CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

SCUTELLA apud Gregorium M. l. 12. Ep. 30. Sctstellam quoque argenteam Monasterio cuidam reliquerit: est patina in modum cavitatis scuti, unde nomen. Gall Escuelle. Hinc Scutellarius, in Aula olim Francia et Anglica, officium in coquina regia, cui scutellarum cura incumbebat, in Ordinat. Hospitii S. Ludov. Regis A. C. 1261. et in Fleta l. 2. c. 14. §. 3. apud praefatum Car. du Fresne Sed et scutella, inter ministeria sacra, reponitur ab Udalrico Consuetud. Cluniac. l. 1. c. 12. ubi de Cena Domini: Interea vero reconditur Dominicum corpus a Sacerdote retro Altare; ponitur in patena aurea et patena inter scutellas aureas, et adhuc scutellae inter tabulas argenteas, quae factae sunt ad textum Euangelii, apud Eund. Vocis originem quod attinet, Salmas. eam arcessere mavult a principali scutra, perdiminutionis formam; cum primam corripiat, sicque a scuto deduci non possit, Not. ad Vopiscum in Carino, c. 20. Vide quoque infra in voce Scutula: uti de Scutellis e cucurbitis Mexicanis, supra in Cucurbita: et de Arca ac Scutella, duplici pauperum apud Hebraeos subsidio, voce Pauperes.

SCUTI Iactatio non Principum solum exercitium fuit, sed militum omnium, qui in armaturae exercitio hoc primum discebant, quomodo tractandum et iactandum esset scutum. Graeci sei/ein a)spi/da et a)spi/da nwma=n, item dinei=n dicebant, uti patet ex Aeschylo Trag. e(pta\ e)pi\ *qh/bas2. Eius exercitii meminit Spartian. in Vero, c. 6. Quum eum videret --- miserrimae valetudinis, ut scutum solidius iactare non posset. Nempe praecipua apud Romanos pars et ars exercitii armorum in scuto scite tractando, quo [orig: quô] et se protegerent et ictus caute exciperent, posita erat; unde armorum scientia haec appellata est, et armorum peritus, qui illam teneret, et armis exercere dictus est, qui illi exercitationi studeret. Natura [orig: Naturâ] enim prius est, se ac sua tegere et tueri, quam alium petere aut ferire. Arma vero de scuto vei clypeo proprie dicta, unde quod arma tractare Spartian. et Seneca: arma rotare, Auctor Panegyrici ad Pison. id scutum rotare dixit Vegetius l. 2. c. 14. Erant autem huiusmodi Scuta exercitoria lusoriaque de vimine in modum cratium corrotundata, ita ut duplum pondus haberent, quam scutum publicum habere consuevit, ibid. Vide Salmas. ad Spartian. in Hadriano et Vero. loc. cit.

SCUTICA Graece skuta/lh, verberis genus ex corio, id enim sku/tos2 notat. Vide hic [orig: hîc] passim, vocibus Lorum, Marrugina, Scytale; it. Mastigia.

SCUTINGI populi Galliae, Fredegario Chron. l. 5. c. 25. memorati. In Ms. vita S. Anatolii memoratur in Sequanis vallis Scodinga vel Scutinga, forte ab his dicta, ubi hodie Salinae, oppidum salsis fontibus celebre in Comitatu Burgundiae. Hadr. Vales. Notit. Gall.

SCUTULA [2] Graece skuta/lh, apud Carsarem de Bello Civ. l. 3. c. 40. quatuor biremes subiectis scutulis impulsas vectibus in interiorem partem transduxit: phalanga est et virga, quae subiciuntur navibus, ad eas in mare deducendas et impellendas. Hineque pro ornatura vestium sumitur; unde skou/tlwis2 Heroni, fascia seu instita, in ima parte vestis circumcurrens, quam r(a/bdon Pollux vocat. Alias Scutulae, in vestibus quadraturae erant, ad instar plagarum, quibus retia distinguuntur, contextae; Unde Scutulata Toga, Scutulatae Vestes, quas in Lusitania ex lana Istrica et Liburnica, quae, quod sine villis esset, pilo propior erat, confici consuevisse, docet Plin. l. 8. c. 48. ubi ait: Istriae ac Liburniae lanam pilo propiorem quam lanae, et ideo pexis vestibus alienam, et quam sola ars scutulato [orig: scutulatô] textu commendat in Lusitania. Ex lana enim villosa haudquaquam texi poterant istiusmodi Scutulae, quod villorum densitate textura et artificium operiebatur, cum contra in lana pilo propiore scutulatus textus non impedientibus villis appareret. Similis lana Aegyptia erat, e qua confectas vestes, postquam usu obsolevere [orig: obsolevêre], tinctas rursusque aevo [orig: aevô] durasse, idem Plin. habet. Cum enim illae nihil praeter colorem amitterent, utpote villis carentes, quoties denuo tingebantur, eum denuo recipiebant, et veteres recentesque filorum textum ostentabant: qua in parte Scutulatis similes fuere [orig: fuêre], quae Rasae dictae sunt, quasque proin coniunxit Iuvenal. Sat. 2. v. 97.

Vide Octav. Ferrarium de Re Vestiar. Part. 1. l. 1. c. 18. Istiusmodi contextu constitisse Saga Gallorum, Scutulata dicta Latinis, quae Graecis r(abdwta\ seu virgata, quod virgas quasdam in longum aut latum varia [orig: variâ] serie ac colore porrectas haberent, macularumque instar cancellatim et reticulatim distincta essent, docet Scaliger. Unde Gallos Diodorus ait, saga gestasse [orig: gestâsse], r(abdwta\ plinqi/ois2 poluanqei/ kai\ puknh=s2 dieilhmme/na, Scutulata et reticulatim distincta. Scutulae enim Graecis ta\ plinqi/a, i. e. quadra sunilia retium maculis, quas Graeci vocant tou\s2 bro/xous2. Idem Ferrarius Part. 2. l. 3. c. 16. Vide quoque Dempster. ad Rosin. l. 7. c. 31. ubi ex Iul. Polluce Onomastic. l. 5. c. 4. affert, Scutula, bro/xos2, rete quadrangulum et oblongum: Inprimis vero Salmas. Not. ad Vopisc. in Aureliano c. 41. et Carino, c. 20. Infra quoque aliquid, voce Strophium. Indidem Scutulatiequi occurrunt apud Palladium l. 4. c. 13. Colores equt praecipui, badius, ravus, galbaneus, russeus -- scutulatus, albus, guttatus etc. ex emendatione Barthii. Scutulatos autem vocari ait Isidor. propter orbes, quos habent candidos inter purpureos, scutularum scil. forma [orig: formâ]. Vide de illis Bochart. Hieroz. Parte prior. l. 2. c. 7. ubi de 6. equorum coloribus in Zacharia: et l. 3. c. 7. ubi de Pardo. Sed et Scutula genus lancis vel disci, unde Scutella: quod utrumque a Scutra ortum, non a skuta/lh. Unde, cum rotunda sint, Scutulae in vestibus, quae quadratae erant, cum illis nihil commune habuere [orig: habuêre], Salmas. ad Vopisc. in Carino, loc. cit. ubi tamen, sicut virgatum, ita et scutulatum, nonnumquam quibuslibet etiam maculis variatum indigitare, addit: exemplo [orig: exemplô] equorum, de quibus dictum, quosque Pornellatos hodie. Gallis vocari observat.