CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

SUESSIONES et Suessones Caesari, l. 7. Bell. Gall. c. 75. et l. 1. c. 3. Suesiones Strab. l. 4. Vessones Ptolem. (cui Augusta Vessonum, pro Suessonum) populi et urbs Galliae Belgicae in Campaniae et Picardiae confiniis, ad Axonam fluvium vulgo Soissons. Apud hos, quos Remi consanguineos fratresque suos dixere [orig: dixêre], fuisse regem sua [orig: suâ] memoria [orig: memoriâ] Divitiacum, totius Galliae potentissimum, etiam Britanniae imperantem, postea Galbam, ad quem propter iustitiam prudentiamque, summam totius belli deferri: oppida habere numero [orig: numerô] 12 polliceri milia armata 50. refert Caesar l. 2. Comm. Post Bellovacos, secundum inter Belgas dignitatis, virtutis et potentiae locum illis tribit Strabo. His, utpote agilitate et levitate membrorum pollentibus, longa arma tribuit tribuit Lucan l. 1. v. 423. ut Virg. l. 8. Aen. v. 662. Gallis Senonibus Capitolium furto [orig: furtô] occupare conantibus scuta longa, propter proceritatem eximiam. Horum tractus Suessionensis ager in provinc. Insulae Franciae, alias in Picardia est, a qua terminatur ad Boream uti Laudunensi, Remensi ad Ortum, Valesia [orig: Valesiâ] ad Occasum et Bria [orig: Briâ] ad Meridiem. Aliis. Laudunensis: Gall. le Soissonnois, et le Laonnois. Continentur Valesio Suessionum finibus, praeter pagum Suessionicum, etiam pagus Tardanensis, Vadensi ex parte, et Urcensis; 390 Paroeciae, 23. Abbatiae, de quibus sex cum 10. Paroeciis et Monasteriis Canonicorum atque Mendicantium, sunt in urbe Suessionis, eiusque suburbanis ac burgis. Caput est Suessiones seu Aug. Suessionum, Soissons, ampla et munita, in Praefectura insulae Franciae, vix 5. leuc. a confiniis Picardiae et Campaniae, 10. a Remis in Occasum, 7. a Novioduno in Eurum, 12. a Meldis in Boream. Regnum hic [orig: hîc] olim, sub Regibus primae stirpis: dein Comites habuit. Vide Plin. l. 4. c. 17. Caes. l. 2. c. 12. 13. s. Melam l. 3. c. 2. Gregor. Turonens. Fodoardum, Duchesnium antiq. urb. Concilium A. C. 743. Item 853. Praesente Caro lo [orig: lô] Calvo [orig: Calvô], 866 941. 1078. 1092. 1120. contra Petr. Abaillardum. 1155. 1202. ob repudiatam a Phil. Augusto Ingeburgen, quam dein recepit sponte, etc. hic [orig: hîc] habitum. De regno quod dictum, post obitum Chlodovei I. A. C. 514. diviso [orig: divisô] in 4.. partes Regno [orig: Regnô] seu in 4. Regna Monarchia [orig: Monarchiâ], primum Franciae Regnum, cuius sedes Luretia; secundum Belgicae, cuius sedes urbs Suessionum; tertium Aurelianense, et quartum Austrasiae fuit, cuius caput Mediomatricum urbs. Quibus iterum in unum coeuntibus sub Clothario, Rege Suessionum, qui exstinctis fratribus universa [orig: universâ] iterum Francia [orig: Franciâ] potitus est, A. C. 558. eo [orig: eô] defuncto [orig: defunctô] eadem divisio facta est: donec Clotharius II. morte fratrum iterum evaderet Monarcha Franciae A. C. 568. qua de re vide. Georg. Hornium Orbe Imper. cum Notis Felleri p. 205. Hodie Comitatus hic sub proprio est Principe, e familia Sabaudica. Franciscus enim Thomas Princeps Cariniani, ex Maria Borbonia (Caroli Borbonii Comitis Suessionum filia, Ludovici Principis Condei nepte) genuit Emanuelem Philibertum Amadeum, Principem Cariniani, et Eugenium Mauritium Comitem Suessionensem; cui ex Olympia Mancini nati sunt, Thomas Ludovicus Comes Suessionensis, Philippus et Iulius, vide Spenerum Theatro [orig: Theatrô] Nobil. Europ. Part. I. et Artis Herald. Part. Special.

Augusta Suessionum Soissons, Brennacum vel Braina ad Vidulam. Castellio ad Matronam. Castrum Theodorici. Compendium. Fara la Fere en Tardenois. Firmitas Milonis. Mons Mirabilis Montmirail. Nantogilum. Petrae Fons, Pierre Fons. Velliacum ad Axonam, Vely.

SUESSIONUM Augusta caput gentis primo dicta est Gallico [orig: Gallicô] vocabulo [orig: vocabulô] Noviodunum. Galbae olim apud Caesar. regia ac sedes, Primorumque civitatis domicilium. Postea ab Octavio Augusto nomen Latinum accepit, et Suessionum Augusta dici coepit: tandem communi Gentis nominae eam designavere [orig: designavêre] scriptores, et Suessiones, Galli Soissons vocavere [orig: vocavêre]. Coloniam fuisse Augusti auspiciis ac iussu deductam probabile est. Fuit Aegidii primum ac Syagrii Gallorum Regulorum, deinde et Chlodovei Francorum Regis sedes, antequam interfecto [orig: interfectô] Alarico [orig: Alaricô], Vesigothisque Auitania [orig: Auitaniâ] expulsis Luteciam Regiam elegisset: postea Chlorarius maior ac Chilpericus eius filius per annos 74. hic [orig: hîc] sedere [orig: sedêre]. Unde et Philippus post, et Carolomannus eius fil. ibi Regni insignia receperunt. Rodulphus quoque Richardi Burgundiae Marchionis fil. apud urbem Suessionis in Monasterio S. Medardi, ubi antea Pipinus, Rex est pro Carolo constitutus. Hinc non solum, stante imperio [orig: imperiô] Roman. sicut in plerisque clarioribus urbibus Galliarum, sed et imperante adhuc Ludovico [orig: Ludovicô] Pio [orig: Piô] Palatium hic [orig: hîc] erat, prope Monasterium S. Medardi. Ibidem tres fuere [orig: fuêre] et etiamnum sunt Ecclesiae S. Crispini Martin. una S. Crispini Maioris, alias S. Crispini Magni, cui suus est Abbas suumque Capitulum: altera S. Crispini Minoris, seu Parvi; tertia SS. Martyrum Crispini et Crispiniani in Cavea, collegium Canonicor. sub Abbate: quarum postrema extra muros, hodieque S. Crespin en Chaye, inde forte dicta, quod urbs olim Amphitheatrum suum habuerit, quod Arenam Caveamque saepe ab interiore parte dici solere, notum. Una ex portis Porta Crisiae nuncupata legitur, in tabulario Monasterii S. Crispini in Cavea, quia ducebat ad Crisiam fluviol. quem inter et Axonam stat Augusta Suessionum, quique vicos aliquot praeterlapsus, paulo infra urbem in Axonam devolvitur. Praeterea est Angusta haec puellari Monasterio [orig: Monasteriô] B. Mariae ab Ebroino Maiore Domus ante annos 1000. condito [orig: conditô] illustris ac veteri Comitiva [orig: Comitivâ] insignis, ante annos circiter 670. sicuti Lugdunum, civit. Lingonum, Cabillionum, Matisco, Baiocae, Ebroicae, Lexovii, Turoni, Cenomanni, Andicavi, Namnetae, Veneti, Agodincum Senonum, Carnutae, Antissiodorum, Tricassae, Parisii, Meldi, Tullum, Verodunum, Remi plurimaeque aliae urbes Galliarum, capita veterum Comitatuum fuere [orig: fuêre]. Notitia quoque Imper. docet sub dispositione V. I. Magistri Officiorum, ex Fabricis 8. in Gallis, quartam earum

Fabricam Suessionensem scutariam, ballistariam et clibanariam exstitisse, etc. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

SUESSITANI populi Hispaniae Tarraconensis in Vasconibus, quorum oppid. Suestasium Ptol. Sanguesa, teste Floriano, et Ioh. Mariana [orig: Marianâ], in regno Navarrae, a Pompelone 6. leuc. in Ortum, Iaceam versus, ad Aragonem fluv. Legitur et Suessetani.

SUESSULA quae SUESULA Straboni, colonia et oppid. Campaniae apud Clanium fluv. aegre habitatum, a Neapoli 8. mill. pass. distans. Populi Suessulani Plinio, l. 3. c. 5.

SUESTRA villa pagi Mosani, a praeterfluente rivo sic dicta, vulgo Suster, aut Susteren: quam Pipinus et Plectrudis Wilbrordo dedissse dicuntur. Hic [orig: Hîc] celebre Canonicarum collegium, in dioecesi Leodicensi ac Ducatu Iuliacensi, a Zuentibualdo Arnulfi Imperatoris filio, Lothariensium Rege, ibidem sepulto, auctum ac locupletatum. Hadr. Vales. Notit. Gall.

SUETA vel SUITA, SUITES, inclita in terra Hus urbs est, in tribu Manasse, distaus contra Aquilonem a civitate Corozaim et ostio fluvii Iordanis 4. milliar. Regio autem in qua sita est, frumenti, vini; et olei ferax est, et caelo ditata est optimo. Hic [orig: Hîc] sepulchrum Hiobi.

SUETES e Ducibus auxiliaribus Persae, in bello Colchico, contra Aeetem, occisus a Phryxi filio. Val. Flacc. l. 6. v. 550.

SUETONIUS [1] C. Tranquillus, fil. Suetonii Lenis, tertiae Legionis sub Ottone Tribuni, vixit temporibus Traiani et Hadriani, sub quo Epistolarum magister fuit, ut ex Spartiano scimus in Hadriano; c. 11. ubi et illud narrat eo [orig: eô] excussum honore, quia familiarius egerat cum principis uxore, Sabina. Plinium Iuniorem amicum habuit, qui, vide l. 1. ep. 18. l. 5. ep. 11. eum monet, ut editionem operis sui amplius haud differat: Perfectum opus, inquiens, absolutumque est, nec iam splendescit lima [orig: limâ], sed atteritur. Intelligit autem vitas 12. Caesarum. Scripsit quoque de Grammaticis illustribus, ut et de Rhetoribus: cuius maior pars perdita, quemadmodum et de vitae Poetarum liber, maxima ex parte periit. Terentii enim vitam ab ipso conditam, Donatus quoque agnovit: Idem de Horatii, Iuvenalis, Lucani et Persii dicendum. Eum imitatus videtur Hieronymus, in libr. de Scriptorib. Eccles. Suidas quoque huic auctori tribuit tractatum de Ludis Graecorum: de Spectaculis Romanorum: de Rep. Ciceronis: de Re vestiaria: de Iniuriis: de Urbe Roma, etc. Ausonius epist. 19. quoque meminit tractatus de Regibus, libb. 3. quem Pontius Paulinus poematis sui argumentum esse iussit. Vide quoque Gellium, Servium, Tzetzen etc. Male fil. creditur quibusdam Suetonii Paulini Consulis, cuius meminit Tacitus, Plinius et Dion in Xiphilino. Lips. not. ad Tac. l. 2. Vide Voss. de Hist. Lat. l.. 1. c. 31. qui alibi eum vocat emendatissimum et candidissimum, et cui familiare sit amare brevitatem. Illud opinor, inquit Erasmus, apud eruditos omnes in confesso esse, quod ad narrationis fidem attinet, primas deberi Suetonio, qui, ut quidam non infestiviter dixit; Prorsus ea [orig: eâ] libertate scripsit Caesarum vitas, qua [orig: quâ] ipsi vixerunt. Nic. Lloydius.

SUETONIUS [2] Optatianus seu Actacianus, sub Tacito Imperatore huius vitam scripsit. Vopiscus, c. 11.

SUETONIUS [3] Paullinus, Consul. Britanniae legatus, scientia [orig: scientiâ] militiae et rumore populi Corbulonis concertator. Subegit Monam insulam, ac fanaticum Britannorum agmen disiecit. Postea partium Orhonianarum Dux. Sed in Africa bellum gessit. Plin. l. 5. c. 1. Primus, inquit, Romanorum ducum transgressus Atlantem. Scripsit Historiam, Tac. in Agric. c. 5. et l. 1. Hist. c. 87. 90. Voss. de Hist. Lat. l. 1. c. 26. Vide et Caius.

SUEVI [1] populi German. qui magnam illius partem tenuere [orig: tenuêre], Mechelburgiam, Pomeraniam, et Marchiam (per quam Suevus fluv. labitur) incolentes, sic a Suevone monte (Germaniam a Sarmatia separante, teste Solino [orig: Solinô] c. 23.) dicti. Lucan. l. 2. v. 51.

Fundit ab extremo flavos Aquilone Suevos
Albis, et indomitum Rheni caput. --

Ut Suevus iam rura colat, flexosque Sicambri
In falcem curvent gladios. --- -

Horum regio Suevia Tacito in Germ. c. 43. et Eutropio dicitur, vulgo Schwaben, multis et claris constans urbibus (quarum magna pars sunt liberae) olim ducatus amplissimus. In hac Danubium oritur, teste Ferrar. Baudrando Suevi populi fuere [orig: fuêre] Germaniae Septentrionalis sub Vindilis, et valde extensi, sub quibus 7. nationes fuere [orig: fuêre], teste Brietio [orig: Brietiô], nempe Angli, Varini, Caviones, Deuringi, Eudoses, Huithones, et Suardones, ubi hodie Ducatus Megapolitanus et Pomerania. Caspar Peucerus credit Suevos totam illam oram Septentrionalem tenuisse, quam nunc incolunt Cassubii, Poloni ex parte, et Pomerani universi, ad Austrinum littus maris Balticl, quod Suevicum mare ab eis denominatum, ea in parte, ubi et flumen Suevi nomine, die Schwein, in mare influit. Hodie autem sunt in parte australi Germaniae, versus fontes Danubii, ubi provincia Suevia dicta. Suevorum cis Rhenanorum, quos cum Sugambris se dedentes, Augustus Caesar in Galliam traduxisse atque in proximis Rheno agris collocavisse legitur, meminit Dado in vita Eligii, l. 2. c. 3. tamquam ad dioecesin Turnacensem pertinentium. qui prion Andoverpensibus proximi ac maritimi, ut et Frisones, erant. Ex hac Germaniae Suevorum gente quidam patrio [orig: patriô] solo [orig: solô] relicto [orig: relictô], Alanis Vandalisque iuncti, Gallias intrarunt [orig: intrârunt], circa A. C. 406. variisque ibi rgionibus vastatis, inde in Hispaniam transgressi, A. C. 409. Gallaecia [orig: Gallaeciâ] et Lusitania [orig: Lusitaniâ] occupatis, Hermeticum Ducem suum, Regem crearunt [orig: creâtunt], qui obiit circa A. C. 440. Ei successere [orig: successêre] Rechila, Rechiarius, Maldras, Frumarius, Remismundus, Theodomundus, Theodemirus, Miron et Eboricus: qui cum patri suffectus esset A. C. 583. ab Andeca, qui Mironis viduam duxerat, pulsus et in coenobium

detrusus est. Sed Leovigildus, Wisigothorum Rex, capto [orig: captô] Tyranno [orig: Tyrannô], regnum hoc suo iunxit, circa A. C. 585. Ioh. Gironus et Isidor. Chron. Mariana Hist. Hisp. Vide quoque B. Rhenanum Rerum Germ. l. 1. tit. Suevi in Hispaniam, cum Cl. Ottonis Notis p. 125. Fuit olim in Imperio Sueviae seu Alemanniae Ducatu unus exceleberrimis et amplissimis, e qua familia Conradus III. Frider. Barbarossa, Henricus V. Philippus III. Fridericus II. Imperiali fastigio [orig: fastigiô] potiti sunt. Hi duces bonam Helvetiae quoque partem, Turoviam imprimis, ditionem Tigurinam in potestate habuere [orig: habuêre], usque ad Henricum VI. Triplex autem Sueviae Ducum familia fuit, una cuius auctor Rudolfus Dux, e familia Habspurgica oriundus, quem Henricus III. Imperator Ducem Sueviae fecit, at hic mox Anticaesar electus, contra Henricum IV. perfidiae poenas luit. Itaque Henricus Friderico Comiti de Hohenstaufen Ducatum concessit, cuius stirps in Conradino, Napoli decollato desiit. Tum Rodolfus I. Imperator non Austriam solum, sed et Sueviam sibi vindicavit, filiisque illam Alberto, hanc Rudolpho concessit, A. C. 1283. Huic successit fil. Iohannes patrui caede infamis et demum Pisis monachus: cuius exstincti hereditatem crevere [orig: crevêre] patrueles. Leopoldus enim Alberti Imperatoris fil. Sueviam tenuit et Alsatiam, ab Helvetiis aliquoties victus. Frater Alberti Sapientis qui stemma propagavit. Ex huius posteris Maximil. I. Imperator bellum, ex foedere Suevico, cuius Fridericus III. auctor fuit, cum Helvetiis gessit acre, quod post 8. praelia his secunda, A. C. 1499. Basileae compositum, et A. C. 1511. foedus renovatum est, quod hucsque duravit, Spener. in Gen. fam. Austriacae. Stumpf. autem A. C. 1533. desiisse ait, d. Germ. l. 2. c. 39. Sacerdotes Suevici, cum Fridericus II. Imperator a Papa excommunicatus esset, acriter Papae obniti et in tyrannidem atque avaritiam Pontificum invehi coeperunt: publice docentes, non esse iis id potestatis conceslum, ut Christianis sacrorum usu interdicant: non desierunt [orig: desiêrunt] proin toto [orig: totô] hoc [orig: hôc] tempore iis, more consueto [orig: consuetô], defungi. Idem ibidem c. 29.

SUEVI [2] alii ab illis, qui in Germania et vulgo [orig: vulgô] noti sunt; habitant trans Istrum, assiti Sarmatis; quibus Vannius a Druso Rex datus, quique inter Marisum et Cusum fluvios lcoati. Itaque militia [orig: militiâ] plerumque sociati cum illis. Dio in Fragmentis. Vide B. Rhenanum Rer. Germ. l. 1. tit. Marcomauri sive Suevi et Gotthones, inter Marum et Cusum fluv. cum Notis Ottonis ICti p. 119. et tit. Suevi in Pannoniam p. 123.

SUEVIA vulgo SCHWABEN, incolis, Souabe Gallis, Suevia Italis, provincia Germaniae ampla, inter Bavariam ad Ortum, Rhenum ad Occasum, quo [orig: quô] separatur ab Alsatia, Helvetios ad Meridiem, et Franconiam ad Boream. In ea autem sunt Suevia proprie dicta versus Danubium et Lycum fluvios, Ducatus Wirtembergensis, Silva Nigra, et Marchionatus Badensis et Burgoviae; eiusque urbes praecipuae sunt Augusta Vindelicorum et Ulma. Coeterum Sueviae Ducatum hunc, qui Regnum olim fuerat, primus Codovaeus Francorum Rex instituit; eumque primo non hereditarium: Postquam vero talis esse coepit, per aliquot familias vagatus est. Inprimis vero inde nomen accepit, quum, post Rudolfum Suevum ex Rheinfeldiis Comitibus ortum, Friedericus Antiquus Baro hactenus Hohenstauffae, Friderici Barbarossae Imperatoris avus, ab Henrico IV. Imperatore in navatae contra Rudolfum operae praemium, frustra repugnante istius genero [orig: generô] Bertholdo [orig: Bertholdô] Zaeringensi, accepit. Cuius familia [orig: familiâ] in Conradino sublata [orig: sublatâ], Rudolfus I. Imperator eum filio cognomini, ut dictum, contulit, multis tamen partibus mutilatum, quarum plures, ad Badenses et Wirtenbergios, aliae ad alios devenere [orig: devenêre]. Sic autem habent Conradini, ultimi ex legitimis gentis huius Illustrissimae masdculis, progenitores. Fridericus Cocles Dux Sueviae, ex Iudita (filia [orig: filiâ] Henrici Nigri Guelfi Ducis Bavariae) genuit Fridericum I. Imperatorem, quo [orig: quô], et Beatrice Comite Burgundiae herede, natus Henricus VI. Imperator iunxit sibi Constantiam, heredem Siciliae et ex ea genuit Fridericum II. Imperatorem, maritum Ioles, heredis Regni Hierosolymitani et patrem Conradi IV. Imperatoris. Hoc [orig: Hôc] et Elisabetha [orig: Elisabethâ] (filia [orig: filiâ] Ottonis Illustris Comitis Palatini Rheni Ducis Bavariae) genitus est Conradinus Rex utriusque Siciliae, maritus Brigittae (filiae Dieterici Sapientis Marchionis Misniae) decollatus Neapoli A. C. 1269. Vide Tob. Pfannerum de praec. Germ. Principp. Gentibus c. 1. et Phil. Iac. Spenerum Theatr. Nobil. Europ. Part. 3. p. 11. nec non Artis Heraldicae Parte Spec.

Augusta Vindelicor. Augsbourg. Bada, Baden. Burgovia, Burgaw. Camipidunum, Kempten. Constantia, Constance. Eslinga, Esling. Halla Suevica, Halle en Sovebe. Haylbruna, Haylbrun. Isna, Isne. Lindavia, Lindaw. Memminga, Memmingen. Nerolinga, Nordlingen. Rhenofelda, Rhynfelden. Rotevilla, Rotweil. Stugardia, Stugard. Tubinga, Tubingen. Uberlinga, Uberlingen. Ulma, Ulm.

SUEVO qui SEVO Solino, c. 23. mons Germaniae Carpatis pars occidua, inter Moraviam et Hungariam Trans-danubianam ad Danubium usque extensus. Baudrando mons Scandinaviae, hodie Daars Field, inter Sueciam et Norwegiam. Vide Sevo.

SUEVONIA seu SUECIA propria pars ampla Sueciae, inter Lapponiam ad Boream, mare Balticum, et Sinum Bothnicum ad Ortum, Gothiam ad Meridiem, et Norvegiam ad Occasum. Ibi X. provinciae, nempe Ulpandia, Sudermannia, Nericia, Vestmannia, Gestricia, Dalecarlia, Helsingia, Medelpadia, Iempfia, et Angermannia. Caput est Holmia, totius regni caput et regia sedes, vulgo Stockholm.