CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

SCIRATAE Indiae populi simis naribus, apud quos inusitatae magnitudinis olim serpentes fuisse, testatur Aelian. de Anim. l. 26.

SCIREBURGIA vulgo SHEPTON, alias SEIREBURNIA, et SCHIREBURNIA, civitas fuit Episcopalis Angliae et Saxonum Occidentalium, cuius sedes Sarisberiam translata. Nunc oppid. est Comitatus Somersetensis, 15. leuc. a Sarisberia in Occident.

SCIRIA apud Tertullian. de Pallio c. 4. ubi de Hercule apud Omphalen haerente: Credo et iubas pectinem passas, ne cervicem enervem inureret sciria leonina: Graece skiri/a vel sir)r(i/a, durities, rigor est, qualis esse solet in pellibus non confectis, quas Graeci a)deyh/tous2 et a)mala/ktous2 appellant. Cuiusmodi leonina illa fuit, quam gestavit Hercules, dura enim et inflexibilia esse non confecta coria pernotum est; ut contra lenta et mollia, quae confecta. A Graeco skir)r(o\s2, unde et skir)r(oi\, apud Tyrium Maximum et Theodoretum, i. e. rigidi et inexorabiles Dii, Salmas. ad loc. Tertull.

SCIRIFICUS in Africa, Abdulaco [orig: Abdulacô] ultimo [orig: ultimô] Merinae gentis occiso [orig: occisô], regnum rapuit: postea ipse a Saido ex Oatarenorum familia regno [orig: regnô] Fezzae exutus est, quod hic cum posteris tenuit. Huius dein regnum rursus evertit Scirisicus Hascenes humili loco [orig: locô] natus, verum vafer, Philosophiae vel Magiae potius studiis deditus. Hic genus suum ad priorem Scirificum Mahometem referens affectata [orig: affectatâ] sanctimonia [orig: sanctimoniâ] plebem in suas partes pertraxit: utque filios ei cariores redderet, illos Mecham ad visendum Mahometis sepulchrum misit: reduces cum Mahometi Fessano Regi commendasset [orig: commendâsset], is alterum Hametem, in Schola Modoracensi cathedra [orig: cathedrâ] donavit, alterum Mahometem filiorum suorum Praeceptorem instituit. Mox pater, sub praetextu Lusitanos pellendi, filiis militem colligendi facultate praefecturisque impetratis, illos in tantum auxit, ut Rege victo [orig: victô] et trucidato [orig: trucidatô] sceptrum tandem in se transtulerint, A. C. 1550. Vide Thuan. Hist. l. 5.

SCIRITIS Dodecapolis Cariae, qui in ea [orig: eâ] habitant Sciritae, Steph.

SCIRON [1] latro fuit, cuius ossa quum in mare cecidissent, in scopulos conversa feruntur, quae adhuc Scironia saxa vocantur. Ovid. Met. l. 7. v. 443. s.

Tutus ad Alcathoen Lelegeta moenia limes
Composito Scirone patet: sparsisque latronis
Terra negat sedem, sedem negat ossibus unda.
Quae iactata diu fertur durasse [orig: durâsse] vetustas
In scopulos, scopulis nomen Scironis inhaeret.

Fil. fuit Canethi et Heniocles. Locum in Megara habitavit, quem dixerunt Petrds Schironidas. Viatores spoliatos praecipites agebat. Alii tradunt, hospitibus ieiunare coactis, panem pedibus offerre consuevisse: et apprehendentes, calcibus in mare de praecipitio deturbasse [orig: deturbâsse]. Magarenses scribunt, bonum virum fuisse: et eius filiam Endeidem Aeaco Iovis filio nupsisse: et ex his natos esse Peleum et Telamonem. Hunc Theseus interfecit. Ovid. ep. 2. v. 69.

Nec tamen est quisquam sacros qui laedat amantes.
Sctronis media [orig: mediâ] sit licet ille via [orig: viâ].

SCIRON [2] mons Atticae in ora inter Megara et Corinthum, ubi Scironia saxa, et Scironides petrae, Straboni l. 9. a. Scirone latrone dicta, non procul a Piraeeo in mare instar scopuli 6. mill. pass. porrecta, teste Solino. c. 13. Seneca in Hippolyto, v. 1023.

*skeirwni/des2 pe/trai dicuntur etiam Euripidi in Hippolyto. Est et promontor. Phthiotidis ad sinum Maliacum, in quod Thermopylae terminantur. Claudian. de bello Getico, v. 188.

SCIRON [3] peculiare nomen Argestae sive Chauri, qui Atheniensibus sic dictus est, quod ex Scironiis saxis illum sentirent: hinc non aliis eo [orig: eô] nomine notus. Idem in Ponto Euxino Thrasciae habuit nomen. In turre octogona Andronici Cyrrestis, quae Athenis magna ex parte hodieque visitur, ventus hic exprimitur specie iuvenis barbati ac palliati, cum ocreis, sicuti Boreas; sed insuper urnam manu apua [orig: apuâ] plenam invergit. Sic, licer alibi locorum nubes disspiet, Athenis tamen pluvium eum fuisse, oportet. Plura de his vide apud Iacobum Sponium Itiner. Graec. Part. 2. p. 178.

SCIRON [4] Alter Maximinus Imperator ob saevitiam cognominatus legitur, apud Capitolin. in eo. c. 8.

SCIROS locus et habitatio est Arcadiae apud Parrhasios; cuius incolae Sciritae vocantur. Vide Steph.

SCIRPUS Graece flew\s2, sui generis, inter ea, quae praeter salicem ligaturis utilia sunt, memoratur Plinio l. 16. c. 37. Nec in fruticum, nec in veprium cauliumque, neque in herbarum, aut alio ullo, quam suo genere, numerentur merito scirpi fragiles palusiresque. Eius usus multiplex. In filo et in scirpo nectebantur corollae, Tertullian. de coron. mil. ubi tamen per scirpum philyram vult intelligi, de qua dictum. Cetera Plinii iterum verbis expediemus, d. l. ad tegulum tegetesque: e quibus, detracto [orig: detractô] cortice, candelae luminibus et funeribus serviunt. Firmior in quibusdam locis eorum rigor.

Namque iis velificant non in Pado tantum nautici, verum et in mari piscator Africus, praepostero [orig: praeposterô] more, vela intra malos suspendens. Et mapalia sua Mauri tegunt: proximeque aestimanti hoc videntur esse, quo inferiore Nili parte papyri sunt usu. Quibus in postremis verbis cau sam dat, quare, cum papyrus sit Nilotica proprie planta, scirpus quoque papyri nomine fuerit insignitus, nempe a similitudine et usu, de quo utroque diximus supra, ubi de Papyro et Phleo. Addam saltem, fiscellae scirpeae nomine appellari in vulgatis Bibliis Exod. c. 2. v. 3. instrumentum seu navigiolum, quo Moyses expositus, uti pluribus videre est apud Thomam Bartholinum de Puerperio Veterum. ex papyro enim fuisse, Iosephus et Clemens Alexandrinus tradunt. Certe et instrumentorum scirpeorum Esaias meminit c. 19. v. 7. ubi Aethiopiam mittere Legatos et instrumentis scirpeis per supersiciem aquarum uti, ait. Sed de huiusmodi navigiis etiam nos supra egimus. De Scirpeis vero simulacris Argeorum quotannis olim Romae, in Tiberim praecipitari solitis, a Vestalibus virginibus, vide supra aliquid ubi de Maio mense.

SCIRTIANA Macedoniae urbs inter Lychnidum et Heracleam, Antonin. Sirtiana, et Scintiana Simlerus legit.

SCIRTUS fluv. Syriae, per Edessam fluens, in Euphratem. Callist. Euagr. Cedr. Yonaras.

SCIRUS [2] Arcadiae vicus, Atticae campus et fluv. mons inter Megara et Corinthum. Steph. Pausan. l. 8. Strab.

SCISMASAR Vetus apud Mich. Scotum de Physionomia c. 6. est aeugurium, quando tu vides hominem post te, vel avem pausantem, ita quod sit tibi dextro latere: istud enim tibi malum signum etc. Ei opposita fuit Scismasar Nova, de quo augurii genere supra in voce Scimasarnova.

SCISSOR servus erat apud Romanos, decoro [orig: decorô] manuum gestu cibos scindendi praeministrandique in conviviis Artem edoctus. Postquam enim Structor mensam instruxisset et proprium convenientemque cibum apposuisset, aderat Scissor, qui eum perite divideret et epulantibus ministraret: quos ambos una producit Iuvenal. Sat. 5. v. 120.

Structorem interea, ne qua indignatio desit,
Saltantem spectes, et Chironomanta volanti
Cultello [orig: Cultellô]: donec peragat dictata Magistri
Omnia: nec minimo sane discrimine refert,
Quo [orig: Quô] gestu lepores et quo [orig: quô] gallina secetur.

Ubi per Chironomanta intellige Scissorem, quod manus ducens artificiose omnia incideret, sic appellatum; a scenica consuetudine nomine traducto [orig: traductô]. Ita et Sidonius Apollinaris l. 4. Apicios epulones et Byzantmos Chironomantas, memorans, de iisdem accipiendus est. Ritum eleganter describit Seneca. Ep. 47. Cum ad cenandum discumbimus, alius sputa detergit, alius reliquias temulentorum subditus colligit, alius pretiosas aves scindit; pectus et clunes, certis ductibus circumferens manum eruditam, in frusta excutit. Quod dum fiebat, organa, tibiae, variaque alia, hydraulica inprimis, instrumenta personabant. Petronius, Processit statim Scissor, et ad symphoniam ita gesticulatus laceravit obsonium, ut putares Darium Hydraule cantante pugnare. Idem Carptor dictus est; Petron. iterum, Non minus Trimalcio eiusmodi methodio laetus, carpe inquit. Processit statim Scissor. Hinc Iuvenalis Sat. 9. v. 109.

--- -- --- -- Audiet et quae
Finxerunt pariter Librarius, Archimagiri,
Carptores.

Diribitor idem Appuleio vocatus videtur Metam. l. 2. nisi potius hi panem diribebant: mutuata [orig: mutuatâ] a Comitialibus et Iudiciariis Diribitoribus appellatione. Fuisse enim penes aliquem servorum Tricliniarium hanc panis distributionem, Iuvenalis docet Sat. 5. v. 66. Vide Laur. Pignorium Comm. de Servis, Lipsium Saturnal. Serm. l. 1. c. 2. Tit. Popmam de Operis Servorum. Thomam item Dempster. Paralip. in Rosini Antiqq. Rom. l. 5. c. 29. ut et supra in voce Carptor. Sed et Scissor; apud Aegyptios olim, dicebatur unus ex tribus illis, quibus cadavera condiendi cura incumbebat, vide supra Grammaticus.

SCISTA trivium est Phocidis, inter Delphos et Daulium, cuius Poetae meminere [orig: meminêre], praesertim Euripid. et Sophocl.

SCITAIUS fullonis cuiusdam nomen, ob insignem improbitatem, in Comoediis traducti. Vide Schol. in. Equit. Appellatur et Sciron.

SCITHIACA regio Ptol. Scethis Callisto, Campo Carmeli Ortelio regiunc. Aegypti, ubi Scetis et Nitria.

SCITIA pro Scotia quandoque reperitur: et Scitae non semel in antiquis paginis pro Scotis legitur, ut Scotorum a Scythis origo innuatur. Vide Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol.

SCITTA hebraeis posterioribus Scythopolis dicta est, tamquam a Scythis: utpote qui non pauca linguae suae vocabula a Graeca deducere amarunt [orig: amârunt]. Qua de re vide Bochart. Hieroz. Parte poster. l. 4. c. 9.

SCIURUS vide supra Mures Moscovitici. Alias Sciurus, quasi, ski/ouros2, ab umbra caudae, quid sit, notum. Nitedula quoque nonnullis, nempe a nitendo, quod arbores Scandendo nitatur: cum

al as Nitedula, per quam mulier in fornice casta Dominico Leono, quod Venerem comesta coereat, a nitore caudae habeat nomen, Graecisque hinc lampouri\s2 dicatur. Vide aliquid supra voce Nitedula et infra Vulpes. In clypeo Foulquerio, Sciurum minio [orig: miniô] rubentem erectumque in area argentea, limbo [orig: limbô] caeruleo [orig: caeruleô] liliis aureis consito [orig: consitô] eam circumdante, habes apud C. Segoing Mercure Armorial. p. 128.

SCLAVI melius SLAVI, populi Scythiae Europaeae, qui in Illyricum demigrantes Sclavoniae nomen indiderunt. Hi e Scythia egressi, Istria occupata [orig: occupatâ], sub Iustino Imperatore tota [orig: totâ] dein Graecia [orig: Graeciâ], sub Iustiniano devastara [orig: devastarâ], per fratres duos, Lechum Poloniae, Zechum Moraviae Bohemia que regna condidere [orig: condidêre], A. C. 550. A Constantino e Graecia eiecti, A. C. 783. etiam a Ludovico Pio repressi sunt. A. C. 817. postquam Christianam fidem, Bulgarorum exemplo [orig: exemplô] A. C. 807. Urb. Cond. 1618 Olymp. 411. An. 2. suscepissent. Cum iisdem vario [orig: variô] Marte bellum gessit Ludovicus II. Imperat. A. C. 858. Cuius demum opera [orig: operâ], per Methodium, quibusdam conversi creduntur, A. C. 862. Iterum coerciti ab Ottone M. A. C. 960. Canutum et Sueonem Danorum Reges summopere infestarunt [orig: infestârunt], circa A. C. 1130. sed Valdemarus regno [orig: regnô] potitus, illorum ducem Niclotum, in summas angustias redactum, Christianismum suscipere coegit, A. C. 1161. Raptantem post haec Sclaviam Marchionem Brandeburg. vicit Canutus, A. C. 1200. Postea, cum hactenus proprios habuissent Reges, Hungaris tributarii. Vide in Sclavonia. Maxima ex parte Latina sacra colunt. Lingua [orig: Linguâ] utuntur omnium maxime extensa [orig: extensâ]: in qua [orig: quâ] sacra Cracoviae fieri Iagielo Poloniae Rex, a Ministris e Bohemia evocatis, permisit, A. C. 1431. alias valde extensi, nunc Sclavoniae propriae finibus constricti. De nominis origine vide Aegidium Fletcherum in Russorum Rep. c. 13. Subicitur haec regio hodie partim regno Hungarico, partim Venetis et Principibus Austriae. Duobus praecipus fluminibus tota regio irrigatur, Savo [orig: Savô], et Dravo [orig: Dravô], qui in Danubium corruunt. Sclavonica [orig: Sclavonicâ] lingua [orig: linguâ], quae nonnullis Windisch, et apud Latinos Illyrica appelari putatur, hodie omnium latissime patet, ut quae a mari Adriatico ad Oceanum Septentrionalem extendi videatur. Nam ea [orig: eâ] utuntur Istrii, Dalmatae, Bosnenses, Moravi, Bohemi, Lusatii, Silesii, Poloni, Lithuani, Prutheni, Scandinaviae incolae, Russi longe lateque imperantes, Bulgari, multaeque circum vicinae regiones Constantinopolim fere usque, adeo ut eius etiam inter Turcas frequentissimus sit usus. *sxlabhnoi\ Procopio, Sclavini Iornandi. Vide Cluver. Germ. Ant. l. 3. c. 44. Quare autem Sclavus pro scrvo poni soleat, vide Voss. de vitiis Sermonis l. 2. c. 17. plura apud B. Rhenanum Rer. Germ. l. 1. tit. Sclavini in Boiohemum et Moraviam; it. Sclavini in regionem Vistuianam, seu Poloniam; it. Francorum de Sclavinis victoria, cum Notis Ottonis ICti p. 250. 253. et 285.

SCLAVINA seu SCLAVINIA apud recentioris aevi Scriptores, vestis est longior, sagi militaris instar, Sclavis, ut videtur, familiaris, unde nomen. Ea [orig: Eâ] peregrinantes potissimum usos, docet Malbrancus de Morinis l. 10. c. 12. Unde iuxta palmam, peram et baculum, in supellectile peregrinatoria, Sclavinae quoque memoratur, apud Herbertum de Miraculis l. 1. c. 25. Vilem fuisse Rabbi Kimchius ait, Esclavinam eam vocans. Aliud quid apud Mauricium et Leonem *sklabini/a seu *sklabini/skion est, iaculum scilicet levius, quo [orig: quô] Sclavi utebantur, uti annotarunt [orig: annotârunt] Rigaltius et Meursius, in Gloss. vide quoque Car. du Fresne in Glossar. ut et supra, voce Armilausa.

SCLAVONIA apud Auctores Latinos complectebatur antea Illyricum hodiernum, nempe Dalmatiam, Croatiam, Bosuiam et Sclavoniam propriam; nunc continet tantum hanc ultimam.Est illa pars Hungariae ad Meridiem ubi alias Pannonia Savia, inter Dravum et Savum, ab Ortu in Occidentem extensa, a Danubio prope Taurunum, usque ad confinia Carniolae et Stiriae. Eius maior pars ad Ortum subest Turcis, ubi urbes Sirmium, Posega et Gradiskia. Minor vero portio ad Occidentem ubi Zagrabia et Warasdinum ad Dravum, Austriacis paret, cum Comitatibus Warasdiensi, Zagrabiensi et Risiensi ex parte. Vide Procop. de bell. Goth. l. 1. et 3. Blond. dec. l. 8. Sansonem, Miraeum, etc. Item supra.

SCOBRITUM vel VICUS S. VITALIS, vulgo S. VIAU EN RETS, memoratus in VITA S. Vitalis Angli, qualis in Breviar. Tinurtiensi legitur: Erat cellulae habitatio B. Viri in ipso confinio Ratinsis, quodam in monte Scobrit nomine. Eiusdem Ludovicus Pius Aug. meminit, in literis datis A. C. 839. Villam iuris nostri, nomine Scobrit, quae est in pago Pictavo in Vicaria Ratinse cum Eccl. S. Vitalis. Locus itaque Galliae, in Pictonibus, in pago Ratiarensi vel Ratensi, qui a Patrono Ecclesiae loci et ab agro, in quo situs, S. Vitalis in Ratensi postmodum dici coepit. Callistus II. Pontifex literis datis A. C. 1220. pro Ratensi Raas habet, et in Episcopatu Namnetensi, cum Monasterio S. Filiberti et cum Machicol, Ecclesiam S. Vitalis de Raas, ad Monasterium Tinurtiense vel Trenortiense, pertinere ait. Scobrito proximus locus est le Restail, qui forsitan Gregorii est vicus Ratiatensis Hadr. Vales. Notit. Gall. in voce Ratiatensis Pagus.

SCOBS veteribus Romanis in usu fuit, ubi pavimentum detergendum. Excavabatur namque foramen, in pariete Triclinii, proluendi pavimenti causa [orig: causâ]. l. 28. ff. de servit. praed. urb. quod ad analecta et vina profusa in pavimentum exportanda paratum fuisse conicit Pignorius: Cui profusioni qua [orig: quâ] ratione occurrerint Graeci exponit Vitruvius l. 7. c. 4. bibulo nim. pavimento ex carbonihus, sabulo [orig: sabulô], calce et favilla mixtis. Verum non exstante foramine, aderant servi, qui sputa detergerent, et reliquias subditi temulentotum colligerent. Horat. l. 2. Satyr. 8. v. 10.

Hic ubi sub latis, puer alte cinctus acernam
Gausape purpureo [orig: purpureô] mensam pertersit, et alter
Sublegit, quodcumque iaceret inutile, quodque
Posset cenantes offendere.

Vilibus in scopis, in mappis, in Scobe, quantus
Consistit sumptus? neglectis, flagititum ingens.

Et Iulius Bassus apud Senecam Rhet. l. 4. Controv. 25. Inter temulentas reliquias sumptuosissimae cenae, et fastidiosos sub ebrietate cibos, modo excisum caput humanum fertur. Inter purgamenta et iactus cenantium et sparsam in convivio Scobem, Humanus sanguis everritur. Iuvenal. item Sat. 14. v. 64.

Ergo miser trepidas, ne stercore foeda canino [orig: caninô]
Atria displiceant oculis venientis amici:
Ne perfusa luto [orig: lutô] sit porticus: et tamen uno [orig: unô]
Semodio [orig: Semodiô] Scobis hoc emendas servulus unus.

Vide Laur. Pignorium Comm. de Servis. Sed et scobe auri crines aspersi, uti de Gallieno Imperatore habet Pollio, c. 16. et de Salomonis equitibus diximus alibi. Imo et scobe auri argentique porticus stratas, legimus apud Ael. Lamprid. in heliograbalo, c. 31. Scobe auri porticum stravit et argenti, dolens, quod non posset et electri: idque frequenter quacumque iter fecit pedibus usque ad equum vel carpentum, ut sit hodie de aurosa harena. De eadem potui inspersa, adeo que plura in hanc rem vide supra ubi de Auri elimandi arte. Hinc Scobina, idem quod lima, Graece r(i/nh Tertullianus Apologet. Ungulis deraditis Latera Christianorum. At in Deos vestros per omnia membra validius incumbunt asciae et rununae et scobinae. Ut qui limis descobinari solebant, sicut Arnobius ait adv. Gentes l. 6. Simulacra ista, quae vos terrent --- sunt argentum, aurum, testa, lignnm --- ex incudibus et malleis nata, tornis rasa, descobinata limis --- runcinarum levigata de planis.

SCOCEJUM vulgo ESCOUCHI, vicus Galliae ad fluv. Olinam, Quadrugiis Carugiisque proximus. Eius meminit Ordericus Vitalis, Histor. l. 13.

SCODRA urbs alias Dalmatiae nunc Albaniae, in Macedoniae confinio apud Drilonem fluv. Ptolem. Scutari, et Escodar Turcis. Albaniae regio praecipua, ab Epidauro seu Ragusa [orig: Ragusâ] 60. mill. pass. in Ort. ab Ascrivio in medio 30. Satis ampla, cum arce munita, in colle. Ad Barbanam fluv. la Boiana, ubi ex Labeati palude effluit. Sub Turcis, a 200. annis, pace cum Venetis inita [orig: initâ], A. C. 1478. postquam a Turcis bis obsessa esset frustra, sub Mahomete II. Fuit Episcopalis olim, 25. mill. pass. ab Oscinio, et ora maris Adriatici in Caietam, paulo plus ab Antibaria 30. a Cattara in Ortum versus montes, 83. a Ragusio in Eurum Scadar Slavis. Alias Regum Illyriorum sedes. Hinc popul. Scodrenses, Baudrand. Scodrus ibi mons altissimus, de quo Liv. l. 3. dec. 5. forte qui aliis Scardus.

SCODRI Indica gens Dionysio. Sodri legit eius interpres Avienus. Sodras hoc tractu nominat Diodor. Sic. l. 17. parte posteriore. Ad Indi fluminis partes inferiores. Sabracas Curtii l. 9. c. 8. censet Ortelius, vitiose, ut visum Iano Gebhardo. Vide Sambasti.

SCOENUS fluv. Thraciae, apud Maroneam Urb. mari Aegaeo exceptus, Mela. l. 1. c. 16.

SCOFDA urbs Westrogothiae, iuxta Tydam fluvium, 22. mill. pass a Mariaestadio in Meridiem, uti a lacu Venero, paulo minus a Scara in Ortum.

SCOLIS mons OLENIA PETRA Homer. e quo Larissus fluv. et urbs Achaiae, Stephan.

SCOLIUM Graece *skolio\n, subintellige me/los2, genus Carminis apud Graecos convivalis. Quamvis enim Socrates apud Platonem in Protagora, Musicae usum in conviviis improber illamque Euripides funeribus magis convenire, ad luctum mitigandum, asserat, tamen et Xenophon in epulis eam admittit, et Phemius apud Homerum Odyss. exemplo [orig: exemplô] idem suo [orig: suô] docet. Cum autem ad choreas vel cantum convivantes accederent, minoribus poculis remotis, maiusculum krath=ra poscebant, uti discimus ex Euripide in Ione v. 1177.

*)epei\ d' ei)s2 au)lou\s2 h(=ken e)s2 krath=ra/ te
*kaino\n, ge/rwn e)/lecen, a)farpa/zein xrew\n
*oi)nhra\ skeu/h mikra\ mega/la t' ei)sfe/rein.

Quem in convivio circumferri solitum appellabant w)|do\n, quod non liceret absque cantu propinare vel excipere, ut videre est apud Tryphonem Gramm. e)n *)onomas2. Cantus autem vocabatur *sxolio\n; de quo nomine inter Grammaticos non convenit. Nugantur de Scolio pede, sic enim nominant Amphimacrum, quem tamen nihilo [orig: nihilô] frequentius in illis invenias; cum pedibus aut numeris a Paeane neutiquam diflerat, uti ostendit Scaliger de Arte Poet. l. 1. c. 44. Similiter ludunt, qui kat' a)nti/frasin nominatum aiunt, quasi omnium facillimum et me/los2 o)ligo/stixon, Schol. in Aristoph. Ran. ta\ ga\r du/sfhma e)pi\ to\ eu)fhmo/teron metalamba/netai, ou) me\n tou)/mpalin. Nonnulli dia\ th\n qei/n tw=n klinw=n skolia\n, a situ lectorum et convivarum obliquo: vel ab obliquis tibiis, sic nuncupatum volunt, de quibus tamen apud idoneos Auctores nulla mentio. Sunt qui ex Oro Grammatico ab oculis remulentorum, qui skolioi\ seu a)nestramme/noi, distorti, appellationem arcessant. Scholiastes Aristoph. in Vespis hinc ita nominatum vult, quod a primo coeptum, nequaquam a proximo, sed ordine flexuoso [orig: flexuosô] ultroque exciperetur. Quae sententia Scaligero non displicet. Tres enim erant in conviviis cantiones recitandi modi, teste Dicaearcho [orig: Dicaearchô] peri\ mousikw=n a)gw/nwn, apud Schol. loco [orig: locô] praefato [orig: praefatô]: Unus, quum u(po\ pa/ntwn id fieret, pluresque concinerent, ut in Choris et Nuptiis. Alter kaq' e(/na,

quum in conviviis aut festis sodalitatibus, singuli per ordinem canebant. Tertium, cum canebatur e)nalla/c, succedebantque non serietim, sed, ut cuique visum esset, a cantu myrti laurive ramus dabatur ei, qui magis idoneus iudicaretur, aut quem ei, qui canere desiisset, placebat ellgere. Ratio enim Scolia cantandi haec fuisse legitur: Qui primus ordiebatur, ramum myrti, dictum ai)/sakon, thyrsi instar, manu tenens, incipiebat decantare carmen aliquod Simonidis, vel Stesichori vel Aeschyli, quodcumque adlibuisset, et continuabat quoad volebat, postea ramum cui lubebat porrigens, illi locum pergendi cantu, ubi is finisset, dabat; hic similiter alteri, donec omnes cecinissent. Tum victori w)|dei=on cedebat. Cum Homericum recitabatur Poema, laurus in myrti locum, et agnus in poculi substituebatur. Alii tamen malunt, a primo lecto coeptum, altrinsecus primo lecto datum ramum, simul cum cantionis iure: inde ab illo ei, qui secundus erat in adverso lecto: ab hoc ei, qui exadversum in altero secundo discumbebat; ita enim revera skolio\n erat, sicut reptatio serpentum et quasi serrae dentes. Auctor huius carminis Terpander fuit, teste Plut. in Mus. Materia laudes virorum fortium: Unde vulgatissimum erat Scolium, dictum Harmodius, quod frequentissime cantaretur, in laudem Harmodii et Aristogitonis Tyrannicidarum, cuius mentio apud Aristophanem Vespis et Acharn. Incipiebat, fi/ltate *(armo/die, ou)/toi pou= te/qnhkas2 etc. Aliud de Admeto,

*)admi/tou lo/gon w)= e(tai=re maqw\n,
*tou\s2 a)gaqou\s2 fi/lei,
*sw=n deilw=n d' a)pe/xou.
*deilw=n o)li/ga xa\ris2.

Ubi notanda tw=n a)gaqw=n et tw=n deilw=n oppositio. Similiter ab Eustathio refertur unum super Il. 8. relatum ad eorum fortitudinem, qui in oppidi Lipsydrii fuerant obsidione; ut alia omittam. Neque vero in hisce solum occupabantur Scolia sed et in communibus sententiis et adagiis et quocumque genere adhortationis ad bene beateque vivendum. Sic enim Timocreon Rhodius in divitias Scolium concinnavit,

*)/wfeles2 w)= tufle\ plou=te,
*mh/t' e)n gh=| mht' e)n qala/tth| mh/t' e)n h)pei/rw|
*fanh/menai.
*)alla\ *ta/rtaro/n te nai/ein kai\ *)axaro/nta,
*dia/ se ga\r pant' e)n a)nqrw/pois2 kaka\;

Et scribit Plato in Gorgia, cani Scolio solitum, u(giai/nein me\n a)/riston, to\ de\ deu/teron, kalo\n gene/sqai, tri/ton de to\ ploutei=n a)do/lws2. Aliud recitatur a Plut. in Amator. quod quoniam. Graecas olet foeditates, indignum puris his Commentariis puto. Lyricorum vero usus plurimus in Amoribus et Lusibus et Potationibus; in quibus exercuit sese inprimis Sappho. Vide Scaligerum loco [orig: locô] citato [orig: citatô]. A Scolio diversum non videtur fuisse o)/rqion me/los2, nisi quod hoc ab unico, illud a pluribus, canebatur. Dicebatur vero o)/rqion, non quod recto [orig: rectô] ordine procederet, sed quod alta [orig: altâ] et erecta [orig: erectâ] voce, ut Suidas explicat, vel secundum Orthium modum, caneretur. Sed et loco [orig: locô] Scoliorum, integras aliquando Comoedias tractatas fuisse in conviviis legimus, quamvis non ad Menandri unguem edecumatas. Interea dum hoc [orig: hôc] pacto [orig: pactô] laetitiae litabant Veterum sto/mata i. e. ossicula seu oscilla inferebantur, rerum vices et incertitudinem, convivis in animum revocatura, qualibus in Sigillaribus Romani usi, vel Augustus lusit, apud Sueton. in eo c. 8. §. 3. Fuit etiam Scolia, nomen poematis ab Origene compositi, plurima perplexa et obscura continentis: Pericles quoque Leges suas, ad modum Scoliorum, scripsisse legitur, apud Aristophan. Ran. forte non tam, ob per plexitatem, quam quod eodem [orig: eôdem] cum Scoliis metri genereillas voluerit hominibus inculcari. Vide Francisc. Rossaeum Archaeol. Atticae l. 6. c. 6. Nec omittendum, ad Citharae cantum cani Scolia consuevisse. Vide quoque supra, ubi de Myrti ramo: uti de Scholiis, quae xo/lia Graecis ac Commentariis, ad oram librorum attexi, scriptioni explicandae, solitis, Cl. Suicerum Thes. Eccl. voce *shmei/wsis2.

SCOLOPENDRA quod sko/lopa e)n th=| e(/dra|, corniculum seu palum in extremo gestet, arabibus mater pedum quadraginta quatuor, dicitur, tot enim praecise habet; Hebraeis [gap: Hebrew] i. e. centipeda, numero [orig: numerô] incerto [orig: incertô] pro certo posito [orig: positô]: marinum insectum est, de quo sic Avicenna l. 4. Fen. 6. Tract. 6. ubi de animalculis, quorum morsus est venenatus: Illud est animal notum; quia in autem ingreditur. Plerumque est palnu longitudine. Ab unoquoque latere pedes habet viginti duos, et modo incedit antorsum, modo in posteriora sertur. Et quidem e)pi\ th\n ou)ra\n, caudam versus ferri, Philosophus quoque ait Hist. l. 4. c. 7. unde a)mfikarh\s2 Nicandro vocatur Theriac w= n v. 812. Sed in autem ingredi, alibi non legitur, De iisdem ita Plin. l. 9. c. 43. Scolopendrae terrestribus, similes, quas centipedes vocant, hamo [orig: hamô] devorato [orig: devoratô] omnia interanea evomunt, donec hamum egerant, deinde resorbent. Idem integros populos, Treirenses scil. ab iis sedibus pulsos, refert ex Theophrasto l. 8. c. 29. contra morsus vero earum remedia exhibet passim. Vide et Voss. de origine et progr. Idololatr. l. 4. c. 14. et 75.

SCOLUS mons in ora Boeotiae ad Ortum apud Eteonon et ostia Asopi fluv. cum oppido cognomine. Fuit et Macedoniae oppid. apud Olynthum urb. teste Strabone. Stat. l. 7. Theb. v. 226.

Hinc proverbium: Scolon ne proficiscaris ipse, ne alterum comiteris: quo [orig: quô] utimur, teste Eustathio [orig: Eustathiô] cum significatur, abstinendum a

convictu alicuius, vel a loco, a quibus nihil sit sperandum boni. Nam Scolos apud Strab. l. 9. vicus est Boeotiae ad radices montis Cithaeronis inamoenus, incultus, infrugifer, de quo Plin. l. 4. c. 7. Nihilominus in Scolo, Boeotiae pago, panis totius Graeciae laudatissimus fiebat Pausania [orig: Pausaniâ] teste in Baeotic. Vide Bochart. Geogr. p. 473. Nic. Lloydius.

SCOLYMUS Graece *sko/lumos2, male cum cinara seu carduo nonnullis confunditur, cinara enim seu cactus aut earduus Graeciae ignotus prorsus. At Scolymum in cibis Oriens et tota Graecia receperat. Plin. l. 22. c. 22. Scolymum quoque in cibis recepit Oriens et alio [orig: aliô] nomine limoniam appellavit. Frutex est numquam cubitali altior, cristisque foliorum ac radice nigra [orig: nigrâ], sed dulci: Eratostheni quoque laudata [orig: laudatâ] in pauperis cena. Nempe radix illius edulis tantum Plinio. At Dioscoridi herba ipsa, dum tenella est vescendo decocta fuit, haud secus atque asparagi. *)epi\ skolu/mou kai\ te/ttigos2, i. e. tempore scolymi et cicadae, Hesiodus aestatem constituit, *)/erg. kai\ *(hme/r. v. 580.

Quod secutus Aristoteles e)pi\ skolu/mou, i. e. scolymo florente, mulieres avidissimae libidinis esse, ait in Problem. etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 228. et 1286. ubi Cretas hodie cardui hoc genus Ascolimbron vocare, addit: nec non Heinsium Notis in Hesiodum.

SCOMBER Gallis, uti et Angliae ac Belgis, Maquerellus vocatus, inter pisces littorales et erectos, non tamen squamosos, sed levi cute praeditos, celeberrimus, etsi de eo benigne satis iudicent apud Athenaeum Diphilus et Niceslus, succi tamen est crassi ac viscosi, et difficilis concoctionis: ac propterea, quo pinguedo eius liquescat, saliri solet. Ex sanie vero putrescentium eliquabant olim garum laudatissimum, de quo vide Plin. l. 31. c. 7. Hinc Martialis in Xeniis, Epigr. 102.

Exspirantis adhuc Scombri de sanguine primo
Accipe fastosum, munera cara, garum.

Dixere [orig: Dixêre] id Sociorum garum, quia a Sociis Populi Romani apportaretur: quales Hispani, unde idem Poeta in iisd. Epigr. 40.

Nimirum Carthagine Nova [orig: Novâ] sive Spartaria [orig: Spartariâ] fiebat: atque id tanti pretii, ut nullus, praeterunguenta, liquor carius divenderetur, teste Plinio l. 31. c. 7. Odoris tamen fuisse ingrati, indicat hoc Poetae ante memorati l. 7. Epigramm. 93.

Unguentum fuerat, quod onyx modo parva gerebat,
Olfecit postquam Papilus, ecce, garum est.

Usum eius hodieque esse Constantinopoli, traditum est Bellonio. Variam garorum confectionem docent Geoponica Constantino tributa, l. 20. c. ult. ubi legas, garum ai(ma/tion scil. sanguineum, coeteris esse praestantius, quod idem esse ac illud Sociorum videtur. Namque me/lan id seu nigrum, de Compos. Medic. l. 3. Galenus vocat: prwtei=on i. e. primarium, nominat Paulus Aegineta; Eo [orig: Eô] autem nigrum et sanguineum dicebatur, quoniam confieret ex piscium cruore, qui nigroris istius causa. Vide Gerh. Ioh. Vossium de Idolol. 4. c. 26. ubi Scombro subdit *tra/xouron, Gall. Maquereau hastard, q. d. Scombrum nothum. Involucra autem Scombrorum, ut et piperis, thuris aliarumque rerum emptarum, chartae viles, ut notum, malorum praecipue Poetarum carmina. Unde versus Catulli, Epig. 96. v. 8.

--- --- An erit, qui velle recuset
Os Populi meruisse, et cedro digna loquutus
Linquere nec Scombros metuentia carmina nec tus?

SCOMBRARIA [1] Hispaniae insula, parva admodum, ante Scombrariam promuntor. et apud Carthaginem Novam a qua 24. stad. recedit. Scombroaria Ptolemaeo, quae et Herculis, teste Strabone l. 3. qui a multitudine Scombrorum, qui inibi capiuntur, sic dictam tradit. Vide sis illic Casaubon. Escombrera hodie dici scribit Florianus. Scombrera Baudrand. in mari Mediterraneo in ora regni Murciae, prope portum Carthaginis novae. Vix circuitus 1. leuc. sed 16. mill. pass. a Scombraria promontor. in Occasum.

SCOMBRARIA [2] promontor. Hispaniae Tarraconensis apud Carthaginem Novam. Saturni promontorium Plinio, l. 3. c. 3. Cabo di Palos, hodie vocatur, teste Clusio [orig: Clusiô].

SCOMBRUS mons Thraciae, Rhodopae proximus, ab eo in Boream parum recedens, Aristotel.

SCOMIUS mons Thraciae, in confinio Macedoniae e quo Strymon oritur, Thucydid. forte idem Orbelo.

SCON in nummis Constantii, Signata Constantinopoli est. Car. du Fresne de infer. aevi Numismatibus.

SCONA [1] oppid. Italiae Locarno vicinum, in planitie, ad lacum Verbanum situm: ubi Dunorum familia, una ex quatuor Locarnensium nobilissimis, sedes inprimis suas et bona habet. Vide Ios. Simlerum de Rep. Helv.

SCONA [2] oppid. cum coenobio Scotiae in Perthia, ubi olim Scotiae Reges coronabantur, ibi lapide reperto [orig: repertô], Scotis fatali: de quo hoc distichon legitur:

Ni fallit Fatum, Scoti quocumque locatum
Invenient lapidem, regnare tenentur ibidem.

SCONA [3] teste Skenaeo [orig: Skenaeô], in verbo Scone, vulgo omnis Terra Scotis vocatur, quia ex terrae mole et congerie exaedificatur; quam Regni Barones, aliique subditi ibi comparentes, vel coronandi

Regis causa [orig: causâ], vel ad Comitia publica, vel ad causas agendas et dicendas, coram Rege, in unum quasi cumulum et monticulum conferebant, c. 1. §. 1. et 2. Et Malcolumus II dicitur dedisse et distribuisse totam terram Regni Scotiae hominibus suis: nihilque sibi retinuisse in proprietate, nisi Regiam dignitatem et Montem placiti in villa de Scona. Est autem Mons placiti apud Scotos vel Mallbergium apud Anglo-Saxones, locus in quo Plebs in Mallum, i. e. placitum publicum conveniebat: qui Hibernis parly hills. Antiqui autem moris fuit, ut sub dio et intra sepimentum aliquod militare, securitatis causa [orig: causâ], convenirent Compagenses. Vide Henr. Spelmannum, Glossar. Archaeol.

SCOPA [2] Mediastini olim insigne, cuius praecipua opera fuit, in cenatione Scopis mundanda. Hinc visus Romae, in pavimento vermiculato, homo cum Scopa et canistro, cum Inscr. Cornelius. Servus. Mediastin. apud F. Ursinum. Iurisconsultus Scoparium appellat, l. 8. ff. de instruct. vel instrum. leg. cuius operam tetigit Horat. l. 2. Sat. 4. v. 81.

Hospite venturo cessabit nemo tuorum:
Verte pavimentum, nitidas ostende columnas,
Arida cum tota descendat aranea tela.

Iussin, sceleste ab ianua hoc stercus hinc auferri?
Iussin, columnis, deicier opera aranearum?

Eodem pertinent illa Ulpiani l. 12 ff. de instruct. vel instrum. leg. Item centones, syphones, funes, perticas quoque et scalas, et phormiones et spongias, et amas et Scopas contineri, plerique et Pegasus aiunt. Et, Item perticae, quibus araneae deterguntur: item spongiae, quibus columnae, pavimenta, podia exterguntur. Scalae quoque, quae ad lacunaria admoventur, instrumenti sunt, quia mundiorem domum reddunt. Et profecto, Mediastinus semper sordidioris operae fuisse videtur, tum in urbana, tum in rustica familia: vide insignem hac de re locum apud D. Bernardum Serm. 2. de Assumpt. Apud Petronium hanc operam Lecticarius navavit, qui argentum inter reliqua purgamenta Scopis coepit everrere. Vide Laur. Pignorium Comm. de Servis. Et hae vulgares scopae: quibus ut rite uterentur, Deverram invocarunt [orig: invocârunt], quam Pilumno adnectit Augustin. de Civ. Dei. l. 6. c. 10. At Apollinei Templi pulpita et pavimentum, virentibus e lauru scopis, everri consuevisse, Euripides ait in Ione Act. 1. qua de re vide Paschalium Coronar l. 8. c. 8. Sed et Scoparum et virgarum disciplina frequens in Monasteriis, apud Romanae Eccles. Scriptores, cui et Reges subiecti, uti de Henrico Andegavensi Angliae Rege quod Thomam Cantuariens. Archiepiscopum neci dari curasset [orig: curâsset], legimus apud Matthaeum Paris in Henrico II. Neque vero semper scopis caedebantur rei, sed aliquando scopam ferre paenitentiae loco fuit Chron. Montis-Sereni A. C. 1213. Nudis pedibus, in veste nigra, scopam ferens --- pedibus eius prostratus etc. Vide quoque supra Conuza.

SCOPAS [2] Syracusius, plinthion sive lacunar, ad horas inveniendas excogitavit multasque res alias organicas et gnomonicas, numeris naturalibusque rationibus inventas et explicatas reliquit, Vitruvius l. 9. c. 9. Vide de illo Salmas. ad Solin. p. 636.

SCOPAS [3] marmorarius Sculptor, insignis, unus ex iis, qui Mausolaeum caelaverunt, Plin. Eius meminit Horatius Carm. l. 4. Od. 8. v. 6.

Cum vero omnes columnae huius Templi caelatae essent, ex iis 36. caelatae sunt uno a Scopa, Plin. l. 36. c. 14. Insuper et aerificus fuit, inter aeris enim artifices recensetur eidem l. 34. c. 8. neque li/qou solum a)ga/lmata, sed etiam aereas statuas, inter eius opera recenset Pausan. Eliac. l. 2. qui eundem Tegeatis Minervae Templum architectatum esse, tradit in Arcadicis, quum vetus eorum aedes incendio [orig: incendiô] consumpta esset, Olymp 96. anno [orig: annô] ult. Sed et in Mausoli sepulchro caelando cum aliis artificibus tribus certasse [orig: certâsse] dicitur, Plin. l. 36. c. 5. Vide de eo Salmas. ad Solin. p. 813.

SCOPE insula in mari Rhodiensi, Plin. l. 5. c. 31. Vicus in Libyae Nomo. Ptol.

SCOPELOS insula multiples: una maris Aegaei, satis culta, apud Magnesiam promontor. Thessaliae, Sciatho proxima, Scopeli nunc, teste Baudrando [orig: Baudrandô]. Altera in mari Ionio apud Cephalle niam insul. Capo Ducaco Moletio. Alia Plinio l. 5. c. 31. insula parva Asiae, ante Troadem urb. Phrygiae. Item urbs ad Varadanum fluv. in Sarmatia Asiatica, Ptolem. Alia urbs Thraciae mediterraneae, Develto urbi finitima, ab ea Hadrianopolim versus recedens, Ischeboli vulgo, teste Leunclavio [orig: Leunclaviô]. Scopi dici videtur apud Steph. Populi Scopeni. Alias vox Graeca *sko/pelos2, Latine scopulus, meta est, pe/tra o)cei=a quoque Graecis et a(krw/reia, scopulus scilicet in metae acumen subrectus. Qua [orig: Quâ] notione occurrit, apud Heronem in Geodaesia. Vide quoque Salmas. ad Solin. p. 681.