December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: s0001

[gap: illustration]

image: s0031a

REGULI [2] pro talis. Cael. Rhodog. l. 20. c. 27. Veteres tribus tesseris, quatuor vero talis usos fuisse, cum luderent, hosque nonnumquam Vulturios Regulosque appellari consuevisse, tradit. Rationem reddit Hadr. Turnebus, Adversar. l. 5. c. 6. quia, inquit, pro numeris (seu punctis, quibus tesserae notatae erant) effigies animalium habebans, aus vulturum aut Regulorum, Et quidem, quod de Vulturiis uterque docet, confirmatur illo [orig: illô] Plautino [orig: Plautinô], Curcul. Act. 2. Sc. 3. v. 78.

Tace parumper, iacit Vulturios quatuor

De Regulis vero, dubitat Godwynus, existimans, cum Regulus Latinis idem sit, quod Basilieus Graecis, talorum iactum fortunatum, sicut Venerem, ita et Basilicum, adcoque Latinis Regulum, vocitatum esse. Certe Lipsius, Antiqq. lect. l. 3. c. 1. pro uno eodemque sumit Venerem et Basilicum, auctoritate nixus Horatii et Plauti, quorum is iactum talorum, quo [orig: quô] prisco [orig: priscô] more Modimperator, seu Rex convivii, eligebatur. Venerem, hic Basilicum vocat. Ita namque Horatius, l. 2. Carm. Od. 7. v. 25.

Venus arbitrum
Dicet bibendi.

Plautus, Curcul. Actu 2. sc. 3. v. 80.

Iacto Basilicum, propino magnum poculum.

Vide praefat. Thom. Gudwyn. Anthol. Rom. l. 2. fect. 3. c. 13.

REGULI [3] Fanum vulgo Kirk Reul, postea Fanum S. Andreae, seu Andreapolis, urbs Scotiae Archiepiscopalis in ora Fifae Orientalis. Diei itinere ab Edimburgo in Ortum, ab Aberdonia plus duplo [orig: duplô] in Austrum.

REGULUS [1] et SUBREGULUS saepe reperiri in Chartis et Conciliis Anglo-Saxonum, et illus forte Comitem, hoc Vice-Comitem significare, refert Spelmann. Glossar. Archaol.

D. REGULUS Dionysii Areopagitae discipulus, primus Silvanecti, Gallice Senlis, Episcopus, ad cuius adventum omnia corruerunt idola: quo [orig: quô] quidem miraculo [orig: miraculô] magna hominum caterva ad Christi fidem statim est conversa Annal. Franciae.

M. REGULUS bipedum nequissimus, Domitiani delator, in quem ardentius [orig: ardentiûs] declamans Nerva, febri correptus est.

REGULUS [2] vide supra in vocibus Aquilini, Attilius, Levineius, item Memmius.

REGULUS [3] seu Basiliscus Hebr. [gap: Hebrew] tsepha vel [gap: Hebrew] , tsiphoni, Isidoro Sibilus, quod sibilo [orig: sibilô] occidat, antequam vel mordeat, vel exurai; Avicennae, in c. de Speciebus serpentum, est de prima specie serpentum, quorum veneni vis tam intensa est, ut mors a tempore morsus non differatur ultra tres horas, neque ulla sit curatio. Seu, de specie scrpentum surdorum et stridulorum, h. e. eorum, qui vel ad cantum Magi ineantatoris videntur, obsurdescere, quia illo [orig: illô] non magis afficluntur, quam si surdi essent; vel etiam tw=| e)paoidw=| a)nta/|dousi, Incantatori recanunt; ita ut illos irrita sit incantatio, qua de re diximus supra, ubi de Aspida Surde, nec non in verbo Recanere. Eum certe non morsu solu, sed visu etiam et sibilo [orig: sibilô] nocere, idem tradit, idque usque ad sagitta iactum. Longitudinis est unius spithamae, seu trium paimorum minorum, quorum quisque quatuor digitorum est. Nicander, Theriacon, v. 398.

*sanqo\s2, e)pi\ tri/a dw=ra fe/rwn mh=ko/s2 te kai\ i)qu/n,
Flavus est, ad tres palmos habet lonitudinem et (crescendi) impetum.

Proprium eius, quod flatu adurit: in Aegytpo frequens, ut et in Libya ac Cyrenaica regione etc. de quo multa vide apud Sam. Bochart. in Hierozoico, Part. poster. l. 3. c. 9. et 10. ut et supra, in voce Basiliscus.

REGUM Civitas vulgo los Reyes seu Lima, vide ibi. Caput Peruviae, in ora maris Pacifici, in valle Lima: cuius Portus Callao. Sedes Pro-regis Hispan.

REGUM Filii diverbio [orig: diverbiô] sollenni olim universi Israelitae dicti sunt, ob singularem generis et Reip. sanctioris dignitatem nobilitatemque. Unde non semel occurrit in Talmudibus illud Rabb. Simeonis velut vulgari usu atque existimatione notissimum, Universi Israelitae sunt Filii Regum. Sic in Misna tit. Sabb. c. 14. §. ult. et in Gemara Babylon. ad tit. Baba Metzia, c. 9. Cuius diverbii ratio seu ansa huiusmodi est. Ubi disputatum de observatione Sabbathi, quaestio intervenit: Utrumne Iudaeo liceat eo die liquoribus aut oleo [orig: oleô] se perfundere seu tingere? Qua de re Misna, Cui, inquit; dolent lumbi, ei nec infundere licet (Sabatho) vinum aut aretum, at vero oleum licet. Modo nem. pe minime oleum illud sit rosactum. Filii seu Liberi Regum in vulneribus infundere solent etiam oleum rosaceum, quoniam similiter (delitiarum seu voluptatis causa [orig: causâ] ) se oleo [orig: oleô] illo [orig: illô] diebus profestis imbuere solent. At vero respondit R. Simeon, Universos Israelitas esse Filios seu Liberos Regum. H. e. tales haberi ac nuncupari etc. Atque huc respexisse volunt quidam Dominum nostrum, apud Matthaeum, c. 17. v. 24. ubi cum accessissent ii, qui didrachma accipiebant, ad Petrum, et dixissent, Magister vester num solvit didrachmal ipseque mox Christus intrasset [orig: intrâsset] in domum, quaesiit ex ipso, Quid tibi videtur Simon? Reges terrae a quibus lamba/nousi te/lh kai\ kh=nson, a)po\ tw=n h(w=n au)tw=n, h)\ a)po\ tw=n a)llotri/wn; accipiunt tributum aut censum, a filiis suis, an ab alienis? Vide Ioann. Seldenum, de Iure Nat. et Gentium iuxta Disciplinam Ebraeor. l. 6. c. 18. ut et supra aliquid, voce Infans.

in REGUM libros vel partes extant: Ambrosius Angelomi Stromata, fol. Coloniae, A. C. 1535. Antoninus. Archirota. Augustinus. Beda. Bonfrerii Comment. in fol. Paris. A. C. 1631.


page 31, image: s0031b

et Borrhai, in fol. A. C. 1565. Basileae. Brentius. Candidus. Causinl Regnum Dei, in fol. Paris. A. C. 1650. Crommius. Drusius, in loca difficil. Eucherius. Eilholius. de Hales. Helingius in octav. Norib. 1593. Hlerony mi Comment. Iudorus Cordub. et Hispal. de Lapide. Leonhardi *(upomnh/mata, octav. Lipsiae, A. C. 1614. Martyr. Malvend. Mendozae Comment. in 3. Volum, Lugduni, A. C. 1646. Nezenii Exercitat. Ienae, A. C. 1611. Origenis Homiliae. Paulutius. Procopius. Rabanus. Rangolius, in 2. Volum. Parifiis A. C. 1621. Ribera. Rupertus. Sanctius. Serarius. Sopranes. Stephanus. Strigelius. Theodoreti Quaestiones sel. Tostatus, Varerri Disputatio, in Ophira. Antv. A. C. 1600, de S. Victore Hugo et Rich. Wellerus, Zanchii Notationes et Quastiones, Romae. A. C. 1553. etc. Vide Crowaei Elenchum.

REGYRATA apud Caesarium, l. 4. c. 44. Quam --- --- sorores in lecto suo ponentes et principium Euangelii Sancti Ioannis super eam legentes, mane regyratam invenerunt: est, cubito innix. qui enim cubito innititur, incurvariac regyrari quodammodo cogitur. Dominic. Macer. in Hierolex.

REHOB pater Adad-ezeris, de quo supra. Iosephus Araum vocat, et Adad-ezerem *)adra/zaron, to\n *)ara/ou me\n h(o\n, babile/a de\ th=s2 *swfh/nhs2, Adrazarum, Arai filium, Syriae Sophenae Regem, Antiqq. Iudaic. l. 7. c. 5.

REHUM nomen viri. Esdr. c. 1. v. 1. Latin. misericors, aut Syriace amicus.

REI [1] nomen viri. 1. Reg. c. 1. v. 8. Latine socius, pastor, sive confractiones.

REI [2] confessi ligantur, i. e. poena [orig: poenâ] tenentur eique obnoxii fiunt. Unde illa apud Comicum, in Eun. Actu 4. sc. 7. v. 39. locutio, Audin' tu, hic furti te alligat, i. e. reum re furti efficit; furem te manifestarium probare intendit. Nempe uti innocentes absolvuntur, sic Rei ligantur. Quod in Foro quoque conscientiae obtinet, et in Regimine Ecclesiastico. Ibi enim poena delinquentibus proposita, a)na/qema est, i. e. separatio ab Ecclesia et communione Sanctorum, cuius tempus statuitur, pro peccati qualitate et paenitentia eius, qui deliquerat. Unde totaligandi et solvendi potestas, quam Dominus Apostolis suis reliquit, pendet, Ligantur, qui, propter aliquod delictum, Ecclesia [orig: Ecclesiâ] eiciuntur; rursus solvuntur ligati, quum peracta [orig: peractâ] legitima [orig: legitimâ] penitentia [orig: penitentiâ] Ecclesiae reconciliantur. Hinc a)naqemati/zein, ligare et anathem atum vinculis constringere, exponunt, quo proprie extra Ecclesiam pellere significat. Ad quam notionem pertinent claves Regni Caelorum, Petro et reliquis Apostolis traditae: Claudere enim et ligare [orig: ligarê] a)na/loga, ut aperite et solvere. Et certe, cum sua quemque ligent peccata; unde seirai\ peccatorum, apud Apostolum, et apud Sidonium Apollin.

Praeceptum solvens culpa [orig: culpâ] nos perpete vinxit:

iustum est, ut similiter poenarum vinculis Rei irretiantur etc. De iisdem, refert Kirchmannus, eos, lugentium et aerumnosorum more, annulos posuisse, ex Val. Maximo, l. 8. c. ex. 3. de Gabinio reo, Filius namque Gabinii Sisenna consternationii impulsu ad pedes se Memmii (is accusator erat) supplex prostravit: inde aliquod fomentum procellae petens, unde totus impetus tempestatis truperat. Quem truci vultu a se victor insolens repulsum: exusso e manu annulo [orig: annulô], humi iacere aliquandiu passus est, de Annulis, c. 22. Vide Salmas. ad Solin. p. 1091. et supra passim, etiam in voce Ambusti, it, ubi de Pulla veste, de sordida infra quoque voce Reus.

REJA fil. Ioel, 1. Paral. c. 5. v. 15. Latine, Visio Domini.

REJECTIONES in Decreto Gratiani, ab Emendatoribus Romanis adiectae sunt. Cum enim hi iussu Gregorii XIII. Decretum repurgarent, addiderunt Notds, quae singulis capitulis solent subici; et Reiectiones, quibus docent, apud quos Collectores Canonum anteriores, idem Canon inveniatur; quae reiectiones in edit. Romana et Corpore Iuris Canonici Glossati in margine leguntur, in aliis editionibus, in fine paginae exstant. Earum nora in causa 16. quast. 7. c. 35. est litera f. in editione vero Romana vel Corpore Glossaro, numerus capitis tantum in margine notatus est: quam in rem vide Gerh. von Mastricht, Histor. Iuris Eccl. num. 324.

REIFFERSCHEID nomen illustris Familiae, quae Salmensis stirpis ramus est. Cum enim Walramus cognomine Paganus, duos habuisset filio: Henricum et Fridericum, ille Reifferscheidios sevit, hic reliquos Salmae Ardennatis Comites, qui exstincti sunt morte Henrici VIII. qui agnatam Ioannam Reifferscheidiam heredem testamento [orig: testamentô] militari dixit: unde licet gener eius Otto Raugravius (cui tamen nulla proles ex Henrici filia Maria) Comitatum retinere vellet, A. C. 1455. in Curia Lucenburgica lata [orig: latâ] sententia [orig: sententiâ] eum Reifferschtidis restituere eoactus est. Horum auctor Henricus fuit, Frederici frater, ut dictum. Eius filius Henricus reliquos Limburgicos et dein Lucenburgicos Duces ac Comites dedit; Gerlacus vero vel Gerhardus, qui Dominus Reifferscheidii dictus est, et hunc titulum ad posteros propagavit. In illis sexto [orig: sextô] gradu Ioannes, agnati Henrici testamento [orig: testamentô], Salmensem in Ardenna Comitatum obtinuit, et reliquos Comites Salmae et Reiferscheidii, qui nunc quoque superant, sevit. eorum series ab aliquot saeculis haec est: Ioannes Comes Salmae et Reifferscheidii, ex Irmgarde Dn. de Wevelinghoven, genuit Petrum, qui obiit A. C. 1505. Pater ex Regina Comite Salmensi Ioannis, defuncti A. C. 1529. Hoc [orig: Hôc] et Anna [orig: Annâ] Comite Hoiensi genitus Ioannes decessit A. C. 1556. relicto [orig: relictô], ex Elisabetha Principe Hennebergica [orig: Hennebergicâ]. filio [orig: filiô] Wernero [orig: Wernerô], defuncto A. C. 1629. Huic Maria Comes Limburgia Ernestum Fridericum genuit, qui (mortuus A. C. 1629.) ex Maria Ursula Comite Leiningensi, suscepit Ericum Adolfum, Mariam Sophiam Abbat. in Elten, Ureden et Borchorst; Ernest um Salentinum, Annam Salomon Abbat. in Essen, Sidoniam


page 32, image: s0032a

Elisabetham, Annam Catharinam et Ferdinandum Albertum Canonicum Coloniens. qui obiit A. C. 1652.) omnes Comites Salma et Reifferscheidit etc. E quibus Sidonia Elisabetha nupfit Hartmanno Principi Liechtenstenio, et Anna Catharina Ioanni Comiti Frisiae Orientalis et Rietbergae: Ernestus Salentinus, duxit uxorem Claram magdalenam (filiam Philippi Theodorici Comitis de Manderscheid in Keyl ) maximus vero natu Ericus Adolfus iunxit sibi Magdalenam Landgrav. hassiae (filiam Mauritii Landgrav. Hassiae in Casseln ) eque ea genuit Wilhelmum Henricum, qui obiit; Sophiam Magdalenam (uxorem Caroli Landgrav. Hassiae) Annam Ernestinam (quae nupsit... Comiti Truchsessio) et Catharinam Mariam Canonicam, Essensem. Philippus Iacobus Spenerus, Theatr. Nobilit. Europa. Part. III. p. 3. et 85. Vide quoque infra in voce Salma.

REJI vulgo RIEZ, urbs Provinciae, ad Auvestram amnem, Episcopalis sub Archiepiscopo Aquensi. 'Alias Reii Apollinarii, Albecum Reiorum Apollinarium, Colonia Reiorum; Reius etiam et civitas Reiensis: Gregorio Turonensi aliisque Regium quoque et civitas Regianstum: antiquissima est, quod ex inscriptionibus aliisque insignibus monu mentis, quae hodieque ibi supersunt, elucet. Albiciorum olim caput agrum habet omnium rerum feracem, situ egregia, Basilica B. Virginis similiter vetusta est admodum, Sidonio Apollinari ad Faustum Reiensem, memorata, ut quidam volunt: qui Eremi quoque S. Maurini, in Paludibus, in dioecesi Reiensi, mentionem facit. Patria fuit praelarorum virorum, sedesque insignium Praesulum. 7. leuc. ab Aquis Sextiis in Ortum Sanitium versus 6. et a Segusterone 8. in Merid. Vide Plin. l. 3. c. 4. Gregor. Turonens. l. 4. c. 37. Sidon. Apollinarem, l. 9. ep. 3. et carm. Euch. ad Faustum, Bertelium, in Histor. Pras. Reient. etc. Hic [orig: Hîc] Concilium habitum est A. C. 439. contra Armentarium. Item A. C. 1285. quo [orig: quô] inter alia, decretum est, ut publicae preces fierent, pro liberatione Caroli II. captivi ab Aragoniis detenti. Morerius Dict. Hist. Vide Regnses.

REINECCIUS Reinerus Steinhemius, Helmstadii Elegantiores literas diu professus, scripsit Tract. de Methodo Histor. in quo tamen et circa ordinem, et circa iudicium eius de Historieis, carpitur. Commentarii vero illius Historici ac Historia Iulia Eruditis omnibus, Vossio praecipue de Philol. p. 69. magni aestimatur, vide quoque Auctorem Bibliogr. Cur. et Anton. Teissier, Elog. Part. 2. ubi series scriptorum eius. Obiit A. C. 1595.

REINERIUS [1] Dominicanus, A. C. 1414. Pisis in patria, Theologiam docuit. Scripsit Pantheologiam etc. Anton. Senens. in Bibl. Domin. S. Antonin. Volaterr. Leander Albertus. Idem contra Valdenses scripsit, de quibus inter alia memorat, propterea eos prae aliis perniciosos esse Ecclesiae Rom. I. quia secta eorum diuturnior: quidam quippe dicunt, quod duraverit a tempore Silvestri, alti a tempore Apostolorum. 2. Quia generalior, fer e enim nulla terra bhuius secta expers est. 3. Quod, cum aliae in Deum blasphemae sint, huius homines iuste vivant, bene omnia de Deo credant, omnesque articulos Symboli confiteantur, solam Eccl. Rom. blasphement. Vide Biblioth. Patrum Part. 2. edit. Paris. A. C. 1624. auctore Iacobo [orig: Iacobô] Gretsero [orig: Gretserô], et Sigon. l. 14. ad A. C. 1179. Item, Prior Monasterii S. Iacobi Leodii, obiit, A. C. 1130. Scriptor historicus: ut et Alius in Monaster. S. Laurentii. Valer. Andr. Biblioth. Belgic. Obiit A. C. 1010. Item Foroiuliensis, ICtus A. C. 1358. Bartoli praeceptor. Scripsit varia.

REGINERIUS Gemma Frisius, Medicus et Mathematicus, A. C. 1550.

REINERIUS [2] Sachonius Dominicanus, scriptis inclaruit, A. C. 1240.

REINERIUS [3] Solenander Colivensis. Medicus in Belgio et Italia clarus. Valer. Andr. in Biblioth. Belgic. et Vander Linden de Scr. Med.

REINERUS Nicolai navis cuiusdam Zcelandicae praefectus. praelio [orig: praeliô] inter Fiasciardum Hispanum et Hautenium Batavum, A. C. 1606. mari commisso [orig: commissô], cum recedentibus reliquis certamen per integrum biduum solus sustinuisset, nulla [orig: nullâ] spe auxilii reliqua [orig: reliquâ] et fluctibus ingruentibus, cum suis flexis genibus Deum veniam precatus, nitrato pulveri flammam iniecit, qua [orig: quâ] 60. homines periere [orig: periêre]. H. Grotius, Belgic. Histor. l. 15. p. 700.

REINFELSA arx Hassiae, sub proprio Principe, ex Familia Hasso-Casselana. Nactus est eam Ernestus fil. Mauritii ex Iuliana Nassovia, qui in illa, cum Valeriano Magno Capucino; Petro item Haberkornio D. et Balthas. Mentzero D. Giessa [orig: Giessâ] excitis, colloquio [orig: colloquiô], habito [orig: habitô] A. C. 1684. paulo post Coloniae Pontificiam Religionem, cum uxore Maria Eleonora Solmensi, amplexus est. A. C. 1652. Fratri Hermanno, cui Rodenburgum obtigerat, successit: Pater Wilhelmi (nati A. C. 1648.) et Caroli (nati A. C. 1650.) Qui unterque A. C. 1669. ille Mariam Annam Comitem Lovensteniam, hic Sophiam Magdalenam Comitem Salmensem Reifferscheidiam duit. Quarum haec Venetiis obiit A. C. 1675. mater Wilhelmi, Friderici et Philippi, A. C. 1671. 1673. et 1674. natorum. Vide Phil. Iac. Spenerum. Syllege Genealog. Histor. in Familia Hassiaca et Theatr. Nobilit. Europ. Part. III. p. 88.

REINGRAVII vide infra Rheingravii.

REINKING Theodorus Curlandus, fil. Ottonis Teufelianorum bonorum heredis et Heduigae a Lampsdorff, Giessae Iura privatim docuit, A. C. 1615. ad extraordinariam dein et publicam Iuris professionem a Ludovico Hassiae Landgrav. vocatus, A. C. 1616. Ius publicum quoque, nonnullorum amico [orig: amicô] rogatu, tractavit. Inde Consiliarius Hassiacus et Legatus Ratisbonae caufam successionis Marpurgensis feliciter expedivit, A. C. 1617. Consiliarius exin Ioh. Friderici Archiepiscopi Bremensis. A. C. 1624. Vice Cancellarius Hassiacus, sub Georgio Landgrav. A. C. 1627. denuo Legatus missus ad Ferdinandum II. Imperatorem, ab


image: s0032b

hoc Comitis Palatini axioma obtinuit. A. C. 1627. Ad Adolpho Friderico Principe Meckelburgico post haec in Cancellarium aegre a Georgio Landgrav, impetratus, A. C. 1631. Bellorum violentia [orig: violentiâ] Lubecam concedere conactus est, A. C. 1636. A Friderico verotunc Archiepiscopo Bremensi post Daniae Rege ad Cancellarii munus vocatus, ab eius patre Christiano IV. mox in Consiliariorum ordinem adscitus, Friderici tandem III. per Ducatus Slesvici et Holsatiae Cancellarius factus, A. C. 1648. Directorium quoque supremae Appellationis in territorio Pinnenbergensi obtinuit, A. C. 1650. Nobilitate donatus a Ferdinando III. Imperatore A. C. 1656. obiit A. C. 1664. aetat. 75. beneficentia [orig: beneficentiâ] in pauperes inclitus. Scripta eius, De Regimine Saeculari et Eccles. De animae Vita in morte, Aphorisini Medico. Practici aliaque nonnulla. Pater fuit Ottonis Nicolai Hereditarii in Wellings-Buttel, Ernesti Regis Daniae Tribuni, et Friderici ICti. Eius Epitaphium: Viator quisquis siste gradum et quod scriptum est, lege. Quid agam, requiris? Tubesco. Scire quis sim, cupis? Fui, fui Theodorus Reinkingius, Iurium Pater, Professor, Consiliarius, Cancellarius. Vitae quae fuerint condimenta, rogas? Labor, dolor, aegritudo, luctus, iugum ferre captivitatis, quos caros habeas sepelire, et Patriae videre excidium. Hoc volebam, Viator nescius ne esses. Quae legisti; pensita, Vale. Freherus, Theatro [orig: Theatrô] Vir. erudit. Claror.

REINOLDUS [1] Erasmus Vide Erasmus

REINOLDUS [2] Iohannes Theologus Oroniensis Atademiam in suo pectore gestasse [orig: gestâsse] dictus, scriptis omnigenam eruditionem, antiquitatis inprimis summam notitiam spirantibus, et colloquio [orig: colloquiô] cum Harto Iesuita inclaruit. Obiit A. C. 1605. P. Freherus Theatro [orig: Theatrô] Viror. erudit. Claror.

REINSIUS Nicolaus Vide Nicolaus.

REINSTENII nomen illustris Familiae, in qua memoratur A. C. 1190. tempore Henrici Leonis, quidam Henricus Comes de Reinstein. Eius pronepoti Ulrico Reusnerus dat liberos, Henricum, satorem Blanckenburgiorum (in quo forte fallitur, Blamoncios in Lotharingiae confiniis cum aliis Blanckenburgiis confundens.) ac Ulricum, reliquorum Comitum Rempsteniorum et Blanckenburgiorum auctorem. E quibus cum ultimus exstinctus esset, ditiones ad Brunsvicenses partim devolutae sunt, partim Tattenbachiis obtigere [orig: obtigêre]. Series Familiae ab aliquot saeculis ista est: Ulricus Comes de Reinstein, ex Catharina Comite Lippiae, pater fuit Bernhardi; qui, iuncta [orig: iunctâ] sibi Agnete Schwartzenburgica [orig: Schwartzenburgicâ], suscepit ex ea filium cognominem avo. Huic Anna Comes Honstenia peperit itidem Ulricum, qui obiit A. C. 1551. Pater ex Barbara Comite Mansfeldia Ernesti, defuncti A. C. 1581. Hic maritus Barbarae Comitis Honsteniae, ex ea genuit Martinum, qui decessit A. C. 1597. suscepto [orig: susceptô] ex Dorothea Comite Solmensi Ioanne Ernesto [orig: Ernestô], familiae ultimo [orig: ultimô], Com. de Reinstein et Blanckenburg. Idem Spener. ibid. Part. II. p. 81.

REISCHIUS Gregorius Vide Gregorius.

REITESTE vulgo Retest primo, dein Retel, olim vicus, nunc oppid. Galliae, ad Axonam, in finibus Remorum, olim Comitem suum habuit, ac demum in Ducatus titulum atque Pariatus [orig: Pariatûs] beneficio [orig: beneficiô] Henrici III. Regis adscendit. Caput novi pagi Reitestini, Retelois, qui olim pagi Portiani nomine et finibus continebatur ex parte, designabaturque, vide Hadr. Valefium, Natit. Gall.

REJUS Nicolaus Polonus, veritatis strenuus promotor, Nicolaum Olesznicium, qui primus in regno circa A. C. 1550. puriorem Religionem in Pinczovia oppido suo, doceri permiserat, ab Episcopis apud Regem gravissime accusatum, intrepide tuitus est. Hunc Magnum iure vocaveris, sive quis ingenium, sive Polonici carminis respiciat artes, et vario [orig: variô] scripta referta sale, cum delicium ingens et nobilitatis et aulae esset. Bielscius Chron. Pol. l. 5. Musaeus de Euang. in Polon. orig. et progressu.

RELAPSI in Communione Romana dupliciter dicuntur vel in haeresin, vel in fautoriam haeresis. Relapsi in haresin sunt, qui postquam vel facti evidentia [orig: evidentiâ], vel confessione propria [orig: propriâ], vel testium legitima [orig: legitimâ] productione convicti sunt, haeresin publice, abiurarunt [orig: abiurârunt], iterum in eam incidisse convincuntur. Atque horum iterum IV. species habent, de quibus Pegna, Eymericus, Directorio [orig: Directoriô] Inquisit. alii, videndi, Hos, si paeniteant, Concilium Tarracon. ad intrusionem: Narbonense vero, ad traditionem in potestatem Magistratus politici, adeo que mortem, condemnat, c. 11. quae sententia hodteque obtinet: Post humiliter ergo petitam, ac sumptam, Eucharistiam, talis, si sit Sacerdos vel cuiuscumque Ordinis, primo degradatur, caputque ei raditur: dein pronuntiatur in eum ut relapsum sententia, ipseque licet paenitens de foro Ecclesiastico proicitur, et traditur brachio saeculari, addita [orig: additâ] huiusmodi clausula [orig: clausulâ]: pro quo tamen Ecclesia efficaciter intercedit, ut citra mortis periculum circa cum sententia temperetur. Ne scil. Inquisitores sanguinis effusioni consentire videantur, et irregulares fiant. Post quae Episcopus et Inquisitor aliquos viros probos ad eum mittunt, qui sententiam, in cum pronuntiandam et mortem ei infligendam indicent, eum in fide confirment, ad patientiam hortentur, et post sententiam eum comitentur, consolentur, cum eo orent, nec ab eo recedant, donec spiritum exhalaverit. Sic itaque miser strangulatur primo, dein in ignem mittitur. Pertinaces vero et impaenitentes vivi comburuntur, vide praefatum Eymericum, d. l. Part. n. 197. Comm. 48. it. n. 198. et 200. nec non Phil. a Limborch, Historia [orig: Historiâ] Inquisit. l. 4. c. 35. et 36. At Relapsi in fautoriam haeresis, sunt qui post abiuratam fautoriam in eam relabuntur: hi an tradendi sint Curiae saeculari, ultimo [orig: ultimô] quoque supplicio [orig: suppliciô] afficiendi, iura non loquuntur clare; ideoque quidam tutius credunt, in tali casu Pontificem, aut Generalis Romanae Inquisitionis Senatum consulere. Vide eund. l. 3. c. 12. ut et supra aliquid, ubi de Fautoribus Haereticorum.

REGLATIONIS Ius haud minima olim Consularis potestatis,


image: s0033a

apud Romanos, pars fuit; cum sine relatione SC. fieri non posset, ius autem referendi, praeter cum ex Consulib. cuius fasces erant, nemo haberet: licet Consulibus absentibus vel praevaricantibus ac mustantibus, referrent alii e principibus amplissimi Ordinis, puta Consules designati, aut Praetorum (qui ius hoc non utendo amisere [orig: amisêre], donec ab Augusto in eius possessionem restituerentur, an. Urb. Cond. 745. postmodum vero denuo eius iactura [orig: iacturâ] facta [orig: factâ] ) vel Tribunorum aliquis. Post sublatam libertatem, ius quidem hoc Consulibus ademptum non est, tamen et potestatis Imperatoriae pars esse coepit, a quo Augusto primo hic honor decretus est An. Urb. Cond. 731. ut, assumpta [orig: assumptâ] in perpetuum Tribunitia [orig: Tribunitiâ] potestate, liceret ei, quoque [orig: quôque] Senatu, unam de quacumque re vellet relationem facere [orig: facêre], quamvis Consul non esset, Dio, l. 53. Exin, ampliato [orig: ampliatô] Principum honore, inventa sunt ad similitudinem huius decreti, secundae, tertiae, quartae, quintae velationis iura, h. e. ut quoque [orig: quôque] Senatu possent de duabus etc. rebus, quas vel lent cumque, etiam non Consules, referre, ut de eo sententiae dicerentur. Exempla apud Capitolin. in Pertinare, qui quartae relationis; in Marco, cui quintae relationis ius, uti et Alexandro Sev. apud Lamprid. una cum nomine Augusti et Patris Patriae, iure item Proconsulari et Tribunitia potestate, collatum etc. Vide Casaubon. ad Iulium Suetonii, c. 20. uti de Relationibus historicis, supra in Chronica et Historia.

REGLEGATI dicti sunt Festo, quibus ignominiae aut poenae causa [orig: causâ] necesse fuit ab urbe Roma aliove [orig: aliôve] loco [orig: locô] abesse, lege Senatusque consulto [orig: consultô] aut edicto [orig: edictô] Magistratus. Idque ad certum aliquod tempus, quinquennium forte, ut videre est apud Cael. Rhodiginum, l. 10. c. 5. et proin maximae capitis diminutioni, seu Latae fugae aut Deportationi, hoc poenae genus contradistinguitur. Ita enim Ovid. de Tristibus, l. 2. Eleg. 1. v. 135.

Adde, quod edictum quamvis immite minaxque,
Attamen in poenae nomine lene fuit,
Quippe regegatus, non exul dicor in illo etc.

Delatores eadem [orig: eâdem] poena [orig: poenâ] affectos legimus. Apud Herodian. enim, l. 2. Pertinax Aug. eos Urbs exigebat. Et Martialis, l. Spectac. Epigr. 4. v. 1.

Turba gravis paci, placidaeque inimica quieti,
Quae semper miseras sollicrtabat opes.
Traducta est Getulis, nec cepit arena nocentes,
Et delator habet, quod dabat exilium.

Ubi indubie legendum,

Taducta est Gyaris.

Insula namque illa, ut et in illo mari pleraeque, Relegatis civibus receptaculo [orig: receptaculô] fuere [orig: fuêre]. Vide quoque Ovasis supra. Quod autem Exilium vocat Poeta, abusive loquitur: Gordinaus enim demum paulo gravius in hanc hominum pestem animadvertens, Exilio [orig: Exiliô] illos multasse [orig: multâsse] legitur, apud laudatum Herodian. l. 5. et 7. Vide Thom. Dempster. in Rosin. l. 9. c. 17. Sed et servi relegabantur, qui dominum offenderant, in agrum, Ulp. l. 35. ff. de haer. inst. Ad cuius moris imitationem Livia, cata illa femina, inter leviores poenas, quibus civium delicta ab Octavio castigari vuit, kata/kleisin e)n a)grw=| quoque recenset, apud Dionem. Vide Casaubon. ad Octavium Sueton. c. 24. Mitior Relegatione sepositio erat, de qua infra.

RELEGATIO inter poenas paenitentium, in Ecclesia Romana. Relegantur autem rei, non tantum in locum subiectum iurisdictioni Inquifitoris relegantis, sed etiam in alia loca, cum omnia loca eidem subsint Pontifici, a quo inquisitores omnes delegantur. Haud absi milis mulrum poena Exilii; it. poena detrusionis in Monasterium, quae olim in usu frequenti, hodie rarius usurpatur. Sic Ioh. Ruchard de Wesalia superiore saeculo [orig: saeculô], S. Theol. D. ad revocationem articulorum, quibus Papae auctoritatem impugnabat, in Ecclesia Wormatiensi publice contionari solitus, per Inquisitorem adactus; volumina illo [orig: illô] spectante igni tradita, et ipse pro paenitenria peragenda ad Conventum Fratrum Augustinenfium ibidem relegatus, legitur apud Bzovium, A. C. 1479. §. 8. Articulus primus hic erat: Quod Pralati Ecclesiae non haberent auctoritatem condendi, vel aliquid addendi aden, quae Christus et Apostoli praecepissent, imo quod nec Apostoli nec summi Pontifices talem potestatem a Christo acceperunt. Phil. a Limborch, Historia [orig: Historiâ] Inquisit, l. 4. c. 32.

RELEVATIO in Miraculis S. Aigulsi Abbatis Lerinens. c. 6. Postea relevatio pulsatur: hora est, qua [orig: quâ] Monachi cubitu surgunt. Hodieque Galli horam pomeridianam, qua [orig: quâ] ex somno meridiano exsurgi solet, appellant Heure de relevee, Car. du Fresne Glossar.

RELEVATUM Opus Gallis vocatur, toreuma perifanh\s2 kai\ e)kfane\s2, quum imagines totae et apparentes omni ex parte, in vase aliquo apparent. Cuiusmodi erat caper ille in phiala expressus, pro emblemate, apud Satyricum, Sat. 1. v. 75.

Criminibus debent hortos, praetoria, mensas,
Argentum vetus, et stantem extra pocula caprum.

Vulgo en Relief: cui opponitur en bosse, cum argentum caelatur figuris dimidia [orig: dimidiâ] tantum parte exstantibus, quae videl. ita adfixae sunt vasis, ut unum tantum latus ostendant, Graecis pro/stupa, Latinis quoque crustae dictae. Utraque signa et sigilla vocat Cicero, Actione 7. in Verr. quae plerumque poculis immittebantur et illigabantur, iterumque revelli ac eximi poterant. Cuiusmodi exstantes figuras, et extra corpus materiei prominentes, sive totas sive dimidiatas, ostendendi ars, Caelatura, dicta est, dequa vide supra. Plura vero hanc in rem apud Salmas. ad Solin. p. 1046. ut et hic [orig: hîc] passim.

RELEVIUM in LL. Malcolmi II. Scotiae Regis c. 1. Et ibi


page 33, image: s0033b

omnes Barones concesserunt sibi wardam et relevium de herede cuiuscumque Baronis defuncti, ad fustentationem Domint Regis, in Charta libertatum Angliae Henrici I. in Charta Theodorici Comit. Flandriae A. C. 1147. alibique, apud Car. du Fresne in Glossar. servitus est realis seu patrimonialis, tam ad feudum militare, quam ad soccagium, ipectans, qua [orig: quâ] Feudatarius tenens per servitium militare [orig: militâre], sive mas, sive femina, qui die mortis antecessoris sui iustam aetatem complevit (ille nempe 21. haec 14.) certam pecuniae summam solvere tenetur. Qui vero per socam, id est, per aratrum tenet, quidquid annui reditus domino pendit, tantundem relevii nomine solvit etc. A relevando. Est autem relevare Feudum, Gallis Relever en Fief, seudum caducum vel possessoris morte in Domini superioris ius relapsum, illius consensu, hereditario [orig: hereditariô] iure, praevia [orig: praeviâ] certae summae solurione, adire, seu potius in Feudi caduci possessionem a Domino immitti. Quippe, cum ea primum Feudorum fueritconditio, ut non nisi ad vitam et usufructuario utenda a Dominis concederentur, qua [orig: quâ] finita [orig: finitâ], in donatorum ius rursum devolvebantur, uti diximus in voce Feodum: Factum postea, et usu tacito [orig: tacitô] introductum, ut illa in heredes transirent, Domino [orig: Dominô] superiore ita consentiente, pretio [orig: pretiô] certo [orig: certô] exsoluto [orig: exsolutô], quo [orig: quô] mediante haeres caducum praedium relevare dicebatur. Et quidem Relevium Comitis, apud Anglos, quod ad Regem pertinebat, erat olim 8. equorum ephippils et frenis instructorum, 4. loricarum, 4. galearum, totidem scutorum, hastarum et gladiorum: praeterea 4. equorum, venationi aptorum et palefridorum frenis instructorum. Baronis seu Thaini, 4. equi, quorum duo sellis instructi, 2. gladii, 4. lanceae, 4. scuta, galea una cum lorica et 50. marcae auri. Vavassoris seu Mediocris Thaini, equus parentis, cum eius lorica, helmo, scuto, lancea et gladio, Villani, optimum animal. Feudi Militaris seu quod debet servitium integri Militis, 100. sol. quod dimidii, 50. etc. Sed et ex peculiari Feudi singularis conditione; diversa quandoque Relevia sunt, nec Legi Municipali obnoxia. Alia enim debent, Relevii loco [orig: locô], cyrogrillum, soleas, ferreas alia, alia accipitrem, cervum, calcaria aurea, clypeum cerae, marcam argenti etc. ut videre est apud Auctores laudatos Carolo du Fresue in Glossario: qui etiam, in plerisque Consuetudinibus municipalibus Galliae, relevium feudorum, in linea directa, non exsolul: in aliis, relevium esse 60. solidorum Paris. pro feudo plani hominii: 10. vero librarum, pro feutio, quod in Pariam tenetur; at in collaterali, fere semper esse reditus annui, addit. Apud Andr. de Isernia et Matthaeum de Afflictis in Consuetud. Neapolit. Marinum porro de Freccias de Feudis Sicul. l. 3. tit. de Relevio, Alios, pro iure Releuti aut Racheti, vox Adhoa, ut plurimum occurrit, quae tamen Servitium militare exponitur, in Charta Ioannae Siciliae Reginae A. C. 1366. qua [orig: quâ] Margaretha Borbonia Imperatrix Constantinopolitana, Margotae de Novavilla, Magistrae suae, quoddam casale concedit, movens in capite a Curia nostra, sub certo militari servitio, seis adboa. Vide eundem, in hac voce.

RELICTA in l. 3. Decretal. tit. 17. de empt. et vendit. c. 4. Praenominato [orig: Praenominatô] vero Milite, viam universae carnis ingresso [orig: ingressô], relicta eius venire contra hoc praesumpsit: vidua est, quae Licta quoque, voce simplici, dicitur in veter. Epitaphio in Eccles. S. Mariae de Sannaci Barensi, apud Beatillum, Historiae Barensis l. 1.

Hic pia licta iacet etc.

Vide Duminic. Macrum et Car. du Fresue in Hierolex. ac Glossar. Apud Agrimensores Relicta loca, sunt quae sive iniquitate locorum assignari nequiverunt, sive ex voluntate conditoris, hoc est, mensoris relicta, limites minime acceperunt, uti habet Aggenus; eadem Soluta dicebantur, et in solutore mansisse. Pingues enim tantum agri, aut illi, in quibus cultura exerceri poterat, assignatione dividebantur ac metabantur. Virg. Ecloga [orig: Eclogâ] 1. v. 71.

Impius haec tam culta novalia miles habebit?

Vide Salmas. ad Solin. p. 682.

RELIGIO qui [orig: quî] a Superstitione differat, docet Cicer. de Nat. Deor. l. 2. c. 28. ubi, Maiores, inquit, nostri Religionem a Superstitione separaverunt. Nam qui totos dies precabantar et immolabans, tit sui liberi superstites essent, Superstitiosi sunt appellati, quod nomen postea latius patuit: Qui autem omnia, quae ad cultum Deorum pertinerent, diligenter retractarent et tamquam relegerent, dicti sunt Religiosi, a relegendo, tamquam ex deligendo, deligentes et intelligendo intelligentes. Ita factum est in superstitioso et religioso alterum vitis nomen, alterumlaudis. Quae sententia displicet Lactantio, de vera Sap. l. 4. c. 28. Vide quoque Macrob. Saturnal. l. 3. c. 3. Hanc apud Romanos Senatus decreto [orig: decretô], stabilitam antiquitus esse, Gellius habet, l. 14. c. 7. ubi Varro, qui Co. Pompeio Consuli primum designato Commentarium dederat, de officio Senatus habendi, inter alia docet, Quibus diebus habere Senatum ius non sit, immolareque hostiam prius, auspicarique debere, qui Senatum habiturus esset: de rebusque divinis prius quam humanis ad Senatum referendum esse, et quae seqq. Omnia enim, quae ad Religionem Cultumque Deorum publicum pertinerent, Senatus [orig: Senatûs] decreto [orig: decretô] prius stabilienda erant, cum maxima pars Iuris divini amplissimi Ordinis fidei, potestati et voluntati esset permissa, Unde est, quod Tertullianus refert, nullum Deum Romae cultum, nisi qui SC. ascitus esset: Imo neque ullum Sibylinum carmen vulgatum fuisse, nisi id Senatus decrevisset, tradit Dio, l. 39. De Religione autem rebusque divinis referre dicebantur Consules, cum prodigiis et ostentis nuntiaris, de iis, quae ad pacem Deorum et ad avertendas eorum iras pertinebant, vel quae librorum Sibyllinorum monitu fieri debebant, Senatum consulerent. Hinc Livius, de prodigiis et ostentis, quae ex pluribus simul locis


page 34, image: s0034a

nuntiata erant, l. 22. c. 1. His, inquit, sicut erant nuntiata, expositis, auctoriousque in Curiam introductis, Consul de Religione Patres consuluit. Cicero quoque de Marcellino Consule, Ep. 1. ad Lentulum, Quod instituit referre de Religione, et saepe iam retulit, ab eo deduci non potest. Vide Iac. Oiselium, Notis in A. Gellium loco [orig: locô] cit. Veteris autem inprimis Religionis tenaces fuere [orig: fuêre]: Proin Servius ad illud Aen. l. 8. v. 187.

-------- Hanc tanti Numinis aram
Vana superstitio, veterumque ignara Deorum
Imposuit:

Cautum, inquit, fuerat apud Athenienses et Romanos, ne quis novas religiones introduceret, et ideo Socrates damnatus est Athenis, et Iudaei ac Chaldaei Urbe expulsi siunt. Idem ad illud eiusdem libri in fine,

Omnigenumque Deum [orig: Deûm] monstra:

Monstra dixit, quia necdum sub Augusto Aegyptiaca sacra Romani receperant et Varro Alexandrinos Deos Romae coli indignatur. Sed vide illi adversantem Lucanum, cui Suetonium adde in Augusto, c. 93. quo Caligulae quoque comminatio pertinet, apud eundem, c. 22. *ei)s2 gai=an *danaw=n pera/w se. Certe Tullo [orig: Tullô] Hostilio [orig: Hostiliô] Rege prodigio [orig: prodigiô] didicere [orig: didicêre] Romani, suis locis sacra non esse movenda, apud veterem Scholiasten Iuvenalis, Sat. 4. v. 61. Interim peregrines Deos, (qui evocatis e civitatibus obsessis invitabantur a Sacerdote Romano toto coram exercitu, Romam ne dedignarentur migrare, habituri augustiora templa, amplioraque sacrificia et magis sollemnes cultus) saepe Romam translatos fuisse constat; meminitque peregrinorum sacrorum Festus, l. 14. cum ait: Peregrina sacra appellantur, quae aut evocatis Diis, in oppugnandis Urbibus Romam sunt conlata, aut quae ob quasdam religiones, aut pacem sunt petita, ut ex Phrygia Matris Magnae, ex Graecia Cereris, Epidauro Aesculapii, quae coluntur eorum more, a quibus sunt accepta, etc. Quod vero Athenienses spectat, lex apud illos Draconis fuit, Venerandos esse Deos atque Heroas patrios et indigenas, secundum patrias sanctiones. Id nimirum unice observatum volebant, ne quid temere immutaretur in sacris Deorum ceremoniis, ut ait Isocr. in Areopagit. Postea tamen adsciti sunt et advecti Athenas, praeter patrios, omnium pene gentium Dii, ita ut,

*ai)/gupton au)tw= th\n po/lin pepoih/kasin a)nt' *)aqhnw=n:

quod exprobrat alicubi Comicus, reclamantibus tamen plerisque prisci moris. M. Tullius, de LL. l. 2. Novos vero Deos sic Aristophanes, facetissimus Poeta veteris Comediae, vexat, ut apud eum Saba. zius, et quidam alii Dii peregrini iudicati, ecivitate eiciantur. Interim, nullius admittebatur peregrini Numinis apud eoscultus, nisi ex Senatus consulto Areopagitarum, ut ex Harpocratione discimus, et Pauli Apost. historia, qui cum videretur Deos peregrinos, ce/na daimo/nia, Iesum nempe et Anastasin, annuntiare, e)pilabo/menoi au)tou= e)pi\ to\n *)/areion pa/gon h)/gagon, Actorum c. 17. v. 19. Qui itaque ab Areopagitarum Senatu probati et publice adsciti fuerant, coli, poterant, imo debebant, ut qui iam Civitatis essent, quamquam e)pi/qetoi, non minus quam e)gxw/rioi. Vide Sam. Petitum, Comm. in LL. Atticas, l. 1. tit. 1. et supra ubi de Maiorum ac Nova religione. De Religionis, in hominibus in officio continendis, vi admiranda, vide si placet Iac. Oiselium, in A. Gellium l. 15. c. 22. Sed et Religio in Ecclesia Romana dicitur Vita Monastica, seu voto, ut vulgo aiunt, Religionis adstricta. Sugerius Abbas S. Dionysii Ep. 163. Haec duo potissimumam. plexatus sum, videlicet de statuenda Religione in B. Genovefae Parisiensis et nobili Compendiensi Ecclesia. Unde dt Ecclesia S. Martini Religionem exturbatam, refert Hugo Flaviniac. in Chron. Et Ulgerius Scholasticus, deinde Episcopus Andegavens. in Epitaphio Marbodi Episcopi:

Omnes personae, quae sunt in Religione
Ingemuere [orig: Ingemuêre] nimis planctibus et lacrimis.

Hinc Religiosi, apud eosdem, dicuntur ii, qui voto [orig: votô] Religionis obstricti sunt, Anachorctae, Monachi, Colidei etc. Guil. Brito, Philipp. l. 1.

Nil coga ruricola, nil frocus Religioso,
Nil fragilis sexus muliert, nil sacer ordo
Presbytero prodest.

Et Religiosae, Moniales, apud Gregorium M. l. 7. Ep. 28. Vide Car. du Fresne in Glossar. et Macros Fratres in Hierolex. Quomodo Religio, pro lictore Api bovi apud Aegyptios fuerit, vide Salmas. Not. ad Solin. p. 307.

RELIQUA apud Spartian. in Adriano, c. 7. Ad colligendam autem gratiam nihil praetermittens, infinitam pecuniam, quae fisco debebatur, privatis debitoribus in urbe atque Italia, in provinctis vero etiam ex Reliquis ingentes summas remisit, syngraphis in Foro Drvi Traiani, quo magis securitas omnibus roboraretur, incensis: Graecis *loipa/des2 et *loipografi/ai, est residuum debiti, quod nondum Fisco erat exsolutum. De qua liberalitate Adriani vide Salmas. ad locum.

RELIQUIAE [1] Graece lei/yana, ossa olim defunctorum, quae post crematum remanserant cadaver. Quippe numquam in corpus flammas, eousque saevire passi sunt, ut totum illud eonsumerent, sed osla cineresque asservabant sollicite, hos quidem in tumulum aggerentes, illa autem postquam aqua [orig: aquâ] abluta essent et unguentis delibuta, atque linteo [orig: linteô] puro [orig: purô] involuta, sepulchro [orig: sepulchrô] recondentes, vide Franc. Rossaeum, Archaeol. Atticae, l. 5. c. 29. Meminit earum Tacitus, Annal. l. 8. et Suet. Domit. c. 8. Monumentum, quod Libertus eius elapidibus templo Capitolini Iovis


image: s0034b

destinatis filio construxerat, diruit per milites; ossaque et Reliquias, quae inerant, mari mersit. Idem in Augusto, c. 100. Reliquias legerunt primores Equestris ordinis. Ritum illas legendi egregie exponit, in funere Miseni, Virg. Aen. l. 6. v. 227.

Postquam collapsi cineres et flamma quievit,
Relliquias vino [orig: vinô] et bibulam lavere [orig: lavêre] favillam,
Ossaque lecta cado [orig: cadô] texit Chorineus aheno [orig: ahenô].

Et ita Suetonius, dcito [orig: dcitô] c. paulo ante, Legenda ossa per Sacerdotes summorum Collegiorum. In quem finem, in pyra cremandos sic collocabant, ut cineres ossaque separata manerent, neque aut ligni cineribus, aut animalium, quae saepissime simul comburebantur. ossibus commiscerentur, uti clare docet Q. Smyranaeus l. 3. ubi de funere Achillei. Id quod verius putat, quam quod quidam de linteo lini asbesti aiunt, Casaubonus, ad Augustum Suet. c. 100. etc. Urnam, in qua condebantur, feralem vocat Tacitus, Annal. l. 3. c. 1. Poetae,

------ Quod digitis quinque levatur onus.

Eaque extra Urbem (apud Roman.) in celebrioribus viis, recondi solebat: Unde Iuvenalis, Sat. 1. v. ult. mortuos denotaturus, dicit,

Quorum Flaminia [orig: Flaminiâ] tegitur cinis atque Latina [orig: Latinâ], etc.

Erant autem magna in veneratione antiquis hae mortuorum Reliquiae, unde inconsulto [orig: inconsultô] Pontifice, nec refodi, nec in alium locum transferri poterant. Plinius Iun. l. 10. Ep. 73. ad Traianum, Petentibus quibusdam, ut sibi Reliquias suorum, aut propter fluminis incursum, transferre Permitterem: quia sciebam, in Urbe nostra ex istiusmodt causis Collegium Pontificum adiri solere, te Domine Max. Ponificem consulendum putavi, quid observare mevelis. Vide quoque Scholiastem Iuvenalis loco supra [orig: suprâ] laud. Inter Christianos quoque Reliquiae seu corpora Sanctorum, in honore semper, ut decet, fuere [orig: fuêre], vide Gregor. Nazianzenum contra Iulian. et S. Ambrosium, Serm. de S. Nazario et Celso. Sic tamen, ut religiosus iis cultus minime praeberetur. Hieron. contra Vigilantium, Quis, o [orig: ô] insanum caput, aliquando Martyres adoravit? Quis hominem putavit Deum? Postea vero eae adorari, pro gratiae fontibus haberi, altaribus imponi, in Templis collocari, ac in processionibus gestari, coeperunt. Qua de re consultationis Georgii Cassandri, a Ferdinando I. et Maximiliano Imperatorib. ad Ecclesiae reformationem instituendam adhibiti, Articulus 22. sic sonat: Legimus ad loca Martyrum, reliquiis insignia, vota nuncupata, et peregrinationes susceptas, quae omnia utilia erant, cum adhu recens et certa memoria Martyrum vigeret et Deus indubitatis miraculis eos qui mortui videbantur, sibi vivere declararet; quibus fides, quam ipsi professierant, confirmabatur. Verum in haec paulatim abusus irrepsit. Nam queritur Basilius hanc consuetudinem suo [orig: suô] tempore corruptum fuisse et temporibus Augustini ac Ambrosii, mos ferendi epulas ad Martyrum memorias, ab Ambrosio interdictus erat, ut apud Augustinum patet. Posterioribus etiam temporibus, memoriis Sanctorum nimium indultum est; cum ab impiis hominibus falsa fiducia in cultu inepto et superfluo collocabatur. qui usus reprehenditur in Concilio Cabilonensi, can. 43. Accesserant et alia mala, quod avaritiae causa [orig: causâ] falsae Reliquiae supponebantur, ficta miracula praedicabantur, superstitio inde alebatur. Nonnumquam illusione Daemonis, hominum superstitione abutentis, novae Reliquiae in dies revelabantur, qui abusus damnatus in Concil. Lugdunensi, can. 62. et Concil. Carthag. V. can. 14. Hodie vero, cum omnia Sanctorum Reliquiis plena esse videantur, verendum est, ne diligenti examinatione adhibita [orig: adhibitâ] detestandae imposturae patefiant; quemadmodum in nonnullis locis factum est: ut olim B. Martino accidit, qui in loco, nomine Martyris celebri, deprehendis non Martyris, sed scelerati latornis, monumentum. Multo consultius videtur, ut ab omni Reliquiarum ostentatione abstineatur, et Populus ad veras Reliquias colendas; i. e. ad exempla Sanctitatis, quae in Scripturis, vel ab ipsis Apostolis vel de ipsis exstant, imitanda provocetur. Hactenus ille. Babylae ossa primam colendis hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] Reliquiis, occasionem praebuisse, vide in voce Babyla. Porro eas inter spinas deponendiritus, occurrit passim apud Scriptores Ecclesiae Romanae. Nempe, iam a primis Monarchiae Francicae primordiis, quoties Viri Ecclesiastici de in iuriis Ecclesiis suis illatis, a Viris potentibus, iustitiam extorquere non poterant, Sanctorum Reliquias et imagines, crucem quoque interdum, inter spinas depositas legimus, ut omnium hoc [orig: hôc] pacto [orig: pactô] odium in eos concitarent, sicque eos ad rerum ablatarum restitutionem cogerent. Audoenus in Vita S. Eligii, c. 30. Nisi cito ornamenta tabernaculi huius furata reduxeris, equidem spinis allatis faciam hanc ianuam ita obserari, ut numquam tibi in hoc loco venerati praebeatur ab hodie; alibique passim, apud Ordericum Vitalem, l. 8. Rogerum Hovedenum, A. C. 1197. Aegidium Monachum Aureae Vallis, c. 103. Io. Hocsemium, c. 5. in veterib. Chartis, apud Car. du Fresne etc. Quod tandem prohibitum, in Concilio Lugdun. sub Gregorio X. Sed et in praedia Monasteriorum Reliquiae illatae, ut praedadtores ab iis invadendis averterent, qua de re multa congessit idem in Glossario et Append. et de ritu eas per vicos et provincias etiam nonnumquam circumferendi, ad corrogandas pecunias, quo Ecclesiarum indigentiae subveniretur: Item de ritu eas deferendi, ad loca, quae Ecclesiis cedebantur, ut hoc [orig: hôc] ritu quodammodo ad possessionem eorum Sancti ipsi mitterentur: Insuper de ritu eas conferendi, cum videl. Ecclesiae vicinae suas vicissim Reliquias ad statum et definitum locum, cum processionibus deferebant, in pacis et concordiae symbolum: Tandem de ritu easdem in castra et praelia ferendi: de quo ultimo vide quoque supra ubi de Capella S. Martini. Alias Sanctorum Martyrum Reliquiae, in eadem Ecclesia, sub Altari quiescunt, ut ex


image: s0035a

ordinatione Felicis Papae Ep. 2. ad Episcopos Galliae constat. Unde Paulinus,

Ecce sub accensis altaribus ossa piorum
Regia pururo [orig: pururô] marmore crusta tegit.

Cuiusmodi Reliquiae hodie sub Altariolis ponuntur, ex constitutione Concilii Tridentini Congregat. 13. Sept. 1593. Quod si vero ex dispensatione Pontificis celebrare contigerit super Altariolum Reliquiis carens, omittunt verba illa in principio Missae, Quorum reliquiae hic [orig: hîc] sunt. De quaestione vero, An Reliquiae de essentia requirantur in Altari portatili, disputat Macer in voce Altare, quem etiam vide de ritu consecrandi Reliquiis aedium sacrarum portas. Insigniores vero Reqliquiae habentur, caput, brachium, crus, adiaque pars, in qua Sanctus pro Christo tormenta sit passus etc. Namque a corporibus Martzrum, ad alia quoque ventum, qua de re vide Cl. Suicerum in *lei/yanon. Plura apud eundem Macrum, in Hierolex. et hic [orig: hîc] passim, in vocibus Archicapellanus, Brandeum. Capsa, Cinerarius, Coemeterium, Concilium, Confessio, Encolpium, Feretrum, Gleba, Hierotheca, Lipsana, Locellus, Naufus, Pavo Sarcophagus, Ttheca etc. etiam in voce Reduviae. Contra reliquias exosorum hominum post obitum spargere, atroxtyrannorum mos, cuius in Historia Ecclesiast. et SS. Martyrum, Romana item, multa mentio. Vide Casaubon. ad Tiber. Suetonii, c. 55. et hic passim. Sed et idem de quaestione, veterib. Philosophis tractata [orig: tractatâ], Cur igne cremati maneant reliquiae, in sarcophago absumpti non maneant? videri poterit ad Aug. eiusdem Auctoris, c. 100. uti de more medii aevi ad Reliquias et Tumulos SS. iurandi Car. du Fresne iterum Gloss. ubi de variis Iuramenti speciebus: de Reliquiis vero ciborum, quae supra dicta lemmate Pridianae dapes.

RELIQUIAE [2] Victimarum comburendi ritus in Vet. Test. occurrit Exodi c. 12. v. 10. ubi de Agno Paschali, Ne relinquite quicquam ex ea (agni carne) usque ad matutinum tempus sed, si quid reliquum erit, comburite. Cuiusmodi quoque fuere [orig: fuêre] Leges in omnibus sacris conviviis, Sic de Manna Exodi c. 16. v. 19. Nemo ex ea quicquam relinquat usque in crastinum. Et de sacrificio Eucharistico Levit. c. 22. v. 30. Eodem [orig: Eôdem] die illud comedetis, nec ex eo quidquam reliquum facietis, etc. Transiit inde ad Gentes, uti vidimus supra ubi de Pridianis Dapibus. De Reliquiis S. Cenae vide supra vode Eulogiae alibique, uti de Reliquiis conviviorum, plura apud Cl. Rittershusium, Lect. Sacr. l. 6. c. 13. uti supra, voce Analecta, it. Pincerna.

de RELY Iohannes, vide Iohannes.

REMACLUS Faschius lImburgensis, Medicus et Canonicus Leodiensis. Scripsit vitam Medicorum illustrium, etc. Obiit A. C. 1586.

S. REMBERTUS Flander an Friso? Episcopus Hamburgensis, tempore Caroli Calvi, et Caroli Crassi. Scripsit vitam s. Anscharii, Praedecessoris sui; de Virginitate, etc. Adam de Bremen, l. 1. c. 31. Alb. Crantz. in Saxon. Meier, in Annal. Flandr. Suffridus Petri, de Script. Fris. Voss. l. 2. Hist. Lat. c. 27. Molanus, Valer. Andreae etc. Biblioth. Belgic. REMBERTUS Dodoensius Mechliniensis, Medicus Maximiliani II. Imperatoris Lugduni Batavor. Professor, Obiit A. C. 1585. Botanices egregie peritus, scripsit Opus libror. 30. etc. Castellan. in vit. Medic. Valer. Andr. Biblioth. Belgic. Vander Linden, de Script. Med.

REMEDIA dicta Amuleta, apud Salmas. ad Solin. p. 439. Est autem Amuletum, omne genus remedii, inprimis vero adversus veneficia, ab amoliendo. Cuiusmodi Remedium, esepulchris mortuorum conquirere, ad morborum scil. Magicas sanationes, ad quas ossa mortuorum Veteres colligebant, vetat L. Wisigothorum. Vide quoque Lindenbrogium, ad Ammianum p. 86. De Remediis, hominibus per somnia nonnumquam oblatis, dicemus infra.

REMEJA nomen viri. Esdr. c. 10. v. 25. Latine exelsus Dominus, aut proiectio Domini.

REMELIGO vide infra Remora.

REMEMORATORIUS in Ecclesia Constantinopolitana olim dictus est Ceremoniarum Magister, quo de Concilium Lugdun. in Ep. ad Gregorium XV. apud Macros Fratres, Hierolex. Vide supra in vocibus Hypomimniscon et Hypomnemata.

REMI [1] gens Gall. Belgicae, Caes. l. 2. Bell. Gall. c. 3. cuius caput Durocortorum Remorum, a Matrona, quod Celtas a Belgis dividit, non multum abest. Eius fines longe trans fluv. Axonam usque ad Mosam fluvium pertinent, qua [orig: quâ] parte Maceriae sunt atque Mosomagus Remensis Ecclesiae paroeciae. Agros Remorum memorat idem, patentesque campos frumenti feraces, a quibus Campaniae Remensi nomen, vide Plin. l. 19. c. 5. Praecipuo [orig: Praecipuô] semper honore Caesar Remos habuit, secundo [orig: secundô] ab Aeduis loco [orig: locô]: clarissimi ac memoratu dignissimi Straboni dicuntur; Remi foederati Plinio, l. 4. c. 17. Hirtio Socii et Amici Romanorum, optime de Rep. meriti, l. 8. Utebantur autem hi foederati suis legibus, et plane erant liberi. Foedus civitatis Remorum cum Romanis initum designavit Tacitus, Histor. l. 4. c. 67. 68. Hirtius, l. 8. c. 12. equites Remorum ac Lingonum evocavisse ait Caesarem, quibus adversus Bellovacos uteretur. Lucanus Remos et Leucos optimos funditores agnoscit, l. 1. v. 424.

Optimus excusso Leucus Remusque lacerto.

Ante Remigium Episcopum quidquid nunc Remensi dioecesi et Laudunensi continetur, ad unos Remos solamque dioecesin Remensem pertinebat: hi veteres Remorum erant fines. Nunc diae cesis, ut a Remigio est imminuta, a Matrona ad Mosam, seu a


page 35, image: s0035b

Sparnaco ad Macerias Castrumque Reginaldi et Rupem Regiam, leucas 25. in longitudin. patet, in latitudin. circiter 15. terminos habet ab Oriente Treviricam dioecesin, a Meridie Catalaunicam, ab Occidente et Septentrione Suessionicam et Laudunensem. PAGI DIOECESI REMENSI COMPEHENSI. Argonna silva et pagus; Argonne. Castrensis. Dulcumensis. Montania, la Montagne. Mosomagensis. Reitestinus. Remensis, i.e. ager Durocortori suburbanus. Stadinensis. pars Teoraciae. Vongensis etc. OPPIDA, PRAETER METROPOLIM. Carolopolis ad Mosam. Castrum Porcense ad Axonam. Culmisciacum Cormicy. Doncherium ad Mosam. Fines ad Vidulam. Maceriae ad Mosam. Mosomagum ad Mosam. Relteste ad Axonam. Rupes reg. in Arduenna. Sedanum ad Mosam. Sparnacum ad Matronam etc. ALIA LOCA CLARA. Aven nacum Avenay. Altus mons Omont. Attiniacum, villa regalis. Castellum Reginaldi. Duciacum Dousy. Fonas Malberti Maubert. Fontaine. Grande Pratum. Monsfalconis insaltu Argonna. Ruminiacum. Sindunum, vel Senucum. Vindonissa Venderesse. Continet porro Remensis dioecesis Paroecias vicanas seu rusticas maiores 469. minores 335. Abbatias cum urbanas tum vicanas 24. Vide Marlotum, Hist. Metropolis Rem. l. 1. Hadr. Vales. Notit. Gall. et infra quoque in voce Rhemi.

REMI [2] populi German. inferioris quorum locus est pagus Rindenen Smetio; vel Rhindenen, in Ducatu Cliviensi inter Cliviam et Rhenum.

REMI [3] Urbs praecipua Campaniae Galliae cum titulo primi Ducatus et Archiepiscop. Antiquissimarum et pulcherrimarum Galliae civitatum una. Ibi templum primarium elegantissimae structurae, in quo Reges consecrari solent, oleo [orig: oleô], ut dicunt, divinitus olim, tempore Clodovaei, demisso [orig: demissô]. Portae huius urbis Gentilium Deorum nominibus hodieque insignes sunt; caput est territorii Remensis exigui. Caes. de Bell. Gall. l. 6. c. 4. Plin. l. 4. c. 17. Strabo, l. 4. Aimoin. l. 3. c. 6. Hincmar. in vita S. Remigii. Flodoard. Hist. Eccl. Rem. Guil. Marlotus, Hist. Rem. etc. De Conciliis hic [orig: hîc] habitis, consule Moret. Diction. Histor. Vide Remi et Rhemi.

D. REMI seu D. Remigii aut Remulifanum, oppidum Liguriae peramoeno [orig: peramoenô] situm est ac fertili agro [orig: agrô], citris, palmis, medicis, limonibus, aliisque fructiferis arboribus mirifice ornato [orig: ornatô]. Cum portu, in ora Genuensi.

S. REMIGII de Monte Saint Remy du Mont, locus Galliae: sicut et S. Remigius de Planis, Saint Remy du Plain, castellum eiusdem Regni, in Cenomanis, memoratum Orderico Vitali, Hist. l. 10. apud Hadr. Vales. voce Maiatum.

de S. REMIGIO Robertus, vide Robertus.

REMIGIUS [1] Episcopus Remorum, qui baptizavit Ludovicum illum regem, quem Galli Clodovaeum vocant. Proin Gallorum Apostolus dictus. Illius ampulla ibidem quoque asservari dicitur; ex qua Gallorum reges inungi solent, ac deinceps diademate iam inde cingi. Obiit A. C. 535. Gregor. Turonens. l. de glor. Confess. c. 79. et Hist. Fratr. Sidon. Apollin. l. 9. ep. 7. Flodoard. Hist. Rem. Hincmar. in vita Rem. Morerius Diction. Hist. etc.

REMIGIUS [2] Archiepiscopus Lugdunensis; Eleemosynarius Lotharii Imperatoris. Scripsit epistolam, contra Ioh. Scotum Erigenum, et commentarios in epist. Paulinas. Obiit A. C. 874. Flodoard. l. 2. Hist. Rem. c. 16. Lupus Ferrerius, ep. 112. Iac. Severtus, de Archiepisc. Lugdun. Theophilus Reinaldus, in Indic. SS. Lugdun. Item Antissiodorensis Monachus, floruit Sec. 9. A Fulcone Archiepiscopo Remensi Antissiodorum, ut studia ibi redintegraret, vocatus est: Praeceptor Odonis, Abbatis Cluniacensis. Explicuit Psalmos Davidis ex Ambrosio, Augustino, et Cassiodoro. Edidit quoque explicationem XI. minorum Prophetarum. etc. Flodoard. Hist. Rem. l. 4. c. 19. Sigebert. c. 123. Trithem. Sixtus Sen. Bellarminus, Possevinus. etc.

REMILLIUM seu REMILLIACUM oppid. Sabaudiae, ad amnem Serranum, 8, leuc. a Cambetio in Boream, 2. ab Annecio in Occidentem.

REMIPEDAE Aves Latinis, *nhci/podes2 Graecis, dicuntur aves palustres seu paludicolae, in quarum censum Meleagridas et Penelopas collocat Plin. l. 37. c. 2. Mnaseas Africae lacum Sicyonem appellat, et Cratim amnem effluentem e lacu, in quo sunt aves, quas Meleagridas et Penelopas vocant. Vide supra Meleagrides: uti de Navibus remipedibus, lemmate Pedes navium.

REMISMUNDUS Suevorum in Hipsania Rex, turbis in Gallaecia finem imposuit, A. C. 463. Cum Theodorico quoque II. pacem iniit. Mariana, Hist. Hisp.

REMITTERE apud Tacitum, Annal. l. 1. c. 8. ubi narrat,ut Patres Conscripti funus Augusti metu Tiberii adulati fuerint, Conclamant patres, coprus ad rogum humeris Senatorum ferendum. Remisit Caesar arroganti moderatione: est remittere in adver sando et cedere. Nam ea vis verbi est, ut non indicet modo, concessisse id Caesarem, sed etiam post aliquod certamen concessisse, ut victus et


page 36, image: s0036a

expugnatus crederetur. Sic, l. 12. Et Caesar adulationibus Senatus libens cessit etc. Similiter apud Ovidium, de Arte, l. 2. v. 599.

------ Nihil hic [orig: hîc] nisi lege remissum.

Pro quo, l. 3. de Ponto El. 3. v. 691. Nil nisi concessum. --- Sed et dimittere, vox notat, ut remissus adulter, l. 25. ff. ad l. Iul. de adulterris et in Fastis, l. 2. v. 755.

------ Inceptaque fila remisit.

Plura vide apud Gronov. Observationum l. 4. c. 2.

REMMIA Lex de Calumniatoribus; ut Calumniatoribus poena constituto iudicio imponeretur: memoratur Ciceroni pro Sext. Romsico. Poena autem erat in fronte impressa litera k. qua [orig: quâ] indicabatur, calumniatum eum esse. Sic enim cicer. loc. cit. Literam illam, cui vos inimici estis, ut etiam calumnias oderitis, ita vehementer ad caput affigent, ut postea neminem alium, nisi fortunas vestras accusare possitis. - Quidam Remiam appellant. Sed Paulus Manutius, Comm. in Cic. pro Roscio, Remniam vocat. Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 8. c. 22.

REMMON citias in tribu tam Iudae, quam Simeonis. Ios. c. 15. v. 31. etc. 9. v. 7. Item petra et urbs 15. milliar. ab Hierosolym. in tribu Beniamin. Iudic. c. 20. v. 47. Vallis item apud Zachariam, c. 14. v. 10. sive civitas secundum Lyranum, non procul a Megiddo, quae a quibusdam nunc Maximianopolis dicitur. Item pater Baana et Rechab, servorum Ishbosheth. 2. Sam. c. 4. v. 6. Nomen idoli. 2. Reg. c. 5. v. 18. Latine malum gravatum, sive altitudo.

REMONIUM locus extra urbem, quem ad inauguranda templa Remus cepit. Alexand. ab Alex. l. 6. c. 31. Romia apud Halicarnasseum est. Remurium habet Cicero, Phil. 6. etsi quidam Samurium ibi legant.

REMONSTRANTES dici amant, quos alii Arminianos vocant, a Iac. Arminio sectae conditore, de quo vide suo [orig: suô] loco [orig: locô], et plua hanc in rem in epistolis Remonstrantium Amstelodami editis A. C. 1660. Item hic [orig: hîc] infra.

REMONSTRANTIA nomen fuit libelli supplicis, quem in Belgio Armenii sectatores, ut Synodi Nationalis vim eluderent, Hollandiae Ordinibus exhibuerunt A. C. 1610. in quo sententiam, super quinque famosis illis, ut iactabant (plures enim pectore ambiguo [orig: ambiguô] recondebant, ut postea apparuit) Articulis exponebant, petebantque ut ab Ordinibus adversus omnes Ecclesiarum censuras in patrocinium et tutelam reciperentur. Huic Reformati opposuerunt Contr.a Remonstrantiam: unde nomina Remonstantium et Contra Remonstrantium fluxere [orig: fluxêre], quae in Arminianorum et Gomaristarum locum surrogata sunt, ac gravissima dissidia post se traxere [orig: traxêre]. Remedium quoddam malorum visa Collatio Hagiensis, A. C. 1611. Sed successu caruit: Tentata alia, sed in cassum: donec tandem Synodus Nationalis Dordraci coiit, A. C. 1618. qua [orig: quâ] damnati errores quinque Articulorum, approbata et confirmata Belgica ac Palatina Catechesis, Versio Bibliorum nova decreta, ac quidquid hactenus turbarum Ecclesiam Belgicam afflixerat, sopitum sublatumque est. Petebant quidem Remonstrantes librorum Symbolicorum revisionem, sed censuras illorum vide repulsas ab Altingio, Commentar. in Cateches. et Maresium, Exeg. Confess. Belg. Ab illo tempore magis magisque ad Socinianos declinare coeperunt, per Vorstium praecipue ac Episcopium, cui postea suam causam concredebant. Et quidem exstat huius famosa Apologia pro Confessione Arminiania, adversus censuram Leidensium, quam Walaeus nomine Facultatis conscripsit: sed Apologiae illius Socinismos feliciter detexerunt Vedelius, Triglandius, Hoornbeckius, Alii. Episcopio in Schola Amstelodamensi successit Steph. Curcellaeus, qui ipse, quam Sociniano- Arianus fuerit, Praefatio ad Opera Episcopii, et scripta varia testantur. Certe quod Remonstrantes Vorstii omnia aut excusant, aut defendunt, inprimis quae de Attributis Dei scripsit: quod plures Filiationis modos statuunt; quod adorationis Spiritus S. nec mandatum nec exemplum dari dicunt: quod dicunt totam Trinitatis doctrinam tantum in theoria consistere, nullum, in praxi usum habere, collusionis cum illis non possunt non esse suspecti, quibus proin et anathema dicere aperte renuunt. Georg. Hornius, Histor. Eccl. cum Notis et Observationibus M. Leydeckeri, p. 337. et seqq.

REMORA Graecis e)xenhi\+s2, a navibus sistendis, seu retinendis; item *naukra/ths2, ab eadem causa: Latinis aliter Remeligo: Plautus, Casina [orig: Casinâ], Actu 4. sc. 3. v. 7. secundum quosdam.

Nam quid illae tam diu intus remorantur remeliigines.

Pisciculus dicitur, cui naves sistendi vim Veteres tribuere [orig: tribuêre]. Vide Aristotelem, Histor. Animal. l. 2. c. 14. Unde Plin. l. 9. c. 25. Est parvus admodum piscis, adsuetus petris, Echeneis appellatus: hoc carinis adhaerente, naves tardius ire creduntur. Idem subiungit ut stiterit navem Periandri, ac l. 32. c. 1. simile ait usui venisse Antonio Triumviro; ad haec Caio Principi. Quis vero is sit pisciculus, mire variant Scriptores. Nam, ut ibidem refort Plinius, limaci eam similem fuisse aiebant, quae quinqueremem Caii stiterat: ac priori loco, l. 9. Mucianus ait, esse latiorem purura [orig: pururâ]. Trebius Niger esse pedalem et crassitudine quinque digitorum, Aelianus autem anguillae aequat medicori de Animal. l. 12. c. 45. Ut omnino videantur plura esse piscium genera, quae vim navem sistendi habeant, ac propterea communi Echeneidos, vel Remorae nomine, appellentur. Quid mirum? quando et quasi adiective ea [orig: ] voce utitur Aeschylus Persis. Illa vero Aeliani videtur lampetra esse nostra, quam et Oppianus intellexit *(alient. l. 1. Sane lampetra (a lambendis petris dicta) naves sectatur, praesertim recens pice illitas, idque ut picem exsugat: quod si clavo se applicaverit, etiam moratur navem.


image: s0036b

Id experientia [orig: experientiâ] comprobari, ait Rondeletius, de Pisc. mar. l. 14. c. 4. Nam cum Romam triremi proficisceretur una cum Cardinali Turnonio, cursum fuisse inhibitum magna [orig: magnâ] cum admiratione vectorum: atque his in causam inquirentibus, deprehensam esse lampetram, ore adfixam clavo; eam captam coctamque poenas morae dedisse iniectae: atque huiusce rei testes se habere ait locupletes, viros nobiles, et graves, qui una vehebantur. Obicienti omnem id excedere fidem, regeruntur Pliniana illa, l. locoque [orig: locôque] cit. Ruant venti licet, et saeviant procellae, imperat furori, viresque tantas compescit et cogit stare navigia: quod non vincula ulla, non anchorae pondere irrevocabili iactae: infrenat impetus, et domat mundi rabiem null; suo [orig: suô] labore, non retinendo, aut alio [orig: aliô] modo [orig: modô], quam adhaerendo. Haec tantilla est satis contra tot impetus, ut vetet ire navigia. admiratio vero omnis est a causae ignorantia. Doctiss. Suarezius, eam vult esse virtutem mirabilem et occultam, quam forte adiuvet specialis aliqua Caeli influentia, Metaphys. Disp. 18. sect. 8. cui sententiae favet Basilius, Hexaem. homil. 7. et eum secutus Ambrosius, hexaem. l. 5. c. 10. Hier. Francastorius, l. de Sympt. et Antip. c. 8. hanc rem non a Remora, sed a saix vim magneticam habentibus, esse contendit: quod ridet Caes. Scaliger, Exercit. 218. censens ut magneti vis inest movendi, sic Echeneidi vim esse motu privandi. Acutius veriusque Rondeletius, l. 15. c. 18. quia Echeneis non eam habeat vim, nisi clavo adhaereat, colligit, non esse id ab occulta quadam Echeneidos proprietate, sed a natura gubernaculi, quod se habet instar vectis, ut exiguum licet magna moveat pondera. Nempe centrum motus eius est in cardine gubernaculi, unde navis impellitur oblique, dextrorsum, si clavus moveatur sinistrorsum, contra sinistrorsum, si is dextrorsum impellatur. Si igitur Remora clavo vel puppi se applicet, et nunc dextrorsum nunc sinistrorsum se moveat, propter ambiguum hunc eius motum, etiam ambiguus redditur navis motus; proque exiguo motu unius extremi, alterum etiam extremum atque adeo tota moles, nutat, nec progredi idonea est, vel saltem it tardius. Vide quoque Aristotelem, in Mechan. quaest. 6. Keckermannum, in Problem. Naut. Probl. 11. Hug. Linschottanum, Navig. Indic. Histor. tom. 1. c. 48. Gerh. Ioh. Voss. de Idololatr. l. 4. c. 11. Alios.

REMORENTIUM urbs provinc. Blesensis, alias Soloniae caput, ad Saldriam fluv. 8. leuc. a Blesis in Meridiem, Bituricum versus 14. uti ab Ambacia in Ortum. Quibusd. Ratomagus antiquorum.

REMORIA locus in summo Aventino, ubi Remus de urbe condita fuerat auspicatus. Steph. urbs est prope Romam.

REMOTIO ab Officio Graece *kaqai/resis2, it. e)/kptwsis2 th=s2 u(phresi/as2, Clericorum poena, in Canonibus Concil. crebro occurrit. Formula qua [orig: quâ] ad Nestorium usa est Synodus Ephesina, cum kaqai/resin ei indicaret, haec fuit, *gi\nwske seauto\n dia\ ta\ dussebh= sou khru/gmata---*)iouni/ou mhno\s2 tou= enestw=tos2 deute/ra| kai\ ei)ka/di---kaqh|rh=sqai kai\ panto\s2 e)kklhsiastikou= baqmou= u(pa/rxein a)llo/trion, Scias, tepropter impia dogmata tua. 22. Iunii -- depositum esse et ab omni Ecclesiastico gradu esse alienum. Vide Acta eius, p. 135. Aliquando, propter delicti enormitatem, accedebat a)koinwnhsi/a, excommunicatio, et tum kaqai/resis2 telei/a, Plena eiectio, e sacerdotio scil. vocabautr. Vide Cl. Suicerum, Thes. Eccl. voce *kaqaire/w et hic [orig: hîc] passim. apud Romanos qua [orig: quâ] specie Remotio velari sub Imperatoribus consueverit, vide infra Sepositio, it. Successorem dare.

REMPHAN Idolum, pro quo in Ebraeo legitur Chiun. Mentio eius Actor. c. 7. v. 43. Imo baiulastis [orig: baiulâstis] tabenaculum Molochi, et sidus Dei vestri Remphais, quas figuras fecistis, ut eas adoraretis. *(raifa\n vocatur LXX. Interpr. Amosi, c. 5. v. 26. ubi eadem verba reperiuntur,m *kai\ a)nela/bete th\n skhnh\n tou= *molo\x, kai\ to\ a)/stron tou= qeou= u(mw=n *(raifa\n, ou(\s2 tu/pous2 e)poih/sate e(autoi=s2. Quo [orig: Quô] nomine Herculem indigitatum fuisse Godwynus sentit: Quemadmodum enim is Chiun, ex Aegyptio Chon, ita enim apud hanc gentem appellatus reperitur; Sic Remphan, vel Rephan, idem dictus est, ab Hebraeo, Rephaim, quae vox Gigantes in sacris Literis notat. Herculem autem non inepte Solem interpretantur Eruditi, qui sub vario schemate ab idololatris Israelitis cultus est. Namque idem et Moloch et Baal et Chiun, et Remphan et Tamuz fuit, aliis atque aliis ritibus, pro virtutum eius diversitate, a gente illa, in Idololatriam maxime proclivi, consecratus. Nec desunt, qui herculis nomen ex Hebr. [gap: Hebrew word(s)] Hier col, i. e. illuminavit omnia, deducant: uti apud Graecos nihil aliud est quam *(/hras2 kle/os2, i. e. aeris gloria: quae porro alia est aeris gloria. nisi Solis illuminatio? verba sunt Macrobii, Saturnal. l. 1. c. 20. Quid autem per sidus Remphanis intelligendum? Respondet Oecumenius, ad Actor. loc. cit. probabile esse indigitari stellam, in fronte Molochi idoli depictam vel sculptam: Nihil enim apud Idololatras insolens, Idola symboliis istiusmodi additamentis insignire: Quemadmodum Suetonius de Iulio Caesare, in Deorum numerum relato, ait c. 88. Creditumque est, animam esse Caesaris in caelum recepti )loquutus autem in praecedentibus erat, de stella crinita, quae per 7. dies ab obitu eius fulserat) et hac de causa simulacro eius in vertice additur stella. Quam etiam, in Caesari Augustique nummis variis, Patinus ad Sueton. exhibet. Vide quoque Plinium, Hist. l. 2. c. 25. Horatium, l. 1. od. 12. Thom. inprimis Gowynum, deritibus hebr. l. 4. c. 2.

REMULCUS Graece r(umoulko\s2 est, unde r(umoulkei=n, tw=| r(umw=| e(/lkein, de navibus, quae fune trahuntur, apud Auctorem Peripli Maris Erythr. Sic r(umo\s2, remus: quomodo lotum tubae vocasse [orig: vocâsse] Veters, Servius auctor est. Vide Salmas. ad Solin. p. 1116. coeterum remum Capae, latitudinem eius Plateae invenerunt, Plin. l. 7. c. 56.