CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

RURA Scriptura [orig: Scripturâ] Belgic. Roer, fluvius Germaniae inferioris, ex Eyfalia regione in Mosam per Duram. Iuliacum, et Linnicum, urbes Ducatus Iuliacensis fluens, ad Ruremundam urbem Geldricam. Ferrarius. Valesio alluit Sleidanum. Sleyden, Nidacum, Nideck, Marcodurum, Duren, Hambacum, Iuliacum Ducatus caput, Hembergam, Wassenburgum, et apud Ruraemundam dextrum Mosam ingreditur.

RURADENSES Vet. Inscr. populi Hispaniae Baeticae, quorum pagus adhuc durat. Rus dictus, apud Biatiam Vandalitiae, 3. mill. pass. distans, teste Morali.

RUREMUNDA Scriptura [orig: Scripturâ] Belgica [orig: Belgicâ] Roermond, urbs Belgii extrema Geldriae, ad Mosam, ubi Ruram (unde ei nomen) fluvium excipit, Episcopalis, sub Archiepiscopo Machliniensi, sub Philippo II. Hispaniae Rege, et Belgii domino Episcopalis effecta, inter Leodium ad Meridiem et Noviomagum urbem primariam Geldriae ad Boream, 10. leucis, quot a Colonia Agrippina, ab Aquisgrano, et Traiecto, et Iuliaco 6. Ferrarius, Baudrando urbs est Hanzeatica Belgii, in parte superiori Ducatus Gueldriae, sub dominio Hispanorum, quamquam antea capta fuerat a Batavis, qui inde eiecti fuere [orig: fuêre]. 2. mill. pass. distat a Venloa in Meridiem.

RURIACIA Dominico Macro, appellata est Rosolea, quam Panormitani pro Sancta habent, vide eum in Hierolex.

RURICIUS Episcopus Lemovicensis, ex illustri Aniciorum familia: cuius nuptiae cum Iberia, Ommaci filia, a Sidonio Apollinari. insigni epithalamio [orig: epithalamiô] celebratae sunt. Floruit A. C. 506. Ei Ruricius nekpos successit. Vide Fortunat. l. 4. Sidon. Apollin. l. 4. ep. 16. l. 5. ep. 15. l. 8. 10. et car. 10. et 11. Savaro et Sirmondus, notis in Sidon. etc.

RURICUS conditor Monarchiae Russicae Ex Waregis enim (quo [orig: quô] nomine intelliguntur, qui mari Balthico adiacent populi, Finni, Sueci, Livones, Russi, Wandali) delati circa A. C. 753. tres fratres, Ruricus Novogardiam, Scianus Biale-Gosiero, et Truborus Plescoviam. tres celebres Ducatus condidere [orig: condidêre]. Quorum duobus postremis absque prole exstinctis, solus Russiae Monarcha factus est Ruricus, conditor familiae Ducum, quam Bealam vocant; unde Fletcherus, Elisabethae Angliae Reginae Legatus. Ruricum hunc ex Hungaria oriundum fuisse, ubi Belae nomen frequens, coniecit, sed nullo [orig: nullô] fundamento [orig: fundamentô]. Rurico successit Ihor filius sive Iehor, quem Cedrenus et alii Graecorum Historici vocant Inger Regem Russorum. quo [orig: quô] intra iuventam defuncto [orig: defunctô] mater eius Olha, seu Helena Principatum suscepit, vera Russorum Semiramis. Post illam regnavit Stoslaus seu Sua. toslaus, Graecis Sphendostabulus; qui, domita [orig: domitâ] Bulgaria [orig: Bulgariâ] Imperium Russiae, usque ad Pontum Euxinum Thraciamque extendit. Eo [orig: Eô] mortuo [orig: mortuô] Russia, pro numero filiorum, in tres abiit Ducatus, Xioviensem. Pazinatensem et Novogardiensem, donec solus fratribus superstes Vladimirus, eos iterum iunxit A. C. 976. et ducta [orig: ductâ] Anna [orig: Annâ], Basilii Imperatoris. Constantinopolitani filia [orig: filiâ] religionem Christianam, secundum fidem et ceremon ias Ecclesiae Graecae, in Russiam introduxit, A. C. 989. Urbem insuper Vladimiriam exstruxit, et Imperii in ea sedem posuit. Obiit A. C. 1005. relictis XII. filiis; unde Russia in totidem Ducatus divisa est, e quibus praecipui, Novogrodensis, Rostoviensis et Wolodimiriensis. Sed. A. C. 1033. Iaroslaus, qui solus mansit superstes, Russiam universam iterum coniunxit: donec in 5. partes ea denuo discerpta est, A. C. 1052. Ducatum videl. Smolenscensem, Vladimiriensem. Kioviensem, Czerniceioviensem et Pereaslaviensem, a quo tempore variis dissidiis Russia collidi coepit. Duo autem praecipui Ducatus fuere [orig: fuêre], Kioviensis et Vladimiriensis, quibus qui potiebantur, ii veluti Russorum Monarchae erant; Kiovia [orig: Kioviâ] quidem Russiae Nigrae, Vladimiria [orig: Vladimiriâ] vero Russae Albae sede exsistente. Verum dum inter se ita disceptant Russi, Tartaris Zavolhensibus in praedam cedunt; qui A. C. 1224. et seqq. effusi e Scythia, sub Batti Ducis auspiciis, universam Russiam in potestatem suam ac servitutem miserrimam redegere [orig: redegêre], de qua legere est Baronem Herberstenium, Petrum Petraeum, laiosque Rerum Moscoviticarum Scriptores. Duravit autem illa per tria circiter saecula, usque ad tempora Basilii et A. C. 1500. Interea Russia Nigra Poloniae accessit, capta [orig: captâ] devastataque [orig: devastatâque] Kiovia [orig: Kioviâ] A. C. 1300. Albae vero caput Moscua evasit A. C. 1325. quo [orig: quô] Georgius sedem Imperii, ex urbe Vladimiria, eo transtulit: obtinet tamen hodieque Vladimiria primum locum in Magni Ducis titulo, sequente demum Moscua [orig: Moscuâ]. Postmodum Ioannes Basilides I. excusso [orig: excussô] Tartarorum iugo [orig: iugô], omnibusque Russiae Regulis subactis, primus Magni Ducis nomen assumpsit, et Russicum Imperium ad summum potentiae fastigium evexit. Cuius successor Basilius, initio [orig: initiô] contra Tartaros Precopenses infelix, postea extensis longe lateque finibus, Tzarum seu Imperatorem se primus dici voluit: pater Ioannis Basilidis II. qui duobus regnis Tartaricis, Casanensi et Astracanensi, auctior, usque ad Mare Caspium Persiaeque fines, Imperium promovit; primusque, veluti Romani Imperii aemulus, duplici Aquila [orig: Aquilâ], sed alis in terram versis, in insignibus suis uti coepit. Post excessum filii eius Theodori, novam Magnorum Ducum familiam condidit Michael Fedrovitius, post varias turbas a quatuor Pseudodemetriis motas, de quibus vide supra: A quo hodierni Duces descendunt. Vide Georg. Hornium, Orbe Imper cum Not. L. Ioachimi Felleri, p. 372. et seqq. Idem tamen in Orbe Polit. part. 1. Fratres tres fuisse, Zechum, Lechum et Russ, atque a duobus prioribus Bobemos et Polonos, a tertio vero Russos conditos ait, quod Fellerus Animadvers. 51. ad Orb. Imp confirmat. Vide infra quoque in voce Russa.

RURUCCIUS Danus profugus a Ludovico II. Imperatoro adiutus. Rhegino, l. 2. Annal. Fuld. etc.

RUSA olim Ursa, fluv. Helvetiae. Oritur ex monte, quem Furtam appellant, fluitque per loca confragosa; donec non procul a

Vetere pago, in lacum Lucerinum, hodie Lucermersee, et Waldstettsee ingrediatur; inde Lucernam pertransiens, ac in multos circumductus gyros Arolam intrat, non multum sub Brugis Herogeae oppidulo. Vide Ursa.

RUSAZUS seu RUZASUS Plinio, l. 5. c. 2. Ptolem. Carbon, teste Moletio [orig: Moletiô] , oppid. et colonia Mauritaniae Caesariensis maritima, inter Rusuccoras ad occas. 55. et Saldas in Ortum 35. mill. pass. In Thesauro Linguae Latinae, male pro Rusazus, Ruzatus scriptum legitur.

RUSBROCHIUS Iohannes Brabantinus, Prior Canonicorum Regularium S. August. in monasterio Vallis viridis: Doctor contemplativus et divinus, ob assiduas meditationes, dictus. Opera eius pietate et zelo [orig: zelô] plena, e Belgico latine versa, a Dionysio Carthusiano, prodierunt, Coloniae, A. C. 1609. Praecipui tractatus sutn, Summavitae Spiritualis: Speculum salutis aterna: Commentaria in tabernaculum Mosis, etc. Item libri 3. de Nuptiis Spiritualibus, in quos Gerson censoriam virgulam strinxit. Obiit A. C. 1381. aetat. 88. Marc. Mastelinus, in Necrol. vallis viridis, et P. Freherus Theatro [orig: Theatrô] Viror. eruditione clarorum.

RUSCINO [1] Strab. Plin. l. 3. c. 4. Tacit. et aliis, Rusino Ptolemaeo, Ruscinus Avieno, Rousillon, colonia et urbs excisa apud Parpinianum, (quod nova Ruscino dici potest) inter Narbonem ad Boream 12. et Gerundam urbem Hispaniae in Ortum 13. leucis, Comitatus in Galli. Narbonensi sub Hispanis, nomen adhuc antiquae urbis retinens: cuius urbis nil exstat praeter turrim, la Tour de Roussillon. Ferrar. Baudrando urbs fuit Sardonum Galliae Narbonensis, et Colonia excisa, manet tantum turris, dicta Tour de Roussillon Gall. Tur Rosselle Hispan. dimid. leuc. a Perpiniano in Ortum, ad Thetim fluvium, 10. leuc. a Narbone in Meridiem Gerundam versus 15. Erat in colle; et ab ea tractus adiacens dictus fuit Comitatus Ruscinonensis. Unlgo la Comte et Viguerie, i. e. Vicariatus de Roussillon, cui Comitatum et Vicariatum Confluentinum, de Conflans vulgo iungunt. Comitatus Cerroetaniae, de Cerdagne, qui alias ipsi adiungi solet, trans Pyrenaeos positus est et ad citeriorem Hispaniam Tarraconensem spectat. Vide infra Ruscinonensis Comitatus.

RUSCINO [2] fluvius Galliae Narbonensis, Latin. Telis, hodie la Tet. A quibusdam Thetis dicitur. Perpinianum Comitatus Ruscinonenfis caput rigat, et 2. leucis in mare Mediterran. cadit. An Vernodubrum. Plinii l. 3. c. 4. Graecis Geographis, Straboni Ruscino *(rouski/nwn, Ptolemaeo Rusocio *(rouski/wn, Athenaeo Roscynus *(ro/skunos2; Avieno Roschinus dicitur, in ora Marit. l. 1.

---- Post Pyrenaeum iugum
Iacent arena littoris Cynetici:
Easque late sulcat amnis Roschinus.

RUSCINONENSIS Comitatus vulgo le Comte de Roussillon, tractus Galliae Narbonensis, inter Occitaniam et Catoloniam, alias adiectus Hispaniae, et effectus pars Cataloniae. Sed Ioannes Aragoniae Rex illum vendidit Ludovico XI. Regi Galliae. Restituit eum Ferdinando Aragonio Carolus VIII. ea [orig: eâ] conditione, ut Neapolitanos non iuvaret; sed promissis non stetit, et quod offerebatur a ccepit. Nostra [orig: Nostrâ] tempestate a Ludovico XIII. fortiter recuperatus est Comitatus ille; et postea A. C. 1659. Franciae regno coniunctus fuit pace ad Pyrenaeos confecta [orig: confectâ]. Comiratus hic Ruscinonensis ex tenditur ad 18. leucas Hispanicas ab Ortu in Occasum. Terminatur ab Ortu mari Mediterraneo [orig: Mediterraneô], a Septentrione Occitania [orig: Occitaniâ], ab Occasu Ceretania [orig: Ceretaniâ], et a Meridie Catalonia [orig: Cataloniâ], a qua separatur Pyrenaeis montibus. Eius primaria urbs est Perpinianum, prope ruinas veteris urbis Ruscinonis, a Guinardo Comite Ruscinonensi, A. C. 1068. exstructum, a quo tempore pagus is nunc Comitarus Ruscinonensis, nunc Parpiniacesis dictus est. Sunt etiam in ea provincia urbes Helena Caucoliberis, Ceretum, Francavilla ad Confluentes, et Salsulae arx munita.

RUSCONIA RUSCINON Livio, l. 21. c. 24. Rustonium Ptolem. Rungoniae Antonin. colonia et urbs Mauritaniae Caesariensis maritima inter Icosium ad Occasum et Rusuccurrum ad Ortum, a Iulia Caesarea 78. mill. pass. in Ortum. Morafus, et Temen de Fust Marmolio.

RUSCURIUM seu RUSCURRUM, Antonin. Rhusuccorae Ptolem. Garbel, teste Moletio [orig: Moletiô], urbs et Colonia Mauritaniae Caesariensis inter Rusconiam ad Occasum et Saldas ad Ortum. Sansoni Alger hodie, urbs ampla Barbariae, regni cognominis caput, cum portu capaci et arce munita: sed piratica [orig: piraticâ] infamis. 100. mill. pass. a Burgia seu Saldis in Occasum, et 110. a Tenesa in Ortum, uti 40. a Sarsela.

RUSELLAE Thusciae oppid. mediterraneum Ptol. et Liv. l. 28. c. 45. hodie Rosella, teste Leandro [orig: Leandrô]. Rusellana Colonia Plinio, l. 3. c. 45. hodie Rosellae Antonino. Eius rudera nunc Rosellae, vix 2. milliar. a Rosseto versus Senas 3. a lauc Castellionaeo in Ortum in maritimo tractu Senensi. Baudrand x.

Terra Biensis habet castellum, nomine Braiam,
In quo Iudaeos plures Comitissa Brenensis,
More suo [orig: suô] nummos dantes et foenus, habebat.
Contigit, ut fidei nostrae confessor agrestis
Quidam, quamplures solidos deberet iisdem,
Qui cum non esset solvendo, contulit illis
Arbitrio [orig: Arbitriô] Comitissa suo [orig: suô] punire Rusellum,
Praecipue quoniam Iudaeis probra tulisset etc.

Hunc Iudaei vinctum flagellatum que crucifixerunt, latere etiam eius hasta [orig: hastâ] perfosso [orig: perfossô]: quam ob rem a Philippo Rege omnes combusti sunt. An Rusellum cum Brito vocavit a Gall. ruser, i. e. decipere, frandare, ac si Comitissa eum, uti Iudaeorum frandatorem, tradidisset, quod pecuniam debitam non persolverat? Vide Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol.

portus et oppid. Mauritaniae Tingitanae ad Cusae ostium in mare Atlanticum labentis. Omirabi Marmolio.

RUSICADA oppid. Africae propriae maritimum apud Cullu urbem. Estora, sive Stora Marmolio et Moletio.

RUSICIBAR melius Rusubricari, est Sarcelle, seu Sercelle, oppid. amplum regni Algerii, in ora maris mediterranei cum arce et poru capaci, 28. milliar. a Rusucuro seu Algerio in Occasum.

RUSINA Dea fuit cui rura committebant antiqui, ut ait D. Augustin. l. 7. de Civ. Dei, c. 23. Quidam hanc potius Rurinam appellarunt [orig: appellârunt].

RUSIPISIS hodie Tedeles, oppid. regni Algerii, in ora maris Mediterranei cum portu, 18. leucis ab Algerio in Ortum, Saldas versus paulo plus. Dicitur et Sadeles.

RUSIUM Cedreno, Topirus Ptolemaeo, Doberus Thucyd. Toprus Procopio, urbs Thraciae cis Rhodopen, inter Philippos et Maximianopolim: hodie Rusio, 90. milliar. ab Adrianopoli in Africum, 8. ab ora maris Aegaei in Boream Baudrand.

RUSNA fluv. Prussiae Ducalis olim Chronus. Oritur in Lithuania, ubi Niemen dicitur; recipitque Sezaram et Viliam: dein Samogitiae partem Australem rigat; et tandem Russe dictus, in Curonensem Sinum se exonerat 5. ostiis.

RUSOR cognomen Orci seu Plutones, apud Romanos, quod rursus cuncta eodem revolvantur. Ioh. Rosin. Antiqq. l. 2. c. 15.

RUSPAE Ptol. Africae propriae urbs maritima. Stella scribit eam Alfaques hodie vocari. Baudrando urbs Byzacenae, hodie Affachus, in regno Tunetano, in ora Syrtis minoris, seu Capsi sinus, 70. mill. pass. a Ruspina in Meridiem.

RUSPINA urbs Africae maritima inter Hadrumetum et Ruspas. Silius, l. 3. v. 260.

In Byzacena regione hodie Souse, Sausoni, urbs ampla regni Tunetani in ora littorali maris Mediterranei cum portu, media inter Mercurii promontor. in Boream, et Syrtim minorem ad Austrum 40. mill. pass. ab Adrumeto in Ortum, totidem a Thysdro in Boream.

RUSSATI una ex quatur factionibus Circensibus, quae in Circis inprimis, tum in Ludis, ac aliis equestribus certaminibus, adhibitis equis, sive ad equitationem sive ad aurigationem, semper certabant, tantumque studium equis optimis eligendis ac parandis exhibebant; ut Galenus scribat Method. 7. Venetae ac Prasinae factionis homines, etiam stercora equorum odorari solitos, quo ex illis animalium habitus, atque temperamenta internoscere et cognitis inde melioribus uti valerent. Siquidem harum factionum contentiones tantae erant, ut nullis sumptibus studiisque parcerent, quo victoria [orig: victoriâ] potiti favorem Populi, quasi quadripartit, ob studium huius vel illius factionis, sibi conciliarent. Alias Rufata, Rubens, Rubra eadem factio dicta, de qua sic Tertullian. de Spectac. Ab initio duo soli fuere [orig: fuêre] colores, albus et rusus: Albus hyemi ob nives candidas, rufus aestati, ob Solis ruborem, voti erant: Sed postea tam voluptate, quam superstitione provecta [orig: provectâ], rufum Marti, album Zephyris consecraverunt. Alii colorum alias reddunt rationes, ut alibi visum. Hier. Mercurialis de Arte Gymn. l. 3. c. 9. has in favendo diversis factionibus hominum acerrimas contentiones inde ortas existimat, quod Romanorum vestimenta quatuor duntaxat coloribus texerentur, rubeo [orig: rubeô], albo [orig: albô], veneto [orig: venetô], sed praecipue rubeo [orig: rubeô] magis fusco [orig: fuscô], ut Martialis indicat, l. 14. Epigr. 129.

Roma magis fuscis vestitur, Gallia rufis,
Et placet hic pueris militibusque color.

Proin ei factioni quisque favebat, quae sibi similem colorem profitebatur; nisi quod in Amicarum gratiam quandoque aliter agerent, iuxta praeceptum Ovidii de Arte l. 1. v. 145.

Cuius equi venient, facito, studiose requiras,
Nec mora; quisquis erit, cui favet illa, fave.

Meminit Russatae factionis antiqua Inscr. C. Appuleio. Diocli. Agitatori. primo. factionis. Russatae. natione. Hispano. Fortune. primogeniae. d. d. Et alia. Cl. Aurelio. Polyphemo. domino. et. Agitatori. factionis. Russatae. Togeni. Caesareo. sui temporis. primo. et. soli. factionario. ob. gleriam. Unde liquet, numerum victoriarum, quas retulissent, consuetas inscribi tumulorum cippis, aut statuarum elogiis, una cum Factionis mentione, in qua circissari contigisset; genus item, gentemque exprimi, dignitatis tandem inter Agitatores fuisse gradus. Medici factionis Russatae in alia Inscr. mentio: Diis Manibus. M. Antonio M. F. Aniensi. Matrinio. Evok. Aug. vixit annos 38. Meidicus. factionis. Russatae. fratri. sanctissimo. fec. apud Rosinum, Antiqq. l. 5. c. 5. Vide et supra in Roseus. At Russae Tunciae, apud Treb. Pollion. in Claudio, c. 14. Tunicas russas militares duas annuas, sagochlamydes annuas duas etc. foiniki/des2 exponuntur Tunebo, quem sequutus est Casaubonus; sed foiniki/da, appellant Graeci th\n e)festri/da, h. e. paludamentum vel chlamydem, quae supra tunicam accipiebatur. Tunica vero militaris interior vestis, supra quam sagochlamys assumebatur, unde tunicas militares et sagochlamydes iungit Trebellius. Sunt igitur hic [orig: hîc] Tunicae russae foinokoi= xitw=nes2, foinikou\s2 u(podu/tas2 vocat Plut. in Philopoemene. Russatas appellat Isidor. Russata, inquit, quam Graeci Phoeniceam vocant, nos coccinam, reperta est a Lacedaemoniis, ad celandum coloris similitudine sanguinem. Addit.

Hac [orig: Hâc] usi sunt milites Romani, sub Consulibus, unde etiam russati vocabantur. Sequitur apud eundem: Solebat enim pridie quam dimicandum esset, ante principia poni, admonitio et indicium futurae pugnae. Quod insigne, ante Ducis tentorium erigi solitum, cum ad arma coneurri oporteret. xitw=na ko/kkinon et xitw=na foinikou=n itidem Graeci dixere [orig: dixêre], h. e. Tunicam russam etc. Porro russas istas militares canusinas russas vocat Martialis, l. 14. Epigr. 129.

Roma magis fuscis vestitur, Gallia russis,
Et placet hic pueris militibusque color.

Ubi intelligit tunicas russas canusinas, quae servis militibusque in usu fuere [orig: fuêre]: vel certe paenulas russas; vel utrumque. Namque et paenulas et tunicas russas milites habuisse videntur etc. Uti autem pur pureum seu foinikou=n, hic [orig: hîc] non blatteum aut sanguine purpurae tinctum designat; (solis enim Imperatoribus purpureis tunicis uti concessum) verum simpliciter rubrum: Sic vicissim russum, Graece pur)r(o\n, plerumque et canqo\n et foinikou=n et mh/linon comprehendit; adeo que omne id quod vel rubrum est vel flavum vel croceum aut luteum, coccinum et purpureum, significat. Vide Cl. Salmasium ad Trebellium d. loc. et Vopisc. in Aureliano, c. 46.

RUSSETUM in Monastico Angl. Tom. II. p. 419. Sex ulnae de russeto, et decem virgae de linea tela etc. pannus est vilior, russei seu rufi coloris, quem Galli Roux, Angli Russet dicut. Vide Car. du Fresne in Glossar.

RUSSEUS inter equorum colores, Graece pur)r(o\s2; potius [orig: potiûs] quam rufus, Palladius, l. 4. c. 13. Colores (equorum) hi praecipui, badius, aureus, albineus, russus etc. Unde roux Gallicum. Reseum Isidorus perperam scribit Origin. l. 12. c. 1. Vide supra ubi de colore Roseo. Idem Graecis pa/rwos2, ut videre est apud Philosophum, Hist. l. 9. c. 45. sed pur)r(o\s2 magis in usu. Sic in Theocriti Syracusiis, Praxinae de equo rufo in posteriores pedes assurgente,

*)orqo\s2 a)ne/sta o( pur)r(o\s2, i)d' w(s2) a)/grios2 kunoqarsh\s2.
Burrus ut erigitur, quamque ferus est ac protervus.

Inferiores Graeci, cum scriptum apud Latinos ruseum passim invenirent, r(ou/sion quoque dixerunt. Sed et hinc russatam factionem, de qua vide supra, Poetae Graeci citimae aetatis, r(ou/sion appellant, l. 4. Epigramm. ei)s2 *)iouliano\n h(ni/oxon r(ousi/wn, in Iulianum, agitatorem Russatae factionis:

*(/elkwn, meqe/lkwn r(ousi/ou ta\s2 h(ni/as2)
*(iouliano\s2 ou(=tos2 a(rma r(ousi/ou
*)/exwn, e)ni/ka tou\s2 e)nanti/ous2 dro/mw| etc.

Vide Sam. Bochart. Hieroz. Part. prior. l. 2. c. 7. et Salmas. ad Lamprid. in Antonino Diadumeno, c. 2. et Exercitat. Plin. ad Solin. p. 1155. ubi Russeum et Russum antiquis Latinis, idem et Rufum, quod Graecis pur)r(o\n, hodieque Russum Italis Gallisque dici colorem lureum vel flavum, ait. Interim russeum potius, quam rufum de equis dici, vidimus supra ex Bocharto. Quod vero de Russata factione dictum, non sic accipi debet, quasi ab equorum colore sic esset dicta, panni enim hic color erat. Unde et versis pannis agitasse [orig: agitâsse] Aurigae dicebantur, quum ab unius factionis panno ad alterum transferrentur. Idem, p. 903.

RUSSIA quae Roxolania etiam dicitur, et Ruthenia, undenomen acceperit, variae exstant opiniones: inter quas verisimiliter est, eam antiquitus Rossetam appellatam fuisse, quasi gentem disseminatam et dispersam: Bosseiaenim, Ruthenorum lingua [orig: linguâ], disseminatio seu dispersio explicatur: eo quod hi populi totam Sarmatiam Europaeam, et Asiaticae partem occuparunt [orig: occupârunt], atque ab Oceano glaciali ad Mediterraneum usque mare, et Sinum Adriaticum, necnon, a Ponto Euxino ad Balthicum Oceanum usque, suas colonias extenderunt: omnes itaque populi, qui lingua [orig: linguâ] Sclavonica [orig: Sclavonicâ] utuntur, atque ritum et fidem Christi, Graecorum more, sequuntur, communi vocabulo [orig: vocabulô] Russi, seu Rutheni appellantur. Duplex autem est Russia, Meridionalis, quae et Nigra dicitur: et Septentrionalis vel Alba. Russia Nigra, sub Poloniae regno continetur, versus Austrum, et clauditur a Meridie Sarmaticis montibus, qui Carpates etiam et Tatri dicuntur, ab Ortu habet Volhiniam, et Podoliam inferiorem conterminas: a Septentrione Polesiam, ab Occasu vero Poloniam superiorem contingit: eius metropolis est Leopolis, saepe German. Russelemburg. Aliae urbes Belza, Chelma, Premiliia, Iaroslavia, et Zamoscia. Ibi alias Peucini ex parte. Alba vero Russia Duci Moscoviae paret: Estque regio perampla, alias Sarmatia, inter Oceanum Septentrionalem ad Boream, et Tartariam minorem ad Meridiem. Eius primaria Moscua. Vide Moscovia. Cromerus in Chron. Poloniae, Metel. Videatur et Aegidius Fletcher, in Russorum Republ. c. 1. ac Baudrand. Obsederunt Russi Michaelem Imperatorem Orientis in urbe Constantinopol. A. C. 861. sed re infecta [orig: infectâ] discessere [orig: discessêre], interim ex captivis religionem Christianam hauserunt. Accessit postmodum Basilii Imperatoris opera, et miraculum non exusti codicis sacri, cum Episcopus precaretur: Glorifica nomen tuum Christe Deus! A. C. 866. Iterum, sub Rege ingero, cum classe Urbem oppugnantes, imperante Constantino [orig: Constantinô], A. C. 944. classe dissipata [orig: dissipatâ], frustra fuere [orig: fuêre]. Sedati postea a Zimisce, A. C. 971. ulodomirus dein Russiae Dux, ducta [orig: ductâ] sorore Basilii Imperatoris Anna [orig: Annâ], fidem Christianam suscepit, circa A. C. 980. Russiam subiugavit Boleslaus Poloniae Princeps, quod Isaslaum pulsum restitutumque denuo eiecissent, A. C. 1058. Boleslaus postea alius A. C. 1123. Iaropelcum Ducem Russorum cepit, rebellem bello [orig: bellô] petiit, in quo Palatini cuiusdam fuga [orig: fugâ] immatura [orig: immaturâ] immatura [orig: immaturâ] victus est, A. C. 1138. Casimirus quoque Rex bellum Russicum gessit, A. C. 1177. et Lescus insigni illos superavit, A. C. 1205. Vastata sequentibus temporibus Russia est, a Battone, Changii Tartarorum Regis filio, cui Septentrio obvenerat, A. C. 1241. Iterum Russorum Dux Suarnomes a Boleslao Pudico, Poloniae Rege per

Petrum Palatinum Cracoviensem victus est, A. C. 1267. Lescus quoque Niger Boleslai successor Leonem Ducem, Leopolis conditorem, duplici clade affecit, ob incursiones in Poloniam factas, A. C. 1280. Carolus post haec Ungarorum Rex, praeter alias regiones, Russiam quoque subegit, A. C. 1310. Casimirus autem M. iisdem victis, Russiam in provinciae redegit formam, eodem [orig: eôdem] cum Polonis iure, veteri tamen Religionis ritu concesso [orig: concessô], A. C. 1342. Etiam Vladislaus, filius Vladislai Iagielonis, Russicam et Podolicam nobilitatem, cum Polonica omni iure exaequavit, A. C. 1434. etc. Vide Cromerum Hist. Polon. Laetum Comp. Hist. Univ. Alios. Nomen eius a veteribus Roxolanis, a quibus et gentis origo forte petenda, deducit Auctor Anonymus Histor. Orbis Terr. triumque generum Russiam facit, Albam, Rubram et Nigram, quae nomen videntur a colore, quo [orig: quô] incolae olim usi, accepisse: nisi etiam priores descriminis causa [orig: causâ] ita appellatas dixeris, ut a Russia Nigra, quae Moscovia est, discernerentur. Alba; ab M. Ducatum Lithuaniae pertinet; Rubra, alias Roxolania, et quoad extimiores potissimum oras, Ucraina dicta, ab Austro Hungariam, Moldaviam et Bessarabiam habet, ab Ortu Tartariae et Russiae tractus, a Borea Albam Russiam Stiro [orig: Stirô] et Pripecio [orig: Pripeciô] fluminibus disiunctam, ab Occasu Poloniam minorem. De utraque vide in vocibus Polonia, item Lithuania. Nigra vero, alias Moscovia dicta, a Borea habet Mare Glaciale ab Ortu fluv. Boream et extremam Volchdam, ab Austro, sunt Tartari Crimenses et Lithuania, ab Occasu Livonia et Suecia, de qua vide in Moscovia. Vitibus Russia caret, aeque ac aliae ad Septentrionem sitae regiones, quarum defectum vinis Archangelum allatis facile supplet. Feris silvae abundant, cervis exceptis, quos non habent, veluti nec in re piscaria carpiones: ex vulpinis vero Hermelinis et Zebellinis pellibus, commercia eius non leve augmentum capiunt. Frigus ibi ingens, quod peregrinantes pellibus et opertis trahis utcumque declinant. Imperii Russici, quod Plane despoticum est, historiam, seriem Imperatorum aliaque huc pertinentia, vide in Czar, item Moscovia. De Russorum, Moscovitarum et Tartarorum religione, sacrificiis etc. uno [orig: unô] volumine prodierunt [orig: prodiêrunt] Scriptores varii, Francofurti in fol. A. C. 1600. Apud Anglos, melioris notae Scriptor, de rebus Russicis, prostat Giles seu Aegidius Fletcher de Orthographia Ruthenica, editus est tractatus insignis Adami Bohoriczii etc. Vide quoque praefatum Auctorem Histor. Orbis Terr. Geogr. et Civ. passim, praecipue c. 7. ubi de Imperio Russico prolixe agit. Addam saltem, quae de Russorum Imperatoris, vulgo Magni Ducis Moscoviae, pileo Sigismundus Baro Comm. rer. Moscov. in haec verba refert, Pileus ipsorum lingua [orig: linguâ], Schspka, dictus, quo [orig: quô] Wolodimerus Monomach usus est, et quem gemmis ornatum, aureis item laminis, quasi quibusdam spirulis subinde se vibrantibus, mire concinnatum reliquit. Vide quoque supra in Ruricus.

RUSTICAE unum ex tribus gallinarum generibus, Varroni de Re Rust. l. 3. c. 9. ubi recenset Villaticas, Rusticas, Africanas: Graecis vertuntur *)attagh=nes2; hodie Italis Francolini, Gallis silvestres Gelinotiae. Nam et silvas amant et nomen respondet. Rusticulas uno [orig: unô] verbo [orig: verbô] eiam dixere [orig: dixêre] Latini, atque ita in lemmate Martialis, l. 13. Epigr. 76. ubi sic canti.

Rustica sim, an perdix, quid refert, si sapor idem est?
Carior est perdix, sic sapit illa magis.

Certe nullam hodie avem habemus, quam dicere possimus aeque bene respindere ac convenire Attagenis formae et descriptioni, ut hanc Rusticulam Gallorum sive gelinottam; nam que et colore qui u(popur)r(i/zwn est, et rostri longitudine atque acumine ei omnino similis est. Nec obstat, quod Plinius et Martialis Attagenem a Rusticula diversam faciunt. Attagenem nempe lonicum maxime celebrant; et sapore inter omnes aliorum locorum attagenas commendatum praedicant. Nec mirum aut novum, gustu et forma [orig: formâ] differre idem genus pro patriae diversitate, etc. Interim Gallinas rusticas in Urbe raras fuisse, et in ornatibus publicis spectandas exhibitas, simul cum psittacis et merulis albis, atque aliis id genus inusitatis, idem indigitat Varro, ubi supra. Vide Salmas. ad Solin. p. 149. et 150.

RUSTICAE Tribus apud Romanos, hanc habuere [orig: habuêre] originem. Servius Tullus, aucta [orig: auctâ] mirum in modum adventitia [orig: adventitiâ] multitudine. quam in tertiam Tribum; Lucerum scil. Romulus coniecerat; aucta [orig: auctâ] etiam Urbe, quam fecerat ampliorem, totam urbanam multitudinem, in quatuor partes, secundum loca habitationum, destribuit, quas a tributo Tribus appellavit, neglectis illis Tribubus generalibus tribus a Romulo instritutis, iisque nomina indidit Suburanae, Palatinae; Esquilmae et Collinae, atque eas Urbanas Tribus appellavit. Postea idem universam multitudinem Rusticam in quidecim Tribus divisit, illisque similiter nomina a locis in posuit: quarum tamen multae postea, in libertatem Civitate vindicata, illustrium aliquot familiarum nomina sibi ascivere [orig: ascivêre]. Accessere [orig: Accessêre] tandem Tribus aliae, donec numerus 35. expleretur, qui integer usque ad extrema Reip. tempora permansit, Carol. Sigonius de antiq. iure civ. Rom. l. 3. c. 3. Vide quoque Rosin. Antiqq. Rom. l. 6. c. 15. et in voce Tribus. Hae omnes divisae fuerunt in Urbanas et Rustica, quaesic dictae ideo sunt, teste Dionysio [orig: Dionysiô], l. 4. quod primis quidem temporibus Urbanis ii qui urbem: Rusticis illi, qui rus haberent, comprehenderentur. Posterioribus vero temporibus hoc discrimen inter utrasque tribus fuit, quod Rusticae Urbanis longe praeferrentur, et ita optimus ac praestantissimus quisque in illis censeri vellet, ac tum Tribus, non Urbis, sed Civitatis, partes haberentur. Cuius rei causas duas fuisse laudatus Sigonius refert vitae nimirum Rusticae commendationem, et Censoriam

notam, de qua utraque. Vide Varronem de Re rust. l. 2. c. 3. Plinium, l. 18. c. 3. Livium, l. 8. e quibus discimus, in Urbanas Tribus transferri ignominiae, desidiae et probro fuisse, Fabiumque Censorem in duas partes divisa [orig: divisâ] civitate, cum aliud integer populus, fautor et cultor bonorum; aliud forensis factio teneret, omnem forensem turbam, ne humilimorum in manu essent Comitia, excretam in quatuor Tribus coniecisse, Urbanasque eas appellitasse [orig: appellitâsse]. Vide iterum Rosin. loc. cit.

a. Aemilia, antiquo [orig: antiquô] nomine, quod a loco peitum erat, relicto [orig: relictô], ad imitationem Claudiae, a gente seu familia cognomine illustri. appellari maluit: quod tum videtur factum, cum forensi turba [orig: turbâ], in Urbanas Tribus coniecta, viles eae haberi, et illustres familiae in Rusticas, in quibus agros suos habebant, concedere inciperent. b. Claudia, ab Applo Claudio denominata, vetus nomen primadeposuit, quam dein multae aliae sequutae. g Cornelia, a gente Cornelia. d. Fabia, a gente cognomine e Galeria, antiquum nomen retinuit, a loco nobis ignoto; an a fluvio Thusciae Galeso dicta, quasi Galesia. z Horatia, a gente. h. Laemonia, a vico Lemonio. q. Menenia, a gente, Papira, a i Papira, a gente. k. Pollia, a loco, cuius nomen ac memoria intercidit. l. Papinia, ab agro Papinio. m. Romulia, vel Romilia, ab agro quem Romulus Veientibus eripuerat. n. Sergia, a gente. c. Veturia, prius Vetusia, similiter a gente. o. Voltinia, a loco nobis hodie ignoto nomea accepit. Vide quamque harum suis locis.

RUSTICI [1] apud veteres Romanos, in rebus sacris perficiendis, placabant sua Numina, nomine familiae et liberorum. Commeabant autem in Lucos festis diebus et ibi perpotabant. Tibullus, l. 1. Eleg. ult. v. 51.

Rusticus e luco revehit, male sobrius ipse,
Uxorem plaustro [orig: plaustrô] progeniemque domum.

Uxor nempe et liberi Rustici festo [orig: festô] die in loco perpotaverant et saltando ludendoque fessi pedibus non poterant casam repetere. Ergo rusticus Paterfamilias consulit illis plaustro [orig: plaustrô] impositam familiam revehens, non minus et ipse interim flore Liberi saucius. Ita Lucum collucans Paterfamilias precabatur, ut praescriptum ad Romanum morem est a Catone de R. R. c. 139. Eius reiergote hoc porco piaculo immolando, bonas preces precor, ut sies volens propitius mihi, DOMO FAMILIAEQUE meae LIBERISQUE meis. Vide Barthium Animadv. ad Statium Theb. l. 9. p. 103. et de festo maxima [orig: maximâ] Rusticis cira [orig: cirâ], celebrari solito, infra voce Thalysia, ex Menandro Rhetore. At Rustici apud Hieronymum ad Pammachium, de optimo genere interpretandi. Sufficit in praesens nominasse [orig: nominâsse] Hilarium, Confessorem, qui Homilias in Iob et in Psalmos tractatus plurimos in Latinum vertit e Graeco; nec assedit literae dormitanti et putrida [orig: putridâ] rusticorum interpretatione se torsit, sed quasi captivos sensus in suam linguam victoris iure transposuit: Sunt indocti et indiserti; quomodo vocem idem frequenter usurpat, ad Minervium et Alexandrum, ad Paulinum Praefat in Esaiam, in Hieremiam, in Ezechielem etc. Qui, cum in alium sermonem quidquam transferre volunt, verbum de verbo solent in ter pretari. Cicer. de Finib. l. 3. Nec tamen exprimi verbum e verbo necessum erit, ut Interpretes indiserti solent. Quos ipse ad Algasium scribit, verbum de verbo exprimere conantes obscuriores facere sententias et veluti herbis crescentibus frugum strangulare ubertatem. Quare interpretationem illorum putidam vocat, h. e. anxiae stultaeque diligentiae. Ut Cicer. de Oratore, l. 3. Nolo exprimi putidius, nolo obscurari diligentia [orig: diligentiâ]. Atque eo magis hoc [orig: hôc] nomine pravos appellat interpretes, quod ipsi eorumque sectatores, veluti in invidiam doctrinae Hieronymi, rusticitate sua [orig: suâ] gloriabantur, velut tum demum Apostolici, si in sermone maxime rudes et barbari essent. hinc in eodem libello, Venerationi mihi semper fuit non verbosa rusticitas, sed sancta simplicitas. Qui in sermone se dicit imitari Apostolos, prius imitetur virtutes et vitam illorum. In loquendo simplicitatem exsusabit sanctimoniae magnitudo. Coeterum ridiculum, si quis e nobis manens, inter Craesi opes et Sardanapali delitias, de sola rusticitate se iactet. Vide Io. Frid. Gronov. ad Scriptores Eccl. c. 19. supra Agrestes, ut et infra.

RUSTICI [2] Dii agrorum habebantur Praesides et agriculturam censebantur promovere. Eorum XII. numerat Varro, quos Deos conseutes quoque vocat, sed ab iis, quia Iove in consilium adhiberi credebantur, distinctos. Ita enim is, l. 1. de Re rustica c. 1. praecepta conscripturus, Quoniam, inquit, (ut aiunt) Dii facientes adiuvant, prius invocabo eos: nec, ut Homerus et Ennius, Musas, sed XII. Deos consentes. Neque tamen eos urbanos, quorum imagines ad Forum auratae stant, sex mares et feminae, totidom, sed illos XII. Deos, qui maxime Agricolarum Duces sunt. Paulo post dein illos recenset; Iovem Patrem, et Tellurem Matrem: Solem et Lunam: Cererem et Liberum: Robigum et Floram: Minervam et Venerem: Lympham denique ac Bonum eventum. Praeter quos innumera minorum Deorum turba fuit, e qua notiores infra recensentur, e Rosino, Antiqq. Rom. l. 2. c. 20. et Vossio, de Idolol. l. 2. c. 61. Prius autem de Rusticis, altero hominum genere, a colendo rure dictis, addam pauca. Apud Romanos, quum vera Romuli proles, ut ait Columella, l. 1. praefat. assiduis venatibus, nec minus agrestibus operibus, exercitaretur, Rustica plebs urbanae est praeposita. Namque et Proceres civitatis in agris morabantur, inde, ubi consilium desideraretur publicum, e villis in Senatum arcessiri soliti, per Viatores. Proin honestum nomen plebeii ordinis, Rustici Romani. Cicer. pro Sextio, in Optimatum, h. e. qui consilia sua optimo cuique probari vellent, fecta collocat Municipales Rusticosque Romanos: Idem de Senectute, c. 7. Possum nominare ex agro Sabino rusticos

Romanos, vicinos et familiares meos. Idem de Divin. l. 1. Exin cuidam Rustico Romano dormienti visus est venire, qui diceret, praesultorem sibi non placuisse ludis. Tib. Atinium de Plebe hominem vocat Liv. l. 2. c. 36. Marcus fil. ad Tiron. Habes ubi deponendae sunt urbanitates, Rusticus Romanus factis es. Meminit et Varro apud Fest. in Re R. l. 3. c. 1. Atque hinc conquerebatur Varro, Patresfamilias [orig: Patresfamiliâs] falce et aratro [orig: aratrô] relictis, intra murum correpsisse. Vide Ioh. Frid. Gronov. de Pecun. Vett. l. 4. c. 9. His apud Athenienses videntur respondisse *gewmo/roi, in tripartita illa Populi, in Eupatridas, Geomoros et Demiurgos, divisione, a Cecrope facta [orig: factâ], de quibus alibi. Apud Germanos, Henrici Aucupis tempore, nono [orig: nonô] quoque [orig: quôque] viro [orig: virô] ex agro in oppida hinc inde noviter condita ac munita translato [orig: translatô], reliquorumque laboribus in. urbana horrea conditis, discrimen factum est inter plebem Urbanam ac Rusticam, atque hi Bauren, a rure colendo, quod Germanis est baven; illi vero Burger, a burgis, h. e. locis muro [orig: murô] vel alio [orig: aliô] sepimento [orig: sepimentô] firmatis, appellari coeperunt. Vide Limnaeum Enucleat. l. 4. c. 1. §. 3. De quatuor Imperis Rusticis, inter quos Colonia Agrippina est, hinc in medio nigrae curcis colonum, flagello [orig: flagellô] instructum, in insignibus gerens. Vide Zeilerum Continuat Itiner, Germ. c. 21. p. 265. Senes rusticos in Graecia difqe/ra| sive pelle indui consuevisse. liquet ex Aristophanis *nefe/lais2, Actu 1. Sc. 1. et Polluce l. 4. c. 19. sect. 3. unde hi Comicis *difqeri/ai dicti, de quo Petrus Victorius, l. 26. c. 23. Fuit autem Diphthera, secundum veteres Grammaticos, vestis ex corio seu pellibus, Pastorum ac Agricolarum propria; sagum scil. ex pellibus, quod exomidi iniceretur, pallio [orig: palliô] brevius indumentum, peribo/laion poimeneko\n e)k de/rmatos2 Scholiasti Aristophanis. Alias *bai/th|, ut videre est apud Theocritum Idyll. 3. et 5. quam vetus Scholiastes Meloten et Diphtheram reddit. E pellibus vero caprarum fuisse, docet Varro, de Re Rustica l. 2. c. ult. Calcei eorum perones fuere [orig: fuêre], vide supra in hac voce: et quia caligae clavis suffigi olim coepere [orig: coepêre], a militibus, hinc mos calceamenta eodem [orig: eôdem] modo [orig: modô] muniendi, ad Rusticos transiit, quod Theophrastus in Graecia se observasse [orig: observâsse] scribit, hodieque plurimis in locis obtinet. Vide Bened. Balduinum de Calceo et Iul. Nigronium de Caliga. Familiam Rusticanam pluribus persequitur Laur. Pignorius, Comm. de Servis. Vide infra.

a. Bubona, Dea Boum. b. Collina, collibus praeerat. g. Deverrona, a deverrendo dicta, quo [orig: quô] in frugibus coacervandis opus. d. Fauna seu Fatua, cum Tellure eadem. e. Fornax, Dea frumento, in fornacibus torreri solito, praefecta. z. Fulgor. ne fulgura fierent, invocatus. h. Hippona, equarum stabulique praeses. q. Hostilina, faciebat, ut in segete aristae novae aliae alias hostirent, i. e. aequarent. i. Iugatinus, iugis montium praesidebat. k. Lactucina vel Lactens Deus, lactenti favebat frumento. l. Mellona, mellificationem curabat. m. Nodinus vel Nodotus, a nodis geniculisque plantarum nomen habuit. n. Pales, pabuli Dea. c. Pan, Pastorum Numen, o. Patalena, segetes et folliculos promovere credebatur, ut patescerent. p. Picumnus et Pilumnus, is stercorandis agris, hic pinsendo praeerat frumento. r. Pomona, pomis praefecta fuit, s. Populonia, populationes arcebat. t. Priapus, Hortorum erat custos. u. Puta, ab arboribus putandis dicebatur. f. Runcana, runcandis frumentis praesidebat. x. Rusina, a rure habuit nomen. y. Segesta, seu Segetia, a segete dicta: Eius simulacrum in Circo et in nummo Saloninae, uxoris Gallieni Caesaris, conspicitur. w. Seia et Sera, a serendo: eius si mulachrum itidem in Circo; cum priore a Numa consecrata est. aa. Spinensis Deus, ab expellendis spinis. bb. Stercutius, stercorandis agris praefectus. gg. Silvanus, Deus pecorum et agrorum. dd. Terminus, agrorum fines tutelae suae commissos habebat. ee. Tullina vel Tutelina, frumentis collectis atque reconditis, ut tuto [orig: tutô] servarentur, praefuit. zz. Tutanus et Tutilina, eadem tutati sunt. hh. Vallonia, vallium Dea. qq. Vertumnus, rebus permutandis praeerat. ii. Volutrina involucris segetis praefecta etc.

RUSTICIANA Antonin. Galisleo Delgado, oppid. Vettonum apud Placentiam Urbem, ab ea 3. leuc. inter Emeritam ad Austrum 23. et Albam Torrensem in Boream, versus Salmanticam 21. in regno Castellae Veteris. Aliis videtur Cividad Rodrigo.

RUSTICUS [1] Consul cum Olybrio, an. Urb. Cond. 1217. Alius Consul cum Vitali, an. Urb. Cond. 1273. Item Praefectus Urbis, sub Antonino Philos. Saevus in Christianos, Laetus Comp. Hist. Univers.

RUSTICUS [2] Arulenus tribunus plebis flagrans iuvenis, qui, cupidine laudis, offerebat sese intercessurum Senatus consulto, contra Thraseam, iussu Neronis, facto, Tacit. l. 16. Annal. c. 26. Praetor sub Vitellio, legatus ad Vespasianos, violatus ac vulneratus a militibus, Histor. l. 3. c. 80. Vide Plinium, l. 1. Ep. 5. Suetonius hunc, in Domitiano, c. 9. Iunium Rusticum appellat, narratque occisum a Principe, quod Paeti Thraseae et Helvidii Prisci laudes edidisset. Nomina illi fuerunt L. Iunius Arulenus Rusticus. Plinius ipse hunc, velut doctorem monitoremque habuit, et in laudes eius erumpit, Ep. 14. l. 1. Etiam Plutarchus, extremo libello de Curiositate, factum eius plenum constantiae recensuit. Et Antoninus Epistolam inseruit, l. 1. Ianus Gebhardus ceset eius patrem fuisse Iunium Rusticum, a Caesare Tiberio componendis Patrum actis dilectum: de quo Tacit. Ann. l. 5. c. 4. Vide quoque Iunius Rusticus.

RUSTICUS [4] Elpidius stirpe nobilis, Medicus Theodorici Gothorum Regis, scripsit versibus hexametris Historiam Utriusque Testam. Item tractatum de Beneficiis IESU CCHRISTI: Georgius Fabricius edidit. Item, Narbonensis Praesul celebris saeculo [orig: saeculô] 5. Leon.

ep. 92. Item Diaconus Ecclesiae Romanae, qui, cum indignaretur tria capitula a Vigilio Episcopo damnata, iunctus Stephano Diacono, schismatis auctor exstitit, et in Vigilium, tamquam desertorem Concilii Chalcedonensis, invectus est; Baron. in Annal. etc.

RUSTICUS [7] Sermo nonnullis Ruralis Dinamio Patricio Praefat. ad Vitam S. Maximi, Quottidianus Suetonio, in Aug. 86. Pedestris Vopisco, Vulgaris Sereno Sammonico, c. 19. Simples, Honorato Massiliensi in Vita S. Hilarii, aliis aliter appellatus, Car. du Fresne sermo est simplex, nec affectatis Rhetorum ornamentis calamistratus. Quoties enim eiusmodi stylo [orig: stylô] quidquam chartae mandare volebant Veteres, id se rustico [orig: rusticô] scribere profitebantur, ut qui ad rusticorum seu popularium sermonem proxime accederet. Quomodo Hieronymus scribit, Fortunatianum gente Afrum, Aquileiensem Episcopum, in Euangelia brevi et rustico [orig: rusticô] sermone scripsisse Commentarios: Ioprimis vero progressu aevi et barbarie per Gothos invecta [orig: invectâ], sic dici coepit non humilior modo, et qui sublimi opponitur sermo, sed qui magis reperet barbarismis soloecismiisque refertus, quem apposite Sidonius squamam Sermonis Celtici; alibi rubiginem trivialium barbari morum vocat, l. 3. Ep. 3. et l. 4. Ep. 10. rusticum scrilicet et impolitum sermonem, ut est in Epist. Eadburgae apud Baronium A. C. 725. num. 23. et qualis describitur ab Anonymo, in Miraculis S. Agili, l. 1. Sed et si quis movetur rusticitate sermonis, soloecismorumque inconcinnitatibus, quia minime vitare sludui, audiat: quia regnum Dei non est in sermone, sed in virtute, neque apud homines bonos interesse, utrum vina vase aureo [orig: aureô], an ligneo [orig: ligneô] propinentur. Itaque Rusticum ab eo tempore fere semper appellabant, qui nullis Grammaticae legibus esset astrictus: in cuiusmodi insulsi sermonis specimen varia Epitaphia adsert Car. du Fresne Praefat. ad Glossar. Vide quoque supra Limosina lingua, in voce Rustici, ut et Maresium, dissert. qua [orig: quâ] varios in Ecclesiam errores ex vitiosa Grammatica irrepsisse docet.

RUTA [1] in insignibus Saxoniae Ducum. Uti enim Serenissimus Elesctor peculiaria Ensem et Aquilam: Sic communia cum reliquis eiusdem Familiae Ducibus habet, Stratoria ligna cum Serto Rutaceo, vel potius serti rutacei parte, cuius diversa affertor origo. Communior opinio sertum id deducit a tempore Bernhardi Ascanii. Alberti Ursi filii Saxoniae Principis: cui a Friderico I. Imperatore suppliciter petenti, ut aliquo [orig: aliquô] a fratribus discrimine Ducatus sui (quem in Comitiis Herbrpolitanis, exauctorato [orig: exauctoratô] Henrico [orig: Henricô] Leone obtinuerat) insignia distinguerentur, Imperator rutaceum sertum, quo [orig: quô] tum per aestum utebatur, capiti suo detractum, donasse [orig: donâsse], clypeoque eius ex obliquo in iecisse dicitur Limnaeus Enucl. l. 3. c. 23. Brotuff. autem Alberto filio id ascribit, l. 4. c. 1. uti notat Spenerus, in Familia Ascanio Saxonica. quem vide pluribus, de Arte Heraldica.

RUTA [2] seu RUITA apud medii aevi Scriptores pro Cohorte militum, a Ruptariis, de quibus supra, uti quidem vult Car. du Fresne, an a Germanica voce Roit, idem omnino significanti, uti statuit Dominic. Macer. in Hierolex.

RUTABER apud Varronem, de L. L. l. 4. Rastri, quibus dentatis penitus eradunt terram atque eruunt, a quo et rutabri dicti, idem quod rutabulum est, Graece e)nska/lhs2, de qua voce vide Salmas. ad Solin. p. 514.

RUTELLUM lignum dictum est, quo [orig: quô] cum ulus mensurae deruitur; aliter Rutlus, ex Rutulus, Graecis a)poyh/ktion, uti exponitur in veter. Glossario. Regula nempe lignea, qua [orig: quâ] cumulum mensurae frumentarii ruebant vel deruebant et exaequabant. *)apo/maktron Graeci etiam vocant, et r(u/xanon, et skuta/lan, et skutali/da et a)porakth/rion: recentiores quoque r(i/glan, h. e. regulam, a)poriglw=|n, apud Hesychium, regula [orig: regulâ] mensurae cumulum deruere; et modio exaequare. Meminit et Lucillius,

Ad cuiusmodi regularum similitudinem, rutulos Calpurnius vocat repagula versatilia et cardines cavearum, quae in Romanorum Amphitheatris vertendo bestias adsilientes excutiebant; uti diximus supra, invoce Repagula. Vide Salmas. ad Flavium Vopisc. in Probo. c. 19.

RUTENI [1] Caesaris aetate in duas divisi partes, alii provinciae Narbonensi, alii Galliae Celticae, et paulo post ab Augusto Aquitaniae atributi sunt: quorum hi a Lucterio Arvernis rebellibus et Vercingetorigi sunt conciliati, Caesar, l. 7. c. 7. Idem ad se in Hispaniam venisseait Sagittarios ex Rutenis, Comm. de bello Civil. l. 1. c. 51. Provinciales Rutenos in dioecsi Vabrensi quidam hodie collocant, sive in inferioribus Rutenis; alkii in finibus Albigensium, qui tamen numquam provinciae Narbonensis fuere [orig: fuêre]. Rutenos autem Aquitanicos pro Rutenis superioribus montanisve habent, apud quos Segodunum, caput gentis, in veterib. Notit. inter provinciae Aquitanicae primae civitates 8. tertia, vulgo Rodes, alias Rodais, aut Rodez: ad Avarionem fluv. Dicuntur Ruteni argenti metallis dites Straboni, et annumerantur 14. gentibus Garumnam inter et Ligerim habitantibus, Lucanus flavum illis capillum tribuit, l. 1. v. 402.

Clari inter Episcopos Ecclesiae Rutenicae Amantius, Quintianus, Dalmatius, etc. Pagus Rutenicus, nunc duas Dioeceses continet, Segodunensem veterem ac Vabrensem recentiorem, ac in superiorem, seu montanum, le Haut Rovergue, et inferiorem seu

planum, le Bas Roiiergue dividitur. Incolae les Roiierguois. Avario fluv. cuius supra mentio, vulgo Aveirou, oritur ex fonte cognomine Vayrou, alluitque Galliacum, Aginnum vicum, Segodunum, Lucum, Bellum Castellum, Villam Francam, Bastitam, Monticulos, Maceriolas, Salvitatem, Castrum S. Marcelli, Saint Marsau, Bellum Podium, Belpuech, Castrum Guespiam, la Guepie, Castrum S. Antonini, Casalia, Nigrum Palatium, Negrepelice, et Regalem Villam: ac demum Viauro et Biauro amne le Biaur, qui Lauternam recipit Lezert, ac 4. aliis fluviolis auctus, in Tarnem defluit. Vide Hadr. Vales. Notit. Galb.

RUTENI [2] etiam Russi nonnumquam dici solent, vide in Rusia, et infra Stephanus Episcop.

RUTENI [3] German. Reussen, gens in Germania illustris, a Columniis, ut quidam volunt, et a Druso aliquo, devictae provinciae Advocati titulo [orig: titulô] praefecto, originem trahens. Certum vero est, a plurimis saeculis Advocatos S. Romani Imperii, German, Voigte, nec non de Weida, de Plawen, de Gera, de Graez, de Gleisberg, appellatos esse. Lineas stirpis, cum omnibus Henrici commune nomen sit, distinguere difficile est. Defecere [orig: Defecêre] autem superiori saeculo [orig: saeculô] tres nobiles rami, nempe praeter Advocatorum de Weida, nec non de Gera stirpem, inprimis in Henrico VII. A. C. 1572. ramus Burggraviorum Misniae etc. qui titulus cum Principali axiomate, a Sigismundo Imperatore A. C. 1421. familiae collatus, et, quamvis hodiernae lineae usu illius ex certis causis abstinuerint, ex eo, ad hunc usque diem, singulorum Caesarum investitura [orig: investiturâ] confirmatus est. Qui hodie sunt, in duas lineas, Seniorem et Iunionrem dispescuntur, quae autem media fuerat, defecit. Priori lineae annumerantur, qui in Graiziae utrapue domo et Burckii habitant. Ad Iuniorem X. filii Henrici et magdalenae Schwartzenburgicae (quibus in Gera, Salburg, Schletz et Lobenstein sedes) spectant: quorum genesin, speciatim autem Henrici I. in Salburg, qui tertius ex X. illis natus erat, pokeiologi/an exhibet Spenerus, Theatr. Nob. Europ.

RUTGERSIUS Ianus Dordracensis Consiliarius et Legatus Suecicus, obiit in ipso aetatis flore. Hagae Comit A. C. 1625. cum omnium bonorum luctu et Literarum summa iactura. Bibliothecam legavit Dan. Heinsio, Scripsitque Variarum Lectionum libros VI. Notas in Martialem et Horatium, Epithalamium dictum Pompeio Roverio et Annae Casimbrotae. Ex eiusdem Bibliotheca prodierunt Dominici Baudii Orationet. Franc. Sweertius, Athenis Belg.

RUTH uxor Mahalon, dein Boozo nupta, peperit Obedum patrem Isai, avum Davidis, e quo secundum carnem natus est SERVATOR MUNDI. Egente Moabitarum ruit, vide historiam eius in libro Canonico S. Scripturae, abea denominato. Creditur illa contigisse, sub Iudice Baraco, A. M. 2748. Liber autem Ruthae a Samuele Propheta compositus quibusdam videtur. Vide Comestorem, Liranum, Iansenium, etc. Latin. saturata, vel inebriata. In librum huncce sacrum Ruth, exstant quoque Acostae Commentar. in fol. Lugd. A. C. 1641. Balduini Contiones Germanic. Witeb, in 410. A. C. 1620. Beda. Bonfrerius. Borrhai Comm. in fol. Basileae. A. C. 1565. Brentius. Calovius. de Celada Comm. Lugduni A. C. 1651. Crommius, Lovanii A. C. 1631. Chytraeus, in fol. A. C. 1590. Witeb. Cuperus, Drusii Comment. in 450. Amstelodam, A. C. 1632. Fevardentius. Fontanus. Fulleri Comment. Angl. in 8t. Londini A. C. 1654. Gualterus. Heidericus. Hielingii Periocha, in 8t. Norib. A. C. 1953. Don Ioseph Aben. Iechiia, Hebr. Isaac ben Arama. Isidorus Hispal. Lavateri Homiliae, in fol. 1576. Heidelbergae. de Lapide. Lechem Setharim. Hebr. Malvenda. Merceri Interpretatio Syr. cum Scholiis, Paris. A. C. 1564. Nezeni Exercitationes, Ienae A. C. 1611. Paulutius. Piscatoris Comment. in 8t. de Ponte. Proconius. Rabanus. Rupertus. Sanctii Comment. in fol. Lugd. A. C. 1627. Savanarolae Homiltae, Salmant. A. C. 1576. Serarius. Theodoreti Quaestiones Selectae. Tostatus. de S. Victore. Wolfii Sermones, in fol. A. C. 1589. Tiguri, etc. Vide Crowaei Elenchum.

RUTHARDUS Monachus Hirsaugensis, in Dioecesi Spirensi, floruit saeculo [orig: saeculô] 9. Scripsit vitam S. Bonifacii, etc. Obiit A. C. 865. Trithem. in Chron. Hirsaug. Meginfridus, in Chron. Voss. l. 2. de Hist. Lat. c. 35.

RUTHENI alii sunt in Narbonensi provinc. de quibus Plin. l. 3. c. 4. Alii in Aquitania, de quibus Plie. l. 4. c. 19. Ptolemaeo *(rhtanoi/. Vide Rutheni, et Ruteni.

RUTHGERUS [1] Ressius ICtus docuit Lovanii. Edidit Aphorismos Hipprocratis Garaece, libros Platonis de Legibus, Obiit A. C. 1545. impense laudatus ab Erasmo, l. 17. ep. 12. 13. et 31. Valer. Andr. Biblioth. Belgic. etc.

RUTHGERUS [2] Venrava Canonicus Regularis St. Augustini, doctrina [orig: doctrinâ] clarus. A. C. 1494.

RUTILAE [1] Canes apud Romanos, Caniculae sacrificabantur, die 7. Kal. Aug. i. e. non procul a rubro colore, ait Atteius Capito. Dies tamen incerta Rosino, l. 4. Antiq. Rom. c. 4.

Iustorum dirimente Choro, rutilasque coronas.
Eminus ostendit poenarum carcere mersis:

aureae sunt, quibus ad imitationem militum, qui praeclare contra hostes rem olim gesserant, Martyres, utpote tyrannicae impietatis victores, a Poeta donari, ait Paschalius, Corondr. l. 8. c. 5. Coeterum rutilare apud Latinos, sicut [gap: Hebrew word(s)] adam, apud Hebraeos, etsi proprie rubere significet, saepe tamen nihil quidquam, quam quam splendere est. Ut, l. 8. Aen. v. 528.

Hinc Philoxeni Glossae, *da/mpw, niteo, splendeo, rutilo. Et passim in Poetis rutilare dicuntur Luna et stellae, splendoris derte ratione, non rubedinis, quae in iis vix ulla apparet. Eodem [orig: Eôdem] exemplo [orig: exemplô] ab iis purpurea vocantur, quae eximii candoris sunt., ut nix et cycni. Nempe utsique colori hoc commune est, ut admixti luminis multum habeant etc. Qua de re vide erudite disserentem Sam. Bochartum, Hterozoici Part. poster. l. 5. c. 6. ubi locum explicat Threnorum, c. 4. v. 7. in quo Peninim, h. e. margaritae, rubere dicuntur, ut et supra.

RUTILIA Romana mulier, quae constans usque adeo fuit, ut post amissum filium Cottam, quem in exilium fuerat sequuta, lachry mas nullas emiserit.

RUTILIUS [1] eterritorio, Vincentino, Grammaticus insignis. Paul. Iovius elog. c. 96.

RUTILIUS [3] Claudius Numantianus Gallus, Itinerarium metro [orig: metrô] scripsit libr. 2. in quo graviter in Christianos et Iudaeos invehitur, ingens Paganismi hyperaspistes: sed posterioris libri pars melior periit. Opus hoc in Monasterio quodam Italiae repertum, Volaterrani tempore, saepius editum est. Fuit vir Consularis praefectorius Urbis, tribunus militum et praetorio praefectus. Floruit sub Theodosio, seu post Romam ab Alarico captam, A. C. 410. Vide Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. 15. l. 3. c. 2.

RUTILIUS [6] Geminus libros Pontificales fecit. Vide Voss. de Hist. Lat. p. 718.

RUTILIUS [7] Lupus Praetor Tarracina [orig: Tarracinâ], cum III. cohortibus profugit, Caesar. l. 1. Bell. Civ. c. 24.

RUTILIUS [8] Lupus Rhetor, cuius meminit Quinctilian. l. 3. c. 1. l. 9. c. 2.

P. RUTILIUS [4] Rufus Consul cum Cn. Mallio, an. Urb. Cond. 649. Tum de vita [orig: vitâ] sua [orig: suâ], tum Numantini belli historiam in exilio, vide infra, scripsit. Prioris operis meminit Tacitus, initio [orig: initiô] l. de vita Agricolae: Plerique (inquit) suam ipsi vitam narrare, fiduciam potius morum, quam arrogantiam arbitrati sunt. Nec id Rutilio et Scauro citra fidem, aut obtrectationem fuit. De altero opere ita Athenaeus, sub finem l. 6. *kai\ *(routi/lios2 *(rou=fos2 o( th\n pa/trion i(stori/an gegrafw/s2. Hanc historiam Graece signavit, teste eodem [orig: eôdem] Athenaeo [orig: Athenaeô], l. 4. At vitam suam Latine prodidit. Aliter si esset, non huius operis laudarent auctorem Sosipater, et Diomedes, imo et Isidorum, l. 20. Origmum. Vir hic summus in iure P. Scaevolam, et M. Manilium audivit, in Philosophia Panaetium. Exemplum innocentiae fuit; neque in urbe alter eo [orig: eô] sanctior, vel integrior erat, teste Cicerone. Hic actus in exilium a patribus Syllanis, Smyrnae vixit, ab omnibus Asiaeurbibus, per legatos, cultus. Tacit. l. 4. Annal. c. 43. Publ. Rutilium legibus pulsum civem sibi Smyrnaei addiderunt. Deinde vero a Sylla redeundi potestate facta [orig: factâ], respondit illud quod a Seneca, in l. 6. de Beneficiis, c. 37. ponitur: Malo ut patria mei exilio [orig: exiliô] erubescat, quam reditu maereat. Ovid. l. 1. Ep. 3. ex Pont. v. 63.

Et grave magnanimi robur mirare Rutili,
Non usi reditus conditione dati:
Smyrna virum tenuit, non Pontus et hostica tellus.

Vide Cicer. in Bruto, Senec. Ep. 67. 79. Liv. l. 70. Valer. Max. l. 2. c. 3. ex. 2. et c. 10. ex. 5. 6. c. 4. ex. 4. Velleium, l. 2. c. 9. et 13. Plut. in Mario. Agellium, l. 7. c. 14. Plurima de eo habes apud Voll. de Hist. Gr. l. 1. c. 22. et de Hist. Lat. l. 1. c. 9. etc. Vide et Publius. Nic. Lloydius.

RUTILUS rufum significat Feste, cuius coloris, inquit, studiosae etiam antique mulieres fuerunt: in crinibus videl. quamvis postea inter mali animi krith/ria is repositus, in Martialis disticho notissimo 54. l. 12.

Certe et de Davide legimus, 1. Sam. c. 16. v. 12. Erat rufus et pulcher aspectu. Sic apud Eusebium, de Praeparat. l. 9. Artabanus de Moyse ait, gegone/nai to\n *mwuso\n makro\n, pur)r(akh=, etc. Mosen fuisse procerum, rufum etc. Qui tamen pulcher vocatur Exodi c. 2. v. 2. et a)stei=os2 tw=| qew=|, venustus Deo, phrasi Hebraea [orig: Hebraeâ], i. e. maxime venustus, Actor. c. 7. v. 20. Vide Bochartum supra laudatum, Hieroz. Part. prior. l. 2. c. 34. et Hic [orig: Hîc] supra.

RUTIMANNA quibusdam aurigae nomen, cuius equi sessore excusso [orig: excussô] in Circensibus, in cursu nihilominus pergentes, palmas reportarunt [orig: reportârunt], uti legimus apud Solinum, c. 45. Aliis Rutumanna, pro Ratumena vel Ratumenna, quod vide.

RUTINA et RUTINENSE monasterium vetus in pago Trevirico, memoratus, l. 4. de vita Bernardi. Aliis Rutila: vulgo Rotil, vel Rottel, locus non longe a Treviris distans, Sircae castro ad Mosellam Sirck proprior. Hadr. Vales. Notit. Gall.