CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

SUEVUS vulgo SPRE, Althamero, Germaniae fluv. ex montibus Bohemiae oriens, perque Lusatiam et Marchiam fluens, mixtusque Havellae in Albim influens. Becanus Oderam esse scribit: Aliter Viadrus, Viader, et Guttalus. Baudrando oritur in ipso limite Moraviae. Dein Silesiam bifariam secans a Meridie in Septentrionem per Marchiam Brandeburgicam labitur atque per Pomeraniam, ubi in mare Balticum abit. Vide Odera.

SUFFENUS ineptissimus Poeta, qui in suis operibus mirabatur se plurimum, sibique blandiebatur et arridebat. Catullus ad Varum epigr. 22. v. 18.

Nimirum idem omnes fallimur, neque est quisquam
Quem non in aliqua [orig: aliquâ] re videre Suffenum
Possis. Suus cuique attributus est error,
Sed non videmus maticae quid in tergo est.

SUFFETES de quibus vir Magnus de Phoen. Colon. l. 1. c. 24. haec habet. Didone fato [orig: fatô] functa [orig: functâ], regium Carthaginis regimen mutatum in populare, aut vere aristocaticum. Nam summa rerum erat penes paucos iudices, quibus ius vitae et necis summum fuit in universos cives. Liv. l. 33. c. 46. Iudicum ordo Carthagine ea [orig: eâ] tempestate dommabatur, eo maxime quod ildem perpetui Iudices erant: Res, fama, vitaque omnium in illorum potestate erat. Qui unum eius ordinis, et omnes adversos habebat. Hannibal vero, ut nimiam horum potentiam retunderet, et in ordinem cogeret, legem promulgavit pertulitque Praeturae suae tempore, ut in singulos annos Iudices legerentur, ne quis biennium continuum Iudex esset. Hi Iudices, aut qui in illis principem locum obtinebant, a Romanis scriptoribus Suffetes appellantur. Liv. l. 28. c. 37. Suffetes eorum, qui summus Poenis est magistratus. Et l. 30. c. 7. Senatus itaque Suffetes, quod velut consulare imperium apud eos erat, vocaverunt. Et l. 34. c. 60. Cum Suffetes ad ius dicendum consedissent. Senec. de Tranq. c. 3. Non vult enim nisi consul aut prytanis, aut ceryx, aut sufes administrare Remp. Itaque Suffeti, vel Suffetes sunt [gap: Hebrew word(s)] Sophetim, i. e. iudices. Ita vocantur Ebraeis summi magistratus, quos Iudaeorum Remp. administrasse [orig: administrâsse] legimus inde a morte Iosuae usque ad reges electos. Nemo non statim agnoscet, hoc esse verisimilius, quam quod contendit vir maximus, Notis ad Festum, Suffetes esse [gap: Hebrew word(s)] Sophim, i. e. e)fo/rous2, e)po/ptas2, e)pisko/pous2. Vossius tamen Sufes legendum mavult, quam Suffes. Nic. Lloydius.

SUFFIBULUM Festo, Pomp. l. 17. vestimentum fuit album praetextum quadrangulum oblongum, quod in capite Vestales virgines sacrificantes habebant, fibula [orig: fibulâ] comprehensum. Sub mento fibulis comprehendi solitum fuisse, unde ei nomen, docet Pierius Hieroglyph. l. 40. ubi addit, Eadem [orig: Eâdem] pene specie, qua [orig: quâ] Suffibulum erat, Romanae matronae nunc utuntur, quum domo [orig: domô] exeunt, pudicitiae simul et pietatis, quae duo in illis egregie vigent, indicia. Quia vero non nisi in actu sacrificandi constitutae Vestales Suffibulum in capite habebant, hinc non nisi bardocucullum, poderem et supra poderem, vestem exteriorem gerens istiusmodi Virgo, repraesentatur in lucerna Galvaniana, apud Fortun. Licetum de Lucernis Antiqq. l. 6. c. 83.

SUFFITU excipiendi adventantes Principes olim postmodum Episcopos, ritus, occurrit passim, apud Curtium l. 5. c. 1. Plut. Dione, Iustinum l. 24. c. 3 Suetonium Tiberio c. 97. Caligula [orig: Caligulâ] c. 13. Galbac [orig: Galbâc]. 18. Corippum l. 2. Cyrillum Epist. ad Presbyt. Alex. Alios, ut supra iam vidimus. Originem moris a Deorum imaginibus, cum transferrentur, arcessente Cicer. 5. Verr. quod ipsum Simia Dei ab Israelitis suffuratus est, apud quos eximius in sacris suffunentorum fuit usus, ut infra dicemus, voce Thuribulum, item Thymiama etc. Vide quoque supra Palilia, Populus. Habebatur autem id difficillimum. Unde Sacerdos Summus, inter alia, quibus praeparabatur ad celebrationem Diei Expiationis, deducebatur etiam in conclave Aphtines seu odoramentorum, ut suffitus faciendi rationem addisceret. Fr. Burmannus Synopsi Theol. Chr. Parte prior. l. 4. c. 18. §. 17. Puerum Suffitorem, inter opera ex aere Lychi, memorat Plin. l. 34. c. 8. Vide quoque supra Incensum, it. Odores, Storax, Strobus, Succinum.

SUFFLATOR in Ordinatione Hospitii Ludovici IX. Franc. Regis A. C. 1261. apud Car. du Fresne, officium in Coquina Regia est, vulgo Souffleur. Inter opera ex aere Buthyrei Lycii, Myronis discipuli, perum sufflantem languidos ignes habes apud Plin. l. 34. c. 8.

De SUFFOCATO Lex indigitatur Genes. c. 9. v. 4. Carnem cum anima sua, (i. e.) sanguine sua non comedetis: aliquoties postmodum reperita. Uti enim in Lege adeps omnis, sic et sanguis prohibitus est, Levit. c. 3. v. 17. utpote altaribus uterque sacer ad expiationem, vide supra suo [orig: suô] loco [orig: locô], ut et ubide Munditie ceremoniali. Quae Lex licet ad ceremonias et umbras V. Testamenti pertineret, nihilominus Apostoli Concilio [orig: Conciliô] Hierosolymitano [orig: Hierosolymitanô], observationem ad tempus commendarunt [orig: commendârunt], ne nimium offenderentur Iudaei zelotae, si viderent Gentiles credentes omnes plane ritus Mosaicos negligere, sicque citra intertrimentum libertatis Christianae illius exercitium ad tempus per charitatem temperarunt [orig: temperârunt], ne cederet in scandalum proximi, vide Actor. c. 15. v. 20. Quo [orig: Quô] scandali periculo [orig: periculô] postmodum cessante inprimis dituto [orig: ditutô] iam templo [orig: templô] et confirmato [orig: confirmatô] ab omni parte Euangelio [orig: Euangeliô], etiam observationis huius necessitas sublata est, tardius citius, pro eo, quo [orig: quô] erant homines, ingenio [orig: ingeniô], et maiore aut minore rerum sacrarum intelligentia [orig: intelligentiâ] praediti. Ex qua varietate factum est, ut variis etiam modis, Conciliis Ecclesiasticis, poenisque politicis fuerit quandoque renovata. Vide quae Baronius Cardinalis affert adversus Partes Concilii VI. Annal. Tom. VIII. A. C. 692. sect. 30. Item Zachariae Pontificis hac de re sententiam Epist. ad Bonifac. Arch. Moguntin. Tom. II. concil. Edit. Quentel. 2.

p. 452. et 453. nec non severam sanctionem Leonis Imperator. Noveli. constit. 58. Adde Can. 65. Concilii Wormatiensis. Sic ut etiamnum a plerisque in Ecclesia Graeca, et paucissimis quibusdam in Occidente, ex infelici cacozelia observetur. Qua de re sic Augustin. contra Faustum l. 32. c. 13. Ubi Ecclesia gentium talis effecta est, ut in ea nullus Israelita carnalis appareat: quis iam hoc Christiamis observat, ut turdos vel minutiores aviculas non attingat, nisi quarum sanguis effusus est? aut leporem non edat, si manu a cervice percussus, nullo cruento vulnere occisus? Et qui forte pauci adhuc tangere ista formidant, a coeteris irridentur. Vide quoque Irenaeum l. 2. c. 12. Tertullian. de pudic. c. 12. Cyprianum, Ambrosium, Alios: et supra ubi de Pecoris usu, ac Sanguine.

SUFFRAGANEI dicuntur Episcopi, qui Archiepiscopo suffragari et assistere tenentur: Vocati enim sunt in partem sollicitudinis Archiepiscopi, non in plenitudinem potestatis. Vide Henr. Spelmann. Glossar. Archeol. Graeci u(poyhfi/ous2 Suffrag aneos vocabant, qui yhfisqe/ntes2, ut loquitur Pachymeres l. 8. c. 13. seu Cleri suffragiis electi, nondum consecrati erant. Praeterea Suffraganei Papae vocantur Episcopi aliarum Dioeceseon, Romanae Sedi immediate subiecti, ut est in Gallia Aniciensis, qui in veteri Charta A. C. 1233. Papae suffraganeus specialis appellatur, apud Car. du Fresne, aliique. Imo et Episcoporum adiutores, titulares scil. Episcopi et in functionibus eorum Cooperatores seu Vicarii, passim Suffraganei dicuntur, de quibus vide can. 10. Concil. Lateranensis, in quo instituti, Steph. Tornacensem Ep. 129. Altaserram de Adiutoribus Episc. l. 1. et 2. Car. du Fresne Glossar. et Dominicum Macrum in Hierolex.

SUFFRAGINES equorum succidendi consuetudo memoratur Iosuae c. 11. v. 6, 9. 2. Sam. c. 8. v. 4. et 1. Paralipom. c. 18. v. 4. quibus locis Iosua et David Cananaeorum devictorum equis suffragines succidisse leguntur: ut videl. in posterum bello inutiles essent. Atque sic vocem Hebraei [gap: Hebrew] ex ponunt Iunius et Tremellius. Vulgatus vero illam subnervare interpretatur, ut Graeci neurokopei=n kai\ paralu/ein, quam versionem magis probat Bochartus; quia nervis crurum incisis, equi fiunt plane inutiles. Est autem subnervatio, Incisio pedum iumenti a genu et infra: quo [orig: quô] facto [orig: factô] non moritur; solum incedere non valet: et in illa parte vulnus non est insanabile, Kimchius ad locum Iosuae (Deus) mandavit, ut subnervaret equos et currus combureret. Non tamen iussit equos interfici, quia illorum usus non est per se vetitus. Quin reliqua iumenta, curules asinos, aut camelos puta, non mandavit, ut subnervarent, sed ut caperent in suum usum. At equos, qui non nisi in bellum inserviebant, ideo subnervari iussit, ne iis captis confiderent etc. Sed et boves subnervari consuevisse, colligas ex his Iacobi de Simeone et Levi filiis suis, Genes. c. 49. v. 6. Furore suo [orig: suô] occiderunt viros et pro arbitrio suo subnervaverunt bovem: qua [orig: quâ] de re vide Bochart. praefatum Hieroz. parte prior l. 2. c. 11. Porro in Sacrificiis Gentilium Suffraginum aliquam rationem habitam, discimus ex Plinio l. 8. c. 45. ubi de bobus. Hinc victimae opimae, et laudatissima Deorum placatio. Huic tantum animali omnium quibus procerior cauda, non statim nato consummatae, ut coeteris, mensurae: crescit uni, donec ad vestigia ima perveniat. Quamobrem victimarum probatio in vitulo, ut articulum suffraginis contingat: breviore non litant, ad quem locum vide Dalechampium.

SUFFRAGIUM vox illa, quae dabatur in Comitiis, apud Romanos, et in tabellis describebatur, qua unusquisque suam declarabat voluntatem, de Magistratu aliquo creando, aut reo damnando. Hinc in XII. Tabb. Iussus Populi et Suffragia sunto: Quodcumque postremum Populus iussit, id ius ratumque esto. Et initio quidem voce ac palam ferebantur, ut nunc quoque fit; postea vero, ut quisque liberius suam sententiam, absque periculi metu, proferre posset, inventae tabellae sunt, quibus Suffragia ferrent: idque aliquot legibus, quae hinc Tabellariae dictae sunt, nempe Gabinia [orig: Gabiniâ], Cassia [orig: Cassiâ], Papiria [orig: Papiriâ], Caelia [orig: Caeliâ], Maria [orig: Mariâ], Sempronia [orig: Semproniâ], Fusia [orig: Fusiâ], de quibus vide suo [orig: suô] loco [orig: locô], fuit constitutum. Ratio autem in Comittis Centuriatis eorum ferendorum haec fuit. Primis quidem temporibus; primae ad Suffragia vocabantur maximi census Centuriae, 18. equitum, 80. peditum: quae quia tribus reliquis Centuriis plures erant, si consentirent, vincebant et definiebatur sententia [orig: sententiâ]. Sin minus, 22. Centuriae secundae Classis inibant Suffragia; quod si ne tunc quidem consentirent calculi, tertia Classis vocabatur, ac deinceps quarta, idque tamdiu fiebat, donec 97 Centuriarum consentirent suffragia. Id si ne post quintam quidem vocationem contingeret, 192. Centuriis pari utrinque numero [orig: numerô] divisis in duas sententias, tum demum vocabatur ultima inopum Centuria, immunis a tributis atque militia, et utricumque parti accederet, eam reddebat altera [orig: alterâ] potiorem: quod perrarum erat; plerumque enim prima [orig: primâ] vocatione absolvebantur Comitia, raro ad quartam perveniebatur, quinta et sexta erant supervacaneae etc. Dionys. Halicarn. l. 4. ubi de Servio Tullio sermo est. Libera [orig: Liberâ] postmodum Rep. omnibus Centuriis in sortem coniectis, quae prima educebatur, prima Suffragium dicebat et Praerogativa appellabatur: quam reliquae Iure vocatae dictae sequebantur. Donec expleto [orig: expletô] Tribuum 35. numero [orig: numerô], et universo [orig: universô] Populo [orig: Populô] in illas distributo [orig: distributô], duplex sortitio fieri coepit: prima inter Tribus, quarum quae prima exibat, Prarogativa Tribus; Altera, inter Tribus huius Centurias, quarum prima Praerogativa Centuriae appellata, prima Suffragium ferebat: post quam reliquae primae Classis Centuriae; dein secundae etc. suo [orig: suô] quaeque ordine vocabantur. Unde factum, ut in Centuriatis Comitiis, non tantum Praerogativae Centuriae, sed et Tribus [orig: Tribûs], fiat mentio. Itaque cum voce dicebantur Suffragia, erant in singulis Centuriis Rogatores, qui singulorum rogabant sententias, quas palam singuli proferebant. Et quidem, si Magistratuum Comitia essent, nominatim quem vellent Magistratum creari, quisque appellabat; Sin Legum Comitia essent, solebant uti verbis, Uti rogas, vel Antiquo: quibus significabant, placere vel displicere Legem; quod etiam fiebat in Comitiis Iudiciorum.

Postquam vero Lege Gabinia [orig: Gabiniâ] tabella Populo data est, oportuie eam porro vocis munere fungi. Ac in Magistratuum quidem Comitiis, tabellis nomina Candidatorum inscribi moris erat. In Comiciis vero Legum duae dabantur tabellae, una in qua scriptum U. R. i. c. uti ragas, altrea in qua scriptum A. i. e. Antiquo; distribuebanturque hae tabellae a Diribitoribus hoc [orig: hôc] ordine, Sortitione inter Tribus et Centurias facta [orig: factâ] de praerogativa; Magistratus in Tribunali, quod in Campo erat Martio, sedens, per Praeconem vocabat Praerogativam Centuriam ad Suffragium, quae de loco ubi consistebat, discedens in Ovile per pontem, in eius initio a Diribitoribus tabellas accipiebat; et in fine eius, in cistam alterutram a Rogatoribus propositam, coniciebat etc. Vide infra in voce Tabellae, et supra passim, inprimis in vocibus Ovile, Praerogativa, ubi de Revocandi in suffagia praerogativam centuriam more, it. Sententia. Per puncta collara fuisse Suffragia annotavit I. Savaro, et diximus supra, in hac voce. Aequalitate Suffragiorum reum absolutum fuisse testatur Dionys. l. 7. Tulerunt vero Suffragium cives, qui in Centurias descripti erant, quique ius suffragii habebant; non tantum qui in urbe Roma, sed etiam, qui extra Urbem in Italia habitabant, civitate tamen cum iure suffragii donati erant. Non enim pari iure omnes Italos civitatem esse adeptos, sed alios cum iure, alios sine iure suffragii, notum est, vide supra Municipium. Neque tamen omnes etiam cives, qui in Urbe habitabant, ius hoc Comitiis Centuriatis habebant. Qui enim a Censoribus ignominiae nota [orig: notâ] afficiebatur, si plebeii essent, in Ceritum referebantur tabulas, et Aerarii quoque fiebant: qua de re vide Io. Rosin. Antiqq. Rom. l. 6. c. 10. et 14. cum Paralipom. Thomae Dempsteri. Sociis Latinis, Lex Sempronia: Libertinis Lex Manilia, ius suffragit concessit, ut vidimus supra. Etiam insanis ea permissa fuisse, indignatur Seneca de Ira l. 2. c. 33. Apud Athenienses, civium unusquisque anno [orig: annô] aetatis 20. postquam sui iuris esset, ius ferendi inter suos Tribules et Populares Suffragit habebat. Ipsi quoque Prolerarii seu Thetae; qui, quam vis e Solonis Lege nullum gererent Magistratum, non omnum tamen omnino Rei publicae partium expertes fuere [orig: fuêre], sed et cum coeteris in contione sua tulere [orig: tulêre] Suffragia, ex Lege *tou\s2 qh=tas2 sunekklhsia/zein, Proletarii in contione Suffragia ferunto, Plur. in Solone. Fiebat id singulis Prytaneis quater, die nempe 11. die 20. die 13. et die 33. quibus in contionem cogebatur Populus, et kuri/ai habebantur *)ekklhsi/ai. Tum ergo convocato [orig: convocatô] Populo [orig: Populô] peractisque Sacris, quae kata/rsia dicebantur, Praeco sollenni formula [orig: formulâ], adprecabatur omnia fausta et prospera toti Atheniensium Populo, orareque iubebat, quibus licebat: quo [orig: quô] peracto [orig: peractô], Praeco recitabat probou/leuma Senatus, secundum quod rogandus et in Suffragia Populus erat mittendus; iubebatque in medium consulere, qui vellet. Primi dein apud Populum pro Contione verba faciebant Seniores, deinde minores, pro aetatis uniuscuiusque ratione atque ordine, ex lege memorats Aeschini contra Ctesiph. idque corona [orig: coronâ] capiti imposita [orig: impositâ]; Cui vero aures commodare nolebant Prytaneis, silentium imperabant: etiam e suggestu per apparitores deturbabant. Ubi omnes qui vellent dixerant, Proedri Populum mittebant in Suffragia, nisi forte intercederent Nomophylaces, qui illis adsidebant, Pollux l. 8. c. 9. Populo vero eunti in Suffragia Prytaneis dabant calculos, quorum unumquemque quilibet mittebat in cados, qui destituti erant in illus parte loci, in quo convenerant, cancellis undique sepra [orig: seprâ]: neque vero Prytaneis de eadem re Populum iterum in Suffragia mittere poterant, ex Lege tou\s2 *pruta/neis2 mh\ a)nayhfi/sai, cuius meminit Nicias apud Thucyd. Hist. l. 6. Utebantur autem calculis seu testulis, hunc in finem: item, et quidem prius, fabis, Hesych. e)n tai=s2 diayhfi/sesi kua/mois2 e)xrw=nto; albaque fabula signum erat victoriae, oi( leukoi\ ku/amoi, verba. Ulpiani in Timocrateam, su/zousai. Sive foliis, Pollux l. 8. c. 5. etc. Vide Sam. Petitum Commentar. in LL. Atticas tit. 2. l. 3. et l. 3. tit. 1. ut et supra ubi de Comitiis, Legibus, Quingentis, Sententia etc. Addam saltem, de vocis apud Recentiores usu, pauca quaedam. Sic enim dictas pecunias, quae ab Imperatoribus, cum honores deferebant, accipiebantur, legimus. *despotika\ dicuntur in formula iurisiurandi Novell. Iustiniani 8. cuius titul. ut Iudices sine suffragio fiant, quem Iulianus Antecessor vertit, ut Magistratus sine pecunia fiant. Ubi Graeca habent xwri\s2 dw/sews2. Nempe apud veteres Romanos, suffragio [orig: suffragiô] vini amphora [orig: amphorâ] empto [orig: emptô], Qu. Coponius ambitus damnatus est, uti habet Plinius l. 35. c. 12. postmodum sub Imperatorib. aliquot, suffragii titulo [orig: titulô] pecunia exhibenda erat, pro honoribus collatis. Quod Iustimianus merito sustulit. Sed et Nov. 6. cavetur, ut, qui emerit Praesulatum per suffragium, deponatur etc. Vide de foedo hoc fuffragiorum commercio, in Rep. adhuc libera, et sub Caesaribus, donec Iulianus Constit. sua [orig: suâ], quae st l. 1. Cod. Theod. illa quidem non vendi, emi tamen; melius postmodum Imperat. et emi et vendi vetuit Nov. 161. Casaubonum ad Iulium Suet. c. 19. et Vespasianum c. 23. Theod. item Marcillium ad Titum eiusdem c. 7. uti de Suffragiis colonicis ab Augusto institutis, iterum Casaubon. ad Sueton. in Vita huius, c. 46. Apud Ecclesiae Romanae Scriptores, vox modo districtum Metropoltani seu Ecclesias suffraganeas, modo orationes Sanctorum significat, uti docet Car. du Fresne in Glossar. Vide quoque Dom. Macrum in Hierolex.

SUFFRIDUS [1] Crucigerorum Commendator, in Polonos saevus, plurimos quottidie in eque funes secum ferens, devovit se, Non prius cibum sumpturum, quam illos omnes in suspendendis Polomis consumpsisset. Secuta mox immanis equitum strages a Vladislao Loctico Poloniae Rege illis inflicta, A. C. 1333.

SUFFRIDUS [2] Petri Leovardia [orig: Leovardiâ] Frisius, Bibliothecarius Cardinal. Granvellani, Ius Lovanii Coloniaeque docuit. Scripsit, inter plurima alia magni momenti, de origine Frisiorum, de Scriptoribus Frisiae, etc. Valer. Andr. Biblioth. Belg.

SUGAMBRI Straboni, *su/gambroi, MSS. libris et priscis lapidibus Sygambri, plerisque vulgo Sicambri, populi Germaniae, quae

cum Suevis dedentes se Caesar in Galliam traduxit, atque in proximis Rheno agris collocavit; Gugerni post haec dicti, Cluver. Ponuntur autem Gugerni a Plinio, l. 4. c. 17. in extrema Belgica, ad Rhenum, inter Ubios et Batavos, gentes Germanas. Cluverius 13. mill. pass. ab oppid. Gelra distare, et ad eiusdem amnis Nerisii videl. ripas infra Gelram positum esse oppid. Goch tradit, Gugernorum nomen retinens. Hadr. Vales. Notit. Gall.

SUGERUS Abbas S. Dionysii, in Gallia, praecipuus regni Minister, et Regens, sub Ludovico VII. cum hic in Orientem prfectus esset: quo [orig: quô] reduce Sugerus ipse suppetias Orientalibus adducturus, obiit, A. C. 1152. aetat. 70. impense laudatus a S. Bernardo, in Epist. Scripsit vitam Ludovici Crassi, in cuius aula floruit: Epistolas, etc. Guilielm. monachus S. Dionysii, in eius vita. Moret. Diction. Hist.

SUGGESTOR officium in Ecclesia Constantinoppolitana, cui curae erat Patriarchae sacta pergenti ceremonias et verba suggerere: Galli Italique Ceremoniarum magisirum vocant; a Memoria Veteribus dictus est, in Epist. Concilii Lugdunensis ad Gregorium X. Hypomimniscon appellatur, ex *u(pomimih/skwn. Vide hic [orig: hîc] passim.

SUGGESTUM et us, an quia inde Populo suggerebatur, quod in rem eius esse posset: Inde enim in Contione verba ad populum facta, modo vidimus? an quod constaret ex suggesta, i. e. congesta materia? Comae Suggestum. Papinius Statius memorat l. 1. Sylv. 2. v. 114.

Idem quod Tutulus nempe fuit: qua [orig: quâ] voce dicebantur capilli, quos Matersfamilias [orig: Matersfamiliâs] Romanae convolutos in capite gestabant Varro de L. L. l. 6. Exstrubant enim in altitudinem multis gradibus et spiris cumulatam comam, quod Tertullian. de Pallio dixit Comam struere. Idemque indicat Iuvenalis, Sat. 6. v. 502.

Non ineleganter e)pana/stasin trixw=n, vocavit Lucianus; satisque expressit Lucanus, l. 2. v. 358. verbis hisce,

Spiras alii dixere [orig: dixêre]; unde Spirosus Capillus Appuleio Metam. l. 2. Hieronymus ad Marcell. Qui capillis altenis verticem struunt. Quare admodum concinne Tertullian. de cultu foem. Frustra laboratis ornatae videri, frustra peritissimos quosque structores capillaturae adhibetis. Imo eousque sutilium atque textilium horum capillamentorum enormitates processere [orig: processêre], ut nunc in galeri modum quasi vaginam capitis et operculum verticis; nunc in cervicem retro Suggestum capillum, dixerit Idem. Et confirmant id veteres nummi, in quibus mulierum Augustarum imagines observantur. Faustinae inprimis atque Plotinae, quas Lectori exhibet Casp. Bar tholinus de Inauribus Veter. c. 1. Plura hanc in rem vide apud Hadrian. Iunium de Coma c. 7. Ian. Parrhasium Ep. 57. Laevinum Torrentium ad Suetonii Neronem c. 51. eundem Iunium, Centur. 7. Adag. 57. Salmas. ad Pallium Tertull. Ausonium Popmam ad Varr. div. virg. Io. Wowerium ad Petronium p. 451. edit Goldast. Gonsalium Salasium ad eundem, Io. Pasteratium ad Propertium l. 4. Eleg. 3. Gerh. Ioh. Voss. Rhetor. l. 4. Io. Gebhardum Iuvenil. Curar. l. 1. c. 12. Io. Antonium Saracenum ad Dioscoridis Parabilium l. 2. c. 93. Gevartium Not. ad Statium d. l. et hic passim in vocibus Capillus, Coma, Tutulus etc. Ut de priore notionis voce pauca aspergam, in Aede sacra S. Spir. Ravennae hanc epigraphen reperiri, Suggestum hoc, in quo Pontifices Ravennates olim a Deo per Spiritum S. sub columbae specie creati contiones habuerunt etc. adnotat Domin. Macer. in Hierolex. ubi etiam Suppedaneum celebrantis ante altare in superiori gradu positum, quod Italice Predella dicatur, hac [orig: hâc] voce nonnumquam indigitati addit. At de Veter. Suggestis plura supra, ubi ritum de Ara dicendi exponimus, item voce. Ambo, Cubiculum, Pulpitum, etc. uti de Suggestis pusillis in militarium viarum lateribus, in usum equitautium, excitatis voce Stapes.

SUGGRUNDARUM a subtus gerendo, locus dicebatur olim, ubi infantes, qui, ante dentes natos, obierunt, sepeliebantur. Ita eium Fulgentius Planciades de prisco Serm, Suggrundaria Antiqui dicebant sepulchra infantium, qui necdum 40. dies implessent [orig: implêssent], quae neciam Busta aici poterant, quia ossa, quae comburerentur, non et ant, nec tanta cadaveris immanitas, qua [orig: quâ] locus tumesceret. Unde Rutilius Geminus Asyanacte ait: Melius Suggrundarium quaereres, quam sepulchrum. Proin de infantibus istiusmodi sic Bartholinus l. de Puerperio Veter. Mortuis inferias non libarunt [orig: libârunt]: Nec eos ante dentes natos ussere [orig: ussêre]. Quarum ideo nulla Busta, sed Suggrundaria; quorum formam expressimus, corporibus eorum in urnulis, quia is vetustior mos, impositis. Chalcidenses extra Urbem in via ad Euripum humabantur. Grandiores natu Sarcophago integris corporibus conditi in loco communi vel ante aras. Ubi non Busto solum, sed et Sarcophago; Suggrundarium opponit, in quo nempe capur solum cum duobus ossibus decussatim compositis cernitur; ut videre est apud eundem, e forma Suggrundarii, quam ex Ioh. Bapt. Suarezii Antiqq. Gaditanis l. 4. c. 4. addidit Casp. Bartholinus. Alias Suggrundae, et Grundae, in Gloss. ste/gh kai\ to\ u(pe\r to\n pulew=na e)ce/xon, Graecis recentioribus sthqai=a. Nempe sic vocabantur prophora illa et meniana, ex provolantibus et proiectis tabulatis composita, quae foribus

adiciebantur et super ianuas exstruebantur, de quibus vide Salmas. ad Spartian. in Pescennio Nigro c. 12.

SUGILLANDI oculos moribundorum ritus vide supra Oculi: aliquid etiam infra Thapsia.

SUGINTENSIS Pagus cuius populicum finitimis Turensibus, Campanensibus, et Alesatiis Childebertus ex Austria abstractos Burgundiae adiecit, ac Theodorico minori filio, quod is in villa fiscali Marilegio apud Alesatios nutritus fuerat, testamento [orig: testamentô] reliquit: alias Suentensis, Sointensis, Suentistus, hodie Suntgovia, vulgo [orig: vulgô] Suntgaw, aut Sungow dictus, provincia est cis Rhenum, in provinc. Maxima Sequanorum, Alesatiae Austrinae contermina, et eius velut appendix, continens Fierritensem Comitatum, etc. Quidam pagum hunc cum Brisgavia, Alesatia [orig: Alesatiâ] superiore, Landgraviatus titulo [orig: titulô] clara [orig: clarâ], contineri aiunt. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall. Subest Galliae Regi, pace Monasteriensi.

faventes sunt incepto, seu secundi. Quomodo Cicero pro Quinctio utebatur, inquit, populo non suo. Sic meos, nostros, Deos, loca tempora, itidem pro secundis; communes, aequos pro ambiguis; alienos pro adversis et qui malo damnoque sint, Latinis dici, notat Gronovius Observ. l. 4. c. 17. At sui coloris Plinio vocantur, quae suum et naturalem colorem retinebant, nec alienum imbilerant, de lanis; ita Tarentinas pulliginis suae idem appellat, l. 8. c. 48. nigrae enim lanarum sui coloris sunt retinentissimae, nec ullum alium sitiunt colorem: i)dio/xrwma Graeci dicunt. Sic homo sui moris Latinis est o( i)dio/tropos2, qui sui moris tenax ad alienos mores sese accommodare non potest; homo sui negotii, o( i)diopra/gmwn qui alienis sese minime immiscens sua solum cutat etc. Salmas. ad Tertullian. de Pallio c. 3.

SUIBDAGERUS Rex Norvegiae, primus tria Regna septentrionalia in unum coniunxit, de quo vide Georg. Hornium cum Notis Felleri p. 355.

SUICERI seu Swizzeri Volaterrano et Hugoni Grotio, Suicenses Ioh. Vitodurane: Suitones Aventin. Annal. Boi. l. 4. Germanis Schvveitzer, vel Eydgnossen, Italis gli Suizzeri, vel Suizzari, Gall. les Suisses, Helvetii hodierni dicuntur. Originem nomenque habent vel a Viris, quos e Saxonia a Carolo M. pulsos in Helvetia Alpina quidam consedisse olim volunt: circa A. C. 806. ut narrat Nauclerus Vel potius a Suecis seu Stedis, Gothorum gente, ut Guillimanno placet, quorum crebri per Alpes transitus suasere [orig: suasêre] partem ibi praesidio telinquere. Hinc Garissolius. l. 10. Adolphidos de Helvetiis:

Arctoo [orig: Arctoô] gens orta satu; generosaque sactis
Aequans arma patrum, gemino [orig: geminô] Suecosque Gothosque
Sanguinis attingit titulo [orig: titulô]. Nam vulnere postquam
Deiectus Teias vitalibus exiit auris,
Eousque solo regnavit in Ausone Narses,
Italiam liquisse Getas, montesque propinquos
Insedisse ferunt: Nec pristinus obstitit armis
Incola, sed facilis Latio [orig: Latiô] iam rure remotos
Excepit, regnique favens in parte locavit.
Complexus populare genus. Constantia Famae
Nempe refert, patrio digressos Sueonas orbe
Auspiciis Gotherice tuis, faustoque [orig: faustôque] Gradivo [orig: Gradivô]
His sedem statuisse locis, perque oppida leges
Sancivisse suas, et longos regna per annos
Firmavisse manu, sic utraque finibus istis
Crevit et aeterno [orig: aeternô] se foedere nexuit Arctos,
Helvetiosque dedit mundo, nec degener ortum
Dedecorat populus, sed nomine dignus avorum est.

Et Cl. Hottingerus Meth. leg. Histor. Helv. p. 201. utriusque non solum gentis, sed et quorundam Dialecti idiotismorum magnam observavit affinitatem. Sunt nihilominus, qui Suiceros, Suitenses seu Helvetios, id nominis accepisse volunt a pago Suitensi: inter quos Osvaldus Molitor; in Paneg. Glareani: Suicia, inquit, sequitur, unde omnibus Confaederatis nomen. Et Conringius de Imper. Romano Germ. Achaeorum Resp. omnibus Foederatis nomen dedit: urbs Romana omnibus sociis, hodie Foederati omnes Helvetti, ab uno pago Suitceri, etc. Rationes in promptu; Namque et initium confoederationis factum est in oppido Suitensi, et huius incolae diutissime cum Abbare Eremitano pugnarunt [orig: pugnârunt], et primi omnium Austriorum irruptioni ex positi fuerunt, maiorque illorum reliquis primis pagis fuit potentia, et in hac primo regione pro libertate pugnatum est: Unde postea, verba sunt Guillimanni rer. Helv. l. 2. c. 15. Suitiorum nomine et fama [orig: famâ] Helvetil omnes in celebritatem abierunt, Suitzerique gens universa appellati sunt. Plura vide in vocibus Helvetii et Suitium.

SUICERUS Ioh. Casparus Tigurinus, Theologus et Philologus insignis. Natus A. C. 1620. studiorum in patria cursu emenso [orig: emensô]. Galliam lustravit A. C. 1640. --- 1642. ubi Salmuri Amyraldum, Capellum, Placeum: et Montalbani, Garissolium ac Carolum audiit. Inde redux et laboribus in schola Tigurina consecratus, plerosque Scriptores Eccles. Graecos evolvit, Thesauro [orig: Thesaurô] Ecclesiasticb Graeco [orig: Graecô] -Latino [orig: Latinô] septem in folio tomis constante, viginti annorum spatio [orig: spatiô] inde collecto [orig: collectô]: Symbolum Nicaeno-Constantinopolitanum prolixo [orig: prolixô] satis commentario [orig: commentariô] ex antiquitate Eccles. illustravit. Totus nunc a tribus annis est in conscribendo Lexico Graeco-Latino, Postquam iam edidit Sacrarum Observationum librum, Miscellanea Graeco-Latina ex Chrysestomo, Basilio, Nazianzeno collecta, cum Paraphrasi Ionae, N. T. Syllogen cum Prosodia, etc.

Hoc Argos, claraeque habitant in pectore Athenae,
Et quidquid Patrum conditur historia [orig: historiâ].

SUICIA vulgo SCHWITZ, oppid. universae Helvetiae nomen communicat. Vide Suecia, et Suitium.

SUIDAS floruit temporibus Alexii Comneni, qui imperium suscepit, A. D. 1081. Hoc de aetate scimus ex iis, quae scribit in voce *)ada\m, ubi a Christo nato usque ad id tempus, effuxisse ait ann. 1018. Sane Suidam ante annos claruisse quingentos, etiam iudicium est doctissimi Casauboni. Sed poterat Sexcentos dixisse, ut facit Andr. Schottus, praefat. in proverb. ex Suidae collectan. Eth autem, quantum ad Lexicon, proprie historicus non est; tamen magnam partem operis fui historiis, non semper tamen optimae fidei, farcivit: quas a se ac discipulis suis, Latine translatas seorsim de dit Hieronymus Wolfius. Primus vero Latine transtulit, atque etiam annotationibus illustravit Robertus Grossetest, vel Grosthead, i. e. Capito, Anglus, Episcopus Linconiensis, qui obut, A. D. 1253. uti testatur Balaeus. Sed omnium facile industriam vicit Aemilius Portus, Francisci fil. qui Graecum textum cum MSS. contulit, multisque locis emendavit, obscura item explicuit, integrum quoque Latine transtulit. Adhuc tamen locis pene infinitis medicas requirit manus. Urderi vero possit Suidas etiam alia in literas retulisse. Sane *soui/das2 e)n *qessalikoi=s2 adducitur ab Apollonii Scholiaste in l. 1. *)argonaut. Et eopse [orig: eôpse] libro legas, *souidas2 kai\ *)aristote/lhs2, oi( peri\ *eu)boi/as2 pepratmat eume/noi. Imo Suidam e)n menealogi/ais2 citat Stephanus, in *)/amuros2. Sed cum Suidas ipse meminerit Hermolai, qui Srephani epitomen fecit: omnino alius iste Suidas fuerit. Videlicet duo minimum fuere [orig: fuêre] Suidae. Unus ipso [orig: ipsô] Strabone antiquior, de quo sic scriptor ille l. 7. *soui/+das2 de\ toi=s2 *qettaloi=s2 muqw/deis2 lo/gous2 prosxarizo/menos2, etc. Atque huius etiam, tum libri menealogiw=n, tum de Euboea [orig: Euboeâ], fuerint, quos Stephanus a Suida [orig: Suidâ] exaratos esse testatur. Alter Suidas, Lexici auctor, iunior esse non potest Ioanne, Zimisce. Siquidem voce *)ada\m ab origine mundi exorsus temporum seriem usque ad Zimiscem perducit. Is autem imperare coepit, A. D. 870. Et profecto, si multo post vixisset, credo, ulterius tempora perduxisset. Siqua recentius saeculum indicare videntur, ea fortassis addiderint iuniores. Vel hoc verum est; vel locum, quem dixi, transcripserit ex aliquo, qui Zimiscis tempore vixerit. Nam is mos Suidae, ad verbum priores exscribere, neque mentione eos dignari. Nescio autem, quid in mentem venerit doctissimo Angelo Politiano, ut epist. ad Bern. Ricium, quae legitur l. 11. dubitaret, an ullus unquam Suidas fuerit. Quam sententiam, quae diximus, satis refellunt: Voll. Erat Suidas non admodum vetustus Grammaticus, nullius, iudicii, doctrinae autem mediocris. Vide hunc de Hist. Graec. l. 2. c. 26. etc. Ita Montacutius Exercit. 7. Sect. 1. E Scholtis Aristophanis, ut et ex aliis Grammaticorum promptuariis in acervum suum infinita congessu. Ita Des. Heraldus ad Arnob. l. 3. Denique Casaubon. not. ad Diog. Laert. Nihil facilius fuerit, quam eum auctorem inflnitis quibus scatet mendis liberare: quod tamen miror nequivisse videre virum eruditum eius interpretem, cui, quum Suidas saepissime integras Laertii paginas describat, numquam potuit hoc subolere: quod sane miror.

SUIDNICIUM Silesiae oppid. bello [orig: bellô] Germanico [orig: Germanicô] varias subiit mutationum vices. Hic [orig: Hîc] Fridericus Elector Saxoniae tertia [orig: tertiâ] vice memorabile somnium habuit, de Monacho, qui Sanctis comitatus ad illum veniens, impetraverit veniam ostio Academico Wittebergae quaedam inscribendi: Scripsisse autem siteris tam insignibus, ut Suidniciae quoque scriptura legi posset; finem dein calami Romam usque se extendisse, et utramque Leonis X. autem penetrasse [orig: penetrâsse]: sumptam vero fuisse pennam ex ala anseris Bohemici. A. C. 1517. pridie eius diei, qua [orig: quâ] Lutherus contra Tecelium Theses defendit. Loetus. Suidnicius Principatus, unus ex 16. Silesiae, ut habet Cluverius, obtigit in divisione hereditatis paternae, Boleslao seu Bulconi, Boleslai Saevi filio, Henrici, cui Lignicius obtigerat, fratri, A. C. 1278. Hic Brigam, et alia in sua ditione, munivit. Wenceslaum Bohemiae Regem qui eum adoriri volebat, terruit, primus in Silesia iuris feudalis German. et tributorum auctor: exstinctus est A. C. 1301. Eius filii Bernardus Suidniciae, Bolessaus vero Monsterbergicae lineae, satores fuere [orig: fuêre]. Quorum ille Bohemis se strenue opposuit, et cum reliqui A. C. 1327. ipsis iurassent [orig: iurâssent], solus Polonis adhaesit. Mortuus A. C. 1347. Pater fuit ex sorore Vladislai Loctici Boleslai atque Henriei, qui cum Patrem imitati Bohemiae obsequium detrectarent, Boleslaus A. C. 1345. Suidniciae a Iohanne Rege obsessus, eum depulit, Landshuta [orig: Landshutâ] recuperata [orig: recuperatâ]. Nec tamen cessavit eum Carolus IV. vexare, donec Bolessaus ei neptem ex fratre Annam, cumque ea Ducatuum successionem A. C. 1353. polliceretur. Ita exstincto [orig: exstinctô] sine prole Principe Carolus IV. principatus crevit, sub quo Silesia reflorescere et magis Germanico mori assuefieri incepit. De Boleslao Bernardi fratre, vide in voce Monsterbergium.

SUILIUS [1] Caesonius, libidinum Messalinae particeps; patefactis eius flagitiis protectus est vitiis, tamquam in illo foedissimo coetu muliebria pastus. Tacit. l. 11. Annal. c. 36.

SUILIUS [2] praenomine Publius, Germanici Germanico [orig: Germanicô] bello [orig: bellô] Quaestor; Claudio [orig: Claudiô] imperitante accusator terribilis ac venalis. Eius ophrimendi gratia [orig: gratiâ] repetitum SC. poenaque Cinciae legis adversus eos, qui precio [orig: preciô] causas oravissent: Eidem omnis Claudii saevitia obiecta. Quare adempra [orig: ademprâ] bonorum parte in insulas Baleares pulsus est. Tacit. l. 14. Annal. c. 42. etc.

SUINBURGUM oppid. amplum Fioniae, in eius parte Meridionali contra Tassingam Insul. 5. leuc. Danic. ab Ottonia in Austrum; 8. ab Haderslebia in Ortum cum portu utcumque capaci.

SUINFURTUM oppid. Imperiale in umbilico Franciae Orientalis a Suevorum traiectu, cum sub Tiberio Imperatore in Rhaetiam tranfierunt, quasi Schwabefurt dictum. Olim sub Marchionibus, quorum prim us Bertholdus Hennebergensis Comes ab Ottone III. Marchio creatus est: post cuius obitum civitas ad Ottonem, qui Marthio seu Burggravius de Suinfurt appellatus est, pervenit, reversa exin ad Hennebergenses. Postea Wurceburgensis Praesul

Hennebergensem Comitem eo compulit, ut ius in civitatem et parte sibi cederet, A. C. 1254. Alii referunt, A. C. 1300. ab Alberto Imperatore arcem cum Civitate, et A. C. 1310. ab Henrico VII. Imperatore, Berchtoldo Comiti Hennebergico eam oppignoratam esse: Civitatem autem postea se ipsam redemisse, sicque Impetio rursus accessisse. Bicipitis aquilae gaudet insignibus. Pluca vide apud Limnaeum Enucl. l. 4. c. 54. et Cl. Ottonem ICtum Notis ad B. Rhenanum Rer. Germ. l. 3. p. 430.

SUINTILUS vel A, vel Chintillanus, seu Senzila, ut Fredegario dicitur, Rex Wisigothorum in Hispan. XXV. coronam Recaredo II. fratri eripuit, A. 621. Richemaro [orig: Richemarô] consorte regni facto [orig: factô]. Ingenio [orig: Ingeniô] et animi magnitudine inclitus, Romanos tota [orig: totâ] Hispania [orig: Hispaniâ] exuit, hinc Rex illius primus dictus: imo et pater pauperum. Deiectus a Sisenando, cur Chintilla, ac mox Tulga successit, Obiit A. 631. regni 10. Isidorus in Chron. Mariana Hist. Hisp. Rodericus Toletan. in Chron. Successit Sisenandus.

SUINUM Piceni fluv: ultra Truentum in Aprntio ulteriore Angolum urbem alluens, ac inter Vomanum ad occasum, et Aternum ad ortum in mare decurrens. Sino ex tabul. recent: aliis Salino vel Salinello dicitur: Baudrando ortus ex Apennino monte, Civitatulam rigat, et paulo infra Iuliam novam, in mare Adriaticum se exonerat. 7. milliar. ab ostio Truenti in Meridiem.

SUIONES populi Germaniae in oramaris Baltici in Pomerania, inter Lemovios et Rugios. Willichius Suedos interpretatur.

SUIRIUS vulgo SEWER, fluv. Hiberniae, in Momonia. Oritur in limite Lageniae, in Comitatu Triperariensi, ubi Cassiliam et Carricum rigat; dem paulo infra Vaterfordiam Byrgo mixtus, cum ipso in mare Hibernicum cadit.

SUIS triceniparae simulacrum memoratur Varroni de R. R. l. 2. c. 4. Illud antiquissimum suisse scribitur, quod sus Aeneae Lavinii triginta porcos peperit albos, itaque quod portenderit factum, triginta annis, ut Lavinienses conderent oppidum Albam. Huius suis, ac porcorum, etiam nunc vestigia apparent. Namque simulacra eorum aenea etiam nunc in publico posita, et corpus matris a Sacerdotibus, quod in salsura fuerit, demonstratur. Vide Io. Meursium Comment. ad Lycophronem, et Interpretes Maronianos.

SUITHA vide Sueta, et Capitolias. Ibi regio Trachonitis incipit, Hermon et regnum Basan versus.

SUITIUM seu SUITIA vicus amplus Helvetiorum in Turgovia, ad Mutam amnem, 2. mill. pass. a lacu Lucerino et 18. a Lucerna in ortum, Glaronam versus totidem Caput Pagi cognominis unius ex XIII. qui vicorum congeries est, sicut Uria, interclusa montibus, longe tamen, quam Uria, situs amoenioris faciliorisque aditus, et extenditur inter Lacum Tigutinum ad Boream et Lucerinum ad Austrum, interque Pagum Glaron. ad Ortum, et Tugiensem ad Occasum. Gentem non minus ac Urienses, e Tauriscis oriundam dicit Gullim. l. 3. c. 2. sed postea Cimbrorum i. e. Suecorum reliquias illa insedisse loca. Horum ducom, ex tribus unum, Suiterum nominat Stumpfius, l. 6. de Turgovia c. 28. unde genti nomen. Alii Suitios a Suitonibus, Aquilonari Sueviae, gente secundum Tacitum, Germ. c. 44. vel a Suessiis, Germaniae populis iuxta Martianum, appellatos malunt. lis una cum Uriis, Underwaldiis et Haselensibus Ludovicus Pius, rogatu Pontificis Romani propter fidelem fortemque operam bello [orig: bellô] Saracenio [orig: Saraceniô] urbi Romae, circa A. C. 829. navatam, au)tonomi/an multasque alias immunitates: Pontifex quoque insignia, quibus hodieque tuntur, in rei praeclare gestae monimentum concessit. Bis enim, duce Guidene quodam [orig: quôdam] marchione Italico [orig: Italicô], in Italiam transgressi, non solum conciderant magnam Saracenorum partem, verum et praedam ingentem, qua [orig: quâ] potiti erant, D. Petri templo, quod ab hostibus spoliatum fuerat, magno [orig: magnô] animo [orig: animô], donarant [orig: donârant]. Confirmarunt [orig: Confirmârunt] dein concessas immunitates, novaque [orig: novâque] accessione auctiores reddiderunt Fridericus II. Imperator in obsidione Faventiae, A. C. 1240. Rudolfus A. C. 1291. et Henricus II. A. C. 1309. Ad liberratem itaque tuendam, cum ei plurimi insidiarentur, primum cum Uriis et Tigurinis foedus ineuntes in triennium, A. C. 1251. postea interregni tempore rebus in Imperio turbatis, tres pagi, circa A. C. 1260. Rodolfum Habsburgicum, qui postea Imperator factus est, ad defendendam armis, si opus esset, libertatem numerato [orig: numeratô] annuo [orig: annuô] stipendio [orig: stipendiô], ducem sibi ascivere [orig: ascivêre]: cuius, aliis bellis occupati, anctoritate cum Nobilitatis insolentia compesci non posset, Nobiles qui iniustam vim aliis intulerant, regione eiecerunt, quo [orig: quô] bello [orig: bellô] pagi omnes suaruna regionum aditus primum munire coeperunt: et Suitii quidem in monte Sella, vulgo Sattel, turrim exstruxere [orig: exstruxêre], viamque publicam vallo [orig: vallô] et fossa [orig: fossâ] munivere [orig: munivêre]. Rodolfus dein Imperator, nomine Imperii, pagis Praefectos dedit, qui quotannis semel atque iterum evocati, illus iuris dicendi causa [orig: causâ] profecti sunt: libertate interim pagorum illaesa [orig: illaesâ], unde idem Imperator literis datis Badae A. C. 1291. diserte liberae conditionis homines Suitios vocat. Verum filius Rodolfi Albertus, novum in Helveriis principatum molicus postquam plurimorum Coenobiorum Advocatias in se traxisset, Comitesque et Barones in Helvetia plurimos, ut se in clientelam familiae Austriacae traderent, sollicitasset [orig: sollicitâsset], idem Suitios postulavit, omnia secunda pollicitus. Quod cum hi a Wernhero Comite Homburgico praemoniti, re cum Uriis et Underwaldiis deliberata [orig: deliberatâ], renuissent, offensus Im perator, Praefectos misit, qui arces exstruerent, et iutolerandis imperiis patientiam populorum tentarent. Factum utrumque, et saevit aliquandiu apud Suitios et Urios Grisleri, ficut apud Underwaldios Landebergii, tyrannis. Interim foedere decennali Suitii cum Comite Homburgico facto [orig: factô], gravius offendere [orig: offendêre] Imperatorem, unde ira implacabilis, et saevitia Praefecti indies maior, donec ex Suitiis Wernherus Stouffachrus, vir nobilis et magnae auctoritatis, minacibus Grisleri contumeliis plus satis exagitatus, hortante uxore magni animi foemhia [orig: foemhiâ], ad patriam ab intolerando hoc iugo

liberandam animum applicuit. et cum Walthero Furstio Urio, ac Arnoldo Underwaldio reliquis duobus foederis Helvetii Principibus, iureiurando se ad tam ingens opus adstrinxit. Sic Kal Ian. A. C. 1308. arcibus feliciter eversis pulsisque Tyrannis, iterum regionibus Libertaris sidus affulsit, quo [orig: quô] hodieque cum reliquis Suitit, quinto [orig: quintô] inter Cantones loco [orig: locô], per Dei gratiam fruuntur, tantumque fortitudine sua [orig: suâ], et quia in illorum finibus primo pro libertate puguatum, meruere [orig: meruêre], ut omnes hinc Helvetii Suiceri vel Suitenses, (vide supra,) dicantur. Latinos autem sequuntur ritus, et eodem [orig: eôdem] fere modo [orig: modô], quo Uranii, Ramp. suam administrant. Regio illorum in partes 6. quas Quartas vocant, divisa est: e quarum unaquaque praecipuus Senator et praeterea Ammanus VII. Virorum et arcanum dictum consilium constituunt. Emptionis iure sibi a Comite Eberhardo Habspurgico compararunt [orig: comparârunt] varios vicos, A. C. 1309. ut, Ardt, Cussenacum Kusnach, etc. Cum Glaronensibus Uzenacum et Castra Phaetica: cum Uriis et Underwaldiis, cum quibus, debellatis Morgatensi praelio [orig: praeliô] Austriacis, aeternum iniere [orig: iniêre] foedus A. C. 1315. Bilitionum, Vallem Bruniam et Rivieram: cum reliquis 6. pagis veter. Turgovienses et Rheguscos., Liberas Provinc. Sarunegaunenses: cum 7. pagis Aquensem Comitatum, cum omnibus Praefecturas Transalpinas communi iute possident. Foedere praeterea Abbati Sangallensi, ab A. C. 1311. et oppido Sangallo ab A. C. 1454. iuncti sunt. Ipsi quaturo olim habuere [orig: habuêre] praefecturas Marchiam, Regionem ad Eremitanae Virginis Fanum, Cussenacum et viculos ad lacum Tigurinum, qui villarum nomen habent, die dinghof, sed duae priore iure quasi municipali donatae sunt, ac e suo numero Magistratus eligunt: mittunt tamen quotannis ad conventum totius populi Suitensis pro more legatos, sibi ius eligendi Magistratus de novo perentes. Mittunt quoque Suitenses singulis annis ad festum Glaronensium Legatum, propterea, quod triginta illorum commisso [orig: commissô] ad vicum Navalium praeho [orig: praehô], cuius memoria ea [orig: eâ] festivitate recolitur, interfuerunt. Vide Stumpfium, simlerum de Rep. Helvet. Ioh Bapt. Plantinum Helvet. Nov. Antiq. etc. Glareanus in Panegyr. Helvetiae.

Suicia bellipotens, in magnis inclita rebus,
Et bello [orig: bellô] et pace immensos perpessa labores.
Semper in Alpints toto [orig: totô] aevo exercita lustris
Figit apros, certatque ursis cursuque volanti
Praevertit damas, cogitque in retia cervos:
Otia nulla sciunt iuvenes, nulla otia adulti;
Scandere ni montes, et duro [orig: durô] vincere caestu
Otia quis dicat. Studium hoc o [orig: ô] Gotthica nobis
Terra dabas, quando Italicis te sustulit oris,
Horrendasque tulit dux Byzantinus in Alpeis.
Post quoque difficiles omnino exosa tyrannes,
Arma secuta modis Uri Guilielmia miris.

SULCARDUS Westmonasteriensis, floruit sub Guilielmo Conquestore, Monachus Cluniacensis, scripsit Chronicon, Homilias, epistolas, alia. Obiit A. C. 1070. Pitseus, de illustrib. Angl. Scriptorib.

SULCERUS Simon Theologus Basiliensis, et Ecclesiae ibidem, post Oswaldum Myconium, per ann. 33. Pastor, obiit A. C. 1585. aetat. 77. Ei in S. ministerio successit Ioh. Iacobus Grynaeus, Bucholc. Ind. Chronol.

Voce gregem pavi, dextra [orig: dextrâ] solatus egenos;
Post funus vivit Fama benigna meum.

SULCHI Sardiniae urbs notissima. Strabo l. 5. ubi de Sardinia: *po/leis2 d' ei)si\ me\n plei/ous2, a)cio/logoi de\ *karalis2, kai\ *soulxoi/. Pomponius l. 2. c. 7. Sardiniae urbium antiquissimae Caralis et Sulchi. Pausan. in Phocicis: *)/wkisan d' en th=| nh/sw| kai\ au)toi\ po/leis2 oi( *karxhdo/nioi *ka/rali\n te kai\ *sou/lxous2. Claudian. de bello Gildonico, v. 518.

Stephanus: *sou=lxoi, po/lios2 e)n *sardoi=, *karxhdoni/wn kti/sma. Inde Sulcitana Insul. Isola di S. Antiocho. Populi Sulcitani Plinio, l. 3 c. 7. et Hirtio, de Bello Afric. c. 98. *solkitanoi\ Ptolemaeo, qui eos etiam meshmbrinwta/tous2, h. e. maxime Australes vocat. Sulchis autem inquit Bochartus, l. 1. Chanaan, c. 31. nomen fecit Syrum [gap: Hebrew] vel [gap: Hebrew word(s)] sulka, i. e. exustio, quia cum urbs sit in insulae parte maxime Australi, Noto plane est exposita, a quo Sardinia valde infestatur. Pausanias ubi supra: *)o de\ a)h\r o( entau=qa qolero/s2 te w(s2 e)pi/pan e)sti\ kai\ nosw/dhs2, etc. Claudian. ibib. v. 514.

SULCI et Fossae, limites agrorum passim appellantur: in agris enim metandis limites, qui viae veluti fuere [orig: fuêre], sutcis agebant Romani; quomodo et viarum in urbibus sectionem delineasse [orig: delineâsse] videntur, cum et urbis condendae ambitum aratro [orig: aratrô] circumduxerint, et vestigia murorum sulco [orig: sulcô] impresserint: quae vel polenta [orig: polentâ] sparsa [orig: sparsâ], vel creta [orig: cretâ] designasse [orig: designâsse] Graecos legimus. Alias quid sulcus proprie, notum, lacuna videl. vel stria vomere agris impressa, inter quas pars eminens et conspicua, lira et porda dicta, sedem siccam seminibus praebebat, aqua [orig: aquâ] per sulcos delabente, qua de re, ad prisci moris illustrationem, pluribus agit Salmas. ad Solin. p. 726. et seqq. In Indiculo Paganiarum et Superstitionum c. 23. Sulci circa villas, superstitionis species est, apud Car. du Fresne Glossar. Improprie sulcare, de avibus, navibusque dicitur: unde Sulcator, pro nauta, apud Statium Theb. l. 8. v. 18.

--- -- Qualis si puppe relicta [orig: relictâ]
Exosus manes nigri sulcator Averni
Exeat ad Superos --- --

de Charonte, vide Casp. Barthium Animadv. ad loc. Apud Auctorem Chron. Trudonchsis l. 8. sulcare, est sulcos in pergameno ducere, Gall. regler le parchemin, quo de vide aliquid supra, in voce Praeductal. it. Linea.

SULCITANUS Sinus Golfo di Palma, pars maris Sardoi, in ora Australi Sardiniae, Africae obversa, prope Sulcis rudera et Enosim Insul.

SULGA seu SULGAS fluv. parvus Comitatus Vindaxim, in Rhodanum cadens, supra Avenionem, la Sorgue. Baudrand. Oritur ex magno fonte, Petrarchae carminibus tantopere celebrato, fontaine de Vau Cluse, a proximo oppid. quod alluit: dein Caprarias attingit Cabrires, Insulam l'Isle, locum a situ denominatum et in Insul. Sulgae positum, Pontem Sulgae, Portum Tralliae Port de Traille: ac demum Rhodano miscetur: ad quos confluentes, circa urbem Vindalum, cui destructae iam Portus Tralliae successit, Allobroges a Cn. Aenobarbo victi sunt, Florus in Liv. l. 61. epit. Hadr. Vales. Not. Gall.

SULLA [1] Claudii, per nuptias Antoniae, gener. Tacit. l. 13. Annal. c. 23. quem Nero susspectabat maxime, secors ingenium eius in contrarium trahens, callidumque et simulatorem interpretando. Quare fraude Grapti, insidiarum in ponte Milvio structarum Neroni, accusatus et quasi convictus esset, Massiliam relegatus est. c. 48. Ibid. Ubi instinctu Tigellini pervectis percussoribus iussu Neronis interfectus est P. Mario [orig: Mariô], L. Asinio [orig: Asiniô] Consulib. Ibid. l. 14. c. 57.

SULLA [2] Mathematicus fuit, qui Caligulae [correction of the transcriber; in the print Calligulae] consulenti de genitura sua certissimam necem appropinquare affirmavit. Vide Sylla.

SULLIACUM seu SULLIUM oppid. provinc. Aurelianensis, ad Ligerim cum arce magnifica, et titulo Ducatus, 8 leuc. supra Aurelias in Ortum, in ipso limite provinc. Bituricensis.

SULLONIACAE seu SULLOMACAE Antonin. Camdeno est locus, in agro Herfordiensi, iuxta Ellestre pagum et Brockly-hill collem, non multum Edgeworth distante in Middlesexia.

SULMO [1] seu SULMONA et SOLMONA, oppid. Pelignorum in 4. regione Italiae, nonagesimo [orig: nonagesimô] ab urbe distans lapide; Ovidii poetae patria, ut ipse testatur l. 4. Trist. El. 10. v. 3. Graece apud Ptol. scribitur *soulmw=n. Quod Latino [orig: Latinô] formatum ore Sulmo. At apud Strab. l. 5. accusativus casus legitur *sou/lmon, corrupte forsan pro *sou/lmona, a recto casu *sou/lmwn. Quippe Latinis auctoribus pariter omnibus constanter dicitur Sulmo, Sulmonis. Baudrando urbecula est Episcopalis Aprutii citerioris, 26. mill. pass. ab Aquila in Eutum, 30. a Venafro in Boream, cum titulo Principatus gentis Borghesiae, Unde Caesari belli Civ. l. 1. c. 18. et Plinio l. 3. c. 12. itemque Iuvenali Sat. 6. v. 187. oppidani Subnonenses. Ovid. Pont. l. 4. El. 14. v. 49.

Hac [orig: Hâc] ego Pelignos, natalia rura petebam;
Parva, sed assiduis humida semper aquis.

Me pars Sulmo tenet Peligni tertia ruris;
Parva, sed irriguis ora salubris aquis.

Sulmo mihi patria est, gelidis uberrinus undis
Milia qui novies distat ab urbe decem.

---- Coniungitur acer
Pelignus; gelidoque [orig: gelidôque] rapit Sulmone cohortes.

Porro idem Ovidius Fast. l. 4. v. 77. a Solymo Phryge Sulmonem conditum, denominatumque fabulose fingit,

Serus ab Iliacis, et post Antenora, flammis
Attultt Aeneas in loca nostra Deos.
Huius erat Solymus Phrygia [orig: Phrygiâ] comes unus ab Ida [orig: Idâ]:
A quo Sulmonis moenia nomen habent:
Sulmonis gelidi, patriae, Germanice, nostrae,
Me miserum, Scythico quam procul illa solo est!

Xantippo captus, Libycis toleraret in oris
Servitium Satricus. Mox inter praempta regi
Autololum dono [orig: donô] datus ob virtutis honorem.
Huic domus, et gemini suerant Sulmone relicti
Matris in uberlbus nati, Mancinus, et una
Nomine Rhoeteo Solymus: nam Dardana orgio
Et Phrygio genus a proavo: qui sceptra secutus
Aeneae, claram muris fundaverat urbem,
Ex sese dictam Solymon, celebrata colonis
Mox Italis paulatum atrito nomine SULMO.

Verum hanc fabulam, ex nuda vocabulorum similitudine confictam Virgilius etiam risisset: qui omnes Aeneae comites in unum confert Latium. Nisi forte eorum heic [orig: heîc] amplectenda sit auctoritas,

qui ut habet Dio Chrysostomus in oratione de Ilio non capto, totius Italiae Aeneam fecere [orig: fecêre] Dominum. De caeteto miserandam huius oppidi calamitatem, quam bello [orig: bellô] civili inter Marium et Syllam perpessum est, narrat Florus l. 3. c. 21. Cluv. Nic. Lloydius.

SULMO [2] Aliter SERMONETTA, oppid. Latii, inter Velitras et Privernum, fere 13. mill. pass. cum Ducatus titulo. Sed hunc interiisse scribit Plin.

SULPHUR in terrae reliquis generibus vel maxime mira [orig: mirâ] est natura [orig: naturâ], ut quo [orig: quô] plurima domantur. Nascitur in insulis Aeoliis, --- sed nobilissimum in Melo insula --- -- Genera quatuor, vivum --- Alterum genus appellant glebam, fullonum tantum officints familiare. Tertio [orig: Tertîo] quoque generi unus tantum est usus ad suffiendas lanas, quoniam candorem tantum mollitiemque confert --- Quarto autem ad ellychnia maxime conficienda. Coetero tanta vis est, ut morbos Comitiales deprebendat nidore, igni impositum. Lusit et Anaxilaus eo [orig: eô], candens in catice novo prunaque subdita circumferens, exarde scentis repercussu dirum pallorem, velut defunctorum, offundente conviviis. Plin. l. 35. c. 15. ubi plurima de Medico eiusdem usus. Sed et in superstitionibus Veterum ei locus fuit, isque iusignis, unde qei=on divinum, dictum, quod quasi lustrationum caput esser. Ovid. Fastor. l. 4. v. 739.

In lustrationibus namque adhibebatur ovis cuius corpus vivo sulfure adurebatur. Alioqui in Ditis sacris integra corpora imponebantur igni. Vide supra, ubi de prisco Lustrandi ritu et Saecularibus Ludis. Sic Claudian. l. VI. Consul. Honorii, v. 324.

Lustralem sic rite facem, cul lumen odorum
Sulpure caeruleo [orig: caeruleô], nigroque [orig: nigrôque] bitumine fumat,
Circum membra rotat doctus purganda Sacerdos etc.

Eiusdem suffitu expiabantur domus, Plin. ubi supra: lecti item aliaque loca Ovid. de Arte, l. 2. v. 329.

Et veniat, quae lustret anus lectumque locumque,
Praeferat et tremula aulphut et ova manu.

Quam in rem vide plura apud Hadr. Turnebum Adversar. l. 1. c. 25. Alexandr. ab Alexandro l. 5. c. 27. Alios, ut et de alio Sulpuris usu, hic [orig: hîc] infra [orig: infrâ], in voce Sulfurata. Addam saltem, in opalo, quae candidarum gemmarum dux et signifera olim, et post smaragdos primae dignitatis habita est, praeter carbunculi tenuiorem ignem, amethysti fuigentem putpuram smaragdique virens mare, sulpuris quoque ardentem flammam, commendari Plinio l. 37. c. 6. dequa gemma vide supra. Sulpur ex plumbo excoctum, asservari in Musaeo Kircheriano, habet Georg. de Sepibus in Descript. eius p. 41.

Hoc quod Transtiberinus ambulator,
Cui pallentia sulfurata, fractis
Permutat vitreis --- -

ligna sunt exilia, vel fila sulpure inducta illitaque, ad ignem conoipiendum, quae contra fracta aut laesa vitra solebant vendi. Idem l. 10. Epigr. 3. v. 3.

Quae sulpurato [orig: sulpuratô] nolit empta ramento [orig: ramentô].
Vatiniorum proxeneta fractorum.

uti quidem Poetam hunc exponunt Domitius Calderinus, Ioh. Bernartius, Emcricus Cruceius. Vide quoque Desid. Heraldum ad Martial. d. l. Fulv. Ursinum de Triclinio. A. Schottum Nodorum Ciceronis l. 2. c. 16. Guielm. Stuckium Antiqq. Convival. p. 354. Iac. Cuiacium Recitationum postumar. Tom. l. p. 614. Alios. At Barthius, compactionem quoque vitreorum, quae sulpure adhibito [orig: adhibitô] fiebat, hic [orig: hîc] intelligi posse contendit: auctotitate Iuvenalis Sat. 5. v. 46.

Tu Beneventani Sutoris nomen habentem
Siccabis calicem nasorum quatuor, ac iam
Quassatum, et fracto [orig: fractô] poscentem sulpura vitro [orig: vitrô].

Quem locum cum Salmasius interpretetur de more sulpurata vitreis murandi supra [orig: suprâ] indigitato, ipse de artificio fracta vitra sulpure solidandi et glutinandi exponit. Ibi enim vetus Interptes, quia, inquit, hoc [orig: hôc] solent vitrum solidare id est, malthare. Certe ovo [orig: ovô] et calce glutinati olim vitra consuevisse, notat Is. Casaubonus ex Isidoro, ad Vopiscum in Firmo. Vide Casp. Barthium Animadv. ad Statium d. l. et Salmas. ad Solin. p. 1096. De coronis vero e sulpure, Artemidorum l. 1. c. 79. et Car. Paschalium Coronar. l. 1. c. 10.

SULPICIOS gentem, Cameria [orig: Cameriâ] Latinorum oriundam fuisse, cognomen Camerini, quod primum frequentavit, indicat. Cameria autem, sub Romulo, Romana colonia facta fuit. Quate haud absurdum est, hanc gentem ad Romulo in urbem evocatam atque inter secundae lectionis Patres relatam, quae postea Romae nobilissima fuit, cognominibus Camerino [orig: Camerinô], Cornuto [orig: Cornutô], Petico [orig: Peticô], Longo [orig: Longô], Saverrione, Paterculo [orig: Paterculô], Gallo [orig: Gallô], Maximo [orig: Maximô], Praetextato [orig: Praetextatô] et Rufo [orig: Rufô] ornata. Quae multiplices Consulatus, Censuras, Trimphos et Dictaturas Romae est consequuta. Vide Sulpitius.

SULPITIA [1] Paterculi filia, et Fulvii Flacci uxor, feminarum pudicissima fuisse matronarum sententia [orig: sententiâ] iudicata est, quae simulacrum Veneris ex Sybillinis libris dedicater. Plin. l. 7. c. 35.

SULPITIA [2] vel SULPICIA, Poetria sub Domitiano, cuius satyra exstat unica. Sed castos praeterea amores scripsit marito Calaeno. Meminit eorum praeter Martialem, (qui l. 10. epigr. 35. et 38. impeuse laudat) Sidomus Apollinaris carm. 9. Credit Vossius de Poet. Latin. c. 3. ex iis esse illud apud Iuvenalis interpretem, in Sat. 6. v. 537.

Calaeni mariti ipsa meminit in Satyra, ac Martialis quoque epigr. 38. l. memorati. Est eius de sese in eadem Satyra [orig: Satyrâ],

SULPITIA Lex cuius Auctor P. Sulpitius Triunus Pleb. an. Urb. Cond. 665. L. Corn. Sulla [orig: Sullâ], L. Pompeio [orig: Pompeiô] Rufo [orig: Rufô] Consulib. ad aucupandam Italicorum, qui in octo novas Tribus Lege Iulia [orig: Iuliâ] de Cicit. adseripti erant, lata est: Ut novi Cives Libertinique in 35. Tribus veteres distribuerentur, Florus Epit. 77. Plut in Sulla. Verum ea, aut perlata non est, aut eodem [orig: eôdem] anno [orig: annô] P. Sulla Consul, cum Sulpitium ipsum, Mariumque inimicos suos urbe expulisset, una cum coeteris eius legibus sublata est. Alia de bello Mithridatico, ab eodem, eodem [orig: eôdem] anno [orig: annô] lata est, ut L. Corn. Sullae (rum Consuli) cui Asia provincia obtigerat, ut bellum Mithridaticum administraret, imperium abrogaretur, et C. Mario mandaretur, Velleius l. 2. c. 18. Florus ubi supra, Plut. in Sulla et Mario, Appian. de bell. cir. l. 1. Alia de C. Prontimo, Auctore Serv. Sulpitio Galba Praetore an. Urb. Cond. 699. L. Domitio [orig: Domitiô] Aenobarbo [orig: Aenobarbô], Ap. Claudio [orig: Claudiô] Pulchro [orig: Pulchrô], Consulib. rogata voluit: Ut C. Pontinio Proconsuli, quo [orig: quô] die urbem iriumphans ingrederetur, imperium esset, Cicer. l. 4. ad Att. Dio s. 40. Alia, de debitis Senatorum, cuius Auctor Serv. Sulpitius Tribun. Plebis An. Urb. Cond. 665. L. Corn. Sulla [orig: Sullâ] et C. Pompeio [orig: Pompeiô] Ruffo [orig: Ruffô] Consulib. Ne quis Senator supra duo milia drachmarum deberet, sanxit. Plut. in Sulla. Ipse temen Legislator ultra 300. myriades debiti nomine reliquisse legitur. Alia de Philippo Rege lata fuit a P. Sulpitio Galba Maximo II. Consule cum Centurione Cotta, anno 552. Vellent, iuberentne Philippo Regi Macedonibusque, qui sub regno eius essent, ob iniurias, armaque illata sociis Populi Rom. bellum indici, Liv. l. 31. Alia, ad Sacra pertinens, dicta Sulpitia Sempronia ad Auctore, qui Consul erat anno [orig: annô] 449. voluit, Ne quis Templum, Aramve, iniussu Senatus aut Tribun. Pl. maioris partis, dedicaret. Eius meminit Liv. l. 9. Vide Io. Rosin. Antiqq. Roman. passim.

SULPITIA [3] Praetextata Crassi a Regulo subversi uxor. Tacit. Hist. l. 4. c. 42. Viri Illustres.

SULPITIANUS Praefectus Urbis, Pertinacis Imperatoris socer, hoc [orig: hôc] mortuo [orig: mortuô], Imperium sibi vindicavit, sed Didius Iulianus, scripto [orig: scriptô] in tabulis, se Commodi memoriam restituturum, Imperator est appellatus rogantibus praetorianis, ne Sulpitiano aliquid noceret, quod Imperator esse voluisset, Spartian. in Iuliano. c. 2.

SULPITIUS [2] Alexander. Scripsit Historiam Gallicam teste Gregorio [orig: Gregoriô] Turon. Hist. l. 2. etc.

SULPITIUS [3] Apollinaris Pertinacis praefati Praeceptor, de quo tam multa apud A. Gellium, memoratur Capitolino in Pertinace, c. l. Optimum codicem Palatinum Sulptum hic [orig: hîc] habere, moner Salmas.

SULPITIUS [4] Asper, centurio Praetoriae cohortis promptissimus coniurationis in Neronem. Tacit. l. 15. Annal. c. 49. Ideo caput amputatur, c. 68.

SULPITIUS [6] Camerinus, Africae proconsul, saevitiae in provinciales apud Neronem accusatus; tum absolutus. Sed paulo post cum filio interfectus. Vide Tacit. l. 13. Annal. c. 52. et voce Quintus.

SULPITIUS [7] Canus, inter Nobiles Romanos, iussu Severi, sine causae dictione, interfectos, occurrit apud Spartian. in Severo, c. 13. In eodem codice Sulpius itidem.

SULPITIUS [9] Crassus, Proconsul Asiae, iussu Commodi occisus est; Lamprid. in Commodo, c. 7.

SULPITIUS [11] Galba Avus Imperatoris, varia edidit ingenii monumenta. Sueton. Vide et Caius et Publius; it. Servius et Sextus.

SULPITIUS [12] Gallus, Astrologus, qui in exercitu P. Aemilii contra Perseum, deprehensam noctu Eclipsin Lunae mirantibus militibus enarravit. Plin. l. 12. c. 21. et Cicer. l. 1. Offic. c. 6. Vide et Caius.

SULPITIUS [16] Quirinius, praenomine Publius; qui Aemiliam Lepidam habuit uxorem; affinis Libonis, cui extremas preces ad Tiberium mandavit. Tacit. l. 3. Annal. c. 48. Nihil ad veterem et patriciam Sulpiciorum familiam pertinuit, ortus apud municipium Lanuvium: sed impiger militiae et acribus ministeriis, Consulatum anno [orig: annô] Urbis 742. cum M. Valerio Messalla sub Divo Augusto, mox expugnatis per Ciliciam Homonadensium castellis, insignia triumphi adeptus, datusque rector C. Caesari Armeniam obtinenti, Tiberium quoque Rhodi agentem coluerat. Defunctus Tiberii Augusti quarto [orig: quartô] et Drusi secundo [orig: secundô] consulatu: eius mors ut publicis exsequiis frequentaretut, petiit Caesar, vide et Publius.

SULPITIUS [17] Rufus, ludi procurator, tamquam adulterii Messalinae consciva, a Claudio ad supplicium tractus. Tacit. l. 11. Annal. c. 35.

SULPITIUS [18] Rufus, praenomine P. frater Servii Sulpitii Icti, legatus C. Iul. Caesaris in Gallia.

SULPITIUS [19] Severus presbyter, discipulus S. Martini, Aquitanus, vixit in coniugio. A S. Martino visitatus, ei adhaesit, illoque [orig: illôque] defuncto [orig: defunctô], Tolosae aliquandiu moratus, dein in Galliam Narbonensem se recepit: Paulino Episcopo Nolano familiaris. Scripsit epitomen Historiae sacrae, a Mundo Condito usque ad Christum Natum imo et trium primorum a Christo nato saeculorum res gestas exposuit. Ob styli clegantiam, Sallustio et Tacito comparatus, magnique apud Eruditos habitus: Scripsit quoque dialogum

de Eremitis Aegypti, ad quos Posthumianus, amicus eius, triennio [orig: trienniô] ante iter susceperat. Tandem a Pelagianis seductus est, sed ad se rediisse, et perpetuo [orig: perpetuô] silentio [orig: silentiô] culpam eluisse, dicitur. Obiit a. C. 419. vel 420. circiter. Male confunditur cum S. Sulpitio I. Episcopo Bituricensi, Remedii successore, qui Concilio Matisconensi interfuit, A. C. 585. eruditus, et Poeseos non ignarus. Gregor. Turon. l. 1. de mir. S. Mart. et l. 6. Hist. c. 39. ut et cum Sulpitio II. Pio, qui Concilio Remensi interfuit, A. C. 630. Vide de his tribaus Paulin. in Epist. Hieron. in c. 3. Ezech. Augustin. Ep. 25. Gennad. de Vir. Ill. c. 19. Idacium in Chron. Aimonin. Hist. l. 4. c. 16. Honor. Augustodunens. de Lum. Eccl. l. 2. c. 19. Voss. Hist. Lat. l. 2. c. 12. Autaxerrem, rer. Aquit. l. 5. c. 6. 8. Georg. Hornium, in edit. Sulpitit. Barthium, Scaligerum, Gesnerum, Possevinum, etc. Nic. Lloydius.

SULTANUS seu SOLDANUS, uti Latini Scriptores efferunt, apud Turcos est supremus Princeps, quem titulum primum sibi arrogasse [orig: arrogâsse] Tangrolipecem, post fugatos Saracenos eorumque Principem Masgudum A. C. 1055. vult Nicephorus Bryennius l. 1. n. 9. At longe ante haec tempora Sultanorum nomen in usu fuit, numpe sub Basilio iam Porphyrogenito, uti liquet ex Constantino de Themat. l. 2. c. 11. Quin et vocem esse Persicam, probat Car du Fresne ex vetere numismate Chosrois Cabadae fil. Regis Persarum, in quo Assoltan inscribitur, i. e. Rex Regum; quod elogium sibi arrogat idem in Epist. ad Iustinianum Imperatorem apud Menardum Protectorem Ecl. 1. ut et Chosroes, apud Theophylactum Simocattam l. 4. c. 8. etc. Unde hodieque in Persia Magnates Satrapasque Regios sic insigniri, deprehendas apud Itinerariorum Scriptores. Vide quoque supra, Aegyptus. Uti autem Imperater Turcicus Sultanus, sic ex pellicum eius immenso numero illa, quae filium prima Imperatori enixa est, pro uxore habetur et Sultana cluet, Georgius Hornius Orb. Polit. cum Notis Menchemi p. 30. Sed et monetam Sultanorum, Soldani habuisse nomen, discas ex Wilhelmo de Nangiaco in S. Ludov. vita A. C. 1247. et Vincent. Bellovacensi l. 31. c. 140. 143. 144. et l. 32. c. 54. Imo Soldanum Curiae Rom. occurrere in Ceremomali Rom. l. 1. sect. 3. eoque [orig: eôque] nomine intelligi Marescallium, qui modo post Pontificem equitans, cum duobus sacculis pecuniarum ante sellam, illos proiciat in populum, viae faciendae, monet Car. du Fresne praefatus in Glossar. qui de Sultanis plura congessit ad Ionivillam Dissert. 16. Nomen vero quod attiner, Arabicum illud esse [gap: Hebrew] et significare Dominatorem, Principem, Regem, a verbo [gap: Hebrew word(s)] Salat, i. e. dominatus est, praefuit, potestatem habuit vel exercuit, docet Io. Forbesius Instructionum Historico-Theol. l. 4. c. 15. §. 20. qui de Sultanis Aeguptiorum l. 4. c. 18. §. 6. et de Sultanis Iconiensibus l. eod. c. 22. §. 2. fuse agit, uti de Turcicae potentiae origine et incrementis l. eod. passim.

SULTS oppid. Sueviae, Latinis Solicinium, quod vide, sub proprio Comite, ex Familia perantiqua. In qua Rudolpho vel Alvico, sub principium saeculi XV. uxor Ursula Habspurgia Kletgoiae seu Kletgoviae Landgraviatum attulisse perhibetur. Coeterum diversae aliquoties lineae in hac gente fuere [orig: fuêre], sed pleraeque minus diuturnae. Ioannis Ludovici Comitis progenitores sic habent. Rudolphus Comes Sulzensis Landgrav. Kletgoviae, ex Margareta Truchsessia Comite de Sonnenberg, pater fuit Ioh. Ludovici I. qui, ex Elisabetha Comite Bipontina, genuit Alvicum, defunctum A. C. 1572. Huius ex Barbora Comite Helffenstenia, filius Carolus Ludovicus, iunxit sibi Dorotheam Catharinam Comitem Saynensem, atque ex ea Carolum Ludovicum Ernestum suscepit, exstinctum A. C. 1642. Hoc [orig: Hôc] et Maria [orig: Mariâ] Elisabetha [orig: Elisabethâ] Comite Hohenzollerana [orig: Hohenzolleranâ] genitus, Io. Ludovicus II. ex Maria Elisabetha Konigseccia sobolem suscepit. Phil. Iac. Spenerus Theatro Nob. Eur. Parte l. p. 37.

SULTZBACHIUM vulgo SULTZBACH, oppid. Palatinatus superioris cum titulo Principatus vix 2. milliar. Germanic. ab Amberga in Circium. Accepit id Augustus, alter Philippi Ludovici, Principis Neoburgici fil. pactis cum fratre Wolfg. Wilhelmo Neoburgico initis, A. C. 1615. Obiit A. C. 1632. Pater Christiani Augusti, qui Helmontii consuetudine corruptus a religione Euang. A. C. 1656. defecit: et Philippi, qui natus A. C. 1630. sub Lotharingicis primum meruit, dein Suecis fidam operam navavit, victus in Fionia, A. C. 1659. Venetis postea inserviit, Turcico [orig: Turcicô] tandem bello [orig: bellô], in conflictu ad Arrabonem, prope Gottardi Fanum egregie rem gessit. Vide Phil. Iac. Spenerum Syll. Geneal. Hist. Hi praeter fratres, Adolphum Fridericum (natum A. C. 1623. denatum 1624.) et Ioh. Ludovicum (natum A. C. 1625. denatum 1649.) sorores habuere [orig: habuêre] Annam Sophiam (natam A. C. 1621. uxorem Ioachimi Ernesti Comitis Oetingensis) Augustam Sophiam (natam A. C. 1623. uxorem Wenceslai Poppel Principis Lobkovicii) et Dorotheam Susannam (natam A. C. 1631. denatam 1632.) Vide eundem Spenerum, ubi supra p. 109. et Artis Her. Parte Spec.

SUMACHIA seu SCAMACHIA caput Servaniae provinc. in Persia, versus mare Caspium, et confinia Georgiae. In valle, intra montes. Vide Olearium.

SUMATRA Insul. ampla Asiae, una ex tribus Sindae Insul. In Oceano Indico ad Austrum Aureae Chersonesi seu peninsul. Indiae ulterioris, a qua separatur freto [orig: fretô] Malacensi, 26. mill. pass. ad Ortum, ubi etiam ad Meridiem separatur a Iava freto [orig: fretô] Sundae 20. mill. pass. circiter. Oblonga est, et extenditur a Circio in Eurum per 850. mill. pass. nempe ab Acemo ad fretum Sundae. Insula haec mineris ditissima, aurum, argentum et metallorum tormentis longe optimis fundendis commodum generat. Visitur ibi mons globos igneos evomens, sulpuris minera [orig: minerâ] nobilitatus: affirmant fontem in eadem esse insula, qui balsami pretiosissimi oleo [orig: oleô] scaturiat. Est insuper insignis perennr fonre, ex quo Naphtha, instar olei, manuat:

et excelso [orig: excelsô] conspectu montem Balalvanum incolae vocant, qui, ad similitudinem Siciliensis Aetnae, fumum et flammas horribiles evomit. Regio est, ob frequentiam fluminum, ac paludum, nemorumque densissimorum, gravi admodum caelo [orig: caelô], ac praesertim advenis vehementer infesto [orig: infestô]. Praecipua regna huius Insulae sunt Achem, Camper, Iamby, Menancabo, Pacem, Palimban et Pedir. Totius Insulae urbs praecipua Achem, in parte Boreali.

Venter suillus, in delitiis olim, praesertim eiectitius, ut nonnullis placet. melius suis mamma, unde quasi sugimen, et quidem primiparae, mox a partu resecta, antequam eam fetus suxissent. Unde idem Mammas suminis vocat l. 2. Epigr. 37. v. 2. Hoc quo [orig: quô] magis lacteum erat, eo [orig: eô] amplius commendabatur. Idem iterum l. 13. Epigr. 44.

Esse putes nondum Sumen: sic ubere largo [orig: largô]
Effluit, et vivo [orig: vivô] lacte papilla tumet.

H.e. non credas hoc farcimen esse e papillis suis a partu caesae resectis: sed etiamnum vivere in seu papillas, ita lacte exundant. Farciminis enim genus hinc fiebat, Romae olim in summis delitiis. Iuvenal. Sat. 1. v. 138.

SUMEN [2] Italiae campi Roseae dicti sunt, apud Varronem de R. R. l. 1. c. 7. Vide Roseae Campi.

SUMERE Sacrum apud Tibullum, citante Salmasio [orig: Salmasiô], loc. mox adducendo [orig: adducendô].

idem quod suscipere sacra, apud Ael. Spartian. in Hadriano, c. 13. item accipere sacra, apud Apuleium Miles. 11. Graece paralamba/nein ta\ musth/ria, proprie muei=sqai, initiari est, item e)popteu\ein ta\ musth/ria, ab eo, quod erat postremum, universum sacrorum illorum opertaneorum apparatum designans. Nam qui sactis initiabantur, ea accipere vel sumere dicebantur, ut tradere et ostendere ii, qui initiabant, Pontifices et Sacerdotes. Utrumque iungit Seneca Nat. Quaest. l. 7. c. 31. non semel quaedam sacra traduntur: Eleusina servat, quod ostendat revisentibus. Sumebantur autem diversis gradibus temporibusque; nam, ut de Eleusiniis solum dicam, quinquennii spatium vulgo intererat, inter mu/hsin et e)po/pteusin. Demetrio tamen olim et Hadriano dein Imperatori eadem [orig: eâdem] vice utroque [orig: utrôque] defungi concessum legimus. Quem postea secuti M. Antoninus aliique Principes eundem honorem sibi deferri voluere [orig: voluêre]. Qua de re vide Desid. Heraldum ad Arnob. l. 5. Salmas. ad Spartian. d. l. et supra passum, inprimis in voce Mysterium, et ubi de Oris signatione: uti de genere loquendi militari, sumere coniurationem, praelia, terga etc. Casaubon. ad Caes. Suetonii c. 6.

SUMERIUM locus Septimaniae, vulgo Sommieres: suum habet Vicariatum, positusque est in Volcis Arecomicis, dioecesique Nemausensi: non procul a Salvia oppidulo et Vicariatu Viguerie pagi Nemausensis. Hadr. Vales. Notit. Gall.

SUMINA olim quoque Samarus, vel Samara, fluv. Galliae, Frudis dictus Ptolomaeo, oritur prope vicum Fontem Suminae inde dictum, vulgo Fon Somme. Alluit Augustam Veromanduorum S. Quentin, Braium, Hammum, Han; inde auctus Dalmannione Daumignon, Patronam Veromanduorum praeterlabitut, tum Braium alterum Bray sur Somme, Bosonis Curtem Bousencourt, Corbeiam, ad Cotbeiae, alias Incrae Encre et Suminae confluentes; Albiniacum, Blangiacum, Samarobrivam Ambianorum caput, ubi Aurinam Auregne et Sallam Selle fluv. recipit: inde Hammum minorem Hen, Pinqveniacum Peguigny, Calciatam la Cauchie, Spinetum Espinoy, Pontum Remigii Pont Dormy, Abbatis Villam alluit et infra Monaster. ac opp. S. Walatici, quod olim Leuconaus vocabatur, S. Valery, in Oceanum influit. Vulgo Somme. Hadr. Vales. Notit. Gall.

SUMINATA apud Lamprid. in Alexandro, c. 22. Tunc ille --- iussit ne quis suminatam occideret, ne quis lactantem, ne quis vaccam, ne quis damalionem: Casaubono est (lectione hac [orig: hâc] retenta [orig: retentâ] ) saginata; quomodo accepisse vocem sumen recentiores Latinos certum est, pro pinguedine scil. arte quaesita. Salmasio vero scrofa, sicut lactans pro lactens, tener porculus, quantum enim interest inter vaccam et damalionem in bucerino genere, tantum inter suminatam et lactantem, in genere porcino, ut ex verbis Lampridii liquet. Est nempe sumen proprie fetae suis mamma lacte plena. Vide utrumque Not. ad l.

SUMINGA urbs Quansiae, sub Rege Tunchini. Incolis Sinhoa, subsunt ei 5. urbes. M. Martin.

SUMMA dicebatur Latinis, quae et prima, dextri Lateris, in Tabula lusoria, linea: quam vocem recentiores Graeci retinentes sou=mmon xw=ron appellarunt [orig: appellâtunt]. Agathias de Tabula Zenonis,

*)epta\ me\n e(/ktos2 e)/xen, mi/an e)/nnatos. au)ta\r o( sou=mmos2
*dissa\s2 a)mfie/pwn )\isos2 e)/hn deka/tw|.
*)\os2 de\ pe/lei kata\ sou=mmon, e)/xei du/o.

Vide infra in voce Tabula. Alias Summa substantive sumptum, idem quod kefa/laion Graecis est, unde Summa naturae, curae, voti, libri;

recentioribus Summarium, de quibus locutionibus vide Salmas. Prolegom. ad Solin. etc. In Arithmeticis numerorum collectionem vox notat, seu potius totum id, quod ex numerorum collectione exsurgit. Cuiusmodi Summis singulis titulos praeponi consuevisse in rationibus Graecorum olim Romanorumque, dicemus infra voce Titulus. Unde Summarii, apud Iul. Antecess. Constit. 58. qui faciendae rationis summarum quarumcumque periti sunt, de quibus vide Cuiacium ad Novell. 30. et 44.

SUMMA-HARNA vicus Galliae ad caput Harnae, vel Arnae fluvioli, in Suppiam effluentis: Vulgo Somme-Arne, alias a Patrono loci Saint Estienne d'Arne: Sic Summa-Turba, villa Galliae in pago Porcensi, etc. de hac voce Summa vide Hadr. Vales. qui Massonum corrigit, Not. Gall. in voce Vidula.

SUMMANUS Pluto sic dictus, quasi summus Deorum Manium: ut in Nupt. Philolog. docet Capella. Huic Romani nocturna fulmina assignabant, quemadmodum diurna Iovi. Plin. l. 2. c. 52. Ovid. l. 6. Fast. v. 731.

Reddita, quisquis is est, Summano templa seruntur
Tum, quum Romanis, Pyrrhe, timendus eras.

Lloydius. Ita Festus, Dium fulgur appellabant diurnum, quod putabant Iovis, ut nocturnum, Summani. Magis autem, quam Iovem, cultum esse, docet Augustin, de Civ. Dei l. 9. c. 23. Romani veteres nescio quem Summanum coluerunt magis, quam Iovem, ad quem diurna fulmina pertineant etc. Utrique autem, nempe tum Summano, tum Iovi Fulguritori sacrificabant, cum provorsum fulgur micuisset: Sic autem dicebatur, quod incertum erat, noctu an interdiu esset factum. Iaculabantur vero etiam alii Dii fulmina, sed alba tantum aut nigra: solus Iuppiter rubra vibrare credebatur. Horatius l. 1. Od. 2. v. 2.

--- - --- et rubente
Dextera [orig: Dexterâ] sacras iaculatus arces
Terruit Urbem, etc.

Hinc Sumanalia seu Summanalia, apud Festum, liba sunt farinacea, in modum rotae facta, in honorem Summani, et ad eius sacra: quae Suminalia vocat Cael. Rhodig. quasi a summe, l. 9. Antiq. Lect. c. 10.

SUMMARIUM vide supra Index, item Summa: uti de officio Cancellariae Pontificiae, cui a Summariis Supplicationum nomen, itidem supra voce Abbreviator.

SUMMATES apud Spartian. in Hadriano, c. 17. Quum cum compluribus Summatibus pasceret: iidem sunt cum Optimatibus, apud Capitolin. in Marco c. 22. et Proceribus alibi. Sic autem illis temporibus dicebantur Senatores, quos Optimos Nobilium vocat Aur. Victor Schotti, Principes Seneca de Benef. l. 2. c. 12. Glossae *prwtopoli/tas2 vertunt. Vide Casaubon. et Salmas. ad Capitolin. in Marco. In l. 32. Cod. Theod. de Navicular. Summates classis Alexandrinae, praefecti sunt. At summatim, adverbium inde ortum, est a)/krws2, kefalaiwdw=s2. Summatim doctus, a)kro/sofos2. Summatim tangere, a)krotigw=s2. Marcello, panis summatim fermentatus, a)kro/furos2, summatim tinctum, a)krobafe\s2, quod in summa cute, ac leviter coloratum est etc. Salmas. ad Solin. p. 234.

SUMMOENIUM dicebatur locus lupanaris, quod fere sub moenibus esset: quasi Submoenium. Inde Summoenianae meretrices dicuntur. Martial. l. 3. Epigr. 82. v. 1.

SUMMOLA seu SUMMULA apud Iuvenal. ubi de frumenti populo distribui soliti tessera, Sat. 7, v. 174.

Summula ne pereat, qua [orig: quâ] vilis tessera venit
Frumenti --- --- --

est, quam similam Veteres dixere [orig: dixêre], Galli hodieque Semoule appellant, Salmas. ad Vopisc. in Aureliano, c. 35. Item nomen, sed ab alia origine, est vatiorum librorum, a Scriptoribus Eccles. Romanae in lucem editorum. Nota Summula Raymundi, quae Coloniae prodiit A. C. 1502. cuius initium,

Ubi notatio vocis indigitatur. Idem enim Summam de Casibus scripsit, typis excusam Romae 1603. cuius compendium Summulam illam esse nonnulli volunt. Fuit autem is Raymundus de Penna-Forte Gregorii IX. Paenitentiarius, qui Collectionem, quoque Decretalium, ordine sextam, in lucem edidit, uti superius diximus.

SUMMOTO incedere vel agere, dicebantur Magistratus Romani, quum inter frequentiam hominum, lictorum ministerio [orig: ministeriô] et animadversione cedere locumque dare iussam, progrediebantur vel agebant. Ita apud Livium l. 25. c. 3. Quum in eo parum praesidii esset, turbandae rei causa [orig: causâ], publicani per vacuum summoto [orig: summotô] locum cuneo [orig: cuneô] irruperunt: Vacuus summoto locus est, qui per viatores Tribunitios discedere iussa [orig: iussâ] plebe, inter ipsam et Tribunos interlucebat, et intervallum faciebat. Quamvis enim Tribuni submovendi ius non habebant, tamen in Conciliis summoto considebant agebantque. Idem l. 2. Neque illum ipsum summovere pro

imperio posse more Maiorum, quia ita dicatur: si vobis videtur, discedite Quirites. Et paulo ante, Summoveri Laetorius iubet, praeterquam qui suffragium ineant. Et hic [orig: hîc] l. cit. Testibus datis Tribuni populum summoverunt. adeo que relinquebatur summoto [orig: summotô] populo [orig: populô] vacuus inter Tribunos et Plebem locus, in quod vacuum et intermissum spatium irrupisse tunc Publicanos, et Tribunos a Plebe interclusisse, cum utrisque iurgantes, liquet ex relatione Consulum, quae mox interponitur, ubi supra. Io. Frider. Gronov. Not. ad Livium. Vide quoque supra in voce Submovere,

SUMMUM Pyrenaei Zuritae S. Christina, oppid. Hispaniae Tarraconens. in finibus Vasconum, et Aquitaniae confinio, qua Pyrenaeus mons inter Hispaniam et Aquitaniam transitur, 14. leuc. a Pompelone: Summus Pyrenaeus Antonin.

SUMMUNTORIUM Lazio Hohenwart, oppid. Bavariae inter Augustam 8. et Ratisbonam 9. leuc. 2. ab Ingolstadio in Austrum. Nunc pagus cum Coenobio. Antonin.

Tandem se famulo summum confessus Apollo,
Utere luce tua [orig: tuâ], longamque, ait, indue famam.

Nempe Apollo Sol est, Graecis *(/hlios2, quod nomen Ethnici videntur mutuasse [orig: mutuâsse], ex veri Dei epitheto Hebraico [gap: Hebrew word(s)] excelsus : tantundem enim esse videtur *(/hlios2, quo [orig: quô] nomine Solem Graeci coluere [orig: coluêre], ac Elion. Franc. Burmannus Synopsi Relig. Christ. Parte prior. l. 1. c. 16. de Nominibus Dei, §. 24. Sicque nomine ipso [orig: ipsô] Solem excelsum seu summum indigitare voluerunt.

SUMPTORIUM apud Flodoardum Hist. Rem. l. 3. c. 4. Calicem maiorem cum patera, sumptorioque fecit ex auro, lapidumque pretiosorum illustravit nitore: Colvenerio est cochlear, quo [orig: quô] nimirum, ait, utimur in Calice sacro. Sed Graeeos quidem cochleari sanguinem Christi haurire consuevisse, Latinos vero fistula [orig: fistulâ], refert Car. du Fresne, qui proin sumptorium hic [orig: hîc] pro fistula sumi posse retur, tametsi cochlearia inter ministeria sacra vulgo etiam reponantur, in Glossar.

SUMPTUARIAE Leges crescente conviviorum apud Romanos luxu modum illis imposuere [orig: imposuêre], a Viris sapientibus latae. Cum enim a veteri et avita [orig: avitâ] Maiorum parsimonia [orig: parsimoniâ] posteri in tantum discederent, ut nullum amplius luxuria sciret modum, integrique apri ac ursi mensas ornare inciperent et Cincii inventum, Porcus Troianus, in patinis grunniret, hincque gula [orig: gulâ] illecti plerique ingenui pueri pudicitiam et libertatem suam venderent, nec pauci de Populo Romano vino [orig: vinô] madidi in Comitium venirent et ebrii de Republ. consulerent, non Tiberius modo Imperator pridianae cenae semesas reliquias postero [orig: posterô] die reponi curavit, ut ad frugalitatem civibus exemplo [orig: exemplô] praeiret, adagio [orig: adagiô] hoc [orig: hôc] sine usus: Dimidiatus aper omnia eadem habet, quae totus, apud Suetonium c. 34. sed et iam ante ipsum non pauci hac de re Legibus latis, inundanti omnia luxutiei obicem ponere conati sunt: quae quod modum sumptibus in conviviis difinirent, Sumptuariae; quod circa cibos occupatae essent, Cibariae quoque nonnullis dictae sunt, Catoni inprimis, qui ita Leges has appellare maluisse apud A. Gellium l. 2. c. 24. legitur. Et quidem rei primum Senatus-Cto obviam itum: inde Lege Fannia [orig: Fanniâ], hinc Licinia [orig: Liciniâ]; hinc ea [orig: eâ], quam Sulla tulit; item lege Aemilia [orig: Aemiliâ]; porro Antia [orig: Antiâ], item edicto [orig: edictô] Capitonis Ateii: postremo Lege Iulia [orig: Iuliâ], quae ad populum pervenit imperante Augusto [orig: Augustô], uti habet G. Stewechius Electis ad Arnobium adv. Gentes l. 2. Vide quoque Anton. Augustin. de LL. et quae paulo infra dicemus. Sed et illas Sumptuarias appellari deprehendas, quae in vestitu, aliisque rebus, quis modus servandus sit, praescripsere [orig: praescripsêre]. Sic de Marco Imperatote Iul. Capitolin. c. 11. Cavit et sumptibus publicis: quod ab aliis Imperatorib. quoque saepe factum legimus. Spartian. de Hadriano, c. 22. Iudicum sumptus constituit et ad antiquum modum redegit. Quo [orig: Quô] fine etiam sacrificia et ludos multos Nervam sustulisse, Xiphilinus refert. Magni enim Ludorum curae et Praesidatus contabant; sub Valeriano inprimis et seqq. Principibus: quo [orig: quô] tempore sumptibus et profusionibus plane insaniebant Consules Praetoresque, cum Magistratum inibant, ut videre est supra, in phrasi Consulatum edere. Unde sumptuum huiusmodi licentiae coercendae, legem tulit Constantinus, eumque secuti Imperatores Constantius, Theodosius, Arcadius, Alii. Vide inter alias l. 1. Cod. Theodos. de Ludorum expensis. Aliquando tamen tenuioris census hominibus, vel quibus alias cuperent Imperatores, simul cum honoribus sumptus quoque decreti sunt, ut videre est apud Spartian. in Hadriano, c. 3. Mamertinum Grat. act. ad Iulianum, Alios. Cuius moris causam praeclare explicat Valerianus Ep. ad Aurelianum, Levanda, inquiens, est paupertas eorum hominum, qui dit. Rei publicae viventes pauperes sunt, ut nullorum magis. Vide hanc in rem multa egregia, apud Casaubon. et Salmas. Not. ad Spartian. d. l. Sic in funeribus, cum summis impendiis in nihilum profusis, ad refrigerandum rogi ferventis ardorem; tota patrimonia saepe prodigerentur, Legg. XII. Tabb. apud Romanos, Solonis item apud Graecos, sumptibus modus impositus est, ut supra vidimus. Plura hanc in rem apud Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 8. c. 13. et Thom. Godwyn. Antholog. Rom. l. 3. Sect. 4. c. 12.

a. Orchia Lex, numerum convivarum praescripsit. Eius meminit Macrob. Saturn. l. 3. c. 17. an. Urb. Cond. 566. lata est. b. Fannia, anno [orig: annô] 588. lata, sumptibus modum fecit assibus centum: hinc Lucillio Centussis festive dicta: Nempe ludis Romanis, Plebeiis,

Saturnalibus et aliis quibusdam diebus. Decem aliis diebus, in singulis mensibus tricenos: coeteris autem denos tantum concessit. g. Didia, post annos 18. rogata, universam Italiam eadem [orig: eâdem] lege teneri voluit: neque solum qui cenas maiore sumptu dedissent, sed et qui vocati interfuissent, poena [orig: poenâ] coercuit. d. Licinia, in plerisque cum Fannia [orig: Fanniâ] congruens, coeteris diebus, qui ea [orig: eâ] excepti non essent, carnis aridae pondo tria et salsamentorum pondo, solum apponi iussit. Ea autem quae ex terra, vite, arbore nata essent, promiscue largita est. Ab illa Cemenartae cenae nomen habuere [orig: habuêre]. e. Cornelia non multo post sequuta, minora rebus pretia imposuit: Coeterum permisit, ut Kalendis, Idibus, Nonis, diebus Ludorum et Feriis quibusdam sollemnibus H. S. tricenos insumere ius potestasque esset; reliquis vero diebus non amplius senis. z. Aemilia, ciborum genus et modum praescripsit, sumptum cenarum non moderata. h. Antia, paucis interiectis annis, praeter sumptum aeris, id etiam sanxit, ut, qui Magistratus esset Magistratumque capturus, ne quo ad cenam nisi ad certas personas itaret. q. Iulia postremo ad populum venit, Augusto [orig: Augustô] imperante, qua [orig: quâ] profestis quidem diebus ducenti; Kalendis, Idibus, Nonis aliisque quibusdam festivis diebus trecenti: Nuptiis autem et repotiis H. S. millies finiebantur. Vide Macrob. l. 3. c. 17. A. Gellium l. 2. c. 24. Stuckium Conviv. l. 1. c. 3. etc. His liceat adiungere duas, quibus in vestitu luxus prohibitus. i. Caecilia igitur rationem poliendarum vestium Fullonibus praescripsit, lata an. Urb. Cond. 533. k. Oppia, non ita longe post, anno [orig: annô] nempe 450. lata in medio ardore secundi Belli Punici voluit, ne qua mulier plus semuncia [orig: semunciâ] auri haberet: neu vestimento [orig: vestimentô] versicolore uteretur, neu iuncto [orig: iunctô] vehiculo [orig: vehiculô] in urbe, oppidove aut 2. propius inde mille passus, nisi Sacrorum publicorum causa [orig: causâ], veheretur. l. Iulia, ne quis in argento et auro plus LX. H. S. possideret, sanxit. Vide harum quamque supra, suis locis.

SUNA vulgo SOUNA, insula est parva Scotiae, et Orcadum Australium una, a Cathanesia extima Borealis Scotiae parte decem fere dissita milliaribus, et tribus tantum ab Australi Rhanalsia insula; estque in Pictico freto.

SUNAM seu SONNA Iosepho, oppid. olim Palaestinae, in tribu Issachar, ad latus Australe montis Hermon, 11. a Bethsan milliarib. nunc pagus. Torondolos Gabrarelis hodie, teste Beniam. Tudelensi.

SUNANUM vulgo SUNAN, urbs est Imperii Sinarum, in Queichea provincia, cuius tertium locum obtinet, ad radices montium; et ab ea pendet etiam altera urbs.

SUNDA portus est Insulae Iavae maioris, a quo fretum, quod est inter illam et Sumatram, denominatur, abundatque pipere, quod Indico et Malacensi praestat: abundant ibidem tus, camphura, et adamantes, Natal. Metel.

SUNDERBURGUM vulgo SUNDERBURG, oppid. Daniae in Iutia meridionali, et in insula Alsa, in mari Baltico et in ora Ducatus Slesvicensis. Arcem habet magnificam Ducum e familia Holsatiae, 3. leucis distans a Flensburgo in ortum, et 5. a Slesvico in Boream, Ottoniam versus 8. et fere 2. ab alia arce Norderburgo in eadem insula. Vide Sonderburgum.

SUNDICUM Fretum Die Sund seu Ore Sund Danis, le Sond Gallis, fretum maris Baltici inter Scaniam provinciam Sueciae ad ortum et Selandiam Daniae insulam ad occasum. Extenditur ad 50. mill. pass. a septentrione in meridiem. Eius vero latitudo alicubi est 15. mill. pass. ubi maior; sed inter Elsingoburgum Scaniae et Coronaeburgum Selandiae est tantium. 3. mill. pass. hicque naves transeuntes ex mari Baltico in Germanicum, seu e contra, demissis velis Regi Daniae telonium solvunt Elsingorae secundum taxam bonis impositam, quia aliter fulmine tormentorum arceri possunt ab ingressu et egressu.

SUNDIS vulgo STRAELSUNDT, urbs Pomeraniae litoralis praeclara, et emporium apud Rugiam insulam, ex Arconae et Carenti urbium eius insulae propinquarum ruinis aucta, a Bardo urbe 4. in ortum, Gripswaldum versus ad 5. leuc. recedens. Ferrar. Baudrando urbs est permunita Germaniae in Pomerania citeriori, et in ora maris Baltici, cum portu contra Rugiam insulam. Frustra obsessa fuit A. C. 1629. ab Austriacis duce Walstenio [orig: Walsteniô]. Nunc iuris est Suecici pace Monasteriensi. Distat 5. milliarib. Germanicis a Gripswaldia in Borcam, uti 10. ab Anclamo, vix distat quarta [orig: quartâ] parte milliarii Germanici a Rugia insula in meridiem, et ab ea separatur freto [orig: fretô] Gella dicto [orig: dictô]. Urbs est Hanzeatica, libera, et emporium celebre; cingiturque pro maiori parte a mari et a lacu Franckenteich.

SUNDUS Provincia regni Congiani, proxima regni metropoli Congo. Confinia eius 40. milliar. ab hac civitate incipiunt, et extenduntur usque ad Zairem fluvium, ultra nimirum eius cataracatas, ambas fluvii ripas continentes, usque ad Anzicanam, versus Septentrionem: versus Orientem vero ascendunt fluvium Zairem, usque ad eius, cum Brancatis, confluentes, et inde usque ad radices montis Christalli. Provincia haec primaria est fere ipsius regni patrimonium, unde etiam aut regis primogenitus, aut alius, qui ad regni successionem destinatus est, ei praeficitur. Natal. Metel.

SUNGKIANUM vulgo SUNGKIANG, urbs est Imperii Sinarum, in Nanquinensi provincia, versus Cechianensem provinciam et oram littoralem Oceani Sinensis. Emporium est celebre, et ab ea pendent duae aliae urbes.

SUNICI Tacito, l. 4. Hist. c. 66. populi Germaniae inferioris, ad Rhenum, quorum oppidum Zuns seu Zons, et Sunss, teste Divaeo, inter Coloniam Agrippinam 3. leucis, apud Durnomagum, Ferrar. Baudrando, ubi postea Ubii, et hodie ditio Archiepiscopi Coloniensis, inter Rhenum ad ortum et Ducatum Iuliacensem ad occasum.