December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: s0001

[gap: illustration]

image: s0221a

SCHLICHTINGIUS Ionas, vide Ionas.

SCHLIKIUS Casparus Sigismundi Imperatoris Cancellarius, Equestris Ordinis, Bohemus. Hic cum de nece Hussi in concilio Constantiensi deliberaretur, in illam non consensit, sed surgens e consessu egressus est A. C. 1415. post ad Comitatus honorem evectus. Ex eius posteris Ioachimus Andreas Comes, cum Vencesalo Barone de Budowa praecipuus, consensus [orig: consensûs] inter Fratres et reeliquos Euangelicos in regno miti, sub intitum huius saeculi, paratius fuit. Postea, Bohemia a Ferdinando subacta [orig: subactâ], A. C. 1621. martyrio [orig: martyriô] cum eodem coronatus, postquam ab Inquisitoribus innumeris quaestionibus fatigatus, disrupta [orig: disruptâ] veste et pectore nudato [orig: nudatô] exclamasset [orig: exclamâsset]: Discerpite in mille frusta corpus hoc, et rimamini viscerum intima, nihil tamen reperietis, praeter quod in apolgia expressimus. Libertatis ac religinons amore gladium strinximus, etc. Vide Ioh. Amos Comenii Annal. Fr. MS. apud Laetum, Comp. Hist. Univ.

SCHMIDELFELDIA nomen castri, in Franconia Germaniae provincia, sub proprio Domino, ex illustri Limpurgiorum Familia. In hac enim cum duae sint linae praecipuae, Galidorfia et Speckfeldia, vel Sonthemia, ad priorem Schmidelfeld etiam refertur. Originem ei Conradus dedit, maior natu filius Friderici, exstincti A. 1414. In cuius posteris Ioannes Wilhelmus Dominus et Pincerna de Limburg (qui obiit A. C. 1655.) ex Maria Iuliana Hohenloica, pater fuit praeter alios, qui mature defuncti, Philippi Alberti (nati A. C. 1648.) Wilhelmi Henrici (nati 1652.) Sophiae Eleonorae (natae 1655.) etc. lineae Gaildorfiae, in Gaildorff et Schmidelfeld. Ad hos autem Schmidelfeldia successio delapsa est; morte patruelis Wilhelmi Ludovici. Vide Phil. Iac. Spenerum Theat. Nobil. Eur, Part. I. p. 55. 101. et Part. 2. p. 123.

SCHMIDELINUS Iacobus, vide Iacobus.

SCHMIDIUS Ludovicus, vide Ludovicus.

SCHNEIDEWINUS Guntherus Arnstadii in Comitatu Schwartzenburgico natus, Consiliarius Vinariensis, obiit A. C. 1604. aetat. 56. Henricus, stolberga Cheruscus, Consiliar. itidem Vinar. Ius docuit Ienae, ac Matth. Wesenbecium Doctorem creavit, A. C. 1558. Cancellarius dein Arnstadiensis, obiit A. C. 1580. aetat. 60. munificentia [orig: munificentiâ] in pauperes Studiosos inclitus. Frater eius Iohannes, Luthero gratissimus, Consiliar. Schwartzenburg. et Saxon. ICtus Wittebergensis, obiit A. C. 1568. aetat. 49. Melch. Adami Vitis Ictorum, Paul. Freherus Theatro Viror. eruditione clator. Alii.

SCHNEPFIUS Theodoricus, vide ibi.

SCHOCNAUGIA Elizabetha, vide Elizabetha.

SCHOENBORNIA Familia inter Equestres Rhenanas a plurimis saeculis floruit, ab Eustachio de Schoenborn, qui floruit A. C. 1192. condita. Ex eius posteris Ioannes Philippus (natus 1605.) Elector et Archiepiscopus Moguntinus, Episcopus Herbipolensis et Wormatiensis, obiit A. C. 1673. frater maior natu Philippi Ervini Baronis de Schoenborn, cuius ex Maria Ursula Greiffenclau de Vollraths liberos, et utriusque fratris progenitores, vide apud Spenerum ubi supra Part. 3. p. 60. et 86.

SCHOENBURGIA Familia antiquitate et affinitatibus illustris, inter Imperii Status claret. In qua ab Ernesti filiis tribus, superiori saeculo [orig: saeculô], tres lineae ortae sunt, Glauchensis, Waldenburgia vel Liechtenstenia et Penracensis: quarum prima in secundo gradu defecit. Mediae seriem habes apud Spenerum d. l. Part. 2. p. 7. ubi Ottonis Alberti Dn. de Schoenburg Maiores recenset. Natus autem is es Hugoni (defuncto A. C. 1603.) ex Catharina Comite Silvarum et Rheni. Idem Spenerus, Schoenbergiae Familiae, inter Equestres Romanas diu praecipuae, postmodum Comitivae dignitate auctae, quam gesta inprimis bellica Friderici Schoenbergii amplius illustrarunt [orig: illustrârunt], historiam exhibet, Part. 3. p. 63. et in Indice.

SCHOENOBATES memoratur Iuvenali Sat. 3. v. 77. Labeoni Funambulus l. 54. ff. de act. empti. Appuleio Funirepus, Floridor. l. 4. Graecis *sxoinoba/ths2, item *kaloba/ths2 in Glossis, ka/loi namque xoini/a sunt, interprete Heschio [orig: Heschiô]; apud Romanos inter servos fuit Artifices, e quibus dominus non voluptatem modo consequi, sed et lucrum facere, operas eorum locando, consueverat: Tales enim Gladiatores, Agitatores, Funambuli, Palaestritae, Pueri Puellaeque Magicae fuere [orig: fuêre], ut videre est, apud Laur. Pignorium Comm. de Servis. Istiusmodi Schoenobatas, quales hoc [orig: hôc] tempore lucri gratia [orig: gratiâ] per orbem vagantur, etiam Veteres ad populum oblectandum adhibuisse, non modo ex Auctoribus praefatis, sed et icone, quae in sculptis Veterum gemmis spectatur, et a Mercuriali de Arte Gymnast. l. 3. c. 5. exhibetur, cognosci potest. Unde et Terentius in Hecyra, Prologo 1. v. 3.

Ita populus studio [orig: studiô] stupidus in funambulo
Animum occuparat [orig: occupârat].

Transtulit eleganter vocem M. Caelius l. 8. Ep. 1. Ego, qui scirem Q. Pompeium Baulis Schoenobaticam facere et usque eo, ut ego misererer eius esuriei, non sum commotus. Ubi Schoenobaticam dixit facere Pompeium, quod iis premeretur angustiis erei familiaris, ut illi pedes, quod Funambuli solent, diducere non liceret. Quod plane est Tullianum illud Phil. 2. Quid erat in terris, ubi in tuto pedem poneres? Salmasium tamen in loc. cit. Empeneticam legere, vidimus supra. Sed et alia exercitatio, licet et alibi locorum, praesertim tamen in Gymnasiis, effici consuevit, quam vocabant to\ dia\ xoini/ou a)nar)r(ixa=sqai, per funem ascendere. Quomodo autem se per funes ascendendo exercerent, facile apparet ex eadem descriptione, quam e Veterum gemmis in suum opus transtulit Mercurialis l. c. Et meminit exercitationis eius atque inter vehementes reponit Galenus. Porro Schoenobatis seu Funambulis non admodum dissimile fuit genus illud ludi, quod apud Hesychum et Pollucem *skapa/rda vocatum reperitur: In eo enim trabs solo depacta erigebatur, in cuius summo foramen erat, per quod funts traiciebatur ex una parte fianiculi,


page 95, image: s0221b

alter aversus circumligabatur; Tum alter ab altera trahebat; sique trahens socium usque ad summum traxisset, protinus victor denuntiabatur; Sin alter resistens minime se trahi permittebat, penes ipsum stabat victoria

SCHOENUS [1] quod SCHENO adhuc, portus Peloponnesi ad sinum Saronicum, et ad Isthmum, ubi is angustior, a Cenchreis 40. stad. in Boream, Schoenus item pagus, a Thebis 50. stad. cum fluv. cognomine. Est et Schoenus, nuntis, teste Stephano [orig: Stephanô], regiuncula a Schoeneo patre Atalantes dicta, et fluv. Arcadiae, et alter apud Athenas fluens, teste Strabone Schoeni meminit Papinius Theb. l. 7. v. 267.

Qui breve litus Hyles, Atalantaeumque superbi
Schoenon habent. --- --

SCHOENUS [2] apud Plinium l. 2. c. 14. ubi de Thurifera regione, Silvarum longitudo est schoenorum XX. latitudo dimidium eius: ex Graeco xoi=nos2, funiculus, mensurae genus est, cui idem ac parasangae spatium attribuit Hero, quo [orig: quô] itineta metiebantur Veteres. Hinc in amne Nilo navigantes, ad mensuranda inter valla, de urbe in urbem, Schoenos adhibuisse, docet Strabo l. 11. Ad quem locum egregie faciunt illa Hieronymi in Ioelem. In Nilo fiumine, sive in ripis eius, solent naves funibus trahere; Certa habentes spatia, quae vocant funiculos, ut labori defessorum recentia trahentium colla succedant. Alius erat schoenus sive funiculus, quo [orig: quô] terras metiebantur, quod et saka/rion vocarunt [orig: vocârunt] Agrimensores, et xoini/on, quorum alterum decem, alterum duodecim orgyiarum fuit. Vide de hoc posteriori vocis significatu Salmas. ad Solin. p. 683. 688. de priori eundem ib. p. 1196. A. Graeco xoi=nos2, exstat de Poematibus Ionicis vetus verbum xoini/zesqai, quod interpretantur, pa/nta poiei=n e)/zw ko/smou, omnia facere praeter decorum: quod nempe agerent adulteros, meretrices, productores, lenones, ebrios etc. Quam in rem vide Iul. Caes. Scaligerum Poet. l. 1. c. 51.

SCHOKIUS Martinus, vide Martinus.

SCHOLA quid proprie sit, indicat Ausonius Eidyll. 4. ad Nepot. v. 5.

--- --- Graio Schola nomine dicta est,
Iustae laboriferis tribuantur ut otia curis.

A Graeco nempe sxolh\, quod otium denotat, nomen invenit. Quia enim secundum Celsum de re Med. l. 1. in Prooem. literarum studium tam est corpori inimicum, quam animo salutare, et secundum Senecam l. 1. controv. praef. lassitudo ingenii non minor est, quam corporis, sed occultior, hinc Feriae quaedam delassatis Musis antiquitus institutae sunt. Romae namque Messis et Vindemiarum tempore ferias datas fuisse, non Foro tantum, sed et Scholis, docet Augustin. Confess. l. 9. c. 2. Et opportune iam paucissimi dies supererant, ad vindemiales ferias. Vide quoque Minucium Felicem in Octavio. Idem et Saturnalibus fuisse factum, i. e. medio [orig: mediô] Decembri, discimus ex C. Plin. Iun. l. 8. Ep. 7. Neque ut Magistro Magister, neque ut discipulo discipulus, sic enim scribis, sed ut discipulo Magister; nam tu Magister, ego contra, atque ideo tu in Scholam revocas, eto Saturnalia extendo, librum misisti etc. Sic Martialis l. 5. Epigr. ult.

Iam tristis nucibus puer relictis,
Clamoso revocatur a Magistro,
Et blando male proditus fritillo,
Arcana modo raptus a popina.
Aedilem rogat udus aleator,
Saturnalia transiere [orig: transiêre] tota,

Ubi Scholiastes notat, pueris nucum ludum Saturnal. viris aleam indultam, finitisque Saturnalibus, quo [orig: quô] tempore Scholae clausae erant, pueros in eas fuisse revocatos. Apud Athenienes, pueri Musarum festos dies agitabant in Scholis, sicut Mercurii provectoires in palaestris: quorum illi *mousei=a, hi *(ermai=a dicit, idque per comessationes, alique delectationis genera, ut patet ex Aeschine: kai\ diar)r(h/dhn o( *nomoqe/ths2 a)podei/knui, kai\ tou\s2 neani/skous2 tou\s2 ei)sfoitw=ntas2, ou(s2 tinas2 dei= ei)=nai, kai\ a(/s2 tinas2 h(liki/as2 e)/xontas2 kai\ ar xh\n h)/ tis2 e)/stai h( tou/twn e)pimelhsome/nh, kai\ peri\ paidagwgw=n e)pi/melei/as2, kai\ peri\ *mousei/wn e)n toi=s2 didaskalei/ois2, kai\ peri\ *(ermai/wn e)n tai=s2 palai/strais2.. Vide Sam. Petitum Comm. in LL. Att. l. 3. tit. 7. Ipsi, qui Scholis praeerant, eos dies hilaritati dabant, proponebantque invicem aenigmata ac griphos, quos qui solveret, corona [orig: coronâ] e lauro nexa [orig: nexâ] et praemio [orig: praemiô] donabatur, A. Gellius l. 18. c. 2. utque Athenis fetiarum tempore in circum iacentes Insulas, vel aestuaria vel etiam villas amoeniores, secedebant, teste eodem l. 1. c. 2. Ita Romani delitiis Campaniae fruebantur, apud eund. l. 19. c. 15. Haec de vocis origine, unde simul patet, locum in quo tyrocinia literarum exhibita, Scholam Latunis seu Ludum literarium, Graecis *didaskalei=on, dictum esse. In balneis vero istae Scholae erant, teste M. Poll. Vitruvio Architect. l. 5. c. 10. aut in porticibus, C. Plin. l. 33. c. 10. eratque separata Scholarum distinctaque a balneis porticibusque, in quibus erant, consecratio: ut ex veteri marmore apparet; Bebryx All. F. L. Drusianus. A. Fabius. Xanthus. Cur. imagines. argenteas. Deorum. septem: ad. dediciationem. Scholae. Mercurialis, tria Romae loca fuisse, in quibus literariae exercitationes obirentur, ex variis Galeni libris, ostendit, Templum Pacis, antequam conflagraret, Gymnasia publica et *)akousth/ria quo referri quoque potest Schoia Medicorum appellata, in Esquiliis: multis imaginibus atque marmoribus ornatissima, ut ex ruinis illius partis a pluribus et praesertim a Ligorio observatum fuit: In qua quid potissimum ageretur, Auctores non memorant. Forte, praeter dispositiones et alia Medicinae Studiosorum exercitia, simile quid ibi tra ctari solitum est, atque nunc in Collegiis vocatis fit; quando et Scholam eiusmodi proprios Tabularios habuisse, ostendit marmor cum hac Inscr. Romae ad D. Sebastiam repertum: M. Livio. Celso. Tabulario. Scholae. Medicorum. M. Livius. Eutychus. Archiatros. Oll. D. II. in fr. ped. IV. Vide Hieron. Mereurialem de


page 96, image: s0222a

Arte Gymn. l. 1. c. 7. Apud Athenienses, Scholam Ludumque literatium, aperiri ad orientem Solem, claudi ante occasum, iussit Lex. *(oi de\ tw=n pai/dwn *dida/skaloi a)noige/twsan me\n ta\ didaskalei=a, mh\ pro/teron h(li/ou a)nio/ntos, kleie/twsan de\ pero\ h(li/ou du/nontos2, Puerorum Praeceptores, Ludum literarium ne aperiunto, ante orientem Solem, claudento vero ante occasum, ut sic puerorum pudicitiae caveretur. Unde nemini aetatem puerilem supergresso, scholam, quamdiu pueri in illa, sub mortis poena, ingredi licuit; excepto [orig: exceptô] filio [orig: filiô] Praeceptoris, aut e fratre nepote, aut genero [orig: generô], ex Lege eadem, Aeschini contra Timarch. memorata [orig: memoratâ], kai\ mh\ e)ce/stw toi=s2 u(pe\r th\n tw=n pai/dwn h(lki/an ou)=sin ei)se/nai, tw=n pai/dwn e)/ndon o)/ntwn, e)a\n mh\ ui(o\s2 *didaska/lou, h)\ a)delfou=, h)/qugatro\s2 a)nh\r. E quibus patet, qua [orig: quâ] aetate oportuerit ire in scholam, quique inde exesse fuerint iussi. Quinam vero hi fuerint, qui in ludum literarium irent, idem Aeschines loc. cit. docet, cum tou= paido\s2 tou= e)leuqe/rou meminit: nempe conditionis ingenuae et liberae, non servilis, hi enim ad manuarias operas abiciebantur. Quare Terentius Eunucho Actu 3. se. 2. v. 23. ait:

--- - --- Fac periculum in literis,
Fac in palaestra, in Musicis, quae liberum
Scire aequum est adolescentem.

Au definitus fuerit numerus puerorum, qui in eandem scholam convenirent, incertum. Interim multos eorum fuiisse, discimus ex Plutarcho in Camillo, koinw=| ga\r e)xrw=nto tw=| *didaska/lw|, w(/sper *)/ellhnes2, oi( fale/rioi, boulo/menoi suntre/fesqai kai\ sunagela/zesqai met' a)llh/lwn eu)qu\s2 e)c arxh=s2 tou\s2 pai=das2. Magistratus, cuius curae erant commissae scholae et Gymnasia, *kosmhth\s2 dictus est, de quo nos supra. Vide plura de his apud Petitum loc. cit. Apud Hebraeos, Synagogis connexae erant Scholae, sive Collegia, sublimiori Legis studio dicata; quae [gap: Hebrew] , a salubriori inquisitione dicebantur; erantque saepe, ut et ipsae Synagogae, in collibus sitae. Vide Iudic. c. 7. v. 1. ubi mentio [gap: Hebrew] et Proverb. c. 1. v. 21. ubi Summa Sapientia dicitur proclamare [gap: Hebrew] Franc. Burmannus Synops. Theol. part. I. l. 4. c. 16. Vide quoque supra, ubi de Canonicorum Collegiis. Fuisse a Synagogis diversas, patet ex eo, quod Paulus, postquam tres menses in Synagoga docuisset, Ephesi, tandem abscedens inde, quottidie disseruisse in Schola Tyranni cuiusdam, legitur Actorum c. 19. v. 8. 9. 10. Dicebantur vero aliquando simpliciter Beth, i. e. Domus, ut in illo apud Drusium de tribus Sectis l. 2. Octodecim res, de quibus contentio fuit inter domum Sammai, et domum Hillel, ne Elias quidem abolere posset. Aliquando, ut dictum, Beth Hammidrasch: ubi sublimior rerum divinarum disquisitio vigebat, quam in Synagogis, vel Templo: quae causa dicti Hebraeorum; A Synagoga ad Scholam transire licet, non vicissim: Sanctitas enim scholae sanctitatem Synagogae iunctam habet. Maimonid. Tephilla c. 11. sect. 14 Et hinc verba Psalmi 84. v. 7. de Virtute in Virtutem, de promotione Academica intelligunt e Templo, ubi ad Populum: in Scholam, ubi ad Clerum sermo, Paraphr. Chaldaic. in loc. In his Praeceptores, cum instruebant Iuventurem, dicebantur dare, Proverb. c. 9. v. 9. Discipuli vero recipere, Prov. c. 4. v. 10. quo forte respiciens Apostolus 1. tim. c. 1. v. 15. Certus, inquit, sermo, et dignus omnibus modis qui recipiatur, i. e. addiscatur. Cui simile, apud Horat. l. 2. Sat. 8. v. 4.

--- - Da, si grave non est.

Virgilius Bucolic. Eclog. 1. v. 19.

Sed tamen iste Deus qui sit, da Tityre nobis.

Contra Aen. l. 2. v. 65.

Accipe nunc Danaum [orig: Danaûm] insidias, etc.

Vide Thom. Godwyn de Ritibus Herb. l. 2. c. 2. et supra ubi de Gradibus Academicis, it. in voce Rabbi. de situ vero discentium docentiumque apud eosdem, aliosque ubi de Lecticula lucubrat. uti de Scholis Christianorum, itidem supra in vocibus Collegium, Episcopium Monasteria. Quemadmodum autem apud Hebraeos, sic et apud alias gentes, non raro vocabulum Scholae de sublimiori literatura ac disquisitione, sumptum est: Unde Plato in Siciliam proficiscens scholae suae Heraclidem Ponticum praefecisse legitur; quo [orig: quô] significatu Schola, Collegium, Academia etc. synonyma erunt, de quibus vide suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Sed et traducta vocabuli huius significatio, in Aulam, et Scholae Palatinae dictae sunt cohortes variae, ad Palatii et Principis custodiam destinatae, quae singulae in suis Scholis excubabant, dignitate, stipendiorum modo [orig: modô] ac gradibus differentes. Corippus l. 3. n. 3.

Acciti Proceres omnes, Scholaque Palati [orig: Palatî] est
Iusta suis astare locis ---

Scholam Domesticorum vocat Suidas: alique, cuius egregia haec descriptio, apud Corippum African. de laudibus Iustini min. l. 3. num. 6.

Illis summa fides et plena licentia sacris
Deservire locis atque aurea fulera parare,
Regales mensas epulis onerare superbis,
Conservare domum, sanctumque intrare cubile,
Internas munire fores.

Atque hae Palatinae Scholae omnes erant sub dispositione Magistri Officiorum, uti discimus ex Notit. Imper. Vide quoque supra Ode, ubi de Schola Aulica Turcarum Imperator. Ab iis porro Scholae nomen transiit ad militiam civilem, seu civilium Magistratuum, quarum maior erat numerus: atque hinc denique ad Ecclesiasticos Ordines, uti hic [orig: hîc] infra strictim videbimus. Addam hic saltem de iis, Henr. Valesio Scholas generaliter dictas esse aedificia, ubi convenire solent plures homines, aut studendi aut praestolandi,


image: s0222b

aut conferendi, aut alterius rei causa [orig: causâ], atque hinc a loco eorum, qui in hisce Scholis consistebant, catervis ipsis Scholarum nomen inditum ad Ammianum l. 14. Sed nec omittendum inter Scholarum Gymnasiorumque ornamenta, quorum plura erant, Amoris statuam Veter. eximiam habuisse, uti docet Athenaeus l. 13. c. 5. Unde Lactantius l. 1. c. 20. citat ex Cicerone de LL. l. 2. Magnum audaxque consilium susceisse Graeciam, quod Cupidinum et Amorum simulacra in Gymnasiis consecrasset [orig: consecrâsset]. Virtutes enim oportere, non vitia, consecrare. Et Appuleius de Philos. l. 1. dicit, Socratem vidisse sibi visum esse, Cycni pullum ex altari, quod in Academia Cupidini consecratum est, volasse et in suo gremio resedisse. Vide Georg. Hornium Hist. Philosoph. l. 7. c. 3. quo [orig: quô] quid indigitatum fuerit, notum. De Proscholio, loco ante Scholae auditorium, ab eoque velo dissepto, in quo discipuli a Proscholo officii sui admonebantur, antequam ad Magistrum reducto [orig: reductô] velo [orig: velô] accedetent, diximus supra voce Proscholus.

Scholarum varia genera, apud Auctores.

a. Schola Adextrariorum, eorum erat, qui Papalem mitram deferentes, ipsi equitanti ad dextram incedebant. Macer in Hierolex. b. Schola Agentium in rebus, Notit. Imper. g. Schola Anglorum, vide supra Denarius S. Petri. d. Schola Bestiarum, Tertulliano Apologet. c. 35. Ludus dictus est, quo [orig: quô] rei cum bestiis olim committi soliti. es2. Schola Cantorum, ordo Cantorum Ecclesiae Romanae est, ab Hilaro Pap institutus, ut habet Anastasius in Vita eius. Cui, qui praeerat, Magister Scholae Cantorum, item Prior Scholae Cantorum, Praecentor dictus est. Vide Macros Fratres in Hierol. z. Schola Capitum, sive Praefectorum tyronibus exercendis, apud Ammianum l. 26. h. Schola Capulatorum, in prima Urbis regione, memoratur Auctoribus. q. Schola Chartulariorum, Notit. Imp. i. Schola Domesticorum, vide supra. k. Schola Crucis, vide supra Cruces. l. Schola Dominica, apud Rabanum de instit. Cleric. l. 3. c. 18. Ordo est Ecclesiasticus. m. Schola Exceptorum, vide supra Exceptor. n. Schola Gentilium seniorum etc. in Notit. Imperii. c. Schola Graecorum, locus illustris Romae, in Regione Ripae, prope Velabrum, an quod ibi Graecis literis Romana iuventus imbueretur, an ab incolis Graecis, nomen nactus? fundatus dicitur a Dionysio Papa, exstructus et ampliatus a Nicolao I. instauratus et largissime dotatus a Gelasio II. Diaconi Cardinalis est et Canonicos suos habet, de quo multa apud Macros. o. Scholae Martiae, in quibus iuniores ad futuram militiam praeparabantur, occurrit apud Cassiodorum l. 5. Ep. 23. p. Scholae Monasticae seu Claustrales passim occurrunt: quibus oppositae Scholae Canonicae, i. e. Canonicorum, seu, ut aliis placet, in quibus pueri saeculares extra Claustrum a Monachis erudiebantur, vide de utrisque Car. du Fresne in Glossar. r. Schola Notariorum, occurrit apud Gregorium M. l. 7. Ep. 17. s. Schola Octaviae, apud Plin. l. 35. c. 10. et l. 36. c. 5. eadem hodie cum Schola Graeca, Car. Macro. Vide supra in voce Porticus. t. Schola Palatina, vide supra. u. Schola Protectorum, vide supra Protector f. Scholae Publicae in Cod. Theodos. Magistrationes publicae, in Episcopiis, a Carolo M. primum institutae leguntur, vide supra ubi de Collegiis. x. Schola Regionaria, vide Regionarii. y. Schola Sacerdotum, dicta peculiariter Congregatio Clericorum Ecclesiae Veronensis, apud Ughellum Italiae Sacr. Tom. V. p. 751. w. Schola Sagittariorum. aa. Schola Saxonum, vide supra Porticani. bb. Schola Scutariorum prima, secunda, Notit. Imper. gg. Schola Silentiariorum, vide infra. dd. Schola Speculatorum, in veteri marmore. ee. Schola Stratorum, Subdiaconorum, Tironum, Vexillariorum, Virgariorum etc. de quarum magna parte vide Wolfg. Lazium Comm. Reip. Rom l. 4. c. 13.

SCHOLARES Ordo est in Ecclesia Romana institutus ab Innocentio III. in Concilio Lateran. ut est in Magno Chronico Belgic. Ibi 4. ordines sunt constituti, scilicet Praedicatorum, Minorum, Trinitatis et Scholarium. Sed et Guilielmus quidam Anglus, qui Parisiis Scholaris Fuerat, et postmodum in Burgundia Rectoris munus obiverat, cum scholaribus suis tandem ad eremum convolasse [orig: convolâsse], et forman vivendi peculiarem, ex diversis religionibus, sibi suique elegisse legitur, apud Martinum Polonum in Honorio III. ubi hunc ordinem Vallium Scholarium vocat, et anno [orig: annô] eius tertio [orig: tertiô] ab illo confirmatum, addit. Alii erant Scholares vagi, quorum ordo seu secta damnata est in Concilio Herbipolensi A. C. 1287. can. 34. etc. ubi eorum mores et doctrina recensentur, Alias Scholares, oi( ei)s2 to\ dihmereu/ein te kai\ dianukter eu/ein e)n th=| au)lh=| a)poke/krinto ou(\s2 dh\ *sxolari/ous2 au)pkalou=sin, ut ait Agathias l. 5. qui in Scholis Palatinis, militabant, et in aula noctu ac die versantes, magnificentiae et ornatus causa [orig: causâ], Imperatores in publicum prodeuntes, comitabantur, vide de illis Meursium in Glossar. Item Scholastici, qui in Scholis docentur, apud medii aevi Scriptores: Et quidem proprie in Monasteriis Novitii Monachi, qui in Scholis Monasticis erudiebantur, et Scholarii quoque dicebantur. Hinc Adalardus in Statutis Corbeiensibus, totam ait Monasterii familiam dividi, in Famulos vel Matricularios, Fratres, Vassallos, Hospites, Pulsantes vel Scholarios, Provendarios. Habebant vero etiam Presbyteri seu Curiones suos Scholarios, i. e. ita nutritos --- ut si forte eis contingat non posse occurrere tempore competenti ad Ecclesiam suam, officii causa [orig: causâ] persolvendi, i. e. Tertiam, Sextam, Nonam et Vesperas, ipsi Scholarii et signum in tempore pulsent et officium honeste Deo persolvant etc. in Capit. Caroli M. De quibus omnibus vide Car. du Fresne in Glossar. cui adde Marcos Fratres in Hierolex.

SCHOLARES S. Petri Martyris quinam dicantur in Ecclesia Romana vide infra vode Stipatores.

SCHOLARIUS Georgius, vide Georgius.

SCHOLASTICA Theologia Petro Lombardo [orig: Lombardô] Episcopo [orig: Episcopô] Parisino [orig: Parisinô]; sicut Ius Canonicum, Gratiano [orig: Gratianô] fratre eius, auctore prodiit: tertius vero amborum frater Petrus Comestor Historiam Vet. et Novi


image: s0223a

Test. condidit, qui tres ex incestu nati, matre meretricatus paenitentiam agere renuente, quod tantos viros peperisset, cu prion Confessarius, Ergo doleas, aiebat, quod dolere non possis. Petrus itaque publicavit libros IV. Sententiarum, ubi de praecipuis capitibus Theologiae Sententias Patrum, maxime Augustini profert: Ac tum Theologia caeno [orig: caenô] quaestionum rivulisque opinionum conturbari coepit, verbis Aventini. Huius Lombardi vestigia et auctoritatem qui sequuti sunt, Scholastici sunt appellati, de quorum aetatibus seu penodis variis, vide Voetium Disputat. Parte I. Hoornbeck Summa [orig: Summâ] Controvers. in Praef. Alting. Operum Heidelberg. Tom II. Probl. Part. I. Georg. Hornium Histor. Eccl. cum Notis et Observat. Leydeckeri, ut et in Continuatione, voce Scholastici. Catalogum Scholasticorum habes apud Alstedium Opere Chronol. c. 44. et Hottingerum Sec. XII.

SCHOLASTICI tum inter Graecos, tum inter Latinos dicti sunt, qui cum initio Theologiae in Scholis Coenobiisque vacqrent, mox ad Philosophiam toti abrepti, eam miscere primo Theologiae, exin eidem aequiparare, tandem et supra eam efferre, conati sunt. Factum illud partim postquam Philosophi Gentiles Christo nomen dederunt, et Sapientia saecularis, in Scholis Christianorum, locum invenit: partim et praecipue, postquam Philosophia Peiripatetica, quae per aliquot saecula neglecta iacuerat, per Arabes Muhammedanos excitata et exculta Christianum orbem invasit. Tum enim illa Theologiae permista, Theologiam constituit Scholasticam, cui praecipue nomen fecere [orig: fecêre] illi, quos nominatim Scholasticos fuisse vocatos diximus. Certe Scotus tradit 3. Sent. dist. 24. quaest. 1. Scholasticos Doctores tandem Theologiam cum Philosophia maximo cum fructu miscuisse: Quod primus fecisse legitur Petrus Abelardus, de quo agens Trithemius, Ab hoc, inquit, tempore Philosophia saecularis sua [orig: suâ] inutili curiositate Theologiam foedare coepit. Caput eorum apud Graecos Iohannes fuit Damascenus, Philosophus insignis: cuius opera Syriace conscripta, ex Oriente cum attulisset Guil. Postellus, ea Ottoni Henrico Electori Palatino cum aliis MSS. oppigneravit: Floruit autem is circa A. C. 740. ut Petrus Martyr contra Gardinerum, probat. In Occidente (postquam primum ad Scholasticam Philosophiam, an Theologiam struxissent gradum, Lanfrancus Papiensis ac Archiepiscopus Cantuarienus, Gilbertus Episcopus Pictaviensis cognomine Porreta, et ei coaetaneus Abelardus praefatus) Petrus Lombardus Episcop. Parisiensis Scholasticorum caput habetur, qui in tres periodos sive aetates vulgo dividi solent. Prima seu vetus, sive a Lanfranco, sive potius a Petro Lombrdo initium sumpsit, qui, Ioannis Damasceni enemplo [orig: enemplô], Theologiam in novam Methodum, ut et Religionis Romanae dogmata in 4. libros Sententiarum, redegit, circa A. C. 1145. Patrum scripta maxime sequutus, eisque nimium tribuens: Duravit aetas per annos 100. vel 115. quo [orig: quô] tempore, nisi quod barbaries omnia occuparet, maior adhuc Philosophiae puritas fuit: Theologiam vero coenum quaestionum opinionumque rivult mine conturbarunt [orig: conturbârunt], ut loquitur Aventinus. Inter omnes vero Petiodi huius Scholasticos non alii maior fama, quam Alexandro de Ales, qui, primus in Lombardum commentator, Doctoris irrefragabilis elogium tulit. Secunda eaque media aetas, ab Alberto M. et A. C. 1200. ad Durandum de S. Portiano per centum annos decurrit. Albertus is Episcopus Ratisbonensis, qui floruit circa A. C. 1220. praeter Patres, Aristotelem et Philosophiam in Theologiam invexit. Ex eius Schola prodierunt Albertistae, prima Scholasticorum secta, Thomistae, Scotistae seu Reales Thomistarum adversarii. Tertia illaque Nova aetas, a Durando de S. Portiano, ab A. C. 1320. usque ad Gabrielem Biel extenditur, quo [orig: quô] tempore, neque finis neque modus in Magistrum sententiarum ac Aristotelem commentariis fuit: quartaque Nominalium videl. vel Occamistarum, ab Auctore Guil. Occamo Anglo, secta accessit: donec in Gabriele Biel Spirensi, qui praeterito vixit saeculo [orig: saeculô], Theologia ista maxima ex parte exspiraret. Tum supra ipsam Theologiam Philosophia surrexit, eaque barbara, obscura, confusa, spinosa; quam vis nec defuit sua laus eius Doctoribus. Unde die iis Verulamius iudicat de Augm. scient. l. 1. si ad inexplebilem sitim veritatis et perpetuam ingenit agitationem, varietatem et elegantiam lectionis et contemplationum adiunxissent, insignia exstituros fuisse lumina, omnesque Artes ac Scientias mirifice provecturos: Fuit enim verbis Ioh. Pici in Spolog. 90. thes. in Ioanne Scoto vegetum quiddam et discussum, in Thoma solidum et aequabile, in Aegidio tersum et exactum, in Francisco acre et acutum, in Alberto priscum, amplum et grande, in Henrico sublime et venerandum. At has omnes dotes spinosae illae subtilitates corruperunt, quas subtiliore sreddebant tot Scholasticorum viae, ut citius e Labyrinthis temet explices, quam ex involucris Nominalium, Relaium, Thomistarum etc. Quae quis intelligat nisi 36. annos totos in Physicis et ultramundanis Aristoteslis ac Scoticis contriverit, Erasmus in Moria. Eorum vero omnium conatus superarunt [orig: superârunt] Magistri Colonienses, qui Aristotelem Divis annumerare et Ioh. Baptistae comparare non sunt veriti, ut refert Corn. Agrippa de Van. Scientiar. c. 54. Addam iudicium Franc. Burmanni, quod exstat Synops. eius Theol. part. I. l. 1. c. 2. Laudatur in hac Scholastica Theologia I. simplex ac breve orationis genus. II. Methodus accurata ac Dialectica. III. Usus sive subsidium Philosophiae et disciplinarum naturalium. Improbantur autem ab ipsis illius coeteroqui defensoribus. I. Doctrina, nutui dominantis obnoxia. II. Rerum Philosophicarum multitudo. III. Vanarum quaestionum curiositas. IV. ex ignorantia linguarum profecta ipsarum rerum perturbatio. V. obscuritas et barbaries. Unde patet, Theologiae huius Architectorum hunc fuisse seopum, ut per illas spinas et difficultates non plebem modo, verum etiam liberaliora ingenia a Theologiae suae aspectu arcerent, sibique solis clavem scientiae irent reservatum.

SCHOLASTICUS cognomen Ioannis Antiocheni Presbyteri et Apocrisiatii primum, exin Patriarchae Constantinopolitani, cuius exstat *sunagwgh\ kano/nwn, Collectio Canonum, cui is primus


page 97, image: s0223b

Graecorum inseruit Canones Apostolicos, ut vocant. LXXXV. Sardicenses XXI. eosque praemittit Antiochenis antiquioribus, et Basilii LXVIII. Eiusdem est *nomoka/nwn, de quo utroque opere vide Gerhardum von Mastricht IC. Histor. Iuris Eccl. num. 162. et seqq Dictus est autem Scholasticus, quod in Foro ex Advocatorum numero esset: hos enim eo [orig: ] nomine, temporibus Iustiniani et anterioribus, insigniri consuevisse, vel unicus probat Agathias; quem Suidas *sxolastiko\n vocat. Cuius autem is fuerit professionis, docet ipse Hist. l. 1. et 3. Atque haec notio vocis est in Codice et aliis Iuris libris. Nempe sic dicebantur primum, qui in umbra circa fictas hypotheses occupabantur; Declamatores; qui circa fictas lites versabantur, ut videre est ex Quintiano de caus. corr eloq. Postmodum sic dici coepit quivis eloquens, disertus, oratoriae facultatis et politioris literaturae studiis eruditus. Exin Advocatis civitatum [orig: civîtatum] et Patronis, sed peritis, ac disertis, vox haesit: quod Scholae tum temporis essent Collegia Iurisperitorum. Vide Io. Meursium Glossar. et Vossium de Histor. Graec. l. 2. c. 22. ubi de Agathia. Inde ad Iudices provinciarum transiit; unde apud Sigebertum in Chron. Franco-Leodicensium, et apud Walafr. Strabonem de Rebus Eccl. c. 25. Prudentius Hispaniarum Scholasticus dicitur. Tandem dignitatis Ecclesiasticae nomen di factum est, qua [orig: quâ] qui effulget, Scholis praeest Ecclesiasticis, et Magister Scholarum dicitur in Ecclesia Cadurcensi. Vide supra Caput Scholae. Genebrardus idem cum Protonotarii munere facit. Dominico Macro, Canonicus possidens Theologicam praebendam in quibusdam Ecclesiis Cathedralibus Scholastici nomine intelligitur etc. Sed et Scholasticus pro eleganti, occurrit apud Capitolin. in Maximino Iun. c. 3. ubi barbaro patri opponitur filius Scholasticus: et Hieron. in Catalogo; Serapion ob elegantiam ingenii congomen Scholastici meruit. At saepius ad doctrinae laudem pertinet. Sic Plinio l. 2. Ep. 3. Suetonius et Isaeus Scholastici dicuntur, quod, in pulvere literario vitam agentes, ad Forum non accederent, neque ullam dignitatem ambirent. Quod genus hominum dicebat Epictetus esse zw=on ou(= pa/ntes2 e)pigelw=in, animal, quod omnes rident. Plinius quoque idem Scholastico homine nihil ait esse simplicius: unde vulgo hominem rerum imperitum et ineptulom, Scholasticum vocarunt [orig: vocârunt], ut apud Plutarchum in Cicer. Appuleium l. 2. Alios. Primus autem, qui vocem *sxolastiko\s2 pro literarum studioso, et qui Musis vacat, usurpavit, fuit Theophrastus Epist. ad Faniam: qua [orig: quâ] notione semel usurpari coeptam retinuerunt Graeci Latinique. Vide Is. Casaubon. ad Capitolin. d. l. uti de Scholasticis huiusmodi, quibusdam in Academiis, in Nationes divisis, supra in hac voce: infra quoque aliquid voce Studentes. Alia notio vovics occurret, voce Vocans, ubi et de de paticipio xola/zwn quaedam.

SCHOLIA vide infra Scolium.

SCHONERUS Iohannes Kalstadiensis docuit Mathematica Norimbergae. Edidit de Astrologia Iudiciar. libros 3. quibus Praefationem Melanchthon addidit. Item Tabb. Astronomicas, ob claritatem, Resolutas dictas, aliaque de quibus vide Elog. Teisserii Part. I. Obiit A. C. 1547. aetat.. 62.

SCHONGAVIA oppid. Bavariae superioris ad Lychum fluv. alias [orig: aliâs] Esco, in limite Sueviae, 8. milliar. German. ab Augustae Vindelicorum in Meridiem, 7. a Memminga in Ortum.

SCHONHOVIA oppip. Hollandiae meridionale ad Leccam fluv. e regione Neoporti, 3. milliar. German. supra Roterodamum in Ortum.

SCHORNDORFFIUM urbecula probe munita in Ducatu Wirtembergensi in valle Rempsia, ad quam sal excoquitur, iuxta amnem Rems, 4. milliar. German. a Stutgardia in Ortum 6. ab Hailbrunna in Eurum, capta a Gallis A. C. 1647. sed reddita. Arcem habet, et civitatis ius est adepta A. C. 1230. sub Friderico II. Imperat.

SCHOTTUS Andreas Antverpiensis, Societatem Iesu (ut vocant) ingressus A. C. 1586. Toleti Graecas literas triennio [orig: trienniô] docuit, inde Romae post Franciscum Bencium Eloquentiae Prof. tandem in patriam reversus, scribendis libris operam dedit, exstinctus A. C. 1636. aetat. 84. Scripsit, praeter alios, Hispaniae Bibliothecam Tom. III. Hispaniam illustratam Tom. IV. Photii Bibliothecam Latine vertit et Notis illustravit; pro edidit Tabb. Nummarias. Observationes Human. libb. V. Notas in Basilium, Corn. Nepotem, Val. Flaccum, Aur. Victorem, Melam. Idem Hub. Goltzii Siciliam, Magnam Graeciam et Insulas Notis illustravit etc. Franc. Svveertius Biblioth. et P. Ribadeniera Catalog. Scriptor. Societ. Iesu.

SCHOUTIUS et Lamaires, Nauarchi Belgici, novo [orig: novô] itinere ad Moluccas evaserunt, A. C. 1617.

SCHUPPIUS Ioh. Balthasar, Theologus et Pastor Hamburgensis, Scriptis celebris, floruit haud pridem. Vide Paul. Freherum Theatro Viror. eruditione illustr.

SCHWARTZENBURGUM nomen Castri in Thuringia, cum titulo Comitatus, sub proprio Comite, e familia perantiqua, cuius originem a quodam Witikindo nigro e saeculo Caroli M. sunt qui dervient. Eam Guntherus ad Augustum axioma evectus, A. C. 1349. celebriorem fecit, et quod inter quatuor Imperii Comites referuntur. Lineae superiori saeculo [orig: saeculô] tres fuere [orig: fuêre], sed ad mediam reliquarum successio iterum delapsa est: in qua communem Patrem omnes, qui hodie supersunt, agnoscunt Guntherum defunctum A. c. 1552. Huius minor natu fil. Albertus Rudelstattensem seu Rudolphipolitanum ramum produxit; a maiori Ioh. Gunthero Arnstattenses descendunt, iam iterum in Arnstatt, Sonderschausen et Ebeleben divisi, de quibus omnibus vide hic [orig: hîc] passim, plura vero apud Philip. Iac. Spenerum Theatro Nobilit. Europ. Part. I. p. 141. et 143. et Parte 3. p. 85. Idem Schwartzenbergiae quoque Familiae historiam exhibet ac seriem Parte 2. p. 66. et in Indic. nec non Parte 3. p. 46. et 88. De qua id saltem addo, Erckingerum ex Saynshemia familia Baronem in Schvartzenberg creatum esse, A. C. 1428. a cuius filio miore natu Sigismundo orta linea prima


page 98, image: s0224a

Comitum dignitatem impetravit, sed in Georgio Ludovico defecit A. C. 1642. Alter Michael duos filios genuit sibi cognomines: e quibus maioris natu fil. Erckingerus, cum Maximiliano I. profectus in Belgium, hic [orig: hîc] fortunae sedem collocavit, auctor denuo duarum linearum, quarum alteram Adolphus celebris belli in Turcas Dux inprimis nobilitavit, et Comitum etiam dignitatem ei intulit. Alter Michaelis fil. ramum Baronum ex se dedit, qui in Frisia commorantur, et cum agnatis de agnationis titulo disceptant. Adolpho praefato, qui obiit A. C. 1600. ex Margareta Wolfia de Metternich zur Cracht, natus Adamus obiit A. C. 1641. pater ex Margareta de Palland Francisci Harrath (qui natus A. C. 1614. obiit 1636.) et Iannois Adolfi, qui natus A. C. 1615. iunxit sibi Mariam Iustinam Comitem Stahrenbergiam, et inter alios genuit ex ea Ferdinandum Philippum Wilhelmum A. C. 1652. etc.

SCHWARTZENFELSA Germanic. SCHWARTZENFELS, locus Germaniae in Wetteravia, sub propro olim Comite, ex Familia Hanovica. In qua cum variae essent lineae, ex Muntzenbergica Schwartzenfelsius ramus ortus est. Philippo enim Ludovico Comiti Hanoviae in Muntzenberg, (qui decessit A. C. 1580.) ex Lucia Magdalena Waldeccia, genitus Albertus Comes Hanoviae in Schwartzenfels, obiit A. C. 1636. Pater ex Irmgarde Comite Isenburgica, praeter filias quinque, filii unici Ioannis Ernesti, qui ranum hunc Schwartzenfelsium totamque secum lineam Muntzenbergicam terminavit, defunctus A. C. 1642. Phil. Iac. Spenerus d. l. Part. 3. p. 116.

SCHWEBELIUS Iohannes, vide Iohannes.

SCHWEGIA urbec. Hassiae, ad Wertiam fluv. in limite Thuringiae, 6. milliar. German. a Cassela in Ortum 4. ab Isenaco in Circium Eschwegen.

SCHWEINFURTUM urbs Imperial. Franconiae, ad Moenum, in ditione Episcopatus Herbipolitani satis munita, capta a Suecis ultimo [orig: ultimô] bello [orig: bellô] Germanico [orig: Germanicô]. Fere 7. milliar. Germanic. a Bamberga in Occasum 5. ab Herbipoli in Caeciam.

SCIA oppid. Euboeae, Steph.

SCIADIUM vide infra Umbella.

SCIAGRAPHIA vide supra Scenographia.

SCIAMACHIA Graece *skiamaxi/a. Latin. umbratilis pugna, Ep. 117. Senecae Ventilatio, pugnae Gymnasticae olim species fuit, quae sine teils fiebat adeo que monomachiae vel hoplomachiae erat oppsita, ex mente Oribasii. Secundum alios, qua [orig: quâ] homo adversus umbram et brachiis et cruribus pugnabat, ut ex Platon discimus, qui et in Apol. et alibi skiamaxei=n de pugnantibus sine adversario dixit. Eosdem tradit Anthyllus, apud Oribasium, non solum cum umbra manibus atque cruribus pugnate, verum etiam adversus columnam, et adversus plaum aut murum, nec non aliquando summis pedibus pugiles imitari et interdum tamquam salientes, interdum tamquam pedibus cedentes, certare solitos fuisse: inprimis cum adversarius deerat, aut exercendus adeo delicatus erat, ut non posset minimum quid damni pati. Quorum prius innuit Plato de Leg. l. 7. ubi Interpres. Si omnibus animatis et inanimatis careamus, numquid nos ob eorum, qui nobiscum exerceantur, inopiam, adversus nosmet ipso vere umbratili pugna [orig: pugnâ] decertare audebimus. Et post ipsium Plut. Problem. Conv. 10. ubi Interpres. Sed. video, ut nos iam umbratili pugna [orig: pugnâ] adversus idola certare paratos. Neque vero mirum, antiquos skiamaxh=sai, seu cum umbris pugnasse [orig: pugnâsse]: Nam et his temporibus non pauci sunt, qui ex sepsis, ut exerceantur, adversus aerem pugnis, brachiis armisque certant, vel cum adversarius in promptu non est, vel cum soli esse amant. Quo respiciens Apostolus 1. Cor. c. 9. v. 26. *(ou/tw pukteu/w, inquit, w(s2 ouk a)e/ra de/rwn, Ita pugnis certo, non quasi aerem caedens. Sed et teils quandoque istiusmodi exercitationem peractam esse, rationi consentaneum esse, iudicat Hier. Mercurialis de Arte Gymnast. l. 3. c. 4. Vide quoque supra Monamachia. Voss. vero, non opponit Sciamachiam Monomachiae, sed pugnae Gymnasticae duas faciens species, eam quae inter duos, i. e. *monomaxi/an, et eam, quae inter plures, ad utramque decertatione cum umbra, Athletas praeparatos fuisse, docet, et *skiamaxi/an, a pugna cum palo, de quo supra actum, in voce Palus, diversam facit, l. d3 4. Artibus Popul. c. 3. §. 91.

SCIANSIA seu XANSI provinc. Sinarum, in parte Boreali versus confinia Tartariae, inter Pequinensem provinc. ad Ortum et Sciensiam ad Occidentem. Vide Xansia.

SCIANTICUM oppid. Carinthiae eversum. Antonin. Aliis Santicum.

SCIANTONIA provinc. Sinarum, in parte Boreali, inter Sinum Nanquinensem ad Ortum, et provinc. Honaniam ad Occasum, Nanquinensem ad Meridiem, et Pequinensem ad Boream. Ab aliis Xantonia, vide ibi.

SCIAPODES vel SCIOPODES populi Aethiopiae, q. d. umbripedes, Plin. l. 7. c. 2. ex Cresia [orig: Cresiâ] hominum genus esse scribit, qui Monoiceli vocentur, singulis cruribus mirae pernicitatis ad saltum; eosdem Sciapodes vocari, quod in maiori aestu humi iacentes resupini, umbra [orig: umbrâ] pedum se protegant.

SCIAS regio Arcadiae, Steph.

SCIATHERICA seu SOLARIA sunt Horologia, quae, ope umbrae aut solaris radii, horarum aequalia spatia determinant, quorum construendorum rationem adeo fuse, docte et perspicue tradit, in Arte Lucis et Umbrae, Athan. Kircherus, ut omnes, qui hucusque in eo pulvere desudarunt [orig: desudârunt], facile antecellat. Nec enim is horas solum determinare docuit, verum et totius primi mobilis doctrinam diversimode ex umbrae fugacis indicio tradidit. Vide quoque supra Polographia et infra Sciothera, item Umbra.

SCIATHIS urbs Aegypti, apud Scetin montem Ptol. Item Arcadiae mons, teste Pausania [orig: Pausaniâ]. l. 8.

SCIATHUS insula maria Aegaei inter Euboeam et Thessaliam,


image: s0224b

Scopelo proxima, ante Magnesiam promontor. Eius memint Val. Flacc. l. 2. v. 8.

Iam Sciathos subsedit aquis. --- ---

Sciathus autem secundum Bochart. l. 1. Chanaan c. 12. per metathesin ex [gap: Hebrew word(s)] Ksiatha quasi dixeris duram et asperam insulam, facto [orig: factô] ex argumento nomine. Quod planum facient haec Senecae de consolat. ad Helviam, c. 6. Deserta loca et asperrimas insulas, Sciathum et Seriphum, Gyarum et Cosuram pete. Nic. Lloydius.

SCIDRUS urbs Italiae, Stephan.

SCIENSIA melius Xensia, vide ibi.

SCILLUS , UNTIS, oppid. Peloponnesi apud Olympiam, ubi Xenophon historiam scripsit, Plut. Hic [orig: Hîc] fanum et simulacrum Dianae Xenophon erexit, ad instar eius templi et simulacri, quod Ephesi fuit. unde et illam quoque, cui agri Scilluntii partem dedicaverat, Ephesiam dici voluit. Vide eum *ku/rou *)anab. l. 5. ubi quod mireris, simulacrum Dianae, quod Ephesi erat, aureum fuisse scribit: cum Mucianus illud vitigineum, Vitruvius l. 2. c. 9. cedrinum, coeteri auctores ebenium, faciant, uti videre est apud Salmas. ad Solin. p. 817.

SCIMASARNOVA apud Mich. Scotum, de Physion c. 56. augurium est, quando tu vides hominem vel avem post te, et te consequi et transire te, et antequam perveniat ad te, vel tu ad eam, alicubi se repauset te vidente in dextro latere tui: et tunc est tibi bonum signum etc. Vide infra Scismasar et Venta.

SCIMPODIUM Graece *skimpo/dion, simile quiddam lecto pensili fuit, quod licet nusquam appenderent, erat tamen vel lectus parvus, vel quid in formam pensilis lecti constructum: quo per urbes ac vias tam viri, quam mulieres, gestabantur. Hinc Dion Historicus, Augustum ac Tiberium in Scimpodiis quandoque vehi solitos, cuiusmodi mulieres tempore suo [orig: suô] gestabantur: Severum item dum Britanniam obiret, scympodio [orig: scympodiô] undique tecto [orig: tectô] serri consuevisse, scribit. Qualis eius fuerit figura, haud satis constat: Videtur tamen sella fuisse ita fabricata, ut lectum plumeum parvum caperet, in quo, si non penitus, saltem ex aliqua parte, qui gestabantur, iacebant et undique, ne ab aeris iniuriis laederentur, cooperiri poterant. Quod intellexit forte Iuvenalis Sat. 1. v. 158.

Qui dedit ergo tribus patruis aconita, vehatur
Pensilibus plumis, atque illinc despiciet nos.

Et de eodem forte interpreteris Inscr. quam ab Aldo Manutio Parma [orig: Parmâ] allatam suo operi inseruit Mercurialis, ita sonantem: D. M. L. Aemili. Victori. qui. pridie. natalem. suum. vicesimum. et. secundum. pruna [orig: prunâ]. in. pensili. posita [orig: positâ]. urgente. Fato. sanum. ipse. necavit. se. L. Aemilius. Victor. Principalis. et. Aelia. Veneria. filio. pientissimo. et. sibi. Neque aliud significat Galenus 10. Method. quando balnea ingrediendi modum hecticis praecribens, mandavit, *)ar)r(wstou=nta komi/zesqai e)pi\ tou= skimpo/dos2 ei)s2 to\ balanei=on, Aegrotantem portari in Scimpodio ad balneum Et Libanius Rhetor de vit. usa, Cum domi sum, in lecto iaceo, ubi vero in Schola in Scimpodio: Gellius quoque l. 19. c. 10. ubi scribit, se Frontonem Cornelium, pedibus graviter aegrum, in Scimpodio Graeciensi cubantem invenisse. In quae verba Iac. Oiselius IC. Scimpodion esse ait lectulum discubitorium, qui unum tantum hominem capiebat; eoque Veteres ad mensam et in morbo, usos fuisse, contendit: Cum tamen ex praedictis pateat, gestationi illud inprimis inserviisse. Vide Hieron. Mercurialem de Arte Gymn. l. 3. c. 12. et l. 6 c. 11. Hesychio vocatur, ent ele\s2 klini/dion mono/koiton, vilis, lectulus, unum solum capiens; Idem cum Suida kra/bbaton u. e. lectum humilem, fuisse dicunt. Quod confirmare videtur Scholiastes Aristophanis in Nub. ad istud, *ka/qie toi/nun e)pi\ to\n i(ero\n ski/mpoda, ubi notat *ski/mpoda ab Atticis vocari krabba/ton; et *skimpo/dion Veter. esse to\ xwlo\n krabba/tion: skimpa/zein enim to\ xwlai/nein significare, i. e. claudicare. Eustathius vero ad Hom. *xki/mpous2, inquit, kli/nh eu)telh\s2 kai\ xqamalh\, pela/zoua th=| gh=|, Scimpos, lectus est vilis et humilis, terram attingens etc.

SCINCUS Graec. ski/gkos2, animal amphibium Aegypto secundum Plin. l. 8. c. 25. peculiare, quod ex crocodili semine extra aquas effuso nasci Arabes tradunt, inde Hebr. dictum [gap: Hebrew] i. e. filius gigantum. Notum enim, gigantum nomine Orientales non homines solum significare, sed et bruta quaevis maioris molis. At Scincus Crocodilo collatus, nihil est, quam perpusillum animal. Sed et in India ac Mari Rubro scincum reperiri, et maximum quidem Indicum, dein Arabicum esse, docet Salmasius. Eius carnes in potiones inditas ad Venerem inflammandam valete et contra venenum antidotum esse scribit Plinius, quem vide l. 8. c. 25. et l. 28. c. 8. plura vero de hoc animali, apud Salmas. ad Solin. p. 454. Bochartum Hieroz. Parte prior. l. 4. c. 1.

SCINDENDI Comas in luctu ritus occurrit apud Statium Theb. l. 11. v. 317.

At genitrix primam funestae fortis ut amens
Expavit famam (nec tarde credidit) ibat
Scissa comas --- -

Vide supra, ubi de Capillis etc. Item Vestes, apud antiquos frequens admodum, tum in Sacris Literis, tum apud omne genus aliorum Auctorum occurrit. Vide de Persis Herodotum l. 1. de Armenis Xenophontem Cyripaed. l. 3. de Romanis, Herodianum l. 1. ubi de sorore Commodi, Silium l. 13. ubi de Scipione, et l. 16. ubi de Peloro, Alios. Unde et apud Virg. l. 12. Aen. v. 609.

--- --- it scissa veste Latinus.

De Aegyptiis, Musaeum, ubi de praecipitante se Hero [orig: Herô]; de Lucensibus, Agathiam l. 1. etc. Inprimis Iudaeos morem habuisse, audito [orig: auditô] blasphemo [orig: blasphemô] Israelita [orig: Israelitâ] vestem scindere, notat in Praetermissorum libris Io.


image: s0225a

Drusius. Et quidem de aliis causam assignat Sedulius l. 4. de Miraculis in morte Christi:

--- --- ritu plangentis alumni
Saucia discisso [orig: discissô] nudavit pectora velo [orig: velô].

Nimirum ut vulnerata pectora conspicerentur: vel saltem, ut ea nuda apparerent, quod itidem in luctu factitatum. Statius d. l. de eadem matre,

--- --- et pectore nuda cruento.

Sed exteriorem solum tunicam Iudaeos scindere in more habuisse, observat Victor Antiochenus Commentar. in Marcum c. 4. Quam in rem vide plura apud Casp. Barthium Animadv. ad Papinium Statium passim, inprimis ad locum supra cit. Ut et supra, ubi de Luctu, lacerandique vestes et Lugendi ritibus. Et quidem maestitiae hae signa: uti Scissura unguium, inter levioris poenae medio [orig: mediô] aevo [orig: aevô] genera fuit, ut videbimus infra voce Unguis. At scissio coronarum, quam stefa/nwn spa/ragma vocat Plut. peri\ a)org. libidinis et intemperantiae certissimum indicium fuit, de quo multa Car. Paschalius Coron. l. 2. c. 7. Unde Horatius linvitans Tyndariden in agrum Sabinum, ad convivium modestum ac pudicum, ait Carm. l. 1. Od. 17. v. 24.

--- --- nec metues protervum
Suspecta Cyrum, ne male dispari
Incontinenteis iniciat manus,
Et scindat haerentem coronam
Crinibus etc.

Vide supra Florea corona. De ratione cibos ingeniose scindendi, vide quoque infra in voce Scissor; uti de Scissis ruptisque olim pecoribus in Bacchicis sacris, supra voce Pecora; de scissa mundorum quadrupedum in Vet. T. ungula, infra Ungula.

SCINGOMAGUS vicus trans Alpes, a quo Italia incipit, Strabo l. 4. Sesans hodie Tschudo. Baudrando oppidul. fuit Brigantiorum, in Gall. Narbon.hodie Sezane: estque castrum Delphinatus, ad radices Alpium et Genebrae montis, 3. leuc. a Brignatio in Ortum, Segusium versus 4. Quibusd. tamen creditur ipsum Segusium.

SCINIS latro crudelissimus Corinthius, qui arbores complicabat, hisque alligabat hominum brachia, ut in sublime redeuntes lacerata membra discerperent. Propert. l. 3. El. 21. v. 37.

Arboreasque cruces Scinis, et non hospita Graiis
Saxa, et curvatas in sua fata trabes.

Pausanias in Corinthiacis narrat, ut Scinis flexis pinis alligarit [orig: alligârit] homines, quibus in sublime renitentibus, discerperentur. Tangit historiam quoque Stat. Theb. l. 12. v. 576.

Non trucibus monstris Scinin, infandumque dedisti
Cercyona, et saevum velles Scyrona creatum.

Ovid. l. 7. Met. v. 440. Sinin vocat:

Occidit ille Sinis, magnis male viribus usus:
Qui potuit curvare trabes, et agebat ab alto
Ad terram late sparsuras corpora pinus.

Idem in Ep. 2. v. 69.

Cum fuerit Scyron lectus, torvusque Procrustes,
Et Sinis, et tauri mistaque forma viri.

Idem in Ibin: v. 407.

Ut sinis et Sciron, et cum Polypemone natus,
Quique homo parte sui, parte iuvencus erat.
Quique trabes pressas ab humo mittebat in auras,
Aequoris adspectans huius et huius aquas.

Legendus Plutarchus in Theseo, et Alexandro. Sed apud eum legitur Sinnis, uti quoque apud Euripidem in Hippolyto. Nic. Lloydius.

SCINTHI Germaniae populi, Cheruscis finitimi, Claudian. de bello Getico, v. 420.

Quaeque domant Scinthos, immmansuetosque Cheruscos.

SCIOESSA mons Peloponnesi apud Patras, 9. collium opacitate umbrosus, et radiis Solis ferme invisus, teste Solino [orig: Solinô]. Sed errat Solinus, Plinius enim l. 4. c. 5. in Achaia novem montium Scioessa m notissimum esse, ait, quae verba excriptor hic sic accepit, quasi Plinius dixisset, Scioessam novum esse montium, h. e. novem montes habere, a quibus umbraretur, vide Salmas. ad Solin. p. 138.

SCIOLDRI dicti olim Danorum Vates, qui apud veteres Britannos, Bardi, apud Celtas Eubages et Druydes. Vide Pontanum in Chorographia Daniae p. 779. et 780.

SCIONA urbs in Thracia est, e quinque illis, quae Pallenes sunt, ubi capto [orig: captô] Ilio [orig: Iliô] Achivi consedere [orig: consedêre], cum naves cremassent [orig: cremâssent] Troadescaptivae. Eam urbem munierant, magno [orig: magnô] imposito [orig: impositô] praesidio [orig: praesidiô], Athenienses et magna [orig: magnâ] cura [orig: curâ] custodiebant; sed belli Peloponnesicai tempore, defectionem fecerunt Scionaei, ad Brrasidam ducem Lacedaemoniorum, qui tandem in eo bello dimicans cum Cleone mutua [orig: mutuâ] occisione interfectus est. Vide Thucyd. l. 4. Melam, l. 2. c. 6. Scholiast. in Aristoph. Vesp.

SCIONE oppid. Macedoniae apud Canastrum promontor. ad sinum Thermaicum in peninsul. Palalenes. Vide Steph. Item urbs insularis maris Aegaei, Arrianus.

SCIOS pars agri Eretriae in Euboea.

SCIOTHERA Graece *skio/qhra o)/rgana, de horologiis a plerisque accipi solent: quod admitti potest de illis, qui scripserunt post horologia inventa. At prius skio/qhra eadem fuere [orig: fuêre], cum po/lois2 gnwmonikoi=s2 et h(liotro/pois2, machinae videl. cum gnomone, ad colligendum inprimis ex umbrarum incrementis, quo [orig: quô] die


page 99, image: s0225b

futurum esset Solstitium aestivum. Erant illae instar pilae aut sphaerae, hinc po/loi dicti Aristophani. Cuiusmodi Sciotherum in Achradine Syracusarum visebatur, ab Archimede forte positum: primus autem inventor Anaximander fertur, cuius heliottopium seu sciotherum, uti vocat Laertius, licet horologium non fuerit, utpote horarum usu tum adhuc ignorato [orig: ignoratô], ad formam tamen horologii descriptum fuisse videtur. Nam et gnomenem erectum habebat, ad umbrarum incrementa et decrementa notanda, lineas stem XII. in hemisphaerio vel polo signatas, ex numero partium diei aequinoctialis, per quas umbra decurreret. Solis itaque Mathematicis tum usui erant et Astronomis, nec ullius in vita civili usus, nisi quatenus populus ex iis discebat solstitiorum et aequinoctiorum dies, quo [orig: quô] fine publicis locis urbium poni consuevisse, ex Scriptoribus discimus. Vide de iis pluribus agentem Salmas. ad Solin. p. 632. et seqq. nec non hic [orig: hîc] passim: de Sciothericis vero Horologiis supra, in voce Sciatherica.

SCIPIADAE patronymicum pro Scipionibus. Virg. Georg. l. 2. v. 170.

Scipiadas duros bello. --- -- --- --

Idem Aen. l. 6. v. 842.

--- --- Aut geminos duo fulmina belli.
Scipiadas, cladem Lybiae? --- ---

Silius l. 7. v. 107.

--- -- Aut ubi nunc sunt fulmina belli
Scipiadae. --- -- --- --

SCIPIO [1] Consulum apud Romanos gestamen fuit. Vopisc. in Aureliane, c. 13. Nam te Consulem hodie designo (verba sunt Valeriani ad Aurelianum) scripturus ad Senatum, ut tibi deputet scipionem, deputet etiam fasces. Et quidem veteres Consules scipionem gestabant triumphi tantum die, aut aliis diebus festis, uti docet Iuvenal. Sat. 10. At sub Imperatoribus quottidie eum Consules gestabant et cum scipione Curiam ingrediebantur. Imo nec Consules solum, sed et Consulares, scipionem servabant, velut insigne dignitatis olim habitae. Ex ebore fuisse, res notissima: in apice aquilam habuisse, discimus ex Iuvenali d. l. v. 43.

Da nunc et volucrem, sceptro [orig: sceptrô] quae surgit eburno [orig: eburnô].

Peculiare quid habuit Anastasii Imperatoris scipio Consularis, ut in quo aquilam corolla laurea ambibat et includebat, cui tria imminebant virorum capita, uti in Diptycho Leodiensi videre est. In Bituricensi vero aquila alis expansis circulum vel orbem amplectitur, in quo viri, Imperatoris forte, effigies delineata. Postmodum Phocas Imperator, pro sceptro aquilifero, crucem assumpsit, quod coeteri fere deinceps Augusti usurpavere [orig: usurpavêre], ut docet Car. du Fresne Dissertat. de infer. aevi Numism. num. 11. Vide quoque supra ubi de Sceptro.

SCIPIO [2] Cornelius a quo Scipionum gens patritia initium habuit, teste Macrobio [orig: Macrobiô] l. 1. Saturn. c. 6. patrem lumivibus carentem pro baculo regebat, quem Scipionem Grammatioi vocant.

L. Cornel. SCIPIO Consul An. 456. Urb. Cond. cum Cn. Fulvio Maximo, devicit Tuscos prope Volaterram, Liv. l. 10. Cu. Cornel. Scipio, Asina dictus, Consul cum C. Ovilio Nepote, A. C. 494. et A. Attilio Calatino, An. 501. victus et cum 17. navibus captus est, priori Consulatu: sed anno [orig: annô] post Aleriam, in Insula Corsica, aliaque loca cepit, voto [orig: votô] Tempestati, cui templum pollicitus est, facto [orig: factô]. Inde in Sardiniam traiciens, Hannonem Poenorum Ducem superavit. Posteriore, 200. horum naves devicit, cepitque Panormum. Liv. l. 17. Val. Max. l. 5. c. 1. Zonar. in Annal. etc. Pater Cn. Cornelii Scipionis, qui An. Urb. Cond. 533. cum M. Minutio Rufo Consul, Istrianos debellavit, et P. Corn. Scipionis, vide infra.

P. Cornel. SCIPIO [1] cum quo primum Imperatore Annibal signa in Iralia contulit. Hic Consul cum Tiber. Sempronio Longo fuit, An. Urb. Cond. 536. quo [orig: quô] secundum bellum Punicum ortum est. In Hispaniam profectus, ut ibi Annibali se opponeret, audito [orig: auditô], illum iam in Gallia esse Rhodanumque traiecisse, remorari eum conatus est. Proin parte copiarum fratri data [orig: datâ], ut Asdrubalem in Hispania persequeretur: ipse ad exercitum circa Padum haerentem pervenit. Hic [orig: Hîc] primum ad Ticinum praelium, quo [orig: quô] Romanis victis, ipse Scipio vulneratus in hostium manus pervenisset, ni a Publio filio fortiter fuisset defensus. Dein cum fratre multas in Hispania An. Urb. Cond. 542. victorias consecutus, res gessit memoratu dignas, demum in quodam praelio adversus hostes inito, dum se offert, ubi plurimum periculi erat, subito occiditur, fraude hostium, et suorum perfidia [orig: perfidiâ], ab Asdrubale et Magone victus: Cneius autem in turre, quo se receperat, crematus est. Liv. l. 21. 25. 26. Polyb. l. 4. Florus, l. 2. c. 6. et 17. Eutrop. l. 3. c. 8. 9. Oros. l. 4. c. 17.

P. Cornel. SCIPIO [2] African. prioris fil. cuius vitam ac res gestas C. Oppius, et L. Reginius literis mandavere [orig: mandavêre]. Puer certis diei horis secretum templi petere solebat, putabaturque apud vulgus cum Iove loqui. Annum agens 17. a patre in castra ductus est, principio [orig: principiô] belli Punici 2. Constatque iam tunc in congressu Annibalis primo cireum ventum ab hostibus ac saucium patrem liberasse [orig: liberâsse], teste Livio [orig: Liviô] et Plutarcho [orig: Plutarchô], loc. cit. In clade ad Cannas, partem nobilitatis Romanae sistere se, praeliumque redintegrare conpulit. Post patris patruique mortem, anno aetatis 24. in Hispania Carthaginenses vicit, novamque Carthaginem cepit, unico [orig: unicô] die sponsa [orig: sponsâ] Indibili, cum dote, inviolata [orig: inviolatâ] reddita [orig: redditâ], castitatis immortalem famam adeptus. Praelio [orig: Praeliô] dein in Baetica ingenti defunctus, Hispania [orig: Hispaniâ] liberata [orig: liberatâ], in Africam traiecit; ubi victo [orig: victô] Annibale Carthaginem vectigalem reddidit. An. Urb. Cond. 553. postquam de Asdrubale et Syphace, aliquoties insignes victorias reportasset [orig: reportâsset], An. Urb. Cond. 551. Secundo [orig: Secundô] dein Con sulatu defunctus, An. Urb. Cond. 564. fratrem in Asiam secutus est: inde redux, a fratribus Petilianis, peculatus accusatus et proditionis, quod filius eius absque lytro ab Antiocho remissus esset; non aliud


page 100, image: s0226a

respondit, quam aequum esse, ut cum eodem [orig: eôdem] die Annibalem vicisset, ut in Capitolium, Diis gratias acturus, pergeret: sic sequuta [orig: sequutâ] turba [orig: turbâ] dislolutum iudicium est. Post haec, Linternum serecepit, ibi in studiis et literatorum commerciis reliquo [orig: reliquô] vitae consumpto [orig: consumptô]. Pater fuit P. Cornelii Scipionis, qui Patris in Asiam comes, ibi captus est: Vide supra. Orator egregius: Cicero in Bruto. Liv. l. 23. et seqq. Aur. Victor. de Vir. Illust. c. 49. Plutarch. in Scip. Florus, l. 2. c. 6. Polyb. Eutrop. Oros. etc.

SCIPIO [3] L. Cornelius cognomine Asiaticus, fil. Publii Scipionis, Africani frater, quem in Hispaniam et Africam secutus est. Consul An. Urb. Cond. 564. dux belli contra Antiochum delectus, Publium fratrem legatum habuit, Antiochoque [orig: Antiochôque] prope Sardes, in campis Magnesiae, memorabili praelio [orig: praeliô] victo [orig: victô], Asiatici elogium meruit. A Catone dein accusatus pecuniae publicae male administratae, condemnatusque in carcerem cum duceretur, a Graccho, Scipionis Africani genero, liberatus est, interim bona eius fisco addicta: innocentia [orig: innocentiâ] postmodum sero emicante. Liv. l. 38. Aur. Victor, de Vir. Illusir. c. 53. Eutrop. l. 4. c. 2. etc. Vide et Lucius. Addo saltem, quod Centum triginta septem urbium simulacra in triumpho duxisse, legitur apud Livium Dec. 4. l. 7. in sin.

SCIPIO [4] Publ. Aemilianus, qui et Africanus Minor ab Africani maioris filio adoptatus (fil. enim erat L. Aemilii Pauli) Carthaginem An. 608. Urb. Cond. et Numantiam, An. Urb. Cond. 620. duas urbes popul. Romano inimicissimas evertit: tandem immatura [orig: immaturâ] aetate domi suae dormiens interfectus est; non sine suspicione dolo [orig: dolô] id Gracchorum factum. Literatorum hic Scipio Maecenas, et ipse literatus, tum militiae, tum in urbe Polybium et Panaetium secum habuit semper. Bis Consul, secunda [orig: secundâ] vice munere functus est, An. Urb. Cond. 620. Obiit An. 625. Liv. l. 48. et 52. Vellei. Paterc. l. 1. et 2. Aurel Victor, de Viris Illustr. c. 58. Cic. in Bruto, Polyb. Appian. Eutrop. Oros. etc.

SCIPIO [5] Nasica Cn. Corn. Scipionis qui una cum fratre in Hispania cecidit, sil a senatu vir optimus iudicatus; Matrem Deum [orig: Deûm] tunc primum advectam, apudque virum optimum ex oraculo divertentem hospitio [orig: hospitiô] excepit. Cum adversus auspicia Consulem se a Graccho nominatum comperisset, magistratuse abdicavit. Censor statuas, quas sibi Consul quisque in foro per ambitionem ponebat, sustulit. Consul Delminium Dalmatiae urbem superavit. Imperatoris nomen a militibus, et a Senatu oblatum triumphum recusavit. Eloquentia [orig: Eloquentiâ] primus, iurisconsultissimus, ingenio [orig: ingeniô] sapentissimus fuit, unde Corculum dictus, teste Caecilio. Plura de eo Liv. loc. cit. Scipio item, qui Serapio cognominabatur, propter similitudinem Suarii cuiusdam negotiatoris: ob id erat in Tribunatu plebis admodum gratus, dignusque Africanorum familia [orig: familiâ]: nec erat in bonis funeris impensa: asses ergo contulit populus, ac funus elocavit, quaque praeferebatur, flores e prospectu omni sparsit. Hanc historiam habes apud Plinium conscriptorem l. 21. c. 3. Scipio Africani fil. ponitur, inter eos, apud Val. Max. l. 3. c. 5. qui a parentibus claris degeneraverunt. Inter eruditos tamen a Cicerone in Bruto his verbis describitur: Scipio Africanus filium habuit illum, qui minorem Scipionem a Paulo adoptavit: qui si corpore valuisset, in primis esset habitus disertus. Indicant tum oratiunculae, tum historia quaedam Graeca scripta de Cassina. Haec ille. Plutarchus in Africano, nihil de eo se compertum habere dicit, nisi eum Praeturam gessisse, et in ea [orig: ] consequenda [orig: consequendâ], a Circeio patris scriba [orig: scribâ], adiurum fuisse. Hic Scipio Romae primus aqua [orig: aquâ] horas divisit aeque noctium ac dietum, An. Urb. Cond. 595.

SCIPIO [6] Nasica, nepos prioris, fil. Consulis, qui cum Censor esset, Capitolium porticibus ornavit. Privatus semper vixit, ex illis unus, qui contra Tiberium Gracchum, Legis Agrariae auctorem, insurrexere [orig: insurrexêre]. Vellei. Paterc. l. 2. c. 1. 3. Vide et Publius.

SCIPIO [7] Pompeii M. socer; post bellum Pharsalicum inter Pompeianos bellum refoventes, in Africam se recepit cum exercitu et Catone, Iuba [orig: Iubâ] etiam rege adscito [orig: adscitô]. Qui primo feliciter adversus Caesarianos pugnans, victus tandem cum exercitu occubuit. Scipionem, cognomento Salutionem, e Corneliorum familia [orig: familiâ], alioquin virum despectissimum, inter praeliandum in Africa [orig: Africâ], perinde ac exercitus ducem Caesar praeposuit: quod cognosceret adversarios vetusto [orig: vetustô] quodam [orig: quôdam] confidere vaticinio [orig: vaticiniô], ut semper in Africa [orig: Africâ] vincere fatale Scipionum generi foret. Plut. in Caesare. Scipio prior, in veteribus monumentis, dicitur Q. Metellus Pius Scipio Imper. quod Nasicae fil. cum esset, in genus hereditatemque Metelli Pii adoptatus inde cognomen Metelli tulerit. Is autem filiam morte P. Crassi viduam Pompeio in matrimonium dederat, et ab eo contra Consulatum, ac ne causam de Decimis diceret, acceperat.

SCIPIO [8] cohortis in Mauritania praefectus, per centuriones praemissos, qui Maurorum animos Vitellio conciliarent, oppressus. Tacit. Histor. l. 2. c. 59.

SCIPIO [9] Ammiratus scripsit de familiis regni Neapolitani, et Rei publ. Florentinae, ut et historiam Tusciae, etc, Obiit A. C. 1603. Scipio Cappacius, et Rovitus, scriptis, in regno Neapol. incliti. Laurent. Crassus, Elog. Literat.

SCIRA locus in Attica, Eustath. Item Scira, festum Atheniensibus peculiare, in quo umbracula ac scenae fiebant, de quibus Gyraldus copiose in l. de annis et mensibus. Hinc mensis *sxorpsprow/n, cuius meminit Aeschines contra Ctesiph. Aiunt autem, inquit Harpocrates, ski/ron esse umbellam, cum qua ex Acropoli, in locum quendam, nomine *sxiron, eunt, Minervae sacerdos, etiam Neptuni et Solis: eam autem gestant Eteobutadae, apud Ioh. Marshamum Canone Chron.

SCIRADIUM promontor. Atticae videtur, ad Saronicum sinum; Plut. in Solone.

SCIRAPHION locus ubi conveniebant, qui tesseris ludebant. Steph. in Sciros.

SCIRAS Aegina quondam dicta, unde Minerva Sciras appellata. Strabo l. 9.