December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: s0001

[gap: illustration]

image: s0365a

SPINA [4] in Circo dicebatur Latinis, quae *krhpi\s2 Graecis. Et quidem Spinae Circi meminit Cassiodorus, ubi de Circo, et Scholiastes iuvenalis, ad illum versum, Sat. 6. v. 588.

Plebeium in Circo positum est et in aggere Fatum.

Ubi adnotat, in Circo, in spina. Nempe sic dicta est crepido exstans per medium Circum, inter utrasque metas, seu septum, seu margo, e ligno factus, circa quem equi curricula sua peragebant. quem non tantum longum, sed etiam latum aliquantum fuisse, necesse est, alias Intermetium, item Euripus, uti supra vidimus. Voce ab animalibus eo translata [orig: translatâ]: ut enim Spina per medium dorsum animalium potrigitur eminetque, ita et Spina per medium Circum. Certe aliquid eminens, velut dorsum, in Circo fuisse, ostendit Cassiodorus, Spina, inquiens, inselicium captivorum sortem designat, uti duces Romanorum supra dorsa hostium ambulantes laborum suorum gaudia perceperunt. In media hac Spina obeliscus erectus stabat, supra quem arae tres, Saturni, Iovis et Martis; infra versus carceres arae totidem, Veneris, Mercurii et Lunae. Ibidem delphinorum columnae, cum aliis ornamentis Circi erant collocatae, de quibus etiam supra aliquid diximus. Sunt tamen qui Euripum recentioris aevi, a Spina diversum facientes, sic dictam solum volunt partem eius mediam aliqua [orig: aliquâ] lignea [orig: ligneâ] fabrica [orig: fabricâ] eminentiorem factam, quod Graecis culourge\s2 kataskeu\asma et me/sh krhpi\s2 tou= i(ppodro/mou appellattum: Qua de re vide Salmas. ad Solin. p. 909. et seqq.

SPINALIOLA castellum Apuliae Peucetiae.

SPINAE oppid. Albionis in Anglia, Atrebatum, quod Lhuydus cum aliis Newbury intrpretatur ab Oxonio 20. mill. pass. sed illud excisum est. Locus autem Spene vocatur, teste Camdeno [orig: Camdenô], pagus ad Neoburgum. Angl. Newberye. Baudrando oppid. in Comitatu Bercheriae, in limite hantoniae, 25. mill. pass. ab Oxonio in meridiem, Vintoniam versus totidem.

SPINALIUM urbs Lotharingiae, ad Mosellam, versus Vogesum montem, 4. leucis a limite Comitatus Burgensis in Boream uti paulo minus a Romarici monte, 5. a Mirecurtio in Eurum, 10. a Nanceio in Meridiem. In Vita Adalberonis, posterioris Episcopi Mettensis, ab aequali Abbate, circa A. C. 1000. scripta, Spinal castrum vocatur, et in pago Calvomontensi, ad Monsellam, collocatur, his verbis: Domnus Deodericus, Mettensis Episcopus cui Adalbero nosler successerat, in pago [orig: pagô] Calvomontense locum quendam, intr Mosellam et montem, qui in deveo [orig: deveô] sui castrum habet, ex accidenti lingua [orig: linguâ] rusticorum Spinal vocatum, divino famulatui aptum reperiens, Monasterium construxit, consecrans illud Domino et S. Goerico, cuius essa eo transtulit. Ibi Adelbero ancillas Christi, sub regulari vita [orig: vitâ] et institutione patris Benedicti bene edoctas, collocavit et dotavit. Tum addit, Castrum imminens Monasterio, sedes est Episcopalis. Nimirum castrum hoc a spina montis Mosellae proximi, in qua positum est, nomen accepit: Spinal quoque et castrum Spinalense dictum, in Chron. de Episcopis Mettensibus, quod in A. C. 1260. desinit. Certe, ut capita et vertices, frontem et fauces, sic et dorsum et spinam et pectus et latera et costas pedesque montibus tribui, constat. Vulgo nunc Espinal nuncupatur, estque positum ad ripam flum. Mosellae, 4. leuc. ab Alteriaco castro Abbatia [orig: Abbatiâ] inclito Aurey, dissitum. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall. in voce Calmontensis pagus, ut et supra Espinal.

SPINAMBRI Graeciae populi a quibus originem traxisse Tarquinios in Tuscia scribic Iustinus, l. 20. c. 1. In Tuscis, inquit, Tarquinu a Thessalis et Spinambris. Ubi MSS. habent Inspinambris. Lege Spina [orig: Spinâ] in Umbris. Plurimi enim veterum confundunt Umbrorum et Tusciae terminos. Vossius ibi.

SPINATES Agyptiorum Rex, annis 9. Euseb.

SPINENSIS Deus apud Romanos, ab evellendis spinis dictus. Vide supra in Spina.

SPINETICUM unum ex Padi ostiis, quo Claudius Caesar e Britannnia triumphans, praegrandi illa [orig: illâ] domo [orig: domô] verius quam navi, intravit Adriam. A Spina urbe nomen habet, quam a Diomede conditam esse volunt. Primero hodie Fabricio. Baudrando Parto di primaro, a castro adiacente, in ora maris Adriatici prope ruinas Spinae, et turrim Gregorianam; sed est tantum alveus minimus Padi, ibi Po di Primaro dicti. In Romandiola.

SPINETUM castellum Galliae, ad Suminam, in pago Pontivo, inter Pinquiniacum et Abbatisvillam, cum tuitulo Principatus vulgo Epinay. Nomen ei a solo, in quo conditum est, spinoso. Sic Spinetum aliud est, iuxta Lusarchias, Espinay: et in Decanatu Linariensi, Espinay sur orge; vici Dioeceseos Parisiacae, aliaque in Gallia loca non pauca, hadr. Vales. At Spineta, vulgo vocatur instrumentum Musicum, compluribus aereis filis constans, in quo ordine digesta plectra subsilientia, corvinarum pennarum cuspidibus, ceu spinis, mucronata, sonum edunt: de quo supra in voce Clavicymbalum.

SPINGARDUS seu a, apud recentioris aevi Scriptores, Sanutum l. 2. part. 4. c. 8. Auctorem Historiae obsid. Iadrensis l. 1. c. 38. et l. 2. c. 12. machinae bellicae seu balistae species est, seu tormentum minus, tricubitalis longitudinis glandem, pruni maioris magnitudine, violenter evomens, Notit. ad Pancirallum 692. quod Espringale Scriptoribus Gallicis appellari, monet Car. du Fresne Glossar.

SPINSIA vel SPISSIA villa olim Regis Galliae, in qua commorautes Theodoricum ac Brunichildem eius aviam adiit Columbanus, in huius vita Ionae memorata: Videtur esse Espoisse, locus inter Aballonem et Sinemurum, Hadr. Vales. Notir. Gall. Vide Brocariacum.

SPINTHARUS [1] nobilis Architectus Corinthius, Delphicum templum aedificavit, Pausan. l. 1.

SPINTHARUS [2] a Comico traductus, tamquam Barbarus et Phryx. Aristophan. Avib.