. Vide Cluver. de Ital. Antiq. l. 3. c. 5. Nunc Lago di Castiglione, prope Columnam castrum, inter Tybur ad Boream et Montem Algidum ad meridiem ex eo effluit Ola amnis, Athanas. Kirchere. Sed L. Holstenio Regillus parvus est lacus ille sub Columna, et lacus S. Praxedis seu Castilionis est lacus Gabinus seu Burranus antiquorum, 14. mill. pass. ab urbe Roma.

REGIMBERTUS fil. minimus natu Theodorici Ringelhemii Comitis (geniti Walperto [orig: Walpertô], Angriae Duce et Ringelhemii Comite, Witikindi Saxonis ex Wigperto fil. nepote) Danos caecidit A. C. 918. Oldenburgiorum Comitum, ut traditio habet, sator: sicut ex fratribus eius, Immodo Sabaudos; Witikindo, Ferrarienses (an Montisferratenses?) Theodorico (patre Mathildis Henrico I. Imperatori nuptae) Marchiones Brandeburgicos veteres ortos fuisse, perhibetur. Dantur certe Regimberto filius Sigfridus, nepos Ulricus, Comites Oldenburgici: quorum posteriore natus Otto, cui a spectro cornu illud mirabile, de quo supra, oblatum aiunt. Phil. Iac. Spenerus, Szlloge Genealogico-Histor. in Fam. Oldenburgo-Danica.

REGINA [1] cognomen Iunonis, apud Romanos, quae templum habuit, in XIII. regione. teste P. Victore. Sed ea appellatio, fi Romanorum religionem spectemus, non aeri minus, quam Lunae, quae cum Iunone ac Diana quandoque eadem, conveniebat. Gerh. Ioh. Vossius, de Idolol. l. 2. c. 27. Eadem in Oriente Astarte seu *)astrea/rxa est, para\ th=s2 tw=n a)/strwn a)rxh=s2, ab imperio in sidera. Ut enim Luna ac Iuno, ob lumen suum, Urania; sic ob nitorem, quo [orig: quô] reliquas stellas superat, Astrorum Regina, vel. ut Horatius, in Carm. Saeculari, v. 35. de Luna, Siderum regina; aut secundum Virgilium, qui de Iunone, l. 1. Aen. v. 50.

appellata est: eadem haud dubie cum Regina caeli, de qua Ierem. c. 7. v. 18. et c. 44. v. 17. Vide Thom. Godwzn. de ritibus Hebraeor. l. 4. c. 6. et paulo infra, in voce Regina Caeli.

REGINA [2] Regis uxor: quae duo tamen distinguentes olim Saxones Occidentales in Anglia, Regiae nomine non admisso [orig: admissô], Regis coniugem appellabant; quod unde ortum, pluribus exponit Asserus, de Aelfredi rebus gestu, p. 3. et ex eo Matthaeus Westmonaster. A. C. 854. Regina Lampridio in Vita Alexandri, Augusta est. Licet enim Regis appellationem multum vitarent primi Imperatores, Aurelianus tamen sumpsit diadema et reliqua Regum insignia, quo [orig: quô] tum primum tempore Imperator dici potuit Rex, Augusta Regina, Imperium Regnum, Casaubonus, ad Spartian. in Hadr. c. 11. Posterioribus saeculis, praesertim sub Imperatorib. Constantinopolitanis prioribus, titulus hic Regum filiabus tributus est. Claudian. Panegrr. 2. in Stilichon. v. 360.

Nam domus haec utroque petit diademata sexu,
Reginasque parit, Reginarumque maritos.

Sic Atticum Episcopum Constantinopolitan. ad Reginas Arcadii Imp. filias librum de Fide et Virginitate, scripsisse, ait Gennadius etc. Quem etiam usum in Francia invaluisse, discimus ex Gregorio Turon. l. 5. c. 49. et l. 10. c. 15. ubi nomen hoc RiGunthi filiae Chilperici Regis et Chrodieldi filiae Chariberti Regis tributus. Neque alia [orig: aliâ] forte causa [orig: causâ], Caroli M. filiabus coronas attribuit Anonzmus in Poem. de eo, ubi de Rotrude.

Inferioribus quoque paulo temporibus, atque adeo sub tertia Regum stirpe, Reginas itidem vocitatas esse natas Regum, apssim apud Scriptores, observat Car. du Fresne, qui in Lusitania quoque hanc consuet udinem olim fuisse, durasseque [orig: durâsseque] ad

Alphonsum usque II. addit, ex Duardo Nonio, l. de vera Regum Portugalliae Genealogia. Quid quod iam, ad illud Virgilii, Aen. l. 1. v. 277.

Servius, Regina, ait, Regis filia, etc. Vide omnino eum loco [orig: locô] cit.

REGINA [3] Ptolem. Reyna, oppid. Turdetanorum, mediterraneum haud procul ab Anna fluv.

REGINA [4] Castra in Libro Praefecturar. Rom. forte Reginoburgum hodie, German, Regensburg: nisi Regium adhuc superesse dicerent, sed alio [orig: aliô] loco [orig: locô]. B. Rhemanus, Rerus Germ. l. 3. ad quem Cl. Otto ICtus Reginum fluv. Bavariae, prope Nabi ostium, vulgo Regen et Castra parefat. confluenti eius in Danubii dextra ripa apposita, memorat ex Cluvero A. G. l. 5. c. ult. etc.

REGINA [5] Caeli apud Ieremiam, c. 7. v. 18. item c. 44. v. 16, 17, 18. Facientes faciemus omne verbum, quod egredietur de or e nostro, ut sacrificemus Regniae Caeli, et libemus ei libamina etc. quibusdam est Sol, nomen enim hoc apud Hebraeos, uti apud Germanos, femininum est: plerisque Luna, seu Iuno, quibus commune Uraniae nomen. Eadem *)astrea/rga, Regina Siderum, uti Lunam Horatius vocat, in Carm. Saecular. v. 35. uti Iunonem Virg. l. 1. Aen. v. 50. Alii etiam venerem hic [orig: hîc] intelligunt, quam in Babzlonia, Reginam caelorum indigitatam esse, seldenus notat, Szntagm. de Diis Syris. Sed ad Lunam omnia Numina feminei generis referri consuevisse, iam suo [orig: suô] loco [orig: locô] diximus. Hunc morem postmodum imitatae sunt mulieres illae Arabes, adversus quas et earum sectatores, scribit Epiphanius, quae B. Virgini in Christianismo, illo nomine indito. placentas similiter ei obtulerunt. Vide Andr. Rivetum, Apolog. pro Sanctiss. Virgine Mariae l. 2. c. 2. et supra in voce Regina. De libis vero illis seu placentis, ab idololatris Iudaeis suo illi Numini oblatis; In Lunae similitudinem formabant liba seu placentas, illasque religionis gratia [orig: gratiâ], vel comedebant, vel adorabant, ait Casp. Sanctius in Ierem. c. 44.

REGINA [6] Sacrorum uxor Regis Sacrorum, apud veteres Romanos, quae et ipsa aliquot sacra obire solebat, ut videre est apud Plut. et Macrobium, Saturnal. l. 4. c. 15. Inprimis singulis mensium Kalendis Iunoni porcellum, vel agnum, offerre tenebatur, Thom. Godwzn. Antholog. Rom. l. 2. sect. 2. c. 9. Vide infra quoque in voce, Rex sacrorum.

REGINA [7] Undarum Diana in veter. Inscrip. DIAN. REGINA. UNDARUM. NZMPHA. DECUS. NEMORUM. apud G. Elmenhorst. Observationibus Arnobianis, l. 5.

REGINA [8] Comitatus provinc. Lageniae, in Hibernia inter Regis Comitatum ad Ortum, Kildariam ad Occidentem, et Kilkennium [orig: Kîlkennium] ad Meridien. Queenes Countze Angl. Huius capt

REGINAEPOLIS Anglice Queenestomne; 22. mill. pass. a Kilkennio in Boream, 18. a Kildaria in Occidentem In gratiam Mariae Reginae dicta.

REGINALDUS [1] Bononiae Comes in pugna Bovinensi, magnam fortitudinis et purdentiae militarislaudem retulit, sub Philippo Aug. Arte enim quadam [orig: quâdam] mirabili usus erat. Fecerat namque sibi quasi vallum quoddam de satellitibus armatis et confertissimis duplici serie, in modum rotae, ad instar castri obsessi, ubi patebat quidam aditus, quasi porta, qua [orig: quâ] recipiebatur, quoties vel spiritum volebat resumere, vel ab hostibus urgebatur, et sic fecit saepissime, uti scribit Regordus; veteri pugnandi more sic in usum revocato [orig: revocatô], de quo retro diximus. De eodem Reginaldo Guil, Brito, l. 11. v. 252.

Bolonidesque sibi simili prospexerat arte,
Inque chori speciem pedites triplicaverat ipfos;
Ut, quoties vellet, per eos invaderet hostem;
Seque receptaret, quoties opus esset, in illos.

REGINOGRADECIUM aliis Hradecium Reginae, urbs Bohemiae, ad Albim, 12. leucis a Praga in Ortum, Glacium versus 9. Konigingretz. Germanice.

REGINULA vel REGINETTA, vulgo REINETTA, quasi parva Regina, ludus est, quem, praeter trictracum, cum tesseris et calculis in tabula lusitare Galli consueverunt. Est is ingeniosus admodum et multum habet artis, luditurque super duodecim tantum tabulae punctis; in quo vincit, qui omnes adversarii sui calculos capit. Quod idem olim fiebat in XII. Scriptorum ludo; et hodieque, in eo genere trictraci, quod magnum vocant. Nomen ludo ab uno ex calculis, quem Reginulam vocant. Salmas. ad Vopisc. in Proculo, c. 33. Aliud genus Ludi de Rege et Regina, vide supra.

REGINUM seu REGINA castra, vide Ratisbona. it. Regina Castra, et hic [orig: hîc] infra Reginus.

REGINUS fluvius German. cadit in Danubium ad reginum, Oritur in ipso limite Bohemiae, e duplici fonte, dein per Palatinatum superiorem labitur, Regen.

REGIO [1] a REGO, quod, priusquam provinciae fierent, regiones sub Regibus erant, atque ab iis regebantur. Postea a similitudine earum, in quas Orbis dividitur, maiores in Urbe partes Regiones appellari coeptae, quae in vicos iterum subdividebantur. Tales, Graecis me/rh, item kli/mata et r(egew=nes2 dictae, tres primitus, quot nempe Tribus fuere [orig: fuêre], a Romulo institutae: quarum unaquaeque propriam in Urbe sedem quod occuparet, hinc Regionum et eis adaptari potest nomen. Fuere [orig: Fuêre] autem hae tres, Ramnenses, Tatienses et Luceres, de quibus

supra dictum. Tullius dein, postquam septem colles uno [orig: unô] complexus est muro [orig: murô], urbem in quatuor Tribus seu Regiones distribuit, duravitque illa divisio usque ad Augustum: quem primum in certas Regiones vicosque Urbem divisisse, tradit Suetonius, in eius vita, c. 30. et quidem in earum quatuordecim, ut Plinius auctor est, l. 1. c. 5. a quo non dissentit Tacitus, qui l. 15. Annal. c. 40. ubi de incendio Neroniano, idem tradit: quibus addi possunt Sext. Rufus et P. Victor, qui quatuordecim illas Urbis Regiones pluribus descripsere [orig: descripsêre]. Hos sequutus Onuphr. Panvinius idem, sed clarius ac plenius longe praestitit, qui quo [orig: quô] ordine id fecerit, his verbis indicat; Hinc meae Urbis descriptioni integros illos duos libellos Sexti Rufi scil. et P. Victoris inclusi, utriusque ordinem sequutus, in recensendis Urbis regionibus, quos dein ex antiquis probatisque Auctoribus sextentis locis auxi. In eis autem enumerandis, quae per singulas regiones erant, eorum ordinem non admisi, sed quandam mihi commentus sum rationem, quam iis tradendis rebus commodissimam esse existimavi, ut facile legentes cognoscere poterunt. Primo [orig: Primô] enim loco [orig: locô] Regionis trado nomen, dem montes, insulam, vias intra Urbem, rivos, aquas, si quae erant ponendae: clivos, vicos, Vicomagistros, Curatores, Denuntiatores, cohortes Vigilum, nomina locoram publicorum vel incertorum: deinlucos, Templa, aedes, aediculas, porticus: Ianos vel aeanos, atria, areas, sacraria, sacella, delubra: nomina coeterorum locorum sacrorum, aras, signa, statuas Deorum, hominum vel animalium: hippodromos equitia, circos, obeliscos, stadia, factionum stabula, theatra, Amphitheatra, ludos, naumachias, aedificia reliqua publica, incerta, fora, cenacula, curias, basilicas, regias, comitia, septa, carceres; reliqua aedificia profana, castra sive stationes, campos, hortos, scholas, tabernas, aquas, thermas, balnea, lymphea, mymphaea, lavacra, lacus, fontes, Biliothcas, arcas, columnas, septizonia, sepulchra, emporia, macella, horrea, pistrina, domus, insulas et postremo Regionis ambitum, quem ordinem sequi decrevi. Haec ille. Vide quoque infra in Regionarius. Sed et Regio, pro territorio, apud Saeculum Flaccum, Regiones autem dicimus, intra quarum fines, singularum Coloniarum aut Municipiorum Magistratibus, ius dicendi coercendique est libera potestas. *pa/gon th=s2 po/lews2 vocat Eusebius in Epist. Sabini Praefecti Praetorio Latina, quam Graece reddidit. Hodie banleucam vel bannileugam vocant Galli, ut supra in voce hac vidimus. Hinc tractus ille, qui, urbi Romae circumiacens, suberat iurisdictioni Praefecti Urbis, et usque ad centesimum lapidem extra Urbem sese extendebat, Urbicaria Regio dicitur, in Cod. Theodos. item Romana Regio, in lapide antiquo.

POLLIO. IULIO. CLEMENTIANO SUBVENTORI CIVIUM NECESSITATIS. AURARIAE DEFENSORI. LIBERTATIS. REDONATORI. VIAE. POPULI OMNIUM. MUNERUM RECREATORI UNIVERSA. REGIO. ROMANA STATUAM. COLLOCAVIT CURANTE CL. PLOTIANO.

Ubi universa Romana Regio et universa Urbicaria Regio idem est; quo [orig: quô] nomine h( pa=sa perixwros2 th=s po/lews2 h)\ th=s (*rw/mhs2 intelligitur. Vide Salmas. ad Treb. Pollionem in XXX. Tyrannis, ubi de tetrico Seniore, 24.

REGIO [4] Caeli Favorino apud A. Gellium, item Limes Caeli, dicitur quod kli/ma vocat Dionzsius Uticensis, partem caeli Plinius, cardinem Latini inferiores. E quibus Regionibus seu plagis Caeli IV. (tot enim earum sunt) Antiqui IV. Ventos Cardinales eduxerunt, uti videre est apud Salmas. ad Solin. p. 1239. ubi plura hanc in rem.

REGIODUNUM oppidum Bituricensis provinciae ad Avarum fluvium, in limite Borboniensi, 7. milliar. a Biturico in Meridiem 8. a Niverno in Occasum.

REGIOMONTANUS celebris Astronomus, (cuius nomen Iohannes Mullerus fuit,) Regiomonte oriundus, in Franconia. Philosophiam Lipsiae didicit, dein Viennae, sub Georgio Purbachio, Mathematicis studiisincubuit, tanto cum successu, ut illi mortuo Professor surrogaretur. Interim amicitia [orig: amicitiâ] Bessarionis Cardinalis et amore Graecae linguae permotus, in Italiam transiit, Venetiis, Romae, Patavii clarus: Ubi, a Bessarione rogatus, epitomen Almagesti Ptolomaei, quam Purbachius orsus est, feliciter absolvit. Romae cum fuisset, in libris a Georgio Trapezuntio versis varios deprehendit naevos: quod aegre ferens Georgius, Regiomontani hostem se professus est: Hic vero in Germaniam rediit, Nurembergae sede fixa [orig: fixâ]. Inde precibus Sixti IV. revocatus Romam, ut Calendarii reformationi operam suam intenderet, paulo post adventum a Trapeyuntii filiis trucidatus est, A. C. 1476. vetitis ne gloria eius paternam famam obscuraret. Alii peste illum obiisse dicunt, A aetat. 40. Scripsit varia, P. Iov. in elog. c. 144. Gassend. in vita Regiom. etc.

REGIONARIUS apud Blondum, Dec. l. 5. Sed priusquam Pontifex (i. e. Sylverius Papa) respondere posset, accesserunt satellites, qui, pallio [orig: palliô] detracto [orig: detractô], cucullam illam Monasticam induerunto tunc egressi ad Sacerdotes Clerumque Ioannes Subdiaconus Regionarius primae regionis et alii factionis suae Clerici, Vigilium praeclamarunt [orig: praeclamârunt] in Romanum Pontificem subrogatum: aliter Regionalis; titulus in Ecclesia Romana, a saeculo

V. Notarius, Diaconis, Subdiaconis et Defensoribus tribui solitus; a Regionibus Urbis Romae Ecclesistici ordinis, quas numero [orig: numerô] VII. fuisse, quarum unaquaeque Diaconos Regionarios habuerit, quibus cuiusque Regionis Acolzthi per manum Subdiaconorum Regionariorum subditi fuerint, habetur in Ordine Rom. Sed et Regionum munera secundum hebdomadae vices sic fuisse distincta. legitur ibid. Prima [orig: Primâ] enim feria [orig: feriâ] Paschae ministrabat Regio tertia: secunda [orig: secundâ] feria [orig: feriâ], Regio quinta: seria [orig: seriâ] quarta [orig: quartâ]: Regio sexta [orig: sextâ]: feria [orig: feriâ] quinta [orig: quintâ], Regio septima [orig: septimâ]: feriasext [orig: feriâsext] â, Regio prima: Sabbato [orig: Sabbatô], secunda Regio. Ergo unaquaeque Regio ordines proprios tam in processione, quam in Ecclesia habebat ---- et nullus in aliqua designatus, a ministerio Pontificis, sine excommunicationis vel animadversionis sententia deesse poterat. Cui vero ex praefatis dignitatibus Regionarii titulus nude competierit, quaerunt Viri docti. Vide car. du Fresne, in Glossario et Macros Fratres in Hierolexico, ubi et Corregionalium meminere [orig: meminêre], ex can. leg. 16. quaest. 1.

REGIONES non modo provinciarum, sed etiam urbium magnarum partes sunt. REGIONES URBIS ROMAE QUATUORDECIM EX PUBLIO VICTORE, SEXTO RUFO, ET ALIIS. 1. Porta Capena; inter Caeliomontanam ad ortum et Aventinum montem ad occasum ac inter Piscinam publicam et viam Appiam; ambitus pedes 12222. habet: inqua templa 4. vici 9. templa Martis, Fortunae, Isidis, et Serapidis. 2. Caeliomotana, magnam Caelii montis partem occupans, (pars enim altera in prima regione est) 12200. pedum: in qua vici 7. templa 4. Tulli et Ostilii cum regia, Bacchi, Fauni, et Claudii. 3. Isis et Serapis Monetae, inter Caelium montem et Exquilias, quarum magnam partem occupabat; pedum 12450. in qua vici 8. templa 2. Serapidis Monetae, et Concordiae: thermae Titi, Traiani, et Philippi Imperatorum, et amphitheatrum Vespasiani. 4. Templum Pacis, et via sacra, quae inde incipit, inter Palatium et Esquilias, pedum 12000. vici 8. templa 9. (praeter Pacis) Solis, Lunae, Telluris, Concordiae, Veneris, Remi, Augusti, Nervae, et Faustinae. 5. Exquilina, magnam partem Exquiliarum occupans, cum monte Viminali, pedum 15900. vici 15. templa 6. Iovis Fagutalis, Iunonis Lucinae, Veneris Erzcinae, Minervae medicae, Silvani, et Aesculapii, regia Servii Tullii; horti Planciani, et Maecenatis; thermae Olympiadis; amphitheatrum Castrense. 6. Alta semita, inter montem Quirinalem, et subiectam vallem ad laevam, pedum 15600. ubi vici 12. templa 13. Salutis, Serapidis, Apollinis, Florae, Veneris, Hortorum Sallustii, Quirini, Minervae Flavianae, Fortunae Seiae, Salutis, Fortunae liberae, Fortunae publicae, Fortunae primigeniae; thermae 2. Diocletiani et Constantini. 7. Via lata, inte collem Hortulorum et Forum Traiani, attingens latus collis Quirinalis ad laevam, et dextrorsum Circum Flaminium, pedum 15600. ibi vici 10. templa 3. Spei, Fortunae, et Quirini, praeter templum Solis et Lunae; fora 2. Suarium, et Archimonium. 8. Forum Romanum, iter Capitolium, Palatinum, et Tiberim, in plano, pedum 12867. ubi rostra populi Romani, vici 12. fora 2. Romanum, et Caesaris Augusti; templa 4. Iani, Vestae, Romuli, et Penatum, praeter templa Iovis optimi maximi et Iulii Caesaris, Carmentae, et Minervae, Nemesis, Saturni, Veneris genitricis, Iunonis maritalis, Augusti, et Larium. 9. Circus Flaminius, maxima omnium, continens quicquid inter montes et Tiberim, excepta Via lata, pedum 30500. in qua vici 30. templa 8. Pantheon, Iovis, Iani, Bruti Callaici Apollinis, Neptuni, D. Antonini, Minervae Chalcidicae, Isidis et Serapidis simul; circi 2. Alexandri, et Flaminius campus Martius, cum obelisco. 10. Palatium, totum montem Palatinum complectens, pedum 20700. ubi vici 7. templa 10. Iovis Statoris, Spei, Apollinis Palatini, Lunae in Palatio ipso, Iovis, Augusti, Quirini apud Lupercal, Iovis purgatoris, Martis deum, et Febris in Palatio; arcus Octavii patris Augusti; Septizonium Severi; colossi 2. Iovis, et Apollinis. 11. Circus Maximus, planitiem continens inter Aventinum montem et Tiberim, ac inter Salinas et Tiberim, pedum 11500. in qua vici 8. templa 4. Mercurii, Castoris, Herculis in foro Boario, et Iani in foro Olitorio; velabra 2. maius in foro Olitorio, et minus. 12. Piscina publica, spatium continenspost circum Maximum ad montis Aventini radices, pedum 12000. ubi vici 12. horti Asiniani; thermae Antonianae; Septizonium vetus. 13. Aventinus, totum Aventinum montem complectens praeter thermas Antonianas, pedum 16200. in ea vici 17. templa 6. Lunae, Dianae, Bonae deae, Libertatis, Iunonis reginae, et Isidis; thermae 2. Varianae, et Traiani; forum pistorium. 14. Transtiberina, quicquidinter Tiberim et vaticanum montem est continens, pedum 33689. ubi vici 23. templa 3. Fortunae fortis, Fortunae liberae, et Apollinis in Vaticano; circus Vaticanus: thermae 2. Septimianae, et Hiemales; Aurelii Imperatoris moles, et sepulchrum Hadriani.

1. Tabernulae, sic a tabernis, quae ibi erant, dictae. 2. Suburrana, a Suburra, vico reginis 2. in quo meretrices

habitaoant, nominata, usque ad Viminalem collem protensa. 3. Collina, sic a vicina porta appellata. 4. Fasciolae, a qua titulus Ecclesiae olim fuit. 5. Ursi pileati, qui apud portam Esquilinam (ubi nuncsacra aedes S. Biblianae virgini dicata) erat. Ambitus urbis 36. mill. pass. erat, suburbiis Ostiam usque perdurantibus, et domibus usque Ocriculum, tests Ammiano [orig: Ammianô].

1. In qua domus Placidiae Augustae, domus Marinae, thermae Arcadianae, vici 29. domus 118. porticus duae, balneae privatae 15. pistrina publica 4. privata 15. gradus 4. 2. Incipit ab initio theatri minoris, molli clivo [orig: clivô] sese attollens, ad mareque praecipitiis descendens. In ea Ecclesia magna et antiqua, senatus, tribunal gradibus purpureis, thermae Zeusippi, theatrum et amphitheatrum, vici 34. domus 98. porticus magnae 4. balneae privatae 13. pistrina privata 4. gradus 4. 3. Plana in superiori parte, altera parte clivo prono ad mare descendens, In ea domus Pulcheriae Augustae, portus novus, porticus subrotunda, tribunal fori Constantini, domus 94. vici 7. porticus magnae 5. balneae privatae 11. pistrina privata 9. 4. Incipit a Milliario aureo, assurgens collibus laeva, dextraque ad planitiem perducta, continens Milliarium aureum, Augusteum, basilicam, nymphaeum, porticum Fanionis, liburnam marmoream, (navalis victoriae monumentum) Ecclesiam St. Mennae martyris, scalam Timasii, domos 475. vicos 32. porticus magnas 4. balneas privatas 7. pistrina privata 5. gradus 7. 5. Obliquior planitie producitur, in qua aedificia continentur. Ibi thermae Honorianae, cisterna Theodosii, thermae Eudociae, pry aneum, strategium, forum Theodosii, obeliscus Thebaeus quadrus, horrea olearia, nymphaeum, horrea Troadensia, et Valentiana, ac Constantiana, portus prosphorianus, scala Chalcedonensis, domus 84. vici 23. porticus magnae 7. balneae privatae 11. pistrina publica 7. privata 2. gradus 9. 6. Modica planitie, ut plurimum in devexo consistens, quae a claro soro Constantini ad Scalam usque, sive traiectum Sycaenum extenditur. Ibi columna purpurea Constantini, et senatus, domus 484. vici 22. porticus magna 1. balneae privatae 9. pistrinum publicum 1. privata 17. gradus 17. 7. Superiore planior, circa mare declivior est, a parte dextra columnae Constantini, usque ad forum Theodosii porticibus extenditur: utrinque habet Ecclesias 3. Irenes, Anastasiae, et S. Pauli, columnam Theodosii cum gradibus, thermas Carosians, domus 711. vicos 55. porticus magnas 6. balneas privatas 12. gradus 16. 8. Ex parte Teuri mare non attingit, angustior, sed longior. continet partem fori Constantini, porticum sinistram Taurum usque ad basilicam Theodosianam, Capitolium, domos 108. vicos 21. porticus maiores 5. balneas privatas 10. pistrina privata 5. gradus 5. 9. Prona tota, in austrum deflexa, mari contermina, continet Ecclesias 2. Coenopolim et Oneneam, horea Alexandrina, domum nobilissimae Arcadiae, thermas Anastasianas, horreum Theodosianum, domos 116. vicos 16. porticus maiores 2. balneas privatas 15. totidem pistrina privata, publica 4. totidem gradus. 10. In aliud urbis latus recedit, a nona platea magna, veluti fluvio, divisa, planior, nec inaequalis, nisi iuxta mare, pari longitudine et latitudine constans. In ea Ecclesia Sancti Acatii, thermae Constantinianae, domus Placidiae, et Eudociae, ac nobilissimae Arcadiae, nymphaeum maius, domus 636. vici 20. porticus maiores 6. privatae, et pistrina 3. privata 16. gradus 12. 11. Spatiosior, et nullaparte [orig: nullâparte] mare attingens, partim plana, partim collibus inaequalis. In ea Ecclesia Apostolorum, palatium Facellianum, domus Pulcheriae, bos aereus, cisterna Arcadiana et Modestiana, domus 503. vici 8. porticus maiores 4. balneae privatae 14. pistrinum publicum 1. privata 3. gradus 7. 12. Inter civitatem et portam plana, a latere sinistro, ubi mari terminatur declivis, moenium sublimitate ornata. In ea porta aurea, et porticus Troadensis, forum Theodosii, columna gradibus intus pervia, Moneta, portus Theodosii, domus 363. vici 11. proticus maiores 3. balneae privatae 5. totidem pistrina privata, gradus 9. 13. Sicaena dicitur, sinu maris angusto diviso, et montis lateri affixa, navigiis frequentibus. Ibi platea cum planitieinter montes et littora; Ecclesia, thermae, et forum Honorii, theatrum, navale, domus 431. porticus maior 1. balneae privatae 5. pristrina privata 4. publica 1. gradus 8. 14. A reliqua civitate divisa, muro [orig: murô] proprio [orig: propriô] vallatur: situ plana progressis a porta modicum est, sed latere dextro [orig: dextrô] clivosa usque ad medium plateae; quod est pronum usque ad mare. Continet Ecclesiam, palatium, nymphaeum, thermas, theatrum, lusorium, pontem sublicium, vicos 11. domus 167. porticus maiores 2. balneas privatas 5. pistrinum privatum 1. et publicum 1. gradus 5. Tota urbis longitudo a porta aurea ad mare recta linea est pedum 14076. latitudo 6150. Nonnihil sub Turcis immutata est, 18. mill. pass. ambitu patens.

REGIOPOLIS urbs Lageniae, in Hibern. 18. mill. pass. a Reginaepoli in Boream, 40. a Dublinio in Occidentem, Atlonam versus 20. Caput Comitatus Regis, provinc. quae inter Connaciam ad Occidentem, Mediam Occidentalem ad Septentrionem, Kildariam ad Ortum, et Comitum Reginae ad Meridiem.

REGISTORIA in Regula S. Caesariae Virg. c. 26. Quod habueritis, reponite et claves de arcellis velpressoriolis vestris Registoria teneat: officium est Sanctimonialium, in Ecclesia Romana sicque dicitur Monialis depositoria, apud quam deponitur Monialium peculium, ne sint proprietariae, ut ait Dominic. Macer in Hicrolex. Car. du Fresne habet, cui Registi seu thesauri Monastici cura commissa est, Registi enim voce, thesaurum nonnumquam, seu siscum, quo regeruntur pecuniae, venire ait, ex Prudentio peri\ stefan. in S. Romano, v. 511.

REGISTRUM melius REGESTUM quibusdam Spelmanno vox orta videtur ex Normannico [orig: Normannicô] seu antiquo vocabul. gallico gister, in lecto reponere, suo [orig: suô] loco [orig: locô] constituere. Hinc Registrum Cancellariae, codex, quo [orig: quô] brevia Regia, tam Originalia, quam Iudicialia formularum muneri inscribuntur. Registrum Ecclesiae parochialis, cui seriatim inseruntur Baptismi, Matrimonia et sepulturae; a Cormvello summa cumlaude, in Anglia, institutum, A. c. 1538. regni Henrici VIII. 30. dum vices regias tum administraret. Iniuxit enim Episcopis, ut non solum huiusmodi Registra, sed et Biblia sacra Anglico [orig: Anglicô] sermone in unaquaque Ecclesia haberentur, Henr. Spelmannus, Glossar. Archaeol.

REGIUM [1] oppid. Gall. Cisalpinae, a Lepido aedificatum; unde Regium Lepidum vocatur.

REGIUS [1] Campus locus prope Rhenum, inter Rysam, Arulamque Helvetiorum fluv. Aemil. l. 8. Vide Campus Regius.

REGIUS [3] Ludovicus Normannus, Professor regius Parisiis, Historicus et Orator excellens; primum Epistolarum quarundam dein Vitae Guil. Budaei editione, eruditi Orbis plausum meruit. Sed rei familiaris negligenes, et obtrectator aliorum, Ioach. Bellaii inprimis; cuius sale acetoque [orig: acetôque] poetico [orig: poeticô] tam acriter perfluctus est, ut diu Parisiensium et aulae fabula esset: obiit A. C. 1579. Eius opera, inter quae Commentaria illus in Platonem ac Aristotelem, magnopere Naudaeus laudat, enarrantur in Elogiis Teisserii, Part. I. Vide et Ludovicus.

Tuque regnator Lyricae cohortis,
Da novi paulum mihi iurae plectri,
Si tuas cantu Latio [orig: Latiô] sacravi,
Pindare, Thebas:

Rex est quemadmodum eidem Carm. sup. Alexander Pellaeus Regnator dicitur. Vide Barthium, ad loc.

REGNERUS Danus, Septentr. Rex. pepulit Haraldum, huicque faventi Ludovico Pio iratus per Normannos omnia vastavit, A. c. 836.

REGNI Angliae populi Ptol. quorum oppid. Regnum relgo, Ringwood, in agro Hantonensi, a Venta Belgarum 23. mill. pass.

REGNORUM Liber Tertulliano, Cypriano, Augustino, Lucifero Calaritano, Aliis, passim dicitur, qui alias Regum liber, vide quae diximus de Regum Libris.

REGNUM [1] is Reip. status dicitur, in quo penes unum rerum summa est; aliquando absolute, aliquando cum moderamine. Polybius a Monarchia sic distinguit, ut Monarchiam dicat, si quis robore corporis et animi viribus praestans sibi ipsi Imperium et Principatum alicuius pipuli sumat et obtineat, sine voluntario Populi consensu: Regnum vero, cum subditorum voluntate ac consensu summa potestas uni alicui conceditur, l. 6. Ibidem, quomodo e Monarchia Regnum oriatur, pluribus edisserit. Apud Romanos, defuncto [orig: defunctô] Rege aliquo [orig: aliquô], Senatus a Populo accipiebat potestatem constituendae, ad quam placeret formam, Reip. Itaque Interreges creabat, qui Virum eligebant optimum, nullo [orig: nullô] civium, sociorum, aut exterorum discrimine, quem Regem constituerent: in quem, si Senatus Populique consentirent suffragia, et addicerent auspicia, assumebat is imperium; quod si horum trium aliquid deesset, alter nominabatur et post hunc tertius, nisi secundus ille probaretur, Deorum hominumque iudiciis. Et hac [orig: hâc] quidem retione omnes Reges, post Romulum, imperium nacti sunt, praeter Servium Tullium et Tarquinium Superbum, qui non legitime ad Regnum pervenerunt. Romulus autem, cum nullus adhuc Senatus esset, a Populo communi consensu Rex declaratus est; cui tamen populi declarationi obtemperare prius noluit, quam Deus auspicio [orig: auspiciô] certo [orig: certô] comprobasset [orig: comprobâsset] illam electionem: ac dein hunc morem instituit, ne quis nisi auspicato Regnum assumeret, Magistratumque iniret, uti refert Dionysium, l. 2. qui etiam addit, observatum hoc apud Romanos esse longo [orig: longô] tempore, non solum sub Regibus, verum etiam sublato [orig: sublatô] Regno [orig: Regnô], in Consulum, Praetorum, coeterorumque Magistratuum Comitiis. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 6. c. 3. ubi de officio Regis, Regnique insignibus multa addit egregia. Regnorum ordo ex situ non magnitudine aut nobilitate, per omnes mundi partes, cum appellationibus Italicis, Gallicisque sequens est.

REGENA EUROPAE. Gallicum, Regno di Francia, Royaume de France. Hispanum, de Psagna, d'Espagne. Anglicum, d'Inghilterra, d'Angleterre. Scotieum, di Scotia, d'Escosse. Hibernicum, d'Irlanda, d'Irlande. Bohemicum, di Bohemia, de Bobeme. Danicum, di Danemarcha, de Danemarck. Novegicum, di Norvegia, de Norwegue. Suecicum, di Suecia, de Suede. Polonicum, di Polonia, de Pologne. Moschicum, di Moscovia, de Moscovie. Tauroscythicum, di Tartaria, de la petite Tartarie. Dacicum, di Transilvania, Moldavia, et Walachia, les pais tributaires du Turc. Turcicum, del gran Turco, l'Estat du Turc en Europe. Hungaricum, d'Ongaria, de Hongrie. Neapolitanum, di Napoli, de Naples. Lusitanicum, di Portugallo, de Portugal. Siculum, de Sicilia, de Sicile. Sardoum, di Sardegna, de Sardaigne. REGNA AFRICAE. Aegyptium, Regne d'Egitto, l'Egypto, seu Misir. Tripolitanum, de Tripoli. Africum, sive Tunisium, di Tunisi, le Royaume de Tunis. Numidicum, di Constantina, de Constantine. Mauritaniae Caesariensis, et Telensinum, di Algieri, d'Alger. Maruitaniae Tingitanae, geminum; Fessanum, di Fez; Marochium, di Marocco, de Maroc. Nigritarum multiplex, di Negri, de pais des Nggres. Guineae, de Guinee. Beninum, de Benin. Aethiopum iuxta Aequatorem ad occidentem multiplex, di Damut, de Damout. Hesperiorum Aethiopum, di Congo. Agisymbae ad occasum, di Loanga, ad ortum, di Cefala, interius, di Monomotapa. Prassium, di Mozambique. Raptium, di Quiloa. Melindium, di Melinde. Azanium, di Xoa e Barva. Troglodyticum, di Adel. Barnagassium, di Barnagasse, e Barnagas. INTERIORA: Garamantum, di Garama, seu de Berdoa. Nubarum, della Nubia, de la Nubie. Meroes et Sabae, di Gueguera. Aethiopiae, del Prete Iani, du gran Neguz, ou l'Abissinie. Aethiopiae ultra Aequatorem, di Monemugi, Muiacum, de Muiaco. Macocum, de Macoco. Giringbomba, de Giringbomba. Galatum, des Gales. Haec divisio Africae partim antiqua, et partim recens est. Sed partes Africae hodie aliter se habent. Vide Africa. REGNA ASIAE: Asiae minoris, regno dell'Anatolia, l'Anatolie. Syriae, della Soria, la Sourie. Tyrium, della Fenicia. Coelesyriae, di Damasco, de Damas. Palaestinae, di Terra Santa, la Terre Sainte. Armeniae maioris, dell'Armenia maggiore, de l'Armenie. (Quae omnia Turcis parent, cum Colchide, et Sarmatia iuxta Euxinum mare.) Haecregna, seu melius regiones istae, Asia minor, Armenia, Syria, sub qua Phoenicia seu Tyrium, et Coelesyria cum Palaestina, subsuntdominio Turcarum; sed non Colchis et Sarmatia ad Pontum Euxinum, quae proprios habent Reges. Colchidis. de la Georgie. Arabiae multiplex, l'Arabie. Babyloniae, di Bagdet. Persicum, di Persia, la Perse. mauralnahariae, de Maurenaher. Scythicum intra Imaum montem, di Zagatay. Scythicum extra Imaum montem, di Cambalu. Sericum, del Catayo. Thibeti, du Thibet. Tangutum, de Tangut. Niucanum, de Niuche. Indiae citerioris, dell'Indostan, multiplex. Cambaicum, di Cambaia, seu Guzurate. Decanum, di Decan. Calecutium, di Calecut. Onorium, d'Onor, cui unitum est regnum Baticalae. Cananorium, di Cananor. Colchicum, di Cochin. Colaicum, di Coulan. Taprobanae, di Zeilan, de l'Isle de Ceylan, multiplex. Narsingaeum, di Narsinga, melius de Bisnagar.

Orissaeum, d'Orissa, melius de Golconde. Maldivarum, des Maldrves. Indiae ulterioris multiplex, Gangeticum, di Bengala. Arracanium, d' Arracan. Avaeum, di Ava. Bermaeum, di Berma, seu di Brtma. Martabanium, de Martaban. Canaranum, de Canarane. Tanguum, de Tangu. Pegoum, de Pegu. Cocinsinae, de la Cochinchine. Tunchinum, du Tunquin. Malacitanum, di Malacca. Aureae Chersonesi, di Sumatra, de l'Isle de Samatra, multiplex. Iabadium, della Giava, de l'Isle de Iava, multiplex. Borneum, de l'Isle Borneo, multiplex. Macassariae, de Macasar en l'Islle Celebes. Ternataeum, de Ternate. Siamium, de Siam. Camboium, de Camboie. Sinarum, della China, l'Empire de la Chine. Iaponium, del Giappone, le Iapon. REGNA NOVI ORBIS, SEU AMERICAE: Mexicanum, Regno del Mexico, de la nouvelle Espagne. Peruvium, del Peru, du Perou. Brasilium, del Brasil, du Bresil. Novum regnum Mexicanum, du nouveau Mexique. Apalacitanum, des Apalaches. Novum regnum Granatense, le nouveau royaume de Grenade. Insularum, di S. Domingo, des istles S. Domingue et Cuba. Novae Franciae, de la nouvelle France. Ciles, du Chili vide quodque suo [orig: suô] loco [orig: locô].

REGNUM [2] seu IMPERIUM vestrum, h( *basilei/a sou, titulus erat honorarius, apud Graecos posteriores, quoilli [orig: quôilli], cum Regem aut Imperatorem alloquebantur, uti consuevere [orig: consuevêre]. Pro quo infima Graecia etiam *basi/leion dixit. Sed et Regnum Latinis recentioribus, corona Regis est, quo [orig: quô] sensu vox saepe occurrit, apud Anastasium de Vitis Pontificum. Sic Innocentius, Serm. 3. de Silvestro, In signum Imperii Pontifex utitur Regno [orig: Regnô]; in signum Pontificis, utitur mitra [orig: mitrâ]. Nempe corona [orig: coronâ] Pontifices uti coeperunt, a tempore Chlodovaei Regis Francorum, qui Regnum (ab Anastasio Imperatore Constantinopolitano acceptum) cum gemmis pretiosis donum B. Petro Apostolo misisse legitur, apud eund. in Hormisda [orig: Hormisdâ]: cuius tamen usum nonnulli antiquiorem faciunt. Eam describunt Acta Alexandri III. apud Baronium, A. C. 1159. de Hadriano IV. Consecratus est -------- et secundum solitum Ecclesiae morem Regno [orig: Regnô] insignitus, mitra [orig: mitrâ] turbinata scil. cum corona [orig: coronâ]. Cuiusmodi formae fuisse Camelaucium Constantinianeum, Coronam scil. cum Mitra, quae caput operiret, fuse docet Car. du Fresne ad Ioinvill. Dissertat. 24. Et quidem primitus hoc Regnum unica [orig: unicâ] corona [orig: coronâ] cingebatur, qua [orig: quâ], quoties ad Aedis sacrae ianuam venisset Pontifex, deposita [orig: depositâ], cum mitra solum introiisse, Cencius Camerar. refert in suo Rituali. Postmodum triplici corona [orig: coronâ] adornatum, hincque Triregnum dictum est, addente reliquas duas Bonifacio [orig: Bonifaciô] VIII. ut denotaret triplex Pontificis dominium, Regium nempe, Imperiale et Sacerdotale, uti quidem habet Macer. Spondanus vero ex Nic. Alemanno de Lateran. pariet. et ex Rogerio Abbare, Bonifacium secundam solum coronam, tertiam vero Urbanum V. adiecisse, contendit. Certe Ioannem XXII. qui Bonifacio [orig: Bonifaciô] fuit multo posterior, duas tantum coronas in Regno gestasse [orig: gestâsse], ex ipsius deposito in Avenionensi Ecclesia sito liquet. Paulus tamen II. tres pretiosissimas coronas, a suis Antecessoribus praetermissas, in Camauro seu Regno, revovasse [orig: revovâsse], ac Nicolao Beneventano Archiepiscopo usum Triregni prohibuisse, legitur apud Car. Macrum in voce Mitra. Utitur hoc [orig: hôc] Triregno [orig: Triregnô] Pontifex, in maximis sollennitatibus, eundo ad Ecclesiam et redeundo: sed numquam in divinis; in Ceremoniali Rom. l. 3. Quod cum prima [orig: primâ] vice novo Pontifici imponit primus Diaconus Cardinalis, his eum verbis assatur: Accipe tiaram tribus coronis ornatam et scias te esse Patrem Principum et Regum, Pastorem Orbis in terra, Vicarium Salvatoris nostri Iesu Christi, cui est honor in saecula saeculorum, Amen. In eo vocem MYSTERIUM scriptam esse, sunt qui adnotent etc. Uti autem Regnum pro corona dixere [orig: dixêre] citeriores Latini, sic *basilei/a, apud Diodorum. Sic. occurrit, pro ste/mma *basiliko\n, quod idem est, Bibloth. l. 1. *)/exousan de\ trei=s2 basilei/as2 e)pe\ th=s2 kefalh=s2, a(\s2 diashmai/nein, o(/ti kai\ quga/thr gunh\ kai\ mhth\r basile/ws2 u(ph=rcen, Habentem tria Regna in capite, quibus significares, se et filiam et uxorem et matrem Regis suisse. Vide Car. du Fresne in Glossar. Macros Fratres in Hierolex. voce Mitra, et Claud. Salmas. ad Solin. p. 475. nec non supra Phrygium.

REGOM fil. Iahaddi, 1. Paral. c. 2. v. 44. Latine, lapidans, lapidatus, vel purpureus.

REGRADATIO Graece *katabibasmo\s2, poena fuit militaris, civilis et canonica, cum quis a gradu dignitatis deiciebatur, vide Iac. Cuiacium ad lib. 12. Cod. tit. 17. leg. 3. Is. Casaubon. ad Aug. Suet. c. 24. Henricum Valesium, ad Ammian. l. 15. Gregorium Ml. l. 1. Epist. 8. Alios. Car. du Fresne in Glossar. inter Monachos etiam simile quid obtinuisse, addit. Vide quoque hic [orig: hîc] passim. De militari ut pauca addam, in militia Romana sua cuique pro loco, quem obtinebat in matriculia dignitas, degradatio fuit; ac ut quisque fortiter fecerat, aut flagitium admiserat, ita vel praeponebatur aliis, vel postponebatur. Infimus gradus erat

tironum, militiam auspicantium et caligatorum, quibus omnia fere in cumbebant militiae munia. Qui igitur contra militarem disciplinam aliquid admiserant, ii regradatione puniebantur fiebantque amisso [orig: amissô] ordine, in quem promotifuerant, pro beneficiariis munifices: uti de iis, qui apud Cannas Remp. deseruerant, post modum a M. Marcello in expugnatione Syracusarum adhibiti, apud Val. Maximum legimus. Sic Augustus Centuriones, ignominiae causa [orig: causâ]: cum decempedis stare, et cespitem portare, quorum usus in tabernaculis conficiendis, aliisque militiae muneribus obeundis multus fuit, iussit apud Suetonium, d. l. De canonica, vide inprimis supra, voce Remotio.

REGULA [1] oppid. Vasatensis tractus, in Aquitania alias munitum, ad Garumnam fluv. alias Squtrs dictum. Briet. 9. leuc. supra Burdegalam, 4. a Vasate in Caeciam. la Reole. Hic [orig: Hîc] Monasterium sub Abbate Floriacensi.

REGULA [2] Graece *kanw\n, apud Papin, Statium, thebaid. l. 6. v. 593. ubi de Cursus certamine:

Iam ruit atque aequum summisit regula limen,
Corripuere [orig: Corripuêre] leves spatium --------

rectus est vectis, qui demissus transversim eo [orig: eô] loco [orig: locô], quo [orig: quô] procursuri constiterant, faciebat, ut, ad eum firmato [orig: firmatô] aut composito [orig: compositô] pede consistentes, aequo [orig: aequô] spatio [orig: spatiô] cursum ordirentur. Qua de re nemo clarius Papinio [orig: Papiniô] locutus est hoc [orig: hôc] loco [orig: locô], quem illustrarunt [orig: illustrârunt], adscitis aliorum Scriptorum locis, Petrus Faber, Agnostic. l. 2. c. 7. Lipsius ad Senecam, Ep. 12. et 49. super utrumque vero Salmas. ad Solin. p. 922. Vide quoque infra, in voce Repagula: item ubi de Hermulis a)fethri/ois2. Sed et de pertica, quae metandis agris castrisque, apud Romanos, olim publice serviebat, vox oceurrit, apud Salmas. ad Solin. p. 682. Vide quoque supra, vocibus Decempeda et Pertica. De canone seu regula, quae apposita plumbum dirigebat, ad rectas lineas praeducendas, quibus scriptura insisteret, egimus supra: voce Praeductal, item Plumbum. Porro, in re chartaria, Regula seu *kanw\n Graecis dictus est rutulus seu scapus chartae, h. e. charta in rutulum seu volumen complicata. Unde verbum a)poriglou=n, apud Hesychium, mensuram exaequare: et r(hglia=|n, spro eodem, apud Epiphanium de Ponder et Mensur. Nempe istiusmodi chartae volumen, baculi crassi rotundi similitudinem prae se ferebat. Dixere [orig: Dixêre] autem kano/na Graeci haculum rectum vel regulam; hincque et textoris instrumentum licio involutum et chartarum volumen. Hesychio kanoni\s2 dicitur, *)emph/kths2, o( ta\ dikastika\ grammati/dia para\ tou= qesmofo/rou lamba/nwn u(phre/ths2 kai\ ph/sswn ei)s2 th\n kanoni/da, *)emph/kths2, inquit, vocabatur, qui Iudiciales libellos a Iudice accipiebat et in seapum seu volumen compingebat, etc. Idem Salmas. ad Vopisc. in Firmo, c. 3. Vide quoque infra, in voce Scapus. In Ecclesia Romana vox quandoque Leges denotat, Ordini cuique Religioso a sundatoribus praescriptas: nonnumquam pro Necrologio accipitur, et in Regula inscribi idem valet, ac in Necrologio: quod in omnibus fere Monasteriis, maxime Benedictini Ordinis, idem Codex et Martyrologium, et Regulam et Necrologium contineret, et ex iis quottidie in Capitulo aliquid Monachis praelegeretur; ex Martyrologio quidem, ut oratio Sancti diceretur, ex Regula vero, ut memoriae mandaretur, et ex Necrologio, ut pro defunctis hac [orig: hâc] die tum Monachis, tum aliis, in societatem beneficiorum adscitis, oraretur. Capitulare Aquisgran. A. C. 817. c. 69. Ut ad Capitulum primitus Martyrologium legatur et dicatur versus, deinde Regula, aut Homilia quaelibet legatur. Et quidem, quod annotationem nominum in Regula attinet, refert Cardin. Bona. Rerum Liturgic. l. 2. c. 14. num. 2. in Monasteriis viguisse hunc morem, et in plerisque adhuc manere, ut mitterent sibi invicem fratrum, amicorum et benefactorum, defunctorum nomina, ut Diptychis inscriberentur: postquam vero Diptychorum usus desiit, in libro, quem Necrologium vocabant, ea descripta, et qubtidie post lectionem Martyrologii, ex ipso Codice, eorum nomina lecta, qui ipsa die obierant, simulque pro ipsis Psalmum de profundis, cum oratione competenti, decantari solitum etc. apud Carol. du Fresne in Glossar. Vide quoque Macros Fratres in Hierolex. Cl. Suicerum, Thesaur. Eccl. voce *kanw\n, et plura de hac voce supra in vocibus Canon, Canonicus etc. De investituta vero cum Regula, suo [orig: suô] loco [orig: locô]

REGULAE Cancellariae norma sunt Iudicii Romani in iudicando, valentque per vitam cuiusque Pontificis, cum eo vero moriuntur, Pares, de resignat. Beneficiorum, l. 11. quast. 2. num. 32. Merlinus, Decis. 192. num. 4. etc. Gomefius, ad Regul. Cancellariae, Procem. fol. 8. p. 1. in sin. Eas equens Pontifex, paucissimis immutatis, initio [orig: initiô] creationis suae iterum proponit, teste Car. Eman. Vizzanio [orig: Vizzaniô], Tract. de mand. Principum, in Prologom. num. 7. Unde Edictis Praetorum eas comparat Franc. Florens, ad tit. de Rescript. Princ. An leges sint generales, an particulares, late idem Gomesius disquirit ad d. Constitut. sed tantum particulares esse, et Curiam solum Romanam tangere, extra vero eam non obligare, docet Albericus Gentilis, de Libr. Iut. Can. c. 2. p. 52. ubi addit, Constitutiones Marchiae Anconitanae, quae Aegidianae appellantur, iusgenerale facere in Statu Ecclesiastico, extra eum autem non valere. Auctor Regularum harum Ioannes XXII. fuit, ut Lud. Gomesius testatur. d. l. ubi ait, illud saris compertum esse, Regulas Cancellariae a Ioanne XXII. initium et originem habuisse ------ nec ante ipsum alius summorum Pontificum invenitur, qui hoc prius tentaverit -------- Licet enim ante temporae illius, Vicecancellarius, Scriptores et Correctores literarum iam constituti essent, nihilominus Regulae Cancellariae nondum compositae fuerant: sed primus omnium Ioannes XXII. tamquam bonus domus suae Paterfamilias eas introduxit. Nec sosum Regulas, sed etiam, ut rem angustam domi iuvaret, lenesiciorum electivorum reservationes et taxas, quibus aestimarantur, invenit. Collegium quoque Scriptorum

Apostolicorum, antea sine ordine vagans, numeris distinxit ---------- Quinimo beneficiorum annatas ------ in usum revocavit -------- Rotam novis et saluberrimis statutis ornavit, quae bodie apud nos etiam servantur, et quotannis mitio [orig: mitiô] audientiarum publice leguntur. Et in summa, ille primus administrationem Iustitiae, cuius Vicecancellarius caput est, quae in Regulis et Rotae ordinationibus consistis, invenit. Quae quidem officia, successores Pontifices indies magis propagarunt [orig: propagârunt]. Nam quod ad Regulas attinet, Ioannes XXII. in suis Regulis ihoc tantum egit, Abbreviatores instruere, videlicet quomodo literas in Cancellaria, iuxta supplicationum varias signaluras, deberent expedire; quas summi Pontifices deinde magis auxerunt, usque ad tempora Nicolai Papa V. qui omnium Pontificum primus Praedecessorum utiliores Regulas colligens, ac plures alias iudiclales addens, eas omnes in eo statu, in quo nunc reperiuntur, deduxit. Quem successores usque in hodiernum diem, paucis additis vel immutatis. pro se quisque sunt sequuti. Totius huius harmoniae laus Ioanni debetur. Et paulo post, Illud tamen erit omnibus saeculis memorandum, quod primus omnium Cancellariam et Vicerancellarii dignitatem ac Rotae tribunal illustravit, quae sunt duo in Urbe luminaria et Collegia praestantiora. Nam tres sunt gradus dignitatum principalium, in Urbe, post Papam: prima est Vicecancellarii, qui administrationem Iustitia, Regularum Apostolicarum, ac Constitutionum tutelam et custodiam tenet; circa cuius potestatem speciales Regulae Cancellariae conditae fuerunt. Et multi ex Doctoribus nostris de illo notabiles tractatus scripserunt. Secunda dignitas, est Cameriatus --- Tertia, maioris Paenitentiaris --- Primam ad lucem reduxit Ioannes: Secundam Eugenius auxit. Tertiam Benedictus XII. in lucem produxit etc. Hactenus Gomesius, qui Regulas has Cancellariae Commentariis illustravit. Plura vide apud Gerh. von Mastricht ICtum, Hist. Iuris Eccl. num. 373. et sequentibus; cui, si placet, adde Besoldum, de Libris Iuris p. 47. seu c. 8. sub finem.

REGULARES in Ecclesia Romana, Religionsi dicuntur, de quibus vide supra in voce Canonici. Apud Auastasium in Vitis Pontificum passim, inprimis in Leone III. Fecit et columnas argenteas sex --- et regulares duos ex argento parissimo --- Atque regularem ibi superinvestitum ex argento purissimo et super ipsum regularem posuit arcum et gammadias ex argento --- nec non et imagines tres etc. Bulengero et ex eo Ludovico de la Cerda, sunt virgae ligneae aut aereae, quibus vela adducebantur aut reducebantur; Sed quia Regulares hic [orig: hîc] dicuntur sustinuisse imagines, aras, aliaque ornamenta, ad quos appensa interdum vela, quae etiam imagines ibi stantes velarent; mavult Car. du Fresne fuisse, quae Graeci kio/nia vocant, cancellos fusiles Leo Ostiensis: cum etiam ad cancellos Altaris vela, apponerentur. Versus [orig: Versûs] Presbyterium enim fuere [orig: fuêre], quo [orig: quô] fere loco [orig: locô] Rugae erant h. e. viae in Aede sacra, ante Presbyterium, qua [orig: quâ] in illud pergit Pontifex sacra facturus. Vide Car. hunc du Fresne in Glossar. etDescript. Aedis Sophianae num. 70. Pro Bulengero vero apprime facit locus, apud eundem Anastasium in Hadriano Papa, Vela pendentia in regulari ante imagines; adductus a Dominic, Macro in Hierolex. qui istiusmodi Regularem seu Regulam Italice ferro da porciera dici, addit. Quid vero sit Regula aris vel ferri, diximus supra ubi de Are Ductili. In Chronologia Eccles. Regulares, alii Solares sunt, alii Lunares. Regularis Solaris numerus est invariabilis (unde nomen) datus Mensi, qui concurrenti adiunctus declarat, qua [orig: quâ] feria [orig: feriâ] septimanae quilibet dies intret, cuius fuerit Regularis. Habent autem ortum hi Regulares a Martio, et hodie, Scaligero [orig: Scaligerô] iudice, superflui sunt, cum via ad inveniendum ferias longe expeditior sit, per Cyclum Romanum, seu per literas Dominicales. Regularis Lunaris, numerus itidem invariabilis est, datus Mensi, ad inveniendum Lunam, in Kalendis singulorum Mensium. Qua de re vide quae ex Cod. MS. Victorino affert Car. du Fresne Glossar. plura vero hanc in rem apud Scaligerum de Emendatione Temporum, l. 7. pag. 749. et 777. Addo saltem versus huc facientes, ex priore,

Quem feriae numerum signaverit F. elementum,
Ille sit illa tibi concurtens illius Anni.

D. capiat ternos, F. unum, Eque quaternas,
A. sex. F. binos, G, septem, B. quoque quinos.

REGULATORES in Compote Thesaurariae Bononiae urbis in Italia A. C. 1364. apud Eundem, dicti sunt Rectores Communiarum, qui videl. Rem publicam componunt, ad ministrant et regum. Vide quoque supra in voce Rector.

REGULBIUM oppid. Cantii, apud ostia Tamesis, a Londino 40. milliar. a Cantuaria 10. in Boream Reculver.

REGULI [1] apud Ammian. l. 18. videntur esse Reges, qui potentioribus Regibus obnoxii erant, quosque Graeci recentiores *(rh=gas2 dixere [orig: dixêre], ad distinctionem tw=n *basile/wn, qua [orig: quâ] voce Imperatorem solum, et celebriores potentioresque Reges, appellare consueverunt, uri videre est supra, in voce Basileus. In Conciliis Anglo-Saxonicis, Regulus Comitem, Subregulus Vicecomitem, aliquando vero et Comitem, imo et Comite potiorem, Saxonice half kineg, i. e. Semiregem, denotat. Sic in Charta quadam veter. Wigorniensis Ecelefiae, subscripsere [orig: subscripsêre], Offa Rex Merciorum, Mildredus Wicciorum Eprscopus, Vihre Regulus (Wicciorum) Aldredus Subregulus fratres, ubi Regulus Comitem notat. Alibi tamen Subregulus pro Comite, accipi videtur, ut apud Florentium Wigorniensem A. C. 1066. Haraldus Goduini Ducis filius Subregulus. Ubi Subregulus idem videtur esse cum eo, quem Vice Regem hodie appellamus. Vide Seldenum de Titulis Honorariis p. 603.