December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: s0001

[gap: illustration]

page 444, image: s0570a

THYNIA regio Thynorum. Steph. Thyni autem popul. Thraciae ex adverso Bithyniae. Unde illud,

Thyni Thraces erant quae nunc Bythynia fertur.

Hinc adiectivum, Thynus, ut apud Horat. l, 3. Carm. Od. 7. v. 3. Thyna [orig: Thynâ] merce beatus, i. e. inquiunt, Bithyna [orig: Bithynâ]. Idem l. 1. Ep. 6. v. 33.

Ne Cibyratica ne Bithyna nepotia perdas.

THYNIAS [1] seu Thynnias, Plin. l. 5. c. ult. extr. l. 6. c. 12. Melae, l. 2. c. 7. et aliis insul. maris Euxini in ora Ponti, Bithyniae adversa. Thyneis Orpheo, Thynis et Thyne, Steph. Apollonia Arriano, Farnasia nunc, teste Nigro [orig: Nigrô]. Catullus, Epigr. 32. ad Sirmionem, v. 5.

Vix mihi ipse credens Thyniam atque Bithynos
Liquisse campos, et videre te in tuto.

THYNIAS [2] vulgo Sagora, teste Nigro [orig: Nigrô], oppid. Thraciae in ora maris Euxini ad Thyniam promunt. Capo Tema, apud Apollonium, ab ea in merid. Byzantium versus. Inde Thyniacus sinus, Golfo di Sagora apud Ovid. l. 1. Trist. El. 11. v. 35.

THYNNUS a qu/ein, ruere cum impetu, quod tum maxime facit, cum oestro [orig: oestrô] agitatur, adeo ut etiam in naves insiliat. Gesner. Huius piscis fetus skodru/lh, ac fit ex ovo, quod Thznnus in ponto peperit> Byzantii vocant au)ci/da, quasi dicas auxumam, quia cito augetur. At postea Pelamys appellatur, donec, hoc [orig: hôc] nomine annum obtento [orig: obtentô], Thynnus dici mereatur, uti testis est Aristoteles, Histor. Animal. l. 6. c. 16. et ex eo Plinius, l. 9. c. 15. his verbis: cordyla appellantur partus, qui fetas redeuntes in mare auctumno comitantur. Limosae vero a luto pelamides incipiunt vocari et cum annum excessere [orig: excessêre], Thunni. Lucilius hinc apud Varronem, l. 6.

Thunnos captato: cordylum exclude

Imo ad superiorem Aristotelis locum annotat Scaliger, si Thunnorum moles maius sit nacta incrementum, vocari Orcynos: sin supra modum creverint, Cete nuncupari. Ita quandoque in piscibus nomina, pro aetatis incremento, variari videmus. Voss. de Idolol. l. 4. c. 9. Praecipua [orig: Praecipuâ] magnitudine Thynnum talenta quindecim pependisse: eiusdem caude latitudinem duo cubita et palmum, refert Plin. l. 9. c. 15. ubi vitam eorum longissimam biennio [orig: bienniô] definit. Pavidum esse piscium genus, Ovidius habet, in Halieut. v. 98.

Et pavidi magno fugientes agmine Thynni.

Hinc magna illis a Natura celeritas, ut dictum. Et quidem maiorum Thunnorum caro excrementitia ac pravi succi: eoque saliri eam iubet Galenus, de Alim. facult. l. 3. c. 37. ut sic attenuetur et coctioni gignendoque bono sanguini reddatur aptior. Sed iuniorum caro non aeque fuit improbata. Itaque non ignobilis erat piscatio Thunnaria, cuius fit mentio, l. 8. Digest. Tit. 4. qui est Comm. praed. Inprimis autem horum abdomina commendabant, ut ex Athenaeo discimus, l. 7. Quod idem indicat Lucilius apud A. Gellium, l. 10. c. 20.

Ad cenam adducam, et primum his aebdomina Thynni
Advenientibu' priva dabo, cephalaeaque atarne.

Ubi mavult Vossius Atarnae, ab Mysiae oppido e regione Lesbi: l. cit. c. 3. Plin. hac de re sic l. cit. Thynni membratim caesi, cervice et abdomine commendantur atqe clidio [orig: clidiô], recenti duntaxat --- coetera parte plenis pulpamentis sale asservantur. Melandria vocantur, caesis quernis assulis simillima. Vilissima ex his, quae caudae proxima, quia pingui carent. probatissima; quae faucibus --- Pelamides in apolectos particulatimque consecta, in genera cybiorum dispartiuntur. Ubi quid Apolecti, Cybia, Pelamides, diximus suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Nec ommittendum, quod Thynnum Aristoteles tradit, in pontum navigantem dextrum littus radere, exiteque laevo [orig: laevô], quod oculo [orig: oculô] dextro\plus cernat, sinistro [orig: sinistrô] hebetiore, apud Athenaeum, l. cit. Unde prudentis ac considerati hominis hieroglyphicum foeneratur Caussinus: dextrum enim littus amica securitas, oculus dexter, recta cognitio seu ratio est, qua [orig: quâ] duce per totam vitam eundum esse, graviter monet Seneca de Benefic. l. 2. c. 18. Vide Nicol. Causinum, Parabolar. Historicar. l. 8. ubi de Piscibus, c. 42. Intrant autem verno [orig: vernô] tempore e magno Mari pontum gregatim, Plin. ubi supra, ad dulciora scil. pabula, una cum suis ducibus, nec alibi fetificant -- Eorundem captura est a Virgiliarum exortu, ad Arcturi occasum: reliquo [orig: reliquô] tempore hiberno [orig: hibernô] latent in gurgitibus imis, nisi tepore aliquo [orig: aliquô] evocati, aut pleniluniis. Pinguescunt et in tantum, ut dehiscant. Vita longissima his biennio [orig: bienniô], Ibid. etc. Ad nomen ut redeam, ab Hebr. [gap: Hebrew word(s)] thannin, etymon eius mavult arcessere Bochartus, quo [orig: quô] Cetus significatur. Thynnum enim, postquam in eximiam magnitudinem excrevit, cetis accenseri, diximus, idemque testatur Sostratus peri\ zw/wn, et Archestratus, apud Athenaeum, l. 7. Hinc apud Varronem, cetarii sunt thynnorum piscatores, qui alias thynnoscopi, quod ex superiori litoris parte thynnos speculari consueverint, sic dicti, Latin. thynnarii et thunnarii: Et in Horatio, Serm. l. 2. Sat. 5. cetaria, loca thynnis referta: Et in Aeliano, Animal. l. 9. c. 49. khtoqhri/a, piscatoriae casae, reponendis retibus et reliqua [orig: reliquâ] supellectile, thynnorum piscationi destinatae A Phoenicibus certe, quos thynnorum piscatione celebres fuisse cum alii testantur, utm maxime Arstoteles de Mirabil. hoc illis nomen inditum esse, verisimile est. Dignus proin, qui Neptuno olim sacrificaretur, thznnus visus est, uti ex Antigono Carystio docet Natalis Comes, Mythol. l. 2. c. 8. Nec mirum, Alexandri M. classem in Oceano Indico, cum ingenti thynnorum multitudine, non secus ac cum hoste legitimo, navali praelio [orig: praeliô] decertasse [orig: decertâsse], quodscribit Plin. l. 9. c. 3. Gaditanus autem, Samius et Byzantius maxime laudati, Athen. l. 7. c. 20. etc. Plura hanc in rem vide apud saepius memoratum, Plin. c. 15. cit. ubi inter alia de asilo seu oestro thynnorum, Vossium itidem d. l. ubi et a)s2orgi/a| illorum, aliisque huc pertinentibus, Alios: nec non supra voce Muria.