December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: s0001

[gap: illustration]

image: s0346b

ad SOMNUM vide supra Silentiarius.

SOMNUS Aristoni atrocissimus publicanus, ut qui dimidium aetatis nostrae ad se rapit: Lethes frater iure dictus in Hymn. una cum Somniis, Fato, Parcis, Morte, Noctis filius, creditus est olim, uti discimus ex Hesiodo in Theogon. Certe Pausan. Eliacis apud Eleos in templo quodam feminam expressam fuisse, quae pueros sustineret sopitos, manu quidem dextra [orig: dextrâ] album, at sinistra [orig: sinistrâ] alterum nigrum, et hunc dormienti similem, ambos distortis pedibus: quorum inscriptones indicaverint, alterum Somnum elle, mortem alterum; ut feminam quae utrumque aleret, Noctem, memoriae mandavit. Ita autem habent Poetae verba,

*nu\c d' e)/teke stugero/n te *mo/ron, kai\ *kh=ra me/lainan,
*kai) qa/naton: te/ke d' *(/ipnon, e)/tikte de\ fu=lon *)onei/rwn.

In quae vide Notas Barlaei. Olim inter Numina habitum esse, diximus supra in voce Dii. Vide domum eius, in cuius vestibulo Otia excubare et ante fores papavera florere, fingebantur, descriptam, apud Casp. Barthium Animadv. ad Stat. Theb. l. 10. v. 83. alibique passim. Et facit huc, quod iunctim culta haec Numina, Somnus et Bacchus, iique pro maximis Diis, occurrunt, in Inscr. LXVII. 8. Nempe iis, quibus in ingloria marcere quiete fuit volupe: Alia eorum mens, quibus praecordia de meliore luto ficta. Hinc memoratur antiquissimum non solum Ascetarum, sed etiam Studiosorum, institutum, aliquid excogitare pro\s2 u(pnomaxei=n, ut loquitur Dio Cassius et quo breviorem sibi Somnum facerent. Omitto Platonis horologium nocturnum, de quo Athen. l. 4. De Aristotele, narrat Diogenes, l. 5. c. 16. solitum ita se componere ad dormiendum, ut porrecto [orig: porrectô] brachio [orig: brachiô] pilam aeream teneret, cui pelvis aenea erat supposita, ut pilae casu excitaretur. Tenuit idem institutum, a Praeceptore acceptum, Alexander M. de quo vide Amm. Marcellin. l. 16. Quo pertinent, quae de Lycurgo Oratore, narrat Plut. in vita eius, in vili solitum quiescere lectulo; in quo nihil erat praeter kw/dion et proskefa/laion, pellem lanatam, et pulvinar. Item, quae de Ulpio Marcello narrat Dio in vita Commodi, et ex eo Suidas in *ma/rkellos2: et quod idem Ammianus de Iuliano; cubuisse illum non in plumis et stragulis sericis, sed in tapete et sisyra, quo Somnum facilius abrumperet. Sed longe ingeniosiora sunt, quae de Ascetis, tam Iudaeis, quam Christianis, apud Veteres legimus. Isti enim, sicut Canonicam refectionis suae horam habuerunt, sic et Canonicum Somni tempus ac mensuram, ut loquitur Cassianus. Igitur partem ad vexandum corpus et eam, quae Patribus dicitur, sklhragwgi/an, partim ad minuendum Somnum, fuerunt Ascetis in usu xameuni/ai, humicubitiones. et stiba/des2 xorto/strwtoi, herba aut foenum loco [orig: locô] culcitrae, mattae, storeae, psiathia, et mafortes aut melotae, ac his similia ad incubandum: Item apud Cassianum Embrimia, Collat. 1. c. ult. dicta para\ to\ bri/zein, quod dormitare et somnum levem capere, significat; quae Ascetae fasciculis stipulae farta vel papyro [orig: papyrô] (ut apud Philonem de Essenis) aut duro [orig: durô] tomento [orig: tomentô] vel simili materia [orig: materiâ], parabant, Unde *brizw\, Dea somnia, vel, ut aliis visum, Apollinaris Laodicenus, in Trag. Christus patiens, *kei=mai pedostibh=s2 ge xamaistrwsi/a, *k' ouk e)/bris) ou)t' enoi/mhsa, etc Igitur ad hoc institutum spectat, quod narrat Epiphanius de Pharisaeis Ascetis, tabulae dodrantali seu palmi unius maioris incubare solitis: quorum exemplum transisse, ad primos Christianorum Monachos, Eruditi annotarunt [orig: annotârunt]. Similimum enim est, quod de sua et Basilii M. matre B. Macrina, refert Gregor. Nyssenus Ep. ad Olympium Ascetam. Ibidem, sequuntur duo alia exempla Asceticarum inventionum, Alii calculos littorales colligebant, eosque sibi susternebant, ut iis compuncti in profundum somnum ne inciderent: Aliis in eundem finem pro strato spinae erant. Qua de re vide plura apud Isaac. Casaubonum Exercitat. II. contra Baronium §. 9. Aliud plane delicatorum apud Romanos aliosque institutum fuit, qui, ut Somno largius et minori impedimento [orig: impedimentô] indulgerent, suos habuere [orig: habuêre] Eunuchos, Silentiarios ac Quietis Ministros, quos ad Somnum appellat Curtius l. 6. c. 11. ubi Philotam, per dispositos, quos ad Somnum habebat, commilitones procul relegasse [orig: relegâsse] scribit, ne femina illa murmurantium inter se silentio [orig: silentiô] verius, quam sono [orig: sonô], excitaretur. Vide Laur. Pignorium Comm. de Servis, et supra in voce Quies, item Silentiarii. Pulvillis plumeis ad omnes corporis partes scite adaptatis eodem [orig: eôdem] fini usi, uti vidimus supra voce Pulvillus. Imo et pedum titillatione insuper adhibita [orig: adhibitâ], ut infra dicemus suo [orig: suô] loco [orig: locô]: naeniisque demulcentibus, uti de Indorum Regibus diximus supra, ubi de Paroenio carminis genere. Neque vero noctu solum, sed et interdiu Somnus capi consuevit; uti superius diximus voce Meridiana, it. Prandium: unde multis Veterum Somnum meridianum frequentatum esse, observat Casaubon. ad Aug. Suetonii c. 70. Salmas. ad Solin. p 1120. quem tamen inter vetita habet Schola Medicorum, cui ab urbe Salerno celebre nomen est. A Somno, dictae imagines Somnurnae, Varroni Prometheo I. apud Nonium,

Somnurnas dixit, quae in somnis videbantur.

Visa scil. nocturna et somma, enu/pnia fanta/smata. Cuiusmodi imagines corybantiasmo [orig: corybantiasmô] laborantibus frequenter obversari diimus in hac voce. Vide quoque Salmas. ad Solin. p. 1086. uti de Somnisurgiis, Voss. de Idolol. l. 3. c. 35. de officio veter. Christianorum, circa Somni tempus, supra verbo Complere: de altiori vero Somno infra voce Sopor.

SOMONA seu SAMARA fluv. Galliae Belgicae per Picardiam et Ambianos in Oceanum Britannicum fluens; vulgo Somme. Oritur in loco Fon Somme, in Veromanduis, 2. leuc. supra Fanum S. Quintini; dein ad Occasum tendens, et Picardiam bifariam secans, prope oppid. S. Valeriae in mare Britannicum se exonerat. Baudrand.

SOMORIA fil. Roboam ex Abihail. 2. Paral. c. 11. v. 19.

SONCHEDES Archipropheta Aegyptius, Pythagorae praeceptor, memoratur Clementi l. 1. Strom.