CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

SLESIA regio German. (a Sleso fluv. qui in Oderam excipitur) ampla in qua ducatus 12. cuius caput est Vratislavia. Vide B. Rhenanum cum Notis Ottonis IC. p. 182. Item Silesia.

SLESVICUM olim Edeba hodie Sleswick, a situ, quem ad Sliam, in maris Baltici sinu obtinet, urbs Cimbricae Chersonesi Episcopalis sub Archiepiscopo Lundensi: ab Hamburgo et Lubico 16. leuc. distans in Boream; Caput Ducatus cognominis, qui aliter Iuiia mertdionalis, pars Daniae, in Cimbrica Chersoneso. Terminatur a Septentrione Iutia [orig: Iutiâ] Seprentrionali, ab Ortu mari Baltico [orig: Balticô], ab Occasu Oceano [orig: Oceanô] Germanico [orig: Germanicô], a Meridie Holsatiae Ducatu, estque partim sub Danis, partim sub Duce proprio. Reliquae Urbes sunt Ripa, Haderslebia, Flensburgum, etc. Canutum, ducem Slesvicensem, Regem Vandalorum creavit Lotharius Saxo Imperator A. C. 1130. quo [orig: quô] caeso [orig: caesô] a Magno filio Nicolai Danorum Regis, hic ab Erico occisi fratre, cui Imperator se iunxit, aliquandiu oppugnatus, dum Slesvicenses sibi reconciliare studet, in regia cum Praetorianis occisus est, A. C. 1136. Postea Christophorus II. Daniae Rex, ob crudelitatem pulsus, Voldemarum Slesvicens. Ducem successorem et hostem accepit, A. C. 1326. sed restituti fil. Voldemarus IV. successor, Selsvicensem sibi subiecit, A. C. 1333. Ericus post haec VIII. diuturnis ac difficilibus bellis cum Ducibus implicitus fuit, A. C. 1411. Ducatum postea mortuo [orig: mortuô] Adolpho [orig: Adolphô], cuius commendatione ad regnum vocatus fuerat Theodorici Oldemburgensis fil. Christianus, hic cum Holsatiae Comitatu Daniae adiecit, A. C. 1481. Cum Ducibus Holsatiae de Ducatus Slesvicensis feudo transegit Fridericus II. Daniae Rex A. C. 1566. Christianus tandem IV. Ducatum hunc cum Cimbria, beneficii titulo [orig: titulô], Holsatiae Ducibus concessit circa A. C. 1589. Genealogiam Ducum vide apud Phil. Iac. Spenerum Syll. Geneal. Hist. in famil. Oldenburgo Danica, in qua Reges Daniae et Norvegiae, Duces Slesvici et Holsatiae, Comites Oldenburgi et Delmenhorstani. Addo saltem, quod primo Marchionatus fuit, ab Henrico Aucupe, post victum Gormonem Davorum Regem institutus; ab Ottone postmodum, occiso [orig: occisô] a Danis Marchione, restitutus. Conradus II. dehinc Canuto Dano cum Ducatus titulo [orig: titulô] cessit, A. C. 1118. cuius posteri illum tenuere [orig: tenuêre] usque ad Waldemarum Erici filium, a quo ad Gerhardum avunculum transiit. Reliqua vide supra in voce Schlesvicum.

SLEZANIAE oppid. Moraviae, ubi celeberrima a Fratribus Synodus Magnatibus quoque variis e Polonia praesentibus, habita est, A. C. 1557. Ioh. Lasicius de gestis Fratr. apud Laet. Comp. Hist. Univ.

SLONIMA urbs Lithuaniae, in Palatinatu Novogrodensi, ad amnem Sczuram, 8. leucis a Novogroda in Meridiem, Polesiam versus totidem.

SLOTNA locus Daciae in ingressu Transylvaniae ad Austrum, ubi aurifodinae apud Tunstenium oppid. Saladna Sambuco.

SLUCUM urbs Palatinatus Novogrodensis ad Slucam amnem, cum titulo Ducatus 5. leuc. a confinio Polesiae in Boream ampla, sed tota fere lignea. Sub Sigismondo I. Poloniae Rege in vicinia Constantinus Ostrogii Dux tres Tartarorum exercitus tribus praeliis maxima [orig: maximâ] clade affecit, circa A. C. 1506. Salom. Neigeb. Hist. Pol. l. 7.

SLUSA seu CLUSA urbs et portus Flandriae, sub Batavis. Fuit olim appennagium Comitum Nemorosiorum, quibus e Guidone Flandriae Comite origo: dein in ius Galliae Regum transiit. E quibus Philippus Audax praesidium hic [orig: hîc] validum tenuit, ut Brugenses coerceret, et Carolus VI. classem ibidem fabricavit, inde Angliam petiturus. Capta est a Maximiliano I. Imperatore mansitque in eius familia. Turbis dein Belgicis obortis, Parmae Dux illam, post diuturnum obsidium, in potestatem Hispanorum redegit, quibus illam Hollandi, duce Mauritio [orig: Mauritiô], durante obsidione Ostendana [orig: Ostendanâ] eripuerunt, A. C. 1604. iacturam Ostendae satis sic compensatam nummo [orig: nummô] cum inscr. Iehova plus dederat, quam amisimus, testati. Memorabilis tum obsessorum constantia fuit, qui, postquam auxiliorum spes nulla, nec foeda tantum animalia, sed si quid usquam corii sevique fames absumpserat, tertii demum mensis exitu tradiderunt oppidum: quod cum portu operibus victor munrit civiumque Ostendanorum, qui urbe dedita [orig: deditâ] huc transierunt, numero [orig: numerô] auxit. Sed inter pacis postmodum initae conditiones et haec fuit, ut munitiones disicerentur. Dicitur portus 500. navium capax, cui e regione exigua insula Cassantia, Georgii Cassandri patria. Vide Guicciard. descr. Belgii, Stradam, Grotium, Bentivolium hist. belli Belg. etc. Gallice Ecluse, Belgice Schluys.

SMA in nummis Iuliani, signata moneta Antiochiae: uti SMAB, in Constantini M. idem notar. B. tamen Monetarii index est. Car. du Fresne Dissertatione de infer. aevi Numismatibus.

SMALANDIA provinc. Ostrogothiae, in Suecia, inter Ostrogothiam propriam ad Boream, Westrogothiam ad Occasum, Blekingiam ad Meridiem, et mare Balticum ad Ortum. Urbes eius Calmaria, Ionekopinga, et Wexsia.

SMALCALDA urbs Franconiae, in Principatu Hennebergensi, sub Landgravio Hasso-Cassellano, foedere Protestantium Principum saeculo [orig: saeculô] praeterito [orig: praeteritô] et bello [orig: bellô] mox insecuto [orig: insecutô], quod hinc Smalcaldicum dictum, famosum. Cum enim Protestantium ad Carolum V. Legati, ab illo detinerentur, nec nisi durum daretur responsum, conventus Protestantium Smalcaldiae indictus est, ubi Saxoniae Elector, cum filio Ioh. Friderico, Ernestus et Franciscus Luneburgici fratres, Landgravius Hassiae Guilielmus, Georgii Brandeburgici Consiliarii, civitates etiam Argentoratum, Ulma, Noriberga, Heilbrunna, Constantia, Reutlinga, Memminga, Campodunum et Lindavia, primum proposuerunt et agitaverunt quaestionem, de foedere Principum Euangelicorum, et defensione mutua adversus Religionis hostes, A. C. 1529. Sequente dein A. C. 1530. mense Decembr. 1535. renovatum in annos decem, in quod tum plures alii recepti sunt, Pomeraniae Principes, Ulricus Wirtembergicus, Robertus Bavatus, Bipontinus, Augusta, Francofurtum,

Hannovera, Hamburgum. Cum dein A. C. 1546. fama de Caesaris armis percrebuisset, Guilielmus Hass us et Saxo ab illo proscripti, copiis coactis foederatos hortati sunt, et publico [orig: publicô] scripto [orig: scriptô] iustitia [orig: iustitiâ] causae demonstrata [orig: demonstratâ], arma sumpserunt; Pugnatum fuit acriter saepius, donec ad Mulbergam commisso [orig: commissô] praelio [orig: praeliô] Iohan. Fridericus Saxo A. C. 1547. et paulo post Guil. Hassus fraude capti in potestatem Caesaris venerunt. Actum tum de Protestantibus videbatur, sed a Consoederatis Principibus, duce Mauritio [orig: Mauritiô] Saxone, Hassi genero [orig: generô], Caesar in fugam versus, Concilium Tridentinum dissipatum, et captivi Principes liberati sunt, A. C. 1553. secuta A. C. 1554. Passaviensis pacificatio Religioni quietem peperit. Vide Sleidan. Comment. l. 13. Thuan. Hist. etc. Distat vix 1. milliar. German. a Werra fluv. in limite Thuringiae 4. milliar. ab Isenaco in Meridiem 6. ab Erfordia in Africum ad radices montium.

SMALTUM apud Anastasium in Leone IV. Fecit denique tabulam de smalto; Leonem Ostiensem l. 1. c. 20. Super altare autem S. Benedicti argenteum ciborium statuit, illudque auro [orig: aurô] simul et smaltis exornans etc. Italis Smalto, Gallis Esmail; vox est recentioris aevi, encaustum, seu liquati coloratique metalli pigmentum, notans, de qua vide Car. du Fresne Glossar. et Dominic, Macrum Hierolex. inprimis vero Andr. Agathopaeum, seu Felibienum Tract. de Pictura et Architectura c. 10. et supra aliquid voce Encaustum. Origo voci ex Latino Maltha.

SMAN. in nummis Constantini M. et Constantii, signata moneta Antiochtae: SMANT. in nummis Theodosii; SMANR. in nummis iterum Constantini M. SMANT. in Constantii: SMANTE. in eiusd. SMANTS. in nummis Constantini M. iterum, idem designant; nisi quod T.R.E. Monetarum forte indicant, aut T. et E. tertium et quintum annum Imperii. Ultima quoque nota, Sacrae moneta Antiochiae signata, pleindicat. Car. du Fresne dissertatione de infer. aevi Numismatibus.

SMAQ in numis Constantii Gratiani et Arcadii, signata moneta Aquileiae, indicat. Idem ibid.

SMARAGDITES mons iuxta Carchedonem, ubi Smaragdus gemma legitur, Plin. l. 37. c. 5.

SMARAGDUS [1] Abbas monasterii S. Michaelis, in Dioecesi Verdunensi, floruit sub Ludovico Pio. Scripsit Commentar. in reg. Benedicti, de virtutibus et vitiis tractatum, aliaque in S. Scripturam. Item, monachus Abbatiae S. Salvatoris, in dioecesi Monspeliensi, aucto vitae S. Bendicti; Obiit A. C. 843. Sigebert. de Vir. Illusir. c. 118. Morerius in Diction. Histor.

SMARAGDUS [3] tertio [orig: tertiô] inter gemmas loco [orig: locô], solus inter hasce contuitu oculos implet, nec satiat; quin et ab intentione alia obscuratam recreat aciem, nec alia scalpentibus gemmas gratior oculorum refectio est. Unde et decreto hominum iis parcitur scalpi vetitis, Plin. In Cypro Insul. tumulo Reguli Hermiae, iuxta Cetarias, marmoreo Leoni inditi oculi leguntur ex Smaragdis; ita radiantibus etiam in gurgitem, ut territi instrumenta refugerent thynni, diu mirantibus novitatem Piscatoribus, donec mutavere [orig: mutavêre] oculis gemmas. In Arabia, aedificiorum ornamentis includi Smaragdum, quem chloron, vel chloeron, vocant, i. e. e pallido virescentem, Iuba auctor est. Regi Aegyptiorum, a Babyloniorum Rege missum esse Smaragdum muneri 4. cubit. longitud. et 3. latitudine: fuisseque apud eos in Iovis delubro obeliscum, e quatuor Smaragdis, 40. cubitorum longitudine, latitud. vero in una parte 4. in altera 2. se autem scribente, fuisse in Tyro Herculis Templo pilam ex hac gemma stantem, memoriae prodidit Theophrastus l. peri\ le/qwn, unde Plinius plurima mutuatus est. Apion quoque, cognom. Plistonices, in Labyrintho Aegypti colosseum Serapin e Smaragdo novem cubitorum memorat: unde nil mirum, quod de Nerone legitur, Gladiatorum pugnas Smaragdo [orig: Smaragdô] spectasse. Vide Plin. Nat. Histor. l. 37. c. 5. Viriolas ex Smaragdis, in l. Medico 8. ff. de auro et arg. leg. habemus, ut et apud Laur. Pignorium Comm. de Servis, ubi istiusmodi armillae e minutis smaragdis iconem exhibet. Fuit et inter XII. gemmas Summi Sacerdotis in V. T. Pectorali insertas Smaragdus, Iudae tribui respondens, ut quidam volunt, Exod. c. 28. v. 18. Etiam Iris illa circa thronum Dei, de qua Apocalyps. c. 4. v. 3. virore Smaragdino nituit, qua de re vide Commentatores. Coeterum castitatis hieroglyphicum gemma est, testante Alberto M. de Mineral. l. 2. Unde Reginae cuiusdam Hungariae, nuptiali nocte, Smaragdum annularenm dissiliisse in frusta, tradit in suis Symbolis Heroicis Sylv. Petrasanta l. 2. de Gemmis. Vide Fortunium Licetum de Gemmis Annular. Schem. 60. c. 185. Ruaeum de Gemmis l. 2. c. 4. Baccium c. 5. et ibid. Gobelchoverum, inprimis vero Salmas. ad Solin. qui de omnibus Smaragdi generibus (quorum XII. facit Plinius) erudite disserens, Scythicis principatum tribuit, et de natura, vitiis ac usu eorum ad pocula insignienda olim plurimo, multis verba facit, p. 182. 183. et seqq. nec non supra, lemmate Pocula Gemmata, ubi in poculis huiusrmodi igniculandis praecipuum olim gemmae huius usum fuisse, similiter vidimus; ut et aliquid voce Prasmae. Quod autem de Smaragdo, in Pectorali Summi Sacerdotis, supra dictum, in Hebraeo est [gap: Hebrew word(s)] bareketh, quam vocem cum LXX. sma/ragdon reddant, suffragante Interpretum consensu, Ebraei tamen topazium exponunt. Neque Iudae, sed Levi nomen, cum tribus reliquis literis nominis Abraham, insculptum habuisse, Magistri tradunt. Quem admodum et Epiphanius, unicuique ex filiis Israel suum lapidem assignans, Levi smaragdum tribuit. Vide Rivetum ad Exod. c. 28. v. 17. uti de nobili Polycratis smaragdo supra voce Polycrates: Romae anno [orig: annô] decimo [orig: decimô] Pauli III. inventa est Smaragdus in sepulchro Mariae Honorii Imperatoris filiae, auro inclusa, in qua ipsius Honorii caput insculptum, teste Georg. Fabricio [orig: Fabriciô] Commentar. in Poetas [orig: Poëtas] Christian. De Smaragdopraso vero, iaspidis genere, vide Rerum Indicar. Scriptores: uti de Smaragdinis circa Portoveio fodinis, in Peruvia, supra aliquid voce Fodina.